By każde dziecko było ważne...wszędzie W zmieniającym się świecie: Zagrożenia wobec dzieci i młodzieży w środowisku internetowym Konferencja jednodniowa Czwartek, 17 czerwca 2010 r. Ambasada Brytyjska w Warszawie Konferencja odbywa się przy wsparciu Visa Europe 1
Zmieniający się świat Mówi się, że jedyną pewną rzeczą jest zmiana. Jeszcze nigdy to powiedzenie nie było tak prawdziwe, jak w odniesieniu do obszaru technologii i wyzwania, jakim jest nadążanie za najnowszymi jej trendami. Na przykład gwałtowny rozwój środowisk społecznościowych w Internecie stworzył nieznane dotąd możliwości dla młodych ludzi do spotkań, nawiązywania kontaktów, lub realizowania twórczych pasji. Internet zmienił sposób, w jaki żyjemy, komunikujemy się ze sobą, czy przyjaźnimy. Niestety te nowe możliwości są dostępne nie tylko dla dzieci i młodzieży, ale i przestępców seksualnych. Gdy technologia rozwija się w tak błyskawicznym tempie, to właśnie ludzie młodzi są tymi, którzy pierwsi eksperymentują z nowinkami internetowymi, przesuwając w sposób dotąd nieznany granice społeczne i moralne w tym nowym środowisku i na ciągle pojawiających się nowych platformach cyfrowych. Poczytne media zwróciły uwagę na obawy społeczeństwa dotyczące możliwych zagrożeń i ryzyk, jakie wiążą się z dostępem do Internetu przestępców seksualnych. Jak zatem młodzi ludzie korzystają z Internetu? Co robią, gdy są w sieci i w jaki sposób stosują najnowsze technologie? Co robią w sieci przestępcy seksualni i gdzie kryją się zagrożenia dla młodzieży? W jaki sposób polskie organa ścigania, pedagodzy i ustawodawstwo reagują na te nowe wyzwania i jak wyposażają młodych w umiejętności pozwalające na czerpanie z Internetu korzyści, jednocześnie chroniąc przed związanym z siecią ryzykiem? Ta jednodniowa konferencja udzieli odpowiedzi na te i inne pytania. Świadomość zagrożeń W oparciu o wiedzę mówców z Wielkiej Brytanii i Polski, specjalistów w dziedzinie przestępczości seksualnej, środowiska internetowego oraz proaktywnej edukacji, konferencja ma na celu pogłębienie świadomości i zrozumienia środowiska w sieci, ryzykowanych zachowań dzieci oraz charakterystyki przestępców seksualnych działających na tym polu. Przedstawione zostaną przykłady najnowszych technologii, platform komunikacyjnych, oraz obszarów społecznościowych i gier w sieci, gdzie dzieci są najbardziej narażone, i gdzie zarazem można stosować proaktywne środki ochrony. W trakcie konferencji przyjrzymy się także polskim i brytyjskim przykładom przestępstw na tle seksualnym wobec dzieci w Internecie oraz wpływowi, jaki ten rodzaj przestępczości ma na życie poza siecią. Zapoznamy się także ze stosowanymi strategiami ochrony dzieci i młodzieży. Cele konferencji Dzięki udziałowi w konferencji uczestnicy uzyskają: Dobre rozumienie sposobu zachowania przestępców seksualnych w sieci; Zrozumienie procesów uwodzenia w sieci ( tzw. grooming ) na podstawie konkretnych przykładów; Wgląd w ryzykowne zachowania młodych ludzi w Internecie; Dostęp do najnowszych badań, ustawodawstwa i zasobów edukacyjnych dostępnych w Polsce; Informacje na temat sposobów ochrony dzieci w sieci wraz z praktycznymi wskazówkami do wykorzystania w danym miejscu pracy. 2
