Zużycie energii w budynkach biurowych

Zużycie energii w budynkach biurowych

Partnerzy projektu Waldemar Olbryk Dyrektor zarządzający funkcji wsparcia dla biznesu Skanska w Polsce Tomasz Augustyniak MRICS CCIM, Partner, CEO, Go4Energy Zuzanna Paciorkiewicz MRICS Partner, Dział Zarządzania Nieruchomościami Cushman & Wakefield Artur Wysocki Koordynator ds. zarządzania nieruchomościami w Skanska Property Poland Piotr Bartkiewicz Partner w firmie Go4Energy Robert Iliński Energy Modeling Manager w firmie Go4Energy

Green Force: areas of expertise Certification LEED Score Card LEED Docs Preparation Results analysis Precertification Certification Verification Project Design Construction Operations Concept & Idea Model Costs Estimation LEED Score Card Verification & Control Green Construction Quality Management LEED Docs Preparation Green Property Mgmt Green Suppliers Green Tenant Education 3

Property Management excellence Constant Improvement via Green FM Activities Grunwaldzki Center Green Towers Green Horizon PM FM Energy Saving Solutions Improvement of organizational and managerial processes for environmentally friendly activities Recycling and wastes selection Contractor s commitment for energy savings Improvement of building's installations LEED Measurement & Verification Commisioning

Skanska Green Education 212

Czy zbierasz dane na temat swojego budynku? Czy wykorzystujesz zebrane dane? Czy unikasz wcześniej popełnionych błędów? Czy zbierasz opinie najemców na temat budynku?

Care For Life Act Ethically & Transparency Be Better Together Commit to Customers NO = Opportunity Values = Innovation

Ustalamy fakty Tworzymy i implementujemy idee przyszłości już dzisiaj

Lider Przyszłość przestrzeni biurowych Biurowa wolność Workplace strategy Workplaces by SKANSKA

Lider Komfort użytkowników Komfort Zdrowie Produktywność WELL Jakość powietrza wewnętrznego - IAQ Jakość środowiska wewnętrznego - IEQ

Lider Energia Charakterystyka energetyczna Efektywność energetyczna OZE Modele energetyczne Audyt energetyczny przedsiębiorstwa Koszty eksploatacyjne

Lider Zrównoważony rozwój BREEAM LEED GBS GreenFM Odpowiedzialność za środowisko Certyfikacja budynków

Procesy Projekt Wykonawstwo Eksploatacja

Procesy Energia Aktualny zakres opracowań Procesy Commissioning LEED EU GB Modelowanie energetyczne LEED Model referencyjny LEED - Measurement & Verification EU GreenBuilding Analiza zużycia energii Audyt Analiza zużycia energii Audyt v. model Green FM Analiza zużycia energii Pomiar Model Analiza zużycia energii model Analiza zużycia energii model Analiza zużycia energii model Świadectwo charakterystyki energetycznej Analiza zużycia energii Real Etap przedprojektowy Projekt budowlany Dokumentacja przetargowa Projekt wykonawczy Wykonawstwo Odbiory Eksploatacja

Nowe pomysły dla najemców Procesy Energia Proponowany zakres opracowań C&S Recenzja Pomiary kontrolne 1 m-cy Procesy Commissioning Dane rzeczywiste LEED Dane LEED LEED Model referencyjny EU GB Model LEED - Measurement & Verification EU GreenBuilding Modelowanie energetyczne Jeden model dopasowany do 5 opracowań Dane referencyjne Analiza zużycia energii model WT 214 i nzeb Świadectwo charakterystyki energetycznej Green FM Dane projektowe Etap przedprojektowy Projekt budowlany Dokumentacja przetargowa Projekt wykonawczy Wykonawstwo Odbiory Eksploatacja

Nowe pomysły dla najemców Procesy Energia Proponowany zakres opracowań C&S Procesy Recenzja Commissioning Pomiary kontrolne 1 m-cy Dane rzeczywiste LEED Dane LEED LEED Model referencyjny LEED - Measurement & Verification EU GB Model EU GreenBuilding Modelowanie energetyczne Jeden model dopasowany do 5 opracowań Dane referencyjne Analiza zużycia energii model WT 214 i nzeb Świadectwo charakterystyki energetycznej Green FM Dane projektowe Etap przedprojektowy Projekt budowlany Dokumentacja przetargowa Projekt wykonawczy Wykonawstwo Odbiory Eksploatacja

