Dariusz Tłoczyński Uniwersytet Gdański
Agenda Wprowadzenie Światowy rynek usług transportu lotniczego Polski rynek usług transportu lotniczego Problemy polskiego rynku usług transportu lotniczego Podsumowanie
Wprowadzenie Transport lotniczy jako: Najmłodsza gałąź transportu, Najnowocześniejsza gałąź transportu, Bezpieczna, Innowacyjna, Globalna, Naj.., Rozwój rynku usług transportu lotniczego jest związany z rozwojem gospodarki.
Światowy rynek usług transportu lotniczego Ogólne problemy funkcjonowania rynku, Dane operacyjne i finansowe, Kierunki rozwoju rynku.
Ogólne problemy funkcjonowania rynku W 2015 r. nastąpił znaczny wzrost liczby przewiezionych pasażerów, co z pewnością było spowodowane wieloma czynnikami, m.in. spadkiem cen biletów lotniczych, większą efektywnością wykorzystania środków pracy, Wzrost przychodów przewoźników lotniczych oraz spadek kosztów funkcjonowania przyczynił się do zwiększenia wartości przedsiębiorstw lotniczych, a przede wszystkim do osiągnięcia większego niż zakładano zysku.
Przewozy pasażerskie Według ICAO w 2015 r. przewozy pasażerów wzrosły o 8% w porównaniu do roku 2014, przewoźnicy przewieźli ok. 3,5 mld osób, Wzrosła także praca przewozowa o 7% do poziomu 6564 mld paskm oraz o 2% praca przewozowa cargo osiągając poziom 785 mld tkm.
Przewozy pasażerskie 7000 10 6000 8,2 8 8 Praca przewozowa w mld paskm 5000 4000 3000 6,2 6,6 5,3 5,5 5,8 6,8 6 4 praca przewozowa rok do roku w % 2000 2 2 1000 0-1,1 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 0-2 średnia praca przewozowa w okresie 2006-2015
Udział regionów w przewozie pasażerów na świecie w roku 2015 2,2 7,7 5,2 33,3 Azja/Pacyfik Europa Ameryka Północna 25,3 Ameryka Łacińska Bliski Wschód Afryka 26,3
Obsługa pasażerskiego rynku lotniczego przez przewoźników lotniczych 201 mln pax (2%)* 144 mln pax (31%) 140 mln pax (2%) 138 mln pax (-19%) 109 mln pax (8%) * - w wyniku połączenia AA i US Airways
Obsługa pasażerów przez europejskich przewoźników lotniczych 101 mln pax. (17%) 6 poz. 90 mln pax. (16%) 8 poz. 79 mln pax. (2%) 10 poz. 70 mln pax. (10%) 11 poz. 61 mln pax. (12%) 13 poz.
Sojusze lotnicze 16 26 Star Allinace Sky Team One World 16
- największy sojusz lotniczy PLL LOT członek sojuszu, 641 mln przewiezionych pasażerów, 28 członków, 1330 portów lotniczych, 192 państwa na świecie, 4657 wykorzystywanych samolotów, Ponad 18 tys. rejsów dziennie, Ponad 1000 saloników na świecie, 26 % udziału w rynku wg pracy przewozowej.
