Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 51 (2) 2011 ETAMETSULFURON METYLOWY NOWA SUBSTANCJA AKTYWNA DO KONTROLI ZACHWASZCZENIA W UPRAWIE RZEPAKU ANDRZEJ BRACHACZEK 1, MARIA SALAS 2 1 DuPont Poland Sp. z o.o. Powązkowska 44c, 01-797 Warszawa andrzej.brachaczek@pol.dupont.com 2 DuPont de Nemours France S.A.S. 23/25 rue Delarivere Lefoullon-Defense 9 92064 La Defense Cedex, Francja I. WSTĘP Spektrum chwastów obserwowanych na plantacjach rzepaku zmieniło się bardzo istotnie w ostatnich latach. Trudne do zwalczenia gatunki, takie jak: gorczyca polna, bodziszek drobny, bodziszek porozcinany, bodziszek kosmaty, stulisz lekarski, stulicha psia, tobołki polne, tasznik pospolity, rzodkiew świrzepa stały się w całej Europie bardzo powszechne (Praczyk 2005). Największym zagrożeniem są gatunki zimujące, które na wiosnę ze względu na zaawansowany rozwój są już trudne do zniszczenia, dlatego ochronę przed nimi należy rozpocząć już jesienią (Freeman i Lutman 2004). Ryzyko to jest również w ostatnich latach coraz większe, głównie z powodu nieodpowiedniego zmianowania, powszechnego stosowania uproszczonej agrotechniki, aplikowania herbicydów w dawkach niższych niż są one zalecane, braku nowych substancji aktywnych z innych grup chemicznych (Pałosz i wsp. 1994). Celem badań było porównanie skuteczności działania herbicydu Salsa TM 75 WG opartego na etametsulfuronie metylowym, stosowanego samodzielnie oraz jego mieszanin zbiornikowych ze standardowymi rozwiązaniami na rynku. II. MATERIAŁ I METODY Skuteczność działania herbicydu Salsa TM 75 WG opartego na etametsulfuronie metylowym testowano w wielu doświadczeniach przeprowadzonych w Europie Zachodniej i Środkowej (Czechy, Francja, Niemcy, Polska, Węgry, Wielka Brytania). Badania własne wykonano w latach 2007 2010. Doświadczenia założono w układzie bloków losowanych całkowicie zrandomizowanych w miminum czterech powtórzeniach. Zabiegi herbicydowe wykonano zgodnie z fazą rozwojową roślin rzepaku w następujących terminach: T0 przed wschodami (BBCH 00 03) oraz T1 po wschodach chwastów
896 Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 51 (2) 2011 i rzepaku (BBCH 10 14). W doświadczeniach wykorzystano system oceny zgodnie metodykami EPPO PP 1/152(3), PP 1/181(3), PP 1/49(3) oraz kierowano się procedurami wewnętrznymi DuPont EMA SOP EUH-01-049. Oceny skuteczności herbicydów przeprowadzono po upływie 14 i 28 dni od wykonania zabiegu, a także przed zakończeniem wegetacji, po ruszeniu wegetacji, w fazie kwitnienia oraz przed zbiorami rzepaku. Jako standardy porównawcze wykorzystywano zarejestrowane herbicydy w każdym z krajów w dawkach substancji aktywnych oznaczonych w legendach rysunków 2 i 3. Tabela 1. Technologie testowane do oceny skuteczności działania herbicydu Salsa TM 75 WG Table 1. The technologies tested to determine the efficacy of herbicide Salsa TM 75 WG Środki/substancje aktywne Treatment component /active substances Dawki substancji aktywnych Dose of active substances Termin aplikacji Timing of application Salsa TM 75 WG + Trend 90 EC 1 N/ha + 0,1% BBCH 10 14 Metazachlor 750 1250 g/ha BBCH 10 14 Metazachlor + Quinmerac 1000 1250 g/ha BBCH 10 14 Salsa TM 75 WG + Metazachlor + Trend 90 EC 1 N/ha + 750 1250 g/ha + 0,1% BBCH 10 14 III. WYNIKI I DYSKUSJA Niezależnie od poziomu agrotechniki, rzepak ozimy powinien być odchwaszczany chemicznie i to najlepiej już jesienią (Franek 2000). Stosowanie herbicydów we wczesnych fazach rozwojowych rzepaku jest skuteczniejsze niż w terminach późniejszych (Krawczyk i Adamczewski 2002). Radecki i wsp. (2003) stwierdzili, że na plantacjach rzepaku