Załącznik Nr 3 do Uchwały Rady Miejskiej w Nowym Dworze Gdańskim Nr 313/XXXVIII/2010 z dnia 18 lutego 2010 r. PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI WIERCINY Wierciny 2010
SPIS TREŚCI 1. WSTĘP... 3 2. HISTORIA... 3 3. CHARAKTERYSTYKA SOŁECTWA WIERCINY... 3 4. ANALIZA SWOT... 7 5. INWESTYCJE ZREALIZOWANE... 8 6. OPIS PLANOWANYCH INWESTYCJI NA LATA 2010-2018... 9 7. HARMONOGRAM I SZACUNKOWE KOSZTY PLANOWANYCH INWESTYCJI W SOŁECTWIE W LATACH 2010-2018... 10 2
1. Wstęp Plan Odnowy Miejscowości jest podstawą rozwoju miejscowości Wierciny. Określa misje, cele i kierunki działania oraz wizję rozwoju wsi. Ponadto służy podniesieniu standardu życia na wsi, wzmocnienie rozwoju społeczno-gospodarczego oraz zaktywizowaniu lokalnej społeczności poprzez wzrost tożsamości z miejscem zamieszkania i stopnia integracji mieszkańców wokół działania na rzecz własnego środowiska Plan Odnowy Miejscowości to dokument o charakterze planowania strategicznego. Obowiązek opracowania planu wynika z istniejących programów operacyjnych służących wspieraniu obszarów wiejskich oraz społeczności wiejskiej takich jak np. Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 czy Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Pomorskiego na lata 2007-2013. 2. Historia Wieś Wierciny założona została w 1332 roku. W XVI w. miała miejsce akcja osadzania osadników holenderskich. Obok charakteru rolniczego była to także wieś przewoźników przez Nogat. Do XIX w. część północna należała do ewangelickiej parafii w Kępkach a menonici do gminy ellerwaldzkiej, zaś południowo-zachodnia do parafii w Myszewie a menonici do gminy w Różewie. 3. Charakterystyka sołectwa Wierciny Wieś Wierciny położona jest na południowo wschodnim krańcu gminy, na granicy województw: pomorskiego i warmińsko mazurskiego oraz powiatów: nowodworskiego, malborskiego i elbląskiego. Wieś Wierciny jest typową ulicówką rozciągającą się na długości około 3,5 km. Przez wieś przebiega droga powiatowa łącząca się z trasą nr 7. Zarówno do Elbląga, jak i Nowego Dworu Gdańskiego wieś dzieli odległość 15 km. Do Malborka jest 20 km, a na Mierzeję Wiślaną do Stegny około 30 km. Wierciny liczą ponad 200 mieszkańców. Głównym centrum wsi jest szkoła, która swoim zasięgiem obejmuje Jazowa II i Rakowo. Od 1 września 2006r., w związku z likwidacją szkoły w Jazowej, przejęła także dzieci z tej placówki. Szkoła pełni funkcję oświatową i kulturo-twórczą. W 2004 roku została zmodernizowana w ramach PAOW. Placówka jest inspiratorem wielu działań mających na celu integrację społeczności oraz promocję wsi. Organizowane są 3
tu coroczne festyny: Święto pieczonego ziemniaka i Majówka. Mają one charakter ponad sołecki i przyciągają mieszkańców całej gminy. Szkoła współpracuje z Wydziałem Nauk Społecznych Uniwersytetu Gdańskiego, co skutkuje organizacją wypoczynku letniego w szkole, gdzie w ramach wolontariatu opiekę sprawują studenci. W szkole organizowane są też praktyki studenckie (szerzej o szkole w książce prof. Mendel Animacja współpracy ze środowiskiem ). Rysunek 1 Szkoła w Wiercinach We wsi znajduje się też kościół parafialny oraz cmentarz. Rysunek 2 kościół parafialny pw. Narodzenia NMP 4