Światowe porty lotnicze obsługa pasażerów Miejsce Port lotniczy 2014 2015 2015 w tys. pax w tys. pax zmiana w % 1 Atlanta 96179 101491,1 5,52 2 Beijing 86128 89938 4,42 3 Dubai 70476 78014,84 10,70 4 Chicago 70075 76316,72 8,91 5 Tokyo 72800 75316,72 3,46 6 London Heathrow 73371 74985,75 2,20 7 Los Angeles 70662 74936,26 6,05 8 Hong Kong 63368 68766,99 8,52 9 Paris 63814 65766,99 3,06 10 Dallas/Fort Worth Texas 63523 64174,16 1,03
Światowe porty lotnicze operacje lotnicze Miejsce Port lotniczy 2014 2015 w tys. operacji w tys. operacji zmiana w % 1 Atlanta 868,359 882,497 1,63 2 Chicago 881,933 875,136-0,77 3 Dallas/Fort Worth Texas 679,82 681,244 0,21 4 Los Angeles 616,498 655,564 6,34 5 Las Vegas 467,946 633,24 35,32 6 Beijing 581,95 590,169 1,41 7 Charlone 545,178 543,944-0,23 8 Denver 570,614 541,213-5,15 9 Houston 496,187 502,844 1,34 10 London Heathrow 470,71 474,103 0,72
Udział portów lotniczych w obsłudze światowego ruchu lotniczego pozostałe porty Atlanta 88,44 12,86 1,70 1,50 1,30 1,28 1,26 1,25 1,25 1,15 1,10 1,07 Beijing Dubaj Chicago Tokyo London Los Angeles Hong Kong Paris Dallas
Europejskie porty lotnicze obsługa pasażerów Miejsce Port lotniczy 2014 2015 w tys. pax w tys. pax zmiana w % 1 London Heathrow Airport 73371,20 74954,29 2,16 2 Paris-Charles de Gaulle Airport 63813,76 65766,99 3,06 3 Istanbul Atatürk Airport 56954,79 61322,73 7,67 4 Frankfurt Airport 59566,13 61032,02 2,46 5 Amsterdam Airport Schiphol 54978,02 58285,12 6,02 6 Adolfo Suárez Madrid Barajas Airport 41833,37 46828,28 11,94 7 Munich Airport 39700,52 40981,52 3,23 8 Leonardo da Vinci Fiumicino Airport 38506,91 40463,21 5,08 9 Gatwick Airport 38094,89 40261,21 5,69 10 Barcelona El Prat Airport 37559,04 39711,28 5,73 42 Fryderic Chopin Airport 10590,00 11206,70 5,82
Europejskie porty o największej dynamice w 2015 r. Grupa 1 (ponad 25 mln) Grupa 2 (10-25 mln) Grupa 3 (5-10 mln) Grupa 4 (poniżej 5 mln) Madrid (12,0%) Istanbul Atatürk(9,1%) Amsterdam (6%) London Gatwick (5,7%) Barcelona (5,7%) Rome (5,0%) Istanbul Sabiha (19,7%) Athens (19,1%) Dublin (15,3%) London Stansted (12,8%) Izmir (12,1%) Bergamo (18,6%) Gothenburg (18,1%) Berlin Schönefeld (16,9%) Porto (16,7%) Glasgow (12,9%) Santorini (87,6%) Ohrid (53,3) Modlin (52,0%) Zielona Góra (45,6%) Szczecin (43,9%) Lublin (42,8%) Ponta Delgada (29,5%) Astrakhan (26,1%)
Światowe porty lotnicze obsługujące ruch cargo Miejsce Port lotniczy 2014 2015 2015 w tys. t w tys. t zmiana w % 1 Hong Kong 4416 4460 1,00 2 Memphis 4259 4291 0,75 3 Shanghai 3182 3274 2,89 4 Anachorage 2493 2631 5,53 5 Incheon 2558 2596 1,49 6 Dubai 2368 2506 5,83 7 Louisville 2293 2351 2,50 8 Tokyo 2134 2122-0,53 9 Paris 2086 2091 0,21 10 Frankfurt 2132 2068-3,01
Podaż usług transportu lotniczego Podaż miejsc w samolotach pasażerskich na świecie wzrosła o 6,1% w stosunku do roku 2015, Najniższy wzrost podaży miejsc odnotowano w Afryce o 0,9%, a najwyższy 13,8% na Bliskim Wschodzie, Dominującymi regionami oferującymi największą podaż są: Azja/Pacyfik, Europa i Ameryka Północna, Natomiast w krajach Bliskiego Wschodu odnotowano największą dynamikę wzrostu oferowanych miejsc w samolotach pasażerskich
Podaż usług transportu lotniczego 9 8 8 7 6 5 6,8 5,9 6,8 4,2 4,7 5,6 7 6,1 6 5 4 5 3,2 3 4 2 podaż miejsc w bln 3 2 1 0-1 dynamika podaży miejsc rok do roku w % średnia dynamika podaży miejsc w okresie 2006-2015 1-2 -2 0 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015-3
