Możliwości finansowania inwestycji infrastrukturalnych w projekcie RPO WP 2014-2020 XXII Podkarpacka Konferencja Samorządów Terytorialnych Solina, 17.06.2014 r.
Plan prezentacji 1. Struktura Programu 2. Podział alokacji 3. Możliwości finansowania inwestycji infrastrukturalnych 4. Podejście terytorialne instrumenty wsparcia 2
Cel RPO WP 2014-2020 Wzmocnienie i efektywne wykorzystanie gospodarczych i społecznych potencjałów regionu dla zrównoważonego i inteligentnego rozwoju województwa
Struktura projektu RPO WP 2014-2020 z dnia 9 kwietnia 2014 r. Lp. Nazwa osi priorytetowej Fundusz Cel tematyczny Priorytet inwestycyjny 1 Konkurencyjna i innowacyjna gospodarka EFRR CT 1 - Wspieranie badań naukowych, rozwoju technologicznego i innowacji CT 3 -Wzmacnianie konkurencyjności MŚP 1.2, 3.1, 3.2, 3.3, 3.4 2 Cyfrowe Podkarpackie EFRR 3 Czysta energia EFRR 4 Ochrona środowiska naturalnego i dziedzictwa kulturowego EFRR 5 Infrastruktura komunikacyjna EFRR CT 2 - Zwiększenie dostępności, stopnia wykorzystania i jakości technologii informacyjno komunikacyjnych CT 4 - Wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach CT 5 - Promowanie dostosowania do zmiany klimatu, zapobiegania ryzyku i zarządzania ryzykiem CT 6 - Ochrona środowiska naturalnego i wspieranie efektywności wykorzystywania zasobów CT 4 - Wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach CT 7 - Promowanie zrównoważonego transportu i usuwanie niedoborów przepustowości w działaniu najważniejszych infrastruktur sieciowych 2.3 4.1, 4.3, 4.5 5.2, 6.1, 6.2, 6.3, 6.4, 6.5 4.5, 7.2, 7.3, 7.4 6 Spójność przestrzenna i społeczna EFRR CT 9 - Wspieranie włączenia społecznego i walka z ubóstwem CT 10 - Inwestowanie w edukację, umiejętności i uczenie się przez całe życie 8.2, 9.1, 9.2, 10.4 7 Regionalny rynek pracy EFS CT 8 - Wspieranie zatrudnienia i mobilności pracowników 8.5, 8.7, 8.8, 8.9, 8.10 8 Integracja społeczna EFS CT 9 - Wspieranie włączenia społecznego i walka z ubóstwem 9.4, 9.7, 9.8 9 Jakość edukacji i kompetencji w regionie EFS CT 10 - Inwestowanie w edukację, umiejętności i uczenie się przez całe życie 10.1, 10.3, 10.3BIS, 10 Pomoc techniczna (EFS) EFS - - 4
Podział alokacji w ramach RPO WP 2014-2020 wersja 09.04.2014 Lp. Nazwa osi priorytetowej Fundusz Alokacja (mln w euro) Indykatywny % całkowitej alokacji 1 Konkurencyjna i innowacyjna gospodarka EFRR 374,4 17,7% 2 Cyfrowe Podkarpackie EFRR 76,0 3,6% 3 Czysta energia EFRR 253,7 12,0% 4 Ochrona środowiska naturalnego i dziedzictwa kulturowego EFRR 199,2 9,4% 5 Infrastruktura komunikacyjna EFRR 398,4 18,8% 6 Spójność przestrzenna i społeczna EFRR 221,4 10,6% 7 Regionalny rynek pracy EFS 235,4 11,2% 8 Integracja społeczna EFS 169,1 8,0% 9 Jakość edukacji i kompetencji w regionie EFS 114,9 5,4% 10 Pomoc techniczna EFS 69,7 3,3% RAZEM 2 112,2 100,0% 5
Ring fencing zasada koncentracji tematycznej środków w ramach RPO WP 2014-2020 UP - 50-59% środków EFRR na cele 1,2,3,4 UP - 15-20% środków na cel 4 UP - 20-22% środków EFS na cel 9 6
Inwestycje infrastrukturalne Wsparcie infrastrukturalne w ramach RPO WP 2014-2020 dotyczyć będzie m.in.: terenów inwestycyjnych odnawialnych źródeł energii kompleksowej modernizacji energetycznej budynków gospodarki odpadami gospodarki wodno-ściekowej zabytków i instytucji kultury infrastruktury komunikacyjnej ochrony zdrowia i pomocy społecznej rewitalizacji infrastruktury edukacyjnej i szkoleniowej
Tereny inwestycyjne Kierunki wsparcia / przykładowe typy projektów: wsparcie tworzenia nowej i istniejącej infrastruktury na rzecz rozwoju gospodarczego poprzez m.in. uporządkowanie i przygotowanie terenów inwestycyjnych Oś Priorytetowa I. Konkurencyjna i innowacyjna gospodarka (PI 3.1 61,8 mln euro)
