Opracowały: Renata Kowalczuk Gabriela Arczewska 2 godz. lekcyjne kl. V/VI Przyroda Temat: Metale wokół nas. Cele lekcji: Wiadomości uczeń: wymienia przykłady metali i potrafi je odróżnić od niemetali; zna podstawowe właściwości fizyczne metali; wyjaśnia, kiedy powstaje korozja; Umiejętności uczeń: potrafi skonstruować prosty obwód elektryczny; przewidzi skutki korozji; zaproponuje sposoby zapobiegania korozji; Postawy uczeń: dba o ochronę środowiska; współpracuje w grupie; Metody nauczania: Słowne: pogadanka, burza mózgów, metoda ćwiczeniowa, Formy pracy: grupowa, zbiorowa; Środki dydaktyczne i materiały pomocnicze: próbki różnych metali, kolby, termometr, magnes, baterie, żarówki, drut miedziany, schemat obwodu elektrycznego, karty pracy uczniów, podręcznik, drut metalowy, 1
przedmioty pokryte rdzą, zdjęcia skorodowanych urządzeń, skorodowane przedmioty, tabela, łyżeczka do herbaty. Przebieg zajęć: I. Faza wprowadzająca 1. Czynności organizacyjno porządkowe: Przywitanie i przedstawienie nauczycieli; Przedstawienie się uczniów z poszczególnych szkół (jako pierwsi przedstawiają się uczniowie klasy zaproszonej na lekcję); Wyznaczenie miejsc dla poszczególnych uczniów; Nauczyciel wprowadza uczniów w tematykę zajęć dając im do rozwiązania krzyżówki (karta pracy nr1,2,3,4,5) w 2 -osobowych grupach. Rozwiązaniem krzyżówek są nazwy różnych metali; Po odczytaniu głównych haseł nauczyciel prosi uczniów, aby zastanowili się o czym będzie lekcja i tak kieruje dyskusją, aby wspólnie sformułować temat lekcji. Zapis tematu lekcji na tablicy: Metale wokół nas. II. Faza realizacyjna 1. Ćwiczenie nr 1 Uczniowie otrzymują kartę pracy nr 6, na której przedstawiono różne przedmioty. Zadaniem uczniów jest odszukanie i zakreślenie tych, które są wykonane tylko z metalu ( uczniowie indywidualnie wykonują ćwiczenia ). 2. Ćwiczenie nr 2 - określanie właściwości fizycznych metali. 2
Uczniowie zostają podzieleni na 4 osobowe zespoły ( każdy zespół składa się z dwóch par uczniów z innej szkoły). Uczniowie otrzymują próbki metali i kartę pracy nr 7 i określają następujące właściwości metali: stan skupienia, barwa, przewodnictwo cieplne metali ( doświadczenie z ciepłą wodą), przewodzenie prądu elektrycznego (uczniowie konstruują prosty obwód elektryczny według instrukcji, karta pracy nr 8), kowalność metali ( nauczyciel lub uczeń za pomocą młotka wyklepuje blaszkę z drutu), plastyczność metali (uczniowie wyginają metalowe druty i nazywają obserwowaną cechę). Cechy metali zapisywane są w karcie pracy nr 7 i na tablicy (wcześniej przygotowana tabela). 3. Ćwiczenie nr 3 Uczniowie otrzymują magnesy, którymi sprawdzają zachowanie metali wobec magnesu (należy zwrócić uwagę uczniów na prawidłową pisownię). Wyniki obserwacji zapisują w tabeli (karta pracy nr 8) i wspólnie formułują wniosek. 4. Ćwiczenie nr 4 Zjawisko utleniania w przyrodzie. Ćwiczenia te pozwalają uczniom uporządkować wiedzę dotycząca zjawiska utleniania w przyrodzie i wprowadzić w zagadnienia zjawiska korozji (należy w tych ćwiczeniach podkreślić znaczenie tlenu atmosferycznego gazu powodującego utleniania różnych substancji). 3
a) spalanie świecy b) spalanie magnezu spalanie gwałtowne utlenianie. 5. Ćwiczenie nr 5 Uczniowie otrzymują różne przedmioty pokryte rdzą, a następnie odpowiadają na zadawane przez nauczyciela pytania: Dlaczego podane przedmioty tak wyglądają? Jaka była tego przyczyna? Co wpływa na to, że przedmioty wykonane ze stali rdzewieją? Nauczyciel zastępuje słowo rdzewienie słowem korozja, następnie wyjaśnia i podaje definicję korozji. 6. Ćwiczenie nr 6 Jakie są skutki korozji? Pokazanie uczniom zdjęć skorodowanych urządzeń (karta pracy nr 9). Jak należy zapobiegać korozji? Dzielimy uczniów na dwie duże grupy, pierwsza grupa zajmuje się skutkami korozji (karta pracy nr 10 kaskada skutków), druga sposobami jej zapobiegania. Uczniowie przedstawiają swoje pomysły na forum klasy. III. Faza podsumowująca 1. Ocena uczniów 2. Zadanie pracy domowej Zaprojektuj plakat dowolną technika zachęcający do zbierania i oddawania metali do skupu surowców wtórnych. 4