Liczba samolotów według producentów na świecie w latach 2014-2015 30000 25000 21646 23427 25746 27266 20000 15000 10000 5000 0 9594 10498 7365 8450 1349 1407 1538 1863 580 687 781 961 4100 3839 2014 2015
Udział czołowych producentów taboru lotniczego w dostawach samolotów
Liczba samolotów wybranych linii lotniczych na świecie PLL LOT Air France Aerofłot UPS Airlines ANA easyjet Emirates Airline Turkisch Airlines Briwsh Airways ExpressJet Luuhansa Ryanair Sky West Airlines Air China China Eastern China Southern FedEx Express United Airlines Southwest Airlines Delta Air Lines American Airlines 4433 226 234 237 246 247 251 270 287 313 328 337 342 372 423 494 605 679 712 821 943 233 151 237 200 212 233 242 260 377 274 317 339 328 324 487 609 706 693 0 200 400 600 800 1000 1200 796 965 2015 2014
Współczynnik wypełnienia miejsc w samolotach w latach 2006-2015 81 80 79 78,9 79,5 79,7 80,2 78 78,2 78 77 76,8 76,7 76 75 74 75,8 75,9 współczynnik wypełnienia miejsc w samolotach w % średni współczynnik wypełnienia w okresie 2006-2015 73 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Sytuacja ekonomiczna Spadek cen ropy, Wzrosła wartość marki przewoźników, Lepsza sytuacja ekonomiczne przewoźników, Wyniki finansowe lepsze od zakładanych.
Wartość marki największych przewoźników lotniczych Wartość marki w M i e j s c e w M i e j s c e w Miejsce Przewoźnik 2015 r. w mld USD światowym światowym rankingu dóbr i rankingu dóbr i usług w 2015 r. usług w 2014 r. 1 Emirates Airline 6,640 171 234 2 Delta 6,336 211 286 3 United 4,861 280 379 4 Luuhansa 4,099 353 331 5 American Airlines 3,649 422 powyżej 500 6 Briwsh Airways 3,645 424 powyżej 500 7 Southwest 3,466 451 powyżej 500 8 Air China 2,953 powyżej 500 powyżej 500 9 Singapore Airlines 2,936 powyżej 500 458 10 China Eastern Airlines 2,914 powyżej 500 powyżej 500
Sytuacja ekonomiczna Wyniki finansowe przewoźników lotniczych były w 2015 r. zdecydowanie lepsze od deklarowanych prognoz o 3 mld USD, Zysk wyniósł 33 mld USD i był wyższy o 16 mld USD niż w 2014 r. Poprawa wyników finansowych była spowodowana skutkiem wzrostu gospodarczego i nieco niższych cen paliwa lotniczego, Szacuje się, że w 2016 r. zysk neno przewoźników wyniesie 36 mld USD, a stopa zwrotu zainwestowanego kapitału wyniesie 8,6% (w 2015 r. wyniosła 8,3% i była o 0,8 pproc. wyższa od przewidywanych prognoz).
Przesłanki rozwoju rynku usług transportu lotniczego konsumenci korzystają z niższych cen biletów na usługi transportu lotniczego w wyniku spadku cen paliw oraz wzrostu o 1% światowego PKB, rozwój gospodarczy przyczynił się do rozwoju komunikacji pomiędzy miastami oraz znacznie ograniczył koszty transportu, rządy uzyskały znaczące wpływy do budżetu z tytułu podatków, co pozwoliło wygenerować 58 milionów miejsc pracy, właściciele kapitałów otrzymali po raz pierwszy 16% zwrot kapitału, zmniejszyło się wykorzystanie paliwa lotniczego o 1,8% w przestrzeni powietrznej, co pozwoliło zaoszczędzić ok. 14 mln t. emisji CO2 i ok. 2 mld EUR kosztów związanych z zakupem paliwa lotniczego, przewidywane współczynniki, w tym współczynnik wypełnienia, pozwalają wnioskować, że w najbliższym czasie będzie następować dalszy wzrost efektywności zaangażowanego kapitału, nowe samoloty będą stanowić ok. 180 mld USD kosztów inwestycji, w transporcie lotniczym powinno znaleźć zatrudnienie ok. 2,5 mln osób.
