ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH Departament Statystyki i Prognoz Aktuarialnych Renty z tytułu niezdolności do pracy oraz renty rodzinne przyznane w 2013 roku z powodu wypadków przy pracy i chorób zawodowych Warszawa 2014
Opracował: Andrzej Kania Andrzej Czajkowski Akceptowała: Izabela Tomczyk Wicedyrektor Departamentu 3
Spis treści Nr strony 1. Wprowadzenie...5 2. Poszkodowani w wypadkach przy pracy dane GUS...9 3. Renty z tytułu niezdolności do pracy wypłacane przez ZUS...15 4. Renty z tytułu niezdolności do pracy wypadkowe przyznane przez ZUS w 2013 roku..19 5. Renty rodzinne wypłacane przez ZUS...71 6. Renty rodzinne wypadkowe przyznane przez ZUS w 2013 roku...75 4
1. WPROWADZENIE Problematyka wypadków przy pracy i chorób zawodowych jest przedmiotem wielu regulacji prawnych, w tym dotyczących kwalifikacji tych zdarzeń, procedur postępowania przy ustalaniu ich okoliczności i przyczyn oraz uprawnień poszkodowanych do świadczeń z ubezpieczenia społecznego i odszkodowań określonych w przepisach prawa pracy. W myśl obowiązujących od 1 stycznia 2003 r. przepisów z zakresu ubezpieczeń społecznych z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. z 2009 r. nr 167, poz. 1322 ze zm.) oraz z tytułu wypadków lub chorób zawodowych powstałych w szczególnych okolicznościach (Dz.U. nr 199, poz. 1674 z późn. zm.), osobie ubezpieczonej, która uległa wypadkowi przy pracy lub u której stwierdzono chorobę zawodową, a także członkom rodziny w przypadku śmierci ubezpieczonego wskutek takiego wypadku lub choroby - przysługują następujące świadczenia: zasiłek chorobowy - dla ubezpieczonego, u którego stwierdzono czasową niezdolność do pracy spowodowaną wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, świadczenie rehabilitacyjne - dla ubezpieczonego, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego z tytułu wypadku lub choroby zawodowej jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy, zasiłek wyrównawczy - dla ubezpieczonego będącego pracownikiem, którego wynagrodzenie uległo obniżeniu wskutek stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, jednorazowe odszkodowanie - dla ubezpieczonego, który doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, lub dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty, renta z tytułu niezdolności do pracy - dla ubezpieczonego, który stał się niezdolny do pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, renta szkoleniowa - dla ubezpieczonego, w stosunku do którego orzeczono celowość przekwalifikowania ze względu na niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie spowodowaną wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, renta rodzinna - dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty uprawnionego do renty z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, dodatek do renty rodzinnej - dla sieroty zupełnej. 5
Poniższe opracowanie zawiera analizę świadczeń długookresowych przyznanych poszkodowanym w skutek wypadków przy pracy lub chorób zawodowych, tj.: rent z tytułu niezdolności do pracy wypadkowych ubezpieczonemu z orzeczoną całkowitą lub częściową niezdolnością do pracy, rent rodzinnych wypadkowych członkom rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty. * * * Pojęciem wypadku przy pracy określa się zdarzenie nagłe, nieplanowane i niepożądane, wywołane przyczyną zewnętrzną, którego skutkiem jest uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą: podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności albo poleceń przełożonych, podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy nawet bez polecenia, w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy, a także: podczas podróży służbowej, podczas szkolenia w zakresie samoobrony lub przy wykonywaniu zadań zleconych przez działające u pracodawcy organizacje związkowe. Ustalenia okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy dokonuje się w protokole powypadkowym w odniesieniu do pracowników albo w karcie wypadku przy pracy w odniesieniu do pozostałych ubezpieczonych w trybie określonym przepisami Kodeksu pracy oraz rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 16 września 2004 r. w sprawie wzoru protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy (Dz.U. nr 227, poz. 2298). Podmioty ustalające okoliczności i przyczyny wypadku przy pracy to m.in.: pracodawca w stosunku do pracowników, Zakład Ubezpieczeń Społecznych w stosunku do prowadzących pozarolniczą działalność oraz osób z nimi współpracujących, w tym przypadku zgłoszenia wypadku przy pracy dokonuje się niezwłocznie w terenowej jednostce organizacyjnej Zakładu, właściwej ze względu na siedzibę prowadzenia działalności. Podstawą przyznania i wypłaty świadczenia długoterminowego jest orzeczenie lekarza orzecznika ZUS, który stwierdza na podstawie posiadanej dokumentacji (protokołu powypadkowego, karty wypadku) związek niezdolności do pracy z wypadkiem. 6
Tryb uznawania zdarzenia za wypadek przy pracy, kwalifikacja prawna zdarzenia, wzór karty wypadku i termin jej sporządzania są określone rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 19 grudnia 2002r. (Dz.U. nr 236, poz. 1992). Zgodnie z Kodeksem pracy za chorobę zawodową uważa się chorobę wymienioną w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy, zwanych narażeniem zawodowym. Przy czym rozpoznanie choroby zawodowej u pracownika lub byłego pracownika może nastąpić w okresie jego zatrudnienia w narażeniu zawodowym albo po zakończeniu pracy w takim narażeniu, pod warunkiem wystąpienia udokumentowanych objawów chorobowych w okresie ustalonym w wykazie chorób zawodowych. Wykaz 26 chorób, które są uznawane za zawodowe, szczegółowe zasady postępowania w sprawach zgłaszania podejrzenia, rozpoznania i stwierdzenia chorób zawodowych oraz podmioty właściwe w tych sprawach zostały określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 30.06.2009 r. w sprawie chorób zawodowych (Dz.U. nr 105, poz. 869). Podstawę do przyznania świadczeń z tytułu choroby zawodowej stanowi decyzja o stwierdzeniu choroby zawodowej wydana przez właściwego inspektora sanitarnego, który w celu wydania decyzji wykorzystuje: materiał dowodowy, ocenę narażenia zawodowego pracownika, orzeczenie lekarza orzecznika o stopniu i trwałości naruszenia sprawności organizmu powodującego utratę zdolności do pracy i jego związku z chorobą. * * * Źródłem danych do niniejszego opracowania było przeprowadzone w poszczególnych oddziałach ZUS pełne ankietowe badanie statystyczne, w wyniku którego zgromadzono dane o 1 535 osobach, którym w 2013 r. przyznano rentę wypadkową z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy z powodu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej oraz dane o 318 rodzinnych rentach wypadkowych. 7