Umowa Partnerstwa przyjęta przez KE 23 maja 2014 r. - najważniejsze zmiany Ograniczenia dotyczące tworzenia terenów inwestycyjnych: preferencje dla projektów realizowanych na nieużytkach, terenach w pobliżu inwestycji transportowych, terenach wymagających rewitalizacji, w związku ze zintensyfikowanym zapotrzebowaniem firm poszukujących lokalizacji dla prowadzenia działalności, projekty uwarunkowane będą zapewnieniem właściwego dostępu do terenów inwestycyjnych finansowanego ze środków własnych beneficjenta lub w ramach projektu komplementarnego w ramach CT4, CT7 lub CT9 zgodnie z warunkami określonymi w UP. wydatki na wewnętrzną infrastrukturę komunikacyjną jako uzupełniający element projektu kompleksowego stanowić mogą jedynie mniejszą część budżetu projektu, projekty mające na celu przygotowanie terenów inwestycyjnych, stref aktywności gospodarczej realizowane będą pod warunkiem nie powielania dostępnej infrastruktury, chyba, że limit dostępnej powierzchni został wyczerpany, możliwość wsparcia projektów dot. uzbrajania nowych terenów inwestycyjnych będzie warunkowana zasadniczym wykorzystaniem już istniejących terenów inwestycyjnych na obszarze danego MOF, w szczególności terenów uzbrajanych ze środków UE w ramach perspektywy 2007-2013. 9
Odnawialne źródła energii Kierunki wsparcia / przykładowe typy projektów, m.in.: wytwarzanie energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych wraz z podłączeniem do sieci dystrybucyjnej/przesyłowej (energia wodna, wiatru, słoneczna, geotermalna, biogazu, biomasy) efektywna dystrybucja ciepła z OZE inwestycje dotyczące sieci przesyłowych, umożliwiające przyłączenie jednostek wytwarzania energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych do Krajowego Systemu Elektroenergetycznego Oś Priorytetowa III. Czysta energia (PI 4.1 62,8 mln euro)
Kompleksowa modernizacja energetyczna budynków Kierunki wsparcia / przykładowe typy projektów: kompleksowa modernizacja energetyczna budynków użyteczności publicznej wraz z wymianą wyposażenia tych obiektów na energooszczędne kompleksowa modernizacja energetyczna budynków mieszkaniowych (wielorodzinnych budynków mieszkalnych) wraz z wymianą wyposażenia tych obiektów na energooszczędne wprowadzenie systemów zarządzania energią (np. smart metering) jako element kompleksowy projektu Oś Priorytetowa III. Czysta energia (PI 4.3 134,8 mln euro)
Gospodarka odpadami Kierunki wsparcia / przykładowe typy projektów: kompleksowe działania skierowane na poprawę gospodarowania odpadami komunalnymi zgodnie z planami inwestycyjnymi w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi zatwierdzanymi przez Ministra Środowiska kompleksowe działania skierowane na poprawę gospodarowania odpadami innymi niż komunalne wsparcie infrastruktury zbierania i przetwarzania odpadów przemysłowych zamykanie i rekultywacja składowisk odpadów Oś Priorytetowa IV. Ochrona środowiska naturalnego i dziedzictwa kulturowego (PI 6.1 18,8 mln euro)
Umowa Partnerstwa przyjęta przez KE 23 maja 2014 r. - najważniejsze zmiany Gospodarka odpadami koncentracja na dokończeniu realizacji zobowiązań wynikających z dyrektywy odpadowej, ze środków unijnych finansowane jedynie projekty uwzględnione w tworzonych przez zarządy województw i zatwierdzanych przez ministra właściwego ds. środowiska planach inwestycyjnych dotyczących gospodarki odpadami komunalnymi, z poziomu krajowego wspierane będą kompleksowe inwestycje realizowane w regionach gospodarki odpadami, w których uwzględniono komponent dotyczący termicznego przekształcania odpadów. Na poziomie regionalnym - kompleksowe inwestycje w regionach gospodarki odpadami komunalnymi, w których nie przewidziano termicznego przekształcania odpadów, Projekty kompleksowe to projekty zaplanowane zgodnie z hierarchią sposobu postępowania z odpadami obejmujące selektywną zbiórkę odpadów komunalnych oraz instalacje do odzysku energii lub mechaniczno-biologiczne instalacje do utylizacji dla pozostałych odpadów. 13