Miejscowość usytuowana jest w atrakcyjnym miejscu w Obszarze Chronionego Krajobrazu Rzeki Nogat, gdzie koncentrują się elementy etnograficzne związane z dawnym osadnictwem żuławskim. Do dziś zachowało się kila zagród holenderskich i domów drewnianych. Rysunek 3 - budynek mieszkalny z dawnej zagrody holenderskiej. Rysunek 4 - zagroda holenderska w typie wzdłużnym z ok. 2 ćw. XIX w., budynek obory przebudowany na pocz. XX w. 5
Rysunek 5 - budynek z 1936 r. W okresie letnim miejscowość odwiedzana jest przez amatorów wycieczek rowerowych i spływów kajakowych. Walory turystyczne Wzdłuż wsi płynie rzeka Nogat, co sprawia że wieś urzeka pięknem swego krajobrazu. Malowniczość przyrody przyciąga wędkarzy, a także indywidualnych turystów i żeglarzy. Wieś leży bowiem na szlaku wodnym, którym można dopłynąć z Białej Góry do Zalewu Wiślanego i Morza Bałtyckiego, bądź do Kanału Jagiellońskiego i dalej do Elbląga. Stąd zaś, poprzez Jezioro Drużno, Kanałem Elbląsko-Ostródzkim słynącym z unikatowych pochylni możemy dopłynąć do Ostródy lub na Jeziorak do Iławy. W pobliżu wsi znajduje się zespół urządzeń hydrotechnicznych, wśród których niezwykła atrakcją turystyczną jest jaz i śluza Michałowi. Jest ona miejscem często odwiedzana przez zorganizowane grupy rowerzystów. Mieszkańcy wsi Mieszkańcy wsi Wierciny to rolnicy, pracownicy firm znajdujących się w najbliższych ośrodkach miejskich, emeryci i renciści oraz uczniowie i studenci. Wysoki wskaźnik bezrobocia na Żuławach powoduje, że wielu młodych ludzi po zakończeniu edukacji wyjeżdża w poszukiwaniu pracy, głównie do Wielkiej Brytanii i Szwecji. We wsi osiedlają się też ludzie z zewnątrz, głównie z pobliskiego Elbląga. 6
Położenie wsi, a tym samym jej atrakcyjność turystyczna, jest szansą dla rozwoju agroturystyki, która obok rolnictwa indywidualnego, może stać się jednym z głównych źródeł utrzymania mieszkańców. 4. Analiza SWOT Mocne Strony: potencjał ludzki, aktywność mieszkańców, bliskie położenie miast: Nowy Dwór Gdański, Malbork i Elbląg, zaangażowanie szkoły, walory turystyczne, atrakcyjność rzeki Nogat, śluza Michałowi, cisza i spokój, bogata historia i walory historyczne wsi, określenie w planie zagospodarowania przestrzennego gminy działki przewidziane na rekreację i wypoczynek, działalność stowarzyszeń : UKS Olimpijczyk i Stowarzyszenia Nadzieja i Pomoc, baza sportowa. Słabe Strony: bezrobocie, brak przedsiębiorstw i zakładów pracy, nieuporządkowana gospodarka wodno-ściekowa, zły stan drogi, uniemożliwiający swobodny dojazd do śluzy Michałowi, brak ścieżki rowerowej, chodnika, brak parkingu przy szkole, niekompletne oświetlenie wsi, brak bazy i infrastruktury turystycznej, brak ośrodka kulturalnego tj. świetlicy wiejskiej, niski poziom zadrzewienia, brak przystani i kąpieliska, migracja młodzieży, zły stan urządzeń melioracyjnych, niewystarczająca promocja walorów wsi i jej otoczenia, marazm społeczny, brak integracji mieszkańców wsi. 7
