Komentarz tygodniowy 14-21.07.2017 DANE MAKROEKONOMICZNE Z POLSKI Szacunkowe wykonanie budżetu Ministerstwo Finansów Według szacunkowych danych opublikowanych przez Ministerstwo Finansów, dochody budżetu państwa po sześciu miesiącach 2017 r. wyniosły 176,7 mld zł, wobec 151,6 mld zł przed rokiem. Analizując dostępne dane warto odnotować, iż wzrost dochodów ogółem (o 25,1 mld zł w porównaniu ze stanem sprzed roku) wynika głównie ze wzrostu dochodów podatkowych (o 23,5 mld zł r/r, w tym VAT o 17,6 mld zł), które zrekompensowały brak w tegorocznym budżecie wpływów z aukcji LTE (dochody z tego tytułu zasiliły budżet w I-VI 2016 r. w wysokości 7,1 mld zł). Równocześnie, wydatki po sześciu miesiącach 2017 r. były wyższe niż przed rokiem zaledwie o 0,5 mld zł, co pozwoliło na osiągnięcie nadwyżki budżetowej (5,9 mld zł, wobec 18,7 mld zł deficytu po sześciu miesiącach 2016 r.). Niski poziom wydatków po sześciu miesiącach to m.in. zasługa niższych wydatków na obsługę długu (o 2,0 mld zł), a także niższych niż przed rokiem (o 4,2 mld zł) dotacji z budżetu państwa do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Raportowane przez resort finansów mniejsze niż przed rokiem dotacje do FUS korespondują z danymi GUS o systematycznej poprawie sytuacji na rynku pracy (wzrost zatrudnienia i wynagrodzeń w sektorze przedsiębiorstw), która wspiera wpływy ze składek na ubezpieczenia społeczne. Wykonanie budżetu po sześciu miesiącach należy ocenić pozytywnie. Dostrzegając poprawę należy równocześnie zwrócić uwagę, iż wzrost dochodów budżetowych w pierwszym półroczu (o 25,1 mld zł r/r) jest częściowo efektem wcześniejszej niż w roku ubiegłym wpłaty z zysku Narodowego Banku Polskiego (8,7 mld zł z tego tytułu zasiliło budżet państwa w czerwcu br., podczas gdy w 2016 r. wpłata z zysku NBP w wysokości 7,9 mld zł wpłynęła do budżetu dopiero w lipcu). Uwzględniając powyższe uwarunkowania można oczekiwać, iż po lipcu różnica pomiędzy wykonaniem dochodów budżetowych w tym i ubiegłym roku znacząco się zmniejszy. Zatrudnienie i wynagrodzenie dane GUS Według danych GUS przeciętne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw, w których liczba pracujących przekracza 9 osób wyniosło w czerwcu br. 4 508,08 zł (wzrost o 6,0 % r/r), zaś zatrudnienie w tym sektorze wyniosło w czerwcu 6 001,5 tys. osób (wzrost o 4,3 % r/r). Dane z sektora przedsiębiorstw należy ocenić pozytywnie. Dobra kondycja rynku pracy powinna sprzyjać zwiększeniu konsumpcji w kolejnych miesiącach, która stanowić będzie główny filar wzrostu gospodarczego. Odnotowując raportowaną przez GUS poprawę na rynku pracy, warto równocześnie zwrócić uwagę, iż w związku z powrotem inflacji, w ujęciu realnym (tj. po uwzględnieniu wzrostu cen), tempo wzrostu wynagrodzeń jest niższe niż w ostatnich latach (3,0 % r/r w okresie sześciu miesięcy 2017 r., wobec 5,1 % r/r przed rokiem i 4,7 % r/r w analogicznym okresie 2015 r.). 1
