WOLONTARIAT I FILANTROPIA POLAKÓW W LICZBACH Justyna Dąbrowska, Kuba Wygnański Stowarzyszenie KLON/JAWOR Grudzień 2001 Prezentowane niŝej wyniki pochodzą z badania zrealizowanego we współpracy Stowarzyszenia KLON/JAWOR, Stowarzyszenia Centrum Wolontariatu oraz firmy SMG/KRC w październiku 2001 na 1000-osobowej, losowej, reprezentatywnej próbie dorosłych Polaków. Badania dotyczyły skłonności Polaków do bezinteresownego świadczenia pomocy zarówno bezpośrednio indywidualnym osobom jak i za pośrednictwem instytucji i organizacji. Pytaliśmy zarówno o pomoc udzielaną w postaci materialnej (pieniądze i przedmioty), jak i czas. Uzyskane wyniki nie nastrajają niestety optymistycznie. AŜ 90% badanych nie jest w stanie wskazać Ŝadnej instytucji lub organizacji, której w zeszłym roku poświęciłoby czas. Innymi słowy, jedynie 10% respondentów było wolontariuszami 1. Brak aktualnych i rzetelnych badań w innych krajach utrudnia porównania, jednak z całą pewnością wynik ten jest dość niski w porównaniu z innymi krajami (USA 49%, Irlandia 33%, Słowacja 19%). Jest on teŝ niŝszy niŝ wyniki uzyskiwane w poprzednich latach w Polsce. Szczególnemu obniŝeniu uległ wskaźnik deklarowanego członkostwa w organizacjach (obecnie wyniósł on 4,5%). Na tym tle stosunkowo dobrze rysuje się filantropia - przekazywanie darowizn finansowych i rzeczowych jest zdecydowanie częstszą metodą wspierania organizacji. Pomoc osobom indywidualnym 47,7% badanych udzieliły w ostatnim roku pomocy osobom indywidualnym bezpośrednio (bez względu na formę i związki z odbiorcą pomocy). Odsetek osób, które udzieliły w ostatnim roku pomocy osobom indywidualnym bezpośrednio (bez względu na formę i związki z odbiorcą pomocy) 47,7% Typy indywidualnych odbiorców pomocy 1. najbliŝsza rodzina i krewni jednak nie mieszkający wspólnie ze mną (np. rodzeństwo) 11,3 2. dalsi krewni i rodzina 3,1 3. przyjaciele 8,3 4. osoby które rozpoznaję / spotykałem(am) wcześniej, ale nie są moją rodziną ani 6,9 przyjaciółmi (np. sąsiedzi) 5. osoby, których nie znałem wcześniej, które zwróciły się z prośbą o pomoc (np. przyszły do 25,4 mnie do domu, prosiły na ulicy, zorganizowały apel z prośbą i dotarł on do mnie) 6. Inne 3,6 W 30% przypadków pracy na rzecz osób indywidualnych poświęcony czas nie przekroczył 1 godziny miesięcznie. W 50% przypadków przekazania w zeszłym roku darowizn finansowych i rzeczowych na rzecz osób indywidualnych, ich łączna wartość nie przekroczyła 100 zł. Najczęstszym powodem bezpośredniej pomocy osobom indywidualnym (w postaci przekazania pieniędzy, darów rzeczowych lub czasu) jest po prostu ich zła sytuacja finansowa (55%). Jedna trzecia Polaków przeznaczyła wsparcie specyficznie na rzecz powodzian. Mniej więcej tyle samo deklaruje, Ŝe w zeszłym roku wspierało bezpośrednio osoby chore lub niepełnosprawne, przeznaczając pieniądze na leczenie lub rehabilitację. Osobom starszym pomagało 13%. 