Pomorska Sieć Szerokopasmowa (PSS)
Analiza ruchu w sieci globalnej Wg badań firmy Ipoque, która analizowała poziom wykorzystania serwisów internetowych, w okresie od 08-09/2007 największym zainteresowaniem cieszą się: usługa transferu plików typu P2P (Peer to Peer), usługi VoIP/Skype, strumieniowanie przekazu video, usługi czatowe (Instant Messaging), szyfrowany przekaz za pośrednictwem protokołu P2P.
Analiza ruchu - rozkład
Analiza ruchu - aneks W ciągu ostatnich 2 lat notuje się coraz większe zainteresowanie usługami: IPTV - telewizja IP, głównie o wysokiej rozdzielczości (HD) VOD - nie tylko YouTube, ale także sieciowe płatne wypożyczalnie video
Analiza ruchu - wnioski 3/4 ruchu to P2P - ruch pomiędzy użytkownikami końcowymi sieci zatem wymagane są łącza SYMETRYCZNE także dla użytkowników końcowych (nie ADSL)
Analiza ruchu - wnioski ruch IPTV (ok. 100 kanałów HD) to stałe pasmo 600 Mbps (multicast) dla VOD pasmo jest zależne od liczby oglądających i wynosi ok. 60 Mbps/odbiorcę zatem łącza sieci szkieletowych i dystrybucyjnych muszą być realizowane w technologii minimum gigabitowej, realnie 10Gigabit (na dzień dzisiejszy światłowód)
Prawo Nielsena Sformułowane w roku 1998 przez Jakoba Nielsena. Prawo to zostało powtórnie zweryfikowane przez Nielsena w lutym 2008 roku i w ostatecznej wersji mówi że: (Nielsen Jakob, Nielsen's Law of Internet Bandwidth. Alertbox for April 5, 1998, retrieved on 2008) przepustowość łączy dostępowych w sieci Internet przyrasta każdego roku średnio o około 50 % nie udaje się wykorzystać w pełni zwiększonej przepustowości łącza dostępowego dla efektywnego korzystania ze stron WWW.
Przepustowość łącza dostępowego wg Prawa Nielsena
Prawo Nielsena - c.d. Dokładniej prawo Nielsena mówi, co następuje: przepustowość łączy dostępowych dla najbardziej świadomych użytkowników przyrasta średnio około 50% na rok rynek masowy jest opóźniony w stosunku do tych najbardziej świadomych użytkowników o około 2 do 3 lat
Prawo Nielsena - c.d. Zgodnie z prawem Nielsena usługi łączy dostępowych o przepustowości 100 Mbps, dla końcowych użytkowników Internetu będą osiągnięte, w poszczególnych krajach europejskich (pomijając Szwecję gdzie ten poziom został osiągnięty w 2004 roku), w latach: we Francji w Polsce i Hiszpanii w Wielkiej Brytanii - w roku 2008, - w roku 2012, - w roku 2015.
Prawo Nielsena w Polsce - wnioski trend wzrostu - w pełni zgodny z prawem Nielsena istnieje bardzo dobrze rozwinięta sieć TVC działa około 700.000 sieci lokalnych zbudowanych na bazie Ethernetu (tzw. sieci osiedlowe) sieci te jednak często nie są podłączone światłowodem sytuacja ta nie ma miejsca w dużych miastach istnieje bardzo duża różnica miasto-wieś, a dokładniej teren miejski-podmiejski (zabudowa wielorodzinna - jednorodzinna) prawo Nielsena dotyczy najbardziej zaawansowanych użytkowników Internetu
Prawo Nielsena - wnioski Łącza dostępowe o przepustowości 100 Mbps udostępnia obecnie jedynie technologia FITL (Fiber In The Loop) zatem rozważanie budowy sieci szkieletowej w innej technologii niż światłowodowa nie zaspokoi potrzeb wielu użytkowników już za kilka lat
Wnioski z inwentaryzacji Podstawowe bariery w rozwoju SI: brak dostępu do sieci brak potrzeb zbyt wysokie koszty brak możliwości technicznych brak sieci szkieletowych i dystrybucyjnych brak sieci dostępowych (ostatnia mila)
