PODSTAWY PRAWNE I OGÓLNE WARUNKI UDZIELANIA EUROPEJSKICH APROBAT TECHNICZNYCH

Strona 2 Europejskiej, wydanej 17 października 2011 r. I PODSTAWY PRAWNE I OGÓLNE WARUNKI UDZIELANIA EUROPEJSKICH APROBAT TECHNICZNYCH 1. Niniejsza Europejska Aprobata Techniczna została wydana przez Instytut Techniki Budowlanej zgodnie z: Dyrektywą Rady 89/106/EWG z 21 grudnia 1988 r. w sprawie zbliżenia ustaw i aktów wykonawczych Państw Członkowskich dotyczących wyrobów budowlanych 1, z poprawkami zawartymi w Dyrektywie Rady 93/68/EWG z 22 lipca 1993 2 ; ustawą z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych 3 ; rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 14 października 2004 r. w sprawie europejskich aprobat technicznych oraz polskich jednostek organizacyjnych upoważnionych do ich wydawania 4 ; Wspólnymi zasadami proceduralnymi składania wniosków, opracowywania i udzielania Europejskich Aprobat Technicznych, określonymi w załączniku do Decyzji Komisji 94/23/EC 5 ; Wytycznymi do europejskich aprobat technicznych Kotwy metalowe do stosowania w betonie Część 5: Kotwy wklejane, ETAG nr 001-05; 2. Instytut Techniki Budowlanej jest upoważniony do sprawdzania, czy są spełnione wymagania niniejszej Europejskiej. Sprawdzanie może odbywać się w zakładzie produkcyjnym. Niezależnie od tego odpowiedzialność za zgodność wyrobów z Europejską Aprobatą Techniczną i za ich przydatność do zamierzonego stosowania ponosi właściciel Europejskiej. 3. Prawa do niniejszej Europejskiej nie mogą być przenoszone na producentów, przedstawicieli producentów lub zakłady produkcyjne nie wymienione na stronie 1 niniejszej Europejskiej. 4. Niniejsza Europejska Aprobata Techniczna może być wycofana przez Instytut Techniki Budowlanej, w szczególności po informacji Komisji Europejskiej w trybie art. 5 ust. 1 Dyrektywy 89/106/EWG. 5. Niniejsza Europejska Aprobata Techniczna może być kopiowana, włączając w to środki przekazu elektronicznego, jedynie w całości. Publikowanie części dokumentu jest możliwe po uzyskaniu pisemnej zgody Instytutu Techniki Budowlanej. W tym przypadku na kopii powinna być podana informacja, że jest to fragment dokumentu. Teksty i rysunki w materiałach reklamowych nie mogą być sprzeczne z Europejską Aprobatą Techniczną. 6. Europejska Aprobata Techniczna jest wydawana przez jednostkę aprobującą w języku oficjalnym tej jednostki i w pełni odpowiada wersji uzgodnionej w ramach EOTA. Inne wersje językowe powinny zawierać informację, że są to tłumaczenia. 1 Dziennik Urzędowy Wspólnot Europejskich Nr L. 40, 11.02.1989, p. 12 2 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej Nr L. 220, 30.08.1993, p. 1 3 Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej Nr 92/2004, poz. 881 4 Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej Nr 237/2004, poz. 2375 5 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej Nr L. 17, 20.01.1994, p. 34

Strona 3 Europejskiej, wydanej 17 października 2011 r. II SZCZEGÓŁOWE WARUNKI DOTYCZĄCE EUROPEJSKIEJ APROBATY TECHNICZNEJ 1 Określenie wyrobu i zakresu jego stosowania 1.1 Określenie wyrobu Przedmiotem niniejszej Europejskiej są kotwy wklejane, składające się z zaprawy iniekcyjnej RAWL R-HAC-V, dostarczanej w szklanych ampułkach i elementów stalowych (prętów). Elementami stalowymi są pręty gwintowane R-STUDS o wymiarach M8 do M30, według Załącznika 6, Tablica 4 lub pręty zbrojeniowe o średnicy 8 do 32 mm, według Załącznika 6, Tablica 6. Szklana ampułka jest osadzana w wywierconym w podłożu otworze, uprzednio oczyszczonym, a następnie pręt stalowy jest wprowadzany przy użyciu wiertarki (z jednoczesnym wbijaniem i wkręcaniem). Zakotwienie pręta stalowego następuje przez przyklejenie pręta do betonu za pomocą zaprawy iniekcyjnej. Kotwę zamocowaną w podłożu pokazano na rysunkach w Załącznikach 3 i 4. 1.2 Zakres stosowania Kotwy są przeznaczone do stosowania w zamocowaniach spełniających wymagania nośności, stateczności i użytkowania w rozumieniu Wymagań Podstawowych 1 i 4 dyrektywy 89/106/EWG, których zniszczenie może zagrażać stateczności konstrukcji, może powodować powstanie warunków zagrażających życiu ludzkiemu i/lub powodować skutki ekonomiczne. Bezpieczeństwo związane z zagrożeniem pożarowym (Wymaganie Podstawowe 2) nie jest przedmiotem tej Aprobaty. Kotwy mogą być stosowane tylko do wykonywania zamocowań elementów statycznie obciążonych lub przyjmowanych jako statycznie obciążone (quasistatycznie obciążonych), w podłożu ze zbrojonego lub niezbrojonego betonu zwykłego, klasy nie niższej niż C20/25 i nie wyższej niż C50/60 według normy EN 206-1. Zamocowania mogą być wykonywane tylko w betonie niezarysowanym. Kotwy mogą być osadzane w betonie suchym lub mokrym (kategoria użytkowa lub w otworach zalanych wodą, z wyjątkiem wody morskiej (kategoria użytkowa 2). Kotwy mogą być stosowane w następującym zakresie temperatur: a) -40 C do +40 C (maksymalna temperatura krótkotrw ała +24 C i maksymalna temperatura długotrwała +40 C), b) -40 C do +80 C (maksymalna temperatura krótkotrw ała +80 C i maksymalna temperatura długotrwała +50 C). Elementy wykonane z ocynkowanej galwanicznie stali węglowej mogą być stosowane tylko w konstrukcjach znajdujących się w suchych warunkach wewnętrznych. Elementy wykonane ze stali nierdzewnej mogą być stosowane w konstrukcjach znajdujących się w suchych warunkach wewnętrznych, jak również znajdujących się na zewnątrz i narażonych na działanie czynników atmosferycznych (włączając w to