Gospodarka wodno-ściekowa Kierunki wsparcia / przykładowe typy projektów, m.in.: inwestycje dotyczące oczyszczalni ścieków celem spełnienia wymagań dyrektywy ściekowej dotyczącej jakości oczyszczonych ścieków dla aglomeracji z przedziału 2-10 tys. RLM budowa kanalizacji ściekowej dla aglomeracji z przedziału 2-10 tys. RLM realizacja projektów dotyczących budowy, rozbudowy i modernizacji systemów zaopatrzenia w wodę (w przypadku realizacji projektów kompleksowych tj. w sytuacji, gdy na danym terenie równolegle zapewniona zostanie gospodarka ściekowa zgodna z wymogami unijnymi oraz zapisami Linii demarkacyjnej) Oś Priorytetowa IV. Ochrona środowiska naturalnego i dziedzictwa kulturowego (PI 6.2 84,7 mln euro)
Umowa Partnerstwa przyjęta przez KE 23 maja 2014 r. - najważniejsze zmiany Gospodarka wodno-ściekowa: koncentracja na dokończeniu realizacji zobowiązań wynikających z dyrektywy wodno-ściekowej - brak możliwości realizacji przedsięwzięć poza KPOŚK ze środków EFRR (2 tys. 10 tys. RLM), aktualizacja KPOŚK - zmiana definicji RLM (przeliczenie per capita) 15
Zabytki i instytucje kultury Kierunki wsparcia / przykładowe typy projektów: ochrona obiektów dziedzictwa kulturowego ruchomych i nieruchomych poprzez dążenie do przywrócenia ich dawnej świetności, zabezpieczenie przed degradacją w przyszłości oraz udostępnienie jako atrakcji kulturalnych regionu (demarkacja kwotowa zgodnie z Linią demarkacyjną) rozwój zasobów kultury poprzez inwestycje dotyczące infrastruktury służącej działalności kulturalnej i ochronie dziedzictwa kulturowego, umożliwiający podniesienie atrakcyjności kulturalnej regionu i zwiększenie dostępności dóbr kultury (demarkacja kwotowa zgodna z Linią demarkacyjną) Oś Priorytetowa IV. Ochrona środowiska naturalnego i dziedzictwa kulturowego (PI 6.3 56,3 mln euro)
Umowa Partnerstwa przyjęta przez KE 23 maja 2014 r. - najważniejsze zmiany Wzrost efektywności wykorzystania potencjałów dziedzictwa kulturowego: koncentracja na ochronie obiektów zabytkowych ważnych z punktu widzenia rozwoju regionu, a także na rozwoju zasobów kultury, nie będą finansowane projekty dotyczące organizacji imprez o charakterze kulturalnym, np. wystawy, festiwale, które nie przynoszą efektów w dłuższej perspektywie czasowej, nie będzie finansowana budowa od podstaw nowej infrastruktury kulturalnej. Możliwe inwestycje mające na celu niezbędne dostosowanie istniejącego obiektu do nowych funkcji kulturalnych, w tym edukacyjnych, 17
Infrastruktura komunikacyjna (1) Kierunki wsparcia / przykładowe typy projektów: drogi wojewódzkie (i ewentualnie powiatowych/gminnych) prowadzące do autostrady/drogi ekspresowej lub dróg krajowych łączących się z autostradą/drogą ekspresową, a także przejść granicznych i obszarów inwestycyjnych PI 7.2 drogi wojewódzkie / powiatowe / gminne usprawniające połączenia do stref aktywności gospodarczej zlokalizowanych w bezpośrednim sąsiedztwie węzłów sieci TEN-T lub połączenia z węzłami przeładunkowymi poza siecią TEN-T PI 7.2 transport multimodalny (infrastruktura centrów logistycznych, terminali przeładunkowych nie należących do sieci TEN-T) PI 7.3 Oś Priorytetowa V. Infrastruktura komunikacyjna (PI 7.2 211,5 mln euro, PI 7.3 10 mln euro)
