Ubezpieczenia społeczne niezbędne w prowadzeniu firmy i codziennym życiu każdego człowieka

system ubezpieczeń społecznych ryzyko starości ryzyko niezdolności do pracy macierzyństwo i ryzyko choroby ryzyko wypadku przy pracy ubezpieczenie emerytalne ubezpieczenie rentowe ubezpieczenie chorobowe ubezpieczenie wypadkowe

Zobacz film

Co na to Polska?

Zobacz film

Ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego korzystamy przez całe życie zasiłek macierzyński zasiłek opiekuńczy renta rodzinna zasiłek chorobowy świadczenie rehabilitacyjne rehabilitacja lecznicza odszkodowania powypadkowe renta z tytułu niezdolności do pracy (w tym wypadkowa) dodatki do rent pokrycie kosztów leczenia stomatologicznego i protez emerytura emerytura częściowa emerytura pomostowa nauczycielskie świadczenia kompensacyjne zasiłek pogrzebowy

Klienci powszechnego systemu ubezpieczeń społecznych 24 miliony ubezpieczonych, świadczeniobiorców i płatników składek

Poza systemem powszechnym Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego dla rolników, Zakład Emerytalno-Rentowy MSW dla policjantów, strażaków, służby granicznej i innych mundurowych Ministerstwo Obrony Narodowej dla żołnierzy Ministerstwo Sprawiedliwości dla sędziów i prokuratorów

Nie jestem baranem, potrafię sam o siebie zadbać

Gdyby system emerytalny był dobrowolny, tylko 20% społeczeństwa zdecydowałoby się z niego korzystać.

Ludziom nie daje się prawa wyboru

Zaledwie 1,5% osób wchodzących na rynek pracy pamiętało, żeby wybrać OFE Tylko co czwarty samodzielnie wybierał OFE, ale dopiero gdy ZUS mu o tym przypomniał. Źródło: ZUS, 2012 r.

Ubezpieczenie prywatne byłoby tańsze

Prywatny ubezpieczyciel nie każdego zechce ubezpieczyć (nie każdy jest dla niego opłacalny ) Szeroki katalog wyjątków, np. sporty ekstremalne, choroby genetyczne itd.

Jaki procent wynagrodzenia jest potrącany na składkę emerytalną?

Wie to tylko 1 na 8 Polaków* składka emerytalna wynagrodzenie brutto * Sondaż Gfk Polonia dla Rzeczpospolitej, 2010 r.

chorobowa 2,45% rentowa 1,5% Składki na ubezpieczenia społeczne stanowią łącznie 13,71% wynagrodzenia brutto, w tym: emerytalna 9,76% składki finansowane przez ubezpieczonego

Na każde 1000 złotych: emerytalna 97,60 zł chorobowa 24,50 zł rentowa 15 zł składki finansowane przez ubezpieczonego

Składka na ubezpieczenie zdrowotne stanowi 9% pensji pomniejszonej o składki na ubezpieczenia społeczne składka na ubezpieczenie zdrowotne również finansowana przez ubezpieczonego

Część składek płaci z własnych środków pracodawca: składka emerytalna 9,76% składka rentowa 6,5% składka wypadkowa 1,80%* * dla płatników zatrudniających do 9 osób; dla większych płatników jest zależna od wypadkowości w danej branży

Przedsiębiorca płaci całość sam Osoba prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą sama opłaca całość swoich składek ubezpieczeniowych.

Gdzie trafia składka emerytalna? konto w ZUS 15% subkonto w ZUS 22% 63% rachunek w OFE emerytura z pierwszego filaru emerytura z drugiego filaru

Trzeci filar emerytury IKE - Indywidualne Konto Emerytalne IKZE - Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego PPE - Pracownicze Programy Emerytalne 270 tys. osób 143 tys. osób 381 tys. osób Źródło: Urząd Komisji Nadzoru Finansowego IKE/IKZE aktywne konta w 2015 r. (dokonano przynajmniej jednej wpłaty), PPE liczba kont na koniec 2014 r.

Ile mogę zaoszczędzić dodatkowo w trzecim filarze? Źródło: kalkulator IKE jednej z instytucji oferujących produkty emerytalne; przykładowa symulacja

Polska zmienia wiek emerytalny

Emerytura z pierwszego filaru Ma do niej prawo każdy, kto był ubezpieczony i ukończył powszechny wiek emerytalny = 60 lat (kobiety) 65 lat (mężczyźni) Emerytura minimalna dla tych, którzy przepracowali co najmniej 25 lat

28 Wiek emerytalny był zmieniany 60 lat (kobiety) 65 lat (mężczyźni) 1 stycznia 2013 r. 67 lat (kobiety i mężczyźni) 1 października 2017 r. 60 lat (kobiety) 65 lat (mężczyźni)

29 Nowy niższy wiek emerytalny Nowy wiek emerytalny (60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn) nie oznacza, że ubezpieczony musi przejść na emeryturę w tym wieku. Może nadal pracować. O momencie przejścia na emeryturę decyduje zawsze ubezpieczony. Nie ma przymusu przejścia na emeryturę po osiągnięciu wieku emerytalnego.

