Strona 1 z 5 ogólne Konstrukcjami stalowymi określa się w odnośnej literaturze i normalizacji wszystkie konstrukcje ze stali, dla których wymagane jest świadectwo bezpieczeństwa w odniesieniu do nośności. Takie konstrukcje dla mostów, urządzeń energetycznych, budowli przemysłowych, hal itd. produkowane są z reguły ze stali węglowej lub niskostopowej i oferują korzyści techniczne, gospodarcze i ekologiczne. Z reguły konieczne są jednak środki antykorozyjne, aby uniknąć ze wszech miar znanej korozji stali i powstających w jej wyniku szkód korozyjnych, a przez to naruszenia funkcji konstrukcyjnych. Korozja stali powodowana jest w znacznej mierze przez następujące wpływy: atmosferyczne chemiczne mechaniczne termiczne (wilgoć, promieniowanie UV) (kwasy, ługi, sole, rozpuszczalniki) (tarcie, uderzenie, odkształcenie) (wysokie i niskie temperatury, obciąŝenie przemienne) Naniesienie powłok organicznych składających się ze specjalnie dopasowanych do siebie powłok gruntujących i nawierzchniowych jest najbardziej znanym i w dalszym ciągu najznakomitszym sposobem postępowania w celu ochrony antykorozyjnej budowli stalowych. Odpowiednie kombinacje cynkowania ogniowego i powłok stanowią zaletę przy obu tych metodach dla szczególnie wysokowartościowych i długowiecznych systemów ochrony antykorozyjnej. Ten obszerny i kompleksowy zakres wymaga jednak systematycznej współpracy wszystkich uczestników: zleceniodawców, biur inŝynieryjnych i instytutów kontrolnych, przedsiębiorstw zajmujących się nakładaniem powłok i producentów powłok. Bez ram określających reguły techniczne, definicje, wymagania itd. współpraca tego typu byłaby prawie niewyobraŝalna lub przynajmniej utrudniona i nieprzejrzysta. Reasumując, aby uniknąć nieporozumień przy realizacji, muszą istnieć jednoznaczne wytyczne na bazie stanu techniki, które decydować będą o przydatności systemów powłok dla róŝnych obciąŝeń korozyjnych, kształtowania i planowania zgodnego z ochroną antykorozyjną oraz wykonywania i kontroli powłok. Norma DIN EN ISO 12944 Ochrona przed korozją konstrukcji stalowych za pomocą ochronnych systemów malarskich (część 1 do 8) przedstawia te jednolite, wspólne oraz uznane ramy i potwierdziła się wyśmienicie od czasu jej wprowadzenia do praktyki ochrony antykorozyjnej. Redukcja emisji LZO (VOC) Przy zastosowaniu powłok antykorozyjnych zawierających rozpuszczalniki ulatniają się rozpuszczalniki organiczne (LZO = lotne związki organiczne / VOC = volatile organic compounds), które są współsprawcami okołoziemskiego ozonu ( smog letni ). Aby wyraźnie obniŝyć emisję tych rozpuszczalników uchwalono w Unii Europejskiej i w pojedynczych krajach członkowskich odpowiednie ustawy i rozporządzenia. Przy tym w Niemczech tzw. Dyrektywa LZO (31. BImschV) reguluje znacznie redukcję LZO w zakładach przemysłowych (powlekanie w zakładzie). Od stycznia 2007 obowiązuje dodatkowo Dyrektywa Decopaint (ChemVOCFarbV), która reguluje specyficzne dla produkcji wartości graniczne emisji rozpuszczalników przy powlekaniu budowli i części budynków. Od wielu lat są do dyspozycji wysokowartościowe powłoki antykorozyjne o niskiej zawartości rozpuszczalnika i powłoki wodorozcieńczalne, przy pomocy których zachowane zostają wartości wskazane w rozporządzeniach. Odpowiednie wartości podane są w naszych zestawieniach systemów produktów i w Informacjach Technicznych.
