Raport Debata Powiedz NIE przemocy w sieci! Debata odbyła się w III Liceum Ogólnokształcące, przy ul. Sienkiewicza 46 Debata odbyła się dnia 14.12 Debata odbyła się o godzinie 13:00 Debata trwała 90 minut W debacie wzięło udział 57 uczniów Uczestnicy Prelegenci: Kierownik Sekcji Dokumentów LK KWP w Łodzi komisarz Tomasz Pawlicki Barbara Michalska z Fundacji Kreatywnych Rozwiązań Edukabe Agnieszka Urazińska redaktor Gazety Wyborczej Dyrektor szkoły, pani Maria Włodarczyk również uczestniczyła w debacie Uczestnikami i zarazem drugą stroną debaty była młodzież z III LO w Łodzi Marta Zielińska poprowadziła debatę Cel wydarzenia zapoznanie młodzieży z problemem jakim jest przemoc w sieci oraz poznanie ich zdania na tematy z tym związane Tematyka Definicja zjawiska cyberprzemocy Omówienie zjawiska hejterstwa Omówienie środowisk w jakich najczęściej występuje cyberprzemoc Sposoby na zapobieganie cybeprzemocy Wprowadzenie Debata ma na celu wyjaśnienie wraz z udziałem młodzieży zjawiska cyberprzemocy. Przemocą w sieci nazywa wszelkie działania takie jak: prześladowanie, zastraszanie, nękanie, wyśmiewanie innych osób z wykorzystaniem Internetu i narzędzi typu elektronicznego takich jak: SMS, e-mail, witryny internetowe, fora dyskusyjne w Internecie, portale społecznościowe i inne. Podczas spotkania uczniowie mieli okazję poznać definicję cyberprzemocy, omówić zjawisko tzw. hejterstwa. Ponadto wyjaśnione zostały sposoby w jakich najczęściej dochodzi do nękania w sieci, przedstawiono również przykłady takich zdarzeń i sposoby na to jak zapobiegać cyberprzemocy lub nie dopuszczać do niej.
Opracowanie merytoryczne Na początku Marta Zielińska przywitała wszystkie zebrane osoby i oddała głos pani Marii Włodarczyk. Następnie prelegenci przedstawili swój punkt widzenia. Pani Barbara Michalska opowiedziała ogólnie o cyberprzemocy, natomiast pan Tomasz Pawlicki przedstawił dokładne definicje i opowiedział o swojej pracy głównie o tym w jaki sposób można namierzyć osobę, która dokonała przemocy w sieci. Ciekawym elementem debaty było zastosowanie gąbczastej piłki, która rzucona przez prowadzącą w tłum młodzieży, wyłaniała spośród nich osoby, które zabierały głos. W ten sposób młodzi przedstawili swoją definicję cyberprzemocy, którą było nękanie innych osób w sieci internetowej, głównie poprzez nieprzychylne komentarze. Pani Barbara Michalska opowiedziała o istnieniu kampanii mających na celu przeciwdziałanie cybeprzemocy i odpowiedziała na pytanie na temat cyberkłótni: Czy strony typu mistrzowie, kwejk to również cyberprzemoc? Przykład z kwietnia tego roku dotyczący piosenek raperskich mówiących o dyskryminacji uchodźców. Istnienie playlista w sieci: hip-hop przeciw islamizacji. Teksty są pełne wulgaryzmów i przekleństw. Hejt jest częściej widziany wśród osób, które są anonimowe. Wykonawcy hip-hopowi myślą, ze chroni ich wolność słowa i dlatego naruszają prawo. Policja natomiast może próbować usunąć nieprzychylne treści, ale jest to niemożliwe, aby do końca usunąć takie dane z Internetu. Następnym przykładem i powodem do dyskusji była sytuacja jaka miała miejsce pomiędzy dziennikarzem Filipem Chajzerem a anonimowym użytkownikiem portalu Facebook kto jest ofiarą? Każda osoba może stać się ofiarą, również ta, która na początku stała w roli hejtera jest to błędne koło. Wskazówka od prelegentów: Warto spojrzeć na to jakie posty były dodawane przez nas na początku naszej działalności na Facebooku, aby się zastanowić czy powinny one rzeczywiście powstać. Z biegiem czasu niektóre posty, które sami umieściliśmy mogą mieć dla nas negatywny wydźwięk. Trzeba też pamiętać o tym, że w obecnych czasach pracodawcy sprawdzają portale społecznościowe osób, które chcą zatrudnić.