Strona 4 Europejskiej, wydanej 17 października 2011 r. środowisko przemysłowe i środowisko morskie) albo znajdujących się w wilgotnych warunkach wewnętrznych, jeżeli środowisko, w jakim występują, nie jest środowiskiem agresywnym korozyjnie. Środowiskami agresywnymi korozyjnie są np. miejsca narażone na ciągłe zalewanie lub opryskiwanie wodą morską, pomieszczenia basenów kąpielowych, w których występują opary chloru, pomieszczenia, w których występuje znaczne zanieczyszczenie związkami chemicznymi (np. zakłady odsiarczania lub wnętrza tuneli, w których są stosowane środki chemiczne do odladzania powierzchni). Elementy wykonane ze stali nierdzewnej o podwyższonej odporności na korozję mogą być stosowane w konstrukcjach znajdujących się w suchych warunkach wewnętrznych, jak również znajdujących się na zewnątrz i narażonych na działanie czynników atmosferycznych lub znajdujących się w wilgotnych warunkach wewnętrznych albo innych, szczególnie agresywnych korozyjnie warunkach. Środowiskami agresywnymi korozyjnie są np. miejsca narażone na ciągłe zalewanie lub opryskiwanie wodą morską, pomieszczenia basenów kąpielowych, w których występują opary chloru, pomieszczenia, w których występuje znaczne zanieczyszczenie związkami chemicznymi (np. zakłady odsiarczania lub wnętrza tuneli, w których są stosowane środki chemiczne do odladzania powierzchni). Elementy wykonane z prętów zbrojeniowych mogą być stosowane jako zakotwienia projektowane zgodnie z Raportem Technicznym EOTA TR 029. Do zastosowań takich należą np. nadbeton, ścinane połączenia dyblowe albo połączenie ściany z fundamentem, głównie obciążone siłami ścinającymi lub ściskającymi, w których zakotwienia prętów zbrojeniowych pełnią rolę dybli, przenoszących siły ścinające. Połączenia z zastosowaniem prętów zbrojeniowych w konstrukcjach betonowych, projektowanych według normy EN 1992-1-1 (Eurokod 2), nie są objęte niniejszą Europejską Aprobatą Techniczną. Postanowienia niniejszej Europejskiej oparte są na założeniu przewidywanego 50-letniego okresu użytkowania kotwy. Założenie dotyczące okresu użytkowania wyrobu nie może być interpretowane jako gwarancja udzielana przez producenta lub jednostkę aprobującą, ale jako informacja, która może być wykorzystana przy wyborze odpowiedniego wyrobu, w związku z przewidywanym, ekonomicznie uzasadnionym okresem użytkowania obiektu. 2 Właściwości wyrobu i metody ich sprawdzania 2.1 Właściwości wyrobu Kotwy i szklane ampułki z zaprawą żywiczną odpowiadają rysunkom i opisom podanym w Załącznikach 1 do 2. Właściwości materiałów, wymiary i tolerancje wymiarów kotew, nie podane w Załącznikach, powinny odpowiadać podanym w dokumentacji technicznej 6 niniejszej Europejskiej. Potrzebne do projektowania zamocowań wielkości charakteryzujące kotwy wklejane podano w Załącznikach 9 do 15. Każda szklana ampułka z zaprawą żywiczną powinna być oznaczona znakiem identyfikującym producenta, nazwą handlową i średnicą odpowiadającego jej pręta gwintowanego, według Załącznika 2. Pręty gwintowane powinny być oznaczone 6 Dokumentacja techniczna niniejszej Europejskiej jest przechowywana w Instytucie Techniki Budowlanej i może być udostępniona tylko jednostce notyfikowanej, uczestniczącej w procedurze oceny zgodności.

Strona 5 Europejskiej, wydanej 17 października 2011 r. znakiem identyfikującym producenta, według Załącznika 1. Elementy wykonane z prętów zbrojeniowych powinny odpowiadać opisowi podanemu w Załączniku 6. Oznaczanie głębokości zakotwienia może odbywać się na budowie. 2.2 Metody sprawdzenia Oceny przydatności kotew do zamierzonego stosowania, z zachowaniem wymagań nośności, stateczności i użytkowania w rozumieniu Wymagań Podstawowych 1 i 4, dokonano zgodnie z Wytycznymi do europejskich aprobat technicznych ETAG 001 Kotwy metalowe do stosowania w betonie, Część 1: Kotwy zagadnienia ogólne i Część 5: Kotwy wklejane, stosując Opcję 7. W uzupełnieniu do zapisów zawartych w niniejszej Europejskiej Aprobacie Technicznej, związanych z substancjami niebezpiecznymi, mogą obowiązywać inne wymagania odnoszące się do wyrobów, dotyczące tego zagadnienia (np. transponowane europejskie prawodawstwo i prawa krajowe, regulacje i przepisy administracyjne). W celu spełnienia postanowień Dyrektywy, wymagania te także powinny być spełnione w każdym przypadku, gdy mają zastosowanie. 3 Ocena zgodności i oznakowanie CE 3.1 System oceny zgodności Zgodnie z Załącznikiem III do dyrektywy 89/106/EWG system oceny zgodności 2 (i) (oznaczany jako system przewiduje: (a) Zadania producenta: ( zakładowa kontrola produkcji, (2) uzupełniające badania próbek pobranych z produkcji przez producenta zgodnie z ustalonym planem badań, (b) Zadania jednostki notyfikowanej: (3) wstępne badanie typu, (4) wstępna inspekcja zakładu produkcyjnego i zakładowej kontroli produkcji, (5) ciągły nadzór, ocena i akceptacja zakładowej kontroli produkcji. 3.2 Zakres odpowiedzialności 3.2.1 Obowiązki producenta; zakładowa kontrola produkcji Producent powinien mieć system zakładowej kontroli produkcji i prowadzić stałą, wewnętrzną kontrolę produkcji. Wszystkie elementy tej kontroli, wymagania i postanowienia przyjęte przez producenta są dokumentowane w sposób systematyczny w formie pisemnych zasad i procedur. System zakładowej kontroli produkcji zapewnia zgodność wyrobu z Europejską Aprobatą Techniczną. Producent powinien stosować wyłącznie materiały dostarczane razem z dokumentami atestacyjnymi, wyszczególnionymi w planie kontroli 7. Dostarczane materiały powinny być kontrolowane i badane przez producenta przed zastosowaniem. Kontrola dostarczonych materiałów takich jak nakrętki, podkładki, 7 Plan kontroli jest przechowywany w Instytucie Techniki Budowlanej i może być udostępniony tylko jednostce notyfikowanej, uczestniczącej w procedurze oceny zgodności.

