Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie częstochowskim RAPORT ZA ROK 2013 CZĘŚĆ I - DIAGNOSTYCZNA 1 S t r o n a
SPIS TREŚCI: 1. WSTĘP... 3 Struktura bezrobotnych w powiecie częstochowskim... 4 2. ANALIZA BEZROBOCIA WEDŁUG ZAWODÓW W POWIECIE CZĘSTOCHOWSKIM... 6 Bezrobotni według zawodów w powiecie częstochowskim.... 6 Bezrobotni według grup zawodów w powiecie częstochowskim... 11 Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy w powiecie częstochowskim w 2013 roku.... 13 Struktura bezrobotnych w powiecie częstochowskim w 2013 roku według sekcji PKD 15 Napływ bezrobotnych według zawodów w powiecie częstochowskim w 2013 roku... 16 Napływ bezrobotnych według grup zawodów w powiecie częstochowskim.... 18 3. ANALIZA OFERT PRACY WEDŁUG ZAWODÓW... 19 Oferty pracy według sekcji PKD w powiecie częstochowskim w 2013 roku.... 22 Struktura ofert pracy według PKD w powiecie częstochowskim w 2013 roku... 23 4. ANALIZA ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH... 25 Zawody deficytowe w powiecie częstochowskim w 2013 roku... 25 Zawody nadwyżkowe w powiecie częstochowskim w 2013 roku.... 28 Zawody zrównoważone w powiecie częstochowskim w 2013 roku... 35 Ranking zawodów generujących długotrwałe bezrobocie w powiecie częstochowskim 37 Szansa uzyskania oferty w zawodzie w powiecie częstochowskim... 40 Wnioski... 42 Spis tabel... 46 2 S t r o n a
1. WSTĘP Prezentowany monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie częstochowskim w 2013 roku, jest kolejnym, cyklicznym opracowaniem, który stanowi kompleksową analizę zjawiska bezrobocia, notowanego w Powiatowym Urzędzie Pracy w Częstochowie wśród mieszkańców powiatu częstochowskiego w 2013 roku oraz według danych i stanu z dnia 31 grudnia 2013 roku. Prezentowane w opracowaniu zestawienia, informacje i dane przedstawiają w sposób bardzo trafny zmiany, jakie zachodzą w czasie na lokalnym rynku pracy. Poprzez cykliczność i systematyczność opracowania można śledzić dynamikę przeobrażeń struktury i stanu bezrobocia rejestrowanego wśród mieszkańców powiatu częstochowskiego. Obecnie mamy do czynienia z dynamicznymi zmianami i wzrostem liczby osób bezrobotnych, które zapoczątkowane zostały w 2008. Większość wskaźników nie zmieniła się w sposób zasadniczy w porównaniu z danymi z 2012 roku i możemy mówić o utrwaleniu sytuacji z poprzedniego roku. Podobnie jak w poprzednim roku w określonych zawodach, dużych i elementarnych grupach zawodowych oraz w wybranych branżach jest i prawdopodobnie będzie dużo trudniej o pracę, dlatego tak istotną rolę pełni monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Kluczowym celem prezentowanego raportu jest przede wszystkim stworzenie klasyfikacji zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie częstochowskim, na które występuje mniejsze lub większe zapotrzebowanie ze strony lokalnych pracodawców oraz zawodów, w których występuje mniejszy lub większy odsetek osób bezrobotnych. Zaletą narzędzia diagnozującego strukturę bezrobocia i zmian dokonujących się na lokalnym rynku pracy, jakim jest monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest również możliwość uzyskania wszechstronnych i kluczowych informacji przydatnych dla wszystkich uczestników rynku pracy. Stała analiza zapotrzebowania pracodawców na pracowników o określonych kwalifikacjach pozwala, poprzez lepsze dopasowanie kompetencji lub reorientację zawodową osób poszukujących pracy, spełnić oczekiwania kadrowe pracodawców. Ranking ma istotne znaczenie również w wyznaczeniu kierunków szkolenia bezrobotnych, usprawnieniu poradnictwa zawodowego oraz ułatwieniu realizacji programów aktywizujących osoby bezrobotne w celu promowania ich zatrudnienia. Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest skierowany także do osób bezrobotnych, poszukujących pracy i uczących się, jak również wszelkich instytucji edukacyjnych i szkoleniowych. Opracowanie to powinno służyć przedstawicielom instytucji rynku pracy, przedstawicielom 3 S t r o n a
instytucji edukacyjnych na zapoznanie się ze skalą niedostosowania struktury zawodów do potrzeb rynku pracy. Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest procesem systematycznego obserwowania zjawisk zachodzących na rynku pracy dotyczących kształtowania popytu na pracę i podaży zasobów pracy w przekroju terytorialno-zawodowym oraz formułowania na tej podstawie ocen, wniosków i krótkotrwałych prognoz niezbędnych dla określenia potrzeb szkoleniowych bezrobotnych i kształcenia zawodowego. Zawody deficytowe i nadwyżkowe wyznaczane są w oparciu o następujące mierniki: średnią miesięczną nadwyżkę (deficyt) podaży siły roboczej, wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów, wskaźnik długotrwałego bezrobocia, wskaźnik szansy uzyskania oferty strukturę bezrobotnych i ofert pracy według zawodów i PKD. Niniejsze opracowanie zostało sporządzone w oparciu o tablice wynikowe zaimplementowane do Aplikacji Monitoring Zawodów. Aplikacja (MZ) pozwala na wykorzystanie w formie edycji zestawień zawierających wyliczone wskaźniki umożliwiające określenie zawodów deficytowych i nadwyżkowych, jak również pozwala na przeprowadzenie analizy i interpretację uzyskanych wyników. Dokonana analiza została przygotowana według zaleceń metodycznych Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej oraz zgodnie z art. 9 ust.1 pkt. 9 Ustawy o promocji o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku z dnia 20 kwietnia 2004 r. Na potrzeby sporządzenia niniejszego raportu przyjęto także założenie, iż analizowane będą te wskaźniki i te zmienne, które charakteryzują się najwyższym natężeniem danej cechy. Podstawowym źródłem danych, które zostały wykorzystane w niniejszym raporcie diagnostycznym są: Załącznik 2 do sprawozdania MPiPS-01 Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy, poszukujący pracy oraz wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej. Załącznik 3 do sprawozdania MPiPS-01 Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej według zawodów i specjalności. Struktura bezrobotnych w powiecie częstochowskim Zgodnie z danymi WUP w Katowicach powiat częstochowski cechuje się niestety najwyższą stopą bezrobocia w całym województwie. Na dzień 31 grudnia 2013 roku stopa 4 S t r o n a