występują aż 42 gatunki chwastów. Wśród nich występowanie takich chwastów, jak: Stellaria media, Galium aparine, Capsella bursa-pastoris, Sinapis arvensis ma istotny wpływ na plon nasion rzepaku (Franek i Rola 2000). Aby ograniczyć konkurencję ze strony chwastów poszukuje się herbicydów o jak najszerszym spektrum działania. W niniejszych badaniach preparat Salsa TM 75 WG zastosowany samodzielnie w fazie BBCH 10 14 skutecznie zwalczał ponad 16 gatunków chwastów (rys. 1). Ponad 11 chwastów wrażliwych na etametsulfuron metylowy było jednocześnie średnio wrażliwych lub prawie tolerancyjnych w stosunku do standardów stosowanych powschodowo (metazachlor 750 1250 g/ha i metazachlor z chinomerakiem 1000 1250 g/ha) (rys. 2). Skuteczność działania metazachloru z chinomerakiem była wyraźnie uzależniona od terminu stosowania. Badania Badowskiego (2009) wykazały, że po zastosowaniu metazachloru z chinomerakiem przed wschodami rzepaku skuteczność chwastobójcza względem Viola arvensis wynosiła 85%, natomiast w terminie powschodowym była ona równa zaledwie 61%. W doświadczeniach porównano także skuteczność preparatu Salsa TM 75 WG ze skutecznością mieszaniny zbiornikowej preparatu Salsa TM 75 WG z metazachlorem (rys. 3).
Etametsulfuron metylowy w ochronie rzepaku 897 CAPBP Capsella bursa-pastoris (L.) Med.; CONAR Convolvulus arvensis; CPAIR Calepina irregularis (Asso) Thell.; DESSO Descurainia sophia (L.) Webb ex Prantl; FUMOF Fumaria officinalis L.; GALAP Galium aparine L.; GERDI Geranium dissectum L.; GERMO Geranium molle L.; GERPU Geranium pusillum L.; GERRT Geranium rotundifolium L.; LAMPU Lamium purpureum; MATCH Matricaria chamomilla L.; MYOAR Myosotis arvensis (L.) Hill; PAPRH Papaver rhoeas L.; RAPRA Raphanus raphanistrum L.; SINAR Sinapis arvensis L.; SONAR Sonchus arvensis L.; SSYOF Sisymbrium officinale; STEME Stellaria media (L.) Vill./Cyr.; THLAR Thlaspi arvense L.; VIOAR Viola arvensis Murr. Rys. 1. Skuteczność preparatów [%] Salsa TM 75 WG + Trend 90 EC w kontroli zachwaszczenia; w nawiasie liczba doświadczeń, w których występował dany chwast Fig. 1. Efficacy [%] of Salsa TM 75 WG + Trend 90 EC in controlling of weeds; bracket number of trials in which a given weed was presented CAPBP Capsella bursa-pastoris (L.) Med.; CPAIR Calepina irregularis (Asso) Thell.; DESSO Descurainia sophia (L.) Webb ex Prantl; FUMOF Fumaria officinalis L.; GALAP Galium aparine L.; GERDI Geranium dissectum L.; GERPU Geranium pusillum L.; MATCH Matricaria chamomilla L.; PAPRH Papaver rhoeas L.; SINAR Sinapis arvensis L.; SSYOF Sisymbrium officinale; STEME Stellaria media (L.) Vill./Cyr.; THLAR Thlaspi arvense L.; VIOAR Viola arvensis Murr. Rys. 2. Porównanie skuteczności preparatu Salsa TM 75 WG + Trend 90 EC ze standardowymi rozwiązaniami w praktyce Fig. 2. Comparison of the efficacy of Salsa TM 75 WG + Trend 90 EC with the standard solutions in practice
898 Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 51 (2) 2011 CAPBP Capsella bursa-pastoris (L.) Med.; CPAIR Calepina irregularis (Asso) Thell.; DESSO Descurainia sophia (L.) Webb ex Prantl; FUMOF Fumaria officinalis L.; GALAP Galium aparine L.; GERDI Geranium dissectum L.; GERPU Geranium pusillum L.; MATCH Matricaria chamomilla L.; PAPRH Papaver rhoeas L.; SINAR Sinapis arvensis L.; SSYOF Sisymbrium officinale; STEME Stellaria media (L.) Vill./Cyr.; THLAR Thlaspi arvense L.; VIOAR Viola arvensis Murr. Rys. 3. Porównanie skuteczności preparatu Salsa TM 75 WG + Trend 90 EC ze skutecznością mieszaniny zbiornikowej Salsa TM 75 WG + metazachlor + Trend 90 EC Fig. 3. Comparison of the efficacy of Salsa TM 75 