GRUPA KAPITAŁOWA ORBIS Skrócone śródroczne skonsolidowane sprawozdanie finansowe na dzień 30 września 2007 i za 30 września 2007 roku
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe - trzeci kwartał 2007 rok (wszystkie kwoty wyrażone są w tys.zł, o ile nie podano inaczej) SKONSOLIDOWANY BILANS według stanu na 30 września 2007 r., 30 czerwca 2007 r., 31 grudnia 2006 r. i 30 września 2006 r. A k t y w a 30.06.2007 31.12.2006 Aktywa trwałe 2 044 878 2 048 564 2 039 955 1 994 072 Rzeczowe aktywa trwałe 1 877 383 1 880 970 1 874 497 1 828 215 Wartości niematerialne, w tym: 109 785 109 883 110 041 110 022 - wartość firmy 107 708 107 708 107 708 107 708 Inwestycje w jednostce stowarzyszonej konsolidowanej metodą praw własności 10 261 9 666 7 989 7 234 Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży 631 662 662 662 Inne aktywa finansowe 4 366 4 529 3 612 4 402 Nieruchomości inwestycyjne 41 224 41 500 41 882 42 207 Inne inwestycje długoterminowe 552 552 552 552 Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego 676 802 720 778 Aktywa obrotowe 263 290 265 636 217 954 266 642 Zapasy 8 952 11 539 9 188 9 933 Należności handlowe 92 160 83 028 55 263 88 247 Należności z tytułu podatku dochodowego 28 46 55 21 Należności krótkoterminowe inne 54 409 72 056 46 065 64 405 Aktywa finansowe wyceniane według wartości godziwej przez rachunek zysków i strat 15 183 0 136 28 376 Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 92 558 98 967 107 247 75 660 Aktywa trwałe klasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży 17 177 17 161 7 143 2 222 A k t y w a r a z e m 2 325 345 2 331 361 2 265 052 2 262 936 Objaśnienie do różnic w prezentacji danych za 2006 roku w stosunku do danych opublikowanych uprzednio znajduje się w punkcie 11 niniejszego sprawozdania 1
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe - trzeci kwartał 2007 rok (wszystkie kwoty wyrażone są w tys.zł, o ile nie podano inaczej) SKONSOLIDOWANY BILANS c.d. według stanu na 30 września 2007 r., 30 czerwca 2007 r., 31 grudnia 2006 r. i 30 września 2006 r. P a s y w a 30.06.2007 31.12.2006 Kapitał własny 1 706 790 1 671 277 1 661 720 1 624 967 Kapitał własny przypisany akcjonariuszom jednostki dominującej 1 705 223 1 669 947 1 660 003 1 623 003 Kapitał zakładowy 517 754 517 754 517 754 517 754 Pozostałe kapitały 133 333 133 333 133 333 133 333 Różnice kursowe z konsolidacji (697) (675) (628) (347) Zyski zatrzymane 1 054 833 1 019 535 1 009 544 972 263 Kapitały akcjonariuszy mniejszościowych 1 567 1 330 1 717 1 964 Zobowiązania długoterminowe 337 202 341 205 343 813 385 001 Kredyty i pożyczki 230 542 230 888 230 305 267 255 Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego 62 057 65 016 70 169 67 668 Zobowiązania długoterminowe inne 7 314 8 339 10 168 9 806 Rezerwa na świadczenia emerytalne i podobne 37 238 36 911 33 120 40 221 Rezerwy na zobowiązania 51 51 51 51 Zobowiązania krótkoterminowe 281 353 318 879 259 519 252 968 Kredyty i pożyczki 95 970 92 623 85 565 88 274 Zobowiązania handlowe 71 979 91 006 89 323 68 814 Zobowiązania z tytułu podatku dochodowego 5 732 3 849 219 6 902 Zobowiązania krótkoterminowe inne 100 028 123 765 71 699 82 915 Rezerwa na świadczenia emerytalne i podobne 5 886 5 805 5 863 4 799 Rezerwy na zobowiązania 1 758 1 831 6 850 1 264 P a s y w a r a z e m 2 325 345 2 331 361 2 265 052 2 262 936 Objaśnienie do różnic w prezentacji danych za 2006 roku w stosunku do danych opublikowanych uprzednio znajduje się w punkcie 11 niniejszego sprawozdania 2
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe - trzeci kwartał 2007 rok (wszystkie kwoty wyrażone są w tys.zł, o ile nie podano inaczej) SKONSOLIDOWANY RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT za oraz 30 września 2007 roku z danymi porównywalnymi za rok 2006 Przychody netto ze sprzedaży usług 358 094 891 601 343 107 813 723 Przychody netto ze sprzedaży innych produktów, towarów i materiałów 2 133 4 987 2 130 5 451 Koszt własny sprzedaży (252 862) (642 985) (231 108) (591 484) Zysk brutto ze sprzedaży 107 365 253 603 114 129 227 690 Pozostałe przychody operacyjne 3 721 15 647 3 272 17 110 Koszty sprzedaży i marketingu (17 947) (45 817) (19 329) (43 937) Koszty ogólnego zarządu (39 239) (123 585) (36 745) (112 760) Pozostałe koszty operacyjne (2 720) (10 479) (3 825) (9 721) Zysk z działalności operacyjnej 51 180 89 369 57 502 78 382 Przychody finansowe 107 137 27 58 Koszty finansowe (4 345) (12 207) (3 848) (12 474) Udział w zyskach netto jednostek stowarzyszonych 595 2 272 723 2 014 Zysk przed opodatkowaniem 47 537 79 571 54 404 67 980 Podatek dochodowy (12 002) (18 765) (11 467) (16 126) Zysk netto za okres 35 535 60 806 42 937 51 854 Przypisany: Akcjonariuszom jednostki dominującej 35 298 60 956 42 433 51 492 Udziałowcom mniejszościowym 237 (150) 504 362 35 535 60 806 42 937 51 854 Zysk na jedną akcję zwykłą (w zł) Podstawowy/rozwodniony zysk przypisany akcjonariuszom jednostki dominującej za okres 0,77 1,32 0,92 1,12 Całość zysku za okres dotyczy działalności kontynuowanej Objaśnienie do różnic w prezentacji danych za 2006 roku w stosunku do danych opublikowanych uprzednio znajduje się w punkcie 11 niniejszego sprawozdania 3
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe - trzeci kwartał 2007 rok (wszystkie kwoty wyrażone są w tys.zł, o ile nie podano inaczej) SKONSOLIDOWANE ZESTAWIENIE ZMIAN W KAPITALE WŁASNYM za oraz 30 września 2007 roku, za okres 12 miesięcy poprzedzających oraz porównywalnych 2006 roku Kapitał własny przypisany akcjonariuszom jednostki dominującej Kapitał zakładowy Pozostałe kapitały Różnice kursowe z konsolidacji Zyski zatrzymane Kapitały mniejszości Razem Dwanaście miesięcy 31.12.2006 Stan na 01.01.2006 517 754 133 333 (673) 936 438 1 602 1 588 454 - zysk netto za rok obrotowy 88 773 115 88 888 - różnice kursowe z konsolidacj 45 45 Suma przychodów ujętych za rok 0 0 45 88 773 115 88 933 - dywidendy (15 667) (15 667) Stan na 31.12.2006 517 754 133 333 (628) 1 009 544 1 717 1 661 720 w tym: dziewięć miesięcy Stan na 01.01.2006 517 754 133 333 (673) 936 438 1 602 1 588 454 - zysk netto za okres 51 492 362 51 854 - różnice kursowe z konsolidacj 326 326 Suma przychodów ujętych za okres 0 0 326 51 492 362 52 180 - dywidendy (15 667) (15 667) Stan na 517 754 133 333 (347) 972 263 1 964 1 624 967 Dziewięć miesięcy Stan na 01.01.2007 517 754 133 333 (628) 1 009 544 1 717 1 661 720 - zysk netto za okres 60 956 (150) 60 806 - różnice kursowe z konsolidacj (69) (69) Suma przychodów ujętych za okres 0 0 (69) 60 956 (150) 60 737 - dywidendy (15 667) (15 667) Stan na 517 754 133 333 (697) 1 054 833 1 567 1 706 790 w tym: trzy miesiące Stan na 01.07.2007 517 754 133 333 (675) 1 019 535 1 330 1 671 277 - zysk netto za okres 35 298 237 35 535 - różnice kursowe z konsolidacj (22) (22) Suma przychodów ujętych za okres 0 0 (22) 35 298 237 35 513 - dywidendy 0 Stan na 517 754 133 333 (697) 1 054 833 1 567 1 706 790 4