bezrobocia w powiecie częstochowskim wyniosła 21,7%. Stopa bezrobocia w powiecie częstochowskim w ostatnich latach wyraźnie wzrasta. Na koniec 2012 i 2011 roku stopa bezrobocia wynosiła odpowiednio 20,4% oraz 18,6%.. Takie wyniki wskazują na występowanie istotnych problemów na lokalnym rynku pracy w zakresie zatrudnienia, podaży i popytu na pracę. W związku z dużo mniejszą chłonnością lokalnego rynku pracy i możliwością absorpcji siły roboczej stopa bezrobocia jest na bardzo wysokim poziomie, wyższym niż przeciętna stopa bezrobocia w woj. śląskim i w całym kraju. Bezrobocie w powiecie częstochowskim jest silnie zróżnicowane terytorialnie z uwzględnieniem wielkości bezrobocia. Największą liczbę osób bezrobotnych stanowią osoby mieszkające na terenie miasta i gminy Koniecpol i Blachownia a także mieszkańcy gmin Kłomnice, Poczesna oraz Mykanów. Osoby bezrobotne zamieszkałe na wsi stanowiły 86,4% wszystkich bezrobotnych z powiatu częstochowskiego. Według danych na dzień 31 grudnia 2013 roku liczba zarejestrowanych bezrobotnych mieszkańców powiatu częstochowskiego wynosiła 9 805. W porównaniu do danych z końca 2012 roku liczba osób bezrobotnych zwiększyła się o 715 osób, co stanowi wzrost na poziomie 7,9% w skali roku. Dynamikę zmian zachodzących na rynku pracy w powiecie częstochowskim przedstawia poniższy wykres. Tendencja w ostatnich pięciu latach ma niestety charakter wzrostowy. Zdecydowanie najniższa liczba osób bezrobotnych była notowana na ostatni dzień 2008 roku 5 524 osób bezrobotnych. Wykres nr. 1 Liczba osób bezrobotnych w powiecie częstochowskim według stanu na dzień 31. XII w latach 2006-2013 8 568 6 417 5 524 6 782 7 514 8 113 9 090 9 805 2006 r 2007 r 2008 r 2009 r 2010 r 2011 r 2012 r 2013 r 5 S t r o n a
Według danych pochodzących z końca grudnia 2013 roku z Powiatowego Urzędu Pracy w Częstochowie liczba zarejestrowanych osób bezrobotnych wynosiła 9 805, w tym 4 614 kobiet 47,0% oraz 5191 mężczyzn 53,0%. W strukturze zarejestrowanych osób bezrobotnych ponownie odnotowano wysoką liczbę i wysoki odsetek osób bezrobotnych zarejestrowanych w PUP w Częstochowie przez okres dłuższy niż 12 miesięcy. W analizowanym okresie w Powiatowym Urzędzie Pracy w Częstochowie zarejestrowanych było 3 258 osób bezrobotnych zarejestrowanych w urzędzie pracy przez okres dłuższy niż 12 miesięcy, co stanowiło aż 33,2% ogółu zarejestrowanych osób bezrobotnych. Należy zauważyć, iż w porównaniu do danych z końca grudnia 2012 roku odsetek długotrwale bezrobotnych niestety zwiększył się o 2,1%. Wśród osób bezrobotnych zarejestrowanych powyżej 12 miesięcy nieznacznie przeważali mężczyźni 1 696 osób, co stanowiło 52,1% ogółu osób bezrobotnych powyżej 12 miesięcy. Według stanu na dzień 31 grudnia 2013 roku zarejestrowanych zostało 469 absolwentów w tym 243 kobiet i 226 mężczyzn. 2. ANALIZA BEZROBOCIA WEDŁUG ZAWODÓW W POWIECIE CZĘSTOCHOWSKIM Bezrobotni według zawodów w powiecie częstochowskim. Poniżej przedstawiona została struktura bezrobocia rejestrowanego z uwzględnieniem zawodów posiadanych przez osoby bezrobotne na dzień 31 grudnia 2013 roku. W tabeli uwzględniono tylko te zawody, w których zarejestrowanych było min. 20 osób. Tabela 1. Bezrobotni według zawodów w powiecie częstochowskim na dzień 31.12.2013 r. Nazwa zawodu Bezrobotni ogółem Bezrobotne kobiety % ogółu Bez zawodu 1362 659 13,9% Sprzedawca* 629 555 6,4% Ślusarz* 260 0 2,7% Robotnik budowlany 236 1 2,4% Robotnik gospodarczy 216 67 2,2% Murarz* 215 1 2,2% Szwaczka 175 170 1,8% Krawiec* 166 161 1,7% Pakowacz 156 116 1,6% Technik ekonomista* 138 117 1,4% Sprzątaczka biurowa 109 104 1,1% Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 105 41 1,1% Pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle 103 52 1,1% Fryzjer* 99 94 1,0% Kucharz* 99 87 1,0% Magazynier 95 23 1,0% 6 S t r o n a
Mechanik samochodów osobowych 94 0 1,0% Cholewkarz 88 40 0,9% Technik prac biurowych* 87 81 0,9% Kierowca samochodu ciężarowego 75 0 0,8% Stolarz* 68 7 0,7% Szewc naprawiacz 66 1 0,7% Technik mechanik* 63 5 0,6% Tokarz w metalu 61 6 0,6% Mechanik pojazdów samochodowych* 59 0 0,6% Robotnik placowy 58 14 0,6% Pozostali pracownicy obsługi biurowej 58 56 0,6% Elektromonter (elektryk) zakładowy 54 1 0,6% Pedagog 51 45 0,5% Technik żywienia i gospodarstwa domowego* 50 38 0,5% Piekarz* 47 15 0,5% Hydraulik 47 0 0,5% Księgowy 45 44 0,5% Kucharz małej gastronomii* 44 27 0,4% Technik rolnik* 43 41 0,4% Pozostali monterzy gdzie indziej niesklasyfikowani 43 22 0,4% Przedstawiciel handlowy 42 23 0,4% Technolog robót wykończeniowych w budownictwie* 41 0 0,4% Posadzkarz* 41 0 0,4% Pomoc kuchenna 41 38 0,4% Kelner* 40 32 0,4% Technik budownictwa* 40 9 0,4% Kasjer handlowy 40 39 0,4% Cieśla szalunkowy 40 0 0,4% Malarz budowlany 38 2 0,4% Technik administracji* 37 35 0,4% Przędzarz 37 37 0,4% Specjalista administracji publicznej 36 26 0,4% Stolarz meblowy 34 1 0,3% Robotnik drogowy 34 0 0,3% Technik handlowiec* 33 25 0,3% Cukiernik* 33 16 0,3% Monter konstrukcji stalowych 32 0 0,3% Mechanik maszyn i urządzeń przemysłowych 31 1 0,3% Robotnik magazynowy 31 10 0,3% Kierowca samochodu osobowego 31 1 0,3% Sprzedawca w branży przemysłowej 30 24 0,3% Rolnik* 30 26 0,3% Sortowacz 29 16 0,3% Brukarz 28 0 0,3% Betoniarz 27 0 0,3% Specjalista do spraw marketingu i handlu 27 20 0,3% 7 S t r o n a
Specjalista ochrony środowiska 26 20 0,3% Rzeźnik - wędliniarz* 26 7 0,3% Nauczyciel języka polskiego 25 23 0,3% Blacharz samochodowy* 25 0 0,3% Górnik eksploatacji podziemnej* 25 0 0,3% Operator urządzeń do formowania wyrobów z tworzyw sztucznych 25 5 0,3% Monter instalacji i urządzeń sanitarnych* 25 0 0,3% Elektromechanik pojazdów samochodowych* 24 0 0,2% Ładowacz 24 0 0,2% Asystent do spraw księgowości 24 24 0,2% Pozostali operatorzy stacjonarnych maszyn i urządzeń gdzie indziej niesklasyfikowani 24 10 0,2% Monter instalacji i urządzeń telekomunikacyjnych (telemonter) 23 2 0,2% Kierowca samochodu dostawczego 23 0 0,2% Kierowca operator wózków jezdniowych 23 0 0,2% Operator urządzeń do produkcji makaronu 22 6 0,2% Pielęgniarka 21 21 0,2% Tkacz 21 20 0,2% Spawacz ręczny gazowy 21 0 0,2% Zgrzewacz 21 1 0,2% Kosmetyczka 20 20 0,2% Zbrojarz 20 0 0,2% Mechanik samochodów ciężarowych 20 0 0,2% Dziewiarz 20 19 0,2% Frezer 20 1 