Cel projektu Analiza porównawcza zużycia energii w budynkach biurowych Celem analizy jest porównanie oszczędności w zużyciu energii przez budynki biurowe użytkowane co najmniej od roku

Porównanie 4 4 Roczne zużycie energii elektrycznej przez budynek 35 w 214 [kwh/m2/rok] 3 Roczne zużycie energii elektrycznej przez budynek w 214 [kwh/m2/rok] 35 3 25 2 15 25 2 15 1 5 1 5 Min Średnia Mediana Max Min Średnia Mediana Max Źródło: Raport Koszty Operacyjne Budynków Biurowych Biznes dla Klimatu, Warszawa 216 Certyfikowane Niecertyfikowane Certyfikowane Niecertyfikowane

Dane do badania Badania ankietowe Wywiady pogłębione GreenFM Metoda delficka

Rok oddania do użytkowania Średnia z Rok oddania do użytku 22 215 213 212 211 215 213 213 212 212 212 212 212 213 213 214 21 26 27 25 22 23 2 1999 2 1995 199 13 14 15 16 1 11 12 18 19 9 17 2 3 4 1 2 5 6 7 8 - Very Good Very Good Excellent Gold Platinum Brak BREAM_IU BREAM_NC LEED_CS

Współczynnik U ścian,7,6,55,55,55,55,55,5,4,3,2,3,25,24,27,3,25,24,21,23,22,3,1, 1996 1998 2 22 24 26 28 21 212 214

Współczynnik g okien,8,75,75,7,6,56,63,5,52,5,49,4,3,36,32,35,32,34,38,31,3,3,26,2,1, 1996 1998 2 22 24 26 28 21 212 214

Zużycie ciepła/pow. całkowitą 14 12 117 125 123 1 93 97 96 8 6 63 69 7 86 79 8 57 79 74 4 47 42 42 2 23 3 1996 1998 2 22 24 26 28 21 212 214

Zużycie energii elektrycznej/pow. całkowitą 4 35 34 3 291 25 228 2 15 143 182 143 173 16 137 1 113 19 18 81 118 1 9 7 114 12 96 5 1996 1998 2 22 24 26 28 21 212 214

Certyfikaty a zużycie energii Średnia z Zużycie energii elektrycznej / Powierzchnię całkowitą 4 35 34 3 291 25 228 2 15 1 18 79 16 143 182 143 173 113 96 114 12 19 81 118 1 7 9 5 13 14 15 16 1 11 12 18 19 9 17 2 3 4 1 2 5 6 7 8 - Very Good Very Good Excellent Gold Platinum Brak BREAM_IU BREAM_NC LEED_CS

Certyfikaty a energia najemców Średnia z Zużycie energii elektrycznej najemców / Powierzchnię najemców 5 47 45 422 4 35 3 25 2 15 243 137 191 15 28 146 121 179 168 1 5 64 3 7 87 49 79 91 52 8 13 14 15 16 1 11 12 18 19 9 17 2 3 4 1 2 5 6 7 8 - Very Good Very Good Excellent Gold Platinum Brak BREAM_IU BREAM_NC LEED_CS

Rozkład zużycia energii udziały % 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Budynek 1 Budynek 2 Budynek 3 Budynek 4 Budynek 5 Budynek 6 Budynek 7 Budynek 8 Budynek 9 Budynek 1 Budynek 11 Budynek 12 Budynek 13 Budynek 14 Budynek 15 Budynek 16 Budynek 17 Budynek 18 Budynek 19 Budynek 2 Zużycie energii elektrycznej przez najemców Zużycie energii elektrycznej część wspólna Zużycie ciepła