Pani Agnieszka Urazińska przedstawiła przykład pewnej blogerki mającej chorą córkę. Wiele osób zarzuciło jej to, iż wyolbrzymia ona chorobę swojej córki, ponieważ jej zdjęcia są zbyt ładne i nie sugerują tego, że ona i jej córka mogą przechodzić ciężkie chwile. Wiele osób skrytykowało wygląd blogerki twierdząc, że nie powinna ona być taka zadbana (ładne ubrania i zadbane paznokcie na zdjęciach) skoro jest jej tak źle. W konsekwencji blog miał zostać zawieszony, ale mimo wszystko nadal istnieje, ponieważ pewne osoby stanęły po stronie blogerki. Konkluzja: Nikt nie miał odwagi powiedzieć jej wprost co o niej sądzi spotykając ją na ulicy, wszystkie krytyczne uwagi widniały jedynie w postaci komentarzy pod postami. Pytanie do młodzieży, czy ktoś stał się ofiarą cyberprzemocy? Hejt jest tak częsty w Internecie, że wydaje się on być dla młodzieży czymś normalnym. - Pytanie do młodzieży, czy da się obronić przed cyberprzemocą? Da się w zależności od okoliczności można zablokować osobę na Facebooku. Można zgłosić numer, aby został zablokowany lub zablokować go samemu w telefonie. - Pytanie do młodzieży od pana Tomasza Pawlickiego, jak można zabezpieczyć wpis na facebooku? Można zrobić print screen okna. Wskazówka od prelegenta: archiwizacja danych w formie cyfrowej i zapis całej konwersacji na płycie. Zabezpieczanie wiadomości mailowych, aby znać serwery i adresy IP. Istnieją sposoby na to, aby zabezpieczyć całą konwersację na portalu Facebook, wystarczy wejść w ustawienia strony i znaleźć opcję archiwizacji. Najlepiej jest zarchiwizować całą rozmowę zamiast robić print screen fragmentu, ponieważ dzięki temu policja będzie mogła sprawdzić okoliczności i motywy całego zdarzenia. W sieci tak naprawdę nigdy nie jest się anonimowym, również wszystkie posty zostają na zawsze w sieci. Czy istnieje granica, która wyznacza to kiedy mamy do czynienia z cyberprzemocą? Odpowiedź pana Tomasza Pawlickiego: najczęściej musi być to rozstrzygane przez sąd, ponieważ granica jest bardzo płynna. Pytanie i zarazem wstęp do eksperymentu zaproponowanego przez panią Barbarę Michalską kiedy kontakt z drugą osobą jest przez nas akceptowany, a kiedy jest niewygodny i nam nie odpowiada?
Eksperyment 1 Dobranie się w pary według miejsc siedzących i patrzenie sobie w oczy - przyglądanie się sobie przez 30 sekund, a następnie przybliżanie się do siebie o kilka centymetrów. Przebieg: większość osób, pomimo że się znała to śmiała się sobie w twarz Konkluzja: nawet jak się zna daną osobę, to nie można ustalić jakie są jej granice i czy akurat nie są one naruszane w sieci tym bardziej nie można przewidzieć reakcji drugiej osoby i momentu przekroczenia jej granic. Eksperyment 2 Pani Barbara Michalska zeszła na dół i usiadła obok pierwszej osoby z brzegu aby sprawdzić na ile taka sytuacja jest niekomfortowa i czy wpływa na emocje drugiej osoby. Następnie przedstawiła ona przykład na temat jednego chłopaka, którego historia była dosyć głośna (młodzież również przyznała, że kojarzy tą historię i przedstawili od siebie kilka informacji) młodzież zauważyła, że nawet po śmierci ten chłopak był krytykowany, zakładano mu fałszywe profile na portalach społecznościowych w celu ośmieszenia go. Przykładowa historia opowiedziana przez panią Barbarę Michalską: osoba, która miała 4 tysiące znajomych na Facebooku. Taka ilość znajomych osób sprawiła, że nie była ona w stanie odpisywać na wiadomości regularnie, przez co wiele osób zaczęło zarzucać jej nie profesjonalizm i zasypywać nieprzychylnymi wiadomościami. Wskazówka od prelegenta: nie ważne jaką decyzję się podejmie na Facebooku, jakie zdanie się wypowie, to i tak będą zwolennicy i przeciwnicy dla tej decyzji nie da się zadowolić wszystkich. Eksperyment 3 Podział młodzieży na 4 grupy: każda grupa wybiera jedno medium społecznościowe i omawia w jaki sposób objawia się tam cyberprzemoc oraz przedstawia sposoby a to jak do niej nie dopuścić: 1. YouTube Negatywne komentarze, tworzenie filmów, które mają na celu skrytykowanie kogoś lub są stworzone jako obraźliwa odpowiedź na istniejący już film. Zgłaszanie takich sytuacji moderatorom strony.
