2013-2014 województwo kujawsko-pomorskie 1
Program Zrozumieć Autyzm na ternie województwa kujawsko-pomorskiego 2013-2014 Celem Programu Pomocy Osobom Autystycznym z Terenów Wiejskich oraz Ich Rodzinom - Zrozumieć Autyzm jest dokonanie diagnozy potrzeb leczniczo-terapeutycznych, edukacyjnych i socjalnych w odniesieniu do osób dotkniętych autyzmem oraz organizowanie pomocy dla nich i ich rodzin. Bardzo istotnym elementem Programu Zrozumieć Autyzm jest prowadzenie bezpłatnych szkoleń z terapii behawioralnej dla specjalistów pracujących z osobami z autyzmem a także rodziców i opiekunów oraz szerzenie wiedzy dotyczącej autyzmu wśród osób bezpośrednio stykających się z tym problemem na gruncie zawodowym: lekarzy, nauczycieli, pracowników pomocy społecznej na szczeblu gminnym i powiatowym, oraz działania na rzecz bezpośredniej pomocy osobom z autyzmem i ich rodzinom z terenów wiejskich. Podczas konferencji powiatowych, spotkań oraz przy okazji szkoleń, udostępniamy biuletyny informacyjne: Autyzm. Apteczka pierwszej pomocy oraz Gdy twój następny pacjent ma autyzm. Praktyczne informacje dla lekarzy i personelu medycznego. Poradniki dostępne są również, jako pliki pdf do bezpłatnego pobrania, ze strony www.zrozumiecautyzm.eu 2
I KONFERENCJA W TORUNIU 5 listopada 2013 roku, w Urzędzie Marszałkowski w Toruniu, odbyła się konferencja inaugurująca działalność Programu Zrozumieć Autyzm w Kujawsko-Pomorskiem. Konferencję oraz Program Zrozumieć Autyzm w Kujawsko-Pomorskiem swoim patronatem objął Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego Pan Piotr Całbecki. Konferencja wojewódzka w Urzędzie Marszałkowskim w Toruniu Podpisanie listu intencyjnego Konferencję poprzedziło podpisanie listu intencyjnego przez Wicemarszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego pana Dariusza Kurzawę, Dyrektora Europejskiego Funduszu Rozwoju Wsi Polskiej pana Krzysztofa Lipińskiego oraz Przewodnicząca Stowarzyszenia Pomocy Osobom Autystycznym w Gdańsku panią Małgorzatę Rybicką. W konferencji uczestniczyło 125 osób. II POWIAT ŚWIECKI I POWIAT TUCHOLSKI Po konferencji w Toruniu, zorganizowano w listopadzie pierwsze szkolenie z zakresu prowadzenia terapii behawioralnej dla powiatów świeckiego i tucholskiego w Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Świeciu. Szkolenie z zakresu terapii behawioralnej skierowane jest do osób pracujących z osobami z autyzmem, tj. pracowników ośrodków pomocy społecznej, Poradni Pedagogiczno-Psychologicznej, Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie, terapeutów, psychologów oraz nauczycieli. Na 30 miejsc szkoleniowych zgłosiły się 104 osoby. Przeszkolono 9 osób z powiatu tucholskiego i 23 z powiatu świeckiego. Szkolenie poprowadziły panie Beata Blok i Zofia Brzeska certyfikowane terapeutki behawioralne, superwizorki Specjalnego Ośrodka Rewalidacyjno-Wychowawczego dla Dzieci i Młodzieży z Autyzmem w Gdańsku. 3
