ROLA TECHNOLOGII INFORMACYJNYCH W ROZWOJU SPO ECZNYM MIAST I WSI CZAS PRZE OMU Dwa lata w Unii Europejskiej Koniec czwartej kadencji samorz du JANUSZ SZEWCZUK WROC AW CZERWIEC 2006 Negatywne zmiany demograficzne i spo eczne spadek przyrostu naturalnego odp yw ludzi m odych i przedsi biorczych zmiana struktury wiekowej spo eczno ci lokalnych wzrost liczby ludzi nie posiadaj cych sta ych dochodów z pracy lub dzia alno ci gospodarczej 1
Migracje w gminach Powiatu Bydgoskiego 400 300 200 100 0-100 -200 1980 1988 1990 Dobrcz 2000 Osielsko Sicienko 2002 Solec Kuj. 2
Powiat koszali ski Powiat koszali ski Powiat koszali ski Powiat koszali ski 3
Miasta wesz y w now faz transformacji gospodarczej wyczerpa y si mo liwo ci rozwoju miasta w oparciu o tradycyjne rodzaje i formy aktywno ci gospodarczej s abo lokalnej infrastruktury instytucjonalnej wspomagaj cej rozwój si y roboczej i wzrost konkurencyjno ci firm Ograniczenia finansowe ludzi firm i samorz dów spadek dochodów firm spadek ilo ci miejsc pracy w gospodarce spadek dochodów ludno ci kurcz ce si mo liwo ci finansowania programów rozwoju przez samorz dy LICZBA PODATNIKÓW Koszalin DOCHODY DOCHÓ D NA PODATNIKA 4
2000 2001 2002 7 000 6 500 6 000 5 500 5 000 4 500 4 000 3 500 3 000 2 500 2 000 1 500 1 000 500 0 Wa³cz-miasto Wa³cz-gmina Cz³opa Tuczno Miros³awiec POWIAT 5
ZMIANY KULTUROWE W KRAJACH ROZWINI TYCH CZAS PRZE OMU Zmiana modelu rodziny Zmniejszenie gospodarstw domowych Spadek liczby ma e stw Zmiany kulturowe Wzrost liczby rozwodów Nowe technologie Transformacja ustrojowa Transformacje spo eczno-gospodarcze Spadek przyrostu naturalnego Tylko Albania w Europie ma przyrost naturalny pozwalaj cy na wzrost demograficzny bez imigracji Liczba mieszka ców Europy spadnie z 728 mln w 2000r. do 600 nlm w 2050r. Zwrot koncentracji z czynników wytwarzania na pozyskanie odbiorców wytworzonych dóbr i us ug ZMIANY USTROJOWE Regulowany rozdzia dóbr, ludzi, idei TRANSFORMACJA SPO ECZNOGOSPODARCZA Zmiany technologii, organizacji i lokalizacji produkcji Zmiana kwalifikacji i wynagradzania pracowników Zmiana no nika kapita u i podzia u dochodów Swobodny przep yw dóbr, ludzi, idei POLACY W IRLANDII -120 ty imigrantów z Polski - 34% posiada w asne mieszkanie lub dom POLACY W ANGLII -200 ty Polaków wg danych brytyjskiego MSW -400 ty wg. Micha a Garapicha -Planowana imigracja 1 mln do 2020 r -80 % nowych emigrantów w Anglii jest poni ej 32 roku ycia -Zarobki - 3,3 ty Euro rednio miesi cznie - 97 % pracuje na ca y etat - Zarobki - 4-5 ty z rednio miesi cznie 6