2. Facebook Przerabianie zdjęć (tworzenie memów), obraźliwe komentarze. Zgłaszanie nieodpowiednich treści, niedodawanie nieznajomych osób, usuwanie osób z którymi się nie utrzymuje kontaktu. 3. Snapchat Jeśli konto jest publiczne to każda osoba znająca nazwę użytkownika, może wysłać mu nieodpowiednie treści w celu gnębienia tej osoby lub zaszokowania. Przykładowa sytuacja: pewien polski model przez pomyłkę zamiast wysłać swoje nagie zdjęcie konkretnej osobie to opublikował je w taki sposób, że każda osoba mogła je zobaczyć, a ponieważ jest on osobą publiczną to wiele osób od razu zapisało sobie to zdjęcie. (Snapchat daje złudzenie tego, iż wszystkie zdjęcia wygasają po kilku sekundach na zawsze, jednak są sposoby, aby to obejść). To wydarzenie prawie zrujnowało świeżo rozpoczętą karierę modela i przez długi czas mówiono o nim głównie w kontekście tej wpadki. Niedodawanie zdjęć kompromitujących, nieudostępnianie zdjęć i nie wysyłanie ich osobie, która może je wykorzystać w nieodpowiedni sposób. 4. Instagram Tworzenie kont tylko po to, aby dodawać kompromitujące zdjęcia innych osób. Zdrowy rozsądek i nie kierowanie się zachowaniem tłumu. Eksperymenty były ostatnim punktem debaty. Marta Zielińska podziękowała wszystkim za udział i wręczyła dyplomy prelegentom i pani dyrektor. Podsumowanie Według młodzieży cyberprzemoc objawia się poprzez wszystkie czynności mające na celu nękanie drugiej osoby. Jest to tak powszechne zjawisko, że zaczyna być ono ignorowane i traktowane jak coś normalnego. Do cyberprzemocy dochodzi na wszystkich portalach społecznościowych, głównie poprzez negatywne komentarze; tworzenie filmów, które mają na celu obrażenie i wyśmiania kogoś; przerabianie zdjęć drugiej osoby; nękanie poprzez wysyłanie nieodpowiednich treści, oraz poprzez tworzenie fikcyjnych kont na omawianych portalach jedynie w celu upokorzenia drugiej osoby i przedstawienia jej w złym świetle. Według uczniów najlepszymi sposobami na walkę z przemocą w sieci jest zgłaszanie takich sytuacji moderatorom stron; zgłaszanie wszystkich nieodpowiednich treści; odrzucanie zaproszeń do grona znajomych od nieznajomych; systematyczne sprawdzanie swoich
znajomych i usuwanie tych z którymi nie utrzymuje się kontaktu; niedodawanie zdjęć, które mogą w jakikolwiek sposób nas skompromitować; kierowanie się zdrowym rozsądkiem, aby nie podążać za modą i wyborami innych osób. Młodzież dobrze znała sytuacje dotyczące cyberprzemocy, ponieważ była w stanie przytoczyć kilka sytuacji, które były nagłaśniane w mediach, między innymi kojarzyli sytuację z Filipem Chajzerem, kojarzyli dobrze sytuację zmarłego chłopca i sami przedstawili inne przykłady na to w jaki sposób zbytnie obnażanie swojej osoby w sieci może być szkodliwe. Opracowanie zostało zrealizowane przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej. Opracowanie odzwierciedla jedynie stanowisko jej autorów i Komisja Europejska oraz Narodowa Agencja Programu Erasmus+ nie ponoszą odpowiedzialności za jej zawartość merytoryczną. Opracowanie bezpłatne.