Na zdjęciu: powitanie uczestników szkolenia w Świeciu przez (od lewej) Koordynatora Programu oraz terapeutki prowadzące szkolenie Poza szkoleniami dla profesjonalistów, jednym z ważniejszych założeń Programu jest wspieranie i tworzenie lokalnych stowarzyszeń oraz szkolenie rodziców i opiekunów osób z autyzmem. W dniu 26 marca w siedzibie Poradni Psychologiczno Pedagogicznej w Świeciu odbyło się spotkanie zorganizowane przez Dyrektor Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej panią Michalinę Figurską, z udziałem przedstawiciela starostwa świeckiego oraz ponad 30 zainteresowanych rodziców. Koordynator Programu pan Leszek Bartoszewski przedstawił zgromadzonym uczestnikom Program Zrozumieć Autyzm oraz przybliżył działalność Stowarzyszenia Pomocy Osobom Autystycznym w Gdańsku. Efektem spotkania była deklaracja rodziców o potrzebie założenia lokalnego stowarzyszenia w Świeciu. We wrześniu 2014 roku powstało stowarzyszenie Niebieski Klucz, które oczekuje decyzji o nadaniu przez Sąd numeru KRS. Od lewej Koordynator Programu Leszek Bartoszewski z mamą dziecka z autyzmem, uczestnicy spotkania-rodzice oraz przedstawiciel starostwa w Świeciu Pani Bożena Szydłowska -Powiatowy Zespół Ekonomiczno Administracyjny Szkół oraz rodzice Na zdjęciu od lewej: Dyrektor Poradni Pedagogiczno-Psychologicznej w Świeciu pani Michalina Figurska oraz rodzice 4
III POWIAT GRUDZIĄDZKI Wobec ilości zgłoszeń i sygnałów dotyczących skali problemu związanego z dostępem do przeszkolonych osób z zakresu terapii behawioralnej, kolejne szkolenie w Kujawsko Pomorskiem zostało zorganizowane wyłącznie dla jednego powiatu, tym razem grudziądzkiego. Zgłosiło się 88 osób. Szkolenie zostało objęte patronatem Starosty Grudziądzkiego pana Marka Szczepanowskiego. Na zdjęciu: od prawej Kierownik Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Grudziądzu Pani Bożena Grabde, Koordynator Programu Zrozumieć Autyzm Pan Leszek Bartoszewski oraz Starosta Grudziądzki Pan Marek Szczepanowski Na zdjęciu: rozpoczęcie szkolenia z zakresu tarapii behawioralnej w siedzibie Starostwa Grudziądzkieg, powitanie uczestników szkolenia przez Starostę Grudziądzkiego IV POWIAT RYPIŃSKI I POWIAT LIPNOWSKI 8 kwietnia 2014 roku, w Siedzibie Starostwa Powiatowego w Rypinie, odbyła się pierwsza w Kujawsko-Pomorskiem konferencja powiatowa. Spotkaniu patronował Starosta Rypiński pan Marek Stanisław Tyburski. Konferencja odbyła się z udziałem lokalnych i gminnych władz samorządowych, przedstawicieli ośrodków pomocy społecznej, przedstawicieli i nauczycieli placówek szkolnictwa specjalnego, przedstawicieli organizacji stykających się na co dzień z problemem autyzmu. Obecni byli również rodzice i opiekunowie osób z autyzmem. Na zdjęciu pan dyrektor oraz nauczyciele Zespołu Szkół Specjalnych w Rypinie, Starosta Grudziądzki oraz Koordynator Programu Zrozumieć Autyzm Na zdjęciu Pani Małgorzata Marszałek Certyfikowany terauta behawioralny SPOA oraz uczestnicy 5
59 uczestników konferencji zapoznanych zostało z problematyką autyzmu oraz budowania systemu wsparcia dla osób z autyzmem i ich rodzin. Podczas konferencji przedstawiony został Program Pomocy Osobom Autystycznym z Terenów Wiejskich oraz Ich Rodzinom - Zrozumieć Autyzm oraz jego cele celem. Słuchacze poinformowani zostali o bezpłatnych szkoleniach z terapii behawioralnej dla specjalistów pracujących z osobami z autyzmem a także rodziców i opiekunów oraz o szerzeniu przez stowarzyszenie wiedzy dotyczącej