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe - trzeci kwartał 2007 rok (wszystkie kwoty wyrażone są w tys.zł, o ile nie podano inaczej) SKONSOLIDOWANY RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH za oraz 30 września 2007 roku z danymi porównywalnymi za rok 2006 DZIAŁALNOŚĆ OPERACYJNA Zysk przed opodatkowaniem 47 537 79 571 54 404 67 980 Korekty: 33 375 112 978 25 760 72 479 Udział w zyskach netto jednostek wycenianych metodą praw własności (595) (2 272) (723) (2 014) Amortyzacja 41 308 123 010 37 429 111 437 Zyski/straty z tytułu różnic kursowych (10) (425) (265) (79) Odsetki 4 131 12 002 4 217 11 710 Zysk/strata z tytułu działalności inwestycyjnej 145 986 (1 804) (2 094) Zmiana stanu należności 3 482 (51 740) (2 368) (59 757) Zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych, z wyjątkiem pożyczek i kredytów (17 655) 36 065 (12 361) 14 105 Zmiana stanu rezerw 335 (951) (1 087) (1 685) Zmiana stanu zapasów 2 587 236 2 140 (497) Inne korekty (353) (3 933) 582 1 353 Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej 80 912 192 549 80 164 140 459 Podatek dochodowy zapłacony/zwrócony (12 942) (23 315) (10 032) (10 030) Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej 67 970 169 234 70 132 130 429 DZIAŁALNOŚĆ INWESTYCYJNA Przychody ze sprzedaży rzeczowych aktywów trwałych oraz wartości niematerialnych 5 256 11 480 6 399 15 561 Przychody ze sprzedaży krótkoterminowych papierów wartościowych 63 019 96 195 263 749 490 213 Przychody z tytułu odsetek 68 103 70 209 Inne wpływy inwestycyjne 40 49 5 13 Wydatki na rzeczowe aktywa trwałe i wartości niematerialne (45 640) (160 600) (47 919) (169 643) Wydatki na nabycie udziałów w podmiotach powiązanych (410) (1 229) (410) (1 229) Wydatki na nabycie krótkoterminowych papierów wartościowych (78 163) (111 263) (270 122) (484 990) Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej (55 830) (165 265) (48 228) (149 866) DZIAŁALNOŚĆ FINANSOWA Zaciągnięcie kredytów i pożyczek 124 8 425 0 52 177 Inne wpływy finansowe 0 2 49 49 Spłaty kredytów i pożyczek (370) (601) 0 (10 210) Spłata odsetek (1 951) (8 629) (728) (8 989) Dywidendy i inne wypłaty na rzecz właścicieli (15 667) (15 667) (15 667) (15 667) Płatności zobowiązań z tytułu umów leasingu finansowego (676) (1 981) (1 015) (3 396) Inne wydatki finansowe (9) (207) (47) (408) Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej (18 549) (18 658) (17 408) 13 556 Zmiana stanu środków pieniężnych i ich ekwiwalentów (6 409) (14 689) 4 496 (5 881) Środki pieniężne na początek okresu 98 967 107 247 71 164 81 541 Środki pieniężne na koniec okresu 92 558 92 558 75 660 75 660 5
INFORMACJA DODATKOWA DO SKRÓCONEGO ŚRÓDROCZNEGO SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO GRUPY KAPITAŁOWEJ ORBIS NA DZIEŃ 30 WRZEŚNIA 2007 I ZA 9 MIESIĘCY ZAKOŃCZONE 30 WRZEŚNIA 2007 ROKU SPIS TREŚCI 1. INFORMACJE OGÓLNE 2. ISTOTNE ZDARZENIA I CZYNNIKI MAJĄCE WPŁYW NA WYNIKI FINANSOWE GRUPY 2.1 Ważne zdarzenia bieżącego kwartału 2.2 Czynniki istotne dla rozwoju grupy 2.2.1 Czynniki zewnętrzne 2.2.2 Czynniki wewnętrzne 2.2.3 Perspektywy w najbliższych kwartałach 2.2.4 Stanowisko Zarządu odnośnie możliwości realizacji wcześniej opublikowanych prognoz 3. SPÓŁKI WCHODZĄCE W SKŁAD GRUPY 3.1 Skład Grupy Kapitałowej i jej jednostki stowarzyszone na dzień 3.2 Zmiany w strukturze grupy i ich efekt, w tym łączenia działalności, nabycia i zbycia spółek zależnych oraz inwestycji długoterminowych 3.3 Spółki wyłączone z konsolidacji 4. RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT GRUPY 4.1 Rachunek zysków i strat Grupy Kapitałowej Orbis 4.2 Wyniki operacyjne Grupy Hotelowej Orbis 4.3 Wyniki operacyjne Grupy PBP Orbis 4.4 Wyniki operacyjne Grupy Orbis Transport 4.5 Sezonowość lub cykliczność działalności 4.6 Przychody i wyniki przypadające na poszczególne segmenty działalności 5. BILANS GRUPY 5.1 Aktywa trwałe 5.2 Aktywa obrotowe 5.3 Zobowiązania długoterminowe 5.4 Zobowiązania krótkoterminowe 5.5 Zobowiązania z tytułu kredytów i pożyczek 5.6 Zmiany wartości szacunkowych 5.7 Aktywa i zobowiązania warunkowe, w tym poręczenia kredytu, pożyczki lub udzielenie gwarancji w grupie kapitałowej 6. PRZEPŁYWY ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH GRUPY 6.1 Działalność operacyjna 6.2 Działalność inwestycyjna 6.3 Działalność finansowa 7. ZESTAWIENIE ZMIAN W KAPITALE WŁASNYM GRUPY I DYWIDENDY 8. WPŁYW ZDARZEŃ NIEPOWTARZALNYCH I JEDNORAZOWYCH 9. EMISJE, WYKUP I SPŁATY DŁUŻNYCH I KAPITAŁOWYCH PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH 10. TRANSAKCJE Z PODMIOTAMI POWIĄZANYMI 11. ZMIANY ZASAD RACHUNKOWOŚCI 12. WYDARZENIA PO DNIU BILANSOWYM 13. AKCJONARIUSZE EMITENTA 14. ZMIANY W STANIE POSIADANIA AKCJI EMITENTA PRZEZ OSOBY ZARZĄDZAJĄCE I NADZORUJĄCE W OKRESIE OD OSTATNIEGO RAPORTU KWARTALNEGO 15. POSTĘPOWANIA TOCZĄCE SIĘ PRZED SĄDEM, ORGANEM WŁAŚCIWYM DLA POSTĘPOWANIA ARBITRAŻOWEGO LUB ORGANEM ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ 6
1. INFORMACJE OGÓLNE Spółka Orbis S.A. z siedzibą w Warszawie, ul. Bracka 16 jest zarejestrowana w Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy, XII Wydział Gospodarczy pod numerem KRS 22622. Zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności /PKD/ działalność Spółki jest zakwalifikowana w sekcji H w pozycji 5510Z. Orbis S.A. jest największą w Polsce spółką hotelarską, zatrudniającą niemal 3,5 tys. osób, operująca siecią 46 hoteli (8 756 pokoi) w 28 najważniejszych miastach i miejscowościach wypoczynkowych w Polsce oraz dodatkowo zarządzająca dwoma innymi hotelami. Hotele Spółki funkcjonują pod markami Sofitel, Novotel, Mercure, Holiday Inn, Orbis Hotels i Etap (hotele marki Etap w zarządzaniu przez Hekon Hotele Ekonomiczne S.A.). Orbis S.A. przewodzi Grupie Kapitałowej Orbis, w skład której wchodzą spółki z branży hotelarskiej, turystycznej, transportowej i gier losowych. Wraz ze spółkami zależnymi: Hekon-Hotele Ekonomiczne S.A., Polskie Biuro Podróży Orbis Sp. z o.o., Orbis Transport Sp. z o.o. oraz spółką stowarzyszoną Orbis Casino Sp. z o.o. tworzy największą w Polsce oraz w Europie Środkowej grupę turystyczno-hotelową. Najistotniejsze Spółki Grupy Kapitałowej: Hekon Hotele Ekonomiczne S.A. jest operatorem największej w Polsce sieci hoteli ekonomicznych: ośmiu hoteli marki Ibis oraz trzech hoteli marki Etap: w Częstochowie, w Szczecinie i w Warszawie. Spółka równocześnie jest operatorem dwóch hoteli marki Novotel. Łącznie hotele tej spółki oferują w Polsce 1 889 pokoi w 8 miastach. Dodatkowo spółka zarządza hotelem Ibis Stare Miasto w Warszawie, a poprzez spółkę zależną UAB Hekon jest operatorem hotelu Novotel Vilnius w Wilnie na Litwie. Polskie Biuro Podróży Orbis Sp. z o.o. działające pod firmą Orbis Travel jest największym polskim biurem podróży: liderem w zakresie zagranicznej turystyki przyjazdowej oraz liczącym się organizatorem turystyki wyjazdowej i krajowej. Spółka specjalizuje się również w obsłudze podróży służbowych, jest także pośrednikiem sprzedaży biletów komunikacyjnych. Orbis Transport Sp. z o.o. jest największym polskim przewoźnikiem w międzynarodowych połączeniach autokarowych oraz należy do czołówki firm w dziedzinie krótko- i długoterminowego wynajmu samochodów, które prowadzone są na podstawie umów licencyjnych z Hertz Rent a Car i Hertz Lease. Orbis Kontrakty Sp. z o.o. jest spółką zajmującą się organizacją zakupów dla hoteli Grupy Hotelowej Orbis S.A. Pełna lista spółek Grupy Kapitałowej Orbis została opublikowana w punkcie 3.1 niniejszego raportu. Zmiany w składzie Grupy Kapitałowej Orbis od opublikowania ostatniego sprawozdania zostały przedstawione w punkcie 3.2 niniejszego raportu. Prezentowane skrócone skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało sporządzone na dzień 30 września 2007 roku oraz za 30 września 2007. Niniejsze sprawozdanie finansowe zostało sporządzone zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej (MSSF, dawniej Międzynarodowe Standardy Rachunkowości MSR) wydanymi przez Radę ds. Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (IASB) oraz interpretacjami opublikowanymi przez Komitet ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości (IFRIC), które zostały zatwierdzone przez Unię Europejską. Główne zasady rachunkowości, zastosowane przy sporządzaniu skonsolidowanego sprawozdania finansowego, zostały zaprezentowane w nocie 2.1 informacji dodatkowej do śródrocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego za I półrocze 2007 roku. Zasady te są stosowane w sposób ciągły we wszystkich latach objętych niniejszym sprawozdaniem finansowym. Zmiany w stosunku do danych prezentowanych wcześniej znajdują się w punkcie 11 sprawozdania finansowego. Skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało sporządzone przy założeniu kontynuowania działalności gospodarczej przez jednostkę dominującą oraz jednostki Grupy Kapitałowej w dającej się przewidzieć przyszłości. Walutą funkcjonalną i walutą prezentacji jest złoty polski. Wszystkie dane finansowe przedstawia się w tysiącach złotych, chyba że zaznaczono inaczej. 7
2. ISTOTNE ZDARZENIA I CZYNNIKI MAJĄCE WPŁYW NA WYNIKI FINANSOWE GRUPY 2.1 Ważne zdarzenia bieżącego kwartału 1. Grupa Hotelowa Orbis osiągnęła dobre wyniki operacyjne. W przeciągu trzeciego kwartału utrzymywała się frekwencja przekraczająca 60%. Średnia cena za pokój wzrosła o ponad 7% yoy, co przełożyło się na większy przychód za pokój RevPAR (o 7,6% kwartał do kwartału i 12,8% narastająco za ). 2. Zdecydowanie pozytywne tendencje wzrostowe wyników Grupy Kapitałowej Orbis nie zostały zakłócone przez nieco słabszy, niż rok wcześniej, trzeci kwartał. Za dziewięć miesięcy bieżącego roku odnotowano wzrost przychodów ze sprzedaży o 9,5% yoy, wzrost EBITDA o 11,9% yoy i zysku netto o 17,3% yoy. 3. 11 lipca 2007 roku Fitch Ratings utrzymał funkcjonujący w całym II kwartale 2007 roku długoterminowy rating krajowy dla Orbis S.A. na poziomie BBB+ (pol) ze stabilną perspektywą (patrz raport bieżący 20/2007). 4. Uchwałą z dnia 12 września 2007 roku Rada Nadzorcza powołała Pana Marcina Szewczykowskiego na Członka Zarządu Orbis S.A., odpowiedzialnego za finanse (więcej informacji w raporcie bieżącym 24/2007). Jean-Philippe Savoye komentuje: Przychody Grupy Kapitałowej Orbis w trzecim kwartale 2007 wzrosły o 4,3% w porównaniu do tego samego okresu w roku ubiegłym, osiągając 360 227 tys. złotych w porównaniu do 345 237 tys. złotych w 2006 r. Wskaźnik EBITDA dla Grupy Hotelowej Orbis jest nieco lepszy niż w trzecim kwartale 2006, zwiększył się o 1 mln złotych, co umożliwiło w trzecim kwartale narastająco poprawę EBITDA o 16,1%. Wyniki spółek zależnych mają znaczący wpływ na wyniki skonsolidowane Grupy Orbis. W przypadku Orbis Travel, z uwagi na procesy restrukturyzacyjne tej spółki, wzrost przychodów nie jest odzwierciedlony we wskaźniku EBITDA. Pozostałe wyniki spółek Grupy Kapitałowej Orbis, takich jak UAB Hekon, Orbis Kontrakty czy też Hekon - Hotele Ekonomiczne S.A., korzystnie wpłynęły na wyniki skonsolidowane. Wyniki finansowe Grupy Kapitałowej Orbis w trzecim kwartale tego roku w pełni odpowiadają naszym oczekiwaniom na 2007 r. 2.2 Czynniki istotne dla rozwoju grupy 2.2.1 Czynniki zewnętrzne SYTUACJA MAKROEKONOMICZNA Na sytuację gospodarczą w Polsce istotny wpływ wywiera ogólna koniunktura w gospodarce światowej, a zwłaszcza sytuacja gospodarcza w krajach Unii Europejskiej. Podstawowym czynnikiem kształtującym popyt w sektorze turystyczno-hotelarskim jest poziom i dynamika wzrostu PKB. Według najnowszych prognoz makroekonomicznych opublikowanych 23 października 2007 roku przez Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową (IBnGR) (informacja zaczerpnięta ze strony internetowej Bankier.pl, artykuł IBnGR: Wzrost PKB w III kw. 2007r. wyniesie 5,6 proc., a w całym roku 6,1 proc. opublikowany dnia 23.10.2007 roku), tempo wzrostu gospodarczego w trzecim kwartale 2007 roku wyniesie 5,6% natomiast w całym 2007 roku 6,1%. Mimo, że tempo wzrostu PKB było niższe niż w pozostałych dwóch kwartałach bieżącego roku, w dalszym ciągu utrzymuje się korzystna koniunktura gospodarcza, która wyraża się wzrostem popytu krajowego, a także wysokim tempem wzrostu inwestycji. Znaczący wpływ na poziom przychodów ze sprzedaży z działalności hotelowej, zagranicznej turystyki przyjazdowej oraz w segmencie wynajmu samochodów Rent a Car ma kurs EUR do Złotego. Według danych NBP średni kurs EUR/PLN w trzecim kwartale 2007 roku wyniósł 3,7895 i był niższy od średniego kursu EUR/PLN w drugim kwartale 2007 roku o 0,4%. W stosunku do trzeciego kwartału 2006 roku średni kurs EUR/PLN (3,9562) również wykazał spadek o 4,2%. Spadek kursu EUR w stosunku do Złotego negatywnie oddziałuje na wyniki ze sprzedaży hotelowej. Jednocześnie niższy kurs EUR może zwiększać zyski ze sprzedaży w segmencie zagranicznej turystyki wyjazdowej prowadzonej przez Orbis Travel. Wzrost gospodarczy skutkuje istotnymi zmianami na rynku pracy, a więc wzrostem zatrudnienia i spadkiem bezrobocia oraz coraz bardziej widocznym wzrostem wynagrodzeń. Według danych GUS, stopa bezrobocia w czerwcu 2007 roku spadła do 12,4% z 13,0% z maja 2007 r. Poprawa sytuacji na rynku rozbudziła oczekiwania płacowe a to wiąże się ze zwiększeniem presji inflacyjnej. W okresie styczeń wrzesień 2007 roku wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych wyniósł 2,3% w stosunku do 1,5% inflacji w analogicznym okresie roku ubiegłego. 8
RUCH TURYSTYCZNY Instytut Turystyki zanotował 31,8 mln przyjazdów cudzoziemców do Polski w pierwszym półroczu 2007 roku (wzrost o 8,5% yoy). W podziale na kraje zauważalna jest znaczna przewaga tendencji wzrostowej. Tylko z czterech krajów europejskich liczba przyjezdnych się zmniejszyła (Cypr, Grecja, Malta i Hiszpania). Jak podaje Instytut Turystyki w ciągu ośmiu miesięcy 2007 roku było 33,6 mln wyjazdów Polaków za granicę, co jest rezultatem lepszym o 10% niż w tym samym okresie 2006 roku. Zwiększyła się również liczba przyjazdów cudzoziemców do naszego kraju (45 mln przyjazdów co daje wzrost o 6,5% yoy). Ogółem w ciągu ośmiu miesięcy znacznie wzrosła, bo o ponad 30%, liczba przyjazdów z: Portugalii, Irlandii, Norwegii, Belgii, Estonii i Hiszpanii. Przyjazdy z wielu krajów takich jaki Włochy, Turcja, Korea Południowa, Dania, Szwecja czy Wielka Brytania wzrosły o 10-20%. Spadła natomiast liczba odwiedzających nasz kraj z Malty, Cypru, Grecji, Holandii i USA. Przyjezdni od naszego zachodniego sąsiada odwiedzali nasz kraj częściej niż przed rokiem (wzrost o 6,4%) podobnie jak z nieościennych krajów Unii Europejskiej (wzrost o 13,5%). KONKURENCJA Rynek hotelowy w trzecim kwartale 2007 roku na rynkach warszawskim, katowickim i wrocławskim nie zostały otwarte żadne nowe hotele konkurencyjne. Natomiast rynek krakowski odnotował spadek udziału w rynku spowodowany osiągnięciem pełnej zdolności eksploatacyjnej przez 3 nowe obiekty trzy- i