URZĄD PRACY POWIATOWY URZĄD PRACY 58-508 JELENIA GÓRA, ul. Podchorążych 15 tel. 75-64-73-160 do 162 fax: 75-64-73-163 e-mail: wrje@praca.gov.pl www: urzadpracy,jgora.pl NIP: 611 10 72 508 REGON: 230882000 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w Jeleniej Górze w 2015 roku Jelenia Góra, październik 2016 r. 1
Spis treści Wstęp. 3 1. Analiza ogólnej sytuacji na rynku pracy.. 6 2. Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych. 15 3. Analiza umiejętności i uprawnień 18 4. Analiza rynku edukacyjnego 20 4.1. Analiza uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych... 20 4.2. Analiza absolwentów szkół ponadgimnazjalnych. 21 5. Badanie kwestionariuszowe przedsiębiorstw... 23 6. Prognoza lokalnego rynku pracy.. 38 Podsumowanie... 48 INFORMACJA SYGNALNA.. 49 Załącznik A. Rynek pracy. 49 Załącznik B. Rynek edukacyjny 68 2
Wstęp Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych to proces systematycznego obserwowania zjawisk zachodzących na rynku pracy, dotyczących kształtowania się popytu na pracę i podaży zasobów pracy w przekroju terytorialno-zawodowym oraz formułowania na tej podstawie ocen, wniosków oraz prognoz niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania systemów szkolenia bezrobotnych oraz kształcenia zawodowego. Niniejsze opracowanie stanowi roczny raport rejestrowanego w Jeleniej Górze bezrobocia, ze szczególnym uwzględnieniem analizy między innymi: rankingów zawodów, grup zawodów, ofert pracy, liczby i struktury osób bezrobotnych (w tym absolwentów), umiejętności i uprawnień, rynku edukacyjnego, wzbogacony o diagnozę i prognozę rynku pracy. Podstawą prawną sporządzenia niniejszego raportu jest ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dnia 20 kwietnia 2004 r. (tekst jednolity Dz.U. 2016 r. poz. 645 z późniejszymi zmianami). Prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest jednym z zadań samorządu województwa oraz samorządu powiatu w zakresie polityki rynku pracy. Cele monitoringu: określenie kierunków i natężenia zmian zachodzących w strukturze zawodowokwalifikacyjnej na powiatowym, wojewódzkim i krajowym rynku pracy, stworzenie bazy informacyjnej dla przewidywania struktur zawodowo-kwalifikacyjnych w układzie lokalnym, wojewódzkim i krajowym, określenie odpowiednich kierunków szkolenia bezrobotnych dla zapewnienia spójności z potrzebami rynku pracy, korekta poziomu, struktury i treści kształcenia zawodowego na poziomie ponadgimnazjalnym i wyższym, usprawnienie poradnictwa zawodowego poprzez wskazanie zawodów oraz kwalifikacji deficytowych i nadwyżkowych na lokalnym rynku pracy, ułatwienie realizacji programów specjalnych dla aktywizacji osób długotrwale bezrobotnych w celu promowania ich ponownego zatrudnienia. Raport za 2015 r. po raz pierwszy wykonywany jest w oparciu o nowe zalecenia metodyczne, przygotowane w ramach projektu Opracowanie nowych zaleceń metodycznych prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych na lokalnym rynku pracy. Źródłem danych do niniejszego opracowania są informacje zawarte w systemie Syriusz Std, dane pochodzące z Systemu Informacji Oświatowej MEN, wyniki badań ofert pracy zamieszczonych w Internecie oraz wyniki badania kwestionariuszowego przedsiębiorstw, przesyłane do PUP za pośrednictwem Aplikacji Centralnej. Wykorzystano również dane dotyczące rejestrowanego bezrobocia, zawarte w sprawozdaniu MPiPS-01. Do określenia deficytu lub nadwyżki zastosowano następujące mierniki: a. wskaźnik dostępności ofert pracy którego wartość można interpretować jako przeciętną liczbę bezrobotnych przypadających na 1 ofertę pracy (stosunek ilości bezrobotnych w zawodzie k do ofert pracy w tym zawodzie); im wyższa 3
wartość wskaźnika, tym mniejsza szansa na znalezienie zatrudnienia w grupie zawodów, którego dotyczy wskaźnik; jeśli wskaźnik przyjmuje wartość: =0 to oznacza, że występuje brak bezrobotnych w badanej elementarnej grupie zawodów grupa jest maksymalnie deficytowa <1 to oznacza, że przeciętnie każdy bezrobotny z badanej elementarnej grupy zawodów ma szansę znaleźć pracę, a liczba dostępnych ofert pracy przewyższa liczbę bezrobotnych w badanej grupie zawodów, =1 to oznacza, że każdy bezrobotny w danej elementarnej grupie zawodów ma szansę znaleźć pracę grupę definiuje się jako zrównoważoną, >1 to oznacza, że dostępność oferty jest relatywnie niska, gdyż liczba bezrobotnych przewyższa liczbę ofert pracy w badanej grupie zawodów, brak wartości oznacza brak ofert pracy w elementarnej grupie zawodów grupa ta jest maksymalnie nadwyżkowa; b. wskaźnik długotrwałego bezrobocia informujący o tym, jaki odsetek bezrobotnych w badanej elementarnej grupie zawodów stanowią długotrwale bezrobotni (iloraz długotrwale bezrobotnych w zawodzie k do wszystkich bezrobotnych w tym zawodzie) im większa wartość wskaźnika, tym więcej osób jest długotrwale bezrobotnych w danej grupie zawodów; wskaźnik przyjmuje wartość od 0% (brak bezrobotnych długotrwale) do 100% (każda osoba w tej elementarnej grupie zawodów jest długotrwale bezrobotna); c. wskaźnik płynności bezrobotnych jest to stosunek odpływu bezrobotnych w zawodzie k do napływu, wskazujący na kierunek i natężenie ruchu bezrobotnych w badanej elementarnej grupie zawodów; jeśli wskaźnik przyjmuje wartość: <1 to oznacza, że napływ bezrobotnych przewyższa odpływ, co oznacza wzrost liczby bezrobotnych w elementarnej grupie zawodów, której wskaźnik dotyczy; =1 to oznacza, że odpływ bezrobotnych jest równy napływowi w badanej elementarnej grupie zawodów; >1 to oznacza, że odpływ bezrobotnych przewyższa napływ; występuje spadek bezrobotnych w badanej grupie elementarnej; brak wartości oznacza napływ równy zeru. 4
gdzie: to średniomiesięczna liczba bezrobotnych w grupie zawodów k w okresie t, to średniomiesięczna liczba dostępnych ofert pracy w grupie zawodów k w okresie t, to liczba zarejestrowanych bezrobotnych w grupie zawodów k na koniec okresu t, to liczba długotrwale bezrobotnych w grupie zawodów k na koniec okresu t, to napływ bezrobotnych w grupie zawodów k w okresie t, to odpływ bezrobotnych w grupie zawodów k w okresie t. 5
1. Analiza ogólnej sytuacji na rynku pracy Rok 2015 był kolejnym rokiem, w którym zmniejszyła się liczba osób bezrobotnych w Jeleniej Górze oraz w powiecie jeleniogórskim. Jest to wynik działań przedsięwziętych przez pracowników PUP oraz korzystnego bilansu osób bezrobotnych. Powiatowy Urząd Pracy w Jeleniej Górze, podobnie jak w latach ubiegłych, aktywnie uczestniczył w programach przeciwdziałania bezrobociu, będąc równocześnie pomysłodawcą i animatorem wielu inicjatyw zmierzających do aktywizacji lokalnego rynku pracy, które to inicjatywy przyczyniły się do ograniczenia poziomu bezrobocia oraz wzrostu wskaźnika zatrudnienia. Miniony rok był okresem wzrostu liczby osób podejmujących pracę oraz zwiększonej aktywności osób bezrobotnych w poszukiwaniu pracy we własnym zakresie. Na koniec grudnia 2015 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Jeleniej Górze zarejestrowanych było 4.396 bezrobotnych mieszkańców Jeleniej Góry i powiatu jeleniogórskiego. Liczba bezrobotnych z Jeleniej Góry, w porównaniu do 2014 roku, zmniejszyła się o 26,0%. W ogólnej liczbie bezrobotnych było 1.906 osób z Jeleniej Góry. Miesiąc Liczba bezrobotnych Dynamika 31 XII 2014 = 100 % z prawem bezrobotni ogółem do zasiłku ogółem Powiatowy Urząd Pracy w Jeleniej Górze z prawem do zasiłku 31 XII 2014 5.680 639 100,0% 100,0% 31 XII 2015 4.396 555 77,4% 86,9% miasto Jelenia Góra 31 XII 2014 2.577 331 100,0% 100,0% 31 XII 2015 1.906 266 74,0% 80,4% Stopa bezrobocia na koniec grudnia 2015 roku w Jeleniej Górze wynosiła 5,6% i w porównaniu do 31 grudnia 2014 roku była niższa o 1,7 punktu procentowego. Polska województwo dolnośląskie Jelenia Góra 31 XII 2012 13,4 13,5 10,1 31 XII 2013 13,4 13,1 9,3 31 XII 2014* 11,5 10,6 7,3 31 XII 2015 9,8 8,6 5,6 * korekta stopy bezrobocia w X 2015 roku 6
Stopa bezrobocia 14 12 10 8 6 4 2 0 31 XII 2013 31 XII 2014 31 XII 2015 Polska województwo dolnośląskie Jelenia Góra Liczba osób bezrobotnych i stopa bezrobocia w poszczególnych miesiącach 2015 roku i w grudniu 2014 roku korekta stopy bezrobocia z 21.10.2015 r. JELENIA GÓRA - liczba bezrobotnych stopa Data ogółem w tym z prawem do zasiłku bezrobocia ogółem % % 31 XII 2014 2 577 331 12,84 7,5 31 I 2015 2 716 371 13,66 7,8 28 II 2015 2 687 392 14,59 7,8 31 III 2015 2 428 390 16,06 7,1 30 IV 2015 2 375 366 15,41 6,9 31 V 2015 2 245 377 16,79 6,6 30 VI 2015 2 046 363 17,74 6,0 31 VII 2015 1 966 364 18,51 5,8 31 VIII 2015 1 914 347 18,13 5,6 30 IX 2015 1 804 286 15,85 5,3 31 X 2015 1 761 270 15,33 5,2 30 XI 2015 1 948 275 14,12 5,7 31 XII 2015 1 906 266 13,96 5,6 Napływ ofert pracy i miejsc aktywizacji zawodowej oraz odpływ bezrobotnych w 2015 roku wg MPiPS-01 I-XII 2015 % udział podjęć Gmina oferty podjęcia pracy pracy do ofert powiat jeleniogórski 1 125 1 765 156,9 Jelenia Góra 3 005 1 927 64,1 Powiatowy Urząd Pracy Jelenia Góra 4 130 3 692 89,4 7