Strona 2 z 5 Asortyment i wykonanie GEHOLIT + WIEMER dysponuje wyśmienitymi umiejętnościami i wieloletnim doświadczeniem praktycznym w zakresie ochrony antykorozyjnej. Z powodu róŝnorodności moŝliwych systemów ochrony antykorozyjnej w poniŝszych tabelach mogą być przytoczone jedynie najwaŝniejsze systemy G+W przykładowo dla róŝnych profili wymagań (kategorie korozyjne, obciąŝenia termiczne). Systemy te odpowiadają wymaganiom normy DIN EN ISO 12944, ZTV-KOR, wzgl. TL/TP-KOR-budowle stalowe w zakresie budowli dla komunikacyji / transportu lub innym przepisom i wyśmienicie sprawdziły się w praktyce. Powłoki wzgl. systemy powłok muszą być dopasowane do oczekiwanego obciąŝenia podczas uŝytkowania, jak równieŝ do procesu aplikacji. Z powodów jakościowych, pogodowych, ochrony środowiska i finansowych zastosowanie następuje dzisiaj przewaŝnie w lakierniach stacjonarnych. WaŜnym warunkiem dla jakości powłoki antykorozyjnej i wynikającej z tego długości czasu ochronnego jest rzeczowe i fachowe przygotowanie powierzchni zgodnie z odnośnymi normami. Wskazówki odnośnie koniecznego przygotowania powierzchni oraz wskazówki dot. przygotowania aplikacji powłok G+W znajdują się w tabelach systemowych, a szczegółowo w Informacjach Technicznych specyficznych dla danego produktu. Dalszym istotnym faktorem realizacji jest dotrzymanie wymaganych grubości Ŝądanych warstw. JeŜeli nie ustalono inaczej, to obowiązują tu dane zgodnie z DIN EN ISO 12944-5: śadna mierzona wartość grubości warstwy suchej nie moŝe przekraczać 80 % grubości warstwy Ŝądanej. Grubości warstwy suchej, pomiędzy 80 % a 100 % grubości warstwy Ŝądanej są dopuszczalne tylko wtedy, gdy średnia wartość wszystkich mierzonych grubości warstwy suchej jest większa lub równa grubości warstwy Ŝądanej. Grubość warstwy suchej nie powinna przekraczać trójkrotnej wartości grubości warstwy Ŝądanej. Nie tylko z powodów ekonomicznych kwestia długości okresu ochronnego ma wielkie znaczenie. W normie DIN EN ISO 12944-5 znajdują się dlatego oprócz kategorii korozyjnych dodatkowe wskazówki odnośnie okresu ochronnego. Okres ochronny nie jest jednak okresem gwarancji. Przy wyborze i porównaniu systemów powłok, planowaniu zabiegów antykorozyjnych, jak równieŝ ustalaniu programów naprawczych oferuje on jednak wiele korzyści. Okres ochronny dzielony jest na trzy obszary: Nazwa Okres ochronny w latach krótki (K) - low 2 do 5 średni (Ś) - medium 5 do 15 długi (D) - high ponad 15 Okres ochronny podaje kaŝdorazowo okres do pierwszej odnowy, przy czym musi być ustalony rozmiar powstałych uszkodzeń powłoki. Zgodnie z tym podany w tabelach okres ochronny systemu powlekania zostaje osiągnięty, gdy do tej pory pojawi się maksymalnie stopień rdzy Ri 3 zgodnie z ISO 4628-3. Tabela 1: Podział okresu ochronnego zgodnie z DIN EN ISO 12944-1
Strona 3 z 5 Dla warunków środowiskowych w atmosferze następuje zgodnie z normą DIN EN ISO 12944-2 podział na pięć kategorii korozyjnych C1 do C5, przy czym w kategorii C1 nie występuje Ŝadne obciąŝenie korozyjne: Kategoria korozyjności ObciąŜenie korozyjne na zewnątrz środowisko, przykłady wewnątrz C2 niewielkie Atmosfera z niewielkimi zanieczyszczeniami i suchym klimatem. Najczęściej obszary wiejskie. Nieogrzewane budynki, gdzie moŝe wystąpić skraplanie, np. magazyny, hale sportowe. C3 umiarkowane Atmosfera miejska i przemysłowa, umiarkowane zanieczyszczenia spowodowane przez dwutlenek siarki, obszary wybrzeŝa z niewielkim zasoleniem. Pomieszczenia produkcyjne z wysoką wilgotnością i niewielkim zanieczyszczeniem powietrza, np. zakłady produkcji środków spoŝywczych, pralnie, browary, mleczarnie. C4 