Przykładowe pytania egzaminacyjne opracowane przez p. Tomasza Borkowskiego Uwzględniając postulaty kandydatów na asystentów i sędziów kynologicznych, oraz aby ułatwić zrozumienie i uszczegółowić podstawowe tematy czekającego ich egzaminu teoretycznego, opracowano zestaw orientacyjnych pytań ramowych obejmujący wiedzę z zakresu: - anatomia z morfologią, - motoryka ruchu i nazewnictwo kynologiczne u psa, - rozród i odchów szczeniąt, - najczęściej występujących chorób u psów. Zakres egzaminu dla asystentów i sędziów określa Regulamin Sędziów i Asystentów Kynologicznych (& 8., & 11., & 25.). Zagadnienia z genetyki obejmują zakres wymagany w szkole średniej poszerzony o wiadomości szczegółowe dotyczące dziedziczenia kolorów i gatunku okrywy włosowej psów rasowych, niektórych chorób oraz wad i usterek anatomicznych związanych z dziedziczeniem u poszczególnych ras, oraz podstawowe zasady hodowli psów. Znajomość wzorców ras psów ich pochodzenia, kształtowania i pierwotnej użytkowości pozostaje z przykładem pytań jedynie dla PON`a. Natomiast szczegółowa wiedza dotycząca pozostałych ras, regulaminów, historii Związku i kynologii, systematyki ras według FCI pozostają bez przykładów ponieważ wymagają dokładnej - szczegółowej a często specyficznej wiedzy co stanowi podstawę oceny wystawowej psa rasowego. Wstępem egzaminu teoretycznego dla sędziów jest pisemny test wyboru składający się z 40 pytań z czego 15 dotyczy przedstawionych poniżej zagadnień z tym zastrzeżeniem, że będą to pytania bardziej ogólne i dotyczące psa jako gatunku a nie rasy. Zakres egzaminu dla asystentów jest zbliżony, przy czym poziom spodziewanych odpowiedzi jest obniżony z uwagi na czekający ich praktyczny staż i możliwość uzupełnienia i uszczegółowienia wiadomości przed egzaminem sędziowskim. Pytań proszę nie traktować jako trudnych, gdyż w swej istocie są łatwe a będą stanowiły punkt wyjścia do rozmowy z kandydatem (-ką) o konkretnych zagadnieniach ważnych dla kynologa, przyszłego sędziego i specjalisty tych zagadnień w odniesieniu do poszczególnych ras psów i specjalności użytkowych. Nie mniej ważna jest rola przyszłego asystenta i sędziego jako kierownika sekcji w Oddziale, wszechstronnego doradcy kynologicznego udzielającego odpowiedzi i rad a nie rzadko również uznanego eksperta medialnego i sądowego. Anatomia z morfologią i nazewnictwo anatomiczno kynologiczne - Proszę podać trzy odmienne typy budowy głowy u psa z przytoczeniem przykładów ras oraz proszę podać jaka część głowy została wzięta pod uwagę przy tym podziale - Podaj nazwy okolic ciała psa ważnych dla kynologa - Proszę omówić budowę skóry (powłoki wspólnej ciała) i jej wytworów u psów - Podaj i nazwij wytwory skóry (powłoki wspólnej ciała) u psa - Wymień co najmniej 5 typów małżowin usznych i omów je u co najmniej 10 ras psów
2. - Proszę podać względem jakich punktów/okolic głowy podajemy wysokość osadzenia ucha u psa - Podaj co najmniej 5 kształtów/ rodzajów osadzenia oczu i omów je u co najmniej 10 ras psów - Proszę określić co to jest entropium i ectropium - Proszę opisać trzecią powiekę - Proszę podać łatwe do zauważenia cechy charakterystyczne zapalenia spojówki - Kształt, osadzenie i sposób noszenia ogona. Proszę omówić na przykładzie co najmniej 10 ras psów - Proszę omówić co mamy na myśli mówiąc o limfatycznej budowie (oraz podać przykłady ras psów u których taka budowa nie stanowi wady oraz wymienić rasy u których jest nie pożądana) - Proszę podać przykłady ras psów o budowie zwartej i suchej oraz wymienić cechy budowy ciała składające się na to określenie - Proszę omówić rodzaje włosów i rolę różnego typu szaty u psów na przykładzie co najmniej 10 ras - Na czym polega naturalna/ okresowa zmiana szaty u psa (podać przykłady 5 ras), na czym permanentna (podać przykłady 5 ras), a na czym skubanie/ trymowanie (kiedy i jak się to robi) u podanych 5 ras psów - Proszę omówić na czym polega wystawowa pielęgnacja szaty u 5 podanych ras psów - O czym należy pamiętać przy kąpieli psa. Omówienie z uzasadnieniem postępowania - Jakie części ciała, okolice i miejsca bierzemy pod uwagę omawiając proporcje psa - Proszę podać co składa się na zachowanie równowagi psa w pozycji stojącej i w ruchu - Proszę szczegółowo określić i poprawnie nazwać okolice głowy psa - Ile zębów ma pies dorosły, proszę je odpowiednio nazwać i wymienić w grupach - Proszę podać wzór dla zębów mlecznych u psa oraz omówić ich wymianę - Proszę nazwać rodzaje zgryzów u psa, podać które są naturalne oraz omówić przykłady u co najmniej 10 ras
3. - Proszę scharakteryzować zgryz naprzemienny i jak taki zgryz traktujemy przy ocenie wystawowej psa (konkretnej rasy i w podanym wieku) - Co to są braki zębowe, zęby nadliczbowe, przetrwałe zęby mleczne; kiedy występują i jakie mają znaczenie w ocenie wystawowej psa - Kiedy braki zębów i określony rodzaj zgryzu stanowią wadę. Proszę podać przynajmniej 5 przykładów ras - Proszę podać zasady i przykłady rozpoznawania wieku psa na podstawie wyglądu zębów - Proszę określić co to jest płytka nazębna, kamień nazębny i omówić w jaki sposób dochodzi do zapalenia dziąseł/ paradontozy - Co to jest stop czołowy, proszę pokazać go na rysunku a także guz potyliczny, oraz omówić znaczenie wzorcowe tych miejsc na przykładzie co najmniej 5 ras psów - Co kryje się za nazwami: nos, nozdrza, otwory nosowe. Proszę omówić fizjologiczne/ zdrowotne oraz wzorcowe rodzaje kształtu i wielkości nosa na przykładzie co najmniej 5 ras psów - Proszę podać (wraz z nazwami) jakie twory anatomiczne i okolice składają się na specyficzny wyraz twarzy u yorkshire teriera, boksera, pekińczyka, pointera i charta afgańskiego - Proszę podać rodzaje kształtu, długości i umięśnienia szyi na przykładzie 5 wybranych ras psów - Jakie struktury budowy anatomicznej u psa składają się na pojęcie kłąb. Proszę je wymienić i nazwać - Co to jest górna linia u psa. Proszę ją pokazać oraz szczegółowo omówić z podaniem nazw pięciu odcinków anatomicznych z których się składa - Proszę podać ile jest par żeber prawdziwych i rzekomych u psa, czym się różnią i jaka jest rola jednych i drugich w procesie oddychania i wyglądzie/ budowie psów różnych ras - Proszę podać co najmniej 4 czynniki od których zależy pojemność klatki piersiowej u psa - Proszę podać i nazwać podstawowe twory anatomiczne zamykające/ otaczające klatkę piersiową u psa - Proszę podać i nazwać części mostka i omówić jego znaczenie w budowie klatki piersiowej u wybranych co najmniej 5 ras psów - Proszę nazwać i omówić kształt linii brzucha u podanych 3 ras psów
4. - Ogon szczątkowy - co to takiego oraz proszę wymienić 3 rasy u których występuje oraz 3 u których może występować - Proszę szczegółowo podać zoometryczne punkty pomiaru wysokości psa i długości jego tułowia oraz omówić przykłady wzajemnych proporcji tych parametrów u 3 ras psów - Proszę wymienić i nazwać kości i odcinki obręczy kończyny piersiowej u psa - Proszę wymienić i nazwać kości i odcinki obręczy kończyny miednicznej u psa - Proszę pokazać miejsca lub okolice usadowienia i przyczepów kostnych mięśni zginaczy i prostowników kości kończyn - Proszę podać przykład ilustrujący przeciwstawne działanie mięśni - Proszę opisać funkcje fizjologiczne kończyn przednich i tylnych u psa w zależności od rodzaju ruchu - Proszę dać przykłady i omówić różnice między stawem prostym i złożonym u psa - Proszę nazwać i omówić narządy zmysłów u