Ubezpieczenia (konspekt 2) dr Małgorzata Mierzejewska
Podstawowe źródła prawa ubezpieczeniowego Umowa ubezpieczenia definicja Strony umowy ubezpieczenia Elementy umowy ubezpieczenia OWU
Podstawowe źródła prawa ubezpieczeniowego Kodeksy: cywilny, morski, ksh Ustawy o: działalności ubezpieczeniowej (Dz.U. z 2003 r. nr 124 poz. 1151), ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. z 2003 r. nr 124 poz. 1152), pośrednictwie ubezpieczeniowym (Dz.U. z 2003 r. nr 124 poz. 1154), nadzorze ubezpieczeniowym i emerytalnym oraz o Rzeczniku Ubezpieczonych (Dz.U. z 2003 r. nr 124 poz. 1153)
Cechy umowy ubezpieczenia Umowa ubezpieczenia jest umową: 1. Kwalifikowaną 2. Nazwaną 3. Konsensualną 4. Dwustronną 5. Odpłatną 6. Najwyższej dobrej wiary 7. Adhezyjną 8. Stałej współpracy kontraktowej 9. Subiektywnie losową 10. Wzajemną
Cechy sporne umowy ubezpieczenia Umowa ubezpieczenia jest umową: 1. Adhezyjną? 2. Wzajemną
Strony i podmioty umowy ubezpieczenia Ubezpieczyciel Ubezpieczający Ubezpieczony Uposażony Uprawniony Wierzyciel hipoteczny Poszkodowany Nabywca rzeczy ubezpieczonej
Zakład ubezpieczeń Ograniczenia podmiotowe (art. 5) Ograniczenia przedmiotowe (art. 3 ust. 2, art. 8) Specjalne wymagania dotyczące: Założycieli i władz spółki (art.27) Statutu (art. 32) Kapitału zakładowego (art. 33) Akcji i obrotu pakietami akcji (art. 34, 35, 36, 37)
Zakład ubezpieczeń jako przedsiębiorstwo specyficzny cykl produkcyjny Przychody Koszty specyficzna struktura majątku i kapitałów ustalanie klientów sprzedaż produktu okres odpowiedzialności ew. materializowanie się produktu lokaty rezerwy
Sprawozdanie finansowe Bilans Rachunek zysków i strat Sprawozdanie z przepływów gotówkowych Sprawozdanie ze zmian w kapitałach własnych Informacja dodatkowa
Bilans ubezpieczyciela Co składa się na majątek ubezpieczyciela? AKTYWA Kto, jakiego rodzaju i w jakiej wysokości ma prawo do tego majątku? PASYWA PRZEDSTAWIA OBRAZ MAJĄTKU I KAPITAŁÓW NA OKREŚLONY MOMENT musi zawierać: datę na którą został sporządzony słowo bilans wyodrębnienie aktywów i pasywów wartości składników sumę bilansową podpisy osób odpowiedzialnych za jego sporządzenie datę sporządzenia
Aktywa Wartości niematerialne i prawne LOKATY Należności Inne składniki majątku
Aktywa stanowiące pokrycie rezerw technicznoubezpieczeniowych Można lokować wyłącznie w : bonach skarbowych obligacjach skarbu państwa papierach wartościowych emitowanych lub gwarantowanych przez państwo obligacjach gmin pożyczkach zabezpieczonych hipotecznie nieruchomościach akcjach dopuszczonych do publicznego obrotu udziałach i akcjach w krajowych spółkach p.h. nie dopuszczonych do publicznego obrotu depozytach bankowych funduszach powierniczych
Pasywa Kapitały własne REZERWY TECHNICZNO - UBEZPIECZENIOWE Pozostałe zobowiązania Rozliczenia międzyokresowe bierne i przychody przyszłych okresów
Rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe rezerwa składek rezerwa na ryzyka niewygasłe rezerwa na nie wypłacone odszkodowania i świadczenia rezerwa na wyrównanie szkodowości rezerwa w dziale ubezpieczeń na życie rezerwa w dziale ubezpieczeń na życie gdy ryzyko lokaty ponosi ubezpieczający rezerwa na premie i rabaty dla ubezpieczonych inne rezerwy
REZERWA SKŁADEK Część składki przypisanej pomniejszona o koszty akwizycji przypadająca na przyszłe okresy sprawozdawcze
Zadanie W zakładzie ubezpieczeń prowadzącego działalności w dziale II zawarto w roku n następujące umowy ubezpieczenia: w II kwartale na 1200 w III kwartale na 1000 w IV kwartale na 800 Ile wynosi składka zarobiona, przypisana i rezerwa składek dla tego roku? W roku n+1 w II kwartale w zakładzie ubezpieczeń zawarto umowy ubezpieczenia na 4000. Ile wynosi składka zarobiona, przypisana i rezerwa składek dla roku n+1?