LICZBA BEZROBOTNYCH ORAZ DYNAMIKA BEZROBOCIA W OKRESIE GRUDZIEŃ 2015r. GRUDZIEŃ 2014 r. GMINA Bezrobotni zarejestrowani wg stanu w dniu 31 XII 2014 r. ogółem z prawem do zasiłku Bezrobotni zarejestrowani wg stanu w dniu 31 XII 2015 r. ogółem z prawem do zasiłku Dynamika XII/2014 = 100 % bezrobotni ogółem z prawem do zasiłku Janowice Wielkie 225 23 201 21 89,3% 91,3% Jeżów Sudecki 298 37 223 25 74,8% 67,6% Karpacz 195 24 158 18 81,0% 75,0% Kowary 552 46 461 55 83,5% 119,6% Mysłakowice 522 42 454 59 87,0% 140,5% Piechowice 268 37 192 22 71,6% 59,5% Podgórzyn 416 30 330 31 79,3% 103,3% Stara Kamienica 301 28 239 30 79,4% 107,1% Szklarska Poręba 326 41 232 28 71,2% 68,3% POWIAT JELENIOGÓRSKI 3 103 308 2 490 289 80,2% 93,8% JELENIA GÓRA 2 577 331 1 906 266 74,0% 80,4% POWIATOWY URZĄD PRACY w JELENIEJ GÓRZE 5 680 639 4 396 555 77,4% 86,9% 8
Obowiązująca od 2014 r. Klasyfikacja Zawodów i Specjalności (KZiS) zawiera podział na: 10 wielkich grup - kod 1-cyfrowy, 43 duże grupy kod 2-cyfrowy, 133 średnich grup kod 3-cyfrowy, 445 grup elementarnych kod 4-cyfrowy, 2 443 zawody i specjalności kod 6-cyfrowy. Niniejsze opracowanie skupia się na analizie grup elementarnych. Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych za 2015 rok nie zawiera porównania z rokiem poprzednim, ponieważ wg nowej metodologii jest sporządzony po raz pierwszy. W analizach uwzględniono elementarne grupy zawodów, którym ustalono status: maksymalny deficyt, deficyt, równowaga, nadwyżka bądź maksymalna nadwyżka. Pełne zestawienie elementarnych grup zawodowych w rozbiciu na liczbę osób bezrobotnych i napływ ofert pracy, z uwzględnieniem mierników, zawiera tabela nr 12. Zestawienie elementarnych grup zawodowych przedstawiających liczbę osób bezrobotnych wg stanu na 31.12.2015 r., napływ bezrobotnych w 2015 r. oraz zestawienia uwzględniające wskaźnik długotrwałego bezrobocia i wskaźnik płynności bezrobotnych zawierają poniższe tabele. Według stanu na 31.12.2015 r. najliczniej reprezentowaną grupą elementarną byli sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) 160 bezrobotnych. Grupy zawodów, w których liczba bezrobotnych (stan na koniec okresu) jest największa w 2015 roku Kod Elementarne grupy zawodów Liczba bezrobotnych (stan na koniec okresu) 5223 Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) 160 7231 Mechanicy pojazdów samochodowych 58 5120 Kucharze 56 7223 Ustawiacze i operatorzy obrabiarek do metali i 54 7112 Murarze i 53 9313 Robotnicy wykonujący prace proste w budownictwie ogólnym 48 3314 Średni personel do spraw statystyki i dziedzin pokrewnych 45 7222 Ślusarze i 43 3115 Technicy mechanicy 42 2631 Ekonomiści 39 3112 Technicy budownictwa 36 7512 Piekarze, cukiernicy i 35 7522 Stolarze meblowi i 35 9112 Pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i pokrewne 35 7412 Elektromechanicy i elektromonterzy 31 3220 Dietetycy i żywieniowcy 23 5153 Gospodarze budynków 23 7131 Malarze budowlani i 23 7318 Rękodzielnicy wyrobów z tkanin, skóry i pokrewnych materiałów 23 7126 Hydraulicy i monterzy rurociągów 22 7233 Mechanicy maszyn i urządzeń rolniczych i przemysłowych 22 9
Największy napływ osób bezrobotnych w 2015 roku dotyczył sprzedawców sklepowych (ekspedientów) 284 osoby, kucharzy 135 osób oraz mechaników pojazdów samochodowych 104 osoby. Kod Grupy zawodów, w których liczba bezrobotnych (napływ) jest największa w 2015 roku Elementarne grupy zawodów Liczba bezrobotnych (napływ w okresie) 5223 Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) 284 5120 Kucharze 135 7231 Mechanicy pojazdów samochodowych 104 7112 Murarze i 98 3314 Średni personel do spraw statystyki i dziedzin pokrewnych 88 7223 Ustawiacze i operatorzy obrabiarek do metali i 88 7222 Ślusarze i 84 3115 Technicy mechanicy 77 2631 Ekonomiści 74 7512 Piekarze, cukiernicy i 74 9313 Robotnicy wykonujący prace proste w budownictwie ogólnym 74 2421 Specjaliści do spraw zarządzania i organizacji 65 2359 Specjaliści nauczania i wychowania gdzie indziej niesklasyfikowani 64 9112 Pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i pokrewne 64 7522 Stolarze meblowi i 63 3220 Dietetycy i żywieniowcy 55 3112 Technicy budownictwa 53 5141 Fryzjerzy 52 2330 Nauczyciele gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych (z wyjątkiem nauczycieli kształcenia zawodowego) 7412 Elektromechanicy i elektromonterzy 50 51 Wskaźnik długotrwałego bezrobocia przyjmujący wartość 100,00% oznacza, iż każda osoba w elementarnej grupie zawodów wymienionych poniżej, jest osobą długotrwale bezrobotną tzn. pozostającą w rejestrze PUP łącznie przez okres ponad 12 miesięcy w ciągu ostatnich dwóch lat, z wyłączeniem osób odbywających staż i przygotowanie zawodowe. W tabeli poniżej zawarto wszystkie grupy elementarne, obarczone wskaźnikiem długotrwałego bezrobocia na poziomie 100%. Grupy zawodów, dla których wskaźnik długotrwałego bezrobocia jest najwyższy w 2015 roku Kod Elementarne grupy zawodów Wskaźnik długotrwałego bezrobocia 2146 Inżynierowie górnictwa i metalurgii 100,00 2151 Inżynierowie elektrycy 100,00 2291 Specjaliści do spraw higieny, bezpieczeństwa pracy i ochrony środowiska 100,00 2299 Specjaliści ochrony zdrowia gdzie indziej niesklasyfikowani 100,00 2341 Nauczyciele szkół podstawowych 100,00 2633 Filozofowie, historycy i politolodzy 100,00 2641 Literaci i inni autorzy tekstów 100,00 3131 Operatorzy urządzeń energetycznych 100,00 10
3152 Oficerowie pokładowi, piloci żeglugi i 100,00 3259 Średni personel do spraw zdrowia gdzie indziej niesklasyfikowany 100,00 3351 Funkcjonariusze celni i ochrony granic 100,00 3422 Trenerzy, instruktorzy i działacze sportowi 100,00 3433 Pracownicy bibliotek, galerii, muzeów, informacji naukowej i 100,00 3436 Muzycy i 100,00 3513 Operatorzy sieci i systemów komputerowych 100,00 4223 Operatorzy centrali telefonicznych 100,00 4311 Pracownicy do spraw rachunkowości i księgowości 100,00 4323 Pracownicy do spraw transportu 100,00 5152 Pracownicy usług domowych 100,00 5163 Pracownicy zakładów pogrzebowych 100,00 5211 Sprzedawcy na targowiskach i bazarach 100,00 5221 Właściciele sklepów 100,00 5311 Opiekunowie dziecięcy 100,00 5419 Pracownicy usług ochrony gdzie indziej niesklasyfikowani 100,00 6111 Rolnicy upraw polowych 100,00 7113 Robotnicy obróbki kamienia 100,00 7211 Formierze odlewniczy i 100,00 7323 Introligatorzy i 100,00 7421 Monterzy i serwisanci urządzeń elektronicznych 100,00 7513 Robotnicy w produkcji wyrobów mleczarskich 100,00 7532 Konstruktorzy i krojczowie odzieży 100,00 7534 Tapicerzy i 100,00 8121 Operatorzy maszyn i urządzeń do produkcji i przetwórstwa metali 100,00 8141 Operatorzy maszyn do produkcji wyrobów gumowych 100,00 8143 Operatorzy maszyn do produkcji wyrobów papierniczych 100,00 8182 Maszyniści kotłów parowych i 100,00 8189 Operatorzy innych maszyn i urządzeń przetwórczych gdzie indziej niesklasyfikowani 100,00 8212 Monterzy sprzętu elektrycznego 100,00 8312 Dyżurni ruchu, manewrowi i 100,00 8342 Operatorzy sprzętu do robót ziemnych i urządzeń pokrewnych 100,00 8344 Kierowcy operatorzy wózków jezdniowych 100,00 9121 Praczki ręczne i prasowacze 100,00 9311 Robotnicy wykonujący prace proste w kopalniach i kamieniołomach 100,00 9321 Ręczni pakowacze i znakowacze 100,00 9613 Zamiatacze i 100,00 Wskaźnik płynności bezrobotnych przyjmujący wartość powyżej 1 oznacza, że odpływ bezrobotnych przewyższa ich napływ. Oznacza to, iż w wymienionych poniżej grupach elementarnych nastąpił spadek bezrobotnych. Najwyższą wartość wskaźnika płynności bezrobotnych odnotowano w grupie operatorzy maszyn i urządzeń do obróbki drewna. Wysoki wskaźnik płynności bezrobotnych wystąpił w grupach elementarnych: drukarze, kierowcy operatorzy wózków jezdniowych, technicy archiwiści i oraz dyżurni ruchu manewrowi i. 11
Kod Grupy zawodów, dla których wskaźnik płynności bezrobotnych jest najwyższy w 2015 roku Elementarne grupy zawodów Wskaźnik płynności bezrobotnych 8172 Operatorzy maszyn i urządzeń do obróbki drewna 4,00 7322 Drukarze 2,50 8344 Kierowcy operatorzy wózków jezdniowych 2,50 4414 Technicy archiwiści i 2,33 8312 Dyżurni ruchu, manewrowi i 2,20 1221 Kierownicy do spraw marketingu i sprzedaży 2,00 2163 Projektanci wzornictwa przemysłowego i odzieży 2,00 2352 Nauczyciele szkół specjalnych 2,00 3131 Operatorzy urządzeń energetycznych 2,00 4412 Listonosze i 2,00 6210 Robotnicy leśni i 2,00 7323 Introligatorzy i 2,00 8143 Operatorzy maszyn do produkcji wyrobów papierniczych 2,00 9334 Układacze towarów na półkach 2,00 8213 Monterzy sprzętu elektronicznego 1,88 Wskaźnik płynności bezrobotnych przyjmujący wartość poniżej 1 wskazuje na grupy elementarne, w których nastąpił wzrost liczby osób bezrobotnych, ponieważ napływ osób zarejestrowanych w tych grupach w PUP przewyższył ich odpływ z rejestru. Grupy zawodów, dla których wskaźnik płynności bezrobotnych jest najmniejszy w 2015 roku Kod Elementarne grupy zawodów Wskaźnik płynności bezrobotnych 1321 Kierownicy do spraw produkcji przemysłowej 0,00 2164 Urbaniści i inżynierowie ruchu drogowego 0,00 2240 Specjaliści do spraw ratownictwa medycznego 0,00 2261 Lekarze dentyści bez specjalizacji, w trakcie specjalizacji lub ze specjalizacją I stopnia 3211 Operatorzy aparatury medycznej 0,00 3212 Technicy analityki medycznej 0,00 3321 Agenci ubezpieczeniowi 0,00 4411 Pomocnicy biblioteczni 0,00 5151 Pracownicy obsługi technicznej biur, hoteli i innych obiektów 0,00 6222 Rybacy śródlądowi 0,00 7532 Konstruktorzy i krojczowie odzieży 0,00 8155 Operatorzy maszyn do wyprawiania futer i skór 0,00 5112 Konduktorzy i 0,33 7123 Tynkarze i 0,33 1211 Kierownicy do spraw finansowych 0,50 2113 Chemicy 0,50 2153 Inżynierowie telekomunikacji 0,50 2611 Adwokaci, radcy prawni i prokuratorzy 0,50 2621 Archiwiści i muzealnicy 0,50 3117 Technicy górnictwa, metalurgii i 0,50 3251 Asystenci dentystyczni 0,50 0,00 12