Strona 6 Europejskiej, wydanej 17 października 2011 r. pręty gwintowane, pręty zbrojeniowe, żywica, utwardzacze, powinna zawierać sprawdzenie dokumentów atestacyjnych przedstawionych przez producentów materiałów (porównanie z wartościami nominalnymi), polegające na weryfikacji wymiarów i właściwości materiałów, zawartych w tych dokumentach. Częstotliwość kontroli i badań przeprowadzanych podczas produkcji jest określona w planie kontroli, uwzględniającym zautomatyzowany proces produkcji kotew. Wyniki zakładowej kontroli produkcji są zapisywane i oceniane. Zapisy powinny zawierać co najmniej następujące dane: oznaczenie wyrobu, materiałów z jakich jest on wykonywany oraz jego elementów składowych, rodzaj kontroli lub badań, datę produkcji i datę badania wyrobu lub materiału z jakiego wyrób jest wykonany, lub elementów składowych wyrobu, wyniki kontroli i badań oraz, jeżeli jest to celowe, porównanie z wymaganiami, podpis osoby odpowiedzialnej za zakładową kontrolę produkcji. Zapisy powinny być przedstawiane jednostce notyfikowanej, prowadzącej ciągły nadzór. Zapisy powinny być także udostępniane na żądanie Instytutowi Techniki Budowlanej. Szczegółowy zakres, przedmiot i częstotliwość badań oraz czynności kontrolnych, które wykonywane są w ramach zakładowej kontroli produkcji, powinny być zgodne z planem kontroli, będącym częścią dokumentacji technicznej niniejszej Europejskiej. 3.2.2 Zadania jednostki notyfikowanej 3.2.2.1 Wstępne badanie typu W przypadku wstępnego badania typu wyniki badań przeprowadzonych jako część oceny powinny być wykorzystywane, dopóki nie nastąpią zmiany linii produkcyjnej lub zakładu produkcyjnego. W takich przypadkach, niezbędny zakres wstępnego badania typu powinien być uzgodniony między Instytutem Techniki Budowlanej i jednostką notyfikowaną. 3.2.2.2 Wstępna inspekcja zakładu produkcyjnego i zakładowej kontroli produkcji Jednostka notyfikowana powinna zgodnie z planem kontroli sprawdzić, czy zakład produkcyjny, a w szczególności personel i wyposażenie oraz zakładowa kontrola produkcji są właściwe do zapewnienia produkcji kotew ciągłej i zgodnej ze specyfikacją podaną w p. 2.1 oraz w Załącznikach do niniejszej Europejskiej. 3.2.2.3 Ciągły nadzór Ciągły nadzór i ocena zakładowej kontroli produkcji powinny być prowadzone zgodnie z planem kontroli. W ramach nadzoru jednostka notyfikowana powinna wizytować zakład produkcyjny nie rzadziej niż raz na rok. Powinno być sprawdzane, czy system zakładowej kontroli produkcji i zautomatyzowany proces produkcyjny są prowadzone z uwzględnieniem planu kontroli. Wyniki ciągłego nadzoru powinny być na żądanie udostępniane przez jednostkę notyfikowaną Instytutowi Techniki Budowlanej. W przypadkach, gdy postanowienia