30 Przyczyny zmian wieku emerytalnego Wiek emerytalny musi być dostosowany do aktualnej sytuacji demograficznej. Struktura wiekowa społeczeństwa. Średnia oczekiwana długość życia. Przeciętne trwanie życia w zdrowiu.

Piramidy wieku ludności Polski 2010 2060 38,1 mln - 7,5 mln 30,6 mln 16,8% populacji + 5 mln 6,4 mln 11,4 mln 37,3% populacji 64,5% populacji 24,6 mln - 9,8 mln 14,8 mln 48,3% populacji 18,7% populacji - 2,7 mln 7,1 mln 4,4 mln 14,4% populacji

UBEZPIECZENI 2015 14,0 mln 2020 13,6 mln 2030 12,8 mln 2040 11,9 mln 2050 10,4 mln 2060 9,3 mln 4,98 mln liczba emerytów W 2012 r. liczba ubezpieczonych w 2012 r. 14,9 mln EMERYCI 2015 5,1 mln 2020 5,9 mln 2030 6,6 mln 2040 7,1 mln 2050 8,0 mln 2060 7,9 mln

Średnia długość życia zerolatków 85 80 78 80,6 75 73,3 74,4 75,2 72,1 70 69,7 66,6 66 66,2 65 1970 1980 1990 2000 2010 mężczyźni kobiety Źródło: GUS

Prognozowana średnia długość życia zerolatków 90 85 80 81,9 83,5 78,6 85,1 80,6 86,6 82,4 87,9 76,4 75 74,2 70 65 2020 2030 2040 2050 2060 mężczyźni kobiety Źródło: Prognoza demograficzna Eurostatu

Ale Jak wygląda średnia długość życia w zdrowiu?

36 Średnie trwanie życia w zdrowiu Dla osób w wieku 65 lat 2011 2012 2013 2014 Polska kobiety 8,3 7,8 7,8 8,1 UE kobiety 8,6 8,5 8,6 8,6 Polska mężczyźni 7,6 7,4 7,2 7,5 UE mężczyźni 8,5 8,5 8,5 8,6 Źródło: Eurostat

37 Decyzja o obniżeniu wieku Polska jest stroną Konwencji nr 102 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącej minimalnych norm zabezpieczenia społecznego. Konwencja mówi, że ustalony wiek emerytalny nie może przekraczać 65 lat, a wyższy zależy od zdolności do pracy osób starszych w danym kraju. Biorąc pod uwagę obecną kondycję zdrowotną społeczeństwa, powyższy warunek nie został spełniony w stosunku do znacznej grupy ubezpieczonych.

Wysokość emerytury

Wysokość emerytury suma zwaloryzowanych składek emerytalnych średnie dalsze trwanie życia* * w 2016 dla 67 lat = prawie 200 miesięcy

Jak emeryturę liczono w starym systemie Z zarobki ubezpieczonego PZ przeciętne krajowe zarobki KB kwota bazowa

Jakiej kwoty emerytury mogę się spodziewać? PRZYKŁAD: Mam 22 lata, właśnie zaczynam pracę. Zarabiam 2000 zł (połowę przeciętnego wynagrodzenia). Jaka będzie moja emerytura z pierwszego filaru?

Gdybym przeszedł na emeryturę w wieku 60 lat (kobieta) miesięczna emerytura z pierwszego filaru wyniesie około 860 zł brutto

Gdybym przeszedł na emeryturę w wieku 65 lat (mężczyzna) miesięczna emerytura z pierwszego filaru wyniesie około 1200 zł brutto

Ale mogę pracować dłużej (np. do 67 lat) miesięczna emerytura z pierwszego filaru wyniesie około 1400 zł brutto

1 600 zł 1 400 zł 1 200 zł 1 000 zł 800 zł 600 zł 400 zł 200 zł 0 zł 60 lat 65 lat 67 lat wzrost o 65% dla kobiety wzrost o 16% dla mężczyzny

Wysokość emerytur (2015) 0% 2% 4% 6% 8% 10% 12% 14% do 1000 zł 1001-1200 zł 1201-1400 zł 1401-1600 zł 1601-1800 zł 1801-2000 zł 2001-2200 zł 2201-2400 zł 2401-2600 zł 2601-2800 zł 2801-3000 zł 3001-3200 zł 3201-3400 zł 3401-3600 zł 3601-3800 zł 3801-4000 zł 4001-4500 zł 4501-5000 zł powyżej 5000 zł Źródło: dane ZUS

Czy ZUS może zbankrutować?