3355 Policjanci 0,50 3433 Pracownicy bibliotek, galerii, muzeów, informacji naukowej i 0,50 5243 Agenci sprzedaży bezpośredniej 0,50 9613 Zamiatacze i 0,50 Oferty pracy pozyskane przez pracowników PUP, to liczba ofert pracy z danego powiatu, które dotyczą określonego zawodu i zostały zarejestrowane w urzędzie pracy w analizowanym roku. Oferty pracy Internet, to oszacowana liczba ofert pracy z danego powiatu, które dotyczą określonego zawodu i zostały zarejestrowane w Internecie w analizowanym roku. Szacowanie odbywa się na podstawie danych pochodzących z Zielonej Linii z kwietnia i października. Tabela nr 1 przedstawia napływ ofert pracy w 2015 r. od pracodawców zlokalizowanych w Jeleniej Górze, wg wielkich grup zawodowych (kod 1-cyfrowy), z podziałem na oferty pozyskane przez pracowników PUP, OHP i zgłoszone do platformy EURES oraz oferty zamieszczone w Internecie, przesłane z Zielonej Linii. Najwięcej ofert pracy zgłaszanych do PUP przez pracodawców zlokalizowanych w Jeleniej Górze, jest adresowanych do grup: pracownicy usług i sprzedawcy 1.341 ofert, tj. 43,01%, pracownicy wykonujący prace proste 550 ofert tj. 17,64%. Za pośrednictwem Internetu, jeleniogórscy pracodawcy poszukiwali przede wszystkim specjalistów. Jest to 279 ofert, stanowiących 40,09% zamieszczonych w Internecie ofert pracy, zidentyfikowanych w dniach poboru danych. Na drugim miejscu plasują się oferty adresowane do pracowników usług i sprzedawców. Jest to 170 ofert, czyli 24,43% wszystkich ofert pracy pochodzących od pracodawców z Jeleniej Góry. Z danych zawartych w tabeli nr 1 wynika również, iż ze względu na miejsce zamieszczania przez pracodawców ofert pracy, głównym źródłem wiedzy o wakatach w wielkich grupach zawodów zdefiniowanych jako przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy oraz specjaliści jest Internet odpowiednio 81,82% i 72,66% (dopełnienie do 100,00% stanowią oferty zgłoszone do PUP). Powiatowy Urząd Pracy natomiast, pracodawcy informowali o wolnych miejscach pracy, przyporządkowanych do grup (dopełnienie do 100% stanowią oferty zamieszczone w Internecie): rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy 100%, operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 97,73%, pracownicy wykonujący prace proste 97,00% oraz robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 94,79%. 13
Tabela 1. Oferty pracy w 2015 roku Nazwa wielkiej grupy zawodów CBOP (PUP+OHP+EURES) Internet Razem Kod grupy zawodów w liczbach bezwzględnych 1 Ogółem 3118 696 3814 PRZEDSTAWICIELE WŁADZ PUBLICZNYCH, WYŻSI URZĘDNICY I KIEROWNICY 18 81 99 2 SPECJALIŚCI 105 279 384 3 TECHNICY I INNY ŚREDNI PERSONEL 356 87 443 4 PRACOWNICY BIUROWI 304 42 346 5 PRACOWNICY USŁUG I SPRZEDAWCY 1341 170 1511 6 ROLNICY, OGRODNICY, LEŚNICY I RYBACY 6 6 7 ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY 309 17 326 8 OPERATORZY I MONTERZY MASZYN I URZĄDZEŃ 129 3 132 9 PRACOWNICY WYKONUJĄCY PRACE PROSTE 550 17 567 wskaźnik struktury według źródeł 1 Ogółem PRZEDSTAWICIELE WŁADZ PUBLICZNYCH, WYŻSI URZĘDNICY I KIEROWNICY 18,18% 81,82% 100% 2 SPECJALIŚCI 27,34% 72,66% 100% 3 TECHNICY I INNY ŚREDNI PERSONEL 80,36% 19,64% 100% 4 PRACOWNICY BIUROWI 87,86% 12,14% 100% 5 PRACOWNICY USŁUG I SPRZEDAWCY 88,75% 11,25% 100% 6 ROLNICY, OGRODNICY, LEŚNICY I RYBACY 100,00% 100% 7 ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY 94,79% 5,21% 100% 8 OPERATORZY I MONTERZY MASZYN I URZĄDZEŃ 97,73% 2,27% 100% 9 PRACOWNICY WYKONUJĄCY PRACE PROSTE 97,00% 3,00% 100% 1 wskaźnik struktury wg grup w poszczególnych źródłach Ogółem 100,00% 100,00% PRZEDSTAWICIELE WŁADZ PUBLICZNYCH, WYŻSI URZĘDNICY I KIEROWNICY Wskaźnik zróżnicowania (PUP vs. Internet) 0,58% 11,64% 0,05 2 SPECJALIŚCI 3,37% 40,09% 0,08 3 TECHNICY I INNY ŚREDNI PERSONEL 11,42% 12,50% 0,91 4 PRACOWNICY BIUROWI 9,75% 6,03% 1,62 5 PRACOWNICY USŁUG I SPRZEDAWCY 43,01% 24,43% 1,76 6 ROLNICY, OGRODNICY, LEŚNICY I RYBACY 0,19% 7 ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY 9,91% 2,44% 4,06 8 OPERATORZY I MONTERZY MASZYN I URZĄDZEŃ 4,14% 0,43% 9,60 9 PRACOWNICY WYKONUJĄCY PRACE PROSTE 17,64% 2,44% 7,22 Zastosowany wskaźnik zróżnicowania ustala proporcje pomiędzy ofertami pozyskanymi przez PUP, a ofertami zamieszczonymi w Internecie. Wartość wskaźnika zróżnicowania poniżej 1 oznacza przewagę ofert pracy ogłaszanych w Internecie. Najwyższą wartość wskaźnika zróżnicowania, wyrażającą przewagę ofert zgłoszonych do PUP nad ofertami zamieszczonymi w Internecie, osiągnęły grupy: operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń wskaźnik wyniósł 9,60 oraz pracownicy wykonujący prace proste wartość wskaźnika to 7,22. 14
Wg danych zawartych w tabeli 1 najniższy wskaźnik zróżnicowania dotyczy grup: przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy wskaźnik zróżnicowania wyniósł 0,05 oraz specjaliści wartość wskaźnika to 0,08. W grupie rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy wskaźnik nie został wyliczony, ponieważ żadna oferta nie została zamieszczona w Internecie. Otwarcie w 2015 r. na terenie Jeleniej Góry dwóch centrów handlowych tłumaczy duży napływ ofert pracy adresowanych do pracowników usług i sprzedawców. Jest to 39,62% wszystkich ofert pracy. 2. Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych Celem monitoringu jest m.in. określenie kierunków i natężenie zmian zachodzących w strukturze zawodowej na rynku pracy. W tym celu zestawiono informacje o osobach bezrobotnych z danymi na temat ofert pracy. Ma to pomóc w przewidywaniu tych zmian, usprawnieniu poradnictwa zawodowego oraz określeniu kierunków kształcenia i szkoleń tak, aby strona podażowa rynku pracy odpowiadała stronie popytowej. Identyfikacja zawodów deficytowych i nadwyżkowych oraz ich prezentacja w postaci rankingu, stanowi najważniejszy element monitoringu tychże. Na potrzeby rankingu wyróżniono i zdefiniowano zawody maksymalnie deficytowe, deficytowe, zawody pozostające w równowadze oraz zawody nadwyżkowe i maksymalnie nadwyżkowe. Zawód deficytowy to taki, na który istnieje na rynku pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba bezrobotnych w danym zawodzie. Na potrzeby opracowania niniejszego rankingu zdefiniowano je jako te, dla których liczba ofert pracy jest wyższa niż liczba bezrobotnych, odsetek długotrwale bezrobotnych jest nieznaczny (nie przekracza wartości środkowej mediany), a odpływ bezrobotnych przewyższa ich napływ. Zawody maksymalnie deficytowe odznaczają się brakiem bezrobotnych, co skutkuje wartością zerową wskaźnika dostępności ofert pracy. Dane dotyczące zawodów deficytowych oraz o maksymalnym deficycie w Jeleniej Górze prezentują tabele 2.1 i 2.2. Kod Tabela 2.1 Ranking elementarnych grup zawodów deficytowych w 2015 roku Elementarna grupa zawodów MAKSYMALNY DEFICYT* Liczba dostępnych ofert pracy Odsetek ofert subsydiowanych w CBOP (PUP+OHP+EURES) (%) Odsetek miejsc aktywizacji zawodowej (%) 9622 Pracownicy wykonujący dorywcze prace proste 4 0,00 0,00 1323 Kierownicy do spraw budownictwa 2 0,00 3423 Instruktorzy fitness i rekreacji ruchowej 1 0,00 0,00 2282 Farmaceuci specjaliści 1 0,00 4212 Bukmacherzy, krupierzy i 1 0,00 8157 Operatorzy maszyn do prania 1 33,33 11,11 5312 Asystenci nauczycieli 1 100,00 85,71 9510 Pracownicy świadczący usługi na ulicach 1 0,00 0,00 15