Produkcja przemysłowa, sprzedaż detaliczna dane GUS Według danych GUS, produkcja przemysłowa w czerwcu br. wzrosła o 4,5 % r/r, wobec wzrostu o 9,1 % r/r w maju br. Pomimo wyraźnego spowolnienia rocznej dynamiki, dane za czerwiec nie są niepokojące. Silne wahania dynamiki odnotowywano także w poprzednich miesiącach (wykres obok), zaś ich przyczyną są różnice w liczbie dni roboczych w poszczególnych okresach porównawczych. Z tego względu warto porównać zmiany poziomu produkcji w dłuższym okresie (po sześciu miesiącach tego roku tempo wzrostu produkcji wyniosło 5,7 % r/r, wobec 4,4 % r/r przed rokiem i 4,6 % przed dwoma laty). Wraz z danymi o produkcji przemysłowej GUS opublikował dane o inflacji producentów. Wskaźnik cen producentów (ang. PPI Producer Price Index) wyniósł w czerwcu br. 1,8 % r/r, co oznacza, iż ukształtował się na najniższym poziomie od siedmiu miesięcy. Taki odczyt potwierdza, iż pomimo dobrej koniunktury, w gospodarce nie ma presji inflacyjnej, co powinno wspierać oczekiwania rynkowe odnośnie stabilizacji stóp procentowych NBP w kolejnych miesiącach. Wśród danych opublikowanych w środę przez GUS, zwraca uwagę odczyt sprzedaży detalicznej, która odnotowała najniższe tempo wzrostu od ośmiu miesięcy (6,0 % r/r, wobec 8,4 % r/r w maju). Spowolnienie dynamiki sprzedaży (oprócz wpływu dni roboczych) może być przejawem stopniowego wygasania pozytywnego efektu, jaki przyniósł wprowadzony w kwietniu 2016 r. program Rodzina 500 plus (punktem odniesienia dla rocznej dynamiki sprzedaży detalicznej od trzech miesięcy są okresy obowiązywania programu w 2016 r.). Pewną przeciwwagą dla osłabienia dynamiki sprzedaży detalicznej są jednak dane dotyczące koniunktury w sektorze budowlanym, które potwierdzają od marca br. silnie rosnącą produkcję (o 11,6 % r/r w czerwcu br., wobec 8,4 % r/r wzrostu w maju). Znaczenie danych o produkcji budowlanej wynika stąd, iż pozwalają oczekiwać także znaczącej poprawy dynamiki inwestycji w drugim kwartale 2017 r. (w I kw. 2017 r. nakłady inwestycyjne spadły o 0,4 % r/r). 2
WYDARZENIA Międzynarodowy Fundusz Walutowy opublikował swe najnowsze prognozy dla Polski. W porównaniu z oczekiwaniami z kwietnia br., przewidywania dla Polski są nieco bardziej optymistyczne. W 2017 r. nasza gospodarka będzie rozwijać się w tempie 3,6 %, podczas gdy w poprzedniej prognozie oczekiwano wzrostu na poziomie 3,4 %. W raporcie podkreślono m.in., iż wzrost gospodarczy wspierany jest zarówno przez politykę pieniężną, jak i fiskalną, a także poprzez znaczące transfery środków z UE. Prognozy wskazują równocześnie na korektę w dół oczekiwań odnośnie kształtowania się średniorocznej inflacji w 2017 r. (2,1 %, wobec 2,3 % w prognozie z kwietnia). Lipcowa korekta prognoz w zakresie zmian PKB i inflacji koresponduje z opublikowanymi w ostatnich miesiącach danymi, które wskazały na poprawę koniunktury w pierwszym kwartale 2017 r. (wzrost PKB o 4,0 % r/r) oraz na wyhamowanie dynamiki inflacji w drugim kwartale br. Wśród czynników mogących ograniczyć wzrost gospodarczy w kolejnych latach (tj. po 2017 r.) wskazano m.in. kwestię niekorzystnego wpływu zjawisk demograficznych i strukturalnych na wzrost inwestycji i wydajności pracy. W szczególności wskazano na ryzyka związane ze spadkiem liczby osób w wieku produkcyjnym, który może zostać pogłębiony poprzez przywrócenie od 1 października 2017 r. dawnego wieku emerytalnego (60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn). GUS opublikował dane dotyczące koniunktury w przemyśle, budownictwie i handlu. W wynikach badania prezentuje się tzw. procent netto, który jest różnicą między odsetkiem odpowiedzi pokazujących przeciwne kierunki (np. poprawa lub pogorszenie koniunktury), co pozwala pokazać ogólną tendencję w danym sektorze. Z cyklicznego, ankietowego badania podmiotów gospodarczych wynika, iż w lipcu br. oceny koniunktury w poszczególnych sektorach były podobne jak przed miesiącem Wyniki lipcowego badania GUS wśród przedsiębiorstw należy ocenić pozytywnie. Taka interpretacja wynika m.in. stąd, iż większy odsetek ankietowanych podmiotów gospodarczych odnotowuje poprawę niż pogorszenie koniunktury (dodatnia wartość wskaźników). Ponadto, warto odnotować, iż odpowiednie wartości pozostają wyraźnie wyższe niż przed rokiem, co pozwala zachować optymizm odnośnie tempa wzrostu gospodarczego w drugim półroczu 2017 r. DANE MAKROEKONOMICZNE ZE ŚWIATA Strefa euro Decyzja w sprawie stóp procentowych Rada EBC pozostawiła stopy procentowe na dotychczasowym poziomie (główna wynosi 0,00 %). Ponadto potwierdzono, iż zakupy aktywów mają być prowadzone na obecnym poziomie 60 mld euro miesięcznie do końca grudnia 2017 r., a w razie potrzeby jeszcze dłużej. Brak zmian w komunikacie EBC ogranicza potencjalną słabość złotego, spowodowaną wzrostem napięć w krajowej polityce. 3
RYNKI FINANSOWE RYNEK STÓP PROCENTOWYCH Rynkowe stawki WIBOR w ubiegłym tygodniu pozostały stabilne (wykres obok). Warto odnotować, iż obecny poziom stawek w głównych tenorach utrzymuje się bez zmian od listopada 2016 r. Brak sygnałów ze strony władz monetarnych o możliwych zmianach w poziomie stóp NBP w perspektywie najbliższych miesięcy powinien sprzyjać stabilizacji rynkowych stawek także w kolejnych tygodniach. Ze względu na okres wakacyjny, najbliższe posiedzenie decyzyjne RPP odbędzie się dopiero we wrześniu (5-6.09). Średnie rynkowe stopy procentowe w okresie 17 21.07.2017 r. Okres WIBOR EURIBOR LIBOR-USD LIBOR-CHF LIBOR-GBP 1M 1,66% -0,37% 1,23% -0,78% 0,25% 3M 1,73% -0,33% 1,31% -0,73% 0,29% 6M 1,81% -0,27% 1,45% -0,65% 0,43% 1Y 1,85% -0,15% 1,73% -0,50% 0,64% RYNEK WALUTOWY Wyszczególnienie 14.07.2017 21.07.2017 Zmiana USD/PLN 3,6986 3,6320-1,8% EUR/PLN 4,2194 4,2311 0,3% CHF/PLN 3,8162 3,8195 0,1% Biorąc pod uwagę kurs ustalony na fixingu NBP, złoty osłabił się w ostatnim tygodniu wobec euro i franka oraz umocnił wobec dolara (tabela obok). Wyraźny spadek kursu USD/PLN był kontynuacją tendencji obserwowanej w poprzednim tygodniu (po publikacji danych o inflacji i sprzedaży detalicznej w USA w dniu 14 lipca, która zwiększyła wątpliwości odnośnie determinacji Fed w dalszym zacieśnianiu polityki pieniężnej). W tym kontekście istotny wpływ na rynek walutowy będzie miał komunikat władz monetarnych w USA po posiedzeniu w dniach 25-26 lipca. Na rynku krajowym potencjał do ewentualnego osłabienia złotego w najbliższych dniach został ograniczony poprzez ogłoszenie w godzinach porannych 24 lipca prezydenckiego weta do ustawy o Sądzie Najwyższym oraz Krajowej Radzie Sądownictwa. 4