0,2% Technik elektryk* 20 1 0,2% Technik technologii odzieży* 20 18 0,2% Zaopatrzeniowiec 20 9 0,2% *Oznacza, że dany zawód objęty jest kształceniem w systemie szkolnym. Według w/w danych okazuje się, że ponownie największą grupę bezrobotnych stanowiły osoby bez zawodu. Liczba bezrobotnych bez zawodu wyniosła 1 362. W/w osoby generowały ponownie największy odsetek ogólnej liczby osób bezrobotnych 13,9%. Procentowy udział osób bezrobotnych nie posiadających zawodu, w globalnej populacji bezrobotnych na koniec 2013 roku zmniejszył się w porównaniu z danymi z końca 2012 roku o 1,0%. Dalsze zawody, które generowały znaczną ilość osób bezrobotnych na koniec 2013 roku to: sprzedawca 629 osób bezrobotnych, ślusarz 260, robotnik budowlany 236 robotnik gospodarczy 216 oraz murarz - 215 osób bezrobotnych. Należy zauważyć, że na rynku pracy powiatu częstochowskiego, zawody posiadane przez osoby bezrobotne często nie odpowiadają zapotrzebowaniu zgłaszanemu przez pracodawców w wymienionych zawodach elementarnych, ponieważ w większości przypadków są to te same zawody, co w roku 8 S t r o n a
ubiegłym, które utrzymują rangę szczególnie często występujących wśród bezrobotnych na lokalnym rynku pracy. Takie wyniki świadczą o konieczności wypracowania instrumentów, które będą skierowane właśnie do tych kategorii osób poszukujących pracy, które z okresu na okres stanowią zagrożenie dla wyrównywania dysproporcji charakteryzujących lokalny rynek pracy. Bezrobotne kobiety dominowały przede wszystkim w takich zawodach jak: bez zawodu, sprzedawca, szwaczka, krawiec, technik ekonomista, pakowacz oraz sprzątaczka biurowa. W poniższej tabeli przedstawiona została struktura zawodów, które reprezentowane były przez osoby bezrobotne zarejestrowane w urzędzie pracy przez okres powyżej 12 miesięcy. Tabela 2. Osoby bezrobotne powyżej 12 miesięcy według zawodów w powiecie częstochowskim na dzień 31.12.2013 r. Nazwa zawodu Bezrobotni powyżej 12 m-cy-razem Bezrobotni powyżej 12 m- cy-kobiety % bezrobotnych powyżej 12 - m- cy w zawodzie Bezrobotni ogółem Sprzedawca* 259 231 41,2% 629 Bez zawodu 116 57 8,5% 1362 Ślusarz* 110 0 42,3% 260 Murarz* 106 1 49,3% 215 Robotnik budowlany 103 0 43,6% 236 Robotnik gospodarczy 83 30 38,4% 216 Krawiec* 70 68 42,2% 166 Szwaczka 69 69 39,4% 175 Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 60 22 57,1% 105 Technik ekonomista* 57 51 41,3% 138 Pakowacz 55 46 35,3% 156 Pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle 46 28 44,7% 103 Sprzątaczka biurowa 45 43 41,3% 109 Technik prac biurowych* 43 41 49,4% 87 Kucharz* 41 37 41,4% 99 Cholewkarz 41 21 46,6% 88 Mechanik samochodów osobowych 34 0 36,2% 94 Szewc naprawiacz 34 0 51,5% 66 Robotnik placowy 32 5 55,2% 58 Fryzjer* 30 27 30,3% 99 Magazynier 29 7 30,5% 95 Tokarz w metalu 28 3 45,9% 61 Kierowca samochodu ciężarowego 27 0 36,0% 75 Elektromonter (elektryk) zakładowy 25 0 46,3% 54 Pomoc kuchenna 24 23 58,5% 41 Stolarz* 23 4 33,8% 68 Technik mechanik* 23 3 36,5% 63 Hydraulik 22 0 46,8% 47 9 S t r o n a
Przędzarz 22 22 59,5% 37 Pozostali pracownicy obsługi biurowej 21 21 36,2% 58 Technik rolnik* 21 20 48,8% 43 Technik administracji* 19 18 51,4% 37 Piekarz* 18 6 38,3% 47 Kelner* 18 15 45,0% 40 Cieśla szalunkowy 18 0 45,0% 40 Malarz budowlany 18 1 47,4% 38 Mechanik pojazdów samochodowych* 17 0 28,8% 59 Robotnik magazynowy 16 4 51,6% 31 Mechanik maszyn i urządzeń przemysłowych 16 1 51,6% 31 Rolnik* 16 15 53,3% 30 Pozostali monterzy gdzie indziej niesklasyfikowani 15 8 34,9% 43 Sortowacz 15 10 51,7% 29 Rzeźnik - wędliniarz* 15 5 57,7% 26 Monter instalacji i urządzeń telekomunikacyjnych (telemonter) 14 1 60,9% 23 Technik żywienia i gospodarstwa domowego* 13 10 26,0% 50 Technik budownictwa* 13 6 32,5% 40 Stolarz meblowy 13 1 38,2% 34 Betoniarz 13 0 48,1% 27 Ładowacz 13 0 54,2% 24 Księgowy 12 12 26,7% 45 Posadzkarz* 12 0 29,3% 41 Tkacz 12 12 57,1% 21 Pedagog 11 11 21,6% 51 Technik handlowiec* 11 11 33,3% 33 Kierowca samochodu osobowego 11 0 35,5% 31 Specjalista do spraw marketingu i handlu 11 7 40,7% 27 Asystent do spraw księgowości 11 11 45,8% 24 Betoniarz - zbrojarz* 11 0 73,3% 15 Specjalista administracji publicznej 10 8 27,8% 36 Robotnik drogowy 10 0 29,4% 34 Cukiernik* 10 4 30,3% 33 Blacharz samochodowy* 10 0 40,0% 25 Górnik eksploatacji podziemnej* 10 0 40,0% 25 Dziewiarz 10 9 50,0% 20 Mechanik samochodów ciężarowych 10 0 50,0% 20 Kaletnik* 10 8 55,6% 18 Formierz odlewnik 10 2 66,7% 15 *Oznacza, że dany zawód objęty jest kształceniem w systemie szkolnym. 10 S t r o n a
Najliczniejszą grupę wśród osób bezrobotnych powyżej 12 miesięcy stanowili bezrobotni posiadający zawód sprzedawcy 259 osób. Odsetek osób bezrobotnych powyżej 12 miesięcy posiadających zawód sprzedawcy wśród wszystkich osób bezrobotnych w zawodzie sprzedawcy wynosił aż 41,2%. Znaczną liczbę osób bezrobotnych powyżej 12 miesięcy stanowią osoby bez zawodu 116. Powyżej 100 osób bezrobotnych pozostających w ewidencji PUP w Częstochowie przez okres ponad 12 miesięcy odnotowano także w zawodach: ślusarz 110 osób, murarz 106 oraz robotnik budowlany - 103. Niektóre zawody reprezentowane przez ogół bezrobotnych mieszkańców powiatu częstochowskiego według danych na 31.12.2013 roku zdominowane były przez osoby bezrobotne powyżej 12 miesięcy. W takich zawodach jak: robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym, szewc naprawiacz, robotnik placowy, pomoc kuchenna, przędzarz, technik administracji, robotnik magazynowy, mechanik maszyn i urządzeń przemysłowych, rolnik, sortowacz, rzeźnik wędliniarz, monter instalacji i urządzeń telekomunikacyjnych (telemonter), ładowacz, tkacz, betoniarz zbrojarz, kaletnik oraz formierz odlewnik odsetek osób długotrwale bezrobotnych wynosił ponad 50% ogółu zarejestrowanych osób bezrobotnych. Bezrobotni według grup zawodów w powiecie częstochowskim W niniejszym podrozdziale przedstawiono dane, które dotyczą bezrobocia wśród mieszkańców powiatu częstochowskiego w odniesieniu do posiadanego przez bezrobotnych zawodu. Prezentowane wielkości podane zostały z uwzględnieniem procentowego udziału grup zawodowych w globalnej populacji osób bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Częstochowie. W analizie zaprezentowane zostały grupy zawodowe, które generowały największy odsetek osób bezrobotnych według danych na koniec 2013 roku. Największy odsetek bezrobotnych sklasyfikowany został w grupach zawodowych: robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni 10,7%, robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni 9,9%, sprzedawcy i pokrewni 9,7% oraz robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie 9,2%. Bezrobotne kobiety najliczniej reprezentowały cztery grupy zawodowe: sprzedawcy i pokrewni 17,9%, sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) 15,7%, robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni 12,4%, pracownicy usług osobistych 9,5%. 11 S t r o n a