czterogwiazdkowe, zaś udział rynku szczecińskiego zmniejszył się z powodu osiągnięcia pełnej zdolności eksploatacyjnej przez konkurencyjny hotel dwugwiazdkowy. Na rynku trójmiejskim oddany został nowy trzygwiazdkowy hotel, a w Poznaniu czterogwiazdkowy hotel ze 177 pokojami. Na wzrost liczby hoteli w naszym kraju mają wpływ głównie takie czynniki, jak: dynamiczny wzrost liczby turystów odwiedzających Polskę, stabilne perspektywy makroekonomiczne polskiej gospodarki, wzrost współczynnika wykorzystania pokoi w hotelach, coraz lepsza dostępność komunikacyjna (obecność tanich linii lotniczych i planowana budowa sieci autostrad) oraz wybór naszego kraju wraz z Ukrainą jako gospodarzy Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej - Euro 2012. W trzecim kwartale 2007 roku udział hoteli Grupy Hotelowej Orbis w rynku (liczony jako udział w liczbie pokoi dostępnych) w głównych miastach kształtował się następująco: Warszawa 42,2%, Kraków 28,8%, Wrocław 41,1%, Poznań 53,9%, Katowice 40,0%, Szczecin 46,3% i Trójmiasto 42,2%. Rynek biur podróży utrzymujące się sprzyjające czynniki wewnętrzne w ciągu całego trzeciego kwartału, takie jak wzrost gospodarczy, ciągły dynamiczny rozwój tanich linii lotniczych, różnorodność i dostępność programów unijnych wspierających produkt turystyczny na terenie całej Polski, wzrost eksportu wpływają na ogólną tendencję wzrostową powiązaną z ogólną poprawą koniunktury turystyki w Europie i na świecie. Odzwierciedleniem korzystnego wpływu na wyniki Orbis Travel jest również wzrost płac realnych w Polsce, który przyczynia się do zwiększenia zapotrzebowania na wypoczynek, turystykę i jej produkty. Rynek transportowy utrzymujący się niski kurs EUR ograniczający wielkość przychodów z działalności wynajmu krótkoterminowego, wzrost cen oleju napędowego podwyższający koszty przewozów zarówno krajowych jak i międzynarodowych, koszty związane z podnoszeniem płac kierowcom spowodowane coraz szerszym i bardziej atrakcyjnym rynkiem pracy a także wciąż rosnąca konkurencja dla przewozów autokarowych ze strony tanich linii lotniczych wpływa ograniczająco na poziom wyników osiąganych przez Grupę Orbis Transport. Dlatego Grupa intensyfikuje działania mające na celu dostosowanie organizacji do wyzwań rynkowych, w szczególności związanych z dynamicznym rozwojem Car Fleet Management, oraz optymalizacji kosztów w dziedzinie międzynarodowych przewozów autokarowych. 2.2.2 Czynniki wewnętrzne 1. PROGRAM INWESTYCJI GRUPY KAPITAŁOWEJ Grupa Kapitałowa Orbis w ciągu dziewięciu miesięcy 2007 roku zainwestowała 137 428 tys. zł czyli o 26,3% mniej niż w porównywalnym okresie roku ubiegłego. Głównym kierunkiem inwestycji Grupy w tym okresie była, podobnie jak rok wcześniej, modernizacja i budowa hoteli Orbis S.A. Kontynuowane są prace modernizacyjne prowadzone równocześnie w kilku obiektach, np. w hotelu Grand w Warszawie i hotelu Mercure Hevelius w Gdańsku. W drugim kwartale bieżącego roku rozpoczęła się budowa dwóch hoteli marki Etap w Krakowie i Katowicach. Trwają prace 9
przygotowawcze do budowy kilkunastu nowych hoteli marki Etap, Ibis i Novotel (dokładniejsze dane patrz pkt 2. Strategia Grupy Hotelowej Orbis). Zwiększone wydatki z tytułu rzeczowych aktywów trwałych, w tym środków trwałych w budowie w spółce Hekon Hotele Ekonomiczne S.A. są wynikiem nowych inwestycji w całkowite wyposażenie hoteli Etap, których jest operatorem, oraz zaangażowania środków w nowe inwestycje. Nakłady inwestycyjne poniesione w Grupie Kapitałowej Orbis Transport zostały przeznaczone na zakup autokarów i samochodów osobowych. zmiana % 2007/2006 Nazwa podmiotu Orbis S.A.* 87 556 123 839-29,30% Hekon Hotele Ekonomiczne S.A.* 6 234 3 327 87,38% Grupa PBP Orbis 864 4 270-79,77% Grupa Orbis Transport 42 774 55 034-22,28% Orbis Kontrakty Sp. z o.o. 0 0 0,00% UAB Hekon 0 0 0,00% Grupa Kapitałowa Orbis 137 428 186 470-26,30% * dane w Orbis S.A i Hekon Hotele Ekonomiczne prezentowane są wraz z zaliczkami na inwestycje. 2. STRATEGIA GRUPY HOTELOWEJ ORBIS Na posiedzeniu w dniu 1 czerwca 2007 roku Zarząd i Rada Nadzorcza Orbis S.A. zatwierdziła zaktualizowaną strategię rozwoju i modernizacji Grupy Hotelowej Orbis na lata 2007-2011 uwzględniającą, poza przesunięciem okresu objętego 5-letnim programem pozytywne zmiany sytuacji rynkowej. Więcej informacji na temat zaktualizowanej strategii rozwoju i modernizacji Grupy Hotelowej Orbis na lata 2007-2011 znajduje się w Raporcie bieżącym nr 14/2007. Zgodnie z nową strategią rozwoju i modernizacji trwa rozpoczęty w roku 2005, a zakładany na kilka lat proces przygotowania budowy / adaptacji hoteli marek ekonomicznych Etap i Ibis oraz Novoteli i Mercure. W ramach strategii do fazy realizacji przeszła w drugim kwartale bieżącego roku budowa dwóch nowych hoteli marki Etap w Krakowie i Katowicach. Jednocześnie prowadzone są intensywne prace przygotowawcze związane z budową dalszych kilkunastu hoteli m.in. w Gdańsku, Gdyni, Katowicach, Krakowie, Poznaniu, Szczecinie, Toruniu, Warszawie i Wrocławiu. W tym celu wykonywane są ekspertyzy, opinie, dokumentacja techniczna, prowadzone są działania mające na celu uzyskanie stosownych zezwoleń itp. W wyniku negocjacji Grupa Hotelowa w pierwszym półroczu bieżącego roku dokonała zakupu trzech działek pod budowę nowych hoteli - w Elblągu, Kielcach i Lublinie oraz prowadzi kolejne, aktywne działania w tym zakresie w Rzeszowie i Gorzowie Wielkopolskim (przetargi, negocjacje) oraz w kilku innych miastach kraju. Przygotowuje się nowe projekty hotelowe w oparciu o własne działki w kilku miastach Polski. Innymi ważnymi zadaniami będącymi w trakcie realizacji w ramach tegorocznego budżetu inwestycji z punktu widzenia zakresu prac oraz wysokości zaangażowanych środków finansowych są : kompleksowa przebudowa hotelu Mercure Hevelius w Gdańsku, zaplanowana na lata 2007 2009, której zakres prac obejmuje m. innymi modernizację części mieszkalnej i ogólnodostępnej, wymianę instalacji p. pożarowych, telewizyjnych i internetowych, montaż klimatyzacji w jednostkach mieszkalnych, które ze względu na ogromny zakres prowadzony jest w trzech etapach. Pierwszy z nich zakończył się już. Etap drugi, który potrwa około pół roku (mniej więcej do kwietnia 2008 roku), rozpoczął się w trzecim kwartale bieżącego roku. kontynuacja gruntownej przebudowy hotelu Grand w Warszawie, gdzie trwają aktualnie prace budowlanomontażowe i instalacyjne oraz realizowane są dostawy inwestorskie w zakresie mebli i wyposażenia. Dzięki zmianom hotel będzie spełniał wymogi obiektu 4-gwiazdkowego. Planowane zakończenie procesu inwestycji - połowa 2008 r. Po modernizacji hotel będzie działał pod marką Pullman. W pozostałych obiektach wydatki inwestycyjne dotyczyły modernizacji w mniejszym zakresie, niemniej jednak niezbędnym dla prawidłowego funkcjonowania hotelu, bezpieczeństwa i komfortu gości oraz zakupu środków trwałych, w tym sprzętu komputerowego i oprogramowania. Zarząd Orbis S.A. realizując zatwierdzoną zaktualizowaną strategię rozwoju i modernizacji Grupy Hotelowej Orbis na lata 2007-2011 podjął decyzję o likwidacji oddziałów: Hotel Arkona w Szczecinie, Hotel Petropol w Płocku, Hotel Kosmos w Toruniu oraz Hotel Vera w Warszawie poprzedzonej zamknięciem działalności operacyjnej z dniem 30 listopada 2007 roku. Wspomniane hotele zostaną zburzone i zastąpione przez nowe obiekty. 10