RYNEK TOWAROWY Data Cena ropy Cena złota Cena srebra (USD/bbl) (USD/oz.) (USD/oz.) 14.07 48,91 1228,58 15,95 17.07 48,42 1233,90 16,07 18.07 48,84 1241,96 16,25 19.07 49,70 1240,37 16,24 20.07 49,30 1244,24 16,29 21.07 48,06 1254,40 16,47 Na rynku ropy cena surowca (Brent) spadła w minionym tygodniu o 1,7 %. Warto odnotować, iż ceny utrzymują się blisko poziomów sprzed roku (46,2 USD/bbl na zamknięciu w dn. 21.07.2016 r.), pomimo, iż uzgodnienia OPEC z 30 listopada 2016 r. odnośnie redukcji wydobycia surowca są w dużym stopniu realizowane (według danych Bloomberg, w okresie styczeń-czerwiec 2017 r. państwa OPEC ograniczyły łącznie wydobycie o 1,2 mln baryłek dziennie, link https://www.bloomberg.com/graphics/20 17-opec-production-targets/). Dotychczasowe porozumienia niektórych państw (w tym Arabii Saudyjskiej i Rosji) nie przełożyły się na trwały wzrost cen surowca na światowych rynkach, gdyż państwa, które zdecydowały o ograniczeniu podaży (pomimo silnej pozycji rynkowej) nie są monopolistami na rynku. W USA, gdzie nie obowiązują limity produkcji, wydobycie ropy osiągnęło w tygodniu zakończonym 14.07 najwyższy poziom od dwóch lat (9,429 mln baryłek dziennie). Zmiany cen ropy na tle poziomu wydobycia surowca w USA od początku roku, zostały zaprezentowane na wykresie obok. RYNEK KAPITAŁOWY W ujęciu tygodniowym WIG30 zyskał 0,1 %. Niewielkie zmiany indeksu w ostatnich dniach wpisują się w obserwowaną od kilku miesięcy stabilizację nastrojów na GPW (wykres obok). Na kierunek zmian na rynku akcji w kolejnych tygodniach kluczowy wpływ będą miały sygnały ze strony głównych banków centralnych. Ewentualne sugestie o zaostrzeniu polityki pieniężnej w USA w drugim półroczu mogą być impulsem do spadkowej korekty. W tym kontekście najważniejszym wydarzeniem w najbliższych dniach jest komunikat Fed po posiedzeniu zaplanowanym w dn. 25-26 lipca br. 5
KALENDARIUM Kalendarium na najbliższy tydzień (26-30.06.2017 r.) Data Kraj Wskaźnik makro Okres Wartość poprzednia 25 lipca Polska Stopa bezrobocia VI 7,4 %* 26 lipca USA Decyzja w sprawie stóp procentowych VII 1,00-1,25 % * według wstępnych danych Ministerstwa Pracy, stopa bezrobocia rejestrowanego na koniec czerwca br. wyniosła 7,2 % DEPARTAMENT PLANOWANIA I ANALIZ Piotr Lebiedziński Wicedyrektor Departamentu Planowania i Analiz, tel.: 22 539-52-62 Daniel Piekarek Analityk Makroekonomiczny, tel.: 22 539-54-97 Niniejsze opracowanie zostało sporządzone wyłącznie w celu informacyjnym i nie może być traktowane jako doradztwo ani porada inwestycyjna. W szczególności nie może być traktowane jako oferta ani propozycja zawarcia jakiejkolwiek transakcji, jak również nie jest formą reklamy ani ofertą sprzedaży jakiejkolwiek usługi świadczonej przez Bank BPS S.A. przedstawione opinie i komentarze są niezależnymi opiniami Banku BPS S.A. i pozostają aktualne wyłącznie w momencie ich wydania. Przy ich opracowaniu wykorzystano źródła informacji, które są uważane za wiarygodne i dokładne, jednak zastrzegamy, iż mimo to mogą być one niekompletne lub skrócone. Niniejszy dokument stanowi własność Banku. Kopiowanie i rozpowszechnianie niniejszego dokumentu w całości lub w części możliwe jest wyłącznie po uprzednim uzyskaniu pisemnej zgody Banku. 6