Tabela 3. Osoby bezrobotne według grup zawodowych w powiecie częstochowskim na dzień 31.12.2013 r. Nazwa grupy zawodów Bezrobotni ogółem Bezrobotne kobiety Robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni 10,7541 12,4147 Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni 9,9253 0,7586 Sprzedawcy i pokrewni 9,6783 17,924 Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie 9,1674 6,397 Robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków) 8,9305 0,2782 Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) 8,4346 15,7495 Pracownicy usług osobistych 6,8457 9,507 Średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych 4,1453 3,7422 Operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych 4,027 2,4275 Średni personel do spraw biznesu i administracji 3,9085 6,5994 Ślusarze i pokrewni 3,269 0 Robotnicy przy pracach prostych w przemyśle gdzie indziej niesklasyfikowani 3,1269 3,11 Kierowcy i operatorzy pojazdów 2,9729 0,177 Robotnicy pomocniczy w budownictwie ogólnym 2,7952 0,0253 Specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządzania 2,7123 4,2224 Gospodarze budynków 2,6531 1,8458 Murarze i pokrewni 2,5583 0,0253 Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych 2,2503 2,5036 Elektrycy i elektronicy 2,1556 0,177 Specjaliści nauczania i wychowania 2,132 3,9192 Obuwnicy i pokrewni 2,1083 1,1378 Pomoce domowe i sprzątaczki 2,1082 3,9696 Szwaczki, hafciarki i pokrewni 2,0964 4,3489 Mechanicy pojazdów samochodowych 2,0964 0 Krawcy, kuśnierze, kapelusznicy i pokrewni 2,0253 4,1466 Rzemieślnicy i robotnicy poligraficzni 2,0015 3,2872 Struktura zawodowa bezrobotnych mieszkańców powiatu częstochowskiego, którzy figurowali w ewidencji osób bezrobotnych według danych na dzień 31 grudnia 2013 roku z uwzględnieniem osób bezrobotnych powyżej 12 miesięcy prezentuje się następująco. Największy odsetek bezrobotnych pozostających bez pracy przez okres powyżej 12 miesięcy stanowili bezrobotni z następujących grup zawodowych: robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni - 12,1%, robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie - 10,8%, robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni - 10,2% oraz robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków) - 9,9%. Bezrobotne kobiety powyżej 12 miesięcy zdominowały przede wszystkim trzy grupy zawodowe: sprzedawcy i pokrewni- 18,1%, 12 S t r o n a
sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) - 16,6%, robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni 14,1%. Tabela 4. Osoby bezrobotne powyżej 12 miesięcy według grup zawodowych w powiecie częstochowskim na dzień 31.12.2013 r. Nazwa grupy zawodów Bezrobotni powyżej 12 m-cy - razem Bezrobotni powyżej 12 m- cy - kobiety Robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni 12,126 14,0864 Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie 10,7893 7,6412 Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni 10,2164 0,9303 Robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków) 9,9298 0,2657 Sprzedawcy i pokrewni 9,8662 18,1417 Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) 8,9433 16,6135 Pracownicy usług osobistych 6,5564 9,1694 Robotnicy przy pracach prostych w przemyśle gdzie indziej niesklasyfikowani 4,0738 4,2525 Średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych 3,7875 4,1197 Operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych 3,7559 2,9233 Średni personel do spraw biznesu i administracji 3,6283 6,5115 Ślusarze i pokrewni 3,5964 0 Murarze i pokrewni 3,3736 0,0664 Robotnicy pomocniczy w budownictwie ogólnym 3,2782 0 Gospodarze budynków 2,8326 2,2591 Obuwnicy i pokrewni 2,8326 1,5947 Kierowcy i operatorzy pojazdów 2,578 0,1328 Rzemieślnicy i robotnicy poligraficzni 2,5462 4,4518 Elektrycy i elektronicy 2,4506 0,2657 Krawcy, kuśnierze, kapelusznicy i pokrewni 2,3552 4,7176 Pomoce domowe i sprzątaczki 2,3234 4,2525 Sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni 2,2915 4,6511 Szwaczki, hafciarki i pokrewni 2,2597 4,7176 Pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i pokrewne 2,0687 3,7209 Pracownicy obsługi biurowej 2,0369 4,1196 Mechanicy pojazdów samochodowych 2,0369 0 Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy w powiecie częstochowskim w 2013 roku. W prezentowanym rozdziale przedstawiono strukturę bezrobocia wśród mieszkańców powiatu częstochowskiego z uwzględnieniem ostatniego miejsca pracy. Przedstawione poniżej dane ukazują sektory działalności gospodarczej, zgodne z Polską Klasyfikacją Działalności. Osoby bezrobotne, które zarejestrowały się w Powiatowym Urzędzie Pracy w Częstochowie w 2013 roku najczęściej rekrutowały się (ostatnie miejsce pracy osoby 13 S t r o n a