Infrastruktura komunikacyjna (2) Kierunki wsparcia / przykładowe typy projektów, m.in.: tabor kolejowy dla połączeń regionalnych PI 7.4 infrastruktura kolejowa o znaczeniu regionalnym PI 7.4 niskoemisyjny tabor oraz infrastruktura publicznego transportu miejskiego, a także rozwiązania z zakresu organizacji ruchu, ułatwiające sprawne poruszanie się pojazdów komunikacji zbiorowej PI 4.5 Oś Priorytetowa V. Infrastruktura komunikacyjna (PI 7.4 119,5 mln euro, PI 4.5 57,3 mln euro)
Umowa Partnerstwa przyjęta przez KE 23 maja 2014 r. - najważniejsze zmiany Drogi lokalne warunki finansowania z EFRR: PI 7.2 - gdy zapewnią konieczne bezpośrednie połączenia z siecią TEN-T, przejściami granicznymi, portami lotniczymi, terminalami towarowymi, centrami lub platformami logistycznymi, PI 7.2 nie będą finansowane drogi lokalne stanowiące jedynie połączenie ze strefami aktywności gospodarczej, inwestycje w drogi lokalne w ramach CT 7 nie mogą stanowić więcej niż 15% alokacji programu przeznaczonej na transport drogowy, PI 9.2 - gdy przyczynią się do fizycznej, gospodarczej i społecznej rewitalizacji i regeneracji miejskich obszarów funkcjonalnych projekty dotyczące kompleksowej rewitalizacji, w której elementem zakresu rzeczowego projektu może być droga dojazdowa, są przedmiotem wsparcia w ramach PI 9.2 (jako element lokalnego planu rewitalizacji). PI 4.5 - są związane ze zrównoważoną mobilnością miejską drogi lokalne, które przyczyniają się do poprawy warunków ruchu dla zrównoważonego transportu wewnątrz MOF, są przedmiotem wsparcia w ramach PI 4.5 (jako element planu mobilności miejskiej, planu niskoemisyjnego, Strategii MOF). 20
Infrastruktura ochrony zdrowia i pomocy społecznej Kierunki wsparcia / przykładowe typy projektów: inwestycje związane z infrastrukturą i/ lub wyposażeniem podmiotów ochrony zdrowia inwestycje związane z infrastrukturą i/ lub wyposażeniem podmiotów świadczących usługi pomocy społecznej inwestycje związane z infrastrukturą i/lub wyposażeniem podmiotów wsparcia rodziny i systemu pieczy zastępczej oraz z deinstutucjonalizacją pieczy zastępczej inwestycje związane z infrastrukturą i/ lub wyposażeniem w zakresie rozwoju mieszkalnictwa wspomaganego, chronionego i socjalnego inwestycje związane z infrastrukturą i/lub wyposażeniem instytucji opieki nad dziećmi do lat 3 Oś Priorytetowa VI. Spójność przestrzenna i społeczna (PI 9.1 88,4 mln euro)
Umowa Partnerstwa przyjęta przez KE 23 maja 2014 r. - najważniejsze zmiany Interwencje w sektorze ochrony zdrowia: o Interwencje podejmowane zgodnie z Umową Partnerstwa oraz Policy Paper dla ochrony zdrowia (Policy paper) - warunek ex-ante dla interwencji, o Konieczność zapewnienia silnej koordynacji interwencji w ramach UP (infrastrukturalne, profilaktyka zdrowotna, cyfryzacja usług medycznych, kształcenie kadr medycznych) pomiędzy poziomem krajowym i regionalnym, o Powołanie Komitetu Sterującego ds. koordynacji interwencji EFSI w sektorze zdrowia. Warunkiem koniecznym dla podejmowania interwencji w sektorze zdrowia jest ich zgodność z uzgodnionym przez Komitet Sterujący Planem działań w sektorze zdrowia, zawierającym m.in. listę potencjalnych projektów realizowanych na poziomie krajowym i regionalnym, 22
Rewitalizacja Kierunki wsparcia / przykładowe typy projektów: Realizacja działań inwestycyjnych, mająca na celu poprawę jakości życia mieszkańców oraz ożywienie gospodarcze i społeczne tych obszarów. Projekty z zakresu rewitalizacji muszą być realizowane jako kompleksowe przedsięwzięcia dotyczące wszystkich aspektów rewitalizacji danego obszaru: uporządkowanie i zagospodarowanie przestrzeni publicznych zagospodarowanie zdegradowanych przestrzeni na cele publiczne i/lub gospodarcze poprawa środowiska i estetyki przestrzeni miejskiej oraz udostępnienie terenów dla mieszkańców systemy poprawy bezpieczeństwa publicznego dostosowanie istniejącej zabudowy publicznej do celów gospodarczych, społecznych, edukacyjnych, kulturalnych, turystycznych, itp. Oś Priorytetowa VI. Spójność przestrzenna i społeczna (PI 9.2 52,5 mln euro)