Ponadto realizując wspomnianą powyżej Strategię oraz w związku z przejściem do drugiego etapu kompleksowej przebudowy hotelu, ze względów ekonomicznych i technicznych Zarząd Orbis S.A. podjął decyzję o likwidacji oddziału Hotelu Grand w Warszawie. Działalność operacyjna została zakończona z dniem 31 sierpnia 2007 roku. 3. ZATRUDNIENIE Zatrudnienie w Grupie Kapitałowej Orbis na koniec września 2007 roku wyniosło 5 455 etatów i było o 8,4% niższe w porównaniu do analogicznego okresu roku ubiegłego. Do takiego stanu przyczyniła się głównie Spółka Orbis S.A., która odnotowała spadek zatrudnienia o 13,3% - wynik trwającej reorganizacji Spółki. W spółce Hekon Hotele Ekonomiczne S.A. zatrudnienie zwiększyło się ze względu na otwarcie nowych hoteli Etap. zmiana 2007/2006 w % Nazwa podmiotu Orbis S.A. 3 459 3 991-13,33% Hekon Hotele Ekonomiczne S.A. 483 443 9,03% Grupa PBP Orbis Sp. z o.o. 562 543 3,50% Grupa Orbis Transport Sp. z o.o. 888 922-3,69% Orbis Kontrakty Sp. z o.o. 4 4 0,00% UAB Hekon 59 52 13,46% Grupa Kapitałowa Orbis 5 455 5 955-8,40% 4. SPRZEDAŻ USŁUG PRZEZ INTERNET W trzecim kwartale 2007 roku w sprzedaży noclegów online utrzymał się wysoki trend wzrostowy. W segmencie klientów indywidualnych w stosunku do analogicznego okresu roku ubiegłego wzrost przychodów ze sprzedaży wyniósł 102,0%, natomiast liczba rezerwacji dokonanych przez Web-agentów wzrosła aż o 209,0%. Orbis Online jest systemem rezerwacyjnym pokoi hotelowych Grupy Hotelowej Orbis w czasie rzeczywistym, z którego mogą korzystać klienci indywidualni, korporacyjni i biura podróży. Liczba rezerwacji ogółem dokonanych przez Orbis Online wzrosła w trzecim kwartale 2007 roku w porównaniu z analogicznym okresem roku ubiegłego o 194,0%. 2.2.3 Perspektywy w najbliższych kwartałach OTOCZENIE MAKROEKONOMICZNE Komisja Europejska prognozuje, że dzięki wysokiemu popytowi wewnętrznemu, wzrostowi konsumpcji, zmniejszeniu obciążeń podatkowych i poprawie sytuacji na rynku pracy, główny wskaźnik gospodarczy PKB wzrośnie w 2007 roku do 6,5%. Według Komisji Europejskiej poprawa sytuacji w Polsce będzie następowała nadal, choć w wolniejszym tempie. Prognozy polskiego rządu przewidują wzrost PKB w kolejnych latach powyżej 5%. Również przewidywania co do stopy bezrobocia są pozytywne. Stopa bezrobocia w Polsce ma wynieść 7,1 % na koniec 2008 i nadal się obniżać. Pozytywne perspektywy rozwoju polskiej gospodarki w najbliższym czasie powinny sprzyjać kontynuowaniu wzrostu sprzedaży usług hotelowych i turystycznych. Wciąż niskie stopy procentowe, dynamiczny wzrost PKB oraz korzystne perspektywy rozwoju gospodarki wpłyną na dalszy wzrost przychodów ze sprzedaży Grupy Kapitałowej Orbis. Korzystnym czynnikiem, który może wzmocnić Grupę Kapitałową Orbis na rynku i spowodować wzrost przychodów są przygotowania do organizacji EURO 2012. Największe korzyści z organizacji tej imprezy w Polsce odniosą przedsiębiorstwa z branży turystycznej i budowlanej. Według Ministerstwa Gospodarki, przygotowania do EURO 2012 oznaczają wzmożenie inwestycji w infrastrukturę drogową, komunikację i hotele, ponad 100 tys. nowych miejsc pracy, większy napływ inwestycji zagranicznych, większe nakłady brutto na środki trwałe i przyśpieszenie wzrostu popytu krajowego. 11
RUCH TURYSTYCZNY Ruch przyjazdowy według prognoz Instytutu Turystyki ogólna liczba przyjazdów turystów wzrośnie w 2007 roku do 15,7 mln, w latach następnych ta liczba może wzrosnąć nawet do 20,0 mln (prognozowane średnie tempo zmian w ruchu przyjazdowym w latach 2007 2013 powinno być na poziomie 4,0%). Szacuje się, że zmieni się struktura gości odwiedzających Polskę, co oznacza, że szybciej będzie rosnąć (ok. 6% średniorocznie) liczba przyjazdów typowo turystycznych. Wiąże się to ze wzrostem liczby turystów korzystających z obiektów noclegowych zakwaterowania zbiorowego (od ok. 18 mln cudzoziemców i mieszkańców Polski w 2007 roku do ok. 20,1 mln w 2013 roku) Mniejszego tempa wzrostu liczby przyjazdów można oczekiwać z Niemiec oraz sąsiadów ze wschodu. Można spodziewać się wysokiego tempa wzrostu ruchu przyjazdowego z nieościennych krajów UE (średnie tempo zmian w latach 2006-2013 szacuje się na poziomie 8,6%), Ameryki Północnej i pozostałych krajów zamorskich (w tempie 8-9% rocznie). Ruch wyjazdowy dzięki utrzymującej się wysokiej relacji kursu złotówki w stosunku do euro i dolara powodującej relatywnie niskie koszty wyjazdów zagranicznych, liczba podróży zagranicznych będzie regularnie wzrastać w ciągu następnych lat w tempie 8-9%, o ile nie nastąpią gwałtowne zmiany w kursach walut. Szacuje się, że liczba podróży zagranicznych Polaków w 2007 roku osiągnie około 9,0 mln, a w roku 2013 może osiągnąć poziom 13,2 mln. Turystyka krajowa od 1999 roku obserwujemy spadek krajowych podróży turystycznych Polaków, jednak wyniki z 2006 roku wskazują na zatrzymanie spadku liczby podróży krajowych. Rośnie również ilość podróży długoterminowych. Dla podróży krótkoterminowych, trwających przeciętnie 2 do 4 dni, coraz poważniejszą konkurencję stanowią wyjazdy jednodniowe (bez noclegu), a z drugiej strony także dłuższe podróże. W bieżącym roku liczba przyjazdów krótkoterminowych (2-4 dni) może wynieść około 22,0 mln i w ciągu najbliższych lat prognozowany jest nieznaczny wzrost ich liczby. Można spodziewać się, iż nastąpi wzrost liczby podróży długoterminowych w 2007 roku do poziomu około 18,0 mln i dalej do poziomu 27,1 mln w roku 2013. OTOCZENIE KONKURENCYJNE Rynek hotelowy na większości rynków planowane są otwarcia nowych obiektów. Tak duży rozwój działalności hotelowej jest związany z rozwijającą się wciąż ofertą nowych, tanich połączeń lotniczych oraz wybór naszego kraju wraz z Ukrainą jako gospodarzy Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej - Euro 2012. Jeszcze w 2007 roku i w roku następnym mają zostać oddane po dwa czterogwiazdkowe hotele na rynku krakowskim. W Katowicach trwa budowa trzygwiazdkowego hotelu System z 200 pokojami, który ma być oddany w przyszłym roku. Rynek trójmiejski w 2008 roku wzbogaci się o cztery nowe hotele. W Gdańsku budowane są aż trzy hotele, a dodatkowo w Sopocie planowane jest otwarcie nowego pięciogwiazdkowego hotelu Sheraton. Również rynek poznański rozwija się intensywnie i w przyszłym roku ma zostać otwarty pięciogwiazdkowy hotel, a jednocześnie rozpocznie się budowa kolejnych dwóch czterogwiazdkowych obiektów. W ciągu najbliższego roku na terenie Wrocławia przybędzie hotel czterogwiazdkowy a hotel Best Western jest w trakcie rozbudowy. Rynek biur podróży w celu wykorzystania dobrej koniunktury utrzymującej się w kraju, PBP Orbis Sp. z o.o. intensyfikuje działania dla polepszenia obsługi klientów, a tym samym utrzymania, a nawet umocnienia swojej pozycji na rynku. Spółka jest w trakcie tworzenia Business Travel Management (BTM), której zadaniem jest obsługa klientów korporacyjnych. Jednocześnie rozpoczęto prace nad wdrożeniem rozwiązań typu call center dla BTM. Spółka kontynuować będzie również wdrażanie nowego systemu rezerwacyjnego Amadeus. Poza tym PBP Orbis Sp. z o.o. ma zamiar nadal realizować prace restrukturyzacyjne, co wiąże się ze stworzeniem lokalnych placówek BTM i Biura Turystyki Zagranicznej na bazie kadrowo-lokalowej części obecnych oddziałów. Rynek transportowy na skutek zakończenia okresu wakacyjnego w czwartym kwartale 2007 roku należy oczekiwać niższych przychodów w branży międzynarodowych przewozów autokarowych. Na wzrost wyników z tej działalności można jeszcze liczyć pod koniec roku, kiedy to tradycyjnie obserwowany jest wzrost liczby przewozów w związku z okresem świątecznym. W najbliższym kwartale przewidywany jest dalszy systematyczny wzrost przychodów działalności CFM. Silna i ciągle umacniająca się złotówka będzie miała niewątpliwie wpływ na dynamikę przychodów Rent a Car, jednak obserwowany wzrost rynku wynajmów krótkoterminowych powinien zneutralizować wpływ tego czynnika na wyniki. 12