Rozwój rynku usług lotniczych do 2034 r. Liczba samolotów 3,60% PKB 2,90% liczba pasażerów 4,00% Praca przewozowa tkm 4,60% Praca przewozowa paskm 5% 0% 1% 2% 3% 4% 5% 6%
Stan floty w roku 2014 i popyt na nowe samoloty do 2034 r. Praca przewozowa w mld paskm Samoloty pasażerskie w tys. szt. Dostarczone nowe samoloty pasażerskie w tys. szt. Samoloty cargo w tys. szt. 6,2 145% 15,2 17,354 1,633 31,781 65% 2,687 35,749 106% Dostarczone nowe samoloty cargo w tys. szt. 0,804 32,585 Razem dostarczone samoloty w tys. szt. 0 10 20 30 40 50 60 2013 2033 Zmiana w latach 2014-2034 w %
Polski rynek usług transportu lotniczego Ogólne problemy funkcjonowania rynku, Dane operacyjne i finansowe, Kierunki rozwoju rynku.
Polski rynek usług transportu lotniczego w 2015 r. Zawieszenie przewozów przez EuroLot, Nastąpiło rozpoczęcie regularnych operacji lotniczych w porcie lotniczym w Radomiu, Zakończono budowę Portu Lotniczego Olsztyn-Mazury, Oddano do użytku część przylotową terminalu w Gdańsku, Modernizacja systemu ILS w PL Gdańsk, Oddanie do użytku nowy terminal pasażerski w Krakowie, Przeprowadzono inwestycje infrastrukturalne w pozostałych portach lotniczych, Otwarcie PKM w Gdańsku, Rozwój konkurencyjnych sposobów przemieszczania i dowozu pasażerów.
Udział Polski w kształtowaniu rynku lotniczego w Unii Europejskiej % 2,500 2,355 2,000 1,500 1,402 1,565 1,700 1,652 1,730 1,820 1,910 1,992 2,105 1,000 0,714 0,771 0,500 0,000 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Współczynnik mobilności pasażerów w transporcie lotniczym w latach 2000-2015 0,900 0,800 0,800 0,700 0,648 0,677 0,600 0,500 0,538 0,565 0,491 0,449 0,447 0,482 0,400 0,300 0,200 0,151 0,166 0,172 0,186 0,231 0,360 0,301 0,100 0,000 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Liczba przewiezionych pasażerów przez PLL LOT w latach 2003-2015 Przewozy pasazerów w tys. 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 3740 46,36 5427 4999 4534 4575 21,23 3671 3708 1,01 50,00 6175 5522 5858 5778 5488 40,00 5037 30,00 10,10 9,63 20,00 11,83 10,00-5,13-8,48-7,89-19,03-1,37 0,00-5,02-10,00-20,00 0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015-30,00
Analiza danych operacyjnych polskiego rynku usług transportu lotniczego W Polsce operuje kilkudziesięciu przewoźników lotniczych, Przewieźli oni ponad 26 mln pasażerów, tj. o 14,31% więcej niż w roku 2014, Udział przewoźników niskokosztowych zwiększył się o 5,7 pproc. do 60%, Zmniejszył się udział przewoźników polskich do 21%.