CZYNNIKI ZMIAN W GOSPODARCE USA KLASTERY Przep yw towarów ZMIANA ZATRUDNIENI A 1975-95 (%) ZMIANA WARTO CI DODANEJ NA ZATRUDNIONEGO (%) ZMIANA WYNAGRODZENIA 1975-95 (%) REDNIE WYNAGRODZENIE (TYS. $) US UGII WYKONYWANE OSOBI CIE 163-32 16 33,39 US UGI MEDYCZNE 132-29 13 30,38 TURYSTYKA I ROZRYWKA 115 13-2 14,47 US UGI FINANSOWE 61 16 34 41,01 BUDOWNICTWO 49 0-9 30,73 PRODUKTY MEDYCZNE 45 66 16 43,95 TRANSPORT I SPEDYCJA 41 40-16 32,09 DOSTAWY DLA PRZEMYS U 31 62 2 36,42 PRZEMYS WYDAWNICZY 23 3 1 33,20 TELEKOMUNIKACJA 15 145 14 40,32 7 64 8 41,54 2 60 3 32,10 RODKI TRANSPORTU ZAOPATRZENIE MATERIA OWE The Economics of Cities. Edward L. Glaeser Harvard University CZYNNIKI ZMIAN W GOSPODARCE USA SKUTKI ZMIAN STRUKTURALNYCH GOSPODARKI DLA MIAST KLASTERY ZMIANA ZATRUDNIENIA 1975-95 (%) ZMIANA WARTO CI DODANEJ NA ZATRUDNIONEGO (%) ZMIANA WYNAGRODZENIA 1975-95 (%) REDNIE WYNAGRODZENIE (TYS. $) 2 60 3 32,10 PRZEMYS OBRONNY I LOTNICZY -11 54 10 44,11 ROLNICTWO I PRZETWÓ RSTWO -17 75 18 24,44 WYDOBYCIE SUROWCÓ W -18 77 9 43,07 PRZEMYS MASZYNOWY -20 86-5 38,39 TOWARY KONSUMPCYJNE -23 79 12 37,79 PRZEMYS TEKSTYLNO W OKIENNICZY -28 117 0 20,75 ZAOPATRZENIE MATERIA OWE SKUTKI ZMIAN STRUKTURALNYCH GOSPODARKI DLA MIAST 8 z 15 najwi kszych miast USA z 1950 traci o mieszka ców w ka dej dekadzie 12 miast ma dzi mniej mieszka ców ni w 1950 Spadek liczby mieszka ców osi gn 33% Wzrost ubóstwa Firmy przenosz dzia alno lub bankrutuj Firmy zwalniaj pracowników o najni szych kwalifikacjach Ro nie trwa e bezrobocie i ubóstwo, patologie najni ej wykwalifikowanych mieszka ców Wykwalifikowani mieszka cy opuszczaj miasta pod aj c za miejscami pracy SKUTKI ZMIAN STRUKTURALNYCH GOSPODARKI DLA MIAST PRZYK AD DETROIT Spadek liczby miejsc pracy w przemy le 338 ty miejsc pracy w 1963 62 ty - w 1992 Spadek dochodów mieszka ców, mediana dochodów gospodarstwa domowego - 62% poziomu USA Spadek warto ci nieruchomo ci warto 80 % domów i 30 % mieszka spada poni ej 70 % kosztu budowy nowych 7
ZMIANY SYTUACJI MIAST W OSTATNICH DEKADACH ( USA) Dekady kryzysu lata 70 i 80 te Wzrost ubóstwa i spadek liczby mieszka ców Wzrost przest pczo ci i kryzys systemu edukacji Spadek tempa zrostu i tworzenia miejsc pracy w porównaniu z przedmie ciami ( 3 krotna ró nica) ZMIANY LATA 90-te PIERWSZY FEDERALNY PROGRAM ROZWOJU MIAST Sytuacja miast poprawia si ale wyzwania pozostaj aktualne Dysproporcje powstawania miejsc pracy pomi dzy miastami i przedmie ciami ( 87% miejsc pracy nie wymagaj cych wysokich kwalifikacji powsta o na przedmie ciach) " Biedna Ameryka" spo ecznie i ekonomicznie izolowana, geograficznie skoncentrowana Migracja klasy redniej do przedmie trwa. 8
ZMIANY LATA 90 TE - PIERWSZY FEDERALNY PROGRAM ROZWOJU MIAST ZMIANY Pierwsza dekada 2000 - rozkwit miast i obszarów metropolitalnych Sytuacja miast si poprawia Najni sze od 25 lat bezrobocie poni ej 5 % Wzrost gospodarczy ponad 5 % Wzrost liczby mieszka ców 80% ludno ci 87% wzrostu gospodarczego 85% dochodów mieszka ców i wzrostu liczby miejsc pracy 93% wzrostu eksportu i rozwoju technologii 48 obszarów metropolitalnych wchodzi do listy 100 najwi