3344 Sekretarze medyczni i 1 83,33 66,67 3311 Dealerzy i maklerzy aktywów finansowych 0 20,00 20,00 4132 Operatorzy wprowadzania danych 0 60,00 60,00 4213 Pracownicy lombardów i instytucji pożyczkowych 0 0,00 0,00 7124 Monterzy izolacji 0 100,00 25,00 1219 Kierownicy do spraw obsługi biznesu i zarządzania gdzie indziej niesklasyfikowani 16 0 0,00 0,00 2513 Projektanci aplikacji sieciowych i multimediów 0 0,00 2514 Programiści aplikacji 0 0,00 7224 Szlifierze narzędzi i polerowacze metali 0 0,00 0,00 8211 Monterzy maszyn i urządzeń mechanicznych 0 66,67 33,33 * W przypadku maksymalnego deficytu liczba bezrobotnych równa jest zero. W rezultacie wskaźnik dostępności ofert pracy równa się zero, a pozostałe mierniki nie osiągają wartości. Z tego względu zaleca się prezentację tej grupy według malejącej liczby dostępnych ofert pracy. Tabela 2.2 Ranking elementarnych grup zawodów deficytowych w 2015 roku Kod Elementarna grupa zawodów Średniomiesięczna liczba bezrobotnych DEFICYT Średniomiesięczna liczba dostępnych ofert pracy Wskaźnik dostępności ofert pracy Wskaźnik długotrwałego bezrobocia Wskaźnik płynności bezrobotnych Odsetek ofert subsydiowanych w CBOP (PUP+OHP+EURES) (%) Odsetek miejsc aktywizacji zawodowej (%) 9334 Układacze towarów na półkach 0,08 5,25 0,02 2,00 0,00 0,00 8153 Operatorzy maszyn do szycia 0,33 3,25 0,10 1,00 15,38 10,26 3412 5249 1221 2412 5244 2166 3439 5222 Pracownicy wsparcia rodziny, pomocy społecznej i pracy socjalnej Pracownicy sprzedaży i gdzie indziej niesklasyfikowani Kierownicy do spraw marketingu i sprzedaży Doradcy finansowi i inwestycyjni Sprzedawcy (konsultanci) w centrach sprzedaży telefonicznej / internetowej Projektanci grafiki i multimediów Średni personel w zakresie działalności artystycznej i kulturalnej gdzie indziej niesklasyfikowany Kierownicy sprzedaży w marketach 2,67 21,00 0,13 50,00 1,17 16,67 16,67 4,58 30,25 0,15 0,00 1,00 10,38 8,74 0,50 2,67 0,19 2,00 0,00 0,00 1,08 3,42 0,32 1,33 22,22 22,22 0,75 2,08 0,36 1,40 40,00 40,00 0,17 0,42 0,40 0,00 1,00 80,00 40,00 0,17 0,42 0,40 1,00 80,00 80,00 1,25 2,42 0,52 0,00 1,00 0,00 0,00 3331 Spedytorzy i 0,75 1,42 0,53 1,33 80,00 60,00 3322 Przedstawiciele handlowi 9,50 14,58 0,65 42,86 1,08 9,52 4,76 4415 Pracownicy działów kadr 0,17 0,25 0,67 0,00 66,67 66,67 3334 Agenci i administratorzy nieruchomości 2423 Specjaliści do spraw zarządzania zasobami ludzkimi 0,25 0,33 0,75 1,00 25,00 25,00 2,92 3,58 0,81 0,00 1,40 28,57 28,57 4321 Magazynierzy i 8,75 10,42 0,84 25,00 1,35 25,25 23,23 2440 Specjaliści do spraw rynku nieruchomości 1,17 1,33 0,88 1,50 50,00 50,00 Zawód zrównoważony to taki, na który na rynku pracy występuje zapotrzebowanie zbliżone do liczby bezrobotnych w danym zawodzie. Metodologia zakłada, iż w zawodzie pozostającym w równowadze odsetek długotrwale bezrobotnych jest nieznaczny (nie przekracza mediany - wartości środkowej), a odpływ bezrobotnych powinien przewyższać ich napływ.
W Jeleniej Górze odnotowano 4 elementarne grupy zawodów pozostające w równowadze. Tabela 3. Grupy zawodów zrównoważonych w 2015 roku Kod Elementarna grupa zawodów RÓWNOWAGA Średniomiesięczna liczba bezrobotnych Średniomiesięczna liczba dostępnych ofert pracy Wskaźnik dostepności ofert pracy Odsetek ofert subsydiowanych w CBOP (PUP+OHP+EURES) (%) Odsetek miejsc aktywizacji zawodowej (%) 4226 Recepcjoniści (z wyłączeniem hotelowych) 3,08 3,25 0,95 33,33 33,33 4227 Ankieterzy 0,17 0,17 1,00 0,00 0,00 7119 Robotnicy robót stanu surowego i gdzie indziej niesklasyfikowani 1,25 1,25 1,00 92,86 85,71 9211 Robotnicy wykonujący proste prace polowe 0,17 0,17 1,00 100,00 100,00 Zawód nadwyżkowy to taki, na który istnieje na rynku pracy niższe zapotrzebowanie, niż liczba bezrobotnych w danym zawodzie. Na potrzeby opracowania założono, iż w tej grupie długotrwałe bezrobocie jest relatywnie wysokie (wartość powyżej mediany - wartości środkowej), a bilans bezrobotnych jest niekorzystny (wyższy napływ niż odpływ bezrobotnych z rejestru). Zawody maksymalnie nadwyżkowe charakteryzują się zupełnym brakiem ofert pracy, tj. wskaźnik dostępności ofert pracy nie przyjmuje żadnych wartości (dzielenie przez zero). Dane dotyczące zawodów nadwyżkowych oraz o maksymalnej nadwyżce w Jeleniej Górze prezentują tabele 4.1 i 4.2. Tabela 4.1 Ranking elementarnych grup zawodów nadwyżkowych w 2015 roku MAKSYMALNA NADWYŻKA* Kod Elementarna grupa zawodów Liczba bezrobotnych 3251 Asystenci dentystyczni 4 7123 Tynkarze i 2 5112 Konduktorzy i 2 * W przypadku maksymalnej nadwyżki liczba ofert pracy równa jest zero. W rezultacie wskaźnik dostępności ofert pracy nie przyjmuje wartości. Z tego względu zaleca się prezentację tej grupy według malejącej przeciętnej miesięcznej liczby bezrobotnych. Tabela 4.2 Ranking elementarnych grup zawodów nadwyżkowych w 2015 roku Kod Elementarna grupa zawodów Średniomiesięczna liczba bezrobotnych Średniomiesięczna liczba dostępnych ofert pracy NADWYŻKA Wskaźnik dostępności ofert pracy Wskaźnik długotrwałego bezrobocia Wskaźnik płynności bezrobotnych Odsetek ofert subsydiowanych w CBOP (PUP+OHP+EURES) (%) Odsetek miejsc aktywizacji zawodowej (%) 4223 Operatorzy centrali telefonicznych 1,25 0,25 5,00 100,00 0,75 100,00 100,00 3433 Pracownicy bibliotek, galerii, muzeów, informacji naukowej i 0,75 0,17 4,50 100,00 0,50 50,00 50,00 9613 Zamiatacze i 0,92 0,42 2,20 100,00 0,50 20,00 20,00 7532 Konstruktorzy i krojczowie odzieży 0,67 0,42 1,60 100,00 0,00 20,00 20,00 17
3. Analiza umiejętności i uprawnień Umiejętności określono jako zdolność wykonywania odpowiedniej klasy zadań w ramach zawodu (obsługa komputera), a uprawnienia to dodatkowe kwalifikacje zawodowe, zdobywane w drodze procesu certyfikacji, dodatkowych szkoleń i egzaminów, często poparte udokumentowaną praktyką, np. prawo jazdy. Ideą tej analizy jest zestawienie danych strony podażowej rynku pracy, czyli umiejętności posiadanych przez osoby bezrobotne, ze stroną popytową, czyli umiejętnościami ważnymi dla pracodawców, zagregowanych do wielkich grup zawodów. Taka konfrontacja powinna odpowiedzieć na pytanie, czy osoby bezrobotne posiadają umiejętności poszukiwane przez pracodawców. W przypadku odpowiedzi negatywnej można wysnuć wniosek o niedopasowaniu struktury kwalifikacyjno-zawodowej na badanym rynku pracy. Metodologia zaleca, aby dla każdej grupy zawodów zaprezentować pięć umiejętności zarówno po stronie popytowej jak i podażowej. Pełna analiza umiejętności osób bezrobotnych z Jeleniej Góry jest utrudniona ze względu na brak danych. Analiza umiejętności strony popytowej wskazuje na częste oczekiwania pracodawców w zakresie sprawności psychofizycznej i psychomotorycznej, komunikacji ustnej, planowania i organizacji pracy własnej oraz obsługi komputera z wykorzystaniem Internetu. Pożądana jest również umiejętność współpracy w zespole oraz znajomość języków obcych. W grupie przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy najważniejsze jest zarządzanie ludźmi, a w grupie robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy na równi ze sprawnością psychofizyczną, najważniejsza jest umiejętność obsługi, montażu i naprawy urządzeń technicznych. Tabela 5. Umiejętności i uprawnienia według wielkich grup zawodów w 2015 roku Kod grupy zawodów 1 Wielka grupa zawodów PRZEDSTAWICIELE WŁADZ PUBLICZNYCH, WYŻSI URZĘDNICY I KIEROWNICY 2 SPECJALIŚCI 3 TECHNICY I INNY ŚREDNI PERSONEL STRONA PODAŻOWA RYNKU PRACY Umiejętności posiadane przez bezrobotnych Odsetek bezrobotnych (%)* 18 STRONA POPYTOWA RYNKU PRACY Umiejętności wymagane w ofertach pracy Odsetek ofert pracy (%)** Zarządzanie ludźmi/ przywództwo 39,51 Wywieranie wpływu 18,52 Sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 13,58 Obsługa komputera i wykorzystanie internetu 12,35 Planowanie i organizacja pracy własnej 11,11 Komunikacja ustna/ komunikatywność 19,71 Planowanie i organizacja pracy własnej 10,75 Sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,45 Współpraca w zespole 5,02 Znajomość języków obcych 4,30 Komunikacja ustna/ komunikatywność 37,93 Planowanie i organizacja pracy własnej 28,74 Sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 26,44 Wywieranie wpływu 16,09 Obsługa komputera i wykorzystanie internetu 10,34 4 PRACOWNICY BIUROWI Wywieranie wpływu 33,33
5 7 8 9 PRACOWNICY USŁUG I SPRZEDAWCY ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY OPERATORZY I MONTERZY MASZYN I URZĄDZEŃ PRACOWNICY WYKONUJĄCY PRACE PROSTE Sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 33,33 Komunikacja ustna/ komunikatywność 33,33 Planowanie i organizacja pracy własnej 19,41 Obsługa komputera i wykorzystanie internetu 14,12 Wywieranie wpływu 14,12 Sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 10,00 Współpraca w zespole 9,41 Obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 5,88 Sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 5,88 Komunikacja ustna/ komunikatywność 0,60 Znajomość języków obcych 0,60 Sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 0,00 Współpraca w zespole 0,00 Znajomość języków obcych 0,00 Sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 100,00 * Odsetek bezrobotnych wyliczany jest jako iloraz stanu bezrobotnych z danym uprawnieniem w ramach wielkiej grupy zawodów do całkowitego stanu bezrobotnych w ramach wielkiej grupy zawodów. ** Odsetek ofert pracy liczony jest jako iloraz napływu ofert pracy, w których dana umiejętność lub uprawnienie jest wymagane do całkowitego napływu ofert pracy w ramach danej wielkiej grupy zawodów (PUP+Internet). Uzupełnieniem analizy umiejętności i uprawnień jest zestawienie osób bezrobotnych bez zawodu. Według danych zawartych w tabeli nr 6, odsetek bezrobotnych bez zawodu w Jeleniej Górze to 8,88%. Co czwarta osoba tj. 25,53%, która ukończyła technikum nie posiada zawodu. Zaobserwować można duży odsetek osób bezrobotnych posiadających wykształcenie gimnazjalne i poniżej to aż 28,1% ogółu bezrobotnych z Jeleniej Góry. Tabela 6. Bezrobotni bez zawodu w 2015 roku Wyszczególnienie Bezrobotni ogółem w tym bezrobotni bez zawodu Odsetek bezrobotnych bez zawodu (%)* Ogółem 1 904 169 8,88% wg poziomu wykształcenia: gimnazjalne i poniżej 535 123 22,99% zasadnicze zawodowe 577 1 0,17% średnie ogólnokształcące 157 29 18,47% policealne i średnie zawodowe 396 16 4,04% wyższe 239 0 0,00% wg typu ukończonej szkoły: zasadnicza szkoła zawodowa 30 1 3,33% szkoła przysposabiająca do pracy technikum 47 12 25,53% liceum ogólnokształcące 34 11 32,35% liceum profilowane 2 0 0,00% technikum uzupełniające liceum uzupełniające szkoła policealna 15 1 6,67% wyższa 106 0 0,00% brak danych źródłowych 1 670 144 8,62% *Odsetek bezrobotnych wyliczany jest jako stosunek bezrobotnych bez zawodu wg stanu w końcu okresu sprawozdawczego do ogółu bezrobotnych w ramach danej analizowanej kategorii. 19