Przewozy pasażerów realizowane przez przewoźników funkcjonujących w Polsce w latach 2014-2015 2015 2014 Dynamika l.p. Przewoźnik l i c z b a l i c z b a udział udział 2015/2014 pasażerów pasażerów 1 8 211 803 30,76% 6 529 373 27,95% 25,77% 2 5 818 709 21,79% 4 500 097 19,27% 29,30% 3 5 488 472 20,56% 5 778 688 24,74% -5,02% 4 1 958 067 7,33% 1 796 727 7,69% 8,98% 5 791 135 2,96% 590 537 2,53% 33,97% Przewoźnicy polscy 5 595 834 20,96% 6 172 818 26,43% -9,35% LCC 16 030 865 60,04% 12 683 583 54,30% 26,39% SUMA 26 698 345 23 356 934 14,31%
Dynamika obsługi pasażerów przez największych przewoźników w latach 2014-2015 40 35 30 25 20 25,77 30,76 27,79 25,77 29,3 19,27 24,74 20,56 33,97 35 30 25 20 15 10 8,9 9,12 15 5 0-5 -5,02 7,697,33 2,532,96 2,032,13 10 5-10 Ryanair Wizz Air PLL LOT Luuhansa Norwegian easyjet 0 udział w roku 2014 udział w roku 2015 dynamika ruchu lotniczego
Przewoźnicy regularni Dostosowują usługi do potrzeb i preferencji podróżnych, jednak nie prowadzą w tym kierunku żadnych badań, Oferta przewoźników niskokosztowych co roku staje się coraz bardziej atrakcyjna w odróżnieniu od przewoźników tradycyjnych. Z Portu Lotniczego Modlin można zrealizować podróż Ryanair do kilkudziesięciu destynacji. Także WizzAir zwiększył swoją ofertę w szczególności w kilku swoich portach bazowych w Gdańsku, Warszawie i Katowicach, Jednocześnie operatorzy lotniczy w sposób efektywny wykorzystywali tabor lotniczy, dynamika ruchu lotniczego była większa od wzrostu liczby operacji lotniczych.
Regionalne porty lotnicze Kilkanaście regionalnych portów lotniczych, Duże zaangażowanie regionów w funkcjonowanie i rozwój, Oddziaływanie portów lotniczych na region, Konkurencja pomiędzy portami lotniczymi.
Port Liczba obsłużonych pasażerów 2015 2014 Udział w rynku [%} Liczba obsłużonych pasażerów Udział w rynku [%} Warszawa 11 186 688 36,81 10 574 539 39,09 Kraków 4 208 661 13,85 3 806 801 14,07 Gdańsk 3 676 771 12,10 3 238 064 11,97 Katowice 3 044 017 10,02 2 668 421 9,86 Modlin 2 589 286 8,52 1 703 743 6,30 Wrocław 2 269 216 7,47 2 034 515 7,52 Poznań 1 477 318 4,86 1 423 019 5,26 Rzeszów 641 146 2,11 599 483 2,22 Szczecin 412 162 1,36 286 377 1,06 Bydgoszcz 318 817 1,05 268 420 0,99 Łódź 287 620 0,95 253 376 0,94 Lublin 264 070 0,87 184 876 0,68 Zielona Góra 15 550 0,05 10 682 0,04 Radom 670 0,00 0 0,00 Suma 30 391 992 100,00 27 052 316 100,00
Dynamika ruchu lotniczego w 2015 r. 5,80% 10,60% 13,50% 45,60% 14,10% 42,80% 52,00% 13,50% 18,80% 43,90% 6,90% 11,50% 3,80% Warszawa Kraków Gdańsk Katowice Modlin Wrocław Poznań Rzeszów Szczecin Bydgoszcz Łódź Lublin Zielona Góra
Udział w rynku największych portów lotniczych 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% pozostałe Poznań Wrocław Modlin Katowice Gdańsk Kraków Warszawa 10% 0% 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Struktura ruchu lotniczego 100% 90% 80% 70% 60% 50% 90,89 90,76 89,57 85,18 90,29 90,64 89,66 ruch zagraniczny 40% ruch krajowy 30% 20% 10% 0% 9,11 9,24 10,43 14,82 9,71 9,36 10,34 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Udział portów lotniczych w obsłudze ruchu krajowego Warszawa 11,05 10,95 Wrocław Gdańsk 13,68 4,96 2,95 2,49 Modlin Kraków Rzeszów 13,86 5,22 2,16 Poznań Katowice 37,32 0 Szczecin 0,21 Bydgoszcz 0,03 Lublin 0,33 Zielona Góra