Wnioski z inwentaryzacji Na terenie woj. pomorskiego: wykluczone cyfrowo (sołectwa bez węzłów obszar biały) jest ponad 430 tys. mieszkańców (20% ogółu) żyjących w 1391 sołectwach (79%) zagrożone wykluczeniem (obszar szary) jest kolejne: 360 tys. mieszkańców (17% ogółu) w 320 sołectwach (18%) *źródło: inwentaryzacja
Otwarty dostęp Planowane sieci powinny być zgodne z: dyrektywą (2002/21/EC) w sprawie jednolitej struktury regulacji dla sieci i usług komunikacji elektronicznej ustawą Prawo telekomunikacyjne (które jest zgodna z tą dyrektywą) zasadami konkurencji (zasady udzielania pomocy przez państwo i przepisy antymonopolowe) Zapewniony zostanie wszystkim operatorom na tych samych warunkach zgodnie z regulacjami krajowymi i warunkami wolnego rynku - dostęp do sieci bez nierównego traktowania Lokalizacja i wymogi techniczne punktów dostępu do nowej infrastruktury nie powinny faworyzować żadnego operatora ani zakłócać warunków na innych rynkach
Neutralność technologiczna Wynikiem stosowania tej zasady jest brak preferencji i brak dyskryminacji jakiejkolwiek technologii z jakiejkolwiek przyczyny. http://prawo.vagla.pl/felietony/felieton_031.htm... Kluczowym argumentem na rzecz neutralności technologicznej państwa winny być postanowienia Konstytucji, zgodnie z którymi wszyscy są wobec prawa równi i mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne...
Neutralność i otwarty dostęp Jak zatem przełożyć te dwa podstawowe wymagania na atrybuty sieci? wsparcie dla wszystkich podstawowych typów usług telekomunikacyjnych (z uwzględnieniem klientów sieci czyli przedsiębiorców telekomunikacyjnych) wsparcie dla wszystkich typów klientów (różnych przedsiębiorców telekomunikacyjnych)
Zakres usług, którymi mogą być zainteresowani operatorzy Usługi transmisji optycznej Usługi komutacji łączy TDM Usługi komutacji komórek ATM/F.R. Usługi komutacji pakietów MPLS Usługi Ethernetowe Routing IP
Jak realizować różne usługi? Model konwergentny jedna technologia w sieci, wszystkie usługi adaptowane na brzegu technologia sieci to najczęściej technologia pakietowa (np. IP) Model wielodomenowy gdzie każda domena wspiera określony zbiór usług w domenie można grupować: usługi -> DWDM+SDH+ATM+MetroEth+IP technologie -> Optyka+TDM+Pakiety funkcje sieci -> Transport+Usługi
Jak realizować różne usługi? Rekomendowane rozwiązanie: Model wielodomenowy 2 domeny Optyczna Lambdy Carrier of DWDM carriers Usługowa TDM, ETH, ATM/F.R., Eth, MPLS, IP Carrier of TDM, ETH, ATM/F.R., Eth, MPLS, IP carriers W/w wariant oferuje optymalny kompromis między wadami i zaletami modeli: konwergentnego i wielodomenowego 2-domenowość usuwa większość wad modelu konwergentnego, utrzymując jego zalety Konwergentność warstwy usługowej utrzymuje zalety modelu konwergentnego, zaś wady tego modelu są usunięte poprzez wydzielenie transportowej skalowalnej demeny optycznej
Otwarty dostęp - jak wspierać wszystkich klientów? Wsparcie dla wszystkich typów klientów (z grupy przedsiębiorców telekomunikacyjnych) to brak dyskryminacji w wyniku: braku wybranych usług, niekonkurencyjnych cen niektórych usług, ograniczonej dostępności niektórych usług. Przykład nierównorzędnego wsparcia: Usług: usługi bazujące np. jedynie na IP, Klientów: np. jedynie małych ISP i średniej wielkości operatorów (np. brak lambdy, których odbiorcami są głównie wielcy operatorzy lub telewizje kablowe) Dzięki zasadzie otwartego dostępu: inwestycja w infrastrukturę przyniesie maksimum korzyści dla społeczeństwa, im większa grupa adresowanych użytkowników, tym większa korzyść z sieci.
