Badania społeczności bieszczadzkich wstępne wyniki Joanna Cent Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytet Jagielloński
Po co realizować badania? Dla kogo mamy planować edukację? Co te osoby sądzą o swoim miejscu zamieszkania? Co sądzą o otaczającej ich przyrodzie i jak ją traktują? Czy chcą być edukowani? Czy cokolwiek wiedzą i co mogą sądzić o Naturze 2000?
Kim byli nasi respondenci? Cisna Komańcza Jabłonka i Lipnica Wielka Ogółem Liczba wywiadów 146 150 309 605 Wykształcenie Podstawowe i zawodowe 34% 54% 63% 55% Średnie i policealna 46% 33% 26% 33% Wyższe 20% 13% 7% 11% Sytuacja materialna Stać nas na wszystko choć liczymy się z wydatkami (i lepiej) Stać nas od czasu do czas na większe wydatki Żyjemy skromnie ale nie brakuje na podstawowe potrzeby Pod koniec miesiąca brakuje na podstawowej potrzeby (i gorzej) 12% 3% 12% 10% 34% 26% 24% 27% 38% 41% 50% 44% 15% 30% 12% 18%
Gmina Cisna Cisna 36 Dołżyca 10 Majdan 9 Liszna 3 Krywe 5 Kalnica 12 Przysłup 5 Strzebowiska 12 Smerek 17 Wetlina 30 Żubracze 7 Suma wywiadów 146 Gmina Komańcza Radoszyce 3 Rzepedź 7 Kułaszne 13 Maniów 2 Wisłok Wielki 6 Smolnik 14 Czystogard 6 Dołżyca 5 Wysoczany 2 Turzańsk 18 Łupków 10 Mików 4 Moszczaniec 6 Szczawne 9 Komańcza 45 Suma wywiadów 150
Cisna Komańcza Osoby posiadające niepełnoletnie dzieci Osoby posiadające niepełnoletnie wnuki 44% (65 osób) 32% (49 osób) 24% (35 osób) 28% (42 osoby) Gdzie chciałby aby dzieci / wnuki zamieszkały, gdy będą dorosłe? W mojej gminie 52% 37% W innej podobnej gminie 8% 20% W mieście 17% 21% Za granicą 3% 4% Czym chciałby, aby dzieci / wnuki zajmowały się, gdy będą dorosłe? Kontynuowały to, czym ja się zajmuję Utrzymywały się z innych źródeł 20% 13% 80% 87% Czy sam chciałby mieszkać w innej miejscowości? Tak 15% 56% Nie 85% 44%
Co jest ważne aby w (jakiejś) miejscowości dobrze się ludziom żyło? ładna przyroda w okolicach bezpieczeństwo dobrzy, zgodni sąsiedzi czysta woda łatwość znalezienia pracy dobra szkoła (gimnazjum) dobre drogi podtrzymywanie zwyczajów i tradycji rozrywka dla mieszkańców 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
Na ile mieszkańcy są zadowoleni z tych rzeczy w ich miejscu zamieszkania? ładna przyroda w okolicach bezpieczeństwo czysta woda dobra szkoła (gimnazjum) dobrzy, zgodni sąsiedzi podtrzymywanie zwyczajów i tradycji dobre drogi łatwość znalezienia pracy rozrywka dla mieszkańców 1 2 3 4 5 1 najgorzej 5 - najlepiej
Cisna Komańcza czy mógłby mieszkać z dala od przyrody czy przyroda ma wpływ na zdrowie rodziny czy przyroda w okolicach jest wyjątkowa czy przyroda jest miejscem odpoczynku mieszkańców czy przyroda jest wysoko ceniona przez mieszkańców 1 2 3 4 5 1 zdecydowanie nie 2 raczej nie 3 ani nie ani tak 4 raczej tak 5 zdecydowanie tak
Cisna Komańcza czy to dobrze że okoliczna przyroda jest chroniona czy mieszkańcy zarabiają na turystach czy miejscow ość przyciąga ludzi inw estujących w turystykę czy zabytki i tradycja regionu przyciągają turystów czy okoliczna przyroda przyciąga turystów czy przyroda spraw ia że miejscow ośc jest znana 1 2 3 4 5 1 zdecydowanie nie 2 raczej nie 3 ani nie ani tak 4 raczej tak 5 zdecydowanie tak
Cisna Komańcza czy mieszkańcy pow inni czerpać w ięcej korzyści z przyrody czy turystyka rozw ija się dzięki chronieniu przyrody praw em czy w łaściciele ziemi pow inni sami decydow ać o przyrodzie na ich terenie czy głosow ałby na kandydata planującego rozszerzyć obszary chronionej przyrody czy ludzie przeprow adzają się tutaj by mieszkać blisko chronionej przyrody 1 2 3 4 5 1 zdecydowanie nie 2 raczej nie 3 ani nie ani tak 4 raczej tak 5 zdecydowanie tak
Przyroda a tradycja 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Przyroda ma nie wiele wspólnego z naszą historią Przyroda jest częścią tradycji, powinniśmy ją chronić tak jak dbamy o naszą historię Nie wiem Cisna Komańcza
Niszczenie przyrody w opiniach samych mieszkańców Zdaniem 80% badanych nie zdarza się aby okoliczna przyroda była niszczona przez mieszkańców. 40% badanych uważa, że do ochrony przyrody w ich miejscu zamieszkania przykłada się za mało uwagi, 49% - że wystarczająco Według prawie połowy badanych to turyści niszczą przyrodę (47%), a nieco ponad 1/3 nie zgadza się z tą oceną (37%).