Sezonowość obsługi ruchu lotniczego przez polskie porty lotnicze 2500000 2000000 1500000 1000000 500000 LCC tradycyjny krajowy-regularny czarterowy międzynarodowy - regularny 0
Dynamika ruchu lotniczego oraz operacji w polskich portów lotniczych 35000000 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 40,00 liczba obsłużonych pasażerów przez porty lotnicze 30000000 25000000 20000000 15000000 10000000 5000000 0 33,56 30,18 24,44 13,80 16,02 11,40 12,17 12,17 12,55 12,3 7,91 8,04 8,3 6,08 5,3 2,49 1,19 2,24 2,3-4,92-8,17-9,82 dynamika operacji lotniczych dynamika ruchu lotniczego liczba pasażerów 35,00 30,00 25,00 20,00 15,00 10,00 5,00 0,00-5,00-10,00 dynamika w %
Liczba pasażerów w polskich portach lotniczych przypadająca na jedną operację lotniczą 120,0 100,0 80,0 60,0 49,3 56,4 64,9 72,5 80,0 79,6 85,0 88,0 88,3 95,0 100,9 107,3 40,0 20,0 0,0 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
30000 25000 20000 15000 10000 5000 Dynamika wzrostu przewozów niskokosztowych w Polsce w latach 2004-2015 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 180 169 162 162 160 153 146 12683 11901 10058 16031 140 130 128 127 8830 114 8619 9397 118 120 107 8338 8962 100 100 985 3239 3239 6588 7071 7523 8554 8420 7757 8398 9601 11163 10082 10673 80 60 1066740 20 0 100 329 329 875 954 846 910 896 1021 Liczba przewiezionych pasażerów przez przewoźników niskokosztowych [tys.]2 1208 1288 1627 0 Liczba przewiezionych pasażerów przez przewoźników tradycyjnych [tys.] Dynamika wzrostu przewozów lotniczych wykonywanych przez przewoźników niskokosztowych, 2004=100 [%] Dynamika wzrostu przewozów lotniczych wykonywanych przez przewoźników tradycyjnych, 2004=100 [%]
Liczba pasażerów obsłużonych przez przewoźników niskokosztowych w polskich portach lotniczych 3500000 3000000 2754212 3010083 2588174 2015 2014 2500000 2342833 2000000 1817214 1500000 1478095 1000000 789329 500000 0 273367 237376 213838 420 401537 331242
Udział portów lotniczych w obsłudze przewozów niskokosztowych 9,1 1,68 16,96 14,43 2,04 2,47 0 4,86 11,19 15,94 18,54 1,32 1,46 Bydgoszcz Gdańsk Katowice Kraków Lublin Łódź Modlin Poznań Radom Rzeszów Szczecin Warszawa Wrocław
Udział LCC w obsłudze ruchu portów lotniczych 20,94 65,14 85,74 80,37 74,91 62,63 59,7 62,69 71,52 53,43 89,89 99,96 74,35 Bydgoszcz Gdańsk Katowice Kraków Lublin Łódź Modlin Poznań Radom Rzeszów Szczecin Warszawa Wrocław
Dynamika niskokosztowego ruchu lotniczego w portach lotniczych w stosunku do roku poprzedniego Polska Wrocław Warszawa Szczecin Rzeszów Poznań Modlin Łódź Lublin Kraków Katowice Gdańsk Bydgoszcz 6,43 12,44 11,87 13,15 13,47 25,88 23,37 18,95 25,57 32,75 51,92 63,76 64,09 0 10 20 30 40 50 60 70
Przewozy czarterowe Polskie porty lotnicze obsłużyły 3,7 mln pasażerów, nastąpił niewielki spadek w porównaniu z 2014 r. o 0,05%, Największy udział w rynku w 2015r. mieli polscy przewoźnicy czarterowi (61%), Liderem jest Enter Air posiadający 30%, Przewoźnicy polscy funkcjonujący na rynku czarterowym przewieźli oni w sumie ok. 2,3 mln pasażerów.