Ustalanie rezerwy (dział II) ROK 2011 ROK 2012 ROK 2013 składka przypisana rezerwa składek 3000-1400 4000 +1400-1000 +1000 składka zarobiona 1600 4400 zmiana stanu rezerw
Rezerwa na ryzyka niewygasłe Tworzona na pokrycie odszkodowań i świadczeń, kosztów jakie mogą wyniknąć z przyszłych szkód w odniesieniu do umów ubezpieczenia które nie kończą się z rokiem obrotowym. Przewidywana wartość odszkodowań Rezerwa składek
Rezerwa na niewypłacone odszkodowania (świadczenia) Odpowiada ustalonej (przewidywanej) wielkości przyszłych wypłat z tytułu odszkodowań (świadczeń) związanych z zaszłymi szkodami, powiększonej o koszty likwidacji szkód
Znaczenie rezerw T-U Zapewniają realność ubezpieczenia, Zapewniają ciągłość i płynność operacji finansowych, Stanowią źródło pokrycia wyższych niż kalkulowano świadczeń, Są gwarancją długookresowej wypłacalności ubezpieczyciela, Mają znaczący wpływ na zysk i podstawę opodatkowania,
Przychody Dz. techniczna Dz. lokacyjna Dz. pozostała operacyjna składka pozostałe techniczne
Dz. lokacyjna KOSZTY Dz. pozostała operacyjna Dz. techniczna odszkodowania i świadczenia Dz. ubezpieczeniowa pozostałe koszty techniczne akwizycji administracji
Rachunek Zysków i Strat przychody techniczne +/- rezerwy - koszty techniczne wynik techniczny na działalności ubezpieczeniowej + przychody z lokat - koszty lokat + PPO - PKO wynik na działalności operacyjnej + ZN - SN
Dział II Rachunek zysków i strat Dział I TRZiS Działalność techniczna TRZiS Ogólny RZiS Działalność lokacyjna Działalność pozostała operacyjna Ogólny RZiS
Wypłacalność licencjonowanie działalności badanie statutu i jego zmian przez organ nadzoru przed rejestracją sądową system tworzenia rezerw techniczno - ubezpieczeniowych przedstawianie kwartalnego i rocznego sprawozdania finansowego KNF zasady prowadzenia działalności lokacyjnej system nadzoru finansowego instytucjonalny fundusz bezpieczeństwa: UFG zasady wyliczania marginesu wypłacalności kapitał gwarancyjny
Margines wypłacalności Wyliczany na bazie: składki przypisanej świadczeń wypłaconych rezerwy matematycznej i sumy ryzyka
Kapitał gwarancyjny 1/3 marginesu wypłacalności, ale nie mniej niż minimalna wysokość kapitału gwarancyjnego dla każdej grupy ubezpieczeń
Pokrycie normatywów wypłacalności Środki własne muszą wystarczyć na pokrycie marginesu wypłacalności i nie mogą być niższe niż minimalna wysokość kapitału gwarancyjnego. opłacony kapitał zakładowy (+) kapitał zapasowy (+) kapitały rezerwowe (+) niepodzielony wynik finansowy z roku ubiegłego (+/-) wynik finansowy netto (+/-) 1/2 należnych wpłat na poczet kapitału zakładowego (+)