4. Analiza rynku edukacyjnego 4.1 Analiza uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych Analiza rynku edukacyjnego w kontekście deficytu, równowagi, bądź nadwyżki na lokalnym rynku pracy, stanowi uzupełnienie niniejszego raportu. Zaznaczyć jednak należy, iż na poziomie powiatów analizuje się uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych z pominięciem studentów ostatniego roku studiów, a w tabeli nr 7 wymienione są grupy zawodów wymagających wyższego wykształcenia. Znajdują się tam również grupy elementarne zawodów, do wykonywania których uprawnień nabywa się w formach pozaszkolnych. Dane do tej analizy są zaczerpnięte oprogramowania Syriusz Std, przesłanych za pośrednictwem Aplikacji Centralnej oraz z Systemu Informacji Oświatowej MEN. Zestawienie uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych wykazuje, iż każda z 18 osób z elementarnej grupy 3331 spedytorzy i miała szansę znaleźć pracę, bo wskaźnik dostępności ofert pracy w tej grupie elementarnej wynosi 0,53 i oznacza przewagę ofert nad liczbą bezrobotnych, a wskaźnik płynności bezrobotnych równa się 1,33 odpływ bezrobotnych z systemu przewyższa ich napływ. W grupie tej brak jest osób długotrwale bezrobotnych. Podobna sytuacja dotyczy 5 osób z elementarnej grupy 3412 pracownicy wsparcia rodziny, pomocy społecznej i pracy socjalnej te osoby miały szansę znaleźć pracę, ponieważ wskaźnik dostępności ofert pracy w tej grupie elementarnej wynosi 0,13 i oznacza przewagę ofert nad liczbą bezrobotnych, a wskaźnik płynności bezrobotnych równa się 1,17 odpływ bezrobotnych z systemu przewyższa napływ. Trudności natomiast mogli mieć asystenci dentystyczni, ponieważ wskaźnik płynności wyniósł 0,5 i oznacza przewagę napływu bezrobotnych nad ich odpływem, a wskaźnik długotrwałego bezrobocia wynosi aż 75%. Tabela 7. Uczniowie ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych według elementarnych grup zawodów deficytowych, zrównoważonych oraz nadwyżkowych w 2015 roku Zawody deficytowe Kod Elementarna grupa zawodów Nazwa 20 Liczba uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych 1219 Kierownicy do spraw obsługi biznesu i zarządzania gdzie indziej niesklasyfikowani 0 1221 Kierownicy do spraw marketingu i sprzedaży 0 1323 Kierownicy do spraw budownictwa 0 2166 Projektanci grafiki i multimediów 0 2282 Farmaceuci specjaliści 0 2412 Doradcy finansowi i inwestycyjni 0 2423 Specjaliści do spraw zarządzania zasobami ludzkimi 0 2440 Specjaliści do spraw rynku nieruchomości 0 2513 Projektanci aplikacji sieciowych i multimediów 0 2514 Programiści aplikacji 0 3311 Dealerzy i maklerzy aktywów finansowych 0 3322 Przedstawiciele handlowi 0 3331 Spedytorzy i 18 3334 Agenci i administratorzy nieruchomości 0
3344 Sekretarze medyczni i 0 3412 Pracownicy wsparcia rodziny, pomocy społecznej i pracy socjalnej 5 3423 Instruktorzy fitness i rekreacji ruchowej 0 3439 Średni personel w zakresie działalności artystycznej i kulturalnej gdzie indziej niesklasyfikowany 4132 Operatorzy wprowadzania danych 0 4212 Bukmacherzy, krupierzy i 0 4213 Pracownicy lombardów i instytucji pożyczkowych 0 4321 Magazynierzy i 0 4415 Pracownicy działów kadr 0 5222 Kierownicy sprzedaży w marketach 0 5244 Sprzedawcy (konsultanci) w centrach sprzedaży telefonicznej / internetowej 0 5249 Pracownicy sprzedaży i gdzie indziej niesklasyfikowani 0 5312 Asystenci nauczycieli 0 7124 Monterzy izolacji 0 7224 Szlifierze narzędzi i polerowacze metali 0 8153 Operatorzy maszyn do szycia 0 8157 Operatorzy maszyn do prania 0 8211 Monterzy maszyn i urządzeń mechanicznych 0 9334 Układacze towarów na półkach 0 9510 Pracownicy świadczący usługi na ulicach 0 9622 Pracownicy wykonujący dorywcze prace proste 0 Zawody nadwyżkowe Kod Elementarna grupa zawodów Nazwa 0 Liczba uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych 3251 Asystenci dentystyczni 30 3433 Pracownicy bibliotek, galerii, muzeów, informacji naukowej i 0 4223 Operatorzy centrali telefonicznych 0 5112 Konduktorzy i 0 7123 Tynkarze i 0 7532 Konstruktorzy i krojczowie odzieży 0 9613 Zamiatacze i 0 Zawody zrównoważone Kod Elementarna grupa zawodów Nazwa Liczba uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych 4226 Recepcjoniści (z wyłączeniem hotelowych) 0 4227 Ankieterzy 0 7119 Robotnicy robót stanu surowego i gdzie indziej niesklasyfikowani 0 9211 Robotnicy wykonujący proste prace polowe 0 4.2 Analiza absolwentów szkół ponadgimnazjalnych Bezrobotnym absolwentem jest osoba pozostająca w rejestrze PUP do upływu 12 miesięcy od dnia określonego w dyplomie, świadectwie czy innym dokumencie potwierdzającym ukończenie szkoły lub zaświadczeniu o ukończeniu kursu. 21
W tej analizie istotny jest wskaźnik frakcji bezrobotnych absolwentów wśród absolwentów. Według zamieszczonych poniżej danych, na tym samym poziomie utrzymał się tylko wskaźnik dotyczący absolwentów szkół policealnych. Pozostałe wskaźniki uległy zmniejszeniu. Oznacza to korzystny bilans wśród absolwentów roku szkolnego 2013/2014. Tabela 8. Liczba absolwentów oraz bezrobotnych absolwentów według typu szkoły w 2015 roku Typ szkoły Liczba absolwentów w roku szkolnym poprzedzającym rok sprawozdawczy (2013/2014) ogółem posiadający tytuł zawodowy* Liczba bezrobotnych absolwentów stan na koniec grudnia roku poprzedniego (XII 2014) stan na koniec maja roku sprawozdawczego (V 2015) Wskaźnik frakcji bezrobotnych absolwentów wśród absolwentów (%) stan na koniec grudnia roku poprzedniego (XII 2014) stan na koniec maja roku sprawozdawczego (V 2015) zasadnicza szkoła zawodowa 88 3 5 1 5,68% 1,14% szkoła przysposabiająca 9 0 0 0 do pracy technikum 466 212 20 3 4,29% 0,64% liceum ogólnokształcące 598 0 7 1 1,17% 0,17% liceum profilowane 0 0 liceum uzupełniające 0 0 0 0 szkoła policealna 222 174 3 3 1,35% 1,35% * Liczba absolwentów, którzy zdali egzamin potwierdzający kwalifikacje zawodowe. Najwyższa liczba absolwentów roku szkolnego 2014/2015, którzy w dniu 31.12.2015 r. pozostawali nadal w rejestrze PUP, rekrutowała się spośród abiturientów technikum 10 osób. Natomiast największy wskaźnik frakcji bezrobotnych absolwentów wśród absolwentów, tj. 6,45% dotyczy osób kończących zasadnicze szkoły zawodowe. Jak wynika z danych statystycznych zawartych w tabeli nr 9, znakomita większość absolwentów roku szkolnego 2014/2015 poradziła sobie na rynku pracy. Tabela 9. Liczba absolwentów oraz bezrobotnych absolwentów według typu szkoły w 2015 roku (cd.) Typ szkoły Liczba absolwentów w roku szkolnym kończącym się w roku sprawozdawczym (2014/2015) ogółem posiadający tytuł zawodowy* Liczba bezrobotnych absolwentów stan na koniec grudnia roku sprawozdawczego (XII 2015) Wskaźnik frakcji bezrobotnych absolwentów wśród absolwentów (%) stan na koniec grudnia roku sprawozdawczego (XII 2015) zasadnicza szkoła zawodowa 93 93 6 6,45% szkoła przysposabiająca 6 0 do pracy technikum 295 295 10 3,39% liceum ogólnokształcące 603 2 0,33% liceum profilowane 0 liceum uzupełniające 0 szkoła policealna 167 167 2 1,20% * Liczba absolwentów, którzy zdali egzamin potwierdzający kwalifikacje zawodowe. W załączniku B Rynek edukacyjny zawarto szczegółowe informacje na temat absolwentów, według ukończonych szkół i uczelni (tabele nr 13 i nr 14) oraz według elementarnych grup zawodów (tabele nr 15 i 16). 22