2. POSZKODOWANI W WYPADKACH PRZY PRACY DANE GUS
Dane GUS TABL. 1 POSZKODOWANI W WYPADKACH PRZY PRACY WEDŁUG WYBRANYCH SEKCJI GOSPODARKI NARODOWEJ* W LATACH 2012-2013 Wyszczególnienie Ogółem W wypadkach a rok poprzedni = 100 b na 1000 pracujących w liczbach bezwzględnych w odsetkach śmiertelnych ciężkich lekkich OGÓŁEM 2012 91 000 100,0 348 602 90 050 2013 88 267 100,0 276 529 87 462 a 97,0 x 79,3 87,9 97,1 b 7,55 x 0,024 0,05 7,48 w tym: Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo 2012 1 417 1,6 21 14 1 382 i rybactwo 2013 1 283 1,5 12 14 1 257 a 90,5 x 57,1 100,0 91,0 b 10,85 x 0,101 0,12 10,63 Górnictwo i wydobywanie 2012 2 687 3,0 26 12 2 649 2013 2 393 2,7 18 14 2 361 a 89,1 x 69,2 116,7 89,1 b 13,03 x 0,098 0,07 12,86 Przetwórstwo przemysłowe 2012 30 243 33,2 60 229 29 954 2013 28 095 31,8 52 222 27 821 a 92,9 x 86,7 96,9 92,9 b 11,68 x 0,022 0,09 11,57 Wytwarzanie i zaopatrywanie 2012 1 011 1,1 8 10 993 w energię elektryczną, gaz, parę wodną, 2013 865 1,0 3 6 856 gorącą wodę i powietrze do układów a 85,6 x 37,5 60,0 86,2 klimatyzacyjnych b 6,77 x 0,023 0,05 6,70 Budownictwo 2012 8 145 9,0 82 131 7 932 2013 6 712 7,6 70 82 6 560 a 82,4 x 85,4 62,6 82,7 b 7,96 x 0,083 0,10 7,78 Handel i naprawy 2012 11 423 12,6 27 54 11 342 2013 11 368 12,9 26 57 11 285 a 99,5 x 96,3 105,6 99,5 b 5,31 x 0,012 0,03 5,27 Transport i gospodarka magazynowa 2012 6 402 7,0 60 45 6 297 2013 6 125 6,9 38 35 6 052 a 95,7 x 63,3 77,8 96,1 b 8,30 x 0,051 0,05 8,20 Administracja publiczna i obrona 2012 4 412 4,8 5 16 4 391 narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia 2013 4 580 5,2 14 14 4 552 społeczne a 103,8 x 280,0 87,5 103,7 b 6,47 x 0,020 0,02 6,43 Edukacja 2012 4 724 5,2 6 14 4 704 2013 4 832 5,5 6 9 4 817 a 102,3 x 100,0 64,3 102,4 b 4,45 x 0,006 0,01 4,43 Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 2012 7 699 8,5 7 13 7 679 2013 8 982 10,2 7 5 8 970 a 116,7 x 100,0 38,5 116,8 b 11,38 x 0,009 0,01 11,36 *) Według Polskiej Klasyfikacji Działalności 2007. Źródło : Dane statystyczne GUS Departament Badań Demograficznych i Rynku Pracy, Monitoring Rynku Pracy Wypadki przy pracy w 2013 r. marzec 2014. 11
Dane GUS TABL. 2 POSZKODOWANI W WYPADKACH PRZY PRACY WEDŁUG SEKTORÓW WŁASNOŚCI ORAZ WYBRANYCH SEKCJI GOSPODARKI NARODOWEJ* W 2013 R. Wyszczególnienie a razem w tym w wypadkach: b śmiertelnych c ciężkich Ogółem Sektor publiczny Sektor prywatny OGÓŁEM a 88 267 27 643 60 624 b 276 51 225 c 529 75 454 w tym: Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo a 1 283 358 925 i rybactwo b 12 2 10 c 14 2 12 Górnictwo i wydobywanie a 2 393 1 512 881 b 18 8 10 c 14 5 9 Przetwórstwo przemysłowe a 28 095 962 27 133 b 52 1 51 c 222 6 216 Wytwarzanie i zaopatrywanie a 865 449 416 w energię elektryczną, gaz, parę wodną, b 3 2 1 gorącą wodę i powietrze do układów c 6 5 1 klimatyzacyjnych Budownictwo a 6 712 288 6 424 b 70-70 c 82 4 78 Handel i naprawy a 11 368 33 11 335 b 26-26 c 57 1 56 Transport i gospodarka magazynowa a 6 125 3 376 2 749 b 38 6 32 c 35 13 22 Administracja publiczna i obrona a 4 580 4 572 8 narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia b 14 14 - społeczne c 14 14 - Edukacja a 4 832 4 642 190 b 6 6 - c 9 7 2 Opieka zdrowotna i pomoc społeczna a 8 982 8 045 937 b 7 7 - c 5 4 1 *) Według Polskiej Klasyfikacji Działalności 2007. Źródło : Dane statystyczne GUS Departament Badań Demograficznych i Rynku Pracy, Monitoring Rynku Pracy Wypadki przy pracy w 2013 r. marzec 2014. 12
POSZKODOWANI W WYPADKACH PRZY PRACY DANE GUS Wypadki przy pracy są jednym z obszarów szeroko rozumianych warunków pracy badanych przez GUS. Badanie to pozwala na gromadzenie informacji o zaistniałych wypadkach przy pracy oraz o osobach poszkodowanych w tych wypadkach, jak również na analizę rozmiarów, struktury zdarzeń, przyczyn oraz konsekwencji wypadków przy pracy. Dane o wypadkach przy pracy, poza gospodarstwami indywidualnymi w rolnictwie, uzyskiwane są ze statystycznej karty wypadku przy pracy i obejmują wszystkie wypadki przy pracy jak również wypadki traktowane na równi z wypadkami przy pracy. Za jeden wypadek przy pracy liczy się wypadek każdej pracującej osoby poszkodowanej w wypadku zarówno indywidualnym, jak i zbiorowym. W 2013 roku według badania GUS nastąpił spadek liczby wypadków przy pracy (poza rolnictwem indywidualnym). Ogólna liczba poszkodowanych w wypadkach przy pracy oraz wypadkach traktowanych na równi z wypadkami przy pracy wyniosła 88,3 tys. osób, tj. o 3,0% mniej w stosunku do ubiegłego roku. Na spadek ogólnej liczby poszkodowanych w wypadkach przy pracy wpłynęło przede wszystkim zmniejszenie liczby wypadków ciężkich o 12,1%, oraz mniejsza o 2,9% liczba wypadków lekkich. Zmniejszyła się także liczba wypadków śmiertelnych, którym uległo 276 osób, tj. o 20,7% mniej niż w roku poprzednim. Wskaźnik częstości wypadków przy pracy (poza gospodarstwami indywidualnymi w rolnictwie), tj. liczba osób poszkodowanych na 1000 pracujących, ogółem w Polsce zmniejszył się z 7,78 w 2012r. do 7,55 w 2013r. Tak jak w latach ubiegłych również w 2013 roku liczba poszkodowanych w wypadkach przy pracy w sektorze prywatnym była znacznie wyższa niż liczba poszkodowanych w sektorze publicznym. Szczególnie dużą różnicę możemy zaobserwować w przetwórstwie przemysłowym gdzie liczba poszkodowanych na skutek wypadków w sektorze prywatnym wyniosła 27 133 podczas gdy w sektorze publicznym tylko 962. Podobnie kształtowała się sytuacja w takich sekcjach jak handel i naprawy oraz budownictwo. W sekcjach tradycyjnie należących do sektora publicznego czyli opiece zdrowotnej i pomocy społecznej oraz edukacji sytuacja była odwrotna. Najlepiej można to było zaobserwować w edukacji gdzie liczba poszkodowanych w sektorze publicznym wynosiła 4 642 a w prywatnym tylko 190. 13
3. RENTY Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY WYPADKOWE WYPŁACANE PRZEZ ZUS 15
16