WG+ Trend 90 EC with the tank mixtures Salsa TM 75 WG + metazachlor + Trend 90 EC Stwierdzono, że Salsa TM 75 WG uzupełnia spektrum działania preparatów stosowanych powschodowo opartych na metazachlorze dla następujących chwastów: Sisymbrium officinale, Descurainia sophia, Thlaspi arvense, Capsella bursa-pastoris, Stellaria media, Sinapis arvensis, Matricaria chamomilla, Geranium ssp., Galium aparine, Fumaria officinalis. Salsa TM 75 WG daje plantatorom możliwość zastosowania szerszej liczby programów do kontroli zachwaszczenia gatunków niewrażliwych na dotychczas obecne w praktyce substancje aktywne. Możliwość aplikacji powschodowej etametsulfuronu metylowego umożliwia wykonanie zabiegu w najbardziej sprzyjających do działania herbicydów warunkach atmosferycznych. IV. WNIOSKI 1. Preparat Salsa TM 75 WG + Trend 90 EC stosowany powschodowo może być skutecznym narzędziem do zwalczania takich gatunków chwastów, których występowanie nie jest ograniczane przez obecne w praktyce standardy.
Etametsulfuron metylowy w ochronie rzepaku 899 2. Mieszanina zbiornikowa: Salsa TM 75 WG + metazachlor + Trend 90 EC ogranicza znacznie szersze spektrum chwastów niż jej składniki stosowane oddzielnie (Salsa TM 75 WG + Trend 90 EC lub metazachlor). V. LITERATURA Badowski M. 2009. Wpływ herbicydów zalecanych w rzepaku ozimym na ograniczenie występowania fiołka polnego (Viola arvensis Murr.). Prog. Plant Protection/Post. Ochr. Roślin 49 (2): 775 778. Franek M. 2000. Ekonomiczne aspekty ograniczania zachwaszczenia w rzepaku ozimym. Pam. Puł. 120: 117 125. Franek M., Rola H. 2000. Systemy chemicznego zwalczania chwastów w rzepaku ozimym. Rośliny Oleiste 21 (1): 119 127. Freeman S.E., Lutman P.J.E. 2004. The effect of timing of control of weeds on the yield of winter oilseed rape (Brassica napus) in the context of the potential commercialization of herbicide tolerant winter rape. J. Agric. Sci. 142 (3): 263 272. Krawczyk R., Adamczewski K. 2002. Zwalczanie chwastów wcześnie po wschodach rzepaku ozimego herbicydem Butisan Star 416 SC. Prog. Plant Protection/Post. Ochr. Roślin 42 (2): 505 507. Pałosz T., Mrówczyński M., Muśnicki Cz. 1994. Podstawy integrowanej ochrony rzepaku ozimego przed agrofagami. Materiały 34. Sesji Nauk. Inst. Ochr. Roślin, cz. 1: 111 116. Praczyk T. 2005. Zwalczanie chwastów. s. 97 107. W: Technologia Produkcji Rzepaku (Cz. Muśnicki, I. Bartkowiak-Broda, M. Mrówczyński, red.).wieś Jutra, Warszawa, 203 ss. Radecki A., Łęgowiak Z., Wysmułek A., Ciesielska A. 2003. Skład florystyczny upraw rzepaku ozimego i ochrona przed chwastami. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 490: 195 202. ANDRZEJ BRACHACZEK, MARIA SALAS ETHAMETSULFURON-METHYL A NEW ACTIVE SUBSTANCE FOR CONTROLLING WEED INFESTATION IN OILSEED RAPE CULTIVATION SUMMARY Ethametsulfuron-methyl is an active ingredient discovered by DuPont de Nemours, which controls Geranium, Brassicaceae and other broad-leaved weeds in oilseed rape. It is recommended to be used post emergence, between the stage 1 to 8 leaves of the winter oilseed rape, in mixture with other herbicides. The results show that Salsa 75 WG applied in a tank mix against broaden weed spectrum provides a more consistent weed control. Salsa 75 WG gives to farmers flexibility to use a wide number of programs to control weeds including those specific and/or difficult to control. The post emergence use of Salsa 75 WG allows to choose the best time for the herbicide treatment under the most favorable weather conditions. Key words: Brassica weeds, ethametsulfuron-methyl, Geranium, herbicide, oilseed rape, weed control