Obsługa ruchu czarterowego Przewoźnik 2014 2015 Dynamika w stosunku do roku poprzedniego w % Enter Air 1168221 1107535-5,19 Small Planet Airlines 671804 957426 42,52 Travel Service 743939 891654 19,86 Pegasus Airlines 177645 176495-0,65 LOT Polish Airlines + EuroLOT 302030 89259-70,45 SunExpress bd 77676 - Corendon Airlines 67524 65040-3,68 Bulgarian Air Charter 30769 46878 52,35 Bulgaria Air 4814 34568 618,07 Nouvelair Tunisie 103859 28550-72,51 FreeBird Airlines 2323 27165 1069,39
Udział przewoźników lotniczych w obsłudze rynku czarterowego 8,89 2,10 1,76 2,42 4,78 24,14 25,92 29,99 EnterAir Small Planet Airlines Travel Service Pegasus Airlines PLL LOT SunExpress Corendon Airlines pozostali
Udział portów lotniczych w obsłudze segmentu przewozów czarterowych 0% 7% 1% 6% Bydgoszcz Gdańsk Katowice Kraków 28% Lublin Łódź 41% Modlin Poznań 1% 1% 11% 3% 0% 0% 1% Rzeszów Szczecin Warszawa Wrocław
Struktura ruchu regularnego i czarterowego w polskich portach 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% lotniczych 7,99 6,30 6,27 18,79 85,74 74,91 34,30 6,00 59,70 2,92 3,22 6,79 25,56 89,99 71,52 10,65 15,00 74,35 0,04 99,96 26,19 20,38 53,43 3,71 3,59 16,04 37,31 33,66 80,37 62,69 62,63 13,65 11,91 22,95 65,41 65,14 34,32 65,68 10% 20,94 0% segment rozkładowych przewozów niskokosztowych segment rozkładowych przewozów tradycyjnych segment przewozów czarterowych
Zachowania i profil pasażerów korzystających z polskich portów lotniczych
Czynniki wpływające na podjęcie decyzji o wyborze transportu lotniczego czas podróży - 23%, bezpośredniość połączenia - 23%, dogodne godziny wylotu i przylotu - 18%, cena biletu - 14%, dostępna siatka połączeń przewoźnika 9%.
Postulaty przewozowe zgłaszane przez pasażerów korzystających z transportu lotniczego 25,00 % 23,22 22,68 20,00 15,00 17,56 14,42 10,00 9,38 5,00 4,39 2,42 2,41 1,30 0,72 0,71 0,46 0,23 0,08 0,02 0,00
Struktura pasażerów obsłużonych w polskich portach lotniczych według destynacji w ruchu regularnym 2% 2% 2% 1% 1% 3% 2% 3% 4% 3% pozostałe destynacje Londyn Warszawa Frankfurt 10% Oslo Paryż 67% Monachium
Miasta docelowe o największej dynamice wzrostu i spadku 60,00 50,00 51,60 43,32 40,00 30,00 20,00 34,86 26,43 23,67 19,77 19,44 30,44 10,00 0,00-10,00-0,05-2,71-4,20
Obsługa pasażerów przez portu lotnicze w ruchu czarterowym Miejsce Destynacja 2014 2015 Dynamika w stosunku do roku poprzedniego w % 1 Antalya 455331 458473 0,69 2 Heraklion 188812 215491 14,13 3 Rodos 156907 185887 18,47 4 Burgas 136988 183006 33,59 5 Hurghada 253642 167904-33,80 6 Zakintos 104114 156564 50,38 7 Bodrum 124269 138555 11,50 8 Kos 127706 136964 7,25 9 Fuerteventura 117431 134115 14,21 10 Korfu 98893 130798 32,26
Struktura pasażerów obsłużonych w polskich portach lotniczych według destynacji w ruchu czarterowym 12,54 5,89 47,84 5,08 4,59 5 3,58 3,67 3,74 3,79 4,28 Antalya Heraklion Rodos Burgas Hurghada Zakintos Bodrum Kos Fuerteventura Korfu pozostałe
Główne kierunki wyjazdów turystycznych realizowane transportem nieregularnym 2% 2% 3% 3% 7% 10% 9% 16% 19% 29% Grecja Turcja Hiszpania Egipt Bułgaria Izrael Portugalia Włochy Maroko pozostałe kraje
Zmiana krajów turystycznych przez pasażerów korzystających z polskich portów lotniczych w latach 2009-2015 1 000 1 000 000 800 000 600 000 400 000 200 000 0 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Grecja Turcja Hiszpania Egipt Bułgaria Włochy Maroko Cypr Tunezja Chorwacja Wielka Brytania
Polski rynek usług transportu lotniczego wobec wyzwań ekonomicznych
Strategia dla polskiego transportu lotniczego W grudniu 2015 r. uchwalono Strategię Lotniczą dla Europy, W Polsce nadal obowiązującym dokumentem jest Program budowy lotnisk i lotniczych urządzeń naziemnych, Konieczność aktualizacji lub opracowania nowej strategii, Nieaktualne strategie regionalne w zakresie transportu.