bezrobotnej według Polskiej Klasyfikacji Działalności) z przedsiębiorstw, firm czy instytucji, które działają w branży przetwórstwo przemysłowe 2 440 osób. Znaczna grupa bezrobotnych osób, która 2013 roku uzyskała status osoby bezrobotnej pracowała wcześniej w działalności handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle 1 420 osób bezrobotnych. Przed otrzymaniem statusu osoby bezrobotnej w działalności: budownictwo zatrudnionych było 1 165 osób, natomiast w działalności w zakresie usług administrowania i działalności wspierającej przed rejestracją w PUP zatrudnionych było 589 osób. Według danych zarówno osoby poprzednio pracujące rejestrujące się w ciągu roku, jak też pozostające w rejestrach bezrobotnych na koniec 2013 roku pochodzą z tych samych sekcji PKD. Tabela 5. Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy w 2013 roku i na koniec 2013 roku Sekcja PKD Bezrobotni zarejestrowani w 2013 roku Bezrobotni stan w końcu 2013 roku Przetwórstwo przemysłowe 2440 2595 Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle 1420 1476 Budownictwo 1165 1127 Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca 589 512 Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne 457 480 Transport i gospodarka magazynowa 319 253 Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 281 224 Edukacja 259 182 Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi 208 216 Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 198 165 Pozostała działalność usługowa 156 141 Działalność nie zidentyfikowana 152 137 Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 137 166 Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją 131 107 Działalność finansowa i ubezpieczeniowa 89 85 Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją 76 77 Informacja i komunikacja 61 46 Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości 58 68 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych 20 24 Górnictwo i wydobywanie 6 9 Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników; gospodarstwa domowe produkujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby 1 2 Organizacje i zespoły eksterytorialne 0 0 14 S t r o n a
Struktura bezrobotnych w powiecie częstochowskim w 2013 roku według sekcji PKD W odniesieniu i przy uwzględnieniu sekcji Polskiej Klasyfikacji Działalności dokonano prezentacji struktury bezrobocia oraz ich procentowego udziału w odniesieniu do całej populacji osób bezrobotnych. W przypadku branż w 2013 roku uwidacznia się procentowa przewaga trzech sekcji, z których rekrutowało się aż 61,2% osób bezrobotnych zamieszkałych w powiecie częstochowskim. Trzy branże, które generowały największy odsetek bezrobotnych to: przetwórstwo przemysłowe 29,7%, handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle 17,3% oraz budownictwo 14,2%. Zgodnie z przedstawionymi poniżej danymi wynika, że struktura bezrobocia rejestrowanego w PUP w Częstochowie w całym 2013 roku była zbieżna ze strukturą notowaną na dzień 31 grudnia 2013 roku. Tabela 6. Struktura bezrobocia rejestrowanego według sekcji PKD w powiecie częstochowskim w 2013roku Sekcja PKD Bezrobotni zarejestrowani w 2013 roku Bezrobotni stan w końcu 2013 roku Przetwórstwo przemysłowe 29,6729 32,0688 Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle 17,2686 18,2402 Budownictwo 14,1676 13,9273 Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca 7,1628 6,3272 Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne 5,5576 5,9318 Transport i gospodarka magazynowa 3,8794 3,1265 Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 3,4172 2,7682 Edukacja 3,1497 2,2491 Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi 2,5295 2,6693 Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 2,4079 2,0391 Pozostała działalność usługowa 1,8971 1,7425 Działalność nie zidentyfikowana 1,8485 1,693 Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 1,6661 2,0514 Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją 1,5931 1,3223 Działalność finansowa i ubezpieczeniowa 1,0823 1,0504 Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją 0,9242 0,9516 Informacja i komunikacja 0,7418 0,5685 Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości 0,7053 0,8403 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych 0,2432 0,2966 Górnictwo i wydobywanie 0,073 0,1112 Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników; gospodarstwa domowe produkujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby 0,0122 0,0247 Organizacje i zespoły eksterytorialne 0 0 15 S t r o n a
Napływ bezrobotnych według zawodów w powiecie częstochowskim w 2013 roku Prezentowane i opisane dane przedstawiają niezwykle istotne informacje związane z napływem rejestracją osób bezrobotnych, mieszkańców powiatu częstochowskiego w ewidencji prowadzonej przez Powiatowy Urząd Pracy w Częstochowie. Informacje dotyczące napływu osób bezrobotnych według zawodów określają i obrazują sytuację dotyczącą fluktuacji bezrobocia na przestrzeni kilku lat. Poprzez systematyczność opracowania monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych możliwe jest dokonanie analizy porównawczej dotyczącej struktury i dynamiki napływu osób bezrobotnych w ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Częstochowie. Według danych w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2013 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Częstochowie zarejestrowało się 10 368 bezrobotnych osób zamieszkałych na terenie powiatu częstochowskiego, w tym 4 715 kobiet 45,5% ogółu zarejestrowanych w 2013 roku osób bezrobotnych oraz 5 653 mężczyzn - 54,5% ogółu osób rejestrujących się w 2013 roku. W porównaniu do 2012 roku należy zauważyć, że liczba rejestracji osób bezrobotnych zwiększyła się o 8,0% - w liczbach bezwzględnych o 770. W 2013 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Częstochowie zarejestrowało się 1 164 absolwentów, w tym 622 kobiet oraz 542 mężczyzn. Największy odsetek osób rejestrujących się w PUP w Częstochowie w 2013 roku stanowili bezrobotni mieszkańcy powiatu częstochowskiego nie posiadający zawodu. W całym 2013 roku zarejestrowano aż 1 701 osób bez zawodu. Procentowy udział osób bez zawodu w strukturze napływu wynosił 16,4%. Wielkość napływu osób bezrobotnych w 2013 roku z uwzględnieniem zawodu zaprezentowany został w poniższej tabeli. Znaczna liczba rejestracji wystąpiła w przypadku kategorii zawodowej sprzedawca 581 osób, co stanowi 5,6% wszystkich rejestrujących się osób bezrobotnych z punktu widzenia posiadanego zawodu. Kolejne grupy zawodowe reprezentowane przez osoby rejestrujące się w 2013 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Częstochowie to: ślusarz - 232, robotnik gospodarczy 212, robotnik budowlany - 207. W przypadku płci okazuje się, że największa liczba rejestracji bezrobotnych kobiet wystąpiła w kategorii: bez zawodu 707 osób. Napływ bezrobotnych kobiet był duży także w takich zawodach jak: sprzedawca - 497, szwaczka 149 oraz krawiec - 123 bezrobotnych kobiet. Szczegółową strukturę napływu osób bezrobotnych z uwzględnieniem zawodów prezentuje poniższa tabela. W tabeli przedstawiono strukturę napływu w zawodach, w których zarejestrowało się co najmniej 30 osób bezrobotnych. 16 S t r o n a