Renty wypłacane przez ZUS Liczba rencistów TABL. 3 RENTY Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY OGÓŁEM I RENTY WYPADKOWE WYPŁACANE PRZEZ ZUS W LATACH 2012-2013 Wyszczególnienie a rok poprzedni = 100 Przeciętna miesięczna liczba rencistów*) w tys. Przeciętna miesięczna wypłata renty**) w zł. renty z tytułu niezdolności 2012 1 121,3 1 408,26 do pracy ogółem 2013 1 074,7 1 487,65 a 95,8 105,6 w tym: renty z tytułu niezdolności 2012 204,1 2 572,14 do pracy wypadkowe 2013 198,1 2 684,71 a 97,1 104,4 *) Bez osób, które obok świadczenia pracowniczego mają również prawo do świadczenia rolniczego **) Łącznie z emeryturą, w przypadku zbiegu uprawnień 17
Renty wypłacane przez ZUS Liczba rencistów TABL. 4 RENTY Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY WYPADKOWE WYPŁACANE PRZEZ ZUS W 2013 R. Renty z tytułu niezdolności do pracy wypadkowe Przeciętna miesięczna liczba rencistów*) w tys. OGÓŁEM 198,1 renty z tytułu wypadku przy pracy 84,9 renty z tytułu wypadku w drodze do lub z pracy**) 13,3 renty z tytułu choroby zawodowej 99,9 *) Bez osób, które obok świadczenia pracowniczego mają również prawo do świadczenia rolniczego **) Dotyczy tylko rent przyznanych na skutek wypadku w drodze do lub z pracy, który miał miejsce przed 2003 r. Rys. 1 Struktura rent z tytułu niezdolności do pracy wypadkowych wypłacanych przez ZUS w 2013 r. 50,4 % 6,7 % 42,9 % Przyczyna przyznania renty wypadki przy pracy wypadki w drodze do lub z pracy choroby zawodowe 18
4. RENTY Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY WYPADKOWE PRZYZNANE PRZEZ ZUS W 2013 ROKU 19
20
Renty wypadkowe Okoliczności powstania niezdolności TABL. 5 RENTY Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY WYPADKOWE PRZYZNANE W LATACH 2012 2013 WEDŁUG PŁCI RENCISTÓW I OKOLICZNOŚCI POWSTANIA NIEZDOLNOŚCI Wyszczególnienie a rok poprzedni = 100 Ogółem Mężczyźni Kobiety OGÓŁEM*) 2012 1 824 1 463 361 2013 1 535 1 219 316 a 84,2 83,3 87,5 z tego z tytułu: wypadków przy pracy 2012 1 415 1 202 213 2013 1 180 1 018 162 a 83,4 84,7 76,1 chorób zawodowych 2012 409 261 148 2013 355 201 154 a 86,8 77,0 104,1 *) Ponadto: w 2012 r. jak i w 2013 r. przyznano 3 renty z tytułu niezdolności do pracy powstałej na skutek wypadków w drodze do lub z pracy, które zaistniały jeszcze w 2002 r. (tj. przed wejściem od 1 stycznia 2003 r. nowej ustawy wypadkowej). Rys. 2 Struktura rent wypadkowych według okoliczności powstania niezdolności do pracy w latach 2012-2013 2012 2013 22,4 % 23,1 % 77,6% 76,9 % Okoliczności powstania niezdolności do pracy wypadki przy pracy choroby zawodowe 21
Renty wypadkowe Okoliczności powstania niezdolności TABL. 6 STRUKTURA RENT Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY WYPADKOWYCH PRZYZNANYCH W 2013 R. WEDŁUG OKOLICZNOŚCI POWSTANIA NIEZDOLNOŚCI I PŁCI RENCISTÓW Okoliczności powstania niezdolności do pracy Ogółem Mężczyźni Kobiety w odsetkach OGÓŁEM 100,0 100,0 100,0 z tego: wypadki przy pracy 76,9 83,5 51,3 choroby zawodowe 23,1 16,5 48,7 TABL. 7 STRUKTURA RENT Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY WYPADKOWYCH PRZYZNANYCH W 2013 R. WEDŁUG PŁCI RENCISTÓW I OKOLICZNOŚCI POWSTANIA NIEZDOLNOŚCI Okoliczności powstania niezdolności do pracy Ogółem Mężczyźni w % ogółem Kobiety OGÓŁEM 100,0 79,4 20,6 z tego: wypadki przy pracy 100,0 86,3 13,7 choroby zawodowe 100,0 56,6 43,4 22
Renty wypadkowe Stopień niezdolności TABL. 8 RENTY Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY WYPADKOWE PRZYZNANE W LATACH 2012 2013 WEDŁUG STOPNIA TEJ NIEZDOLNOŚCI I OKOLICZNOŚCI JEJ POWSTANIA Wyszczególnienie a rok poprzedni = 100 Ogółem całkowita niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji Stopień niezdolności do pracy całkowita niezdolność do pracy częściowa niezdolność do pracy OGÓŁEM*) 2012 1 824 53 274 1 497 2013 1 535 43 197 1 295 a 84,2 81,1 71,9 86,5 z tego z tytułu: wypadków przy pracy 2012 1 415 47 246 1 122 2013 1 180 41 165 974 a 83,4 87,2 67,1 86,8 chorób zawodowych 2012 409 6 28 375 2013 355 2 32 321 a 86,8 33,3 114,3 85,6 *) patrz uwaga pod tabl. 5 str. 21. 23
Renty wypadkowe Stopień niezdolności TABL. 9 STRUKTURA RENT Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY WYPADKOWYCH PRZYZNANYCH W 2013 R. WEDŁUG OKOLICZNOŚCI JEJ POWSTANIA I STOPNIA TEJ NIEZDOLNOŚCI Stopień niezdolności do pracy Okoliczności powstania niezdolności do pracy Ogółem całkowita niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji całkowita niezdolność do pracy częściowa niezdolność do pracy w odsetkach OGÓŁEM 100,0 100,0 100,0 100,0 z tego: wypadki przy pracy 76,9 95,3 83,8 75,2 choroby zawodowe 23,1 4,7 16,2 24,8 TABL. 10 STRUKTURA RENT Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY WYPADKOWYCH PRZYZNANYCH W 2013 R. WEDŁUG STOPNIA TEJ NIEZDOLNOŚCI I OKOLICZNOŚCI JEJ POWSTANIA Stopień niezdolności do pracy Okoliczności powstania niezdolności do pracy Ogółem całkowita niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji całkowita niezdolność do pracy częściowa niezdolność do pracy w % ogółem OGÓŁEM 100,0 2,8 12,8 84,4 z tego: wypadki przy pracy 100,0 3,5 14,0 82,5 choroby zawodowe 100,0 0,6 9,0 90,4 24
Renty wypadkowe Stopień niezdolności Rys. 3 Struktura rent wypadkowych przyznanych w 2013 r. według stopnia niezdolności do pracy i okoliczności jej powstania całkowita niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji 12,8 % choroby zawodowe 4,7 % 84,4 % 2,8% wypadki przy pracy 95,3 % całkowita niezdolność do pracy 2,8 % choroby zawodowe 16,2 % 84,4 % 12,8% wypadki przy pracy 83,8 % częściowa niezdolność do pracy 2,8 % choroby zawodowe 24,8% 12,8 % 84,4% wypadki przy pracy 75,2 % Stopień niezdolności do pracy 32,1 % 85,8 % 59,8 11,8 % całkowita niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji całkowita niezdolność do pracy częściowa niezdolność do pracy 25
Renty wypadkowe Okres przyznania rent TABL. 11 RENTY Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY WYPADKOWE PRZYZNANE W LATACH 2012-2013 WEDŁUG PŁCI RENCISTÓW, OKOLICZNOŚCI POWSTANIA NIEZDOLNOŚCI DO PRACY I OKRESU TRWANIA NIEZDOLNOŚCI Wyszczególnienie a rok poprzedni = 100 Ogółem Mężczyźni Kobiety OGÓŁEM*) 2012 1 824 1 463 361 2013 1 535 1 219 316 a 84,2 83,3 87,5 renty z tytułu niezdolności do pracy: okresowej 2012 1 663 1 342 321 2013 1 387 1 109 278 a 83,4 82,6 86,6 trwałej 2012 161 121 40 2013 148 110 38 a 91,9 90,9 95,0 w związku z: wypadkiem przy pracy 2012 1 415 1 202 213 2013 1 180 1 018 162 a 83,4 84,7 76,1 renty z tytułu niezdolności do pracy: okresowej 2012 1 378 1 170 208 2013 1 131 976 155 a 82,1 83,4 74,5 trwałej 2012 37 32 5 2013 49 42 7 a 132,4 131,3 140,0 chorobą zawodową 2012 409 261 148 2013 355 201 154 a 86,8 77,0 104,1 renty z tytułu niezdolności do pracy: okresowej 2012 285 172 113 2013 256 133 123 a 89,8 77,3 108,8 trwałej 2012 124 89 35 2013 99 68 31 a 79,8 76,4 88,6 *) patrz uwaga pod tabl. 5 str. 21. 26
