19 czerwca 2009 SEKCJA CZWARTA Nr wniosku 46132/08 przez Z przeciwko Polsce złożone dnia 16 września 2008 STAN FAKTYCZNY FAKTY Powódka, Z, jest obywatelką Polski urodzoną w 1951 i zamieszkałą w Pile. Jest ona reprezentowana przed Sądem przez M. Gąsiorowską oraz B. Namysłowską-Gabrysiak, prawniczki praktykujące w Warszawie A. Okoliczności sprawy Fakty dotyczące sprawy, przedstawione przez powódkę, mogą zostać podsumowane następująco. 1. Leczenie córki powódki 5 maja 2004, córka powódki Y, została poinformowana, że jest pomiędzy 4 a 5 tygodniem ciąży. Przed ciążą lub w jej wczesnym etapie zdiagnozowano u niej wrzodziejące zapalenia jelita grubego (UC). Córka powódki odczuwała symptomy wrzodziejącego zapalenia jelita grubego, takie jak mdłości, bóle brzucha, wymioty i biegunka. Wymienione symptomy powracały i powodowały ból i złe samopoczucie. Y była wielokrotnie przyjmowana do różnych szpitali. Na początku jej objawy uważano za charakterystyczne dla początku ciąży. Y wraz z powódką odwiedziła następujące szpitale w Polsce: - Przychodnia Rejonowa w Pile (3-4 wizyty w końcu roku 2003), - Ordynator Oddziału Położniczego w Pile (13 maja 2004), - Szpital Specjalistyczny w Pile, Oddział Ginekologiczno-Położniczy (18-19 maja 2004), - Oddział Wewnętrzny, Rejonowy Szpital Specjalistyczny w Pile (19 maja 1 czerwca 2004, 4-8 czerwca 2004), - Klinika Gastroenterologii Akademii Medycznej w Poznaniu (8 czerwca 1 lipca 2004, 19 lipca 2004 28 lipca 2004), - Oddział III Położnictwa i Ginekologii, Szpital Położnictwa i Ginekologii w Poznaniu (13-15 lipca 2004),
- Oddział Chirurgiczny Kliniki Gastroenterologii Akademii Medycznej w Poznaniu (odmówiono przyjęcia 19 lipca 2004), - Szpital Położnictwa i Chorób Kobiecych w Poznaniu (odmówiono przyjęcia 19 lipca 2004), - Oddział Chirurgiczny Szpitala Specjalistycznego w Pile (28 lipiec - sierpień 2004), - Wojewódzki Specjalistyczny Szpital im. Pirogowa w Łodzi, Klinika Chirurgii Ogólnej i Naczyniowej (17 sierpnia 4 września 2004), - Rejonowy Szpital Specjalistyczny im. Madurowicza w Łodzi (4 września 2004, zdiagnozowano posocznicę), - Oddział Intensywnej Terapii Szpitala M. Barlickiego, (4-29 września 2004). U córki powódki zdiagnozowano wrzodziejące zapalenia jelita grubego mniej więcej na początku czerwca 2004 na Oddziale Wewnętrznym w Pile. Jednakże, pewne badania (druga endoskopia, a w szczególności kolonoskopia) które umożliwiłyby uzyskanie więcej informacji o miejscu i rozmiarze problemu nie zostały wykonane córce powódki. Podczas wizyt wymienionych powyżej, córka powódki odbyła kilka testów diagnostycznych oraz podstawowe leczenie. Podczas pobytu w szpitalu została poddawana leczeniu farmakologicznemu (na przykład, dożylne i doustne podanie sterydów i antybiotyków). 