silne Obszary przemysłowe i obszary wybrzeŝa z umiarkowanym zasoleniem. Zakłady chemiczne, baseny, hangary nad wodą morską. C5-I bardzo silne Obszary przemysłowe o wysokiej wilgotności i z agresywną atmosferą. Budynki lub obszary z prawie stałym skraplaniem i silnym zanieczyszczeniem. C5-M bardzo silne Obszary wybrzeŝa i offshore z wysokim zasoleniem. Budynki lub obszary z prawie stałym skraplaniem i silnym zanieczyszczeniem. Tabela 2: Kategorie korozyjności i obciąŝenia korozyjnego wg DIN EN ISO 12944-2 W ramach tych danych moŝliwa jest zróŝnicowana ochrona antykorozyjna z róŝnorodnością sprawdzonych w praktyce i zorientowanych na zastosowanie systemów powłok. Przegląd przydatności systemów powłok dla róŝnych kategorii korozyjności i róŝnych okresów ochronnych (krótkiego, średniego, długiego = L, M, H) jest prosty i szybki. ZaleŜnie od stanowiska moŝna rozpoznać wymaganą przez normę obciąŝalność i oczekiwaną trwałość systemu (czytanie tabeli od lewej strony na prawą) lub wyszukać odpowiednie systemy powlekania dla określonych obciąŝeń (czytanie tabeli od prawej strony na lewą).
Strona 4 z 5 Systemy duplex Dodatkowe powlekanie farbą elementów ocynowanych ogniowo jest konieczne, o ile wymagana jest kolorowa nawierzchnia; ponadto oferuje powłoka na ocynku oprócz tego wiele korzyści technicznych: Wybór kolorystyki: z powodów estetycznych i w celu nadania kształtu architektonicznego, w celu ostrzeŝenia lub jako wskazówka: czerwone/białe powłoki kontroli ruchu lotniczego lub kolory ostrzegające, w celu zmniejszenia odblasku, adaptacja. Korzyści techniczne: Przez powlekanie chroni się metalową powłokę cynkową przed rozkładem w wyniku wpływów atmosferycznych i/lub chemicznych. Powłoka cynkowa elektrochemiczna i działająca jako metalicznie mocna bariera zapobiega powstawaniu korozji podpowierzchniowej przy uszkodzeniachniach powłoki lub defektach. Uszkodzenia mechaniczne kończą się z reguły na powierzchni granicznej powłoki cynkowej oraz powłoki lakierniczej. LeŜąca pod nimi stal jest dalej chroniona. Ocynkowane konstrukcje są kompletnie zaopatrzone w powłokę antykorozyjną, takŝe w miejscach zakrytych lub cięŝko dostępnych. Długi okres ochronny efekt synergiczny Wzajemnie pozytywny wpływ cynkowania ogniowego i powłoki powoduje wzrost działania antykorozyjnego. Okres ochronny systemów duplex jest przez to znacznie dłuŝszy niŝ suma okresów działania ochronnych cynkowania ogniowego lub systemów powłok do stal. Tego typu działania łączne określane są ogólnie jako synergia. Osiągnięte zostają zaleŝnie od systemu duplex czynniki przedłuŝające (efekt synergii) o od 1,2 do 2,5; moŝliwy jest zatem okres ochronny wynoszący od 25 do 50 lat. Asortyment i wykonanie Powłoki wzgl. systemy powłok muszą być dopasowane do ocynkowania ogniowego, oczekiwanego obciąŝenia podczas eksploatacji, jak równieŝ do aplikacji. GEHOLIT + WIEMER dysponuje wyśmienitymi umiejętnościami i wieloletnim doświadczeniem praktycznym w zakresie systemów duplex. W tabelach przytoczono przykłady systemów duplex G+W dla róŝnych obszarów zastosowania. Aplikacja powłok następuje albo po montaŝu ocynkowanych ogniowo części budowlanych, albo juŝ przed montaŝem bezpośrednio wzgl. moŝliwie krótko po ocynkowaniu. Powlekanie ocynkowanych ogniowo (jednostkowo) części budowlanych w lakierniach stacjonarnych zyskuje na coraz większym znaczeniu. Systemy duplex z mocną powłoką cynkową nadają się doskonale do ochrony antykorozyjnej zwłaszcza w miejscu produkcji. Wskazówki dot. uŝytkowania zawarte są w tabelach, a szczegółowe w Informacjach Technicznych dla powłok G+W.