Strona 7 Europejskiej, wydanej 17 października 2011 r. Europejskiej i planu kontroli nie są przestrzegane certyfikat zgodności powinien być anulowany. 3.3 Oznakowanie CE Oznakowanie CE powinno znajdować się na każdym opakowaniu kotew. Symbolowi CE powinny towarzyszyć następujące informacje: numer identyfikacyjny jednostki notyfikowanej, nazwa i adres właściciela aprobaty, ostatnie dwie cyfry roku, w którym oznakowanie CE zostało umieszczone na wyrobie, numer certyfikatu zgodności WE, numer Europejskiej, numer Wytycznych do europejskich aprobat technicznych, kategoria użytkowa (ETAG 001-01, Opcja 7), rozmiar kotwy. 4 Założenia, na podstawie których pozytywnie oceniono przydatność wyrobu do zamierzonego stosowania 4.1 Wytwarzanie Kotwy są wytwarzane zgodnie z wymaganiami Europejskiej w zautomatyzowanym procesie produkcyjnym, jak stwierdzono w czasie inspekcji w zakładzie produkcyjnym, dokonanej przez Instytut Techniki Budowlanej i zapisano w dokumentacji technicznej. 4.2 Wykonywanie zamocowań 4.2.1 Projekt zakotwień Akceptacja przydatności kotew do zamierzonego stosowania powinna uwzględniać wymaganie, że projekt zakotwienia powinien być opracowany zgodnie z Raportem Technicznym EOTA 029 Projektowanie kotew wklejanych (TR 029) i autoryzowany przez uprawnionego projektanta z doświadczeniem w technice zakotwień. Zakotwienia prętów zbrojeniowych mogą być wyłącznie stosowane jako kotwy projektowane zgodnie z Raportem Technicznym EOTA TR 029. Należy stosować się do podstawowych założeń dotyczących teorii projektowania zakotwień. Dotyczy to uwzględniania obciążeń rozciągających i ścinających oraz odpowiadających im schematów zniszczenia. Do zastosowań takich należą np. nadbeton, ścinane połączenia dyblowe albo połączenie ściany z fundamentem, głównie obciążone siłami ścinającymi lub ściskającymi, w których zakotwienia prętów zbrojeniowych pełnią rolę dybli, przenoszących siły ścinające. Połączenia z zastosowaniem prętów zbrojeniowych w konstrukcjach betonowych, projektowanych według normy EN 1992-1-1 (Eurokod 2), nie są objęte niniejszą Europejską Aprobatą Techniczną. Obliczenia sprawdzające i dokumentacja rysunkowa powinny być wykonane z uwzględnieniem wielkości obciążeń przenoszonych przez zamocowanie. W dokumentacji rysunkowej powinno być podane rozmieszczenie kotew (np. położenie kotwy w stosunku do prętów zbrojeniowych lub do podpory, itp.).

Strona 8 Europejskiej, wydanej 17 października 2011 r. 4.2.2 Montaż kotew Poprawność zastosowania kotew można założyć tylko w przypadku, jeżeli spełnione są następujące warunki dotyczące montażu: kotwy są osadzane przez odpowiednio wyszkolony personel, pod nadzorem osoby upoważnionej; stosowane są kotwy dostarczone przez producenta, bez zmian elementów składowych kotew, kotwy są osadzane zgodnie z zaleceniami i rysunkami producenta, z zastosowaniem narzędzi wymienionych w dokumentacji technicznej niniejszej Europejskiej osadzone pręty zbrojeniowe powinny odpowiadać opisowi podanemu w Załączniku 6, sprawdzone jest, przed umieszczeniem kotwy, czy klasa betonu podłoża, w którym ma być osadzona kotwa, mieści się w odpowiednim zakresie i nie jest niższa niż klasa betonu, do której odnoszą się nośności charakterystyczne, sprawdzone jest, czy beton podłoża jest odpowiednio zagęszczony, np. czy nie występują w nim pustki powietrzne, oznaczona i zachowana jest odpowiednia głębokość zakotwienia, zachowane są odpowiednie odległości od krawędzi podłoża i pomiędzy kotwami, bez tolerancji ujemnych, usytuowanie otworów w podłożu nie powoduje uszkodzenia zbrojenia, w przypadku otworu, w którym nie osadzono kotwy, został on wypełniony zaprawą, otwór w podłożu został oczyszczony z urobku zgodnie z Załącznikami 7 i 8, szklana ampułka została osadzona w otworze; przy pomocy odpowiedniej nasadki osadzono pręt w wiertarce; pręt wprowadzono do otworu z ampułką, metodą jednoczesnego wbijania i wkręcania; po osiągnięciu odpowiedniej głębokości osadzenia niezwłocznie zakończono wiercenie; przy prawidłowo wykonanej instalacji kotwy nadmiar zaprawy jest widoczny na powierzchni podłoża, temperatura komponentów podczas montażu kotwy powinna wynosić co najmniej +5 C, podczas montażu i utwardzania zaprawy temperatura betonu nie może spaść poniżej -5 C; uwzględniono czas, po którym może nastąpić obciążenie (czas utwardzania) zgodnie z Załącznikiem 5, Tablica 3, przed obciążeniem pręta, moment dokręcenia, podany w Załączniku 3, Tablica 1 (w przypadku prętów gwintowanych) przyłożono z zastosowaniem kalibrowanego klucza dynamometrycznego. 4.2.3 Responsibility of the manufacturer Producent jest zobowiązany zapewnić użytkownikom dostępność informacji zawartych w postanowieniach szczegółowych podanych w p. 1 i 2 oraz Załącznikach, powołanych w p. 4.2.1 i 4.2.2. Informacje te mogą zostać sporządzone w formie kopii odpowiednich fragmentów Europejskiej Aprobaty Technicznej.

Strona 10 Europejskiej, wydanej 17 października 2011 r. Pręty gwintowane M8 do M30 z podkladką i sześciokątną nakrętką Pręty zbrojeniowe Ø8 to Ø25 według Załącznika 6, Tablica 6 oznaczenie głębokości zakotwienia h ef RAWL R-HAC-V Załącznik 1 Opis wyrobu (elementy stalowe)

Strona 11 Europejskiej, wydanej 17 października 2011 r. RAWL R-HAC-V (ampułki szklane) 8 mm 10 mm 12 mm 16 mm 20 mm 24 mm 30 mm L c [mm] 85 ± 3% 85 ± 3% 95 ± 2% 95 ± 2% 180 ± 2% 215 ± 1% 270 ± 1% d c [mm] 9,25 10,75 12,65 16,75 21,55 23,75 33,20 R-STUDS (pręty gwintowane) M8 M10 M12 M16 M20 M24 M30 L [mm] 110 130 160 190 260 300 380 Pręty zbrojeniowe - Ø8 Ø10 Ø12 and Ø14 Minimalna długość pręta gwintowanego. Mogą być stosowane pręty o innych długościach. Ø16 Ø20 Ø25 Stosowanie tylko w betonie niezarysowanym. Kategoria użytkowa 1 i 2: osadzanie w suchym lub mokrym betonie lub w otworach zalanych wodą (z wyjątkiem wody morskiej) Zakres temperatur: -40 C to +40 C (maksymalna temperatura krótkotrwał a +40 C i maksymalna temperatura długotrwała +24 C) -40 C to +80 C (maksymalna temperatura krótkotrwała +80 C i maksymalna temperatura długotrwała +50 C) RAWL R-HAC-V Załącznik 2 Opis wyrobu (ampułki szklane) i zakres stosowania

