Zbigniew Anyszka, Adam Dobrzański

Transkrypt

1 Zróżnicowanie zachwaszczenia w uprawie marchwi w zależności od sposobu uprawy Zbigniew Anyszka, Adam Dobrzański W S T Ę P Skład gatunkowy flory segetalnej i stopień zachwaszczenia roślin uprawnych zależy od wielu czynników, m.in. od wielkości banku nasion w glebie i warunków klimatycznych. Wielu autorów podaje, że sposób uprawy modyfikuje warunki kiełkowania i wschodów i może różnicować skład ilościowy i gatunkowy chwastów występujących na plantacjach. Marchew (Daucus carota L.) uprawiana jest na płask i na redlinach. Sposób uprawy i termin siewu uzależnione są od sposobu użytkowania, decydują o wilgotności gleby w strefie korzeniowej roślin, mogą modyfikować ich wzrost oraz powodować zmiany w populacji chwastów. Wcześniejsze obserwacje wykazały, że na górnej płaszczyźnie redlin utrzymuje się nieco wyższa temperatura

2 gleby, niż na dnie bruzdy, zwłaszcza w okresie od wschodów do zakrycia międzyrzędzi przez marchew. Celem badań było określenie wpływu dwóch sposobów uprawy: na płask i na redlinach, na dynamikę pojawiania się chwastów i stopień zachwaszczenie oraz plony marchwi. M E T O D Y K A Doświadczenia polowe w Skierniewicach, lata , gleba płowa, utworzona z utworów piaskowych, (1,2-1,5% substancji organicznych, ph-6,5), losowane bloki; 4 powtórzenia; wielkość poletka - 9 m 2, Sposoby uprawy: uprawa na płask - rozstawa rzędów 40 x 40 x 55 cm; siew w pojedyncze rzędy w ilości 60 nasion/1 m.b. rzędu uprawa na redlinach rozstawa redlin 67,5 cm, siew w dwa rzędy na redlinie w ilości nasion/1 m.b. rzędu Terminy siewu: ; ; , odmiana marchwi: - Nerac F 1,

3 Metody oceny stanu i stopnia zachwaszczenia oraz plonu: szacunkowa - ocena w % stopnia pokrycia gleby przez chwasty ogółem i poszczególne gatunki (ocena po dniach od siewu marchwi), ramkowo-wagowa - określanie liczby i masy poszczególnych gatunków chwastów na 1 m 2, (ocena po dniach od siewu), szacunkowa ocena w % stopnia pokrycia poszczególnych płaszczyzn redlin przez gatunki chwastów; (ocena po dniach od siewu), agrofitosocjologiczna stopień pokrycia gleby w % przez poszczególne gatunki chwastów, przed zbiorem marchwi; (ocena, po dniach wegetacji) wagowa - plony korzeni marchwi w kg. 100 m -2 ; (zbiory po dniach wegetacji)

4 Liczba i masa chwastów w uprawie marchwi, w zależności od sposobu uprawy Skierniewice, średnie z lat Gatunki chwastów Liczba chwastów (szt m -2 ) Masa chwastów (g m -2 ) na płask Metoda uprawy na płask na redlinach na redlinach Capsella bursa pastoris 68,3 113,3 409,1 591,8 Chenopodium album 28,8 27,7 1293,2 740,8 Lamium amplexicaule 18,1 32,9 110,1 180,3 Galinsoga parviflora 10,0 9,8 73,4 61,4 Urtica urens 1) 34,7 17,5 231,4 68,8 Thlaspi arvense 2) 45,6 54,4 567,4 448,1 Echinochloa crus galli 1) 10,1 7,5 67,2 78,7 Chwasty ogółem 171,7 228,4 1820,0 1748,3 1) średnie z lat ; 2) wyniki z roku 2004

