PARLAMENT EUROPEJSKI PODSTAWOWE INFORMACJE
Parlament Europejski jest jedyną instytucją Unii Europejskiej, której członkowie wybierani są w powszechnych i bezpośrednich wyborach przez obywateli Unii.
ZADANIA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO Stanowienie unijnego prawa na równi z Radą Unii Europejskiej. Po wejściu w życie Traktatu z Lizbony Parlament Europejski może decydować o przyjęciu, odrzuceniu lub wprowadzeniu poprawek do unijnych aktów prawnych w prawie wszystkich dziedzinach działania UE; Decydowanie o kształcie budżetu Unii Europejskiej wspólnie z Radą; Jego zgody wymaga każdorazowe przyjęcie do UE nowych państw członkowskich oraz zawarcie przez Unię ważnych umów międzynarodowych;
Zadania PE c.d. wybór przewodniczącego Komisji Europejskiej i powoływanie jej pełnego składu po uprzednim przesłuchaniu kandydatów na komisarzy, wybór Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich, udział w wyborze przewodniczącego i członków rady zarządzającej Europejskiego Banku Centralnego, udział w wyborze członków Trybunału Obrachunkowego; kontrola działań innych instytucji unijnych: Komisji, Rady, Europejskiego Banku Centralnego; reprezentowanie głosu obywateli UE w procesie stanowienia prawa, reagowanie na przypadki łamania unijnego prawa zgłaszane przez obywateli UE w formie petycji.
PARLAMENT EUROPEJSKI PO WEJŚCIU W ŻYCIE TRAKTATU Z LIZBONY Traktat z Lizbony został podpisany 13 grudnia 2007 roku, natomiast wszedł w życie z dniem 1 grudnia 2009 roku. Traktat ten miał usprawnić instytucje i zwiększyć demokratyczny charakter Unii. Wraz z wejściem w życie traktatu z Lizbony rola Parlamentu Europejskiego jako drugiego obok Rady współlegislatora ponownie wzrosła: procedura współdecyzji zyskała teraz rangę zwykłej procedury ustawodawczej.
TRAKTAT LIZBOŃSKI NADAJE PARLAMENTOWI EUROPEJSKIEMU NOWE KOMPETENCJE Traktat lizboński zwiększa zdolność Unii Europejskiej i Parlamentu Europejskiego do działania i realizacji celów, Dzięki traktatowi lizbońskiemu, Parlament Europejski otrzymuje większe niż kiedykolwiek wcześniej uprawnienia w kształtowaniu Europy, Od chwili wejścia w życie traktatu z Lizbony Parlament podejmuje decyzje w sprawie całego budżetu Unii Europejskiej wraz z Radą Ministrów, W dobie traktatu z Lizbony Parlament będzie miał również więcej do powiedzenia, na temat osób, które pokierują działaniami Unii, Jako jedyna bezpośrednio wybierana instytucja UE, Parlament Europejski otrzymał nowe narzędzia - wzmocniły one głos 500 milionów obywateli, których reprezentuje.
SIEDZIBA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO Oficjalna siedziba PE znajduje się w Strasburgu (Francja), Instytucja ta ma trzy miejsca pracy: Strasburg, Bruksela (Belgia) oraz Luksemburg.
SKŁAD PE LICZBA POSŁÓW Eurodeputowani wybierani są co pięć lat w powszechnych i bezpośrednich wyborach. Obecna kadencja: wybranie 736 posłów w wyborach w 2009 r. (na mocy Traktatu z Nicei, który przewidywał 736-osobowy skład izby), w grudniu 2011 r. uzupełniono skład PE o 18 posłów w PE zasiadało 754 posłów, lipiec 2013 r. wejście 12 chorwackich posłów do PE z chwilą przystąpienia Chorwacji do UE, Aktualna liczba posłów do Parlamentu Europejskiego: 766 W maju 2014 r. wybranych zostanie na nową kadencję 751 posłów zgodnie z ustaleniami Traktatu z Lizbony.
ZASADY ROZDZIELANIA MIEJSC W PE W Parlamencie Europejskim miejsca dzielone są w zależności od liczby mieszkańców danego kraju członkowskiego. Małe państwa otrzymują jednak relatywnie więcej, a duże mniej miejsc niż wynikałoby to z prostej proporcji.
Liczba posłów do PE w 2013 r. z podziałem na państwa członkowskie Państwo członkowskie Liczba posłów Państwo członkowskie Liczba posłów Państwo członkowskie Liczba posłów Austria 19 Grecja 22 Portugalia 22 Belgia 22 Hiszpania 54 Rumunia 33 Bułgaria 18 Irlandia 12 Słowacja 13 Chorwacja 12 Litwa 12 Słowenia 8 Cypr 6 Łotwa 9 Szwecja 20 Republika Czeska 22 Luksemburg 6 Węgry Dania 13 Malta 6 Włochy 73 Estonia 6 Niderlandy Finlandia 13 Niemcy 99 26 Zjednoczone Królestwo Francja 74 Polska 51 Ogółem: 766 22 73
GRUPY POLITYCZNE Posłowie zasiadają w Parlamencie Europejskim zgodnie ze swoją przynależnością polityczną, tworząc grupy polityczne, będące odpowiednikiem klubów poselskich w Sejmie. Obecnie w PE istnieje 7 grup politycznych.
Grupy polityczne
WŁADZE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO Przewodniczący Przewodniczący Parlamentu Europejskiego kieruje całością prac Parlamentu, przewodniczy posiedzeniom plenarnym i przyjmuje budżet. Jest on instytucjonalnym przedstawicielem Parlamentu w stosunkach zewnętrznych oraz w stosunkach z pozostałymi instytucjami wspólnotowymi. Przewodniczący Parlamentu Europejskiego Martin Schultz
KONFERENCJA PRZEWODNICZĄCYCH (GRUP POLITYCZNYCH) Skład: przewodniczący Parlamentu, przewodniczący grup politycznych, jeden przedstawiciel posłów niezrzeszonych, bez prawa głosu. Funkcje: decyduje o planie prac legislacyjnych, ustala porządek dzienny posiedzeń plenarnych, określa kompetencje komisji parlamentarnych, delegacji oraz ich skład, odpowiedzialna za kontakty z innymi instytucjami Unii Europejskiej, parlamentami narodowymi i krajami trzecimi.
PREZYDIUM W skład prezydium Parlamentu wchodzą przewodniczący Parlamentu Europejskiego, czternastu wiceprzewodniczących i pięciu kwestorów wybieranych przez Parlament na okres dwóch i pół roku z możliwością przedłużenia. Prezydium zajmuje się organizacją prac Parlamentu Europejskiego pod względem administracyjnym, kadrowym i organizacyjnym.
KWESTORZY Kolegium Kwestorów jest organem Parlamentu Europejskiego odpowiedzialnym za sprawy administracyjne i finansowe bezpośrednio dotyczące posłów i ich warunków pracy. W prezydium zasiada pięciu kwestorów.
SPOSÓB PRACY Głównym zadaniem Parlamentu Europejskiego jest tworzenie, wspólnie z Radą UE, unijnego prawa. przedstawienie przez Komisję Europejską projektów nowych regulacji i przekazanie ich Parlamentowi Europejskiemu i Radzie UE, określenie przez PE, w której z komisji parlamentarnych powstanie sprawozdanie, czyli wykaz poprawek do projektu, w pracach nad sprawozdaniem wyznaczonemu posłowi towarzyszą tzw. sprawozdawcy-cienie (shadow-rapporteurs), wyznaczani przez grupy polityczne, Projekt poddawany jest następnie pod głosowanie na sesji plenarnej. Dopiero po przyjęciu przez cały PE staje się oficjalnym stanowiskiem Parlamentu, Unijne akty prawne są przyjmowane w przytłaczającej większości w tzw. zwykłej procedurze ustawodawczej, określanej często jako współdecyzja Parlamentu Europejskiego i Rady UE reprezentującej państwa członkowskie. Procedura określa sposoby negocjowania stanowisk Parlamentu i Rady i wypracowywania kompromisu. Dopiero po zaakceptowaniu przez obie instytucje projekt nowego prawa wraz z poprawkami staje się obowiązujący.
