BADANIA W IHAR-PIB O/BYDGOSZCZ

BADANIA W IHAR-PIB O/BYDGOSZCZ 1) Monitorowanie zmian w populacjach patogena Rhizoctonia solani sprawcy rizoktoniozy korzeni buraka cukrowego (Zadanie 6.11 w PW) 2) Ocena i doskonalenie genotypów gorczycy białej i rzodkwi oleistej o działaniu antymątwikowym i wysokiej wartości nawozowej (Zadanie 8.6 w PW) Zakład Technologii Produkcji Roślin Okopowych IHAR-PIB Oddział Bydgoszcz

Monitorowanie zmian w populacjach patogena Rhizoctonia solani sprawcy rizoktoniozy korzeni buraka cukrowego (Zadanie 6.11 w PW) Mirosław Nowakowski Paweł Skonieczek Zakład Technologii Produkcji Roślin Okopowych IHAR-PIB Oddział Bydgoszcz

Rhizoctonia solani Kühn - grzyb z grupy Mycelia sterilia - jeden z groźniejszych patogenów buraka cukrowego - występuje w glebie w postaci sklerocjów lub grzybni powoduje wiosną zgorzel siewek w drugiej połowie okresu wegetacji jest sprawcą brunatnej zgnilizny korzeni na plantacjach buraka cukrowego Udział porażonych plantacji buraka cukrowego przez R. solani: kraje europejskie: 2-15% USA 2% Chile 15%

Brunatna zgnilizna korzeni Rozwojowi choroby sprzyja: - wadliwa struktura gleby: zaskorupienie, podeszwa płużna, - wysoka temperatura, - obfite opady w ciągu lata, - kwaśny odczyn gleby, - zbyt częsta uprawa buraka na tym samym polu, - duży udział w płodozmianie kukurydzy, - udział w płodozmianie rzepaku lub ziemniaka, - usługowe wykonywanie zabiegów uprawowych Na plantacjach występuje lokalnie, placowo. Pojawia się dosyć wcześnie, w połowie czerwca lub na początku lipca.

Początkowe objawy choroby to więdnięcie roślin oraz żółknięcie, zasychanie liści zewnętrznych okółków

Na korzeniach pojawia się brunatna zgnilizna, grzyb wnika w głąb tkanki powodując gnicie

Grzyb przenika w głąb korzenia powodując jego gnicie

W warunkach sprzyjających rozwojowi choroby rośliny całkowicie zamierają

Ubytki w obsadzie wynikające z porażenia siewek przez R. solani oraz widoczna Brunatna zgnilizna korzeni

Brunatna zgnilizna korzeni powoduje coraz większe straty w produkcji roślinnej w naszym kraju i dlatego poświęca się jej coraz więcej uwagi Prace w IHAR-PIB koncentrują się nad: - występowaniem w rejonach uprawy buraka, - patogenicznością izolatów grzyba, - wrażliwością odmian i rodów buraka na grzyb, - oceną strat w plonie, - metodami zwalczania choroby

Badanie potencjału inokulum grzybów w glebach dostarczonych do badań, Bydgoszcz 2011 Wschody % Porażenie % Sypniewo 97 Minikowo Miejscowość Porażenie siewek w % przez: Rhizoctonia Aphanomyces Pythium Fusarium Verticillium Cladosporium Inne 8,8 0,0 2,6 1,0 3,1 0,5 0,0 2,6 93 96,2 0,0 12,9 24,7 15,6 3,8 16,7 31,2 Bałcyny E1 67 95,5 1,5 19,4 33,6 14,2 13,4 4,5 21,7 Bałcyny E2 88 82,3 0,0 23,4 14,3 5,7 9,7 4,0 29,7 Bałcyny M 67 65,4 0,0 20,3 24,8 0,8 5,3 3,8 12,8 Radłówek 96 25,7 0,5 3,1 3,1 15,2 0,0 0,0 3,7 Więcławice 97 15,0 1,0 1,0 1,0 6,7 0,5 0,5 4,1 Kokocko 93 81,6 0,5 59,5 2,2 2,7 3,2 3,2 15,2 NIR (0,05) 3,0 9,8 0,8 7,0 8,0 2,6 6,8 3,1 6,9