Strona 12 Europejskiej, wydanej 17 października 2011 r. H Tablica 1: Parametry montażu prętów gwintowanych - -(88), (A4), (HC)-FL Rozmiar pręta M8 M10 M12 M16 M20 M24 M30 Średnica pręta d [mm] 8 10 12 16 20 24 30 Średnica wierconego otworu Średnica otworu w mocowanym elemencie d 0 [mm] 10 12 14 18 24 28 35 d f [mm] 9 12 14 18 22 26 32 Głębokość otworu h 0 [mm] h ef + 5 Efektywna głębokość zakotwienia Minimalna grubość elementu betonowego h ef [mm] 80 90 110 125 170 210 270 h min [mm] 120 130 140 180 230 270 340 Moment dokręcający T inst [Nm] 10 20 40 80 120 180 300 Minimalny rozstaw kotew i odległość kotwy od krawędzi podłoża Minimalny rozstaw kotew Minimalna odległość kotwy od krawędzi podłoża s min [mm] 0,5 h ef c min [mm] 0,5 h ef RAWL R-HAC-V Załącznik 3 Parametry montażu prętów gwintowanych

Strona 13 Europejskiej, wydanej 17 października 2011 r. H Tablica 2: Parametry montażu prętów zbrojeniowych - -(88), (A4), (HC)-FL Rozmiar pręta Ø8 Ø10 Ø12 Ø14 Ø16 Ø20 Ø25 Nominalna średnica pręta Średnica wierconego otworu d [mm] 8 10 12 16 20 24 30 d 0 [mm] 12 14 18 18 22 26 35 Głębokość otworu h 0 [mm] h ef + 5 Efektywna głębokość zakotwienia Minimalna grubość elementu betonowego h ef [mm] 80 90 110 125 170 210 270 h min [mm] 120 130 140 180 230 270 340 Minimalny rozstaw kotew i odległość kotwy od krawędzi podłoża Minimalny rozstaw kotew Minimalna odległość kotwy od krawędzi podłoża s min [mm] 0,5 h ef c min [mm] 0,5 h ef RAWL R-HAC-V Załącznik 4 Parametry montażu prętów zbrojeniowych

Strona 14 Europejskiej, wydanej 17 października 2011 r. Tablica 3: Minimalny czas utwardzania Temperatura betonu Minimalny czas utwardzania -5ºC 1440 min 0ºC 840 min 5ºC 240 min 10ºC 180 min 15ºC 90 min 20ºC 45 min 30ºC 20 min 40ºC 10 min W przypadku mokrego betonu czas utwardzania należy podwoić. RAWL R-HAC-V Załącznik 5 Narzędzia i czas utwardzania

Strona 15 Europejskiej, wydanej 17 października 2011 r. Tablica 4: Pręty gwintowane Element Pręt gwintowany Sześciokątna nakrętka Podkładka Stal ocynkowana Stal, klasa własności 5.8 do 12.9 według EN ISO 898-1; powłoka cynkowa 5 µm według EN ISO 4042 lub powłoka cynkowa na gorąco 45 µm według EN ISO 10684 Stal, klasa własności 5 do 12 według EN 20898-2; powłoka cynkowa 5 µm według EN ISO 4042 lub powłoka cynkowa na gorąco 45 µm według EN ISO 10684 Stal, według EN ISO 7089; powłoka cynkowa 5 µm według EN ISO 4042 lub powłoka cynkowa na gorąco 45 µm według EN ISO 10684 Oznaczenie Stal nierdzewna Materiał 1.4401, 1.4404, 1.4571 według EN 10088; klasa własności 70 i 80 (A4-70 i A4-80) według EN ISO 3506 Materiał 1.4401, 1.4404, 1.4571 według EN 10088; klasa własności 70 i 80 (A4-70 i A4-80) według EN ISO 3506 Materiał 1.4401, 1.4404, 1.4571 według EN 10088; odpowiedni do materiału pręta Stal nierdzewna o podwyższonej odporności na korozję Materiał 1.4529, 1.4565, 1.4547 według EN 10088; klasa własności 70 według EN ISO 3506 Materiał 1.4529, 1.4565, 1.4547 według EN 10088; klasa własności 70 według EN ISO 3506 Materiał 1.4529, 1.4565, 1.4547 według EN 10088; odpowiedni do materiału pręta Tablica 5: Zaprawa iniekcyjna Wyrób RAWL R-HAC-V Skład Spoiwo: bezstyrenowa żywica winyloestrowa Utwardzacz: nadtlenek benzoilu Dodatek: piasek kwarcowy (wypełniacz) Tablica 6: Pręty zbrojeniowe według normy EN 1992-1-1, Załącznik C, Tablice C.1 i C.2N Postać wyrobu Pręty proste i rozwijane z kręgów Klasa B C Charakterystyczna granica plastyczności f yk lub f 0,2k [N/mm 2 ] 400 do 600 Skrajne wartości stosunku k = (f t / f y) k 1,15 1,08 < 1,35 Charakterystyczne odkształcenie przy maksymalnej sile, ε uk [%] 5,0 7,5 Zdolność do gięcia Badanie na zginanie i odginanie Maksymalne odchylenie od nominalnej masy (pojedynczy pręt) [%] Przyczepność: minimalny współczynnik użebrowania, f R,min Nominalny wymiar pręta [mm] 8 > 8 Nominalny wymiar pręta [mm] 8 do 12 > 12 Wysokość żebra h: Maksymalna wysokość żebra h wynosi: h 0,07 Ø Ø = nominalna średnica pręta ± 6,0 ± 4,5 0,040 0,056 RAWL R-HAC-V Załącznik 6 Materiały