Program: Czwartek 17 czerwca 2010 r. 08:30 Rejestracja uczestników 09:00 Otwarcie Sangeeta Ahuja, Sangeeta Ahuja, Pierwszy Radca Ambasady Brytyjskiej, Ambasada Brytyjska w Warszawie Małgorzata O Shaughnessy, Wiceprezes Visa Europe, Dyrektor Generalna - Polska, Czechy i Słowacja Tim Gerrish, Szef szkolenia, Centrum ds. wykorzystywania i ochrony dzieci w sieci (Child Exploitation and Online Protection Centre - CEOP) 09:30 Seksualizacja, technologia i zagrożenia: Perspektywa brytyjska i działania CEOP Helen Whittle, Specjalista ds. szkolenia w edukacji, Centrum ds. wykorzystywania i ochrony dzieci w sieci (Child Exploitation and Online Protection Centre - CEOP) 10:15 Zagrożenia w sieci obecne i nowe trendy w Polsce Marta Wojtas, koordynator Helpline.org.pl, Fundacja Dzieci Niczyje 11:00 Przerwa 11:30 Zachowania przestępców seksualnych w sieci: studium przypadku z perspektywy działania służb ścigania Gary Bye, Centrum ds. wykorzystywania i ochrony dzieci w sieci (Child Exploitation and Online Protection Centre - CEOP) 12:30 Lunch 13:30 Wykorzystywanie seksualne dzieci w Internecie: aspekt finansowy Piet Lakeman, Starszy menedżer ds. Zarządzania ryzykiem, Visa Europe 14:00 Uwodzenie w Internecie (grooming): zmiany legislacyjne w Polsce i ich skutki w zakresie ochrony dzieci Rafał Lew-Starowicz, Dyrektor, Biuro Rzecznika Praw Dziecka, Polska 14:30 Kampania świadomowościowa na temat nowego ustawodawstwa w zakresie uwodzenia w Internecie projekt Dziecko w Sieci Łukasz Wojtasik, Koordynator programu Dziecko w Sieci, Fundacja Dzieci Niczyje 15:00 Przerwa 15:30 Reagowanie na zagrożenia: prewencja, interwencja, patrzenie w przyszłość Magdalena Ciołek, Wiceprezes, Fundacja Kidprotect 16:00 Nowy pejzaż internetowego świata: zmiany kulturowe i społeczne Prof. dr hab. Kazimierz Krzysztofek, wiceprezes Fundacji Pro Cultura i profesor socjologii w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej w Warszawie 3
Notki biograficzne prowadzących: Helen Whittle, BSc Po ukończeniu z wyróżnieniem psychologii na Uniwersytecie w Kent, Helen rozpoczęła pracę jako asystentka-nauczycielka. Po uzyskaniu dyplomu w dziedzinie opieki społecznej, Helen pracowała z dziećmi ze szczególnymi potrzebami edukacyjnymi i niepełnosprawnymi w ośrodkach szkolno-wychowawczych. Ponieważ lubi podróżować, Helen uczyła również angielskiego w szkołach podstawowych w wielu krajach na świecie. Pracę w CEOP rozpoczęła w 2006, gdzie pomogła stworzyć zestaw materiałów edukacyjnych Thinkuknow (Myślisz, że wiesz, zawierający między innymi materiały do nauki bezpieczeństwa w sieci dla dzieci ze szczególnymi potrzebami edukacyjnymi. Jest doświadczoną trenerką. Prowadzi zajęcia w programie Thinkuknow w różnych miejscach w Wielkiej Brytanii. Marta Wojtas Psycholog, pracownik Helpline.org.pl oraz Lokalnego Ośrodka Wsparcia w Warszawie, gdzie zajmuje się diagnozą, pomocą psychologiczną i interwencją na rzecz dzieci-ofiar przestępstw. Realizatorka i autorka programów profilaktycznych dla dzieci i młodzieży w zakresie przeciwdziałania przemocy, profilaktyki uzależnień, kształtowania umiejętności społecznych. Pracowała jako nauczyciel akademicki na Akademii Świętokrzyskiej w Kielcach. Zajmowała się także poradnictwem psychologiczno-pedagogicznym. Piet Lakeman Piet jest członkiem kierownictwa Wydziału Zarządzania Ryzykiem Visa Europe w Londynie. Poprzednio pracował jako inspektor w policji w Holandii. Był przedstawicielem Holandii w różnych grupach roboczych Komisji Europejskiej. Był ekspertem w wielu projektach krajowych i międzynarodowych związanych z bezpieczeństwem dokumentów, takich jak paszporty, dokumenty tożsamości i prawa jazdy. Jest autorem wielu publikacji krajowych i międzynarodowych dotyczących kart bankowych i przestępstw kartowych. Był pierwszym kierownikiem projektu Interpolu pt. Uniwersalna klasyfikacja fałszowanych kart płatniczych, który powstał we współpracy