LOGISTYKA Magazynowanie Definicje Magazyn: jednostka funkcjonalno-organizacyjna przeznaczona do magazynowania dóbr materialnych (zapasów w wyodrębnionej przestrzeni budowli magazynowej według ustalonej technologii, wyposażona w odpowiednie środki techniczne, zarządzana i obsługiwana przez zespół ludzi. Definicje Magazynowanie: zespół czynności związanych z czasowym przyjmowaniem, składowaniem, przechowywaniem, kompletowaniem, przemieszczaniem, konserwacją, ewidencjonowaniem, kontrolowaniem i wydawaniem dóbr materialnych (zapasów). 1
Funkcje magazynowania Koordynowanie wielkości podaży i popytu, wymagane przy znacznych wahaniach podaży lub popytu, Redukowanie kosztów transportu, poprzez zmniejszenie częstotliwości dostaw i zwiększenie ich wielkości, Wspomaganie procesów produkcyjnych (zasilanie produkcji, odbiór wyrobów gotowych), Wspomaganie procesów marketingowych (gromadzenie zapasów na potrzeby akcji promocyjnych). Składowanie towarów Przechowywanie towaru w ustalonych warunkach (temperatura, wilgotność, czystość powietrza, ochrona przed kradzieżą) Działania manipulacyjne Występują przy przyjmowaniu i wydawaniu towarów, przemieszczanie wewnątrz magazynu oraz czynności powodujące zmianę postaci ładunku 2
Podział magazynów Kryteria podziału: Przeznaczenie, Postać przechowywanych materiałów, Warunki przechowywania, Rozwiązania techniczno-organizacyjne. Strefy magazynów Strefa przyjęć, Strefa składowania, Strefa kompletacji, Strefa wydań. Układy technologiczne magazynów Przelotowy, Kątowy, Workowy 3
Rodzaje jednostek ładunkowych Mikrojednostki (niespaletyzowane, oparte na pojemnikach transportowo- magazynowych i opakowaniach), Paletowe, Pakietowe, Kontenerowe. Rodzaje jednostek ładunkowych Jednorodne, ładunek zawiera tylko jedną partię jednej pozycji asortymentowej, Niejednorodne, utworzone z co najmniej dwóch partii lub pozycji asortymentowych. Rodzaje jednostek ładunkowych Nieodporne, składowane na polach odkładczych lub w urządzeniach do składowania, Odporne, które można piętrzyć w stosy. 4
Proces magazynowy Przyjmowanie: wiąże się z potwierdzeniem odbioru i przeniesieniem odpowiedzialności za towar na odbiorcę: Przyjęcie zewnętrzne, Przyjęcie wewnętrzne. Proces magazynowy Przyjęcie operacje: Rozładunek, Sortowanie, Identyfikacja, Kontrola ilościowa i jakościowa, Przygotowanie towarów do składowania, Przekazanie dostawy do strefy składowania. Proces magazynowy Składowanie zbiór czynności związanych z umieszczeniem zapasów napowierzchni lub w przestrzeni składowej budowli magazynowej, w sposób usystematyzowany, odpowiednio do właściwości zapasów i istniejących warunków. Odbiór towarów ze strefy przyjęć, Rozmieszczenie towarów w strefie składowania, Przechowywanie towarów, Okresowa kontrola, Przekazanie towarów do strefy kompletacji. 5
Proces magazynowy Kompletowanie: polega na pobraniu zapasów w celu utworzenia zbioru zgodnego ze specyfikacją asortymentową i ilościową dla określonego odbiorcy. Przygotowanie jednostek ładunkowych dla potrzeb kompletacji, Kompletowanie zamówień, Kontrola ilościowa, Pakowanie i formowanie jednostek transportowych. Proces magazynowy Wydawanie fizyczne czynności związane z wydaniem z magazynu towarów dla ustalonego odbiorcy wraz z potwierdzeniem przekazania. Pakowanie i formowanie jednostek transportowych, Kontrola wydania, Załadunek środków transportu. Problemy Dobór i rozmieszczenie wyposażenia, Rozmieszczenie zapasów, Metody kontroli zapasów, Wybór metody pobierania i wydawania towaru (FIFO, LIFO, FEFO), Systemy i narzędzia informatyczne, Inne.. 6
7
8
9
10
11
Rozmieszczenie Kryteria rozmieszczenia dóbr w magazynie można podzielić według: - Rodzajów asortymentów - Dostawców lub dostaw - Odbiorców lub odbiorów - Przynależności do określonego wyrobu (kompletu) - Zastosowania pomocniczych urządzeń magazynowych - Metody stałych miejsc składowania - Metody wolnych miejsc składowania - Rozmieszczenie według częstotliwości pobierania (rotacji). 12