Otwarty dostęp - kto będzie klientem sieci? Preferowany model eksploatacji sieci: Operator Operatorów (Carrier's Carrier, Carrier of Carriers) Oznacza to, że klientem będą: operatorzy (przedsiębiorcy telekomunikacyjni)
Jak realizować wsparcie dla wielu klientów? Model jednowarstwowy Zalety: Atrakcyjny koncepcyjnie: jeden rodzaj technologii Przejrzysty, prosty w budowie: jeden typ urządzeń Wady: drogi w zakupie: niezależnie od liczby oferowanych usług, urządzenie zawsze zdolne jest do realizacji wszystkich usług usługi nie są realizowane w sposób nieoptymalny kosztowo. Przykład: nie jest optymalnie, gdy ruter IP obsługuje miejsce w sieci, gdzie 90% to usługi L2/Eth zaś usługi IP to jedynie 10% pasma Model wielowarstwowy Zalety: Sieć tańsza w zakupie: urządzenie optymalnie dobrane do zadań Usługi są realizowane w sposób optymalny kosztowo Wady: Bardziej skomplikowany podczas planowania Wymaga specjalistów od wielu domen
Wybór obszarów do interwencji obszary białe i szare obszary na których występuje popyt akceptowalny dla dostawcy usług brak podaży usług wynikający z braku infrastruktury ograniczona konkurencja, na rynku występuje maksymalnie 1 operator infrastrukturalny sołectwa powyżej 500 mieszkańców zasięg węzła wariant 1: 3km wariant 2: 6km
Sieć szkieletowa 9 węzłów szkieletowych topologia pierścienia + 1 cięciwa, oparte o włókna dzierżawione lub własne kryteria lokalizacji minimalna, konieczna do pokrycia województwa liczba węzłów punkty styku do wielu operatorów
Zakres sieci szkieletowej 9 węzłów: Słupsk Wejherowo Gdańsk Malbork Starogard Gdański Chojnice Bytów 426 km pierścień optymalny (algorytm komiwojażera) z cięciwą
Sieć dystrybucyjna sieć dystrybucyjna wariant 1 lokalizacja węzłów blisko klientów do poziomu sołectw topologia drzewa (algorytm Kruskala wylicza optymalne drzewo o najkrótszej sieci połączeń) teoretyczny promień zasięgu węzła 3km długość sieci: ok. 2 500 km liczba węzłów: ok. 340 wariant 2 teoretyczny promień zasięgu węzła 6km długość sieci: ok. 2 200 km liczba węzłów: ok. 230
Zakres sieci dystrybucyjnej Obszary dystrybucyjnych składające się z powiatów: 1. bytowski 2. chojnicki, człuchowski 3. gdański 4. kartuski 5. kościerski 6. słupski 7. lęborski, pucki, wejherowski 8. kwidzynski, malborski, nowodworski, sztumski 9. starogardzki, tczewski
Obszar 1: bytowski
Obszar 2: chojnicki, człuchowski
Obszar 3: gdański
Obszar 4: kartuski
Obszar 5: kościerski
Obszar 6: słupski
Obszar 7: lęborski, pucki, wejherwoski
Obszar 8: nowodworski, malborski
Obszar 8: malborski, sztumski, kwidzyński
Obszar 9: starogardzki, tczewski
Etap konsultacji dysponenci infrastruktury jednostki samorządu terytorialnego pozyskania włókien pozyskanie otworu kanalizacji lokalizacje węzłów sieci dostawcy usług (ostatnia mila) popyt deklaracje inwestycji w ostatnią milę
IRU IRU - Indefeasible Right od Use wieloletni model dzierżawy zasobów sieci nieodwołalne prawo użytkowania kanalizacji obiektów sieci włókien optycznych jednorazowa opłata za góry za cały okres użytkowania (lub modele mieszane)
IRU - korzyści dla inwestora możliwość pozyskania zasobów na wiele lat w bardzo krótkim czasie (time to market) jednorazowa opłata za zasób za okres np. 20 lat jest niższa od kosztów budowy własnej infrastruktury koszt ten jest kosztem inwestycyjnym (CAPEX) i może być amortyzowany
IRU - korzyści dla dysponenta jednorazowa opłata za zasób za okres np. 20 lat skraca czas zwrotu inwestycji jednorazowy wysoki zastrzyk gotówki uzyskane środki można przeznaczyć na rozwój w innych obszarach sieci nawet jeśli dysponent nie posiada w danej chwili zasobów, a posiada prawo drogi (kanalizacja, maszty) może je w krótkim czasie wybudować uzyskując w krótkim czasie zwrot inwestycji
Kontakt Jacek Ziebura jacek.ziebura@infostrategia.pl tel. 0793 388 366