Renty wypadkowe Okres przyznania rent TABL. 12 STRUKTURA RENT Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY WYPADKOWYCH PRZYZNANYCH W 2013 R. WEDŁUG OKOLICZNOŚCI POWSTANIA NIEZDOLNOŚCI, OKRESU TRWANIA NIEZDOLNOŚCI ORAZ PŁCI RENCISTÓW Wyszczególnienie Ogółem Mężczyźni Kobiety w odsetkach OGÓŁEM 100,0 100,0 100,0 renty z tytułu niezdolności do pracy: okresowej 90,4 91,0 88,0 trwałej 9,6 9,0 12,0 w związku z: wypadkiem przy pracy 100,0 100,0 100,0 renty z tytułu niezdolności do pracy: okresowej 95,8 95,9 95,7 trwałej 4,2 4,1 4,3 chorobą zawodową 100,0 100,0 100,0 renty z tytułu niezdolności do pracy: okresowej 72,1 66,2 79,9 trwałej 27,9 33,8 20,1 27
Renty wypadkowe Okres przyznania rent Rys. 4 Struktura rent z tytułu niezdolności do pracy wypadkowych przyznanych w 2013 r. według okoliczności powstania niezdolności i okresu przyznania rent 90,4% ogółem 9,6% wypadki przy pracy choroby zawodowe 95,8 % 72,1 % 4,2 % 27,9 % Renty z tytułu niezdolności do pracy okresowej trwałej 28
TABL. 13 STRUKTURA RENT Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY WYPADKOWYCH PRZYZNANYCH W 2013 R. WEDŁUG WIEKU I PŁCI RENCISTÓW Renty wypadkowe Wiek i płeć Wiek Ogółem Mężczyźni Kobiety w odsetkach OGÓŁEM 100,0 100,0 100,0 19 lat i mniej 0,1 0,2-20 24 2,0 2,1 1,6 25 29 4,6 5,1 2,5 30 34 6,2 6,6 4,7 35 39 8,1 8,7 6,0 40 44 9,1 9,8 6,0 45 49 10,0 9,3 13,0 50 54 16,6 15,9 19,3 55 59 23,8 22,3 29,8 60 64 14,3 14,9 11,7 65 lat i więcej 5,2 5,1 5,4 TABL. 14 STRUKTURA RENT Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY WYPADKOWYCH PRZYZNANYCH W 2013 R. WEDŁUG PŁCI I WIEKU RENCISTÓW Wiek Ogółem Mężczyźni w % ogółem Kobiety OGÓŁEM 100,0 79,4 20,6 19 lat i mniej 100,0 100,0-20 24 100,0 83,9 16,1 25 29 100,0 88,6 11,4 30 34 100,0 84,2 15,8 35 39 100,0 84,8 15,2 40 44 100,0 86,3 13,7 45 49 100,0 73,4 26,6 50 54 100,0 76,1 23,9 55 59 100,0 74,3 25,7 60 64 100,0 83,1 16,9 65 lat i więcej 100,0 78,5 21,5 29
Renty wypadkowe Wiek i okoliczności powstania niezdolności TABL. 15 STRUKTURA RENT Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY WYPADKOWYCH PRZYZNANYCH W 2013 R. WEDŁUG WIEKU RENCISTÓW I OKOLICZNOŚCI POWSTANIA NIEZDOLNOŚCI Wiek Ogółem Okoliczności powstania niezdolności wypadek przy pracy choroba zawodowa w odsetkach OGÓŁEM 100,0 100,0 100,0 19 lat i mniej 0,1 0,2-20 24 2,0 2,6-25 29 4,6 5,8 0,6 30 34 6,2 8,0-35 39 8,1 9,8 2,5 40 44 9,1 11,2 2,0 45 49 10,0 11,3 5,9 50 54 16,6 17,2 14,7 55 59 23,8 22,4 28,7 60 64 14,3 10,7 26,2 65 lat i więcej 5,2 0,8 19,4 TABL. 16 STRUKTURA RENT Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY WYPADKOWYCH PRZYZNANYCH W 2013 R. WEDŁUG OKOLICZNOŚCI POWSTANIA NIEZDOLNOŚCI I WIEKU RENCISTÓW Wiek Ogółem Okoliczności powstania niezdolności wypadek przy pracy choroba zawodowa w % ogółem OGÓŁEM 100,0 76,9 23,1 19 lat i mniej 100,0 100,0-20 24 100,0 100,0-25 29 100,0 97,1 2,9 30 34 100,0 100,0-35 39 100,0 92,8 7,2 40 44 100,0 95,0 5,0 45 49 100,0 86,4 13,6 50 54 100,0 79,6 20,4 55 59 100,0 72,1 27,9 60 64 100,0 57,5 42,5 65 lat i więcej 100,0 12,7 87,3 30
Renty wypadkowe Wiek i płeć Rys. 5 Struktura osób, którym w 2013 r. przyznano rentę z tytułu niezdolności do pracy wypadkową według płci i wieku wiek 65 lat i więcej 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 19 lat i mniej j 40 30 20 10 0 10 20 30 40 % mężczyźni kobiety 31
Renty wypadkowe Sekcje gospodarki narodowej TABL. 17 RENTY Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY WYPADKOWE PRZYZNANE W 2013 R. WEDŁUG PŁCI RENCISTÓW I SEKCJI GOSPODARKI NARODOWEJ Wyszczególnienie Ogółem Mężczyźni Kobiety OGÓŁEM*) 1 535 1 219 316 Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 57 55 2 Górnictwo i wydobywanie 92 92 - Przetwórstwo przemysłowe 440 368 72 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, 14 13 1 gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność 23 22 1 związana z rekultywacją Budownictwo 338 331 7 Handel i naprawy 132 89 43 Transport i gospodarka magazynowa 105 100 5 Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi 16 9 7 Informacja i komunikacja 7 4 3 Działalność finansowa i ubezpieczeniowa 3 1 2 Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości 9 9 - Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 20 16 4 Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca 48 39 9 Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia 14 8 6 społeczne Edukacja 100 14 86 Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 75 21 54 Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją 10 7 3 Pozostała działalność usługowa 32 21 11 Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników - - - Organizacje i zespoły eksterytorialne - - - *) patrz uwaga pod tabl. 5 str. 21. 32
Renty wypadkowe Sekcje gospodarki narodowej TABL. 18 RENTY Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY WYPADKOWE PRZYZNANE W 2013 R. WEDŁUG OKOLICZNOŚCI POWSTANIA NIEZDOLNOŚCI I SEKCJI GOSPODARKI NARODOWEJ Wyszczególnienie Ogółem Okoliczności powstania niezdolności wypadek przy choroba pracy zawodowa OGÓŁEM*) 1 535 1 180 355 Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 57 45 12 Górnictwo i wydobywanie 92 36 56 Przetwórstwo przemysłowe 440 336 104 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, 14 12 2 gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność 23 22 1 związana z rekultywacją Budownictwo 338 317 21 Handel i naprawy 132 122 10 Transport i gospodarka magazynowa 105 97 8 Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi 16 16 - Informacja i komunikacja 7 7 - Działalność finansowa i ubezpieczeniowa 3 3 - Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości 9 8 1 Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 20 20 - Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca 48 46 2 Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe 14 13 1 zabezpieczenia społeczne Edukacja 100 11 89 Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 75 33 42 Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją 10 8 2 Pozostała działalność usługowa 32 28 4 Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników - - - Organizacje i zespoły eksterytorialne - - - *) patrz uwaga pod tabl. 5 str. 21. 33