Ocena szkodliwości działania a jego występowanie
Czy chroniąc przyrodę utrudnia się życie okolicznym ludziom? 60% 50% 40% 30% 20% Cisna Komańcza 10% 0% zdecydow anie tak raczej tak ani tak ani nie raczej nie zdecydow anie nie
Kontrowersje: Quady i samochody terenowe Wilki Wyciąg
Jak często zdarza się że mieszkańcy jeżdżą quadami i samochodami terenowymi poza wyznaczonymi w tym celu trasami? 50% 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% Cisna Komańcza 5% 0% bardzo często raczej często od czasu do czasu raczej rzadko bardzo rzadko
Czy zdarza się że dzikie zwierzęta sprawiają kłopoty okolicznym mieszkańcom? 50% 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% zdecydow anie tak raczej tak ani tak ani nie raczej nie zdecydow anie nie Cisna Komańcza
Jak szkodliwe jest strzelanie do wilków podchodzących do gospodarstw? 35% 30% 25% 20% 15% Cisna Komańcza 10% 5% 0% zdecydow anie szkodliw e raczej szkodliw e trudno pow iedzieć raczej nieszkodliw e zdecydow anie nieszkodliw e
Czy okolicznej przyrodzie zaszkodziłoby wybudowanie nowego wyciągu narciarskiego? Opinie mieszkańców gminy Cisna 80 74 70 60 50 49 40 30 20 13 10 7 3 0 zdecydowanie zaszkodziłoby raczej zaszkodziłoby raczej nie zaszkodziłoby zdecydowanie nie zaszkodziłoby trudno powiedzieć
Czy chciałby, aby w okolicach wybudowano nowy wyciąg narciarski? Opinie mieszkańców gminy Cisna 100 90 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 31 9 6 6 3 zdecydowanie tak raczej tak ani tak ani nie raczej nie zdecydowanie nie trudno powiedzieć
Wiedza mieszkańców o przyrodzie i stosunek do edukacji 87% zgadza się ze stwierdzeniem, że aby nie szkodzić przyrodzie trzeba mieć o niej wiedzę. Poprawa stanu środowiska w ich opinii jest zależna w porównywalnym stopniu od zachowań całego społeczeństwa, wysiłków edukacji ekologicznej, zachowań jego samego jak i nakładów finansowych państwa na te cele. Badani uważają, że jak na swoje potrzeby to dysponują wystarczającą wiedzą o przyrodzie (67%) Jednak gdyby była taka możliwość to chętnie by się czegoś więcej o niej dowiedzieli (84%).
Natura 2000 wiedza i opinie
Czy warto rozszerzać tereny chronionej przyrody w tej gminie? 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% zdecydow anie tak raczej tak ani tak ani nie raczej nie zdecydow anie nie Cisna Komańcza
Czy słyszał o Naturze 2000? (wie ogólnie czego dotyczy) 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Cisna Komańcza Jabłonka Lipnica Wielka tak nie
Skąd dowiedział się o Naturze 2000? 60% 50% 40% 30% 20% Cisna Komańcza 10% 0% od rodziny, znajomych z ogłoszenia w UG z telew izji lub radia z Internetu z prasy z ODR inne
Czy to ważne że gmina znalazła się w Europejskiej Sieci obszarów chronionych Natura 2000? 50% 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% zdecydow anie tak raczej tak ani tak ani nie raczej nie zdecydow anie nie Cisna Komańcza
Zadowolenie z wprowadzenia na terenie gminy programu Natura 2000 40% 35% 30% 25% 20% Cisna Komańcza 15% 10% 5% 0% bardzo zadow olony raczej zadow olony ani zadow olony ani nie raczej niezadow olony bardzo niezadow olony nie w iem
Pierwsze przesłanki dla edukacji o Naturze 2000 Powinna uwzględniać zróżnicowanie pomiędzy gminami Warto aby wykorzystywała istniejące generalnie pozytywne opinie o przyrodzie oraz duże przywiązanie do miejsca zamieszkania Ważny aspekt turystyki (Cisna) Mieszkańcy gmin bieszczadzkich nie są jednoznacznie negatywnie nastawieni do Natury 2000