Ostatnie publikacje o charakterze strategicznym Koncepcja Lotniska Centralnego dla Polski, Prace analityczne, Raport główny 2010 r., Strategia Rozwoju Transportu do roku 2020 (z perspektywą do 2030) 2013 r., Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju Polska 2030. Trzecia fala nowoczesności - 2013 r., Strategia Rozwoju Kraju 2020-2012 r. Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030-2011 r.
Konkurencja na rynku transportu lotniczego Na rynku usług transportowych rozwinęła się konkurencja międzygałęziowa i wewnątrzgałęziowa, Na rynku usług transportu lotniczego w ramach konkurencji wewnątrzgałęziowej dochodzi do rywalizacji na trzech płaszczyznach, pomiędzy: przewoźnikami, portami lotniczymi, podmiotami wspierającymi działalność transportu lotniczego.
Instrumenty konkurencji Usługa lotnicza, Cena usług lotniczych, Dystrybucja, Promocja.
Czy potrzebny jest Centralny Port Lotniczy dla Polski? wysoki koszt budowy, ok. 3,7 mld Euro, według PWC, brak infrastruktury dowozowej (kolejowej i drogowej), wysokie koszty budowy infrastruktury drogowej i kolejowej, w szczególności szybkiego transportu dowozowego do centrum Warszawy oraz KDP, w przypadki budowy CPL brak wizji co dalej z Lotniskiem Chopina w Warszawie? wysokie koszty inwestycyjne związane z budową i rozbudową infrastruktury na Okęciu, długi okres związany z pozyskaniem funduszy unijnych Koncepcja Lotniska Centralnego dla Polski. Prace analityczne, Ministerstwo Infrastruktury, Warszawa 2010 odebranie części ruchu lotniczego regionalnym portom lotniczym.
Porównanie ruchu lotniczego w 2015 r i prognoza ruchu lotniczego dla portów lotniczych w 2015 r. według informacji z 2010 r. 16000000 14000000 12000000 10000000 8000000 6000000 4000000 2000000 0 8,00 7,00 6,00 5,00 4,00 3,00 2,00 1,00 0,00 Ruch lotniczy w 2015 r. Prognoza ruchu lotniczego dla 2015 r, sporządzona w 2010 r. odchylenie w %
Wyzwania stojące przed nami Konieczność opracowania strategii krajowej, Konieczność opracowania strategii regionalnych, Podjęcie decyzji odnośnie CPL, Stworzenie warunków do konkurencyjności transportu lotniczego, Prywatyzacja polskich portów lotniczych.
Podsumowanie W Polsce w 2015 r nastąpił: wzrost pasażerskiego ruchu lotniczego, wzrost wykonywanych operacji lotniczych, wzrost współczynnika mobilności lotniczej, dynamiczny rozwój siatki połączeń lotniczych, spadek cen biletów lotniczych, proces modernizacji i inwestycji w portach lotniczych, zwiększona intensywność procesów konkurencyjnych, rozwój sytemu airport links.
Dziękuję za uwagę!!! dariusz.tloczynski@ug.gda.pl