1 W pytaniach zadawanych respondentom nie uŝywaliśmy samego pojęcia wolontariusz i wolontariat zakładając, Ŝe nie musi ono być rozumiane. Intuicje te potwierdziły się: 40% Polaków tych pojęć nie rozumie (20% w ogóle się z nimi nie spotkało, a kolejnych 20% spotkało się, ale nie potrafiłoby wyjaśnić ich znaczenia). Pytaliśmy respondentów o to, czy poświęcali czas (pracę), nie pobierając za to wynagrodzenia, na rzecz wymienianych przez nas typów organizacji i instytucji. Lista moŝliwych typów instytucji, w których moŝna pracować jako wolontariusz uwzględniała kościół, związki wyznaniowe, misje, ruchy religijne itp., partie, ugrupowania i ruchy polityczne oraz związki zawodowe. Pytania o dobroczynność w formie przekazania pieniędzy lub darów rzeczowych odnosiły się do tej samej listy organizacji i instytucji. - 1 -
Darowizny na rzecz organizacji i instytucji 37% osób w zeszłym roku udzieliło pomocy finansowej, w naturze lub poświęcając swój czas instytucjom i organizacjom. W przypadku 60% darowizn na rzecz instytucji i organizacji przekazywanych w zeszłym roku, ich wartość nie przekroczyła 100 zł. W 60% przypadków darowizna przekazana została w zbiórce ulicznej. W 24% wsparcie polegało na zakupie przedmiotów, z których dochód przekazano był na cele społeczne. 11% dawców uŝyło przekazów pocztowych, 3,5% wpłaciło pieniądze za pomocą Audiotele lub poprzez wysłanie SMS. Jedynie 3,7% skorzystało z moŝliwości odpisania darowizny od podstawy opodatkowania. Ponad 60% Polaków skłonnych byłoby przeznaczać 1% swoich podatków na rzecz organizacji, gdyby miało taką moŝliwość. WOLONTARIAT ZA POŚREDNICTWEM ORGANIZACJI I INSTYTUCJI W Polsce działa ok. 30 000 organizacji pozarządowych. 87% z nich współpracuje w róŝnym stopniu z wolontariuszami. 10% deklaruje, Ŝe angaŝowało się w zeszłym roku w charakterze wolontariuszy w działanie instytucji lub organizacji. Polacy najchętniej, bo w 20% przypadków, chcieliby angaŝować się jako wolontariusze w działania organizacji charytatywnych pomagających najuboŝszym. 30% chciałoby przekazywać na ich rzecz darowizny finansowe lub rzeczowe. 82% Polaków uwaŝa, Ŝe kaŝdy człowiek ma moralny obowiązek pomocy tym, którzy znaleźli się w potrzebie. 74%, Ŝe działania organizacji społecznych (stowarzyszeń, fundacji itp.) są teraz bardziej potrzebne niŝ 5 lat temu. 73% badanych uwaŝa, Ŝe osoby pracujące społecznie mogą zaoferować coś, czego nie moŝe dać płatny personel. Na czym polegała praca wolontariuszy? Jedna trzecia wolontariuszy pracujących za pośrednictwem organizacji lub instytucji pracowała bezpośrednio na rzecz osób potrzebujących pomocy. 18% wolontariuszy zbierało fundusze. 17% brało udział w przygotowywaniu imprez, kampanii lub uroczystości. 14% wolontariuszy poświęcało swój wolny czas na nieodpłatne uczestniczenie w pracach zarządu, rady, komitetu itp. 20% Polaków zapytanych o to, czy słyszeli o Centrach Wolontariatu, odpowiada pozytywnie. 84% wolontariuszy angaŝuje się w działania wolontarystyczne uwaŝając, Ŝe po prosu powinno się pomagać tym, którzy znaleźli się w potrzebie. 68% pracuje jako wolontariusze, poniewaŝ sprawia im to przyjemność i interesują się tą pracą. 67% twierdzi, Ŝe po prostu nie potrafi odmówić prośbom. 66% wierzy, Ŝe jeśli pomogą innym, będą mogli liczyć na wzajemność. 48% działając wolontarystycznie chce nabyć nowe umiejętności. 