Straty powodowane przez brunatną zgniliznę korzeni placowe, rozszerzające się na coraz większą powierzchnie plantacji, stopniowe zamieranie roślin, zainfekowane korzenie są podatne na szybko przebiegające procesy gnicia, wskazane jest zatem przeznaczenie ich w pierwszej kolejności do przerobu w cukrowni, porażone rośliny, które nie zginą w czasie wegetacji, wydają plon istotnie niższy, o gorszej jakości przerobowej, podczas silnego i wczesnego porażenia oraz przy warunkach pogodowych sprzyjających rozwojowi grzyba straty wynoszą często 20-40% plonu korzeni.

Ocena i doskonalenie genotypów gorczycy białej i rzodkwi oleistej o działaniu antymątwikowym i wysokiej wartości nawozowej (Zadanie 8.6 w PW) Mirosław Nowakowski Paweł Skonieczek Zakład Technologii Produkcji Roślin Okopowych IHAR- PIB Oddział Bydgoszcz

Gorczyca, przed i podczas likwidacji doświadczenia Siew: 04.08.2011; zbiór: 25.10.2011

Dynamika wzrostu roślin gorczycy białej i rzodkwi oleistej uprawianych w międzyplonie ścierniskowym na stanowisku z mątwikiem burakowym W yso ko ść r o śl i n cm 51,9 52,8 81,5 81,1 51,5 60 82,3 99,5 77 78,5 96,4 99 77,6 93,2 74,8 76,2 79,1 98,1 100,3 101,4 98,2 79,3 80 79 79,5 100 80,7 101,3 103,6 120 2,2 0 N M B 1 2 3 4 5 6 7 Odmiany i rody gorczycy białej (N, M, B, 1-7) oraz rzodkwi oleistej (C, R, T): N Nakielska 3 PN-830/09 C - Colonel M Metex 4 PN-1018/10 R Romesa B Bamberka 5 PN-1025/10 T Tetra Poznańska 1 PN-817/09 6 PN-1082/10 2 PN-820/09 7 PN-1087/10 T NIR 0,05 2,1 R 1,4 22,5 C 21,9 22,6 31,2 29,4 30,4 27,1 29,5 31,2 31,7 31,6 30,8 20 30,5 40 25.X. 30.IX. 1.IX.

Plony świeżej i suchej masy części nadziemnej gorczycy białej i rzodkwi oleistej uprawianych w międzyplonie ścierniskowym na stanowisku z mątwikiem burakowym Pl o n cz ęści n ad z i emn ej t z ha 27,8 29,9 23,2 21,1 22,2 20 20 21,4 23 23,8 23,3 25,1 26,5 30 31 40 2 4 5 6 7 Odmiany i rody gorczycy białej (N, M, B, 1-7) oraz rzodkwi oleistej (C, R, T): N Nakielska 3 PN-830/09 C - Colonel M Metex 4 PN-1018/10 R Romesa B Bamberka 5 PN-1025/10 T Tetra Poznańska 1 PN-817/09 6 PN-1082/10 2 PN-820/09 7 PN-1087/10 T 1,8 R 0,22 C 3,17 3,51 3,18 3,35 3,02 3,23 3 3,5 1 3,37 B 3,49 M 3,6 3,98 N 0 3,52 3,77 10 NIR 0,05 św.m. s.m.