19 lipca 2004 został u niej zdiagnozowany ropień. Przeprowadzono trzy operacje w celu jego usunięcia. Powódka twierdzi, że podczas pobytu córki na Oddziale Chirurgicznym Szpitala Specjalistycznego w Pile, Ordynator Oddziału skomentował to absurdalne, aby leczyć ropień przez cały tydzień. [Y] jest zbyt zajęta swoim tyłkiem zamiast troszczyć się o coś innego i miał tu na myśli ciążę. Powódka twierdzi, że ten komentarz jak i jego kontekst upokorzyły i rozzłościły ją i jej córkę. Podczas pobytu córki powódki w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym im. Pierogowa w Łodzi w sierpniu 2004, lekarz odmówił wykonania pełnej endoskopii. Stwierdził: sumienie mi nie pozwala, ale nie sformalizował swojego sprzeciwu, ani nie skierował pacjentki do innego lekarza. Lekarz uzasadnił nie przeprowadzenie pełnej endoskopii, powołując się na obawę, że zagrozi to życiu płodu. Powódka twierdzi, że w końcu sierpnia 2004 ona i narzeczony jej córki żądali od lekarza w Klinice w Łodzi, aby rozpoczął konieczne leczenie, bez względu na konsekwencje dla życia płodu, aby uratować życie Y. Żądania nie poskutkowały. Córka powódki straciła płód 5 września 2004. 29 września 2004 zmarła z powodu szoku septycznego spowodowanego posocznicą. 2. Śledztwo w sprawie śmierci córki powódki 6 grudnia 2004 prawnik powódki zwrócił się do Prokuratury Rejonowej w Łodzi o wszczęcie postępowania karnego dotyczącego okoliczności śmierci córki powódki. Powódka została przesłuchana przez prokuratora 6 stycznia 2005 i 1 marca 2005 prokurator wszczął śledztwo.
20 czerwca 2005 Okręgowy Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej wszczął postępowanie dyscyplinarne przeciwko lekarzom, którzy leczyli Y. Po konsultacjach z kilkoma ekspertami i przesłuchaniem świadków stwierdził, że nie ma dowodu na zaistnienie błędu w sztuce. Postępowania zostało zawieszone decyzją z 25 października 2006. 24 czerwca 2005 zdecydował wyznaczyć eksperta z Oddziału Medycyny Sądowej Collegium Medicum w Krakowie, aby ocenić leczenie zastosowane wobec pacjentki, i stwierdzić czy wystąpił bezpośredni związek pomiędzy nieprawidłowościami w leczeniu Y i jej śmiercią. Jednakże, Collegium Medicum poinformowało prokuratora, że po śmierci córki nie przeprowadzono autopsji i że ekshumacja jej ciała w późniejszym okresie nie umożliwiłaby wydania opinii dotyczącej jej śmierci. Powódka twierdzi, że prokurator nie uzyskał niezbędnych informacji, takich jak dokumentacja medyczna, aby pomóc ekspertom w wydaniu opinii. Twierdzi również, że prokurator nie rozstrzygnął zasadniczej kwestii, a mianowicie takiej, czy w okoliczności tej sprawy było zalecane przeprowadzenie kolonoskopii. Zamiast tego śledztwo opierało się na badaniu czy przeprowadzenie aborcji było niezbędne, aby zapewnić odpowiednie leczenie córce powódki. Ponadto, w roku 2005 Minister Zdrowia zwołał specjalna komisję ekspertów w celu zbadania leczenia Y oraz okoliczności jej śmierci. Komisja stwierdziła, że śmierć została spowodowana bezpośrednio posocznicą. Śledztwo dotyczące śmierci powódki było wielokrotnie wznawiane i zostało zawieszone 26 maja 2006. Podczas jego trwania kilkakrotnie zmieniał się prokurator: co najmniej 6 prokuratorów zajmowało się tą sprawą w różnych jej etapach. Ponadto uzyskano 4 medyczne opinie ekspertów. 