5 Stopień pokrycia gleby przez gatunki chwastów po dniach wegetacji, w zależności od sposobu uprawy marchwi Skierniewice, średnie z lat Gatunki chwastów Stopień pokrycia gleby przez gatunki chwastów w % Uprawa na płask Uprawa na redlinach zakres średnia zakres średnia Chenopodium album 6,3-42,0 23,4 4,7-18,5 12,8 Capsella bursa pastoris 6,5-27,3 16,0 5,0-29,5 20,4 Lamium amplexicaule 6,5 9,0 7,5 5,5-8,3 6,5 Galinsoga parviflora 3,3-5,5 4,9 2,0-5,6 3,4 Urtica urens 2,0-13,8 7,8 1,0-3,4 2,5 Thlaspi arvense 1) 2,7-21,3 12,0 0,6-18,7 9,7 Senecio vulgaris 1) 1,3-2,5 1,9 0,8-3,7 1,8 Sinapis arvensis 2) 2,0 2,0 2,8 2,8 Echinochloa crus galli 1) 4,1-4,5 4,3 0,5-4,8 2,7 Chwasty ogółem 53,5-84,3 71,4 36,8-66,0 56,2 1) wyniki z lat 2002 i 2004; 2) wyniki z roku 2003

6 Gatunki chwastów Zachwaszczenie przed zbiorem marchwi, w zależności od sposobu uprawy Skierniewice, średnie z lat Stopień pokrycia gleby przez gatunki chwastów w % uprawa na płask uprawa na redlinach Galinsoga parviflora 1,1 0,8 Chenopodium album 0 0,1 Senecio vulgaris 1,0 1,3 Capsella bursa pastoris 2,0 3,2 Urtica urens 0,6 0,1 Lamium amplexicaule 0,7 1,2 Thlaspi arvense 0 0,1 Echinochloa crus galli 0,1 0

7 Chwasty ogółem 5,0 6,5 W N I O S K I Sposób uprawy powodował zmiany w zachwaszczeniu marchwi W uprawie na redlinach liczba i masa roślin Capsella bursa pastoris i Lamium amplexicaule były większe niż w uprawie płaskiej Liczba roślin Chenopodium album w obu systemach uprawy była podobna, natomiast ich masa w uprawie płaskiej prawie dwukrotnie większa, niż w uprawie na redlinach Urtica urens w większym nasileniu występowała w uprawie płaskiej, przy czym liczba roślin tego gatunku była dwukrotnie, a biomasa ponad trzykrotnie większa, niż na redlinach. W uprawie na redlinach Capsella bursa pastoris, Thlaspi arvense, Lamium amplexicaule, Galinsoga parviflora, Urtica urens, Senecio vulgaris, Sinapis arvensis, Polygonum convolvulus (Fallopia

8 convolvulus), Polygonum persicaria i Echinochloa crus galli najsilniej rosły na dnie bruzdy Płaszczyzna górna redlin była najsilniej zachwaszczona przez Chenopodium album, a najsłabiej przez Galinsoga parviflora, Urtica urens i Polygonum convolvulus L I T E R A T U R A ADAMIICKII F..,, DOBRZAŃSKII A..,, FELCZŃSKII K..,, ROBAK J..,, SZWEJDA J Integrowana produkcja marchwi. Plantpress. ss.100. ANYSZKA Z..,, DOBRZAŃSKII A..,, PAŁCZYŃSKII J Weed control in carrot under covers of non-woven polypropylene. Proc. Second Internat. Weed Control Congress, Kopenhaga: DOBRZAŃSKII A..,, ANYSZKA Z..,, PAŁCZYŃSKII J Biomasa chwastów w zależności od gatunku roślin warzywnych i sposobu uprawy. Pamiętnik Puławski, Zesz.134: FALIIŃSKA K..,, JANKOWSKA-BŁASZCZYK M..,, SZYDŁOWSKA J Bank nasion w glebie, a dynamika roślinności. Wiad. Botaniczne 38 (1/2): FORCELLA F..,, LIINDSTROM M..J a. Movement and germination of seeds in ridge-till crop production systems. Weed Sci. 36:

9 FORCELLA F..,, LIINDSTROM M..J b. Weed seed populations in ridge and conventional tillage. Weed Sci. 36: JORDAN N Simulation analysis of weed population dynamics in ridgetilled fields. Weed Sci. 41: VANHALA P..,, KALLEA M Weed emergence in different parts of carrot ridge profile. Veg. Crops Res. Bull. 57: