INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE AUDIOFONOLOG KOD 228501 ZAKRES TEMATYCZNY INFORMACJI: I. ZADANIA ZAWODOWE ORAZ PROFIL KOMPETENCYJNY II. SYTUACJA NA RYNKU PRACY MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH III. ZAPOTRZEBOWANIE NA PRACOWNIKÓW BADANIA PRACODAWCÓW I ANALIZA INTERNETOWYCH OFERT PRACY IV. PROGNOZY RYNKU PRACY BAROMETR ZAWODÓW V. KSZTAŁCENIE I DOSKONALENIE W ZAWODZIE VI. INFORMACJE DODATKOWE VII. MOŻLIWOŚCI I WARUNKI ZATRUDNIENIA W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej we Włocławku AUDIOFONOLOG Strona 1
1. ZADANIA ZAWODOWE ORAZ PROFIL KOMPETENCYJNY Audiofonolog (228501) to jeden z 2443 zawodów ujętych w obowiązującej od 01 stycznia 2015 r. klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (DZ.U. z 2014 r. poz. 1145). W poprzedniej wersji klasyfikacji obowiązującej w okresie od 01 lipca 2010 r. do 31 grudnia 2014 r. zawód ten miał nazwę logopeda i kod 223904. Audiofonolog zajmuje się różnymi aspektami uszkodzeń słuchu oraz ich konsekwencjami; diagnozuje czynności narządu słuchu i równowagi oraz określa neurologiczne uwarunkowania rozwoju procesu komunikatywnego oraz poznawczego stosując metody wspomagania słuchu, równowagi, mowy. Dobiera i konserwuje aparaty słuchowe, prowadzi rehabilitację w/w zaburzeń; współpracuje z otolaryngologami, audiologami i foniatrami oraz surdologopedami. Zadania zawodowe wykonywanie i wstępna interpretacja diagnostycznych badań audiologicznych i elektrofizjologicznych pacjentów z uszkodzeniami słuchu, równowagi i mowy; określanie relacji miedzy upośledzeniem słuchu a zaburzeniami osobowości i dysfunkcjami rozwojowymi a w szczególności problemami emisji i percepcji mowy w powiązaniu ze stanem narządu słuchu; dokonywanie oceny obwodowych zaburzeń równowagi; konsultowanie wyników badań audiologicznych z otolaryngologami, audiologami i foniatrami oraz surdologopedami; wykonywanie badań śródoperacyjnych i pooperacyjnych; diagnozowanie aparatu słuchu i równowagi; prowadzenie rehabilitacji odpowiedniej do rodzaju uszkodzenia narządu słuchu i procesu komunikatywnego; dobór aparatów słuchowych dla pacjentów z uszkodzeniami słuchu; nadzór nad eksploatacją i konserwacją aparatów słuchowych oraz posługiwanie się ich systemami oprogramowania Profil kompetencyjny 1 dla grupy specjaliści do spraw zdrowia - kod 22 2 Kompetencje to cechy osoby, które przejawiają się w działaniach prowadzących do wykonywania zadań zawodowych na wymaganym poziomie oraz w zachowaniach przekładających się na konkretne efekty, dzięki czemu są obserwowalne, podlegają rozwojowi poprzez szkolenia oraz nabyte doświadczenia w realizacji określonych zadań. Dla grupy specjaliści do spraw zdrowia wyróżniono cztery kluczowe kompetencje: 1. Sprawność motoryczna - Wykonywanie złożonych ruchów dokładnie, szybko i w zmiennych warunkach, w celu realizacji zadań. Na sprawność motoryczną wpływają: zdolności kondycyjne (siła, szybkość, moc, wytrzymałość, gibkość) oraz koordynacyjne (dostosowanie 1 2 NBK Narzędzie do badania kompetencji. Podręcznik dla doradców zawodowych Warszawa, 2014 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7.08.2014r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz.U. 2014 poz. 1145). AUDIOFONOLOG Strona 2
ruchu, różnicowanie ruchu, zdolności: utrzymywania równowagi, szybkiej reakcji, orientacja, sprzężenia ruchów, rytmizacji). 2. Sumienność w dążeniu do rezultatów - wysoka efektywność realizacji zadań w ściśle określonym terminie i z należytą starannością, uwzględniającą własne kompetencje i możliwości. Determinacja w działaniu i osiąganie zakładanych rezultatów przez utrzymywanie odpowiedniego tempa oraz jakości pracy, nawet w obliczu trudności. 3. Otwartość na innych - Pozytywne nastawienie i traktowanie innych oraz okazywanie chęci ich zrozumienia. 4. Gotowość - do podnoszenia kwalifikacji - Otwartość na wiedzę i na zadania umożliwiające jej zdobycie. Wykorzystywanie napotkanych problemów jako okazji do rozwoju. Chęć eksperymentowania i podejmowania nowych zadań. Staranna analiza sukcesów i porażek oraz traktowanie tych drugich jako cennej lekcji. II. SYTUACJA NA RYNKU PRACY MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W raportach z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych za lata 2010-2015 znajdują się dane dotyczące poprzedniego zawodu logopeda. Prezentowana analiza sytuacji na rynku pracy dotyczyła tego zawodu. Dane za I półrocze 2016 dotyczą już zawodu audiofonolog. W tym okresie pierwszy raz zarejestrowano 3 osoby bezrobotne w tym zawodzie, były to osoby 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki. Nie zgłoszono żadnych wolnych miejsc pracy i aktywizacji zawodowej. W 2015 r. do powiatowych urzędów pracy w województwie kujawsko-pomorskim zgłosiło się 3 bezrobotnych legitymujących się zawodem logopeda, w tym 2 osoby w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki. W końcu grudnia 2015r. w ewidencji nie było osób z tym zawodem. W 2014 r. do powiatowych urzędów pracy w województwie kujawsko-pomorskim zgłosiło się 32 bezrobotnych legitymujących się zawodem logopeda, w tym było 14 osób w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki. W końcu grudnia 2014r. w ewidencji było 6 osób z tym zawodem. W 2013 r. do powiatowych urzędów pracy w województwie kujawsko-pomorskim zgłosiło się 27 bezrobotnych legitymujących się zawodem logopeda, w tym było 11 osób w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki. W końcu grudnia 2013 r. w ewidencji pozostawało 7 osób z tym zawodem, w tym 1 osoba w okresie 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki. W 2012 r. do powiatowych urzędów pracy w województwie kujawsko-pomorskim zgłosiło się 25 osób z zawodem logopeda ( więcej o 9 osób niż w 2011 r. i o 14 w 2010 r.). W końcu grudnia 2012 i w 2011 r. w ewidencji pozostawały 4 osoby z tym zawodem, a w 2010 6 osób. W analizowanym okresie zgłoszono 33 wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji AUDIOFONOLOG Strona 3
zawodowej. Na koniec okresu 2010-2014r. w ewidencji nie pozostawały żadne wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej w zawodzie logopeda. BEZROBOTNI I ZGŁOSZONE WOLNE MIEJSCA PRACY LUB AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ W ZAWODZIE LOGOPEDA ZA 2010-15 I W ZAWODZIE AUDIOFONOLOG W i PÓŁROCZU 2016 Wyszczególnienie Bezrobotni zarejestrowa ni w okresie ogółem Bezrobotni według stanu na koniec okresu Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki ogółem Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki na koniec okresu Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej ogółem Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej na koniec okresu I półrocze 2016 AUDIOFONOLOG 3 2 3 2 0 0 2015 3 2 2 0 0 0 2014 32 6 14 1 8 0 2013 27 7 11 2 5 0 2012 25 4 9 0 7 0 2011 16 4 8 2 6 0 2010 11 6 6 2 7 0 Źródło: Opracowanie własne na podstawie raportów z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych za lata 2010-2015 3 Większa liczba nowych rejestracji bezrobotnych niż zgłoszonych wolnych miejsc pracy lub aktywizacji zawodowej spowodowała, że latach 2011 2014 zawód ten został sklasyfikowany jako zawód nadwyżkowy, tzn. taki, na który na rynku pracy istnieje mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w zawodzie 4. Od 2015 r. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej (obecnie Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej) zmieniło metodologię prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Według nowej metodologii zamiast wskaźnika intensywności nadwyżki/deficytu zawodów dokonuje się wyboru zawodów deficytowych i nadwyżkowych 3 Informacja przygotowana na podstawie Załącznika Nr3 do Sprawozdania o rynku pracy MRPiPS- Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej według zawodów i specjalności dane za 2015r. Raporty z lat 2010-2014 znajdują się na stronie WUP Toruń http://podlupa.wup.torun.pl/ 4 W latach 2010-2014 podziału na zawody deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe dokonywano na podstawie wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) wyrażonego jako iloraz liczby zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej w badanym okresie, w danym zawodzie i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w badanym okresie, w danym zawodzie. Zawody deficytowe to takie, dla których wskaźnik przekracza wartość 1,1; zawody zrównoważone to te, dla których wartość wskaźnika mieści się w przedziale od 0,9 do 1,1; natomiast zawody nadwyżkowe to te, w których przypadku wskaźnik wynosi poniżej 0,9. AUDIOFONOLOG Strona 4
na podstawie trzech wskaźników: wskaźnika dostępności ofert pracy, wskaźnika długotrwałego bezrobocia oraz wskaźnika płynności bezrobotnyc h5. Wprowadzona zmiana spowodowała, że sytuacja znacznej części zawodów pozostaje nieokreślona nie przynależy do żadnej z grup. W 2015 i I półroczu 2016r. w województwie kujawsko-pomorskim grupa elementarna Audiofonolodzy i logopedzi, w której ujęto zawód audiofonolog nie miała określonego statusu na rynku pracy. 6. III. ZAPOTRZEBOWANIE NA PRACOWNIKÓW BADANIA PRACODAWCÓW I ANALIZA INTERNETOWYCH OFERT PRACY W badaniu ankietowym pracodawców kluczowych branż województwa kujawskopomorskiego w 2014 roku nie występują informacje na temat zawodu audio fonolog 3. W badaniach sondażowych realizowanych w latach 2010-2013 pracodawcy nie zgłaszali planów zatrudnienia lub zwolnienia osób z zawodem audiofonolog 4. Raport z monitoringu internetowych ofert pracy dla województwa kujawskopomorskiego nie zawiera informacji dotyczących zawodu audiofonolog 5 Badaniem objęto ogłoszenia o pracy z kwietnia i października 2015r. zamieszczone na serwisach: praca.pl, gazetapraca.pl, pracuj.pl, praca.gratka.pl. dostępne w portalu Zielona Linia-Centrum Konsultacyjno-Informacyjne Służb Zatrudnienia 7. IV. PROGNOZY RYNKU PRACY BAROMETR ZAWODÓW Barometr zawodów to jednoroczna prognoza sytuacji w zawodach. Opiera się na opinii ekspertów (pracowników urzędów pracy oraz agencji zatrudnienia), którzy wspólnie analizują sytuację w poszczególnych zawodach. Ocenie podlegają zawody najczęściej występujące na rynku pracy. Na podstawie podobieństwa wykonywanych zadań, zawody te zostały ujęte w 165 grup. Pozostali audiofonolodzy i logopedzi (nazwa grupy elementarnej w KZiS 8 ) tworzą w barometrze podkategorię składającą się na grupę zawodową Terapeuci zajęciowi. W 2017 roku, wg prognozy zapotrzebowania na pracowników w województwie kujawsko-pomorskim, grupa zawodów Terapeuci zajęciowi będzie grupą zrównoważoną, to 5 Wskaźnik dostępności ofert pracy: iloraz średniomiesięcznej liczby bezrobotnych danej grupie zawodów, w badanym okresie i średniomiesięcznej liczby wolnych miejsc pracy dostępnych w PUP i Internecie w danej grupie zawodów, w badanym okresie. Wskaźnik długotrwałego bezrobocia: iloraz liczby długotrwale bezrobotnych w danej grupie zawodów, w końcu okresu i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danej grupie zawodów, w końcu okresu. Wskaźnik płynności bezrobotnych: iloraz odpływu bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie i napływu bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie. 6 Informacja o deficycie i nadwyżce dla wybranego województwa http://mz.praca.gov.pl 7 Raport z badania znajduje się na stronie http://wup.torun.pl/wp-content/uploads/2016/04/da_20160425_oferty- 8 Internetowe-2015-r.pdf Klasyfikacja Zawodów i Specjalności AUDIOFONOLOG Strona 5