11 czerwca 2008 prokurator zawiesił postępowanie, stwierdzając na podstawie opinii ekspertów, że nie było żadnych podstaw do wątpliwości lub sprzeciwu w zakresie leczenia zastosowanego wobec córki powódki oraz nie istniał związek pomiędzy leczeniem a śmiercią córki powódki. Powódka odwołała się. 5 września 2008 Sąd Rejonowy zawiesił postępowanie. W międzyczasie, we wrześniu 2007 powódka wniosła powództwo o odszkodowanie do Łódzkiego Sądu Rejonowego przeciwko Wojewódzkiemu Specjalistycznemu Szpitalowi w Łodzi im. Pirogowa. Postępowanie cywilne jest wciąż w toku. B. prawo i praktyka krajowa dotycząca sprawy Na mocy artykułu 39 Ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty, lekarz może odmówić wykonania usługi medycznej, będącej źródłem jej lub jego sprzeciwu w oparciu o klauzulę sumienia. On lub ona są zobowiązani poinformować pacjenta/kę, gdzie przedmiotowa usługa może zostać uzyskana i zanotować odmowę w dokumentacji medycznej pacjenta. Lekarze zatrudnieni w instytucjach zdrowia są również zobowiązani poinformować swoich przełożonych o takiej odmowie na piśmie. SKARGI
1. Powódka składa skargę na fakt, że postępowania, które wszczęła nie pozwoliły na szybkie i skuteczne ustalenie odpowiedzialności za śmierć jej córki. 2. Powódka twierdzi, że na mocy Art. 2 że Państwo nie zastosowało środków prawnych, które zapobiegłyby śmierci jej córki. Podważa w szczególności sposób, w jaki klauzula sumienia jest regulowana i przestrzegana. 3. Powódka na podstawie Art. 2 twierdzi, że lekarze leczący jej córkę nie przeprowadzili niezbędnych testów diagnostycznych w celu zapewnienia wymaganego leczenia. 4. Powódka uważa, że jej córka była przedmiotem nieludzkiego i upokarzającego leczenia na skutek świadomego niezapewnienia koniecznego leczenia medycznego przez lekarzy. 5. Powódka na podstawie Art. 8 twierdzi, że lekarze nie zapewnili jej i jej córce wiarygodnych i przekazanych w odpowiednim czasie informacji dotyczących zdrowia córki. Dalej składa ona skargę na prawo dot. klauzuli sumienia oraz braku dostępu do przedmiotowej dokumentacji medycznej. 6. Powódka na mocy Art. 14, w związku z Art. 2, 3 i 8, twierdzi, że jej córka była dyskryminowana ze względu na ciążę. 7. Na mocy Art. 13 powódka twierdzi, że władze nie przeprowadziły właściwego i gruntownego śledztwa. PYTANIA DO STRON 1. Czy powód/powódka skorzystał/a ze środków krajowych, przyjmując, że postępowanie cywilne jest nadal w toku? 2. Czy fakty dotyczące sprawy ujawniają, że Państwo nie zapewniło córce powódki/powoda prawa do życia wynikającego z Art. 2 Konwencji? 3. W zakresie ochrony proceduralnej prawa do życia (zobacz: Salman v. Turkey [GC], nr 21986/93, 104, ECHR 2000-VII), czy śledztwo prowadzone przez organy krajowe w przedmiotowej sprawie stanowiło naruszenie Art. 2 Konwencji? 4. Ponadto, jeśli chodzi o zobowiązania proceduralne przewidziane przez Art. 2 oraz Art. 8, po tym jak odmówiono Y pełnej endoskopii w oparciu o klauzulę sumienia czy zapewniono jej listę miejsc, gdzie ta usługa mogła być wykonana? 5. Czy miało miejsce naruszenie lub nieuszanowanie życia prywatnego/rodzinnego powódki/powoda w znaczeniu Art. 8 1 Konwencji? Dotyczy to faktu, że powód/powódka nie otrzymał/a dostępu do dokumentacji medycznej córki. 6. Czy miało miejsce naruszenie Art.14 w związku z Art. 2 i 8 Konwencji na podstawie ciąży córki powoda/powódki? Z v. Polsce STAN FAKTYCZNY I PYTANIA
Z v. Polsce STAN FAKTYCZNY I PYTANIA