Tabela 7. Struktura napływu bezrobotnych w powiecie częstochowskim w 2013 roku. Nazwa zawodu Bezrobotni ogółem Bezrobotne kobiety % ogółu Bez zawodu 1701 707 16,4% Sprzedawca* 581 497 5,6% Ślusarz* 232 1 2,2% Robotnik gospodarczy 212 73 2,0% Robotnik budowlany 207 2 2,0% Murarz* 168 0 1,6% Szwaczka 156 149 1,5% Pakowacz 156 106 1,5% Technik ekonomista* 128 100 1,2% Krawiec* 127 123 1,2% Kierowca samochodu ciężarowego 124 0 1,2% Fryzjer* 109 102 1,1% Magazynier 104 22 1,0% Pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle 96 42 0,9% Sprzątaczka biurowa 86 82 0,8% Mechanik samochodów osobowych 84 0 0,8% Kucharz* 83 65 0,8% Mechanik pojazdów samochodowych* 82 0 0,8% Pedagog 75 68 0,7% Technik prac biurowych* 74 67 0,7% Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 71 34 0,7% Stolarz* 68 3 0,7% Tokarz w metalu 65 3 0,6% Technik mechanik* 62 3 0,6% Cholewkarz 61 23 0,6% Pozostali pracownicy obsługi biurowej 60 56 0,6% Specjalista administracji publicznej 59 48 0,6% Kasjer handlowy 53 52 0,5% Przedstawiciel handlowy 53 25 0,5% Monter konstrukcji stalowych 53 0 0,5% Pozostali specjaliści do spraw zarządzania i organizacji 50 30 0,5% Technolog robót wykończeniowych w budownictwie* 50 0 0,5% Elektromonter (elektryk) zakładowy 48 0 0,5% Hydraulik 47 0 0,5% Robotnik drogowy 47 0 0,5% Piekarz* 46 14 0,4% Technik żywienia i gospodarstwa domowego* 45 34 0,4% Pozostali monterzy gdzie indziej niesklasyfikowani 44 18 0,4% Szewc naprawiacz 44 2 0,4% Specjalista ochrony środowiska 42 36 0,4% Kucharz małej gastronomii* 41 20 0,4% Księgowy 40 39 0,4% 17 S t r o n a
Nauczyciel języka polskiego 39 38 0,4% Cukiernik* 39 18 0,4% Technik handlowiec* 37 24 0,4% Sortowacz 37 19 0,4% Technik budownictwa* 37 2 0,4% Sprzedawca w branży przemysłowej 36 30 0,3% Posadzkarz* 36 0 0,3% Kelner* 35 25 0,3% Specjalista do spraw marketingu i handlu 34 24 0,3% Robotnik placowy 34 10 0,3% Pielęgniarka 33 33 0,3% Cieśla szalunkowy 33 0 0,3% Nauczyciel nauczania początkowego 32 32 0,3% Pozostali operatorzy stacjonarnych maszyn i urządzeń gdzie indziej niesklasyfikowani 32 11 0,3% Kierowca samochodu osobowego 32 1 0,3% Monter instalacji i urządzeń sanitarnych* 31 0 0,3% Zgrzewacz 30 1 0,3% *Oznacza, że dany zawód objęty jest kształceniem w systemie szkolnym. Napływ bezrobotnych według grup zawodów w powiecie częstochowskim. Struktura rejestracji bezrobotnych, którzy w całym 2013 roku otrzymali status osoby bezrobotnej został zaprezentowany także za pomocą dużych i elementarnych grup zawodowych. Procentowo największy napływ osób bezrobotnych, którzy zarejestrowali się w Powiatowym Urzędzie Pracy w Częstochowie w 2013 roku zaobserwowano w takich dużych grupach zawodowych jak: robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni 9,9%, sprzedawcy i pokrewni 9,5%, robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni 8,7%, robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie - 8,1%. Napływ bezrobotnych kobiet w 2013 roku w przypadku dużych grup zawodowych był najbardziej widoczny wśród następujących dużych grup zawodowych: sprzedawcy i pokrewni 17,2%, robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni 9,8% oraz pracownicy usług osobistych 8,8%. Tabela 8. Napływ bezrobotnych w 2013 roku. Duże grupy zawodowe. Nazwa grupy zawodów Bezrobotni ogółem Bezrobotne kobiety Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni 9,8764 0,5989 Sprzedawcy i pokrewni 9,485 17,2096 Robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni 8,7342 9,8555 Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie 8,1459 5,6887 18 S t r o n a
Robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków) 7,9034 0,1998 Pracownicy usług osobistych 6,4147 8,7828 Specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządzania 4,4188 7,3606 Operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych 4,3615 1,9965 Średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych 3,7728 2,8945 Średni personel do spraw biznesu i administracji 3,7267 5,739 Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych 3,6809 4,4414 Kierowcy i operatorzy pojazdów 3,5884 0,1249 Specjaliści nauczania i wychowania 3,4847 6,6368 Elektrycy i elektronicy 2,1922 0,05 W przypadku elementarnych grup zawodowych wynika, że największy odsetek bezrobotnych, którzy zarejestrowali się w 2013 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Częstochowie został odnotowany w następujących małych grupach zawodowych: sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) - 7,8%, ślusarze i pokrewni 2,9% oraz robotnicy przy pracach prostych w przemyśle gdzie indziej niesklasyfikowani - 2,7%. Rejestracja bezrobotnych kobiet w 2013 roku generowana był w największym stopniu w elementarnej grupie zawodowej: sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) 14,4%. Tabela 9. Napływ bezrobotnych w 2013 roku. Elementarne grupy zawodowe. Nazwa grupy zawodów Bezrobotni ogółem Bezrobotne kobiety Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) 7,8812 14,4151 Ślusarze i pokrewni 2,9537 0,0998 Robotnicy przy pracach prostych w przemyśle gdzie indziej niesklasyfikowani 2,6884 2,7445 Gospodarze budynków 2,4691 1,8713 Robotnicy pomocniczy w budownictwie ogólnym 2,3884 0,0499 3. ANALIZA OFERT PRACY WEDŁUG ZAWODÓW W poniższej części raportu opisane zostały istotne informacje i dane dotyczące ofert pracy, które zostały zgłoszone do Powiatowego Urzędu Pracy w Częstochowie w całym 2013 roku z powiatu częstochowskiego. Według danych w 2013 roku Powiatowy Urząd Pracy w Częstochowie pozyskał 1 376 ofert pracy z powiatu (jest to suma wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej zgłoszonych w poszczególnych miesiącach danego roku skorygowana o liczbę wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej, które pracodawcy anulowali). Liczba pozyskanych ofert w okresie ostatniego roku nieznacznie się zmniejszyła. Według danych w 2012 roku do PUP w Częstochowie wpłynęło 1 390 ofert pracy. Procentowy spadek liczby pozyskanych ofert w porównaniu z rokiem ubiegłym 19 S t r o n a