Plony świeżej i suchej masy korzeni gorczycy białej i rzodkwi oleistej uprawianych w międzyplonie ścierniskowym na stanowisku z mątwikiem burakowym 3,6 3,64 4 3,72 Pl o n ko r z en i t z ha 2,08 1,93 2 1,8 1,96 2,05 2,04 2 2,02 2,06 2,15 3 0,03 0 B 1 2 3 4 5 6 7 Odmiany i rody gorczycy białej (N, M, B, 1-7) oraz rzodkwi oleistej (C, R, T): N Nakielska 3 PN-830/09 C - Colonel M Metex 4 PN-1018/10 R Romesa B Bamberka 5 PN-1025/10 T Tetra Poznańska 1 PN-817/09 6 PN-1082/10 2 PN-820/09 7 PN-1087/10 0,14 0,67 0,69 0,68 0,54 0,5 0,51 0,46 0,5 0,53 M 0,52 0,56 N 0,52 0,53 1 C R T NIR 0,05 św.m. s.m.

Nagromadzenie makroskładników: N, P i K w plonie ogólnym gorczycy białej uprawianej w międzyplonie ścierniskowym na stanowisku z mątwikiem burakowym 159,2 121,7 136,4 103,4 114,1 93,9 100 116,4 155,7 134,7 113,8 120 131,9 140 110,7 130,6 132,8 160 116,8 180 128,7 144,9 170,4 176,7 200 152 k g z ha 80 9,1 60 0 B 1 2 3 4 5 Odmiany i rody gorczycy białej: N Nakielska 1 PN-1 5 M Metex 2 PN-2 6 B Bamberka 3 PN-3 7 PN-5 PN-6 PN-7 6 7 7,9 3,7 30,9 25,2 20,7 29,8 25,2 23,8 M 30,5 N 29,2 30,3 20 30,7 40 NIR 0,05 K N P

Wpływ gorczycy białej i rzodkwi oleistej uprawianych w międzyplonie ścierniskowym na liczebność populacji mątwika burakowego Pr z yr o st / u b ytek j aj i lar w w 100g g l eb y % 5,3 30 42,4 50-19,8-4,1 T czu -42,9-35,5-25 -26,7-29,8-21,2-36,2-30 -34,1-37,3-10 -26,5-21,8 10-50 N M B 1 2 3 4 5 6 Odmiany i rody gorczycy białej (N, M, B, 1-7) oraz rzodkwi oleistej (C, R, T): N Nakielska 3 PN-830/09 C - Colonel M Metex 4 PN-1018/10 R Romesa B Bamberka 5 PN-1025/10 T Tetra Poznańska 1 PN-817/09 6 PN-1082/10 cz u czarny ugór 2 PN-820/09 7 PN-1087/10 7 C R NIR 0,05

Inne projekty badawcze realizowane w IHAR - PIB Oddział w Bydgoszczy: - Wpływ nawożenia B, Mn, Mo, Zn i Cu przy zróżnicowanym nawożeniu N na parametry plonu buraka cukrowego w uprawie bezobornikowej. - Badania nad diploidyzacją roślin haploidalnych bc otrzymanych w kulturach in vitro - Biologiczna i molekularna ocena dihaploidów i podwojonych haploidów bc. - Identyfikacja genotypów tolerancyjnych na Cercospora beticola w liniach wielonasiennych bc o zróżnicowanym stopniu samozgodności. - Opracowanie efektywnej metody otrzymywania haploidów i podwojonych haploidów buraka cukrowego. - Gromadzenie i ocena form uprawnych i gatunków dzikich rodzaju Beta. - Wpływ uprawy cykorii korzeniowej, lnu oleistego i psianki stuliszolistnej na populacę mątwika burakowego w glebie. - Oddziaływanie na populację mątwika burakowego (Heterodera schachtii Schmidt) wybranych odmian cykorii korzeniowej przy dwóch poziomach nawożenia potasem, - Ocena potencjalnej wartości nawozowej plonu i oddziaływania na populację mątwika burakowego odmian facelii błękitnej uprawianych w międzyplonie - Badania zlecone przez firmy cukrownicze, hodowlano-nasienne i chemiczne.

DZĘKUJĘ ZA UWAGĘ!