2.2.4 Stanowisko Zarządu odnośnie możliwości realizacji wcześniej opublikowanych prognoz W związku z publikacją sprawozdania finansowego za trzeci kwartał 2007 roku Zarząd Spółki Orbis S.A. odnosi się do prognozy wyniku EBITDA za rok 2007 dla Grupy Hotelowej Orbis, w skład której wchodzą Orbis S.A., Hekon Hotele Ekonomiczne S.A., UAB Hekon i Orbis Kontrakty Sp. z o.o. Zaktualizowana prognoza opublikowana raportem bieżącym nr 14/2007 przewiduje osiągnięcie w całym 2007 roku łącznego wyniku EBITDA dla Grupy Hotelowej Orbis w wysokości 230 mln zł. Wypracowana w ciągu trzech kwartałów 2007 roku EBITDA wyniosła 180 150 tys. zł i jest o 16,1% lepsza niż w analogicznym okresie roku ubiegłego (patrz pkt 4.2 sprawozdania). Jednocześnie stanowi 78,3% założonego w prognozie wyniku. Bazując na dotychczasowych wynikach Zarząd przewiduje, iż prognoza zostanie zrealizowana. 3. SPÓŁKI WCHODZĄCE W SKŁAD GRUPY 3.1. Skład Grupy Kapitałowej i jej jednostki stowarzyszone na dzień Spółki zależne nazwa i siedziba % udziału w kapitale własnym % udziału w głosach na walnym zgromadzeniu przedmiot działalności Spółki stowarzyszone nazwa i siedziba % udziału w kapitale własnym % udziału w głosach na walnym zgromadzeniu przedmiot działalności Hekon Hotele Ekonomiczne S.A. Wioska Turystyczna Wilkasy Sp. z o.o. ORBIS Transport, Sp. z o.o. PBP Orbis, Sp. z o.o. bezpośrednio 100% bezpośrednio 100% bezpośrednio 98,88%; pośrednio 0,17% bezpośrednio 95,08% bezpośrednio 100% bezpośrednio 100% hotelarskogastronomiczna hotelarskogastronomiczna bezpośrednio 98,88%; pośrednio 0,17% transport bezpośrednio 95,08% turystyka PH Majewicz Sp. z o.o. Orbis Casino Sp. z o.o. bezpośrednio 49% bezpośrednio 33,33% bezpośrednio 49% hotelarskogastronomiczna bezpośrednio 33,33% gry losowe Orbis Kontrakty Sp. z o.o. UAB Hekon bezpośrednio 80%; pośrednio 20% pośrednio 100% bezpośrednio 80%; pośrednio 20% organizacja zakupów pośrednio 100% hotelarsko-gastr. PKS Tarnobrzeg Sp. z o.o. PKS Gdańsk Sp. z o.o. AutoOrbisBus Sarl Inter Bus Sp. z o.o. Orbis Polish Travel Bureau Capital Parking Sp. z o.o.* pośrednio 99,05% pośrednio 99,05% pośrednio 99,05% pośrednio 99,05% pośrednio 83,67% pośrednio 67,35% pośrednio 99,05% transport pośrednio 99,05% transport pośrednio 99,05% promocja i komunikacja pośrednio 99,05% przewozy autokar. pośrednio 83,67% biuro podróży pośrednio 67,35% wyn.miejsc parkingowych * Spółka zależna Orbis Transport Sp. z o.o. w dniu 31 października 2007 roku. nabyła udziały w spółce Capital Parking Sp. z o.o., dające jej 100% udziału w kapitale własnym, a to powoduje, że Grupa Kapitałowa Orbis na dzień publikacji niniejszego sprawozdania finansowego posiada pośrednio w spółce Capital Parking Sp. z o.o. 99,05% udziału w kapitale własnym i w głosach na walnym zgromadzeniu. 3.2 Zmiany w strukturze grupy i ich efekt, w tym łączenia działalności, nabycia i zbycia spółek zależnych oraz inwestycji długoterminowych W okresie objętym niniejszym sprawozdaniem nie wystąpiły zmiany w składzie Grupy Kapitałowej Orbis. 13
Informacja o zdarzeniach w Grupie: Z dniem 2 lipca 2007 roku Pan Ireneusz Węgłowski został powołany na Członka Zarządu spółki Orbis Kontrakty Sp. z o.o. W dniu 1 sierpnia 2007 roku Pani Paulina Mazurkiewicz-Kurek złożyła rezygnację z funkcji Członka Rady Nadzorczej PBP Orbis Sp. z o.o. Z dniem 8 sierpnia 2007 roku do Rady Nadzorczej spółki została powołana Pani Iwona Roszewska-Podniesińska. W dniu 1 sierpnia 2007 roku Pani Paulina Mazurkiewicz-Kurek złożyła rezygnację z funkcji Członka Rady Nadzorczej Orbis Transport Sp. z o.o. Z dniem 8 sierpnia 2007 roku do Rady Nadzorczej Orbis Transport Sp. z o.o. został powołany Pan Marcin Szewczykowski. Z dniem 21 sierpnia 2007 roku Pani Paulina Mazurkiewicz-Kurek na mocy uchwały nr 15/VI/2007 RN Orbis Transport Sp. z o.o. została powołana na Członka Zarządu Orbis Transport Sp. z o.o. Z dniem 31 sierpnia 2007 roku ze składu Zarządu Orbis Casino Sp. z o.o. został odwołany Pan Wojciech Szwedkowski, a z dniem 1 września 2007 roku na stanowisko Prezesa Zarządu spółki powołano Pana Jacka Kosińskiego. Uchwałą z dnia 12 września 2007 roku Rada Nadzorcza Orbis S.A. powołała Pana Marcina Szewczykowskiego na Członka Zarządu Orbis S.A., odpowiedzialnego za finanse. Z dniem 17 września 2007 roku Pani Marta Kuniszyk została powołana na Członka Zarządu PBP Orbis Sp. z o.o. 3.3 Spółki wyłączone z konsolidacji Konsolidacją nie są objęte jednostki zależne i stowarzyszone, które nie są istotne z punktu widzenia sumy bilansowej i wyniku finansowego Grupy. Spółki nie objęte konsolidacją przedstawiono w poniższej tabeli. spółki wyłączone z konsolidacji % udziału w kapitale własnym udział w przychodach netto Grupy % udział w sumie bilansowej Grupy % Wioska Turystyczna Wilkasy Sp. z o.o. 100,00% 0,18% 0,20% PH Majewicz Sp. z o.o. 49,00% 0,68% 0,13% AutoOrbisBus Sarl 99,05% 0,05% 0,04% ŁĄCZNIE 0,91% 0,37% Zasady konsolidacji i podstawa wyłączania podmiotów znajdują się w śródrocznym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym za I półrocze 2007 roku. 14
4. RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT GRUPY 4.1 Rachunek zysków i strat Grupy Kapitałowej Orbis % zmiany 2007/2006 % zmiany 2007/2006 Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów 360 227 345 237 4,34% 896 588 819 174 9,45% % udział w przychodach ogółem 98,95% 99,05% 98,27% 97,95% Koszt własny sprzedaży (252 862) (231 108) 9,41% (642 985) (591 484) 8,71% Koszty sprzedaży i marketingu (17 947) (19 329) -7,15% (45 817) (43 937) 4,28% Koszty ogólnego zarządu (39 239) (36 745) 6,79% (123 585) (112 760) 9,60% w tych: - koszty amortyzacji (41 308) (37 429) 10,36% (123 010) (111 437) 10,39% - koszty zatrudnienia (74 762) (67 648) 10,52% (223 001) (202 906) 9,90% - koszty usług obcych (134 769) (124 110) 8,59% (300 391) (274 817) 9,31% % udział w kosztach ogółem 97,77% 97,40% 97,28% 97,12% Pozostałe przychody operacyjne 3 721 3 272 13,72% 15 647 17 110-8,55% Pozostałe koszty operacyjne (2 720) (3 825) -28,89% (10 479) (9 721) 7,80% Zysk z działalnosci operacyjnej - EBIT 51 180 57 502-10,99% 89 369 78 382 14,02% Pozostałe przychody finansowe 107 27 296,30% 137 58 136,21% Koszty finansowe (4 345) (3 848) 12,92% (12 207) (12 474) -2,14% Udział w zyskach netto jednostek stowarzyszonych 595 723-17,70% 2 272 2 014 12,81% Zysk przed opodatkowaniem 47 537 54 404-12,62% 79 571 67 980 17,05% Podatek dochodowy (12 002) (11 467) 4,67% (18 765) (16 126) 16,36% Zysk netto 35 535 42 937-17,24% 60 806 51 854 17,26% marża EBIT (EBIT/Przychody) 14,21% 16,66% -14,70% 9,97% 9,57% 4,17% EBITDA 92 488 94 931-2,57% 212 379 