22 3 2 1-1 1-1 1 5-5 -1-15,25,2,15,1,5, Air Temperature Radiant Temperature Operative Temperature Outside Dry-Bulb Temperature Glazing Walls Ground Floors Partitions (int) Roofs Doors and vents Internal Natural vent. External Air General Lighting Occupancy Solar Gains Exterior Windows Zone/Sys Sensible Heating Zone/Sys Sensible Cooling Sensible Cooling Total Cooling Zone Heating Mech Vent + Nat Vent + Infiltration Apr N, 31 mar 22- Start DST Pn, 28 paÿ 22- End DST Jul Oct 23 Time/Date 22 3 2 1-1 1-1 1 5-5 -1-15,25,2,15,1,5, Air Temperature Radiant Temperature Operative Temperature Outside Dry-Bulb Temperature Glazing Walls Ground Floors Partitions (int) Roofs Doors and vents Internal Natural vent. External Air General Lighting Occupancy Solar Gains Exterior Windows Zone/Sys Sensible Heating Zone/Sys Sensible Cooling Sensible Cooling Total Cooling Zone Heating Mech Vent + Nat Vent + Infiltration Apr N, 31 mar 22- Start DST Pn, 28 paÿ 22- End DST Jul Oct 23 Time/Date 22 3 2 1-1 1-1 1 5-5 -1-15,25,2,15,1,5, Air Temperature Radiant Temperature Operative Temperature Outside Dry-Bulb Temperature Glazing Walls Ground Floors Partitions (int) Roofs Doors and vents Internal Natural vent. External Air General Lighting Occupancy Solar Gains Exterior Windows Zone/Sys Sensible Heating Zone/Sys Sensible Cooling Sensible Cooling Total Cooling Zone Heating Mech Vent + Nat Vent + Infiltration Apr N, 31 mar 22- Start DST Pn, 28 paÿ 22- End DST Jul Oct 23 Time/Date 22 3 2 1-1 1-1 1 5-5 -1-15,25,2,15,1,5, Air Temperature Radiant Temperature Operative Temperature Outside Dry-Bulb Temperature Glazing Walls Ground Floors Partitions (int) Roofs Doors and vents Internal Natural vent. External Air General Lighting Occupancy Solar Gains Exterior Windows Zone/Sys Sensible Heating Zone/Sys Sensible Cooling Sensible Cooling Total Cooling Zone Heating Mech Vent + Nat Vent + Infiltration Apr N, 31 mar 22- Start DST Pn, 28 paÿ 22- End DST Jul Oct 23 Time/Date Dwa życia modele Budynek projektowany Budynek referencyjny Budynek rzeczywisty Budynek referencyjny Temperature and Heat Gains - Block 1, Hala 2 EnergyPlus Output 1 Jan - 31 Dec, Hourly Evaluation Temperature and Heat Gains - Block 1, Hala 2 EnergyPlus Output 1 Jan - 31 Dec, Hourly Evaluation Temperature and Heat Gains - Block 1, Hala 2 EnergyPlus Output 1 Jan - 31 Dec, Hourly Evaluation Temperature and Heat Gains - Block 1, Hala 2 EnergyPlus Output 1 Jan - 31 Dec, Hourly Evaluation Total fresh air (ac/h) System Energy (kw) Total fresh air (ac/h) System Energy (kw) Total fresh air (ac/h) System Energy (kw) Total fresh air (ac/h) System Energy (kw) Zone Heat Balance (kw) Zone Heat Balance (kw) Zone Heat Balance (kw) Zone Heat Balance (kw) Temperature ( C) Temperature ( C) Temperature ( C) Temperature ( C) Projektowani najemcy v. rzeczywiści najemcy Projektowane założenia działania systemów HVAC v. działanie rzeczywiste Zakładane warunki pogodowe v. rzeczywiste dane Wpływ użytkowników na charakterystykę energetyczną Co jeśli najemca zużywa dużo energii? Czy jest to wina budynku? Jak oceniać budynek i za co jest odpowiedzialny właściciel?