Umowa Partnerstwa przyjęta przez KE 23 maja 2014 r. - najważniejsze zmiany Rewitalizacja: realizacja kompleksowych działań polegających na integrowaniu interwencji w ramach różnych PI. Interwencja PI 9.2 związana będzie przede wszystkim z rozwiązywaniem problemów społecznych na rewitalizowanym obszarze poprzez przedsięwzięcia infrastrukturalne o mniejszej skali, uzupełniające inwestycje niezbędne dla rewitalizacji danego obszaru realizowane w ramach innych CT (PI 3.1, 4.3, 6.5, 6.3), na poziomie lokalnym interwencje w obszarze rewitalizacji będą podejmowane na podstawie lokalnych programów rewitalizacji. 24
Infrastruktura edukacyjna i szkoleniowa Kierunki wsparcia / przykładowe typy projektów: inwestycje związane z infrastrukturą dydaktyczną i/ lub wyposażeniem szkół i placówek tworzących system oświaty (w tym dostosowanie do potrzeb osób niepełnosprawnych) inwestycje związane z infrastrukturą i/ lub wyposażeniem obiektów służących wzmacnianiu sprawności fizycznej uczniów, o ile służą zajęciom dydaktycznym (w tym dostosowanie do potrzeb osób niepełnosprawnych) inwestycje związane z infrastrukturą i/ lub wyposażeniem instytucji popularyzujących naukę i innowacje (w tym dostosowanie do potrzeb osób niepełnosprawnych) inwestycje związane z infrastrukturą dydaktyczną i/ lub wyposażeniem państwowych wyższych szkół zawodowych (w tym dostosowanie do potrzeb osób niepełnosprawnych) Oś Priorytetowa VI. Spójność przestrzenna i społeczna (PI 10.4 60,5 mln euro)
Podejście terytorialne - instrumenty Zintegrowane/R egionalne Inwestycje Terytorialne (ZIT/RIT) Koperty finansowe Preferencje Przestrzenne (bazujące na wyznaczonych w SRWP OSI)
ZIT dla Rzeszowskiego Obszaru Funkcjonalnego Alokacja 72,8 mln euro (3,4% całkowitej alokacji RPO WP) Tryb wyboru projektów - pozakonkursowy
RIT dla regionalnych biegunów wzrostu Alokacja 158,3 mln euro (7,5% całkowitej alokacji RPO WP) Tryb wyboru projektów - pozakonkursowy 28
Główne zasady ZIT/RIT 1. Granice obszaru funkcjonalnego nie są tożsame z formalną kwalifikowalnością geograficzną projektów realizowanych w ramach ZIT/RIT. W wyjątkowych i uzasadnionych przypadkach konsensus może obejmować przedsięwzięcia (np. liniowe, sieciowe) których zasięg wykracza poza obszar funkcjonalny, z zastrzeżeniem, że zasadnicza część przedsięwzięcia zlokalizowana jest w jego granicach. Decyzję w ww. zakresie podejmuje MOF. 2. Co do zasady, gminy wchodzące w skład MOF/ROF, nie będą mieć możliwości aplikowania o środki finansowe na te same typy projektów w formule ZIT/RIT oraz poza formułą ZIT/RIT. 3. Podstawą interwencji w ramach ZIT/RIT będzie opracowanie przez każdy MOF Strategii dokumentu określającego najważniejsze przedsięwzięcia przewidziane do realizacji na danym terytorium. 4. Kluczowe kryterium kwalifikowania projektów do realizacji w formule ZIT/RIT stanowi zintegrowany charakter projektów. Inwestycja zintegrowana, co do zasady, powinna być zlokalizowana na terenie co najmniej trzech gmin. 5. W ramach ZIT/RIT interwencja zostanie skierowana na zwiększenie atrakcyjności gospodarczej ośrodków z wykorzystaniem ich wewnętrznych atutów.
Koperty finansowe W RPO WP 2014-2020 dla części obszarów problemowych zostanie wydzielona dedykowana alokacja w ramach OP 6 (PI 8.2, PI 9.2, PI 10.4) oraz OP 7 (PI 8.5, PI 8.7, PI 8.9) Alokacja ok. 4% całkowitej alokacji RPO WP, w tym 1,5% EFS Tryb wyboru projektów konkursowy 30
Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Departament Rozwoju Regionalnego al. Łukasza Cieplińskiego 4, 35-010 Rzeszów tel. 017/ 747 64 66 mail: drr@podkarpackie.pl www.rpo.podkarpackie.pl Dziękuję Państwu za uwagę 31