Fundusz Ubezpieczeń Społecznych budżet ZUS FUS jest finansowany ze składek na ubezpieczenia społeczne (74%), dotacji z budżetu państwa (22%), oprocentowania rachunków bankowych FUS i środków z Funduszu Rezerwy Demograficznej. Źródło: plan finansowy Funduszu Ubezpieczeń Społecznych na rok 2016

w miliardach zł Prognozowana dynamika wydatków i przychodów funduszu emerytalnego 250 200 150-60 mld -37 mld -36 mld -45 mld 100-56 mld 50 0 2020 2030 2040 2050 2060 wydatki wpływy ze składek Źródło: prognoza FUS w wariancie realistycznym (2013)

Prognozowany deficyt funduszu emerytalnego w procencie PKB 3,0% 2,5% 2,7% 2,2% 2,0% 1,5% 1,0% 1,0% 0,9% 1,0% 0,5% 0,0% 2020 2030 2040 2050 2060 Źródło: prognoza FUS w wariancie realistycznym (2013)

Wypłatę emerytur gwarantuje państwo art. 67 Konstytucji Obywatel ma prawo do zabezpieczenia społecznego w razie niezdolności do pracy ze względu na chorobę lub inwalidztwo oraz po osiągnięciu wieku emerytalnego. Zakres i formy zabezpieczenia społecznego określa ustawa. art. 62 Ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (...) Budżet państwa gwarantuje wypłatę świadczeń emerytalnych z FUS.

Koszty funkcjonowania ZUS nie pomniejszają stanu indywidualnych kont emerytalnych 3,5 3 2,97% 2,5 2 1,5 1 1,75% 0,5 0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Ilu mamy w Polsce rencistów?

miliony Liczba rencistów spada 3,0 2,5 2,74 2,0 1,5 0,96 1,0 0,5 0,0 1999 2001 2003 2005 2007 2009 2011 2013 2015 Liczba osób pobierających renty z tytułu niezdolności do pracy. Źródło: ZUS

Skąd ten spadek? w latach 90. system rentowy miał minimalizować skutki dużego bezrobocia pod koniec lat 90. zasady uzyskiwania rent zmieniły się (orzecznictwo oparte na międzynarodowych standardach) w momencie ukończenia wieku emerytalnego rencista staje się emerytem

Odsetek rencistów w Europie 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% 0% Źródło: EuroSTAT, raport z 2015 r.

Kto może otrzymać rentę? jest niezdolny do pracy ma wymagany staż pracy stał się niezdolny do pracy w trakcie ubezpieczenia lub niedługo po jego zakończeniu

niepełnosprawność niezdolność do pracy

Zobacz film

Ubezpieczenia społeczne w dobie informatyzacji

Kompleksowy System Informatyczny ZUS Rocznie realizuje ponad 190 miliardów operacji na danych (dla porównania KIR rocznie realizuje 1,5 mld przelewów) W ciągu tylko 10 lat był modyfikowany około pół tysiąca razy z powodu zmian w przepisach

Zobacz film

Platforma Usług Elektronicznych ZUS prawie 1,5 miliona użytkowników

Platforma Usług Elektronicznych ZUS ubezpieczony: sprawdzi stan konta i składki, które odprowadza za niego pracodawca policzy prognozowaną emeryturę za pomocą specjalnego kalkulatora przedsiębiorca: rozliczy składki zgłosi pracownika do ubezpieczeń odbierze zwolnienia lekarskie pracowników świadczeniobiorca: lekarz: sprawdzi wysokość świadczeń i odliczeń wydrukuje PIT wystawi elektroniczne zwolnienie lekarskie (e-zla)

epuap.gov.pl bezpłatna alternatywa dla podpisu elektronicznego bez kart chipowych, tokenów, pendrive ów setki punktów, w których można aktywować profil (m.in. wszystkie placówki ZUS i urzędy skarbowe). do korzystania w polskiej e-administracji

Zapraszamy na stronę www.nzb.pl oraz nasze konto na portalu Facebook www.facebook.com/nowoczesnezarzadzaniebiznesem

Dziękuję za uwagę