Ćwiczenie ostatnie - synteza ograniczeń i uwarunkowań zagospodarowania terenu Przyrodnicze uwarunkowania zagospodarowania i użytkowania terenu oraz ograniczenia formalno- prawne przekładają się na wskazanie obszarów wykluczonych z określonych form użytkowania (szczególnie zainwestowania obiektami budowlanymi) oraz wskazanie obszarów przydatnych do poszczególnych form zagospodarowania i określonych funkcji terenu
Z analizy poszczególnych 3 ćwiczeń cząstkowych (uwarunkowań topograficznych, hydrologicznych i sozologicznych) należy dokonać syntezy określonych ograniczeń przyrodniczych, mających wpływ na zagospodarowanie terenu. Wszystkie ograniczenia, zebrane wspólnie na jednej mapie syntetycznej, wskażą 3 grupy obszarów : (1) tereny wykluczone z zainwestowania, (2) tereny o ograniczonym zainwestowaniu oraz (3) tereny wolne od ograniczeń w zagospodarowaniu. Dla tych wolnych terenów proponuje się następnie różne formy zagospodarowania i funkcje jakie mogą pełnić - w zależności od potrzeb i sąsiadującego zagospodarowania przestrzeni. PRZYKŁAD : Na czym polega synteza ograniczeń? -na wspólnym zsumowaniu ograniczeń wybranych z różnych źródeł informacji: -(przykładowy zakres uwarunkowań hydrologicznych zagospodarowania) 1) ukształtowania terenu dna dolin rzecznych + zagłębienia bezodpływowe (1) + podmokłości (1) zagrożone powodzią i podtopieniem oraz 2) analizy map hydrograficznych tereny o zaleganiu wód gruntowych do 1 m ppt + zagłębienia bezodpływowe (2) + podmokłości (2) podobnie j.w. zagrożone powodzią i podtopieniem + tereny zagrożone różnymi typami powodzi oraz 3) z danych pochodzących z RZGW, z analizy map zagrożenia powodziowego obszary szczególnego zagrożenia powodziowego (w roku 2013 pominięte)
Zawartość mapy syntetycznej opiera się na wcześniejszych ćwiczeniach
Z Ćwiczenia 1 z mapy topograficznej wyodrębniamy: Elementy użytkowania terenu (na czerwono obszary wykluczone z zainwestowania) 1. lasy ich nie ruszamy, zachowujemy w dotychczasowym użytkowaniu leśnym, 2. wody powierzchniowe ich nie ruszamy, bo nie będziemy budować na wodzie, 3. tereny podmokłe (ograniczenie) bo na nich nie należy wznosić budowli mieszkalnych (ale nie na terenach leśnych bo i tak już je wykluczamy z zabudowy), 4. płaskie dna dolin rzecznych (do najbliższej poziomicy) jako tereny potencjalnie zagrożone powodzią i podtopieniami bo na nich nie należy wznosić budowli mieszkalnych, 5. zagłębienia bezodpływowe (ograniczenie) potencjalnie zagrożone zjawiskami podtopień, 6. tereny zabudowane ich też nie ruszamy bo są już zabudowane i nie zmieniamy tego nie będziemy burzyli miast i wsi 7. tereny komunikacyjne j.w.