Lista stałych komisji Parlamentu Europejskiego Symbol Nazwa komisji Symbol Nazwa komisji AFET Spraw Zagranicznych IMCO Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów DROI Praw Człowieka TRAN Transportu i Turystyki SEDE Bezpieczeństwa i Obrony REGI Rozwoju Regionalnego DEVE Rozwoju AGRI Rolnictwa i Rozwoju Wsi INTA Handlu Międzynarodowego PECH Rybołówstwa BUDG Budżetu CULT Kultury i Edukacji CONT Kontroli Budżetowej JURI Prawa ECON Spraw Gospodarczych i Monetarnych LIBE Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych EMPL Zatrudnienia i Spraw Socjalnych AFCO Spraw Konstytucyjnych ENVI Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności FEMM ITRE Przemysłu, Badań Naukowych i Energii PETI Petycji Praw Kobiet i Równouprawnienia
HISTORIA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO 1952 powstaje Wspólne Zgromadzenie Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali. Ma jedynie głos doradczy. 78 posłów jest delegowanych przez parlamenty państw członkowskich. 1958 Traktaty Rzymskie powołują dwie nowe wspólnoty: Europejską Wspólnotę Gospodarczą i Europejską Wspólnotę Energii Atomowej. Zgromadzenie zostaje poszerzone do 142 członków i staje się organem wszystkich trzech wspólnot. 1962 Zgromadzenie decyduje o zmianie nazwy na Parlament Europejski.
HISTORIA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO C.D. 1970 Traktat Luksemburski daje Parlamentowi Europejskiemu uprawnienia w dziedzinie budżetu. 1975 rozszerzenie uprawnień budżetowych PE. 1979 pierwsze bezpośrednie wybory do Parlamentu Europejskiego. Europejczycy wybierają 410 posłów. 1979 Parlament Europejski po raz pierwszy odrzuca budżet. 1987 Jednolity Akt Europejski ustanawia procedurę współpracy dającą Parlamentowi wpływ na prawa stanowione w UE i uzależnia od jego zgody przyjmowanie nowych członków. Nazwa Parlament Europejski zostaje wpisana do traktatu.
HISTORIA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO C.D. 1993 Traktat z Maastricht wprowadza procedurę współdecyzji, dzięki której Parlament staje się instytucją prawodawczą razem z Radą UE. PE zyskuje także prawo zatwierdzania składu Komisji Europejskiej. 1999 Komisja Europejska Jacquesa Santera rezygnuje w obliczu groźby votum nieufności ze strony Parlamentu Europejskiego. 1999 Traktat Amsterdamski rozszerza procedurę współdecyzji na większość obszarów unijnego prawodawstwa.
HISTORIA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO C.D. 2004 pierwsze wybory do Parlamentu Europejskiego w Unii Europejskiej poszerzonej o kraje Europy Środkowej i Wschodniej, w tym Polskę. 2009 Jerzy Buzek zostaje przewodniczącym Parlamentu Europejskiego. W styczniu 2012 zastępuje go na tym stanowisku obecny przewodniczący, niemiecki poseł Martin Schulz. 2009 Traktat z Lizbony rozszerza procedurę współdecyzji na 45 nowych dziedzin, w tym politykę rolną. Parlament zyskuje prawo decydowania o wszystkich pozycjach budżetu UE.
DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ! Punkt Informacji Europejskiej Europe Direct Zielona Góra przy Lubuskim Urzędzie Wojewódzkim www.europedirect-zielonagora.lubuskie.uw.gov.pl ul. Podgórna 7, 65-057 Zielona Góra tel.+48 68 45 27 144 europedirect-zielonagora@lubuskie.uw.gov.pl https://www.facebook.com/edzielonagora