189 819 11,89% marża EBITDA (EBITDA/Przychody) 25,67% 27,50% -6,63% 23,69% 23,17% 2,22% Przychody ze sprzedaży Grupy Kapitałowej Orbis w trzecim kwartale 2007 roku wzrosły o 4,3% yoy. Z uwagi na rozmiary działalności największy wpływ na poziom przychodów ze sprzedaży wywiera Grupa Hotelowa Orbis. Utrzymująca się dobra koniunktura gospodarcza w Polsce jak i całej Unii Europejskiej, a także konsekwentnie przeprowadzana reorganizacja w Spółce Orbis S.A. oraz wciąż poprawiana efektywność w całej Grupie Hotelowej, przyczyniły się do wzrostu przychodów ze sprzedaży z działalności hotelowej (patrz pkt 4.2). Przychody te (po uwzględnieniu konsolidacji pomiędzy spółkami tworzącymi tę Grupę czyli Orbis S.A., Hekon Hotele Ekonomiczne, UAB Hekon, Orbis Kontrakty) zwiększyły się w trzecim kwartale 2007 roku o 3,4% yoy, w tym Spółka Orbis S.A. wypracowała przychody ze sprzedaży na poziomie 177 019 tys. zł, co daje wzrost o 2,6% w porównaniu z trzecim kwartałem 2006 (w ciągu trzech kwartałów tego roku spółka wypracowała przychody wyższe o 9,5%). Takie wyniki Spółka osiągnęła głównie dzięki znacznemu wzrostowi średniej ceny za pokój ARR (o 9,6% yoy w trzecim kwartale 2007 roku i o 9,1% yoy narastająco) oraz dzięki wysokiej frekwencji w swoich hotelach, która wyniosła w bieżącym kwartale 60,3%, a za 2007 roku 53,7%. W omawianym okresie przychody spółki Hekon - Hotele Ekonomiczne S.A. wyniosły 35 437 tys. zł i były o 9,1% wyższe od osiągniętych w trzecim kwartale 2006. Na dobre wyniki spółki wpływ ma utrzymujące się zainteresowanie Polską wśród inwestorów zagranicznych, duża liczba gości odwiedzających nasz kraj oraz rozwój tanich linii lotniczych, ułatwiających podróże również gościom mniej zamożnym, którzy chętniej korzystają z hoteli ekonomicznych będących własnością spółki. Spółka UAB Hekon osiągnęła przychody na poziomie 4 049 tys. zł, które są o 4,6% wyższe niż w analogicznym okresie 2006 roku. Przychody spółki Orbis Kontrakty Sp. z o.o. wyniosły 2 606 tys. zł, i były wyższe od przychodów osiągniętych w trzecim kwartale 2006 roku o 45,5%. Grupa PBP Orbis w trzecim kwartale 2007 roku odnotowała wzrost przychodów ze sprzedaży, które wyniosły 109 040 tys. zł (wzrost o 11,2% yoy). Był on możliwy do osiągnięcia przede wszystkim dzięki większej sprzedaży 15
miejsc w zagranicznej turystyce wyjazdowej (wzrost o 17% yoy) oraz w turystyce krajowej (wzrost w trzecim kwartale bieżącego roku o 43% yoy) i tylko nieznacznemu bo 2% yoy spadkowi przychodów z zagranicznej turystyki przyjazdowej. Przychody Grupy Kapitałowej Orbis Transport w opisywanym okresie zmniejszyły się w porównaniu do trzeciego kwartału 2006 roku o 4,3% i wyniosły 47 060 tys. zł Na ten stan wpłynęły zmniejszone wpływy z komunikacji autokarowej (spadek przychodów o 19% yoy), a także z krótkoterminowego wynajmy Rent a Car (spadek o 3% yoy). Poprawiły się natomiast wyniki na wynajmie długoterminowym Hertz Lease (wzrost przychodów o 32%). Narastająco za przychody wzrosły o 2,8%. Koszt własny sprzedaży Grupy Kapitałowej jest większy w trzecim kwartale 2007 o 9,4% w stosunku do analogicznego okresu roku ubiegłego, co jest bezpośrednio związane ze wzrostem przychodów osiągniętym na podobnym poziomie, a także z większym obciążeniem w Grupie, a szczególnie w Orbis S.A. z tytułu wynagrodzeń. Spółka, z związku z wygaśnięciem w lipcu 2007 roku poprzedniego i jednoczesnym podpisaniem nowego Ponadzakładowego Układu Zborowego Pracy, zatwierdziła podwyżkę płac w wysokości przeciętnie 12% kwoty brutto wynagrodzenia. W związku z tym we wrześniu bieżącego roku została utworzona rezerwa na wyrównanie wynagrodzeń pracowników od lipca 2007 roku, które spowodowało jednorazowe obciążenie wyniku w trzecim kwartale 2007 roku. W porównaniu z analogicznym okresem roku ubiegłego Koszty sprzedaży i marketingu Grupy Kapitałowej zmniejszyły się o 7,2% przede wszystkim dlatego, że w 2006 roku znaczną częścią składową (prawie 10% udziału) tych kosztów w Orbis S.A. były koszty hotelu przed otwarciem związane z otwieranym po modernizacji hotelem Grand Sopot w Sopocie. Natomiast na wzrost kosztów sprzedaży i marketingu w ciągu bieżącego roku wpływ miały większe koszty opłat franchisingowych w Orbis S.A., a także wzrost tych kosztów w PBP Orbis Sp. z o.o. bezpośrednio związany z większymi nakładami marketingowymi poniesionymi przez tą spółkę oraz przez wypłacenie agentom sprzedaży wyższych prowizji spowodowanych osiągnięciem przez spółkę wyższych obrotów. Koszty ogólnego zarządu wzrosły w trzecim kwartale 2007 roku o 6,8% yoy przede wszystkim z uwagi na dużo wyższe niż rok wcześniej koszty regionów operacyjnych, które funkcjonują w Orbis S.A. Poza tym wzrost tych kosztów we wszystkich spółkach był spowodowany wzrostem kosztów wynagrodzeń w Grupie. Pozostałe przychody operacyjne w trzecim kwartale 2007 roku wzrosły o 13,7% w porównaniu z analogicznym okresem roku ubiegłego. Na przychody te składają się między innymi zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych, odsetki od pożyczek udzielonych i należności własnych oraz dotacje. Jednocześnie narastająco za przychody te zmalały o 8,6% yoy, a na ich zmniejszenie wpłynęła głównie mniejsza wartość niewykorzystanych rezerw w trzecim kwartale 2007 roku w Orbis S.A. Pozostałe koszty operacyjne w trzecim kwartale 2007 roku w porównaniu do analogicznego okresu roku 2006 spadły o 28,9%. Wpływ na taki stan miały przede wszystkim znacznie mniejsze niż rok wcześniej koszty restrukturyzacji zatrudnienia w Orbis SA. Co prawda Wynik operacyjny EBIT w trzecim kwartale bieżącego roku zamknął się zyskiem w wysokości 51 180 tys. zł czyli niższym od ubiegłorocznego o 11,0%, ale narastająco za wyniósł on 89 369 tys. zł co oznacza poprawę o 14,0% yoy. W tym samym okresie Wynik operacyjny powiększony o amortyzację (EBITDA) Grupy zmalał o 2,6% yoy i wyniósł 92 488 tys. zł natomiast narastająco EBITDA wyniósł 212 379 tys. zł i wzrósł o 11,9% w porównaniu do ubiegłego roku. Pozostałe przychody finansowe w Grupie zwiększyły się w porównaniu do trzeciego kwartału 2006 roku, ale z uwagi na to, że ich wartość w obu okresach jest znikoma, ich wpływ na osiągane przez Grupę wyniki jest nieistotny. Koszty finansowe, na które składają się głównie odsetki od kredytów i pożyczek, w trzecim kwartale 2007 roku wzrosły o 12,9% yoy, głównie z powodu powstania w Orbis Transport ujemnych różnic kursowych (w porównywalnym okresie w spółce występowały dodatnie różnice kursowe, które wpływały na zmniejszenie wartości kosztów finansowych) oraz wyższych kosztów odsetek od kredytów i pożyczek powstałych. 16