Rozmieszczenie Metoda pozwala wyodrębnić w strefie składowania sektory składowe zgodnie z kryterium analizy ABC zapasów. Posiadając rozeznanie co do podziału asortymentów według kryteriów ABC można wykorzystać mechanizmy skracania drogi przepływu towaru w magazynie. W układzie poziomym towary grupy A umieszczane będą w miejscach składowania w pobliżu najkrótszej odległości od drogi łączącej wejście i wyjscie towarów. W układzie pionowym asortyment będzie rozmieszczany zgodnei z zasadami ergonomii pracy rąk człowieka dla regałów obsługiwanych metodami ręcznymi lub zgodnie z charakterystyką podnoszenia środkami transportu Dokumenty magazynowe Dokumenty magazynowe rejestrują obrót magazynowy związany z zakupami, sprzedażą (dokumenty zewnętrzne) oraz obrotem wewnątrz firmy wynikające z przyjęciem, wydaniem lub zmianą magazynu. Ponadto występuje specjalny dokument zmiany lokalizacji, związany z przemieszczaniem towaru wewnątrz magazynu - przeniesienie z jednego miejsca paletowego (adresu) na inne. Dokumenty Dokumenty Pz Dokumenty przyjęcia do magazynu związane z dostawami z zewnątrz - przyjęcia od kontrahentów. Dokumenty Wz Dokumenty wydania z magazynu na zewnątrz związane z wydaniem kontrahentowi. Dokumenty Pw Dokumenty przyjęcia wewnętrznego do magazynu związany z dostawami z innego magazynu firmy. Brak określonego kontrahenta. Dokumenty Rw Dokumenty wydania wewnętrznego (Rozchód wewnętrzny z Dokumenty Zm Dokumenty zmiany lokalizacji (dokument wewnętrzny firmy w ramach magazynu wysokiego składowania), związany z przeniesieniem towarów z jednego miejsca adresowego (paletowego) na inne miejsce adresowe. dowania), 13
Dokumenty Komisjonowanie - order picking: Przepakowanie towarów jest rejestrowane przez dokumenty: Rw rozładunek palet (wydanie do przepakowania) oraz Pw załadunek towaru na inne palety (przyjęcie z przepakowania). Wydanie do przepakowania rejestrowane jest przez dokument wydania wewnętrznego Rw oznaczony statusem P. Wydanie palet z magazynu odbywa się na takich samych zasadach jak przy dokumencie Wz. W nagłówku dokumentu wybierany jest kontrahent, w pozycjach wyświetlana jest lista towarów wybranego kontrahenta. Przy operacji nie jest rejestrowana pora wyładunku przepakowanie nie jest ujęte w zestawieniach kosztów. Przyjęcie po przepakowaniu rejestrowane jest za pomocą dokumentu przyjęcia wewnętrznego Pw oznaczonego statusem P. W nagłówku dokumentu wybierany jest kontrahent a w pozycjach dokumentu wyświetlana jest lista towarów kontrahenta. Informatyka w magazynie Wśród zmian zachodzących w technologii i organizacji magazynów w Polsce na przestrzeni ostatnich 15 lat za jedną z najważniejszych należy uznać powszechne stosowanie systemów informatycznych. Różnorodność wykorzystywanego oprogramowania oraz jego funkcjonalność świadczy o często przypadkowym jego wyborze, w którym nie brano pod uwagę potrzeb wynikających ze specyfiki poszczególnych magazynów. Jednocześnie zarządzanie współczesnym magazynem staje się obecnie niemożliwe bez wspomagania ze strony systemu informatycznego. Kolejne zmiany w obszarze magazynowania w zakresie organizacji i technologii będą wymuszane przez następujące czynniki: obniżanie kosztów przyspieszanie procesów eliminowanie błędów (szczególnie w kompletacji) podwyższanie poziomu obsługi klienta. Informatyka w magazynie Wśród obserwowanych kierunków zmian należy wymienić: zwiększanie liczby asortymentów wprowadzanie kilku rodzajów opakowań dla jednego asortymentu wzrost liczby zamówień od odbiorców zmniejszanie ilości zamawianego asortymentu w ramach poszczególnych pozycji zamówienia wymaganie krótszych terminów realizacji przerzucanie kosztów logistycznych na dostawcę podnoszenie poziomu obsługi klienta. 14
Informatyka w magazynie Do najważniejszych elementów zarządzania, których wprowadzenie jest możliwe dzięki wdrożeniu magazynowego systemu informatycznego należą: stosowanie metody wolnych miejsc przy lokowaniu towarów w strefie składowania rozmieszczanie towarów z uwzględnieniem ich rotacji wykorzystywanie automatycznej identyfikacji opartej na kodach kreskowych ograniczenie błędów ludzkich gromadzenie danych niezbędnych do efektywnego zarządzania zapasami usprawnienie procesu kompletacji eliminacja dokumentów papierowych monitorowanie procesów prowadzenie inwentaryzacji ciągłej. 15