znaczy taką, w której liczba ofert pracy będzie zbliżona do liczby osób zdolnych i chętnych do podjęcia zatrudnienia 9. PROGNOZA NA 2017 WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO POMORSKIE ZMIANA ZAPOTRZEBOWANIA NA PRACOWNIKÓW TERAPEUCI ZAJĘCIOWI 9 Raport podsumowujący badanie w województwie kujawsko-pomorskim znajduje się na stronie http://podlupa.wup.torun.pl/ AUDIOFONOLOG Strona 6
PROGNOZA NA 2017, WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO-POMORSKIE RELACJA MIĘDZY DOSTĘPNĄ SIŁĄ ROBOCZĄ A ZAPOTRZEBOWANIEM NA PRACOWNIKÓW TERAPEUCI ZAJĘCIOWI VIII. KSZTAŁCENIE I DOSKONALENIE W ZAWODZIE Niniejsza informacja została przygotowana na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego na temat studentów roku akademickiego 2014/2015 oraz absolwentów roku akademickiego 2012/2013, przekazanych, na potrzeby prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych przez Departament Rynku Pracy w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej. Na terenie województwa kujawsko-pomorskiego w roku akademickim 2013/2014 dwie szkoły wyższe kształcą w tym zawodzie tj. Uniwersytet Mikołaja Kopernika i Collegium Medicum im. Ludwika Rydygiera w Bydgoszczy (na studiach I stopnia) 97 studentów. W Polsce szkoły wyższe kształcące w tym zawodzie to: Uniwersytet M. Curie - Skłodowskiej w Lublinie na kierunku logopedia z audiologią, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku - kierunek Logopedia z fonoaudiologią, Warszawski Uniwersytet Medyczny na kierunku audiofonologia z protetyką słuchu. Zasady kształcenia w odniesieniu do studiów wyższych są regulowane przez następujące przepisy: Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. 2005, Nr 164, poz. 1365 z późn. zm.), http://isip.sejm.gov.pl/detailsservlet?id=wdu20051641365 - Ustawa z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym, AUDIOFONOLOG Strona 7
ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki oraz o zmianie niektórych innych ustaw 1 (Dz. U. Nr 84 poz. 455), http://isap.sejm.gov.pl/detailsservlet?id=wdu20110840455 Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 2 listopada 2011r. w sprawie Krajowych Ram Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego (Dz. U. Nr 253, poz. 1520), http://isap.sejm.gov.pl/detailsservlet?id=wdu20112531520 - Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 3 października 2014 r. w sprawie warunków prowadzenia studiów na określonym kierunku i poziomie kształcenia (Dz. U. 2014, Nr 0, poz. 1370). http://isap.sejm.gov.pl/detailsservlet?id=wdu20140001370. SKRÓCONY OPIS EFEKTÓW KSZTAŁCENIA ABSOLWENTÓW Absolwent studiów kierunku audiofonolog jest specjalistą w zakresie diagnostyki narządu słuchu. zajmuje się różnymi aspektami uszkodzeń słuchu oraz ich konsekwencjami, diagnozuje czynności narządu słuchu i równowagi oraz określa neurologiczne uwarunkowania rozwoju procesu komunikatywnego oraz poznawczego stosując metody wspomagania słuchu, równowagi, mowy dobiera i konserwuje aparaty słuchowe, prowadzi rehabilitację w/w zaburzeń, wykonuje badania śródoperacyjne i pooperacyjne; posługuje się programami testującymi słuch; VI. INFORMACJE DODATKOWE PRZYDATNE ADRESY http://www.logopeda.org.pl Polski Związek Logopedów LITERATURA Nowa Audiofonologia -czasopismo poświęcone jest aktualnym zagadnieniom naukowym praktycznym z zakresu otolaryngologii, audiologii, foniatrii, inżynierii biomedycznej, logopedii, surdologopedii, językoznawstwa, psychologii, surdopedagogiki, pedagogiki i rehabilitacji Logopeda - czasopismo internetowe http://www.logopeda.org.pl Opracowała: Izabela Piasecka WUP w Toruniu - Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej we Włocławku Akceptowała: Bogusława Szewczyk-Modrzejewska Kierownik Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej we Włocławku Aktualizacja: Włocławek, 12 grudnia 2016r. AUDIOFONOLOG Strona 8