Wszystkie opisane powyżej czynniki spowodowały, że w trzecim kwartale bieżącego roku Grupa wypracowała 35 535 tys. zł Zysku netto. Wynik ten jest gorszy od analogicznego okresu roku ubiegłego o 17,2%. Jednak w ciągu 2007 roku Grupa osiągnęła wynik w wysokości 60 806 tys. zł czyli wyższy od ubiegłorocznego o 17,3%. Wyniki podmiotów Grupy Kapitałowej Orbis* Nazwa Spółki % zmiany 2007/2006 % zmiany 2007/2006 Orbis S.A. przychody netto ze sprzedaży 177 019 172 612 2,55% 487 493 445 223 9,49% EBIT 27 252 30 897-11,80% 78 654 54 090 45,41% EBITDA 57 881 59 238-2,29% 170 481 134 178 27,06% zysk netto 14 392 20 319-29,17% 54 680 33 134 65,03% Hekon - Hotele Ekonomiczne S.A. przychody netto ze sprzedaży 35 437 32 475 9,12% 98 781 87 880 12,40% EBIT 14 856 12 924 14,95% 38 921 33 980 14,54% EBITDA 17 187 15 307 12,28% 46 056 41 106 12,04% zysk netto 11 736 10 338 13,52% 31 459 27 484 14,46% UAB Hekon przychody netto ze sprzedaży 4 049 3 870 4,63% 9 386 9 438-0,55% EBIT 835 784 6,51% 402 589-31,75% EBITDA 1 165 1 129 3,19% 1 400 1 615-13,31% Zysk netto 679 541 25,51% 205 556-63,13% Orbis Kontrakty przychody netto ze sprzedaży 2 606 1 791 45,51% 7 065 4 394 60,79% EBIT 2 419 1 580 53,10% 6 488 3 778 71,73% EBITDA 2 423 1 582 53,16% 6 498 3 787 71,59% zysk netto 1 958 1 276 53,45% 5 253 3 058 71,78% Grupa PBP Orbis przychody netto ze sprzedaży 109 040 98 069 11,19% 199 729 176 965 12,86% EBIT 4 526 7 752-41,62% (520) 4 594-111,32% EBITDA 5 214 8 543-38,97% 1 519 6 720-77,40% zysk (strata) netto 4 141 6 341-34,69% (833) 3 349-124,87% Grupa Orbis Transport przychody netto ze sprzedaży 47 060 49 175-4,30% 129 123 125 625 2,78% EBIT 3 400 5 508-38,27% 8 808 8 246 6,82% EBITDA 10 747 11 077-2,98% 29 860 29 317 1,85% zysk netto 2 018 3 394-40,54% 5 247 3 490 50,34% EBIT oznacza zysk (stratę) z działalności operacyjnej EBITDA - oznacza zysk (stratę) z działalności operacyjnej powiększoną o amortyzację * Dane prezentowane przed wyłączeniami konsolidacyjnymi. 17
4.2 Wyniki operacyjne Grupy Hotelowej Orbis Wyniki skonsolidowane Grupy Hotelowej Orbis po trzecim kwartale 2007 roku prezentują się jak poniżej: RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT - wynik finansowy Grupy Hotelowej Orbis % zmiany 2007 do 2006 % zmiany 2007 do 2006 Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów 214 013 207 062 3,36% 588 538 537 692 9,46% Koszt własny sprzedaży (129 164) (120 777) 6,94% (378 937) (351 198) 7,90% Zysk brutto ze sprzedaży 84 849 86 285-1,66% 209 601 186 494 12,39% Pozostałe przychody operacyjne 1 701 2 378-28,47% 7 000 8 918-21,51% Koszty sprzedaży i marketingu (11 238) (13 396) -16,11% (32 918) (32 135) 2,44% Koszty ogólnego zarządu (29 911) (27 701) 7,98% (96 584) (88 749) 8,83% Pozostałe koszty operacyjne (1 721) (2 805) -38,65% (6 919) (7 538) -8,21% Zysk z dzialalności operacyjnej - EBIT 43 680 44 761-2,42% 80 180 66 990 19,69% Pozostałe przychody finansowe 107 27 296,30% 137 58 136,21% Koszty finansowe (3 473) (3 490) -0,49% (10 306) (10 521) -2,04% Zysk przed opodatkowaniem 40 314 41 298-2,38% 70 011 56 527 23,85% Podatek dochodowy (11 549) (8 824) 30,88% (17 949) (13 550) 32,46% Zysk netto 28 765 32 474-11,42% 52 062 42 977 21,14% EBITDA 76 974 75 832 1,51% 180 150 155 239 16,05% W minionym kwartale 2007 roku w segmencie hoteli z restauracjami wypracowane zostały przychody ze sprzedaży na poziomie 214 013 tys. zł, co daje wzrost o 3,4% w porównaniu z trzecim kwartałem 2006. Jednak wyższe niż rok wcześniej w Grupie koszty, a w szczególności koszt własny sprzedaży (wyższy o 6,9%) i koszty ogólnego zarządu (wzrost o 8,0%), przełożyły się na spadek zysku z działalności operacyjnej EBIT o 2,4%. Wzrost kosztów w Grupie Hotelowej Orbis był spowodowany przede wszystkim wzrostem kosztów wynagrodzeń w Orbis S.A. (więcej informacji w pkt 4.1 niniejszego sprawozdania). Pozostałe przychody i koszty nie wpłynęły w sposób znaczący na osiągnięty przez Grupę Hotelową Orbis wynik. Jednak mimo spadku zarówno zysku z działalności operacyjnej jak i zysku netto Grupa osiągnęła wzrost wyniku operacyjnego powiększonego o amortyzację (o 1,5%). Jednocześnie narastająco Grupa Hotelowa Orbis wypracowała przychody na poziomie 588 538 tys. zł (wzrost o 9,5% yoy). W ujęciu narastającym koszt własny sprzedaży wzrósł o 7,9% yoy, koszty sprzedaży i marketingu o 2,4% yoy, a koszty ogólnego zarządu o 8,8% yoy, jednak nie spowodowały one pogorszenia wyników Grupy, która za 2007 roku osiągnęła zysk netto w wysokości 52 062 tys. zł wyższy od ubiegłorocznego o 21,1%. 18
Wskaźniki operacyjne Grupy Hotelowej Orbis* w trzecim kwartale 2007 zmiana 2007 do 2006 w % zmiana 2007 do 2006 w % frekwencja 62,40% 62,20% 0,2pp 56,00% 53,10% 2,9pp średnia cena za pokój (ARR) w zł 222,9 207,8 7,27% 221,8 207,2 7,05% przychód na jeden dostępny pokój (RevPAR) w zł 139,1 129,3 7,58% 124,2 110,1 12,81% liczba sprzedanych pokojonocy 622 656 625 804-0,50% 1 668 246 1 568 817 6,34% liczba pokoi 10 645 10 973-2,99% 10 645 10 973-2,99% struktura sprzedanych pokojonocy w % zmiana w pkt % zmiana w pkt % Polacy 37,50% 31,00% 6,5pp 41,70% 38,60% 3,1pp cudzoziemcy 62,50% 69,00% -6,5pp 58,30% 61,40% -3,1pp klienci biznesowi 56,40% 51,50% 4,9pp 63,20% 59,50% 3,7pp klienci turystyczni 43,60% 48,50% -4,9pp 36,80% 40,50% -3,7pp *tabela zawiera wyniki zbiorcze hoteli należących do spółek Orbis S.A. i Hekon-Hotele Ekonomiczne S.A. W trzecim kwartale 2007 roku zmniejszyła się liczba pokoi dostępnych z uwagi na likwidację lub zamknięcie hoteli: Monopol we Wrocławiu, Silesia w Katowicach i Grand w Warszawie. Mimo to Grupa Hotelowa zanotowała dobre wyniki operacyjne. W trzecim kwartale bieżącego roku w stosunku do tego samego kwartału roku ubiegłego frekwencja i liczba sprzedanych pokojonocy pozostały na zbliżonym poziomie, ale narastająco za wykazały one znaczny wzrost (2,9 pkt % i 6,3%). Zanotowano wyższy przychód na jeden dostępny pokój zarówno w trzecim kwartale 2007 roku (o 7,6% yoy) jak i w ujęciu narastającym za bieżącego roku (o 12,8% yoy). Do tego wzrostu przyczynił się głównie wzrost w trzecim kwartale 2007 roku o 7,3% yoy średniej ceny za pokój (ARR). Wzrost gospodarczy w Polsce przyczynił się zarówno w okresie kwartalnym, jak i narastająco do zwiększonej sprzedaży pokojonocy Polakom (6,5 pkt % i 3,1 pkt %). Jednocześnie o tyle samo spadła sprzedaż pokojonocy gościom z zagranicy. W strukturze klientów przewagę stanowi segment gości biznesowych (wzrost udziału w ogólnej liczbie sprzedanych pokojonocy o 4,9 pkt. % w trzecim kwartale oraz o 3,7 pkt. % narastająco), jednocześnie spadła liczba klientów turystycznych. Wskaźniki operacyjne Orbis S.A. w trzecim kwartale 2007* zmiana 2007 do 2006 w % zmiana 2007 do 2006 w % frekwencja 60,30% 59,80% 0,5pp 53,70% 50,30% 3,4pp średnia cena za pokój (ARR) w zł 226,6 206,8 9,57% 225,1 206,4 9,06% przychód na jeden dostępny pokój (RevPAR) w zł 136,5 123,7 10,35% 120,9 103,8 16,47% liczba sprzedanych pokojonocy 496 600 516 203-3,80% 1 323 349 1 275 383 3,76% liczba pokoi 8 756 9 380-6,65% 8 756 9 380-6,65% struktura sprzedanych pokojonocy w % zmiana w pkt % zmiana w pkt % Polacy 35,30% 30,00% 5,3pp 39,50% 37,90% 1,6pp cudzoziemcy 64,70% 70,00% -5,3pp 60,50% 62,10% -1,6pp klienci biznesowi 56,70% 52,60% 4,1pp 64,40% 61,00% 3,4pp klienci turystyczni 43,30% 47,40% -4,1pp 35,60% 39,00% -3,4pp *bez Hoteli Etap W trzecim kwartale 2007 roku w porównaniu z analogicznym okresem 2006 roku, pomimo spadku liczby pokoi (o 6,7% yoy), a także liczby sprzedanych pokojonocy (o 3,8% yoy), hotele Orbis S.A. zanotowały wzrost frekwencji o 0,5 pkt %. Wzrosła również średnia cena za pokój (ARR) i to zarówno w segmencie klientów biznesowych, jak i turystycznych. Czynniki te miały wpływ na wzrost przychodu na jeden dostępny pokój (RevPAR) o 10,4% yoy. W trzecim kwartale 2007 roku znacznie wzrósł udział w ogólnej liczbie sprzedanych pokojonocy Polakom, bo o 5,3 pkt. % yoy, co wiąże się z jednoczesnym spadkiem liczby sprzedanych pokojonocy cudzoziemcom. Do takiego 19