autyzmu wśród osób bezpośrednio stykających się z tym problemem na gruncie zawodowym: lekarzy, nauczycieli, pracowników pomocy społecznej na szczeblu gminnym i powiatowym, oraz działania na rzecz bezpośredniej pomocy osobom z autyzmem i ich rodzinom z terenów wiejskich. Krótką charakterystykę i epidemiologię występowania autyzmu przedstawiła pani Małgorzata Marszałek - Certyfikowany Terapeuta Behawioralny, Superwizor Ośrodka Rewalidacyjno-Wychowawczego dla Dzieci i Młodzieży z Autyzmem w Gdańsku. W czasie konferencji Dyrektor Zespołu Szkół nr 5 im. ks. Jana Twardowskiego w Rypinie pan Jarosław Tomkowski wraz z nauczycielem zaprezentowali sytuację osób z autyzmem i ich rodzin w powiecie rypińskim. Z uwagi na fakt współpracy powiatów rypińskiego i lipnowskiego szkolenie zostało przeprowadzone dla obydwu powiatów w Rypinie. Szkolenie dla powiatów rypińskiego i lipnowskiego V POWIAT CHEŁMIŃSKI Powiat Chełmiński to przykład, w którym pracownicy Poradni Pedagogiczno- Psychologicznej oraz działające lokalnie stowarzyszenie "Ludzie Ludziom" to przykład współpracy samorządu lokalnego z organizacjami pozarządowymi. W zorganizowanej 28 kwietnia konferencji dla mieszkańców powiatu chełmińskiego wziął udział Starosta Chełmiński pan Wojciech Bińczyk. Sytuację osób z autyzmem w powiecie chełmińskim przedstawiła psycholog Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej i Wartsztatów Terapii Zajęciowej - pani Monika Niewiarowska-Zych. Na konferencji obecna była przedstawicielka Urzędu Marszałkowskiego w Toruniu pani Elżbieta Rachowska. O planach stowarzyszenia działającego na terenie powiatu chełmińskiego opowiedział Wiceprzewodniczący Rady Powiatu pan Dariusz Jach, który widzi potrzebę wprowadzenia infrastruktury i sieci wsparcia dla osób dotkniętych autyzmem. 6
Na zdjęciach od lewej: starosta chełmiński pan Wojciech Bińczyk, pani Monika Niewiarowska-Zych, pani Małgorzata Marszałek. Poniżej dyskusja z uczestnikami konferencji Kolejnym krokiem było przeprowadzenie bezpłatnego szkolenia z zakresu prowadzenia terapii behawioralnej dla powiatu chełmińskiego, na które zgłosiły się 52 osoby. W szkoleniu poprowadzonym przez panie Beatę Blok i Zofię Brzeską- terapeutki behawioralne SPOA, uczestniczyło 30 osób. Szkolenie z zakresu terapii behawioralnej poprowadzone dla mieszkańców powiatu chełmińskiego VI POWIAT ŻNIŃSKI 7 maja 2014 roku, w sali sesyjnej Starostwa Powiatowego w Żninie, odbyło się podobne spotkanie dla mieszkańców powiatu żnińskiego. Uczestniczyły w nim 32 osoby, między innymi Wicestarosta Powiatu Żnińskiego pan Andrzej Hłond, Kierownik Wydziału Zdrowia, pracownicy Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej, pracownicy Ośrodków Pomocy Społecznej, nauczyciele Zespołu Szkół Specjalnych, nauczyciele przedszkoli, członkowie stowarzyszenia Kapitał Zaufania oraz rodzice. Na terenie powiatu żnińskiego działa stowarzyszenie na rzecz osób niepełnosprawnych, z którym nawiązaliśmy kontakt. Nasza współpraca ma polegać na przekazaniu dobrych praktyk wykorzystywanych w Ośrodku Rewalidacyjno-Wychowawczym dla Dzieci i Młodzieży z Autyzmem w Gdańsku. 7
