Warsztaty dla początkujących czyli o co chodzi w Funduszach Europejskich? (cześć II) Jak zacząć korzystać z Funduszy Europejskich? Anita Płonka Departament Programów Regionalnych Główny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego 1
1. Zidentyfikuj potrzeby 2. Znajdź właściwe źródło finansowania 3. Myśl projektowo 4. Sprawdź harmonogram konkursów
U podstaw dobrego projektu jest stwierdzenie, że należy zrealizować przedsięwzięcie, które rozwiąże lub złagodzi istniejący obiektywnie problem Jak zidentyfikować istniejące obiektywnie problemy?
Projekty miękkie! Najważniejsze źródła informacji o problemach, które trzeba rozwiązać: pracownicy organizacji z pierwszej linii frontu, pracownicy z dużym doświadczeniem w pracy z potencjalnymi odbiorcami pomocy, wykazujący się rozumieniem problemu oraz rzetelną, realną oceną spodziewanych efektów działań, dostępne analizy, ekspertyzy, badania społeczne, ale tylko takie które dotyczą konkretnie naszej grupy docelowej oraz konkretnego obszaru.
Dokumentacja nie może być jedynym źródłem informacji o problemie! propozycje efektywnych działań można podpatrzeć u wcześniejszych beneficjentów środków unijnych, Warto skupić się na obszarach, w których ma się największą wiedzę i doświadczenie, a do innych zadań zaangażować partnerów.
Warto zadać sobie pytania: Czy problem dotyczy realnych ludzi ( z imienia i nazwiska )? Czy problem został zdiagnozowany na konkretnym obszarze? Czy zaplanowane do realizacji działania przyczynią się do rozwiązania istotnego dla grupy odbiorców problemu?
Analiza SWOT Projekty twarde! jedna z najpopularniejszych heurystycznych technik analitycznych, służąca do porządkowania informacji. stosowana we wszystkich obszarach planowania strategicznego jako uniwersalne narzędzie pierwszego etapu analizy strategicznej, np. w naukach ekonomicznych jest stosowana do analizy wewnętrznego i zewnętrznego środowiska danej organizacji (np. przedsiębiorstwa), analizy danego projektu, rozwiązania biznesowego itp
Czy dana mocna strona pozwoli nam wykorzystać daną szansę? Czy dana mocna strona pozwoli nam zniwelować dane zagrożenie? Czy dana słaba strona ogranicza możliwość wykorzystania danej szansy? Czy dana słaba strona potęguje ryzyko związane z danym zagrożeniem? Czy dana szansa wzmacnia daną silną stronę? Czy dana szansa pozwala zniwelować daną słabość? Czy dane zagrożenie niweluje daną silną stronę? Czy dane zagrożenie uwypukla daną słabość?
O1 O2 O3 O4 T1 T2 T3 T4 S1 2 1 0 2 0 0 1 0 S2 0 2 2 0 2 0 1 0 S3 0 2 0 2 0 0 0 2 S4 0 2 2 1 0 1 0 1 W1 0 1 0 1 0 2 0 1 W2 0 1 0 0 0 0 0 0 W3 0 0 1 0 0 0 2 0 Przykładowy zapis powiązań czynników w formie macierzy z punktami: 0 brak oddziaływania, 1 słabe oddziaływanie, 2 silne oddziaływanie W4 0 1 0 0 2 0 0 0
Szanse Zagrożenia Strategia agresywna: W przedsiębiorstwie przeważają mocne strony a w jego otoczeniu silnie powiązane z nimi szanse strategia agresywna jest strategią silnej ekspansji oraz rozwoju wykorzystującego obydwa czynniki. Siły Słabości Strategia agresywna Strategia konkurencyjna Strategia konserwatywna Strategia defensywna Strategia konkurencyjna: Przedsiębiorstwo posiada przewagę słabych stron nad mocnymi, ale funkcjonuje w przyjaznym dla siebie otoczeniu, co pozwala mu utrzymywać swoją pozycję. Niemniej jednak słabość wewnętrzna uniemożliwia skuteczne wykorzystanie szans, które daje otoczenie zewnętrzne, strategia konkurencyjna powinna koncentrować się więc na takim eliminowaniu wewnętrznych słabości, aby w przyszłości lepiej wykorzystać szanse otoczenia.
Strategia konserwatywna: Przedsiębiorstwo działa w niekorzystnym dla niego otoczeniu zewnętrznym, ale posiada silnie powiązany z zagrożeniami zewnętrznymi zespół mocnych stron wewnątrz organizacji, jest więc w stanie zdecydowanie odpowiedzieć na zagrożenia. W istniejącym otoczeniu przedsiębiorstwo nie jest się w stanie intensywnie rozwijać, gdyż zespół mocnych stron nie koresponduje z szansami otoczenia, niemniej jednak jest w stanie skutecznie przezwyciężać zagrożenia w oczekiwaniu na poprawę warunków zewnętrznych. Strategia defensywna: Słabe strony przedsiębiorstwa są silnie powiązane z zewnętrznymi zagrożeniami, istnieje duże ryzyko upadku przedsiębiorstwa. Strategia defensywna jest strategią nastawioną na przetrwanie przedsiębiorstwa na rynku.