kszych gospodarek wiata CZYNNIKI ROZWOJU MIAST PIERWSZA DEKADA 2000 - ROZKWIT MIAST WYZWANIA Nowe miejsca pracy oferuj wynagrodzenie 15% ni sze ni zlikwidowane miejsca pracy Dost pno dróg transportowych Dost pno czynników produkcji (skilled city) Dost pno konsumentów (consumer city) Decyduje czynnik który jest dobrem bardziej rzadkim, mniej dost pnym ROLA MIAST I OBSZARÓW METROPOLITALNYCH W NOWEJ GOSPODARCE Centra innowacji zaawansowanych technologii, us ug i informacji Centra edukacji bada i medycyny Centra kultury, rekreacji, sportu, rozrywki, turystyki ROLA MIAST I OBSZARÓW METROPOLITALNYCH W NOWEJ GOSPODARCE Udzia w gospodarce obszarów zurbanizowanych jest proporcjonalnie wy szy od udzia u mieszka ców w liczbie ludno ci kraju Miasta fundamentem zamo no ci i jako ci ycia dla kraju, spo eczno ci lokalnych i rodzin Centra handlu i w z y transportowe Centra rozwoju technologii i lekkich przemys ów Centra si y roboczej i rynek pracy Miejski Paradoks: Koncentracja ubóstwa Centra rozwoju gospodarczego 9
FILARY ROZWOJU W DOBIE NOWEJ GOSPODARKI WYZWANIA STOJ CE PRZED MIASTAMI -nowa gospodarka -ograniczone zdolno ci dochodowe -migracje ludzi i firm -suburbanizacja -potrzeba nowej edukacji -zmiana roli administracji samorz dowej SRGG STOWARZYSZENIE ROZWOJU GOSPODARCZEGO GMIN rozpoznanie roli w globalnej gospodarce kreowanie wysoko kwalifikowanej si y roboczej inwestowanie w infrastruktur dla innowacji poprawa jako ci ycia piel gnowanie klimatu dla innowacyjnej gospodarki zdefiniowanie na nowo roli i form dzia ania administracji samorz dowej SRGG STOWARZYSZENIE ROZWOJU GOSPODARCZEGO GMIN 1. Komputeryzacja urz dów, 2. Lokalny Operator Spo ecze stwa Informacyjnego, Zwi zek Miast i Gmin Dorzecza Pars ty, 3. Portal Wrota Pars ty, 24 gminy, 4. Edukacja i szkolenia, promocja Internetu 5 powiatów, 5. Infrastruktura i punkty dost pu do Internetu (PIAP y) Stowarzyszenie Rozwoju Gospodarczego Gmin. SRGG STOWARZYSZENIE ROZWOJU GOSPODARCZEGO GMIN SRGG STOWARZYSZENIE ROZWOJU GOSPODARCZEGO GMIN 10
Instytucje publiczne SRGG Organizacje spo eczne Firmy Tury ci Mieszka cy Inwestorzy STOWARZYSZENIE ROZWOJU GOSPODARCZEGO GMIN Internet e-urz d e-praca e-gospodarka... Dost p do lokalnych us ug i informacji przez Internet Wrota Pars ty platforma integracyjna spo ecze stwa informacyjnego Rolnictwo Sport Gospodarka Zdrowie Lokalne zasoby informacyjne i bazy danych Lokalny Operator Spo ecze stwa Informacyjnego (LOSI) Administracja Kultura Instyt. publiczne O wiata Organizacje pozarz dowe Lokalne r ód a informacji Mieszka cy Instytucje publiczne Organizacje spo eczne Firmy Wsparcie LOSI dla osób i podmiotów (szkolenia, promowanie sieci, dost p do Internetu, rozwijanie umiej tno ci) Przyk ad Gmina Ul. Marii Sk odowskiej Curie 4 71-332 Szczecin www.srgg.org.pl office@srgg.org.pl Tel/ fax 091 4874480 11