23% osób pracuje jako wolontariusze, poniewaŝ uwaŝa, Ŝe ma do spłacenia dług. 70% spośród tych, którzy nie angaŝują się w działania wolontarystycznie ani nie wspierają finansowo Ŝadnych organizacji i instytucji twierdzi, Ŝe nie robi tego, bo musi przede wszystkim zatroszczyć się o siebie i rodzinę. 59% twierdzi, Ŝe nikt ich o to nie poprosił. 53% twierdzi, Ŝe nie ma czasu na pracę społeczną. Jedna czwarta Polaków deklaruje, Ŝe w przyszłym roku będzie w stanie poświęcić tyle czasu, ile dotychczas. 7% uwaŝa, Ŝe będzie w stanie poświęcić więcej czasu. 63% nie potrafi dziś określić jak będzie to wyglądało w przyszłości. Polacy najchętniej, bo w 20% przypadków, chcieliby angaŝować się w charakterze wolontariuszy w działania organizacji charytatywnych pomagających najuboŝszym. 12%, jeśli będzie w stanie poświęcać w przyszłości czas, chciałoby angaŝować się w instytucje i organizacje związane z ochroną zdrowia i rehabilitacją niepełnosprawnych. Opinie o wolontariacie i organizacjach pozarządowych Wolontariuszy i osoby nie angaŝujące się w pracę społeczną w wyraźny sposób róŝnią opinie na temat pracy wolontarystycznej i ogólniej, obowiązku pomocy potrzebującym. Najsilniej - 2 -
róŝnicuje te grupy osób pytanie o to, czy kaŝdy człowiek ma moralny obowiązek pomocy tym, którzy znaleźli się w potrzebie. Przekonanie takie podziela 62% wolontariuszy, to jest o 24 punkty procentowe więcej niŝ osób, które w ostatnim roku nie poświęcały wolnego czasu na pomoc innym. Podobnie silne wśród wolontariuszy jest przekonanie, Ŝe praca społeczna to coś, czego nie moŝna zastąpić zwyczajną płatną pracą i ma ona pewną szczególną wartość (uwaŝa tak 46% wolontariuszy i tylko 32,3% osób nie angaŝujących się w wolontariat). MoŜna więc mówić o tym, Ŝe opinie te układają się w pewien typ postaw, który kaŝde wyeksponować posiadane wartości moralne, lub patrząc odwrotnie to osoby bardziej wraŝliwe na pomoc innym takie działania podejmują. Osoby, które poświęcały czas na dobrowolną pracę w organizacjach lub instytucjach, doceniają ich rolę w rozwiązywaniu problemów społecznych w swoim sąsiedztwie bardziej, niŝ osoby nie będące wolontariuszami (16,2% vs. 6%). Martwi natomiast fakt, Ŝe w ogóle tak niewiele osób moŝe mówić o waŝnej roli organizacji w swoim sąsiedztwie. Gdy chodzi wpływ organizacji na rozwiązywanie waŝnych problemów społecznych na poziomie ogólnopolskim, co 10 Polak, bez względu na zaangaŝowanie społeczne, zdecydowanie zgadza się, Ŝe jest on niewielki. Temu stwierdzeniu (o niewielkim zaangaŝowaniu organizacji na rozwiązywanie waŝnych problemów społecznych) zdecydowanie zaprzecza 13% wolontariuszy i 4% nie angaŝujących się w wolontariat. Gdy chodzi o jakość pracy organizacji angaŝujących wolontariuszy, tylko co 10 Polak, bez względu na zaangaŝowanie, zdecydowanie uwaŝa, Ŝe są one często źle zorganizowane i niefachowe. Nie zgadza się z takim stwierdzeniem, lub zdecydowanie odrzuca ten pogląd, 53,9% wolontariuszy i 28,6% pozostałych osób. Z opinią, Ŝe działania organizacji społecznych (stowarzyszeń, fundacji itp.) są teraz bardziej potrzebne niŝ 5 lat temu, zdecydowanie zgadza się 51,5% wolontariuszy. Łącznie nie zgadzających się i zdecydowanie odrzucających taki pogląd jest zaledwie 4,9% Polaków. Zatem wszyscy pozostali, wyjąwszy niewielką grupę nie