wyniósł 1,0%, natomiast w porównaniu z rokiem 2011 nastąpił 21,0% wzrost ofert pracy pozyskanych przez tutejszy urząd pracy. W 2013 roku do Powiatowego Urzędu Pracy w Częstochowie wpłynęła największa liczba ofert pracy w zawodzie robotnik gospodarczy - 280 propozycji pracy w tym zawodzie, co stanowiło 20,3% wszystkich zgłoszonych propozycji zatrudnienia. Ponad 50 ofert dotyczyło pracy w zawodach: sprzedawca 75, technik prac biurowych - 63 propozycji zatrudnienia. W poniższej tabeli przedstawiono zawody, w których w 2013 roku pojawiło się, co najmniej 10 ofert pracy. Tabela 10. Oferty pracy zgłoszone przez pracodawców w 2013 roku. Nazwa zawodu Oferty pracy zgłoszone w 2013roku % ofert Robotnik gospodarczy 280 20,3% Sprzedawca* 75 5,5% Technik prac biurowych* 63 4,6% Pracownik przygotowujący posiłki typu fast food 35 2,5% Pomoc kuchenna 31 2,3% Szwaczka 30 2,2% Pozostali pracownicy obsługi biurowej 26 1,9% Kierowca samochodu ciężarowego 25 1,8% Sprzątaczka biurowa 25 1,8% Robotnik budowlany 21 1,5% Pomocniczy robotnik przy konserwacji terenów zieleni 19 1,4% Kierowca ciągnika siodłowego 16 1,2% Wychowawca w placówkach oświatowych, wychowawczych i opiekuńczych 15 1,1% Stolarz* 15 1,1% Operator urządzeń do produkcji makaronu 15 1,1% Technik administracji* 14 1,0% Opiekun w domu pomocy społecznej* 14 1,0% Asystent do spraw księgowości 14 1,0% Kucharz* 13 0,9% Murarz* 13 0,9% Pracownik kancelaryjny 12 0,9% Fryzjer* 12 0,9% Technik handlowiec* 12 0,9% Pokojowa 12 0,9% Opiekunka dziecięca* 11 0,8% Monter sieci wodnych i kanalizacyjnych 11 0,8% Mechanik pojazdów samochodowych* 10 0,7% Operator urządzeń do polerowania drewna 10 0,7% *Oznacza, że dany zawód objęty jest kształceniem w systemie szkolnym. 20 S t r o n a
Oferty pracy skierowane do osób bezrobotnych, poddane zostały także analizie z uwzględnieniem procentowego udziału dużych i elementarnych grup zawodowych. W przypadku dużych grup zawodowych wynika, iż największy odsetek ofert pracy kierowany był przede wszystkim do przedstawicieli dużej grupy zawodowej: pracownicy usług osobistych 23,9%. Duży odsetek pozyskanych ofert pracy dotyczył także takich dużych grup zawodowych jak: sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni 7,8%, sprzedawcy i pokrewni 7,5%, robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni 6,4% oraz robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków) 5,7%. Tabela 11. Oferty pracy zgłoszone przez pracodawców w 2013 roku. Duże grupy zawodowe. nazwa zawodu Oferty pracy zgłoszone w 2013roku Pracownicy usług osobistych 23,9829 Sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni 7,8488 Sprzedawcy i pokrewni 7,5581 Robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni 6,3952 Robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków) 5,7412 Operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych 4,7965 Pracownicy pomocniczy przygotowujący posiłki 4,7965 Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni 3,8517 Kierowcy i operatorzy pojazdów 3,7065 Specjaliści nauczania i wychowania 3,2704 Pomoce domowe i sprzątaczki 3,2703 Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie 2,9797 Pracownicy do spraw finansowo-statystycznych i ewidencji materiałowej 2,6163 Średni personel z dziedziny prawa, spraw społecznych, kultury i pokrewny 2,3255 Średni personel do spraw biznesu i administracji 2,0348 Z punktu widzenia elementarnych grup zawodowych - oferty pracy pozyskane przez Powiatowy Urząd Pracy w Częstochowie prezentują się następująco. Najwyższy odsetek ofert pracy skierowany został do osób bezrobotnych posiadających następujące zawody: gospodarze budynków 20.3%, pracownicy obsługi biurowej - 7,3% oraz sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) 6,6%. Tabela 12. Oferty pracy zgłoszone przez pracodawców w 2013roku. Elementarne grupy zawodowe. nazwa zawodu Oferty pracy zgłoszone w 2013roku Gospodarze budynków 20,3492 21 S t r o n a
Pracownicy obsługi biurowej 7,3401 Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) 6,6134 Pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i pokrewne 3,0523 Kierowcy samochodów ciężarowych 2,9797 Pracownicy przygotowujący posiłki typu fast food 2,5436 Pomoce kuchenne 2,2529 Szwaczki, hafciarki i pokrewni 2,1802 Oferty pracy według sekcji PKD w powiecie częstochowskim w 2013 roku. Uwzględniając podział według sekcji Polskiej Klasyfikacji Działalności dokonano także analizy ofert pracy zgłoszonych w 2013 roku. W całym 2013 roku zdecydowanie najwięcej ofert pracy dla osób bezrobotnych pochodziło z branży: działalność administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne 340 ofert pracy. Znaczna liczba ofert pracy 242 dotyczyła pracy w branży przetwórstwo przemysłowe. W 2013 roku oferty pracy dotyczyły także pracy w branży: handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle 181 ofert pracy, budownictwo 129, działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi 92 oraz edukacja 91 ofert pracy. Tabela 13. Oferty pracy według sekcji PKD w 2013 roku i na koniec 2013 roku. Oferty pracy zgłoszone w Sekcja PKD 2013 roku Oferty pracy stan w końcu 2013 roku Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne 340 0 Przetwórstwo przemysłowe 242 3 Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle 181 4 Budownictwo 129 4 Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi 92 0 Edukacja 91 0 Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 77 0 Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją 57 0 Transport i gospodarka magazynowa 43 1 Pozostała działalność usługowa 32 0 Działalność finansowa i ubezpieczeniowa 18 0 Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca 18 0 Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 14 0 Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją 14 1 Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości 13 0 Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 12 0 Informacja i komunikacja 2 0 22 S t r o n a
Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników; gospodarstwa domowe produkujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby 1 0 Górnictwo i wydobywanie 0 0 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych 0 0 Organizacje i zespoły eksterytorialne 0 0 Działalność nie zidentyfikowana 0 0 Struktura ofert pracy według PKD w powiecie częstochowskim w 2013 roku W przypadku ofert pracy widoczna była wyraźna dominacja czterech sekcji PKD z których pochodziło 64,8% wszystkich ofert pracy. Największy odsetek ofert pracy 24,7% dotyczył zatrudnienia w branży: administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne. Pozostałe branże o istotnym odsetku ofert pracy w ogóle przesłanych ofert to: przetwórstwo przemysłowe 17,6%, handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle 13,1% oraz budownictwo 9,4%. Tabela 14. Struktura ofert pracy według sekcji PKD w 2013 roku i na koniec 2013 roku. Oferty pracy zgłoszone w Sekcja PKD 2013 roku Oferty pracy stan w 2013 roku Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne 24,7095 0 Przetwórstwo przemysłowe 17,5872 23,0769 Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle 13,1541 30,7692 Budownictwo 9,375 30,7693 Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi 6,686 0 Edukacja 6,6134 0 Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 5,5959 0 Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją 4,1424 0 Transport i gospodarka magazynowa 3,125 7,6923 Pozostała działalność usługowa 2,3256 0 Działalność finansowa i ubezpieczeniowa 1,3081 0 Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca 1,3081 0 Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 1,0174 0 Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją 1,0174 7,6923 Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości 0,9448 0 Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 0,8721 0 Informacja i komunikacja 0,1453 0 Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników; gospodarstwa domowe produkujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby 0,0727 0 23 S t r o n a
Górnictwo i wydobywanie 0 0 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych 0 0 Organizacje i zespoły eksterytorialne 0 0 Działalność nie zidentyfikowana 0 0 Jak wynika z analizy danych statystycznych w powiecie częstochowskim struktura ofert pracy nie jest proporcjonalna do struktury bezrobotnych. Widoczne są wyraźne różnice w strukturze ofert pracy zgłoszonych w 2013 roku oraz w strukturze osób bezrobotnych zarejestrowanych w 2013 roku w PUP w Częstochowie. Największe dysproporcje, brak adekwatności pomiędzy strukturą bezrobocia rejestrowanego w PUP w Częstochowie a strukturą ofert pracy przesłanych przez pracodawców w 2013 roku występowały w przypadku takich branż jak: przetwórstwo przemysłowe, działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca, budownictwo, handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle, opieka zdrowotna i pomoc społeczna, edukacja oraz działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi. Tabela 15. Bezrobotni i oferty pracy według sekcji PKD w powiecie częstochowskim w 2013 roku. Sekcja PKD Bezrobotni zarejestrowani w 2013 roku Oferty pracy zgłoszone w 2013 roku Różnica Przetwórstwo przemysłowe 29,6729 17,5872-12,0857 Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca 7,1628 1,3081-5,8547 Budownictwo 14,1676 9,375-4,7926 Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle 17,2686 13,1541-4,1145 Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 3,4172 0,8721-2,5451 Działalność nie zidentyfikowana 1,8485 0-1,8485 Transport i gospodarka magazynowa 3,8794 3,125-0,7544 Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 1,6661 1,0174-0,6487 Informacja i komunikacja 0,7418 0,1453-0,5965 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych 0,2432 0-0,2432 Górnictwo i wydobywanie 0,073 0-0,073 Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników; gospodarstwa domowe produkujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby 0,0122 0,0727 0,0605 Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją 0,9242 1,0174 0,0932 Działalność finansowa i ubezpieczeniowa 1,0823 1,3081 0,2258 Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości 0,7053 0,9448 0,2395 Pozostała działalność usługowa 1,8971 2,3256 0,4285 24 S t r o n a
Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją 1,5931 4,1424 2,5493 Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 2,4079 5,5959 3,188 Edukacja 3,1497 6,6134 3,4637 Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi 2,5295 6,686 4,1565 Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne 5,5576 24,7095 19,1519 4. ANALIZA ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH Stworzenie rankingu zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest priorytetowym celem raportu. Klasyfikacja umożliwia poznanie zawodów, na które występuje znaczne zapotrzebowanie na lokalnym rynku pracy a więc zawodów pożądanych przez pracodawców oraz zawodów nieadekwatnych, niedopasowanych do potrzeb i wymagań rynku pracy. Poprzez zawód deficytowy należy rozumieć zawód, na który występuje na rynku pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Przez zawód nadwyżkowy należy rozumieć zawód, na który występuje na rynku pracy mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Zawody deficytowe w powiecie częstochowskim w 2013 roku Według definicji zawód deficytowy, to taki zawód w przypadku którego, średniomiesięczny napływ ofert pracy w stosunku do średniomiesięcznego napływu osób bezrobotnych w danym zawodzie jest większy od 1,1 (W>1,1). W takiej sytuacji w danym zawodzie wpływa więcej ofert pracy, niż rejestruje się osób bezrobotnych. Reasumując, im wyższy wskaźnik deficytu, tym większe szanse na zatrudnienie na lokalnym rynku pracy. Według danych w okresie od stycznia do grudnia 2013 roku deficyt, pomiędzy liczbą zarejestrowanych bezrobotnych mieszkańców powiatu częstochowskiego a liczbą ofert pracy przesłanych przez pracodawców wystąpił w przypadku 69 zawodów. W przypadku wymienionych 69 zawodów deficytowych wystąpił brak dopasowania i znaczna przewaga ofert pracy pozyskanych przez Powiatowy Urząd Pracy w Częstochowie nad ilością zarejestrowanych bezrobotnych mieszkańców powiatu. Zgłoszone przez pracodawców zapotrzebowanie na pracowników nie mogło zostać w pełni zrealizowane. W poniższej tabeli zaprezentowano ranking 23 zawodów deficytowych, które charakteryzowały się deficytem i różnicą pomiędzy zapotrzebowaniem lokalnego rynku pracy, a liczbą osób bezrobotnych, które ze względu na posiadany zawód mogłyby taką pracę podjąć. Zgodnie z zaleceniami 25 S t r o n a