Spotkanie w Sali Sesyjnej Starostwa Powiatowego w Żninie VII POWIAT SĘPOLEŃSKI Kontakt nawiązany z panią Wiesławą Stafiej - Sekretarzem stowarzyszenia Dorośli- Dzieciom w Sępólnie Krajeńskim, zaowocował zorganizowaniem konferencji Zrozumieć Autyzm 24 września 2014 roku, w Centrum Aktywności Społecznej w Sępólnie Krajeńskim. Konferencję poprowadził Starosta Sępoleński Pan Jarosław Tadych. W konferencji udział wzięło 65 osób, w tym dyrektorzy i pracownicy szkół i przedszkoli, terapeuci, pracownicy socjalni, pedagodzy, logopedzi, personel medyczny, urzędnicy, przedstawiciel Komendy Powiatowej Policji, dyrektor Wydziału Edukacji a także rodzice i opiekunowie osób z autyzmem. Podczas konferencji rozmawiano między innymi na temat powstania krajeńskiego Centrum Rehabilitacji i Terapii. Ideę powstania takiej placówki przedstawili wspólnie Pan Starosta Jarosław Tadych oraz pani Wiesława Stafiej - Sekretarz Stowarzyszenia Dorośli-Dzieciom. Na zdjęciach: Starosta Sępoleński pan Jarosław Tadych, Sekretarz stowarzyszenia Dorośli-Dzieciom pani Wiesława Stafiej, Ideą Krajeńskiego Centrum Rehabilitacji i Terapii jest zbudowanie kompleksowego ośrodka, który będzie zajmował się człowiekiem od diagnozy po urodzeniu się człowieka, terapii i rehabilitacji we wczesnym wspomaganiu wraz z programem domowym dla rodziców -przez rehabilitację i aktywizację społeczną i zawodową (WTZ i spółdzielnia socjalna) do ośrodków wsparcia i zabezpieczenia społecznego (środowiskowy dom samopomocy i dom dziennego pobytu dla seniorów). W kompleksie tym musiałby się znaleźć hostel dla rodziców dzieci w diagnozie i terapii oraz zaplecze rehabilitacyjno-medyczne. W związku z tym, że mieszkańcy powiatu sępoleńskiego mają ogromną trudność w dotarciu do specjalistów w Bydgoszczy czy Toruniu, Poznaniu czy Gdańsku Centrum takie spełniałoby wszystkie standardy zabezpieczenia społecznego. Atutem budowy Centrum jest teren o dużych walorach rekreacyjnych, otoczony zielenią, lasem ale w pobliży DK nr 25 oraz kompleksu sportowego Krajna Arena. Sępólno leży na styku 3 województw mogłoby w przyszłości pomagać innym województwom. Centrum ma służyć ludziom o rożnych rodzajach niepełnosprawności wynikających z diagnozy społecznej powiatu. Trwają prace nad pozyskaniem od województwa gruntów pod budowę centrum. Wiceprzewodnicząca Stowarzyszenia Pomocy Osobom Autystycznym w Gdańsku, pani Wioleta Umławska opowiedziała o organizacji i działalności Ośrodka Rewalidacyjno- Wychowawczego dla Dzieci i Młodzieży z Autyzmem oraz Centrum Aktywizacji Zawodowej 8
i Społecznej dla Dorosłych Osób z Autyzmem. Dyrektor Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej w Sępólnie Krajeńskim pani Daniela Baran opowiedziała o sytuacji podopiecznych poradni. Dyrektor Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej pani Daniela Baran oraz uczestnicy spotkania VIII POWIAT BRODNICKI 1 października w Zespole Szkół nr 3 w Brodnicy odbyła się konferencja dla mieszkańców tego powiatu. Władze samorządowe reprezentował Wicestarosta Powiatu Brodnickiego pan Jędrzej Tomella. W spotkaniu udział wzięło 160 osób. Dyrektor Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej w Brodnicy pani Hanna Królikowska przedstawiła krótko pracę poradni. Dyrektor Zespołu Szkół