Strona 16 Europejskiej, wydanej 17 października 2011 r. Wywiercić otwór o właściwej średnicy i głębokości przy pomocy wiertarki udarowej. Zaczynając od dna otworu, oczyścić go przez co najmniej cztery przedmuchania za pomocą pompki ręcznej. Za pomocą odpowiedniej szczotki co najmniej cztery razy oczyścić mechanicznie otwór. Zaczynając od dna otworu, oczyścić go przez co najmniej cztery przedmuchania za pomocą pompy ręcznej. Szklaną ampułkę wprowadzić w oczyszczony otwór. Wprowadzić pręt gwintowany do otworu, następnie włączyć wiertarkę i wprowadzić pręt do ampułki. Wyłączyć wiertarkę niezwłocznie po osiągnięciu dna otworu. Pozostawić kotwę bez ingerencji, aż upłynie czas utwardzania. Dołączyć element mocowany i dokręcić nakrętkę do wymaganego momentu dokręcającego. RAWL R-HAC-V Załącznik 7 Instrukcja montażu I. Pręty gwintowane

Strona 17 Europejskiej, wydanej 17 października 2011 r. Wywiercić otwór o właściwej średnicy i głębokości przy pomocy wiertarki udarowej. Zaczynając od dna otworu, oczyścić go przez co najmniej cztery przedmuchania za pomocą pompki ręcznej. Za pomocą odpowiedniej szczotki co najmniej cztery razy oczyścić mechanicznie otwór. Zaczynając od dna otworu, oczyścić go przez co najmniej cztery przedmuchania za pomocą pompy ręcznej. Szklaną ampułkę wprowadzić w oczyszczony otwór. Wprowadzić pręt zbrojeniowy do otworu, następnie włączyć wiertarkę i wprowadzić pręt do ampułki. Wyłączyć wiertarkę niezwłocznie po osiągnięciu dna otworu. Pozostawić kotwę bez ingerencji, aż upłynie czas utwardzania. RAWL R-HAC-V Załącznik 8 Instrukcja montażu I. Pręty zbrojeniowe

Strona 18 Europejskiej, wydanej 17 października 2011 r. Tablica 7: Nośności zamocowań kotew na wyrywanie z podłoża pręty gwintowane Rozmiar M8 M10 M12 M16 M20 M24 M30 Zniszczenie stali Zniszczenie stali, pręt gwintowany ze stali w klasie własności mechanicznych 5.8 Nośność charakterystyczna N Rk,s [kn] 18 29 42 78 122 176 280 γ Ms [-] 1,50 Zniszczenie stali, pręt gwintowany ze stali w klasie własności mechanicznych 8.8 Nośność charakterystyczna N Rk,s [kn] 29 46 67 126 196 282 449 γ Ms [-] 1,50 Zniszczenie stali, pręt gwintowany ze stali w klasie własności mechanicznych 10.9 Nośność charakterystyczna N Rk,s [kn] 37 58 84 157 245 353 561 γ Ms [-] 1,40 Zniszczenie stali, pręt gwintowany ze stali w klasie własności mechanicznych 12.9 Nośność charakterystyczna N Rk,s [kn] 44 70 101 188 294 424 673 γ Ms [-] 1,40 Zniszczenie stali, pręt gwintowany ze stali nierdzewnej A4-70 Nośność charakterystyczna N Rk,s [kn] 26 41 59 110 171 247 393 γ Ms [-] 1,87 Zniszczenie stali, pręt gwintowany ze stali nierdzewnej A4-80 Nośność charakterystyczna N Rk,s [kn] 29 46 67 126 196 282 44 γ Ms [-] 1,60 Zniszczenie stali, pręt gwintowany ze stali o podwyższonej odporności na korozję klasy 70 Nośność charakterystyczna N Rk,s [kn] 26 41 59 110 171 247 393 γ Ms [-] 1,87 Zniszczenie przez wyrywanie i zniszczenie stożka betonowego Nośność charakterystyczna w niezarysowanym betonie klasy C20/25 Współczynnik zwiększający w betonie niezarysowanym Zakres temp. I: 40ºC/24ºC Zakres temp. II: 80ºC/50ºC C30/37 dla kategorii użytkowej 1 dla kategorii użytkowej 2 Zniszczenie przez rozłupanie Efektywna głębokość zakotwienia Odległość kotwy od krawędzi podłoża Rozstaw kotew N Rk c [kn] 20 25 40 50 95 115 170 16 20 30 40 75 95 140 C40/50 ψ [-] 1,07 C50/60 1,09 γ Mc=γ Mp [-] 1,04 1,00 2,1 2,1 1,8 2,1 2,1 2,1 2,1 2,1 2,1 2,1 2,1 2,1 2,1 2,1 h ef [mm] 80 90 110 125 170 210 270 c cr,n = c cr,np [mm] 120 135 165 190 255 31 340 c cr,sp dla h min [mm] 200 225 220 250 255 315 405 c cr,sp dla h min < h 2) < 2 h ef (c cr,sp z interpolacji liniowej) [mm] c cr,sp dla h 2 h ef [mm] 120 135 165 190 255 315 405 s cr,n = s cr,np [mm] 240 270 330 375 510 630 675 3) s cr,sp [mm] 400 450 440 500 510 630 810 W przypadku braku krajowych wymagań; 2) h grubość elementu betonowego; 3) s cr,n = 2,5 h ef RAWL R-HAC-V Załącznik 9 Nośności charakterystyczne zamocowań kotew na wyrywanie z podłoża metoda projektowania A. Pręty gwintowane