Renty wypadkowe Sekcje gospodarki narodowej TABL. 19 RENTY Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY WYPADKOWE PRZYZNANE W 2013 R. WEDŁUG SEKCJI GOSPODARKI NARODOWEJ W PRZELICZENIU NA 1000 PRACUJĄCYCH Wyszczególnienie Renty z tytułu niezdolności do pracy wypadkowe Ogółem w odsetkach na 1000 pracujących**) OGÓŁEM*) 1 535 100,0 0,131 Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 57 3,7 0,481 Górnictwo i wydobywanie 92 6,0 0,544 Przetwórstwo przemysłowe 440 28,7 0,181 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, 14 0,9 0,102 gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność 23 1,5 0,157 związana z rekultywacją Budownictwo 338 22,0 0,404 Handel i naprawy 132 8,6 0,061 Transport i gospodarka magazynowa 105 6,8 0,142 Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi 16 1,0 0,064 Informacja i komunikacja 7 0,5 0,026 Działalność finansowa i ubezpieczeniowa 3 0,2 0,009 Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości 9 0,6 0,046 Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 20 1,3 0,036 Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca 48 3,1 0,107 Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe 14 0,9 0,022 zabezpieczenia społeczne Edukacja 100 6,5 0,090 Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 75 4,9 0,094 Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją 10 0,7 0,068 Pozostała działalność usługowa 32 2,1 0,138 Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników - - - Organizacje i zespoły eksterytorialne - - - *) patrz uwaga pod tabl. 5 str. 21. **) poza rolnictwem indywidualnym. 34
Renty wypadkowe Sekcje gospodarki narodowej Rys. 6 Struktura rent z tytułu niezdolności do pracy wypadkowych przyznanych w 2013 r według sekcji gospodarki narodowej 37,1% 3,7% 10,4% 22,0% 4,9% 6,5% 6,8% 8,6% Sekcje gospodarki narodowej rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo przemysł*) budownictwo handel i naprawy transport i gospodarka magazynowa edukacja opieka zdrowotna i pomoc społeczna pozostałe sekcje *) przemysł: górnictwo i wydobywanie; przetwórstwo przemysłowe; wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych; dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją. 35
Renty wypadkowe Sekcje gospodarki narodowej Rys. 7 Renty z tytułu niezdolności do pracy wypadkowe przyznane w 2013 r. według wybranych sekcji gospodarki narodowej w przeliczeniu na 1000 pracujących*) rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 0,481 przemysł**) 0,197 budownictwo 0,404 handel i naprawy 0,061 transport i gospodarka magazynowa 0,142 działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi 0,064 informacja i komunikacja 0,026 działalność finansowa i ubezpieczeniowa 0,009 działalność związana z obsługą rynku nieruchomości 0,046 administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne 0,022 edukacja 0,090 opieka zdrowotna i pomoc społeczna 0,094 * )poza rolnictwem indywidualnym **) przemysł: górnictwo i wydobywanie; przetwórstwo przemysłowe; wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych; dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją 36
Renty wypadkowe Zawody i specjalności TABL. 20 RENTY Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY WYPADKOWE PRZYZNANE W 2013 R. WEDŁUG OKOLICZNOŚCI POWSTANIA NIEZDOLNOŚCI ORAZ ZAWODÓW I SPECJALNOŚCI**) POSZKODOWANYCH Zawody i specjalności Ogółem wypadek przy pracy Okoliczności powstania niezdolności choroba zawodowa OGÓŁEM*) 1 535 1 180 355 Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i dyrektorzy generalni 4 3 1 Kierownicy do spraw zarządzania i handlu 8 8 - Kierownicy do spraw produkcji i usług 42 41 1 Kierownicy w branży hotelarskiej, handlu i innych branżach usługowych 23 22 1 Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych 13 11 2 Specjaliści do spraw zdrowia 29 14 15 Specjaliści nauczania i wychowania 111 6 105 Specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządzania 12 12 - Specjaliści do spraw technologii informacyjno-komunikacyjnych - - - Specjaliści z dziedziny prawa, dziedzin społecznych i kultury 4 2 2 Średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych 34 22 12 Średni personel do spraw zdrowia 6 4 2 Średni personel do spraw biznesu i administracji 10 10 - Średni personel z dziedziny prawa, spraw społecznych, kultury i pokrewny 3 3 - Technicy informatycy - - - Sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni 5 5 - Pracownicy obsługi klienta 3 3 - Pracownicy do spraw finansowo-statystycznych i ewidencji materiałowej 16 15 1 Pozostali pracownicy obsługi biura 5 5 - Pracownicy usług osobistych 34 30 4 Sprzedawcy i pokrewni 55 52 3 Pracownicy opieki osobistej i pokrewni 7 5 2 Pracownicy usług ochrony 10 10 - Rolnicy produkcji towarowej 8 7 1 Leśnicy i rybacy 17 11 6 Rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby 1 1 - Robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków) 212 190 22 Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni 181 140 41 Rzemieślnicy i robotnicy poligraficzni 17 9 8 Elektrycy i elektronicy 51 44 7 Robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni 114 91 23 Operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych 163 99 64 Monterzy 32 23 9 Kierowcy i operatorzy pojazdów 175 161 14 Pomoce domowe i sprzątaczki 14 10 4 Robotnicy pomocniczy w rolnictwie, leśnictwie i rybołówstwie 9 9 - Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie 83 79 4 Pracownicy pomocniczy przygotowujący posiłki - - - Sprzedawcy uliczni i pracownicy świadczący usługi na ulicach 1 1 - Ładowacze nieczystości i inni pracownicy przy pracach prostych 23 22 1 Uczniowie - - - *) patrz uwaga pod tabl. 5 str. 21. **) zawody i specjalności według Klasyfikacji wprowadzonej Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia 2010 r. (Dz. U. Nr 82 z dnia 17 maja 2010 r.) 37