Jak znaleźć właściwe źródło finansowania z Funduszy Europejskich?
Nasze potrzeby, cele, projekty Cele Programów Operacyjnych i dokumentów strategicznych, np. Strategii Rozwoju Województwa Pomorskiego, Regionalnych Programów Strategicznych.
Fundusze Europejskie Unia Europejska wydaje pieniądze za pośrednictwem różnych funduszy, programów i instrumentów finansowych.
Pięć głównych funduszy wspiera rozwój gospodarczy wszystkich krajów Unii zgodnie z celami strategii Europa 2020. Są to: Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego - jego celem jest zmniejszanie różnic w poziomie rozwoju regionów w Unii i wzmacnianie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej UE jako całości. Z funduszu pochodzi m.in. wsparcie inwestycji produkcyjnych i infrastrukturalnych oraz wsparcie udzielane małym i średnim przedsiębiorcom. Europejski Fundusz Społeczny - głównym celem funduszu jest walka z bezrobociem w krajach członkowskich. Pieniądze z Europejskiego Funduszu Społecznego zwiększają możliwość zatrudnienia i kształcenia. Z jego środków współfinansowana jest pomoc dla różnych regionów i grup społecznych, w szczególności dla osób zagrożonych ubóstwem oraz dla ludzi młodych wchodzących na rynek pracy.
Fundusz Spójności - jest to fundusz przeznaczony dla państw członkowskich, których dochód narodowy brutto na mieszkańca wynosi mniej niż 90% średniej w UE. Jego celem jest zredukowanie różnic gospodarczych i społecznych oraz promowanie zrównoważonego rozwoju głównie poprzez duże inwestycje w zakresie infrastruktury transportowej i ochrony środowiska. Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich - fundusz ten zajmuje się wspieraniem przekształceń struktury rolnictwa oraz wspomaganiem rozwoju obszarów wiejskich. Europejski Fundusz Morski i Rybacki - fundusz wspiera restrukturyzację rybołówstwa państw członkowskich.
Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego Europejskiego Funduszu Społecznego Funduszu Spójności Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego Fundusze Strukturalne Polityka Spójności Europejskie Fundusze Strukturalne i Inwestycyjne (EFSI)
Obszary wsparcia EFSI: Cele tematyczne 1. Wzmacnianie badań naukowych, rozwoju technologicznego i innowacji. Priorytet Inwestycyjny 1a. (EFRR) Udoskonalanie infrastruktury B+I i zwiększanie zdolności do osiągnięcia doskonałości w zakresie B+I oraz wspieranie ośrodków kompetencji, w szczególności tych, które leżą w interesie Europy. Priorytet 1b. (EFRR) Promowanie inwestycji przedsiębiorstw w B+I, rozwijanie powiązań i synergii między przedsiębiorstwami, ośrodkami B+R i sektorem szkolnictwa wyższego ( ), wspieranie badań technologicznych i stosowanych, linii pilotażowych, działań w zakresie wczesnej walidacji produktów i zaawansowanych zdolności produkcyjnych i pierwszej produkcji w dziedzinie kluczowych technologii (...) 2. Zwiększenie dostępności, stopnia wykorzystania i jakości technologii informacyjno-komunikacyjnych. 3. Wzmacnianie konkrecyjności małych i średnich przedsiębiorstw, sektora rolnego oraz sektora rybołówstwa i akwakultury. 4. Wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach.
5. Promowanie dostosowania do zmian klimatu, zapobiegania ryzyku i zarządzania ryzykiem. 6. Zachowanie i ochrona środowiska naturalnego oraz wspieranie efektywnego gospodarowania zasobami. 7. Promowanie zrównoważonego transportu i usuwanie niedoborów przepustowości w działaniu najważniejszej infrastruktury sieciowej. 8. Promowanie trwałego i wysokiej jakości zatrudnienia oraz wsparcie mobilności pracowników. 9. Promowanie włączenia społecznego, walka z ubóstwem i wszelką dyskryminacją. 10. Inwestowanie w kształcenie, szkolenie oraz szkolenie zawodowe na rzecz zdobywania umiejętności i uczenia się przez całe życie. 11. Wzmacnianie zdolności instytucjonalnych instytucji publicznych zainteresowanych stron oraz sprawności administracji.
Z jakich Programów możemy korzystać?