między Sekretariatem Generalnym Interpolu w Lyonie we France, a firmami wystawiającymi i obsługującymi karty płatnicze. Rafał Lew-Starowicz, Rafał Lew-Starowicz jest absolwentem Wydziału Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego. Obecnie pracuje w Biurze Rzecznika Praw Dziecka, gdzie pełni obowiązki dyrektora, odpowiedzialnego za ochronę nieletnich w mediach elektronicznych. Jest członkiem Rady Doradczej Pan European Game Information (PEGI), PEGI Enforcement Committee Europejskiego systemu ratingowego gier komputerowych i wideo oraz Komitetu Konsultacyjnego Krajowego Centrum Bezpieczniejszego Internetu. Jest autorem wielu publikacji dotyczących bezpiecznego korzystania z Internetu i komputerów przez dzieci. Aktualnie pisze pracę doktorską w Akademii Pedagogiki Specjalnej, dotyczącą badań porównawczych systemów ochrony dzieci przed ryzykiem w sieci w Polsce i innych krajach. 4
Łukasz Wojtasik Mgr profilaktyki społecznej i resocjalizacji. Od 1997 roku związany zawodowo z Fundacją Dzieci Niczyje. Autor badań dotyczących zachowań dzieci w Internecie (2002, 2004). Inicjator i koordynator kampanii społecznej Dziecko w Sieci (2003-2006). Współautor wydawnictwa Rady Europy Protecting children against corporal punishment Awareness-raising campaigns i innych publikacji z zakresu kampanii społecznych i problematyki wykorzystywania seksualnego dzieci w Internecie. W latach 2005-2006 narodowy koordynator programu Komisji Europejskiej Safer Internet Action Plan. Obecnie koordynator Akademii Bezpiecznego Internetu programu Fundacji Dzieci Niczyje realizującego kompleksowe działania na rzecz bezpieczeństwa dzieci w Internecie. Magdalena Ciołek Wiceprezes i trenerka Fundacji. Z wykształcenia społeczny psycholog kliniczny. Absolwentka m.in. Studium Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz szkoleń I i II stopnia w zakresie pracy terapeutycznej opartej na podejściu skoncentrowanym na rozwiązaniach. Współpracowała ze Stowarzyszeniem na Rzecz Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie Niebieska Linia, prowadząc konsultacje dla osób uwikłanych w przemoc domową. Razem z Jakubem Śpiewakiem jest członkiem działającego przy Kancelarii Premiera Zespołu ds. przeciwdziałania dyskryminacji małoletnich w środkach masowego przekazu. Była koordynatorem Porozumienia Dzieci Pod Ochroną, działającego na rzecz mądrego wychowania i bezpieczeństwa dzieci. Prywatnie lubi żeglować, wiele podróżuje omijając oklepane szlaki turystyczne. Prof. dr hab. Kazimierz Krzysztofek, Prof. Kazimierz Krzysztofek ukończył Wydział Prawa na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, a doktorat z socjologii uzyskał na UW. Zajmuje się wpływem informatyki na sztukę; socjologią Internetu, e-kulturą, relacją komputer rozwój człowieka, kulturą i przemysłem wiedzy, relacją komputer społeczeństwo obywatelskie. Od 1994 (do 2000) pracował w Instytucie Kultury jako dyrektor ds. badań. W 1997 został profesorem socjologii na Uniwersytecie w Białymstoku, a w 1995 Członkiem Komitetu PAN ds. Prognozy Polska 2000Plus". Od 2000 jest profesorem socjologii w Warszawskie Szkole Wyższej Psychologii Społecznej. Jest członkiem Stowarzyszenia Studiów Międzynarodowych ISA, był członkiem zarządu Europejskiej Sieci CIRCLE. Od 2002 jest wiceprezesem Warszawskiej Fundacji Pro Cultura. W 1987/88 był stypendystą Fulbrighta w Ośrodku Badań Międzynarodowych MIT (Program komunikacji międzynarodowej) a w 1996 gościł z wykładami na Uniwersytecie Stanowym w Pensylwanii. Wiele publikuje, wielokrotnie nagradzany i wyróżniany. 5