psa - Co to jest agresja; proszę omówić zachowania agresywne u psa oraz podać ich rodzaje - Jakie zachowania (proszę je szczegółowo omówić podając przykłady) traktujemy jako objawy u psa bojaźliwego Mechanika/ motoryka ruchu u psa - Proszę wskazać umiejscowienie rzepki i powiedzieć co jest najczęstszą przyczyną/ powodem jej przemieszczania się na stronę przyśrodkową lub boczną oraz jakie są tego objawy. Proszę wymienić co najmniej 5 ras psów które są szczególnie narażone na przemieszczenie rzepki - Proszę omówić różnice w budowie/kształcie łap w zależności od dawnej użytkowości psów z podaniem przykładów u przynajmniej 5 ras psów - Proszę podać na czym polega i omówić pielęgnację łap (z uwzględnieniem wytworów skóry) u psa użytkowego i wystawowego na przykładzie co najmniej 5 ras psów - Proszę wymienić i nazwać co najmniej 5 pospolitych wad kończyn, omówić ich niekorzystny wpływ na ruch oraz proszę podać sposób ich ustalenia/ diagnozy
5. - Co to jest, czego jest wynikiem i o czym świadczy kulawizna - Proszę podać naturalne rodzaje ruchu u psa ich nazwy kynologiczne i przykłady typowego rodzaju ruchu u 10 wybranych ras psów - Proszę nazwać i omówić (u wybranych 5 ras psów) pięć rodzajów kłusa - Proszę podać czynniki składające się na wydajny, harmonijny kłus, w jaki sposób to stwierdzić u wybranych 5 ras psów - Proszę podać o czym świadczy zbaczanie z linii prostej w kłusie od i do sędziego - Proszę omówić wpływ pierwotnej użytkowości na budowę ciała u psów rasowych z uwzględnieniem funkcji aparatu ruchu na przykładzie PON,a., owczarka niemieckiego., jamnika., gończego polskiego i charta polskiego - Co to jest pozycja w odróżnieniu od postawy - Na czym polega koordynacja ruchu w kłusie u psa. Proszę podać przykłady braku koordynacji - Na co zwracamy uwagę obserwując: a - ruch boczny b - ruch od sędziego i c - do sędziego u psa poruszającego się normalnym kłusem - Proszę podać na czym polega syndrom maszerującej kompanii wojska i od czego jest uzależniony (kończyny piersiowe kłusują a miedniczne przechodzą do galopu). Proszę podać co najmniej 5 ras psów u których taki rodzaj ruchu dość często występuje - Proszę podać przykłady ras psów które typowo poruszają się po jednej linii, po dwóch i po czterech - Proszę omówić rolę głowy, szyi i ogona w mechanice ruchu w kłusie u wybranych 5 ras psów - U jakich ras występuje i o czym świadczy (zbyt duży) ruch boczny kręgosłupa w kłusie od i do sędziego - Jaki procentowy ciężar ciała psa przypada (u większości ras) na kończyny piersiowe a jaki na miedniczne u psa stojącego i w kłusie. Gdzie (w jakiej okolicy ciała) znajduje się środek ciężkości u większości ras psów i dlaczego psa należy wystawiać na możliwie luźnej smyczy ale kontrolując tempo ruchu i jego kierunek - Proszę podać na czym polega i czym się wyraża ekonomia ruchu u psa wystawowego na przykładzie 5 ras psów (nie marnowanie wysiłku mięśni). Co decyduje o poprawnym kłusie u psa - Proszę wymienić czynniki wpływające na różnice w kłusie w zależności od rasy psa
6. - Która kończyna ulega najczęściej urazom u chartów biegających na torze w lewą stronę i dlaczego. Czy podobnie jest u innych ras użytkowych - Ile razy szybciej niż ciało psa poruszają się kończyny w kłusie - Z czym wiąże się zbyt wysokie unoszenie kończyn w kłusie a z czym zbyt niskie u psa - Nisko położony staw skokowy świadczy o zdolności do większych szybkości (na krótkim dystansie) czy do większej wytrzymałości (na długich dystansach) - Proszę podać które psy lepiej, łatwiej i wydajniej kłusują a które lepiej skaczą i chętniej galopują biorąc pod uwagę proporcje ciała zamknięte w kwadracie i w leżącym prostokącie, oraz proszę wyjaśnić tego przyczyny - Proszę wyjaśnić jakie znaczenie dla mechaniki ruchu ma kątowanie kończyn oraz co to jest kompensacja ruchu - Z czym się "wiąże strome ustawienie miednicy biorąc pod uwagę mechanikę ruchu i wygląd stojącego psa - Proszę omówić i scharakteryzować (na przykładzie podanych ras psów) - ruch płynny i harmonijny versus ruch wydajny - Proszę określić na czym polega "ruch hackney`a" porównać z wysokim unoszeniem przednich kończyn w kłusie oraz proszę wymienić rasy u których oba rodzaje ruchu występują i podać czy ruch ten jest pożądany - U jakich ras psów klatka piersiowa zwiększa swoją pojemność w zależności od potrzeb oddechowych psa w ruchu Rozród i odchów szczeniąt - Proszę podać (przybliżony /orientacyjny) wiek (na przykładzie co najmniej 5 ras) w jakim następuje dojrzałość płciowa i hodowlana u psa samca i suki, oraz uzasadnić te różnice - Proszę nazwać i omówić poszczególne odcinki układu moczowo - płciowego u psa samca - Proszę podać kiedy jądra traktujemy jako prawidłowe a kiedy nie u psa na wystawie oraz jak rozpoznać inplant jądra
7. - Proszę nazwać i omówić poszczególne odcinki układu moczowo - płciowego u suki - Proszę nazwać i omówić cztery fazy cyklu płciowego suki - Proszę podać trzy metody określające optymalny termin krycia suki - Proszę podać i omówić co najmniej 3 objawy charakterystyczne dla suki u której zbliża się cieczka - Proszę omówić akt kopulacji u psów z uwzględnieniem fizjologicznej roli kości prącia - Sztuczne unasienianie suki, jego rodzaje i przebieg - Kiedy i w jaki sposób można stwierdzić ciążę u suki oraz proszę omówić wszelkie zapotrzebowania suki w okresie ciąży w zależności od kolejnego jej trymestru - Kiedy występuje, jakie są objawy, przyczyny i postępowanie w przypadku ciąży urojonej - Kiedy występuje, jakie są objawy, przyczyny i postępowanie w przypadku tężyczki - Proszę omówić (podając przykłady faktycznych zachowań z uwzględnieniem różnych ras), wczesny i późny okres socjalizacji u szczeniąt - Proszę podać symptomy dobrze odchowanych szczeniąt i jednocześnie u ich matki w wieku 3 i 6 tygodni życia (biorąc pod uwagę wygląd, zachowanie i temperament u szczeniąt konkretnych ras) Choroby u psów i im zapobieganie - Proszę wymienić najczęściej występujące objawy u psa świadczące o chorobie - Proszę wymienić objawy, które występują u suki a wskazują na ropomacicze - Proszę wymienić co najmniej trzy przyczyny niemożności wprowadzenia prącia w drogi rodne suki podczas prawidłowej cieczki i kopulacji - Proszę podać co najmniej cztery objawy występujące przy zapaleniu ucha zewnętrznego u psa - Proszę podać co najmniej dwa objawy uczuleń ze strony powłoki wspólnej ciała
8. - Proszę podać co najmniej trzy objawy ze strony matki/suki i trzy ze strony szczeniąt w wieku do 4 tygodni świadczące o braku pokarmu w gruczołach mlecznych - Proszę omówić przyczyny, objawy oraz postępowanie przy zapaleniu gruczołów około odbytowych u psa/ suki - Proszę omówić najczęściej występujące choroby zakaźne u psów przeciwko którym szczepimy szczenięta i psy dorosłe - Proszę omówić objawy, przyczyny i rodzaje biegunek u szczeniąt i psów dorosłych - Proszę podać objawy i konsekwencje zapalenia gruczołów mlecznych u suki - Proszę podać nazwy co najmniej czterech pasożytów wewnętrznych groźnych dla psa i je omówić - Proszę podać nazwy co najmniej czterech pasożytów zewnętrznych groźnych dla psa i je omówić - Kiedy najczęściej występuje ( u jakich ras psów) i jak postępować w przypadku hypertermii/przegrzania u psa - Proszę podać konsekwencje braku skracania pazurów u psów oraz omówić jak często i w jaki sposób je obcinamy - Hipoglikemia co to jest i kiedy występuje - Proszę omówić choroby odkleszczowe u psów - Proszę podać objawy starzenia się u psów oraz proszę omówić główne aspekty opieki nad psem starzejącym się - Proszę omówić znane zdającemu aspekty eutanazji - Proszę omówić znane zdającemu zoonozy (choroby odzwierzęce ) u psów - Proszę omówić najczęściej występujące zatrucia u psów
