Rozporządzenie MŚ z dnia 30 października 2003r. W sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych oraz sposobów sprawdzania dotrzymywania tych poziomów (Dz.U. 2003 Nr 192 poz. 1883) 1 Anna Szabłowska Łódź, 5.03.2014r
2 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003r. określa: dopuszczalne poziomy pól elektromagnetycznych w środowisku zróżnicowane dla terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową oraz miejsc dostępnych dla ludności metody sprawdzania dotrzymywania dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych zakresy częstotliwości promieniowania, dla których określa się parametry fizyczne charakteryzujące oddziaływanie pól na środowisko Metody wyznaczania dotrzymywania dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych
3 Podstawowe pojęcia pole elektryczne stan energetyczny przestrzeni, w którym na ładunki elektryczne oddziałuje siła; pole magnetyczne stan energetyczny przestrzeni, w którym na ładunek elektryczny będący w ruchu oddziałuje siła; pole elektromagnetyczne- rozumie się przez to pola elektryczne, magnetyczne oraz elektromagnetyczne o częstotliwościach od 0 Hz do 300 GHz; Szczególny stan materii, charakteryzujący wszelkie oddziaływania pomiędzy ładunkami elektrycznymi, prądami elektrycznymi i dipolami magnetycznymi równocześnie za pośrednictwem pola elektrycznego i pola magnetycznego.
Pola elektromagnetyczne źródła pól 4 Źródła pól elektrycznych i magnetycznych małej częstotliwości Linie i stacje elektroenergetyczne są źródłami pól elektrycznych i magnetycznych o częstotliwości 50 Hz. Źródła pól elektromagnetycznych wielkiej częstotliwości Instalacje radiokomunikacyjne: radiowe, telewizyjne, telefonii komórkowej (0,1 MHz- 60GHz)
5 Rys.1. Stacje radiolokacyjne w otoczeniu lotniska na warszawskim Okęciu. Rys.2 Stacja bazowa telefonii komórkowej na dachu bloku. Rys. 3 Duży transformator na stacji elektroenergetycznej.
6 Pole elektromagnetyczne opisują takie wielkości fizyczne jak: Gęstość mocy pola, podawana w watach na metr kwadratowy (W/m2) Natężenie składowej elektrycznej pola podawane w woltach na metr (V/m) Natężenie składowej magnetycznej pola, podawane w amperach na metr (A/m) Wpływ pola elektromagnetycznego na człowieka i środowisko uzależniony jest od wysokości natężenia (lub gęstości mocy) oraz częstotliwości drgań. Dlatego wartość poziomów dopuszczalnych jest określana w pasmach częstotliwości.
7 Zróżnicowane dopuszczalne poziomy pól elektromagnetycznych Tabela 1. Dopuszczalne poziomy pól elektromagnetycznych dla terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową
8 Zróżnicowane dopuszczalne poziomy pól elektromagnetycznych Tabela 2. Dopuszczalne poziomy pól elektromagnetycznych dla miejsc dostępnych dla ludności
9 Metody sprawdzania dotrzymywania dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych Zgodnie z rozporządzeniem z 2003 roku pomiary pól elektromagnetycznych przeprowadza się w szczególności w tych miejscach, w których, na podstawie uprzednio przeprowadzonych obliczeń, stwierdzono występowanie pól elektromagnetycznych o poziomach zbliżonych do poziomów dopuszczalnych.
10 Metody sprawdzania dotrzymywania dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych Sprawdzenia dotrzymania dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku dokonuje się metodą pomiaru pól elektromagnetycznych w otoczeniu instalacji wytwarzających takie pola i porównuje się otrzymane wyniki z wartościami dopuszczalnymi parametrów fizykochemicznych określonymi w tabelach 1 i 2. Pomiary poziomów pól elektromagnetycznych wykonuje się: - bezpośrednio po pierwszym uruchomieniu instalacji - każdorazowo w razie zmiany warunków pracy instalacji
11 Metody sprawdzania dotrzymywania dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych Pomiary pól elektromagnetycznych należy wykonywać przy dobrej pogodzie, w temperaturze nie niższej niż 0 C, bez opadów atmosferycznych. Przy pomiarach pól elektromagnetycznych uwzględnia się poprawki pomiarowe, umożliwiające uwzględnienie parametrów pracy instalacji wytwarzających te pola, najbardziej niekorzystnych z punktu widzenia oddziaływania na środowisko.