Inteligentny Rozwój Wpłynie na innowacyjność kraju, podniesie jakość badań naukowych, rozwój nowych technologii oraz poprawi współpracę nauki z gospodarką. Infrastruktura i Środowisko Sfinansuje infrastrukturę transportową (np. drogi i koleje). Będzie wspierał takie inwestycje, które przyczynią się do efektywnego wykorzystywania energii i ochrony środowiska, a w ograniczonym stopniu na ochronę zdrowia i zachowania dziedzictwa kulturowego. Wiedza Edukacja Rozwój Oznacza szansę na poprawę sytuacji na rynku pracy dzięki m.in. inwestycjom w edukację i szkolnictwo wyższe. Skierowany będzie również na walkę z ubóstwem oraz poprawę efektywności administracji publicznej.
Polska Cyfrowa Stworzy warunki do powszechnego wykorzystywania technologii cyfrowych, dzięki niemu Internet wysokiej jakości będzie łatwiej dostępny. Wspierane będą także inwestycje zwiększające zastosowanie e-usług (np. e-administracja, e-kultura, e-zdrowie). Programy Regionalne 16 programów w 16 województwach W latach 2014-2020 samorządy województw będą zarządzać około 40% funduszy polityki spójności. Regiony będą mogły przeznaczyć środki na cele, które wskazały w swoich strategiach rozwoju, m.in. na przedsiębiorczość, edukację, technologie informacyjno-komunikacyjne, infrastrukturę ochrony środowiska, energetyki i transportu. Europejska Współpraca Terytorialna W ramach Programów EWT możliwe będą do sfinansowania przedsięwzięcia międzynarodowe, realizowane wspólnie z partnerami zagranicznymi.
Programy Komisji Europejskiej dające dodatkowe wsparcie w różnych obszarach: Program Horyzont 2020 ma stymulować prowadzenie prac badawczych na najwyższym poziomie, wspierać współpracę międzynarodową, innowacyjne przedsiębiorstwa itp. (80 mld euro). Program COSME ma ułatwić małym i średnim przedsiębiorstwom dostęp do rynków na terenie Wspólnoty i poza nią, a także ma zapewnić łatwiejszy dostęp do finansowania poprzez gwarancje kredytowe i kapitał (2,3 mld euro). Program Łącząc Europę jest najważniejszym instrumentem finansującym strategiczne inwestycje w infrastrukturę w zakresie budowy dróg, linii kolejowych, sieci energetycznych, a także rozwoju technologii informacyjno-komunikacyjnych (33 mld euro).
Program Erasmus+ ma ułatwić pobyt młodych ludzi na stażach za granicą, co w rezultacie przyniesie poprawę ich umiejętności i zwiększy szansę na zatrudnienie (15 mld euro). Program Kreatywna Europa więcej środków otrzyma europejska kultura, kino, telewizja, muzyka, literatura, teatr, dziedzictwo kulturowe i inne powiązane dziedziny (1,5 mld euro).
Gdzie znaleźć informacje o każdym z Programów: Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko www.pois.gov.pl Program Operacyjny Inteligentny Rozwój - www.poir.gov.pl Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój www.power.gov.pl Program Operacyjny Polska Cyfrowa www.popc.gov.pl Regionalny Program Operacyjny Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020 www.rpo.pomorskie.eu
Każdy z Programów zgodnie z własnym zakresem ma wewnętrzny podział na Osie Priorytetowe, Które realizują poszczególne Cele Tematyczne i Priorytety Inwestycyjne Unii Europejskiej.
Dokumentem, który uszczegóławia zapisy Programu jest Szczegółowy Opis Osi Priorytetowych (SzOOP)
SzOOP dodatkowo wprowadza podział na Działania i poddziałania Przykład: OP2 Przedsiębiorstwa RPO WP 2014-2020 SzOOP wprowadza dodatkowe informacje dla przyszłych beneficjentów, np. - Minimalna / maksymalna wartość projektu - Maksymalna intensywność współfinansowania z UE, itp.
Instytucja Zarządzająca może przygotować dla swoich potencjalnych beneficjentów dodatkowe dokumenty ułatwiające aplikowanie. Przykład: Zasady Wdrażania RPO WP 2014-2020
Informacje o terminach naborów w poszczególnych działaniach/ poddziałaniach znaleźć można w Harmonogramie naborów wniosków
Ogłoszenie o konkursie
Myśl projektowo! Projekt jest złożonym działaniem o charakterze jednorazowym, podejmowanym dla osiągnięcia z góry określonych celów. Każdy projekt musi mieć szczegółowo określone terminy realizacji nie tylko całości, ale każdego wykonywanego w nim zadania.
Przeanalizuj formularze dla ubiegających się o wsparcie i instrukcje ich wypełniania. Wzory wniosków i biznesplanów opracowano w taki sposób, by pomóc Ci zaprezentować realizację Twoich potrzeb w ujęciu projektowym. Zapoznaj się z opisem programu, który został zidentyfikowany jako możliwe źródło finansowania oraz innymi szczegółowymi dokumentami. Upewnij się, że Twój projekt spełnia wszystkie warunki, wpisuje się w cele programu i postaraj się dowieść tego we wniosku o dofinansowanie.