5. Badanie kwestionariuszowe przedsiębiorstw Dopełnieniem niniejszego raportu jest badanie kwestionariuszowe przedsiębiorstw. Badanie to posiada ujęcie diagnostyczne oraz prognostyczne. Celem badania jest uzyskanie informacji na temat: dotychczasowych i planowanych kierunków zmian zatrudnienia, bieżącej struktury zatrudnienia w badanych przedsiębiorstwach, w podziale na wielkie grupy zawodów (zgodnie z KZiS na potrzeby rynku pracy), planowanej struktury zatrudnienia, problemów pojawiających się w procesie rekrutacji pracowników oraz roli urzędów pracy w zakresie pośrednictwa pracy na rzecz lokalnych firm. Zakłada się, że badanie będzie realizowane raz w roku, wśród podmiotów gospodarczych działających na terenie danego powiatu. Ponieważ Powiatowy Urząd Pracy w Jeleniej Górze obsługuje dwa powiaty: miasto Jelenią Górę i powiat jeleniogórski, wygenerowana na potrzeby badania baza firm dotyczyła jednocześnie obu powiatów. W celu przeprowadzenia badania, Główny Urząd Statystyczny wygenerował i przekazał za pośrednictwem Aplikacji Centralnej bazę podmiotów gospodarczych. Do badania wykorzystano próbę podstawową, uzupełnianą dwiema próbami rezerwowymi łącznie 504 podmioty gospodarcze. Wygenerowaną na potrzeby badania próbę stanowiły podmioty o różnej wielkości, zróżnicowane pod względem ilości zatrudnianych osób. Badanie przeprowadzono telefonicznie ze wsparciem komputerowym. Podczas przeprowadzania badania wystąpił szereg problemów, z których najpoważniejsze to brak kontaktu telefonicznego z wytypowanymi przedsiębiorcami (baza zawierała również nieaktualne numery telefonów) oraz fakt, iż w bazie na 504 wskazane do badania przedsiębiorstwa, 215 podmiotów należało do tej samej osoby, z którą nie udało się skontaktować. Spośród 504 podmiotów gospodarczych aż 440 ankiet zakończyło się niepowodzeniem z powodu odmowy udziału przedsiębiorcy w badaniu, nieścisłości dotyczących numerów telefonów, połączonych jednocześnie z brakiem możliwości zaktualizowania ich w dostępnych źródłach informacji oraz z powodu doboru próby, w której aż 42,7% podmiotów należało do jednej osoby (bez możliwości kontaktu z tą osobą). W związku z tym, we wrześniu 2015 r. przeprowadzono skutecznie 64 wywiady, z których 47 dotyczyło podmiotów zlokalizowanych w Jeleniej Górze. Poniżej znajdują się wykresy przedstawiające strukturę badanych przedsiębiorstw. Liczba przebadanych przedsiębiorstw Klasa wielkości przedsiębiorstwa Liczba przebadanych przedsiębiorstw do 9 osób 27 10-49 13 50-249 6 250 i więcej 1 Podsumowanie 47 23
Ponad połowę badanych przedsiębiorstw stanowiły podmioty gospodarcze zatrudniające do 9 osób. Drugą co do wielkości grupą były podmioty zatrudniające od 10 do 49 pracowników. Rysunek 1. Struktura badanych przedsiębiorstw pod względem liczby zatrudnionych pracowników Badanie skupiło się w zasadzie wokół trzech sekcji gospodarki: handlu, przemysłu i budownictwa oraz sektorów gospodarki sklasyfikowanych jako pozostałe usługi. Rysunek 2. Struktura badanych przedsiębiorstw według rodzaju działalności Wśród badanych przedsiębiorstw tylko 3,8% potwierdziło lub prognozowało spadek zatrudnienia do końca 2015 roku. W niemal trzech na cztery firmy zatrudnienie nie zmieniło się, a w co czwartej nastąpił wzrost zatrudnienia. 24
Rysunek 3.1 Odsetek przedsiębiorstw deklarujących zmiany w zatrudnieniu w 2015 roku Podczas badania spadek powyżej 30% zatrudnienia zadeklarowano w 1,95% badanych firm. Natomiast duży wzrost zatrudnienia w 2015 roku powyżej 30% - nastąpił u 15,29% przedsiębiorców. Rysunek 3.2 Odsetek przedsiębiorstw deklarujących zmiany w zatrudnieniu w 2015 roku Jest to korzystny bilans, mający odzwierciedlenie w uzyskanej wartości wskaźnika zatrudnienia netto, który dla badanych podmiotów z Jeleniej Góry wyniósł 20,91. Wskaźnik zatrudnienia netto jest różnicą odpowiedzi pozytywnych i negatywnych (po uwzględnieniu wag) i może przyjmować wartość od -100 (100% badanych firm sygnalizuje spadek zatrudnienia) do 100 (100% badanych firm sygnalizuje wzrost zatrudnienia). Dodatnia wartość wskaźnika zatrudnienia netto oznacza przewagę firm deklarujących wzrost zatrudnienia nad odsetkiem firm deklarujących jego spadek. 25
Wskaźnik zatrudnienia netto ogółem w 2015 roku WZ = 20,91 Wyniki badań przedsiębiorstw prezentujących wskaźnik zatrudnienia netto, z podziałem na wielkie grupy zawodów (kod 1-cyfrowy), zawiera rysunek-tabela 4. Najkorzystniejsze wartości wskaźnik osiągnął wśród specjalistów, pracowników usług prostych i sprzedawców oraz pracowników biurowych. Rysunek-tabela 4. Wskaźnik zatrudnienia netto według wielkich grup zawodów w 2015 roku Wielkie grupy zawodów Wskaźnik zatrudnienia netto Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 4,35 Pracownicy biurowi 11,44 Pracownicy przy pracach prostych 0,00 Pracownicy usług i sprzedawcy 12,41 Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy 0,00 Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 4,35 Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy 0,00 Siły zbrojne 0,00 Specjaliści 12,45 Technicy i inny średni personel 9,62 Badanie miało ustalić również, w jaki sposób lokalni przedsiębiorcy rekrutują potencjalnych pracowników. Co czwarty badany przyznał, iż posiada problemy z rekrutacją. Ponad 60% takich problemów nie ma. 26
Głównymi źródłami informacji o nowych, potencjalnych pracownikach, wśród badanych przedsiębiorców jest Internet, prasa, znajomi oraz Powiatowy Urząd Pracy. Ogłoszenia w Powiatowym Urzędzie Pracy w Jeleniej Górze stanowią 14,44%. W 2015 roku z terenu Jeleniej Góry napłynęło 3.005 ofert pracy i miejsc aktywizacji zawodowej, w tym: 1.920 ofert pracy niesubsydiowanej, 1.085 ofert pracy subsydiowanej. Rysunek 5. Struktura odpowiedzi przedsiębiorstw deklarujących problemy z pozyskiwaniem nowych pracowników w 2015 roku Rysunek 6. Struktura odpowiedzi przedsiębiorstw dotyczących sposobu poszukiwania nowych pracowników Podczas badania kwestionariuszowego przedsiębiorcy zgłaszali trudności związane z brakiem uprawnień i umiejętności potencjalnych kandydatów do pracy, reprezentujących wskazywane elementarne grupy zawodów. Wykaz grup zawodów, w których przedsiębiorcy napotkali trudności ze znalezieniem odpowiednich kandydatów do pracy z powodu braku oczekiwanych umiejętności, prezentuje tabela 10. 27
Tabela 10. Zawody, w jakich najtrudniej znaleźć odpowiednich kandydatów do pracy Elementarna grupa zawodów Trudności z pozyskaniem pracowników Brakujące umiejętności i uprawnienia Odsetek wskazań odpowiedzi tak Liczba bezrobotnych - stan na koniec okresu sprawozdawczego czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 7,69% 0 komunikacja ustna / komunikatywność 7,69% 0 obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 7,69% 0 obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 7,69% 0 planowanie i organizacja pracy własnej 7,69% 0 Elektromechanicy i elektromonterzy przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 7,69% 0 sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 7,69% 0 współpraca w zespole 7,69% 0 wykonywanie obliczeń 7,69% 0 wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 7,69% 0 wywieranie wpływu 0,00% 0 zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% 0 znajomość języków obcych 0,00% 0 czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 0,00% 0 komunikacja ustna / komunikatywność 0,00% 0 obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% 0 obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% 0 planowanie i organizacja pracy własnej 0,00% 0 Farmaceuci specjaliści przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 0,00% 0 sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 0,00% 0 współpraca w zespole 0,00% 0 wykonywanie obliczeń 0,00% 0 wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 0,00% 0 wywieranie wpływu 0,00% 0 zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% 0 Inżynierowie elektronicy Kucharze znajomość języków obcych 0,00% 0 czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 7,69% 0 komunikacja ustna / komunikatywność 7,69% 0 obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 7,69% 0 obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 7,69% 0 planowanie i organizacja pracy własnej 7,69% 0 przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 7,69% 0 sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 7,69% 0 współpraca w zespole 7,69% 0 wykonywanie obliczeń 7,69% 0 wywieranie wpływu 7,69% 0 zarządzanie ludźmi / przywództwo 7,69% 0 znajomość języków obcych 7,69% 0 wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 0,00% 0 komunikacja ustna / komunikatywność 7,69% 0 współpraca w zespole 7,69% 0 28
zarządzanie ludźmi / przywództwo 7,69% 0 czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 0,00% 0 obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% 0 obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% 0 planowanie i organizacja pracy własnej 0,00% 0 przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 0,00% 0 sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 0,00% 0 wykonywanie obliczeń 0,00% 0 wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 0,00% 0 wywieranie wpływu 0,00% 0 znajomość języków obcych 0,00% 0 obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 7,69% 0 planowanie i organizacja pracy własnej 7,69% 0 sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 7,69% 0 współpraca w zespole 7,69% 0 czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 0,00% 0 Monterzy gdzie indziej niesklasyfikowani Monterzy konstrukcji budowlanych i konserwatorzy budynków Monterzy maszyn i urządzeń mechanicznych komunikacja ustna / komunikatywność 0,00% 0 obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% 0 przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 0,00% 0 wykonywanie obliczeń 0,00% 0 wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 0,00% 0 wywieranie wpływu 0,00% 0 zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% 0 znajomość języków obcych 0,00% 0 planowanie i organizacja pracy własnej 7,69% 0 wykonywanie obliczeń 7,69% 0 znajomość języków obcych 7,69% 0 czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 0,00% 0 komunikacja ustna / komunikatywność 0,00% 0 obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% 0 obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% 0 przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 0,00% 0 sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 0,00% 0 współpraca w zespole 0,00% 0 wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 0,00% 0 wywieranie wpływu 0,00% 0 zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% 0 obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 7,69% 0 planowanie i organizacja pracy własnej 7,69% 0 współpraca w zespole 7,69% 0 wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 7,69% 0 wywieranie wpływu 7,69% 0 czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 0,00% 0 komunikacja ustna / komunikatywność 0,00% 0 obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% 0 29
przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 0,00% 0 sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 0,00% 0 wykonywanie obliczeń 0,00% 0 zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% 0 znajomość języków obcych 0,00% 0 planowanie i organizacja pracy własnej 3,85% 0 sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 3,85% 0 współpraca w zespole 3,85% 0 wykonywanie obliczeń 3,85% 0 Murarze i zarządzanie ludźmi / przywództwo 3,85% 0 czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 0,00% 0 komunikacja ustna / komunikatywność 0,00% 0 obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% 0 obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% 0 przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 0,00% 0 wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 0,00% 0 wywieranie wpływu 0,00% 0 znajomość języków obcych 0,00% 0 czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 0,00% 0 komunikacja ustna / komunikatywność 0,00% 0 obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% 0 obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% 0 planowanie i organizacja pracy własnej 0,00% 0 Nauczyciele kształcenia zawodowego przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 0,00% 0 sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 0,00% 0 współpraca w zespole 0,00% 0 wykonywanie obliczeń 0,00% 0 wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 0,00% 0 wywieranie wpływu 0,00% 0 zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% 0 znajomość języków obcych 0,00% 0 komunikacja ustna / komunikatywność 2,89% 0 planowanie i organizacja pracy własnej 2,86% 0 współpraca w zespole 2,86% 0 obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 2,28% 0 obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 2,28% 0 Ogółem (bez względu na zawód) Operatorzy maszyn do szycia sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 2,28% 0 wykonywanie obliczeń 1,75% 0 przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 1,72% 0 czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 1,17% 0 wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 1,17% 0 znajomość języków obcych 1,17% 0 wywieranie wpływu 0,55% 0 zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,55% 0 współpraca w zespole 7,69% 0 planowanie i organizacja pracy własnej 3,85% 0 30
sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 3,85% 0 czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 0,00% 0 Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) Technicy wsparcia informatycznego i technicznego komunikacja ustna / komunikatywność 0,00% 0 obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% 0 obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% 0 przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 0,00% 0 wykonywanie obliczeń 0,00% 0 wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 0,00% 0 wywieranie wpływu 0,00% 0 zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% 0 znajomość języków obcych 0,00% 0 planowanie i organizacja pracy własnej 7,69% 0 przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 7,69% 0 współpraca w zespole 7,69% 0 wykonywanie obliczeń 7,69% 0 czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 3,95% 0 komunikacja ustna / komunikatywność 3,95% 0 obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 3,95% 0 obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 3,95% 0 sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 3,95% 0 wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 3,95% 0 znajomość języków obcych 3,95% 0 wywieranie wpływu 0,00% 0 zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% 0 wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 7,69% 0 czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 0,00% 0 komunikacja ustna / komunikatywność 0,00% 0 obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% 0 obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% 0 planowanie i organizacja pracy własnej 0,00% 0 przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 0,00% 0 sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 0,00% 0 współpraca w zespole 0,00% 0 wykonywanie obliczeń 0,00% 0 wywieranie wpływu 0,00% 0 zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% 0 znajomość języków obcych 0,00% 0 Analiza odsetka ofert pracy zgłaszanych do PUP wykazała, iż ponad połowa respondentów przyznała, że tylko co dziesiąte miejsce pracy zgłasza do urzędu pracy. Co szósty pracodawca zgłasza tych ofert na poziomie 76-100%. Tyle samo pracodawców zgłasza 51-75% ofert. 31
Analiza odsetka ofert pracy zgłaszanych do Powiatowych Urzędów Pracy Odsetek ofert pracy zgłaszanych do PUP Wskaźnik struktury 1-10% 59,09 11-25% 8,27 51-75% 16,32 76-100% 16,32 Zawody, w których pracodawcy najczęściej zgłaszają oferty pracy do Powiatowych Urzędów Pracy Zawód Wskaźnik struktury Sprzedawca* 18,48% Inżynier elektryk automatyk 13,61% Monter wiązek elektrycznych 13,61% Księgowy 8,57% Szwaczka maszynowa 8,13% Magazynier 6,29% Rejestratorka medyczna 6,29% Elektromechanik pojazdów samochodowych* 4,28% Inżynier elektronik 4,28% Pozostali technicy budownictwa 4,28% Grabarz 4,06% Kaletnik* 4,06% Wychowawca w placówkach oświatowych, wsparcia dziennego, wychowawczych i opiekuńczych oraz instytucjach pieczy zastępczej 4,06% 32
Analiza zawodów, w których przedsiębiorstwa najczęściej zatrudniały pracowników w bieżącym roku oraz umiejętności i cech kandydatów niezbędnych do pracy w tych zawodach Kelner* Księgowy Politolog Zawód Umiejętności i cechy Wskaźnik struktury odpowiedzi czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 6,25% dodatkowe uprawnienia 6,25% doświadczenie zawodowe 6,25% komunikacja ustna / komunikatywność 6,25% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% planowanie i organizacja pracy własnej 6,25% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 6,25% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% współpraca w zespole 6,25% wykonywanie obliczeń 0,00% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 6,25% wyuczony zawód 6,25% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 6,25% czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 6,25% dodatkowe uprawnienia 0,00% doświadczenie zawodowe 6,25% komunikacja ustna / komunikatywność 6,25% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 6,25% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% planowanie i organizacja pracy własnej 6,25% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 6,25% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% współpraca w zespole 6,25% wykonywanie obliczeń 6,25% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 6,25% wyuczony zawód 6,25% wywieranie wpływu 6,25% zarządzanie ludźmi / przywództwo 6,25% znajomość języków obcych 0,00% czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 6,25% dodatkowe uprawnienia 6,25% doświadczenie zawodowe 6,25% komunikacja ustna / komunikatywność 6,25% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 6,25% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% planowanie i organizacja pracy własnej 6,25% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 6,25% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% współpraca w zespole 6,25% wykonywanie obliczeń 0,00% 33