Renty wypadkowe Zawody i specjalności TABL. 21 STRUKTURA RENT Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY WYPADKOWYCH PRZYZNANYCH W 2013 R. WEDŁUG ZAWODÓW I SPECJALNOŚCI*) POSZKODOWANYCH ORAZ OKOLICZNOŚCI POWSTANIA NIEZDOLNOŚCI Zawody i specjalności Ogółem Okoliczności powstania niezdolności wypadek przy pracy w odsetkach choroba zawodowa OGÓŁEM 100,0 100,0 100,0 Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i dyrektorzy generalni 0,3 0,3 0,3 Kierownicy do spraw zarządzania i handlu 0,5 0,7 - Kierownicy do spraw produkcji i usług 2,7 3,5 0,3 Kierownicy w branży hotelarskiej, handlu i innych branżach usługowych 1,5 1,9 0,3 Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych 0,8 0,9 0,6 Specjaliści do spraw zdrowia 1,9 1,2 4,2 Specjaliści nauczania i wychowania 7,2 0,5 29,6 Specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządzania 0,8 1,0 - Specjaliści do spraw technologii informacyjno-komunikacyjnych - - - Specjaliści z dziedziny prawa, dziedzin społecznych i kultury 0,3 0,2 0,6 Średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych 2,2 1,9 3,4 Średni personel do spraw zdrowia 0,4 0,3 0,6 Średni personel do spraw biznesu i administracji 0,7 0,8 - Średni personel z dziedziny prawa, spraw społecznych, kultury i pokrewny 0,2 0,3 - Technicy informatycy - - - Sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni 0,3 0,4 - Pracownicy obsługi klienta 0,2 0,3 - Pracownicy do spraw finansowo-statystycznych i ewidencji materiałowej 1,0 1,3 0,3 Pozostali pracownicy obsługi biura 0,3 0,4 - Pracownicy usług osobistych 2,2 2,5 1,1 Sprzedawcy i pokrewni 3,6 4,4 0,8 Pracownicy opieki osobistej i pokrewni 0,5 0,4 0,6 Pracownicy usług ochrony 0,7 0,8 - Rolnicy produkcji towarowej 0,5 0,6 0,3 Leśnicy i rybacy 1,1 0,9 1,7 Rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby 0,1 0,1 - Robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków) 13,8 16,1 6,2 Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni 11,8 11,9 11,5 Rzemieślnicy i robotnicy poligraficzni 1,1 0,8 2,2 Elektrycy i elektronicy 3,3 3,7 2,0 Robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni 7,4 7,7 6,5 Operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych 10,6 8,4 18,0 Monterzy 2,1 1,9 2,5 Kierowcy i operatorzy pojazdów 11,4 13,6 3,9 Pomoce domowe i sprzątaczki 0,9 0,8 1,1 Robotnicy pomocniczy w rolnictwie, leśnictwie i rybołówstwie 0,6 0,8 - Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie 5,4 6,7 1,1 Pracownicy pomocniczy przygotowujący posiłki - - - Sprzedawcy uliczni i pracownicy świadczący usługi na ulicach 0,1 0,1 - Ładowacze nieczystości i inni pracownicy przy pracach prostych 1,5 1,9 0,3 Uczniowie - - - *) zawody i specjalności według Klasyfikacji wprowadzonej Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia 2010 r. (Dz. U. Nr 82 z dnia 17 maja 2010 r.). 38
Renty wypadkowe Województwa TABL. 22 RENTY Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY WYPADKOWE PRZYZNANE W 2013 R. WEDŁUG WOJEWÓDZTW W PRZELICZENIU NA 1000 PRACUJĄCYCH Województwa Ogółem Renty z tytułu niezdolności do pracy wypadkowe w odsetkach na 1000 pracujących**) OGÓŁEM*) 1 535 100,0 0,131 Dolnośląskie 188 12,3 0,199 Kujawsko-pomorskie 98 6,4 0,168 Lubelskie 77 5,0 0,154 Lubuskie 46 3,0 0,157 Łódzkie 81 5,3 0,107 Małopolskie 108 7,0 0,108 Mazowieckie 181 11,8 0,091 Opolskie 13 0,8 0,048 Podkarpackie 61 4,0 0,113 Podlaskie 10 0,7 0,036 Pomorskie 97 6,3 0,139 Śląskie 289 18,8 0,186 Świętokrzyskie 36 2,3 0,117 Warmińsko-mazurskie 35 2,3 0,097 Wielkopolskie 166 10,8 0,140 Zachodniopomorskie 49 3,2 0,103 *) patrz uwaga pod tabl. 5 str. 21. **) poza rolnictwem indywidualnym. 39
Renty wypadkowe Województwa Rys. 8 Renty z tytułu niezdolności do pracy wypadkowe przyznane w 2013 r. według województw w przeliczeniu na 1000 pracujących*) Pomorskie Zachodniopomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Kujawsko-Pomorskie Lubuskie Wielkopolskie Mazowieckie Łódzkie Lubelskie Dolnośląskie Opolskie Świętokrzyskie Śląskie Małopolskie Podkarpackie ** poniżej 0,040 (1) 0,040-0,089 (1) 0,090-0,139 (8) 0,140-0,189 (5) 0,190 i więcej (1) *) poza rolnictwem indywidualnym **) liczba województw 40
Renty wypadkowe Województwa Rys. 9 Renty z tytułu niezdolności do pracy wypadkowe przyznane w 2013 r. według województw i okoliczności powstania niezdolności do pracy Pomorskie Zachodniopomorskie Kujawsko-Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Lubuskie Wielkopolskie Mazowieckie Łódzkie Lubelskie Dolnośląskie Opolskie Świętokrzyskie Śląskie Małopolskie Podkarpackie Okoliczności powstania niezdolności do pracy wypadki przy pracy choroby zawodowe 41
Renty wypadkowe Staż TABL. 23 STRUKTURA RENT Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY WYPADKOWYCH PRZYZNANYCH W 2013 R. WEDŁUG STAŻU I PŁCI RENCISTÓW Staż *) w latach Ogółem Mężczyźni Kobiety w odsetkach OGÓŁEM 100,0 100,0 100,0 5 lat i mniej 7,9 8,0 7,6 6 10 7,9 8,4 6,0 11 15 8,7 9,2 6,7 16 20 10,2 10,1 10,5 21 25 10,3 10,5 9,8 26 30 14,0 14,4 12,3 31 35 17,4 15,8 23,4 36 lat i więcej 23,6 23,6 23,7 Przeciętny staż 25,2 25,0 26,2 TABL. 24 STRUKTURA RENT Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY WYPADKOWYCH PRZYZNANYCH W 2013 R. WEDŁUG PŁCI I STAŻU RENCISTÓW Staż *) w latach Ogółem Mężczyźni w % ogółem Kobiety OGÓŁEM 100,0 79,4 20,6 5 lat i mniej 100,0 80,3 19,7 6 10 100,0 84,3 15,7 11 15 100,0 84,2 15,8 16 20 100,0 78,8 21,2 21 25 100,0 80,5 19,5 26 30 100,0 81,9 18,1 31 35 100,0 72,3 27,7 36 lat i więcej 100,0 79,3 20,7 *) Staż zawiera staż składkowy i nieskładkowy ( bez stażu hipotetycznego ) Przeciętny staż liczony z pełnej liczby miesięcy składkowych i nieskładkowych 42
Renty wypadkowe Staż TABL. 25 STRUKTURA RENT Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY WYPADKOWYCH PRZYZNANYCH W 2013 R. WEDŁUG STAŻU RENCISTÓW I OKOLICZNOŚCI POWSTANIA NIEZDOLNOŚCI Staż *) w latach Ogółem Okoliczności powstania niezdolności wypadek przy choroba pracy zawodowa w odsetkach OGÓŁEM 100,0 100,0 100,0 5 lat i mniej 7,9 10,3 0,3 6 10 7,9 10,0 0,9 11 15 8,7 10,9 1,1 16 20 10,2 12,0 3,9 21 25 10,3 11,4 6,8 26 30 14,0 13,7 15,2 31 35 17,4 13,9 29,0 36 lat i więcej 23,6 17,8 42,8 Przeciętny staż 25,2 22,7 33,6 TABL. 26 STRUKTURA RENT Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY WYPADKOWYCH PRZYZNANYCH W 2013 R. WEDŁUG OKOLICZNOŚCI POWSTANIA NIEZDOLNOŚCI I STAŻU RENCISTÓW Staż *) w latach Ogółem Okoliczności powstania niezdolności wypadek przy choroba pracy zawodowa w % ogółem OGÓŁEM 100,0 76,9 23,1 5 lat i mniej 100,0 99,2 0,8 6 10 100,0 97,5 2,5 11 15 100,0 97,0 3,0 16 20 100,0 91,0 9,0 21 25 100,0 84,9 15,1 26 30 100,0 74,9 25,1 31 35 100,0 61,4 38,6 36 lat i więcej 100,0 58,0 42,0 *) Staż zawiera staż składkowy i nieskładkowy ( bez stażu hipotetycznego ) Przeciętny staż liczony z pełnej liczby miesięcy składkowych i nieskładkowych 43