Strona 19 Europejskiej, wydanej 17 października 2011 r. Tablica 8: Nośności zamocowań kotew na ścinanie z uwagi na zniszczenie stali, z uwzględnieniem sił działających bez mimośrodu pręty gwintowane Rozmiar M8 M10 M12 M16 M20 M24 M30 Zniszczenie stali, pręt gwintowany ze stali w klasie własności mechanicznych 5.8 Nośność charakterystyczna V Rk,s [kn] 9 14 21 39 61 88 140 γ Ms [-] 1,25 Zniszczenie stali, pręt gwintowany ze stali w klasie własności mechanicznych 8.8 Nośność charakterystyczna V Rk,s [kn] 15 23 34 63 98 141 224 γ Ms [-] 1,25 Zniszczenie stali, pręt gwintowany ze stali w klasie własności mechanicznych 10.9 Nośność charakterystyczna V Rk,s [kn] 18 29 42 78 122 176 280 γ Ms [-] 1,50 Zniszczenie stali, pręt gwintowany ze stali w klasie własności mechanicznych 12.9 Nośność charakterystyczna V Rk,s [kn] 22 35 51 94 147 212 337 Zniszczenie stali, pręt gwintowany ze stali nierdzewnej A4-70 γ Ms [-] 1,50 Nośność charakterystyczna V Rk,s [kn] 13 20 29 55 86 124 196 Zniszczenie stali, pręt gwintowany ze stali nierdzewnej A4-80 γ Ms [-] 1,56 Nośność charakterystyczna V Rk,s [kn] 15 23 34 63 98 141 224 γ Ms [-] 1,33 Zniszczenie stali, pręt gwintowany ze stali o podwyższonej odporności na korozję klasy 70 Nośność charakterystyczna V Rk,s [kn] 13 20 29 55 86 124 196 γ Ms [-] 1,56 RAWL R-HAC-V Załącznik 10 Nośności charakterystyczne zamocowań kotew na ścinanie metoda projektowania A. Pręty gwintowane

Strona 20 Europejskiej, wydanej 17 października 2011 r. Tablica 9: Nośności zamocowań kotew na ścinanie z uwagi na zniszczenie stali, z uwzględnieniem sił działających z mimośrodem pręty gwintowane Rozmiar M8 M10 M12 M16 M20 M24 M30 Zniszczenie stali, pręt gwintowany ze stali w klasie własności mechanicznych 5.8 Nośność charakterystyczna M 0 Rk,s [Nm] 19 37 65 166 324 561 1124 γ Ms [-] 1,25 Zniszczenie stali, pręt gwintowany ze stali w klasie własności mechanicznych 8.8 Nośność charakterystyczna M 0 Rk,s [Nm] 30 60 105 266 519 898 1799 γ Ms [-] 1,25 Zniszczenie stali, pręt gwintowany ze stali w klasie własności mechanicznych 10.9 Nośność charakterystyczna M 0 Rk,s [Nm] 37 75 131 333 649 1123 2249 γ Ms [-] 1,50 Zniszczenie stali, pręt gwintowany ze stali w klasie własności mechanicznych 12.9 Nośność charakterystyczna M 0 Rk,s [Nm] 45 90 157 400 779 1347 2699 Zniszczenie stali, pręt gwintowany ze stali nierdzewnej A4-70 γ Ms [-] 1,50 Nośność charakterystyczna M 0 Rk,s [Nm] 26 52 92 233 454 786 1574 Zniszczenie stali, pręt gwintowany ze stali nierdzewnej A4-80 γ Ms [-] 1,56 Nośność charakterystyczna M 0 Rk,s [Nm] 30 60 105 266 519 898 1799 γ Ms [-] 1,33 Zniszczenie stali, pręt gwintowany ze stali o podwyższonej odporności na korozję klasy 70 Nośność charakterystyczna M 0 Rk,s [Nm] 26 52 92 233 454 786 1574 γ Ms [-] 1,56 RAWL R-HAC-V Załącznik 11 Nośności charakterystyczne zamocowań kotew na ścinanie metoda projektowania A. Pręty gwintowane

Strona 21 Europejskiej, wydanej 17 października 2011 r. Tablica 10: Zniszczenie betonu przez odłupanie i zniszczenie krawędzi betonu pręty gwintowane Rozmiar M8 M10 M12 M16 M20 M24 M30 Zniszczenie przez odłupanie Współczynnik k [-] 2 2 2 2 2 2 2 γ Mp [-] 1,5 Zniszczenie krawędzi betonu: patrz Raport Techniczny TR 029, p. 5.2.3.4 γ Mc [-] 1,5 Tablica 11: Przemieszczenie w przypadku wyrywania z podłoża pręty gwintowane Rozmiar M8 M10 M12 M16 M20 M24 M30 Przemieszczenie od obciążeń charakterystycznych w betonie niezarysowanym klasy C20/25 do C50/60 w przypadku wyrywania z podłoża Dopuszczalne obciążenie użytkowe F [kn] 7,5 10,8 18,2 25,7 42,7 58,2 82,5 Przemieszczenie δ N0 [mm] 0,20 0,20 0,30 0,35 0,35 0,40 0,45 δ N [mm] 0,70 0,70 0,70 0,70 0,70 0,70 0,70 F = F Rk / γ F γ Mc, przy γ F = 1,4 Tablica 12: Przemieszczenie w przypadku ścinania pręty gwintowane Rozmiar M8 M10 M12 M16 M20 M24 M30 Przemieszczenie od obciążeń charakterystycznych w betonie niezarysowanym klasy C20/25 do C50/60 w przypadku ścinania Dopuszczalne obciążenie użytkowe F [kn] 3,7 5,8 8,4 15,7 24,5 35,3 55,6 Przemieszczenie δ V0 [mm] 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 δ V [mm] 3,7 3,7 3,7 3,7 3,7 3,7 3,7 F = F Rk / γ F γ Mc, przy γ F = 1,4 RAWL R-HAC-V Załącznik 12 Nośności charakterystyczne zamocowań kotew na ścinanie metoda projektowania A. Przemieszczenie pod obciążeniem użytkowym w przypadku wyrywania z podłoża i ścinania. Pręty gwintowane