Szanse: pozyskanie środków pozabudżetowych na rozbudowę i modernizację infrastruktury technicznej i społecznej wsi, współpraca z samorządami terytorialnymi, w szczególności z samorządem gminnym i powiatowym, aktywizacja osób bezrobotnych, likwidacja bezrobocia, utworzenie w szkole letniej bazy turystycznej, rozwój turystyki i agroturystyki, wzrost wykształcenia młodego pokolenia, modernizacja oświetlenia, budowa ścieżki rowerowej, poprawa stanu drogi, rozbudowa bazy sportowej, kanalizacja wsi. Zagrożenia: odpływ młodych, wykształconych ludzi, marginalizacja gospodarcza wsi, brak funduszy na rozwój infrastruktury drogowej, brak melioracji, zły stan zabezpieczeń przeciwpowodziowych, wzrost bezrobocia, dalsza patologia wśród młodzieży wynikająca z braku ośrodka kulturalnego, nieopłacalność produkcji rolnej. 5. Inwestycje zrealizowane 2004 - powstanie boiska do piłki nożnej, trybuny oraz placu rekreacyjnego, 8
2004-2005 - modernizacja szkoły, 2005 budowa boiska asfaltowego do piłki koszykowej. 6. Opis planowanych inwestycji na lata 2010-2018 1. Poprawa infrastruktury wiejskiej: modernizacja oświetlenia oraz budowa nowych punktów świetnych, kanalizacja wsi, budowa sali sportowej, budowa ścieżki rowerowej chodnika, remont drogi, dokończenie modernizacji szkoły, budowa parkingu przy szkole, budowa boiska do siatkówki plażowej i placu zabaw, ogrodzenie kompleksu sportowo-rekreacyjnego. 2. Wykorzystanie walorów turystycznych: zagospodarowanie terenów nad Nogatem, w tym przystani i kąpieliska, rozwój gospodarstw agroturystycznych, przygotowanie szkoły do stworzenia letniej bazy turystycznej, budowa ścieżki rowerowej do śluzy Michałowi. 3. Poprawa stanu środowiska naturalnego: uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej, wspieranie przedsięwzięć ekologicznych, podnoszenie poziomu wiedzy ekologicznej, propagowanie ekologicznych źródeł ogrzewania, 9
rozwój terenów zielonych nowe nasadzania krzewów i drzew. 4. Edukacja społeczności lokalnej: wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci i młodzieży, utworzenie publicznego punktu dostępu do internetu, podnoszenie poziomu wykształcenia mieszkańców poprzez szkolenia w zakresie przedsiębiorczości i agrifuryzmu, kontynuacja współpracy z Uniwersytetem Gdańskim, kursy i szkolenia dotyczące sposobu pozyskiwania środków z funduszy europejskich. 5. Rozwój aktywności społecznej i kulturalnej: udział mieszkańców w imprezach integrujących organizowanych przez szkołę i parafię, utworzenie stowarzyszenia wiejskiego, rodzinne imprezy sportowe, warsztaty dla twórców ludowych promowanie miejscowych twórców kultury (poetyka ludowa, rzeźbiarz, członkowie chóru ludowego). 7. Harmonogram i szacunkowe koszty planowanych inwestycji w sołectwie w latach 2010-2018 Lp. Nazwa inwestycji Rok Szacunkowy koszt Źródła finansowania 1. Budowa 2010-400.000 zł budżet gminy, RPO kanalizacji 2011 2. Budowa boiska wielofunkcyjnego 2012-2014 350.000 zł budżet gminy, ministerstwo sportu 3. Ciąg pieszorowerowy 2011-100.000 zł budżet gminy 2018 4. Budowa świetlicy 2011-500.000 zł PROW, budżet gminy 2013 5. Budowa drogi z 2011 100.000 zł budżet powiatu płyt JUMBO 6. Doprowadzenie 2011 30.000 zł budżet gminy, CWŻ wody do p. Piecuch 7. Budowa pomostu na Nogacie 2017-2018 150.000 zł 200.000 zł budżet gminy, RPO Podane ceny są szacunkowe i mogą być różne od rzeczywistych. 10