mających w tej sprawie zdania, w róŝnym stopniu widzi coraz większą rolę i potrzebę działań organizacji pozarządowych. RóŜnice w poszczególnych grupach respondentów. Jak była juŝ o tym mowa, 10% Polaków twierdzi, Ŝe w zeszłym roku pracowało w charakterze wolontariuszy poprzez instytucje i organizacje, a 37% wspierało je finansowo i w naturze. Wskaźniki te są jednak bardzo róŝne dla poszczególnych kategorii respondentów. RóŜnice te są dość znaczące. Warto zwrócić uwagę na to, Ŝe udział w działaniach wolontarystycznych i filantropijnych staje się częstszy wraz z wiekiem, wykształceniem i dochodem respondentów. Rozkład odpowiedzi na poszczególne pytania w badaniu Odsetek osób, które udzieliły w ostatnim roku pomocy osobom indywidualnym bezpośrednio (bez względu na formę i związki z odbiorcą pomocy) 47,7% Indywidualni odbiorcy pomocy najbliŝsza rodzina i krewni jednak nie mieszkający wspólnie ze mną (np. rodzeństwo) 11,3 dalsi krewni i rodzina 3,1 przyjaciele 8,3 osoby które rozpoznaję / spotykałem(am) wcześniej, ale nie są moją rodziną ani przyjaciółmi (np. 6,9 sąsiedzi) osoby, których nie znałem wcześniej, które zwróciły się z prośbą o pomoc (np. przyszły do mnie 25,4 do domu, prosiły na ulicy, zorganizowały apel z prośbą i dotarł on do mnie) Inne 3,6-3 -
Struktura wielkości kwot przekazanych osobom indywidualnym do 50 zł 36 do 100 zł 14 do 200 zł 11 do 400 zł 7 do 600 zł 4 do 800 zł do 1000 zł do 2000 zł do 3000 zł do 5000 zł pow. 5000 zł Trudno powiedzieć 21 0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30 32 34 36 38 40 Procent osób które przekazały wskazane kwoty Badanie KLON - SMG/KRC Listopad 2001 Struktura ilości czasu poświęconego na pomoc osobom indywidualnym do 5 godz. 24 do 15 godz. 6 do 50 godz. 9 do 150 godz. 6 do 500 godz. pow. 500 godz. B7 ile czasu Trudno powiedzieć 48 0 10 20 30 40 50 60 Procent Badanie KLON - SMG/KRC Listopad 2001 Powód, dla którego przekazano pomoc na rzecz osoby indywidualnej N % w ogóle % dających zła sytuacja finansowa 251 25,1 54 powódź 138 13,8 29 choroba / niepełnosprawność (leczenie, rehabilitacja, wsparcie) 132 13,2 28 podeszły wiek (wsparcie, pomoc w codziennych czynnościach itp.) 60 6 13 pomoc na rzecz budowy / remontu / sprzątania (ale nie będących 41 4,1 8 koniecznością spowodowaną powodzą) opieka na dziećmi 38 3,8 8 pomoc w nauce / kształcenie 38 3,8 8 inna 20 2 4-4 -
Typ organizacji lub instytucji lub cel jej działania. Liczba osób które twierdząco odpowiedziały na następujące pytania. (N=1001) Osoby, które kiedykolwiek udzieliły im wsparcia bez względu na formę Pieniądze w ciągu ostatnich 12 miesięcy Czas w ciągu ostatnich 12 miesięcy Komu przekazałby pieniądze Komu poświęciłby czas 1. pomocy ofiarom 300 258 25 198 105 tegorocznej powodzi 2. ekologii, ochrony 36 17 3 95 61 środowiska, opieki nad zwierzętami 3. pomocy charytatywnej 173 130 28 300 201 dla osób najuboŝszych, starszych 4. ochrony zdrowia lub 110 83 17 223 122 rehabilitacji osób niepełnosprawnych 5. edukacji, oświaty, 78 44 8 94 53 wychowania i opieki nad dziećmi i młodzieŝą (w tym komitety rodzicielskie) 6. ochrony lokalnych 5 3 3 6 4 tradycji i zwyczajów, folkloru 7. sportu, turystyki i 12 5 7 