Strona 22 Europejskiej, wydanej 17 października 2011 r. Tablica 13: Nośności zamocowań kotew na wyrywanie z podłoża pręty zbrojeniowe Rozmiar Ø8 Ø10 Ø12 Ø14 Ø16 Ø20 Ø25 Zniszczenie stali Zniszczenie stali, pręt zbrojeniowy ze stali B500B Nośność charakterystyczna N Rk,s [kn] 27,6 43,2 62,2 84,7 110,6 172,8 270,0 γ Ms Zniszczenie przez wyrywanie i zniszczenie stożka betonowego Nośność charakterystyczna w betonie niezarysowanym C20/25 [-] 1,4 Zakres temp. I: 40ºC/24ºC N Rk [kn] 16 20 30 40 50 60 95 Zakres temp. II: 80ºC/50ºC N Rk [kn] 12 16 20 30 40 50 75 Współczynnik zwiększający C30/37 Współczynnik zwiększający C40/50 Współczynnik zwiększający C50/60 dla kategorii użytkowej 1 dla kategorii użytkowej 2 Zniszczenie przez rozłupanie ψ c [-] γ Mc = γ Mp 1,04 1,00 1,07 1,09 [-] 1,8 1,8 1,8 1,8 1,8 1,8 1,8 [-] 1,8 1,8 1,8 1,8 1,8 2,1 2,1 Efektywna głębokość zakotwienia Odległość kotwy od krawędzi podłoża Rozstaw kotew h ef [mm] 80 90 110 110 125 170 210 c cr,n = c cr,np [mm] 120 135 165 165 190 255 315 c cr,sp dla h min [mm] 160 180 220 220 250 255 315 c cr,sp dla h min < h 2) < 2 h ef (c cr,sp z interpolacji liniowej) [mm] c cr,sp dla h 2) 2 h ef [mm] 120 135 165 165 190 255 315 s cr,n = s cr,np [mm] 240 270 330 330 375 510 630 s cr,sp [mm] 320 360 440 440 500 510 630 2) w przypadku braku krajowych wymagań h concrete member thickness RAWL R-HAC-V Załącznik 13 Nośności charakterystyczne zamocowań kotew na wyrywanie z podłoża metoda projektowania A. Pręty zbrojeniowe

Strona 23 Europejskiej, wydanej 17 października 2011 r. Tablica 14: Nośności zamocowań kotew na ścinanie z uwagi na zniszczenie stali, z uwzględnieniem sił działających bez mimośrodu pręty zbrojeniowe Rozmiar Ø8 Ø10 Ø12 Ø14 Ø16 Ø20 Ø25 Zniszczenie stali pręty zbrojeniowe (według Załącznika 6, Tablica 6; f uk 550 MPa) Nośność charakterystyczna V Rk,s [kn] 13,8 21,6 31,1 42,3 55,3 86,4 135,0 γ Ms [-] 1,5 Nośność charakterystyczna VRk,s powinna być obliczana według Raportu Technicznego TR 029, równanie (5.5). Tablica 15: Nośności zamocowań kotew na ścinanie z uwagi na zniszczenie stali, z uwzględnieniem sił działających z mimośrodem pręty zbrojeniowe Rozmiar Ø8 Ø10 Ø12 Ø14 Ø16 Ø20 Ø25 Zniszczenie stali pręty zbrojeniowe (według Załącznika 6, Tablica 6; f uk 550 MPa) Nośność charakterystyczna M 0 Rk,s [Nm] 33 65 112 178 265 518 1012 γ Ms [-] 1,5 Nośność charakterystyczna M 0 Rk,s powinna być obliczana według Raportu Technicznego TR 029, równanie (5.6b.). RAWL R-HAC-V Załącznik 14 Nośności charakterystyczne zamocowań kotew na ścinanie metoda projektowania A. Pręty zbrojeniowe

Strona 24 Europejskiej, wydanej 17 października 2011 r. Tablica 16: Zniszczenie betonu przez odłupanie i zniszczenie krawędzi betonu pręty zbrojeniowe Rozmiar Ø8 Ø10 Ø12 Ø14 Ø16 Ø20 Ø25 Zniszczenie przez odłupanie Współczynnik k [-] 2 2 2 2 2 2 2 γ Mp [-] 1,5 Zniszczenie krawędzi betonu: według p. 5.2.3.4 Raportu Technicznego TR 029 γ Mc [-] 1,5 Tablica 17: Przemieszczenie w przypadku wyrywania z podłoża pręty zbrojeniowe Rozmiar Ø8 Ø10 Ø12 Ø14 Ø16 Ø20 Ø25 Przemieszczenie od obciążeń charakterystycznych w betonie niezarysowanym klasy C20/25 do C50/60 w przypadku wyrywania z podłoża Dopuszczalne obciązenie użytkowe F [kn] 6,7 8,8 13,8 17,6 23,5 29,6 47,0 Przemieszczenie F = F Rk / γ F γ Mc, przy γ F = 1,4 δ N0 [mm] 0,20 0,20 0,35 0,35 0,40 0,45 0,45 δ N [mm] 0,70 0,70 0,70 0,70 0,70 0,70 0,70 Tablica 18: Przemieszczenie w przypadku ścinania pręty zbrojeniowe Rozmiar Ø8 Ø10 Ø12 Ø14 Ø16 Ø20 Ø25 Przemieszczenie od obciążeń charakterystycznych w betonie niezarysowanym klasy C20/25 do C50/60 w przypadku ścinania Dopuszczalne obciązenie użytkowe F [kn] 3,7 5,8 8,4 15,7 24,5 35,3 55,6 Przemieszczenie F = F Rk / γ F γ Mc, przy γ F = 1,4 δ V0 [mm] 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 δ V [mm] 3,7 3,7 3,7 3,7 3,7 3,7 3,7 RAWL R-HAC-V Załącznik 15 Nośności charakterystyczne zamocowań kotew na ścinanie metoda projektowania A. Przemieszczenie pod obciążeniem użytkowym w przypadku wyrywania z podłoża i ścinania. Pręty zbrojeniowe