Specjalnych w Brodnicy pani Anna Słomińska zaprezentowała jak wygląda praca z uczniem autystycznym. Metody pracy z podopiecznym, wykorzystywane w Ośrodku Rewalidacyjno-Wychowawczym dla Dzieci i Młodzieży z Autyzmem, przedstawiły panie Beata Blok i Zofia Brzeska. Został przedstawiony Program Zrozumieć Autyzm przez panią Emilię Ludwiczak -Koordynatora Programu w Kujawsko-Pomorskiem oraz panią Anitę Czarniecką Koordynatora Programu w Warmińsko-Mazurskim. wicestarosta oraz Dyrektor ZSS w Brodnicy Dyrektor PP-P pani Hanna Królikowska Terapeuta behawioralny SPOA pani Zofia Brzeska 9
PODSUMOWANIE W ciągu roku działalności Programu Zrozumieć Autyzm, odbyło się 5 konferencji powiatowych z udziałem 368 uczestników: Rypin (59) Chełmno (52) Żnin (32) Sępólno Krajeńskie (65) Brodnica (160) W ciągu roku zorganizowano 4 szkolenia z zakresu prowadzenia terapii behawioralnej, na które zgłosiło się 273 osoby, z czego przeszkolono 124. Kolor zielony przeprowadzone szkolenia z zakresu terapii behawioralnej 2013-1014r. Kolor pomarańczowy- konferencje powiatowe 2013-2014r. W dalszym ciągu nawiązywane są kontakty z władzami samorządowymi poszczególnych powiatów i lokalnych organizacji pozarządowych działajacych na rzecz osób z autyzmem. W przyszłym roku zaplanowane są kolejne szkolenia z prowadzenia terapii behawioralnej dla osób pracujacych z osobami autystycznymi. Wzorem działań w województwie pomorskim rozpoczną się szkolenia dla rodziców i opiekunów osób z autyzmem pt.: Dziecko z autyzmem. ABC teorii i praktyki oraz Strategie zapobiegania i radzenia sobie z sytuacjami kryzysowymi. Po nazwiązaniu współpracy z Okręgową Izbą Lekarską w Toruniu oraz Bydgoską Izbą Lekarską zorganizowane zostaną szkolenia dla personelu medycznego pt.: Autyzm. Jak rozpoznac wczesne symptomy i dlaczego im wcześniej tym lepiej. 10
9 października 2014 roku, w Urzędzie Marszałkowskim w Toruniu, odbyło się spotkanie podsumowujące rok działalności Programu Zrozumieć Autyzm w Kujawsko-Pomorskiem, w którym udział wzięli: Piotr Całbecki- Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego Piotr Kryn - Dyrektor Departamentu Zdrowia, Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko - Pomorskiego w Toruniu Jacek Habant - Naczelnik Wydziału Pomocy i Polityki Prorodzinnej Departamentu Spraw Społecznych, Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko - Pomorskiego w Toruniu Emilia Ludwiczak- Koordynator Programu Zrozumieć Autyzm w Kujawsko-Pomorskiem Anita Czarniecka- Koordynator Programu Zrozumieć Autyzm w Warmińsko-Mazurskim, Pomorskim W czasie spotkania podsumowano rok dzialalności Programu na terenie województwa kujawskopomorskiego oraz przedstawiono plany i harmonogram na rok 2015. Na zdjęciu od prawej: Piotr Całbecki- Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego, Emilia Ludwiczak- Koordynator Programu Zrozumieć Autyzm w Kujawsko-Pomorskiem, Jacek Habant - Naczelnik Wydziału Pomocy i Polityki Prorodzinnej Departamentu Spraw Społecznych, Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko - Pomorskiego w Toruniu, Piotr Kryn - Dyrektor Departamentu Zdrowia, Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko - Pomorskiego w Toruniu 11