Renty wypadkowe Staż Rys. 10 Struktura według stażu *) i płci osób, którym przyznano rentę z tytułu niezdolności do pracy wypadkową w 2013 r. staż 36 lat i więcej 31--35 26--30 21--25 16--20 11--15 6--10 5 lat i mniej 35 30 25 20 15 10 5 0 5 10 15 20 25 30 35 % mężczyżni kobiety *) staż bez stażu hipotetycznego Rys. 11 Struktura stażu osób, którym przyznano renty wypadkowe w 2013 r. Staż ogółem 76,7 % 7,3 % 16,0 % okresy składkowe okresy nieskładkowe staż hipotetyczny 44
Renty z tytułu wypadków przy pracy Wydarzenia powodujące wypadek TABL. 27 RENTY Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY SPOWODOWANEJ WYPADKIEM PRZY PRACY PRZYZNANE W 2013 R. WEDŁUG WYDARZEŃ BĘDĄCYCH ODCHYLENIEM OD STANU NORMALNEGO*), POWODUJĄCYCH WYPADKI I SEKCJI GOSPODARKI NARODOWEJ. wydarzenia będące odchyleniem od stanu normalnego: Wyszczególnienie Ogółem Odchylenie związane z elektrycznością, pożar, wybuch Wyrzut wyciek, emisja substancji szkodliwych Uszkodzenie, rozerwanie, pęknięcie ześlizgnięcie, upadek, załamanie się czynnika materialnego Utrata kontroli nad: maszyną środkami transportu, transportowanym ładunkiem, narzędziem, obiektem, zwierzęciem Poślizgnięcie, potknięcie się, upadek osoby Ruch ciała związany z wysiłkiem fizycznym (prowadzący na ogół do urazu wewnętrznego) Pozostałe Brak danych OGÓŁEM 1 180 15 18 266 259 403 110 59 50 Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo 45 1-16 14 7 4 2 1 i rybactwo Górnictwo i wydobywanie 36 1 2 8 7 12 4 1 1 Przetwórstwo przemysłowe 336 2 6 85 101 80 31 12 19 Wytwarzanie i zaopatrywanie w 12 2 1 2 1 2 4 - - energię elektryczną gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych Dostawa wody; gospodarowanie 22-1 6 4 5 2 3 1 ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją Budownictwo 317 3 6 80 47 142 18 10 11 Handel i naprawy 122 2 1 24 25 44 13 8 5 Transport i gospodarka 97 2-17 31 32 8 7 - magazynowa Działalność związana 16 - - 3 1 9 1 1 1 zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi Informacja i komunikacja 7 - - 1 1 4 - - 1 Działalność finansowa 3 - - - - 1-2 - i ubezpieczeniowa Działalność związana z obsługą 8-1 2 1 4 - - - rynku nieruchomości Działalność profesjonalna, 20 - - 3 1 11 2 3 - naukowa i techniczna Działalność w zakresie usług 46 1-7 8 16 8 3 3 administrowania i działalność wspierająca Administracja publiczna i obrona 13 - - 3 3 2 4-1 narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne Edukacja 11 - - - 3 5 1 1 1 Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 33 - - 2 3 13 8 4 3 Działalność związana z kulturą, 8 - - 2-4 - 1 1 rozrywką i rekreacją Pozostała działalność usługowa 28 1-5 8 10 2 1 1 Gospodarstwa domowe zatrudniające - - - - - - - - - pracowników Organizacje i zespoły eksterytorialne - - - - - - - - - *) Klasyfikacja wydarzeń będących odchyleniem od stanu normalnego na podstawie Rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy w sprawie statystycznej karty wypadku przy pracy (Dz. U. Nr 269 poz. 2672 z 2004 r.). 45
R13enty z tytułu wypadków przy pracy Wydarzenia powodujące wypadek TABL. 28 RENTY Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY SPOWODOWANEJ WYPADKIEM PRZY PRACY PRZYZNANE W 2013 R. WEDŁUG WYDARZEŃ POWODUJĄCYCH URAZ*) I SEKCJI GOSPODARKI NARODOWEJ wydarzenia powodujące uraz: Wyszczególnienie Ogółem Kontakt z prądem elektrycznym, temperaturą, niebezpiecznymi substancjami i preparatami chemicznymi Tonięcie, zakopanie, zamknięcie Zderzenie z / uderzenie w nieruchomy obiekt Uderzenie przez obiekt w ruchu Kontakt z przedmiotem ostrym, szorstkim, chropowatym Uwięzienie, zmiażdżenie Pozostałe Brak danych OGÓŁEM 1 180 30 9 328 271 120 129 241 52 Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo 45 1-5 18 1 7 13 - i rybactwo Górnictwo i wydobywanie 36 2-9 12 3 3 4 3 Przetwórstwo przemysłowe 336 7-74 69 53 68 50 15 Wytwarzanie i zaopatrywanie w 12 3-3 3 1 1 1 - energię elektryczną gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych Dostawa wody; gospodarowanie 22 1-5 4 2 3 6 1 ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją Budownictwo 317 8 7 117 66 25 21 58 15 Handel i naprawy 122 2-39 26 10 9 32 4 Transport i gospodarka 97 1-21 29 11 7 25 3 Magazynowa Działalność związana 16 1-6 2 1 1 4 1 zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi Informacja i komunikacja 7 1-2 2-1 1 - Działalność finansowa 3 - - 1 1 - - 1 - i ubezpieczeniowa Działalność związana z obsługą 8-2 1 3-1 1 - rynku nieruchomości Działalność profesjonalna, 20 - - 8 2 2 1 6 1 naukowa i techniczna Działalność w zakresie usług 46 2-17 10 2 3 9 3 administrowania i działalność wspierająca Administracja publiczna i obrona 13 - - 3 5 1-4 - narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne Edukacja 11 - - - 3 3-5 - Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 33 - - 8 6 1 1 13 4 Działalność związana z kulturą, 8 - - 2 1 - - 4 1 rozrywką i rekreacją Pozostała działalność usługowa 28 1-7 9 4 2 4 1 Gospodarstwa domowe zatrudniające - - - - - - - - - pracowników Organizacje i zespoły eksterytorialne - - - - - - - - - *) Klasyfikacja wydarzeń powodujących uraz na podstawie Rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy w sprawie statystycznej karty wypadku przy pracy (Dz. U. Nr 269 poz. 2672 z 2004 r.). 46