VI. MOŻLIWOŚCI I WARUNKI ZATRUDNIENIA W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ Dostęp do rynków pracy krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG). W państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) swobodny przepływ pracowników jest prawem podstawowym pozwalającym obywatelom danego państwa EOG podjąć pracę w innym państwie należącym do EOG na tych samych warunkach jak obywatele wybranego państwa. Polacy, podejmujący legalną pracę w innym państwie EOG, mają takie same prawa i obowiązki jak pracownicy lokalni. Informacja dla osób poszukujących pracy w zawodzie audiofonolog (228501) w krajach EOG: Osoba chcąca podjąć pracę jako audiofonolog w jednym z krajów EOG, powinna sprawdzić czy zawód ten nie jest w tym kraju regulowany, co wiąże się z oficjalnym uznaniem kwalifikacji i doświadczenia zawodowego. Każdy kraj EOG decyduje o uregulowaniu zawodu, dlatego też może się zdarzyć, że dany zawód jest regulowany w jednym kraju, podczas gdy w innych nie będzie regulowany. Aby sprawdzić, czy zawód audiofonolog jest regulowany należy skorzystać z wyszukiwarki na portalu Twoja Europa prowadzonym przez Komisję Europejską: http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/regprof/index.cfm?action=homepage Obecnie w 16 krajach EOG zawód audiofonolog jest regulowany, są to: Austria, Belgia, Dania, Francja, Niemcy, Irlandia, Włochy, Liechtenstein, Luxemburg, Norwegia, Polska, Portugalia, Hiszpania, Szwecja, Szwajcaria, Wielka Brytania. W przypadku braku informacji o danym zawodzie w powyższej wyszukiwarce lub w razie potrzeby uzyskania dodatkowych informacji, należy zgłosić się do jednego z punktów informacyjnych utworzonych w tym celu w każdym z krajów EOG (tzw. contact points): http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/contact/national_contact_points_en.htm Zapotrzebowanie na osoby z zawodem audiofonolog wg Europejskiego Portalu Mobilności Zawodowej http://eures.europa.eu Zawód audiofonolog łączy elementy audiologii i fonologii. Absolwenci kierunku diagnozują narząd słuchu i równowagi, mogą również pracować w sektorze marketingu sprzętu medycznego (zadania związane z testowaniem osób z problemami słuchu oraz montaż aparatów kompensacji słuchu). Nierzadko audiofonologia jest ściśle powiązana z logopedią. Z uwagi na fakt, że lista zawodów nie odpowiada zawodom/branżom określonym na portalu EURES niemożliwe jest oszacowanie zapotrzebowania na absolwentów kierunku audiofonologia. Niemniej z treści wybranych ofert pracy wynika, że wobec kandydatów w zawodzie audiofonolog wymaga się ukończenia kierunkowych studiów magisterskich bądź równorzędnych oraz uzyskania odpowiednich certyfikatów. W przypadku Wielkiej Brytanii będą to HTS (Higer Training Scheme) oraz CAC (Certificate of Audiological Competence). Należy pamiętać, że najczęściej pracodawcy oczekują od pracownika znajomości języka kraju, w którym zamierzają podjąć pracę oraz posiadania własnego samochodu. Przykładowe stawki płacy w zawodzie audiofonolog w wybranych krajach: Wielka Brytania: 8.000-20.000 rocznie/brutto (szeroki AUDIOFONOLOG Strona 9
przedział z uwagi na wynagrodzenie uzależnione od liczbowych efektów pracy) bądź 18.000-32.000 rocznie w przypadku standardowych umów o pracę. Sporządziła: Magdalena Zboińska AUDIOFONOLOG Strona 10