Strona 5 z 5 Przyczepność powłok, przygotowanie powierzchni Doskonała przyczepność powłok na ocynkowaniu ogniowym przy oczekiwanym obciąŝeniu jest warunkiem dla opowiedniego systemu duplex. Podane w tabelach powłoki G+W przylegają po zgodnym z opisem przygotowaniu powierzchni bez zarzutu. Z zasady moŝna wyjść z załoŝenia, Ŝe powlekanie powłokami przy ocynkowaniu jednostkowym jest bardziej problematyczne niŝ przy ocynku taśmowym. Stan powierzchni i jej przygotowanie przy ocynkowaniu jednostkowym muszą być dlatego szczególnie sprawdzone. Większość systemów powłok G+W moŝe być naniesiona bezpośrednio na czyste lub oczyszczone ocynkowanie jednostkowe. W szeregu systemów dwukomponentowych (na bazie epoksydu lub poliuretanu) konieczna jest obróbka strumieniowa ocynkowanego podłoŝa (sweepen) lub równowartościowe chemiczne przygotowanie powierzchni, jeŝeli podczas eksploatacji nastąpi swobodne wystawienie na działanie czynników atmosferycznych lub obciąŝenie kondensatem. W normie DIN EN ISO 12944-4, punkt 12 ujęto metody przygotowania powierzchni dla powierzchni ocynkowanych ogniowo. Wskazówki dot. koniecznego przygotowania powierzchni dla pojedynczych elementów ocynkowanych przed powlekaniem produktami G+W znajdują się w tabelach systemów, jak równieŝ w Informacjach Technicznych. W specjalnych przypadkach moŝna ustalić optymalny proces technologiczny z naszym działem techniki stosowanej. JeŜeli nie zostanie zastosowana strumieniowa obróbka podłoŝa, to zaleca się kontrolę przyczepności na przewidzianym do malowania jednostkowym ocynkowanym elemencie, przynajmniej przy duŝych obiektach lub seriach. Normy i wytyczne DIN EN ISO 12944, część 1 do 8 DIN EN ISO 1461 Ochrona przed korozją konstrukcji stalowych za pomocą ochronnych systemów malarskich Powłoki cynkowe naniesione na stal w wyniku cynkowania ogniowego (ocynkowanie jednostkowe) Wytyczne związku Systemy duplex, wydane wspólnie przez Niemiecki Związek Budownictwa Stalowego, Federalny Związek Ochrony Antykorozyjnej, Przemysłowy Związek Cynkowania Ogniowego, Związek Przemysłu Lakierniczego Pomoce przy planowaniu zgodnie z TL/TP-KOR budowle stalowe Proszę przestrzegać dla systemów dopuszczonych zgodnie z TL/TP-KOR-budowle stalowe naszej specjalnej dokumentacji Pomoce przy planowaniu zgodnie z TL/TP-KOR- budowle stalowe.