Renty z tytułu wypadków przy pracy Sekcje gospodarki narodowej TABL. 29 RENTY Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY SPOWODOWANEJ WYPADKIEM PRZY PRACY PRZYZNANE W 2013 R. WEDŁUG SEKCJI GOSPODARKI NARODOWEJ W PRZELICZENIU NA 1000 PRACUJĄCYCH Wyszczególnienie Renty z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy Ogółem w odsetkach na 1000 pracujących*) OGÓŁEM 1 180 100,0 0,101 Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 45 3,8 0,379 Górnictwo i wydobywanie 36 3,0 0,213 Przetwórstwo przemysłowe 336 28,5 0,138 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę 12 1,0 0,087 wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz 22 1,9 0,150 działalność związana z rekultywacją Budownictwo 317 26,9 0,378 Handel i naprawy 122 10,3 0,056 Transport i gospodarka magazynowa 97 8,2 0,132 Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi 16 1,4 0,064 Informacja i komunikacja 7 0,6 0,026 Działalność finansowa i ubezpieczeniowa 3 0,2 0,009 Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości 8 0,7 0,041 Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 20 1,7 0,036 Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca 46 3,9 0,103 Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe 13 1,1 0,020 zabezpieczenia społeczne Edukacja 11 0,9 0,010 Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 33 2,8 0,041 Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją 8 0,7 0,054 Pozostała działalność usługowa 28 2,4 0,121 Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników - - - Organizacje i zespoły eksterytorialne - - - *) poza rolnictwem indywidualnym. 47
Renty z tytułu wypadków przy pracy Sekcje gospodarki narodowej Rys. 12 Renty z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy przyznane w 2013 r. według wybranych sekcji gospodarki narodowej w przeliczeniu na na 1000 pracujących*) rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 0,379 przemysł**) 0,141 budownictwo 0,378 handel i naprawy 0,056 transport i gospodarka magazynowa 0,132 działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi 0,064 informacja i komunikacja 0,026 działalność finansowa i ubezpieczeniowa 0,009 działalność związana z obsługą rynku nieruchomości 0,041 administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne 0,020 edukacja 0,010 opieka zdrowotna i pomoc społeczna 0,041 * )poza rolnictwem indywidualnym **) przemysł: górnictwo i wydobywanie; przetwórstwo przemysłowe; wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych; dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją 48
Renty z tytułu wypadków przy pracy Grupy chorobowe TABL. 30 RENTY Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY SPOWODOWANEJ WYPADKIEM PRZY PRACY PRZYZNANE W 2013 R.WEDŁUG WYBRANYCH GRUP CHOROBOWYCH*) I PŁCI RENCISTÓW Grupy chorobowe Ogółem Mężczyźni Kobiety OGÓŁEM 1 180 1 018 162 w tym: Urazy, zatrucia i inne określone skutki 788 687 101 działania czynników zewnętrznych Choroby układu kostno-stawowego, 86 68 18 mięśniowego i tkanki łącznej Choroby układu nerwowego 47 38 9 Choroby oka i przydatków oka 24 22 2 Choroby układu krążenia 21 18 3 Zaburzenia psychiczne i zaburzenia 22 15 7 zachowania Brak danych 174 154 20 TABL. 31 STRUKTURA RENT Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY SPOWODOWANEJ WYPADKIEM PRZYZNANYCH W 2013 R. PRZY PRACY WEDŁUG WYBRANYCH GRUP CHOROBOWYCH*) I PŁCI RENCISTÓW Grupy chorobowe Ogółem Mężczyźni Kobiety w odsetkach OGÓŁEM 100,0 100,0 100,0 w tym: Urazy, zatrucia i inne określone skutki 66,8 67,5 62,3 działania czynników zewnętrznych Choroby układu kostno-stawowego, 7,3 6,7 11,1 mięśniowego i tkanki łącznej Choroby układu nerwowego 4,0 3,7 5,6 Choroby oka i przydatków oka 2,0 2,2 1,2 Choroby układu krążenia 1,8 1,8 1,9 Zaburzenia psychiczne i zaburzenia 1,9 1,5 4,3 zachowania Brak danych 14,7 15,1 12,3 *) Grupy chorobowe według Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych. Rewizja X. 49
Renty z tytułu wypadków przy pracy Grupy chorobowe TABL. 32 RENTY Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY SPOWODOWANEJ WYPADKIEM PRZY PRACY PRZYZNANE W 2013 R. WEDŁUG WYBRANYCH GRUP CHOROBOWYCH*) I STOPNIA NIEZDOLNOŚCI DO PRACY Grupy chorobowe Ogółem całkowita niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji Stopień niezdolności do pracy całkowita niezdolność do pracy częściowa niezdolność do pracy OGÓŁEM 1 180 41 165 974 w tym: Urazy, zatrucia i inne określone skutki 788 20 114 654 działania czynników zewnętrznych Choroby układu kostno-stawowego, 86-9 77 mięśniowego i tkanki łącznej Choroby układu nerwowego 47 9 7 31 Choroby oka i przydatków oka 24-2 22 Choroby układu krążenia 21 2 5 14 Zaburzenia psychiczne i zaburzenia 22 1 2 19 zachowania Brak danych 174 9 24 141 TABL. 33 STRUKTURA RENT Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY SPOWODOWANEJ WYPADKIEM PRZY PRACY PRZYZNANYCH W 2013 R. WEDŁUG WYBRANYCH GRUP CHOROBOWYCH*) I STOPNIA NIEZDOLNOŚCI DO PRACY Grupy chorobowe Ogółem całkowita niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji Stopień niezdolności do pracy całkowita niezdolność do pracy w % ogółem częściowa niezdolność do pracy OGÓŁEM 100,0 3,5 14,0 82,5 w tym: Urazy, zatrucia i inne określone skutki działania czynników zewnętrznych 100,0 2,5 14,5 83,0 Choroby układu kostno-stawowego, mięśniowego i tkanki łącznej 100,0-10,5 89,5 Choroby układu nerwowego 100,0 19,1 14,9 66,0 Choroby oka i przydatków oka 100,0-8,3 91,7 Choroby układu krążenia 100,0 9,5 23,8 66,7 Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania 100,0 4,5 9,1 86,4 Brak danych 100,0 5,2 13,8 81,0 *) Grupy chorobowe według Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych. Rewizja X. 50
Renty z tytułu wypadków przy pracy Grupy chorobowe Rys. 13 Renty z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy przyznane w latach 2012-2013 według wybranych grup chorobowych Urazy, zatrucia i inne określone skutki działania czynników zewnętrznych 788 964 choroby ukłądu kostnostawowego, mięśniowego i tkanki łącznej 86 94 choroby układu nerwowego 47 57 choroby oka i przydatków oka 24 25 choroby układu krążenia 21 16 Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania 22 22 0 200 400 600 800 1000 1200 liczba rent 2012 2013 51
Renty z tytułu wypadków przy pracy Województwa TABL. 34 RENTY Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY SPOWODOWANEJ WYPADKIEM PRZY PRACY PRZYZNANE W 2013 R. WEDŁUG WOJEWÓDZTW W PRZELICZENIU NA 1000 PRACUJĄCYCH Województwa Renty z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy Ogółem w odsetkach na 1000 pracujących*) OGÓŁEM 1 180 100,0 0,101 Dolnośląskie 134 11,4 0,142 Kujawsko-pomorskie 81 6,9 0,139 Lubelskie 49 4,1 0,098 Lubuskie 40 3,4 0,137 Łódzkie 73 6,2 0,096 Małopolskie 80 6,8 0,080 Mazowieckie 155 13,1 0,078 Opolskie 11 0,9 0,041 Podkarpackie 55 4,7 0,102 Podlaskie 6 0,5 0,022 Pomorskie 86 7,3 0,123 Śląskie 197 16,7 0,127 Świętokrzyskie 28 2,4 0,091 Warmińsko-mazurskie 26 2,2 0,072 Wielkopolskie 115 9,7 0,097 Zachodniopomorskie 44 3,7 0,093 *) poza rolnictwem indywidualnym 52