Pomocniczy robotnik budowlany Pozostali lekarze specjaliści Pozostali monterzy gdzie indziej niesklasyfikowani wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 6,25% wyuczony zawód 6,25% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 0,00% czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 0,00% dodatkowe uprawnienia 0,00% doświadczenie zawodowe 6,25% komunikacja ustna / komunikatywność 6,25% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% planowanie i organizacja pracy własnej 6,25% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 0,00% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% współpraca w zespole 6,25% wykonywanie obliczeń 0,00% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 0,00% wyuczony zawód 6,25% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 0,00% czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 6,25% dodatkowe uprawnienia 6,25% doświadczenie zawodowe 6,25% komunikacja ustna / komunikatywność 6,25% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 6,25% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% planowanie i organizacja pracy własnej 6,25% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 0,00% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% współpraca w zespole 6,25% wykonywanie obliczeń 0,00% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 6,25% wyuczony zawód 6,25% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 0,00% czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 6,25% dodatkowe uprawnienia 0,00% doświadczenie zawodowe 6,25% komunikacja ustna / komunikatywność 0,00% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 6,25% planowanie i organizacja pracy własnej 6,25% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 6,25% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% 34
Pozostali pracownicy do spraw rachunkowości i księgowości Pozostali sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) Sprzedawca w branży przemysłowej współpraca w zespole 6,25% wykonywanie obliczeń 6,25% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 6,25% wyuczony zawód 6,25% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 0,00% czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 6,25% dodatkowe uprawnienia 6,25% doświadczenie zawodowe 6,25% komunikacja ustna / komunikatywność 6,25% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 6,25% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% planowanie i organizacja pracy własnej 6,25% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 6,25% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% współpraca w zespole 6,25% wykonywanie obliczeń 6,25% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 6,25% wyuczony zawód 6,25% wywieranie wpływu 6,25% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 0,00% czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 6,25% dodatkowe uprawnienia 0,00% doświadczenie zawodowe 6,25% komunikacja ustna / komunikatywność 6,25% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 6,25% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% planowanie i organizacja pracy własnej 6,25% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 6,25% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% współpraca w zespole 6,25% wykonywanie obliczeń 6,25% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 6,25% wyuczony zawód 6,25% wywieranie wpływu 6,25% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 0,00% czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 0,00% dodatkowe uprawnienia 0,00% doświadczenie zawodowe 6,25% komunikacja ustna / komunikatywność 6,25% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 6,25% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% planowanie i organizacja pracy własnej 6,25% 35
Sprzedawca* Technik budownictwa* Wychowawca w placówkach oświatowych, wsparcia dziennego, wychowawczych i opiekuńczych oraz instytucjach pieczy zastępczej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 6,25% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% współpraca w zespole 6,25% wykonywanie obliczeń 0,00% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 6,25% wyuczony zawód 6,25% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 0,00% czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 3,13% dodatkowe uprawnienia 6,25% doświadczenie zawodowe 3,13% komunikacja ustna / komunikatywność 3,13% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 3,13% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% planowanie i organizacja pracy własnej 3,13% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 6,25% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 3,13% współpraca w zespole 3,13% wykonywanie obliczeń 3,13% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 3,13% wyuczony zawód 3,13% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 3,13% czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 0,00% dodatkowe uprawnienia 6,25% doświadczenie zawodowe 6,25% komunikacja ustna / komunikatywność 6,25% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% planowanie i organizacja pracy własnej 0,00% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 0,00% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% współpraca w zespole 6,25% wykonywanie obliczeń 0,00% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 6,25% wyuczony zawód 6,25% wywieranie wpływu 6,25% zarządzanie ludźmi / przywództwo 6,25% znajomość języków obcych 6,25% czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 6,25% dodatkowe uprawnienia 0,00% doświadczenie zawodowe 6,25% komunikacja ustna / komunikatywność 6,25% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 6,25% 36
Ogółem (bez względu na zawód) obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% planowanie i organizacja pracy własnej 6,25% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 6,25% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% współpraca w zespole 6,25% wykonywanie obliczeń 0,00% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 6,25% wyuczony zawód 6,25% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 0,00% czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 5,13% dodatkowe uprawnienia 2,76% doświadczenie zawodowe 5,79% komunikacja ustna / komunikatywność 5,80% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 3,74% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 1,89% planowanie i organizacja pracy własnej 5,79% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 4,09% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% współpraca w zespole 6,03% wykonywanie obliczeń 3,03% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 4,88% wyuczony zawód 5,80% wywieranie wpływu 1,62% zarządzanie ludźmi / przywództwo 1,96% znajomość języków obcych 2,25% Ocenie poddano również przygotowanie do pracy zatrudnionych w 2015 r. pracowników. Odpowiedzi bardzo dobrze i raczej dobrze dotyczyły większości zawodów. Brak jest odpowiedzi, które negatywnie oceniają przygotowanie kandydatów. Analiza oceny przygotowania kandydatów do pracy w zawodach, w których pracodawcy zwiększyli zatrudnienie w badanym roku Zawód Wskaźnik struktury odpowiedzi (bardzo dobrze, raczej dobrze) Wskaźnik struktury odpowiedzi (bardzo źle, raczej źle) Dobrze vs. źle Kelner* 100,00% 0,00% 100,00% Księgowy 100,00% 0,00% 100,00% Politolog 100,00% 0,00% 100,00% Pomocniczy robotnik budowlany 0,00% 0,00% 0,00% Pozostali lekarze specjaliści 100,00% 0,00% 100,00% Pozostali monterzy gdzie indziej niesklasyfikowani 0,00% 0,00% 0,00% Pozostali pracownicy do spraw rachunkowości i księgowości 100,00% 0,00% 100,00% Pozostali sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) 0,00% 0,00% 0,00% Sprzedawca w branży przemysłowej 100,00% 0,00% 100,00% Sprzedawca* 100,00% 0,00% 100,00% Technik budownictwa* 100,00% 0,00% 100,00% Wychowawca w placówkach oświatowych, wsparcia dziennego, wychowawczych i opiekuńczych oraz instytucjach pieczy zastępczej 100,00% 0,00% 100,00% 37
6. Prognoza lokalnego rynku pracy Z odpowiedzi udzielanych przez badanych pracodawców wynika, iż ponad połowa z nich nie planuje dalszego wzrostu zatrudnienia, natomiast niemal 40% będzie zatrudniać kolejnych pracowników. Rysunek 7.1 Odsetek przedsiębiorstw przewidujących zmiany w zatrudnieniu w 2016 roku Niemal co czwarty badany przedsiębiorca prognozuje wzrost zatrudnienia w 2016 roku powyżej 30%, a 6,56% respondentów deklaruje wzrost na poziomie 11-20%. Duży spadek zatrudnienia powyżej 30% - deklaruje tylko 1,85% badanych przedsiębiorców. Rysunek 7.2 Odsetek przedsiębiorstw przewidujących zmiany w zatrudnieniu w 2016 roku 38
Odsetek prognozowanego wskaźnika zatrudnienia netto wskazuje na przewagę firm deklarujących wzrost zatrudnienia w roku przyszłym nad firmami prognozującymi jego spadek. Prognoza wskaźnika na 2016 r. jest wyraźnie wyższa od wartości ustalonej za 2015 rok. Najkorzystniejszy wskaźnik jest prognozowany dla specjalistów, pracowników przy pracach prostych i pracowników biurowych. Prognozowany wskaźnik zatrudnienia netto ogółem w 2016 roku WZ = 37,88 % Rysunek-tabela 8. Prognozowany wskaźnik zatrudnienia netto dla wielkich grup zawodów w 2016 roku Wielkie grupy zawodów Prognozowany wskaźnik zatrudnienia netto Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 0,00% Pracownicy biurowi 11,76% Pracownicy przy pracach prostych 14,43% Pracownicy usług i sprzedawcy 8,27% Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy 0,00% Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 3,01% Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy 0,00% Siły zbrojne 0,00% Specjaliści 16,21% Technicy i inny średni personel 6,13% 39