Z Ćwiczenia 2 z mapy hydrograficznej wyodrębniamy: Elementy hydrologiczne ograniczające swobodę użytkowania terenu (na czerwono obszary wykluczone z zainwestowania) 1. obszary o płytkim zaleganiu wód gruntowych (ograniczenie) do 1 m ppt które zagrażają wystąpieniem podtopień (w dnach dolin wzmagają zjawisko powodzi), 2. zagłębienia bezodpływowe (uzupełnienie) (ograniczenie) potencjalnie zagrożone zjawiskami podtopień, 3. obszary zagrożone różnymi typami powodzi - (chyba nie trzeba tłumaczyć) 4. tereny podmokłe (uzupełnienie) (ograniczenie) bo na nich nie należy wznosić budowli mieszkalnych (ale nie na terenach leśnych bo i tak już je wykluczamy z zabudowy),
Z Ćwiczenia 3 z mapy sozologicznej wyodrębniamy: 1) 8 form ochrony przyrody (bez obszarów Natura 2000 i pomników przyrody) zgodnie z wymogami ustawowymi a poza tym generują one określone ograniczenia prawne do terenów wykluczonych z zainwestowania zaliczamy parki narodowe i rezerwaty przyrody 2) Grunty rolne prawnie chronione najwyższych klas bonitacyjnych (I i II) zarówno grunty orne, jak i użytki zielone zgodnie z ustawą o ochronie gruntów rolnych i leśnych nie należy przeznaczać ich na inne cele niż użytkowanie rolnicze ale w praktyce istnieją prawne rozwiązania dla takiego przeznaczenia pod określonymi rygorami ( tereny te traktujemy jako obszary ograniczeń dla swpobody zagospodarowania obiektami budowlanymi), 3) Ujęcia wody i strefy ochronne ujęć wody strefy ochrony bezpośredniej w strefach ochrony bezpośredniej nie możemy wprowadzić żadnego zagospodarowania tereny te zaliczamy do terenów wykluczonych z zainwestowania, 4) GZWP (zastępczo ONO) jako obszary wrażliwe na potencjalne zanieczyszczenie znaczących zasobów wód (nie stanowią żadnego ograniczenia technicznego i prawnego, ale przepisy ustawy wymagają ich pokazywania) 5) Złoża surowców geologicznych zgodnie z wymogami ustawowymi - wskazujemy je, aby ograniczyć zainwestowanie na powierzchni terenu (nie stanowią żadnego ograniczenia technicznego i prawnego, ale przepisy ustawy wymagają ich pokazywania)
Propozycja grafiki mapy syntetycznej: - wszystkie elementy cząstkowe wrysowujemy odrębną grafiką - charakterystyczną dla danej formy ograniczeń (np. las zielony; woda niebieska, grunty chronione np. żółte itd. a teren chroniony obwódką, W wyniku nałożenia wszystkich wykluczeń i obszarów ograniczeń powstaje mapa, na której jako syntezę zaznacza się: 1) Obszary bez ograniczeń dla zagospodarowania przypisuje im się określone funkcje, formułuje propozycje zagospodarowania i użytkowania, które mogą być na nich realizowane to co nam pozostało wolne jest najważniejsze dla rozwoju przestrzennego, (terenów tych nie zamalowujemy pozostawiamy je puste), 2) Obszary ograniczające zakres zagospodarowania (dla określonych funkcji) - wypisuje się czego na nich nie należy robić i przypisuje się im określone funkcje, które mogą być na nich realizowane np. grunty rolne najlepszych klas, tereny podmokłe, przyrodnicze obszary chronione poza parkami narodowymi i rezerwatami przyrody, 3) Obszary bezwzględnie wykluczone z zagospodarowania i określonych funkcji użytkowych - (np. dna zalewowe dolin, tereny zagrożenia powodziowego, parki narodowe i RP, strefy ochronne ujęć wody, lasy, wody powierzchniowe)
Dokonując analizy wykluczeń oraz dopuszczenia określonych funkcji terenu i form użytkowania (zagospodarowania), można sporządzić wiele map, na których pokaże się poszczególne ograniczenia dla poszczególnych funkcji ale w naszym ćwiczeniu wykonujemy 1 mapę syntetyczną. Poszczególne formy ograniczeń oznaczamy wyraźnie robiąc grube kolorowe obwódki wokół typów terenu: - obszarów bezwzględnie wykluczonych z zainwestowania - obszarów z występującymi ograniczeniami w zainwestowaniu
Opis mapy : (przyjmujemy założenie, że rozpatrujemy teren z [punktu widzenia możliwości jego zagospodarowania obiektami budowlanymi) - przede wszystkim zawiera określenie ile obszarów (jakie rozdrobnienie i jaki % powierzchni arkusza) pozostało wolnych od wykluczeń i ograniczeń, jak są one rozłożone przestrzennie na arkuszu, jakie są ich powierzchnie (rozdrobnione, liczne, nieliczne, skupione itp.). Dla tych obszarów należy zaproponować formy użytkowania i zagospodarowania, które mogą być na nich realizowane - dla obszarów wykluczonych z zainwestowania obiektami budowlanymi należy określić j.w. cechy rozkładu przestrzennego oraz podać przyczyny tych wykluczeń, - dla obszarów o ograniczonych możliwościach zainwestowania obiektami budowlanymi należy określić j.w. cechy rozkładu przestrzennego oraz podać przyczyny tych wykluczeń, Dla obszarów wykluczonych i o ograniczonych możliwościach należy zaproponować alternatywne formy dalszego użytkowania np. - Utrzymanie dotychczasowego użytkowania (np. utrzymanie zalesień i użytków zielonych), albo wprowadzenie innego (np. zalesienia etc).
Uwaga mapa musi być podpisana, zatytułowana i opatrzona legendą