12 Metody sprawdzania dotrzymywania dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych Pomiary pól elektromagnetycznych przeprowadza się w pionach i punktach pomiarowych. Pomiary w otoczeniu instalacji radiokomunikacyjnych, w przyjętych pionach pomiarowych, wykonuje się w punktach pomiarowych położonych na wysokościach od 0,3 m do 2 m nad powierzchnią ziemi albo nad innymi powierzchniami, na których mogą przebywać ludzie, przyjmując za wynik pomiaru maksymalny, zmierzony w danym pionie poziom pól elektromagnetycznych.
13 Metody sprawdzania dotrzymywania dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych W przypadku pomiarów pól elektromagnetycznych wykonywanych w otoczeniu stacji bazowych radiokomunikacji ruchomej wystarczające jest uwzględnienie dobowej zmienności parametrów pracy takich stacji, ponieważ stacje bazowe wytwarzają pola o zbliżonych wartościach w godzinach największej aktywności abonentów sieci to jest w godzinach od około siódmej rano do dwudziestej drugiej. Pomiary powinny być poprzedzane oceną charakteru pracy instalacji będącej źródłem mierzonych pól elektromagnetycznych.
14 Metody sprawdzania dotrzymywania dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych Jeżeli w otoczeniu instalacji radiokomunikacyjnych występują pola elektromagnetyczne wytworzone przez kilka instalacji nie pracujących równocześnie, zasięg występowania pól elektromagnetycznych o poziomach dopuszczalnych wyznacza się dla instalacji albo grupy instalacji wytwarzających pola elektromagnetyczne o poziomach najwyższych. Pomiary w otoczeniu instalacji radiokomunikacyjnych wykonuje się podczas pracy wszystkich urządzeń wytwarzających pola elektromagnetyczne w danym zakresie częstotliwości.
15 Pola elektromagnetyczne w otoczeniu instalacji. Rys. 4Przykładowe rozkłady pola elektrycznego w otoczeniu linii wysokiego napięcia.
16 Wpływ pola elektromagnetycznego na zdrowie człowieka Oddziaływanie pola elektrycznego od linii energetycznej Oddziaływanie pola magnetycznego od linii energetyczne Przyjmuje się zasadniczo, iż pola elektromagnetyczne nie są rejestrowane zmysłami człowieka. Reakcje osób są zróżnicowane. Można spotkać osoby reagujące poddenerwowaniem, bólami głowy, bezsennością.
17 Wpływ pola elektromagnetycznego na zdrowie człowieka Obecnie najwięcej badań koncentruje się na wpływie oddziaływania pola pochodzącego od telefonów komórkowych na głowę człowieka. Najlepiej poznane są skutki oddziaływania na organizm ludzki pola pochodzącego od instalacji elektrycznych 50Hz. Szczególnej troski wymaga rozpowszechnienie sieci bezprzewodowych (Wi-Fi), które generują stałe promieniowanie elektromagnetyczne. Technologia bezprzewodowego dostępu do internetu może szkodzić rozwijającemu się centralnemu systemowi nerwowemu dziecka.
18 Oceny i prognozy zmian poziomu zanieczyszczenia polami elektromagnetycznymi w środowisku, zarówno w skali kraju jak i w skali poszczególnych województw, są formułowane w oparciu o wyniki badań poziomów PEM w środowisku, w powiązaniu z informacją o dynamice zmian. Na terenie każdego z województw pomiary wykonywane są w punktach pomiarowych, w trzyletnim cyklu pomiarowym, dla trzech typów terenów dostępnych dla ludności: w centralnych dzielnicach lub osiedlach miast o liczbie mieszkańców przekraczającej 50 tys., w pozostałych miastach, na terenach wiejskich. Podstawowym założeniem dokonywanych obserwacji jest ochrona ludności przed wzrostem poziomów pól elektromagnetycznych ponad wartości dopuszczalne.
Dziękuję za uwagę 19