Karta pracy nr 1 krzyżówka nr 1 1. Ż N I W A 2. Z I E L N I K 3. L U P A 4. S Ł O W A C J A 5. K A S Z T A N O W I E C 6. W I O S N A 1. Zbiór zboża a pola. 2. W nim znajdziesz zasuszone rośliny 3. Może służyć do obserwacji małych obiektów. 4. Nasz południowy sąsiad. 5. Drzewo z kasztanami. 6. Rozpoczyna się 21 marca. krzyżówka nr 2 1. W I A T R O M I E R Z 2. B A Ł T Y K 3. W Ę C H 4. P Ł E Ć 1. Przyrząd służący do pomiary siły i prędkości wiatru. 2. Polskie morze. 3. Inaczej powonienie. 4. Może być męska lub żeńska. 5
Karta pracy nr 2 krzyżówka nr 3 1. S Ł O Ń C E 2. R Z E K A 3. M E T E O R O L O G 4. B U R Z A 5. R D Z A 6. O K O 1.To też jest gwiazda. 2. Ma bieg górny, środkowy i dolny. 3. Osoba, która przewiduje pogodę 4. Z piorunami. 5. Zżera żelazo. 6. Jeden z narządów zmysłu. krzyżówka nr 4 1. N A S I O N O 2. S S A K I 3. K O M P A S 4. W I A T R 5. G L E B A 6. D O L I N A 1. Z niego wyrasta roślina. 2. Nowonarodzone młode, które odżywia się mlekiem matki. 3. Przyrząd, który za pomocą którego możesz określić kierunki geograficzne w terenie. 4. Poziomy ruch powietrza. 5. Wierzchnia warstwa ziemi. 6. Obniżenie terenu, gdzie zwykle płynie rzeka. Karta pracy nr 3 6
krzyżówka nr 5 1. P A R O W A N I E 2. B I A Ł K O 3. B Ó R 4. W O D A 1. Zmiana stanu skupienia z ciekłego w gazowy. 2. Składnik odżywczy, znajduje się w mleku i jego przetworach. 3. Stary, gęsty, duży las iglasty. 4. Niezbędna do życia. krzyżówka nr 6 1. G A Z 2. M G Ł A 3. O W A D 4. B A R O M E T R 5. K O R Z E Ń 1. Jeden z trzech stanów skupienia substancji. 2. Zawieszone kropelki wody w powietrzu unoszące się nad powierzchnia ziemi. 3. Pszczoła, mucha, komar to... 4. Przyrząd do pomiaru ciśnienia atmosferycznego. 5. Tym organem roślina pobiera wodę z solami mineralnymi. 7
Karta pracy nr 4 krzyżówka nr 7 1. M I E S Z A N I N A 2. Z I M A 3. E K O L O G I A 4. D Z I E Ń 5.. S A D Ź 1. Powstaje w wyniku zmieszania przynajmniej dwóch różnych substancji. 2. Rozpoczyna się 22 XII. 3. Nauka zajmująca się ochrona środowiska. 4. Po nocy. 5. Osad atmosferyczny powstający wskutek zamarzania kropelek mgły. krzyżówka nr 8 1. N I E M C Y 2. T A T R Y 3. G D A Ń S K 4. W Ś C I E K L I Z N A 5. T E R M O M E T R 6. W A R S Z A W A 1. Nasz zachodni sąsiad. 2. Najwyższe polskie pasmo górskie. 3. Duże miasto portowe nad Bałtykiem. 4. Można się nią zarazić od psa. 5. Przyrząd do pomiaru temperatury. 6. Stolica Polski. 8
Karta pracy nr 5 krzyżówka nr 9 1. R Ę C E 2. R Y B A 3. P Ó Ł N O C 4. S K Ó R A 1. Myj zawsze przed jedzeniem. 2. Porusza się za pomocą płetw. 3. Kierunek geograficzny oznaczony symbolem N. 4. Narząd zmysłu czucia. krzyżówka nr 10 1. P S Z C Z O Ł A 2. B O C I A N Y 3. B E R L I N 4. W A W E L 1. Owad, który zapyla kwiaty. 2. Powracają wiosną do Polski. 3. Stolica Niemiec. 4. Tam w Krakowie mieszkał król. 9
Karta pracy nr 6 10
Karta pracy 7 11
Karta pracy nr 8 cechy metali żelazo miedź ołów wnioski stan skupienia barwa zapach przewodzenie ciepła przewodzenie prądu elektrycznego kowalność plastyczność Karta pracy nr 9 metal żelazo srebro miedź cyna ołów oddziaływanie magnetyczne tak/nie Wniosek:.. 12
Karta pracy nr 10 13
Karta pracy nr 11 sytuacja skutek skutek skutek skutek skutek skutek 14