9. Polski Owczarek Nizinny (przykłady pytań dotyczących jednej rasy) - Proszę podać prawdopodobnych protoplastów PON`a oraz historię kształtowania rasy w okresie międzywojennym i po II Wojnie Światowej - Znane jest powiedzenie iż jest to rasa dwóch matek i jednego ojca. Proszę to omówić - Proszę podać klasyfikację FCI dla tej rasy (grupa, sekcja, podległość próbom pracy) - Kto napisał pierwszy wzorzec, w którym roku został on przyjęty przez Z.G. Z.K. w Polsce a kiedy przez FCI - Proszę szczegółowo podać jakie twory anatomiczne składają się na charakterystyczną sylwetkę PON`a, podać proporcje ciała (uwzględniając miejsca pomiaru) oraz zakres wysokości dla psa i suki - Proszę wymienić i omówić (rasy) najbliższych z wyglądu i występowania terytorialnego prawdopodobnych "kuzynów" PON`a - Proszę szczegółowo omówić szeroką i zróżnicowaną użytkowość dawnego PON`a z okresu wczesnego kształtowania rasy - Proszę omówić budowę i usposobienie PON`a w aspekcie dawnej jego użytkowości - Proszę wymienić możliwie wszystkie pożądane obecnie cechy budowy PON`a wynikające z dawnej jego użytkowości - Na czym praktycznie polega niezależny charakter PON`a - Proszę omówić szczegółowo wygląd głowy i jej proporcje oglądanej na wprost i z profilu u psa i suki - Proszę omówić szczegółowo wygląd i budowę nosa, kufy, warg, uzębienia, oczu i uszu - Proszę omówić budowę szyi, sposób noszenia głowy oraz omówić przejście szyi w kłąb i klatkę piersiową - Proszę rozwinąć określenie "sylwetka raczej prostokątna niż kwadratowa" oraz podać jakie twory budowy anatomicznej składają się na sylwetkę współczesnego PON`a - Proszę szczegółowo omówić kłąb, grzbiet, lędźwie, zad i ogon u PON`a (ich wygląd i budowę współcześnie pożądane) 10.
- Proszę podać wszystkie elementy budowy składające się na głęboką, umiarkowanej szerokości, pojemną klatkę piersiową u PON`a - Proszę omówić osadzenie, długość i sposób noszenia ogona w aspekcie wzorcowej sylwetki i estetycznego wyglądu PON`a jako całości - Proszę wymienić wszystkie wady pospolite występujące u PON`a w ruchu do sędziego (kończyny piersiowe) - Proszę wymienić wszystkie wady pospolite występujące u PON`a w ruchu od sędziego (kończyny miedniczne) - Proszę wymienić najczęściej występujące wady u PON`ów w ruchu bocznym - Proszę określić najistotniejsze proporcje (poszczególnych części - kości kończyn) i kątowanie kończyn piersiowych i miednicznych w aspekcie wydajności ruchu w kłusie i wytrzymałości w długotrwałym biegu - Proszę określić na czym polega i jak wygląda pożądany u PON`a swobodny, posuwisty kłus - Proszę szczegółowo omówić kolory, wygląd, długość, rodzaj i charakter pożądanej szaty u PON`a - Proszę wymienić najbardziej niepożądane cechy wyglądu, charakteru i motoryki ruchu występujące u współczesnych wystawowych PON`ów - Co to jest dymorfizm płciowy i czy występuje u PON`a - Jakie krajowe i zagraniczne opracowania o PON`ach zna zdający (-a) - Proszę wymienić cechy pozytywne i negatywne występujące u tej rasy w odniesieniu do utrzymania PON`a w mieszkaniu w bloku i w domu z ogrodem - Jak wygląda i na czym polega pielęgnacja szaty u PON`a - Proszę podać jaki rodzaj zgryzu jest pożądany u PON`a - Proszę podać kształt i kolor oczu preferowane u PON`a - Proszę podać kształt, wielkość i miejsce osadzenia ucha preferowane u PON`a - Proszę omówić jak należy traktować na wystawie miejsce osadzenia, długość i sposób noszenia ogona u PON`a