25 28 rekreacji 8. nauki, kultury lub sztuki 7 3 2 19 13 9. wspólnoty lokalnej (np. wspólnoty mieszkaniowej, osiedla, gminy itp.),w tym ochrony bezpieczeństwa publicznego 13 9 6 21 16 10. związki zawodowe oraz inne organizacje zawodowe 10 3 2 3 3 11. pomocy dla osób i 20 8 2 27 14 instytucji poza granicami Polski (pomoc humanitarna dla uchodźców,ofiar katastrof i wojen itp.) 12. ochrony praw 5 1 1 7 7 człowieka, konsumenta, mniejszości 13. kościoły, związki 176 120 22 120 63 wyznaniowe, misje, ruchy religijne 14. partie, ugrupowania i 11 2 3 4 3 ruchy polityczne 15. inna odpowiedź 46 42 7 53 33 16. Ŝadna 484 81 901 333 511-5 -
Struktura darowizn przekazanych organizacjom i instycjom do 50 zł 46 do 100 zł do 200 zł 14 14 do 400 zł 4 do 600 zł do 800 zł do 1000 zł Kwota darowizny do 2000 zł do 5000 zł pow. 5000 zł Nie wiem 15 0 10 20 30 40 50 Procent tych którzy przekazali wymienione sumy (wśród dających) Badania KLON - SMG Listopad 2001 Struktura czasu poświęconego na pracę w organizacjach i instytucjach do 5 godz. 21 do 15 godz. 15 do 50 godz. 18 Liczba godzin w ostatnim roku do 150 godz. do 500 godz. pow. 500 godz. nie pamiętam 7 12 25 0 10 20 30 Procent osób które poświęciły wymieniony czas Badania KLON - SMG Listopad 2001 Metody przekazania pieniędzy N % w ogóle % spośród dających Puszka, skarbonka, zbiórka na ulicy lub w instytucji 261 26,1 59, Przekazanie pieniędzy bezpośrednio potrzebującej osobie lub organizacji 186 18,6 42, Zakup przedmiotów, z których dochód przeznaczony jest na cele społeczne 108 10,8 24, (np. świeca Caritasu, aukcje na cele dobroczynne itp.) Przekaz pocztowy 51 5,1 11, Audiotele / SMS 15 1,5 3,5 Wykupienie wstępu na imprezę charytatywną (bal, koncert itp.), z której 10 1,0 2,3 dochód przeznaczany jest na cele dobroczynne. Systematyczne potrącenie z mojej wypłaty w zakładzie pracy, stała 3 0,3 0,6 dyspozycja w banku Wpłata z karty kredytowej dokonana za pośrednictwem Internetu 0 0 0 Inna 31 3,1 7, - 6 -
Powód zaangaŝowania wolontarystycznego % osób, które twierdzą, Ŝe to istotny powód UwaŜam Ŝe powinno się innym pomagać (mam takie moralne, religijne lub 84,1 polityczne przekonania) Sprawia mi to przyjemność / interesuję się tym 67,8 Nie potrafię odmawiać 67,2 UwaŜam, Ŝe jeśli ja pomogę innym, to inni pomogą mnie 65,6 Moi znajomi i bliscy teŝ to robią 54,5 Chcę zdobyć nowe umiejętności, nauczyć się czegoś nowego 48,0 Mam do spłacenia dług (kiedyś ktoś pomógł mnie) 22,6 Dlaczego nie angaŝował się Pan(i) w działania na rzecz Ŝadnej organizacji ani instytucji % osób, które twierdzą, Ŝe to istotny powód Muszę zatroszczyć się o przede wszystkim o siebie i rodzinę 70,0 Nikt mnie o to nie prosił 59,4 Nie mam czasu 52,7 Nie napotkałem(am) Ŝadnej interesującej oferty pracy 47,2 Nie sądzę, Ŝebym miał(a) coś do zaoferowania 43,6 Nie interesuję się tym, nigdy o tym nie myślałe(a)m 41,3 Sądzę, Ŝe nie jestem do tego fizycznie zdolny(a) 32,2 W przeszłości miałem(am) złe doświadczenia z takim rodzajem pracy 12,9 W jaki sposób doszło do przekazania pomocy N % w ogóle % osób, które przekazały darowizny lub czas Zachęciła mnie kampania w środkach masowego przekazu (ogłoszenia/ 169 16,9 38, artykuły/ bilboardy/ TV/Radio/ Internet) Zgłosiła się do mnie (do domu lub na ulicy) z prośbą o udzielenie wsparcia 145 14,5 32, osoba reprezentująca organizację instytucję (takŝe kościół) Znam działalność konkretnej organizacji, instytucji lub parafii i sam(a) 120 12,0 27, zaproponowałe(a)m pomoc Osoba potrzebująca przyszła do mojego domu lub poprosiła mnie na ulicy 98 9,8 22, (Ŝebracy) Zostałem(am) poproszony(a) przez kogoś znajomego lub kogoś z rodziny 75 7,4 16, Napotkałem(am) lub znam osoby potrzebujące pomocy i sam 55 5,5 12, zaproponowałem pomoc Inna odpowiedź 20 2,0 4, Nie pamiętam / trudno powiedzieć 20 2,0 4, Charakter pracy wolontarystycznej na rzecz organizacji lub instytucji N % w ogóle % wśród wolontariuszy bezpośrednie działania na rzecz osoby potrzebującej mieszkającej u 32 3,2 31, siebie w domu (robienie zakupów, opieka, naprawy, itp.) zbieranie pieniędzy (chodzenie z puszką, pisanie apeli itp.) 19 1,9 18, organizowanie imprez, spotkań, kampanii lub, przygotowywanie 18 1,8 17, uroczystości nieodpłatne uczestniczenie w pracach zarządu/rady/komitetu 14 1,4 14, opieka medyczna, terapeutyczna, pielęgnacja, w domu dziennego 9,9 8, pobytu, szpitalu; praca w domu dziecka itp. dostarczanie informacji (np. rozlepianie plakatów, roznoszenie 8,8 8, ulotek, praca przy telefonie zaufania itp.) krwiodawstwo lub gotowość do dawstwa organów 8,8 7, poradnictwo, doradztwo lub praca ekspercka 6,6 6, Praca biurowa 5,5 4, ratownictwo straŝ poŝarna, GOPR, WOPR 5,5 4, Inne 17 1,7 16, - 7 -
Znajomość pojęcia wolontariat % badanych nie spotkał(a) się Pan(i) 20,2 tak, ale trudno Panu(i) powiedzieć, co te pojęcia oznaczają 19,8 tak, spotkał(a) się Pan(i) i umiał(a)by wyjaśnić ich znaczenie 60-8 -
Ogólne sądy na temat funkcjonowania organizacji pozarządowych i organizacji pomocy dla osób potrzebujących % respondentów zgadzających się z tym stwierdzeniem KaŜdy człowiek ma moralny obowiązek pomocy tym, którzy znaleźli się w potrzebie 82,4 Działania organizacji społecznych (stowarzyszeń, fundacji itp.) są teraz bardziej 73,5 potrzebne niŝ 5 lat temu Osoby pracujące społecznie mogą zaoferować coś, czego nie moŝe dać płatny personel 72,5 JeŜeli rząd wywiązywałby się ze swoich zadań, nie byłby potrzebny dodatkowy wysiłek 62,8 na pracę społeczną. Organizacje angaŝujące osoby pracujące społecznie są na ogół dobrze zorganizowane i 31,2 fachowe. Organizacje społeczne (stowarzyszenia, fundacje itp.) rozwiązują waŝne problemy 28,7 społeczne w moim sąsiedztwie Organizacje społeczne (stowarzyszenia, fundacje itp.) mają znaczny wpływ na 28,5 rozwiązywanie waŝnych problemów społecznych Ile pieniędzy lub czasu będzie Pan(i) mógł poświęcić na pomoc osobom lub organizacjom i instytucjom Pieniędzy % resp. Czasu % resp. Zdecydowanie więcej 0,6 0,5 Więcej 7,4 6,4 Tyle samo 27,4 24,3 Mniej 5,8 4,6 Zdecydowanie mniej 1,5 0,8 Trudno powiedzieć 57,3 63,4 Czy składając PIT odliczył(a) Pan(i) wartość darowizn? % respondentów Tak 3,7 Nie 89,7 Nie wiem /nie pamiętam 6,6-9 -
Wartość cech statusu Wolontariat i filantropia Polaków Stowarzyszenie KLON/JAWOR grudzień 2001 Pomoc na rzecz osób indywidualnych Udzielający pomocy osobom indywidualnym (w ostatnim roku) Udzielający pomocy za pośrednictwem instytucji (ostatni rok) bez wspomagania Średnio 42,1% 37,2% Region zamieszkania respondenta Polska Centralna 41,9% 35,6% Polska Wschodnia 33,6% 39,5% Polska Południowo-Wschodnia 46,0% 43,8% Polska Południowa 48,8% 37,5% Polska Południowo-Zachodnia 45,7% 36,4% Polska Zachodnia 37,6% 29,1% Polska Północna 40,3% 37,1% Płeć męŝczyzna 36,3% 31,8% kobieta 47,6% 42,4% Wiek poniŝej 25 lat 32,7% 30,4% 26-35 lat 36,2% 36,8% 36-45 lat 46,3% 36,1% 46-55 lat 52,5% 41,3% PowyŜej 55 lat 44,9% 43,1% Stan cywilny kawaler/panna 34,4% 30,4% z partnerem 44,8% 40,8% osamotniony(a) 46,9% 35,9% Wykształcenie Podstawowe 28,6% 32,2% Zawodowe 37,9% 32,4% Średnie 48,6% 39,8% WyŜsze 60,2% 51,6% Status społeczny pracuje na stałe lub dorywczo 46,2% 37,6% bezrobotny 29,6% 38,1% emeryt/ rencista 45,7% 39,8% uczeń/ student 34,8% 28,9% nie pracuje/ zajmuje się domem 42,6% 40,4% Uczestnictwo w wyborach 2001 Tak 48,9% 43,0% Nie 35,2% 31,1% Udział w praktykach religijnych Co najmniej raz w tygodniu 47,4% 44,5% Co najmniej raz w miesiącu 41,2% 35,2% Rzadziej niŝ raz na miesiąc 44,9% 22,4% Nigdy 45,9% 29,7% Dochód netto na członka rodziny miesięcznie brak dochodu 34,5% 33,5% do 400 zł 33,3% 30,8% od 401 do 600 zł 41,1% 38,2% od 601 do 1000 zł 47,7% 38,5% powyŝej 1000 zł 50,3% 45,5% Wielkość miejscowości wieś 38,0% 36,6% miejscowość do 50 tys. 39,4% 34,9% miasto od 50 do 200 tys. 47,6% 37,1% miasto powyŝej 200 tys. 46,2% 38,5% Warszawa 52,2% 50,0% - 10 -
Wartość cech statusu Wolontariat i filantropia Polaków Stowarzyszenie KLON/JAWOR grudzień 2001 Pomoc na rzecz instytucji i organizacji Udzielający pomocy finansowej instytucjom i organizacjom (w ostatnim roku) Udzielający pomocy wolontarystycznej (czas i praca poświęcona praca w instytucjach i organizacjach (ostatni rok) Średnio 43,5 % 10% Region zamieszkania respondenta Polska Centralna 42,2% 6,2% Polska Wschodnia 45,2% 8,8% Polska Południowo-Wschodnia 47,2% 14,0% Polska Południowa 45,7% 8,5% Polska Południowo-Zachodnia 44,9% 15,9% Polska Zachodnia 40,7% 12,7% Polska Północna 39,3% 7,6% Płeć męŝczyzna 36,3% 8,0% kobieta 50,4% 11,9% Wiek poniŝej 25 lat 36,3% 8,1% 26-35 lat 38,6% 7,8% 36-45 lat 44,1% 10,4% 46-55 lat 50,8% 14,5% PowyŜej 55 lat 49,8% 10,1% Stan cywilny kawaler/panna 36,8% 10,1% Z partnerem 47,3% 10,3% osamontiony(a) 41,9% 9,3% Wykształcenie Podstawowe 35,0% 6,5% Zawodowe 38,3% 8,9% Średnie 46,6% 10,4% WyŜsze 64,0% 18,5% Status społeczny Pracuje na stałe lub dorywczo 44,0% 9,6% Bezrobotny 38,8% 7,4% Emeryt/ rencista 48,7% 13,5% Uczeń/ student 34,6% 9,6% Nie pracuje/ zajmuje się domem 51,1% 4,3% Uczestnictwo w wyborach 2001 Tak 51,2% 13,4% Nie 35,6% 6,2% Udział w praktykach religijnych Co najmniej raz w tygodniu 52,2% 11,2% Co najmniej raz w miesiącu 39,3% 11,1% Rzadziej niŝ raz na miesiąc 26,5% 8,0% Nigdy 35,1% 8,1% Dochód netto na członka rodziny miesięcznie brak dochodu 37,8% 6,6% do 400 zł 40,4% 11,8% od 401 do 600 zł 42,5% 8,3% od 601 do 1000 zł 47,3% 10,8% powyŝej 1000 zł 51,9% 14,0% Wielkość miejscowości wieś 42,9% 9,3% miejscowość do 50 tys. 38,8% 10,5% miasto od 50 do 200 tys. 45,0% 14,7% miasto powyŝej 200 tys. 44,8% 7,7% Warszawa 60,9% 6,5% - 11 -