Wpływ użytkownika Budynek referencyjny Temperature and Heat Gains - Block 1, Hala 2 Temperature and Heat Gains - Block 1, Hala 2 1 Jan - 31 Dec, Hourly Air Temperature Radiant Temperature Operative Temperature Evaluation EnergyPlus Output Outside Dry-Bulb Temperature 1 Operative Temperature EnergyPlus Output 1 Radiant Temperature Operative Temperature EnergyPlus Output Evaluation Partitions (int) Roofs Occupancy Solar Gains Exterior Windows Etap projektowy Partitions (int) Roofs Occupancy Solar Gains Exterior Windows Doors and vents Internal Natural vent. Zone/Sys Sensible Heating Sensible Cooling Glazing Walls Ground Floors External Air General Lighting Zone/Sys Sensible Cooling,2,1 Pn, 28 paÿ 22- End DST N, 31 mar 22- Start DST, Jul Time/Date Oct,2,15,1,5 23 Pn, 28 paÿ 22- End DST N, 31 mar 22- Start DST 5-5 Total Cooling Zone Heating 5-5 -1-15,25 Mech Vent + Nat Vent + Infiltration,2,15,1,5 Jul Time/Date Oct 22 Jul Time/Date Oct Możemy ją zniwelować przyjmując takie same dane w modelu budynku referencyjnego. Jak zachował się budynek w 215 r.,5 22 23 Energia zużywana przez użytkowników zmienia charakterystykę budynku!!!,15,1 Pn, 28 paÿ 22- End DST N, 31 mar 22- Start DST Apr, 23 Mech Vent + Nat Vent + Infiltration,2, Pn, 28 paÿ 22- End DST N, 31 mar 22- Start DST Apr Apr 22 Doors and vents Internal Natural vent. Zone/Sys Sensible Heating 1-1, Apr Zone Heating Partitions (int) Roofs Occupancy Solar Gains Exterior Windows 1-1 -15,25 Mech Vent + Nat Vent + Infiltration Total fresh air (ac/h) Total fresh air (ac/h) Total fresh air (ac/h),25,15,5 5-5 -1-15 Mech Vent + Nat Vent + Infiltration Total Cooling 1 System Energy (kw) 5-5 22 Sensible Cooling Zone Heating 1 System Energy (kw) System Energy (kw) 1-1 -15,25 Total Cooling System Energy (kw) Zone Heating Evaluation Outside Dry-Bulb Temperature -1 Glazing Walls Ground Floors External Air General Lighting Zone/Sys Sensible Cooling 1-1 Total fresh air (ac/h) Total Cooling Operative Temperature 2 1 Sensible Cooling Sensible Cooling Radiant Temperature 3 1 Doors and vents Internal Natural vent. Zone/Sys Sensible Heating 1 Jan - 31 Dec, Hourly Air Temperature Outside Dry-Bulb Temperature 2-1 Glazing Walls Ground Floors External Air General Lighting Zone/Sys Sensible Cooling 1-1 Zone Heat Balance (kw) Doors and vents Internal Natural vent. Zone/Sys Sensible Heating Zone Heat Balance (kw) Partitions (int) Roofs Occupancy Solar Gains Exterior Windows 1 Jan - 31 Dec, Hourly Air Temperature 3 2-1 Glazing Walls Ground Floors External Air General Lighting Zone/Sys Sensible Cooling 1-1 Temperature and Heat Gains - Block 1, Hala 2 Temperature and Heat Gains - Block 1, Hala 2 Evaluation Outside Dry-Bulb Temperature Temperature ( C) Temperature ( C) Temperature ( C) Radiant Temperature 3 2-1 Zone Heat Balance (kw) 1 Jan - 31 Dec, Hourly Air Temperature 3 Budynek referencyjny Temperature ( C) EnergyPlus Output Budynek rzeczywisty Zone Heat Balance (kw) Budynek projektowany Jul Time/Date Oct 23

Budynki rzeczywiste uzyskane oszczędności 35,% 32,16% 3,% 25,% 2,% 18,36% 19,6% 18,67% 27,67% 27,28% 24,91% 24,83% 26,91% 23,95% 23,67% 21,27% 26,51% 25,72% 19,62% 15,% 1,% 13,99% 13,48% 11,6% 5,% 7,65%,% 1996 1998 2 22 24 26 28 21 212 214-1,52% -5,%

Budynki rzeczywiste uzyskane oszczędności 35,% 3,% 25,% 2,% Bez LEED_CS 15,% BREAM_NC BREAM_IU 1,% 5,%,% 1996 1998 2 22 24 26 28 21 212 214-5,%

Budynki rzeczywiste uzyskane oszczędności Średnia z Model referencyjny 35% 32% 3% 26% 27% 27% 28% 24% 27% 25% 24% 25% 25% 24% 2% 19% 18% 2% 2% 15% 14% 13% 12% 1% 8% 5% % -5% 13 14 15 16 1 11 12 18 19 9 17 2 3 4 1 2 5 6 7 8 - -2% Very Good Very Good Excellent Gold Platinum Brak BREAM_IU BREAM_NC LEED_CS

Tło projektu Wprowadzenie GreenFM oznacza, że już teraz realizujemy w Polsce procesy, które UE zaleci do wprowadzenia w przyszłości.

Wnioski Decydujący wpływ na projektowaną charakterystykę energetyczną budynku ma świadomy inwestor. Wspierając się systemami certyfikacji może on uzyskać znaczące, ponad 3% oszczędności energetyczne na etapie eksploatacji oznaczające w wybranym przypadku zmniejszenie kosztów eksploatacyjnych nawet o 5. zł rocznie. Budynki certyfikowane na etapie eksploatacji mogą mieć ograniczone możliwości do oszczędności energii ze względu na zastałą strukturę budynku, lecz dzięki wdrożeniu procesów właściwego zarządzania infrastrukturą techniczną racjonalizują zużycie energii, przynosząc oszczędności finansowe. Budynki certyfikowane w trybie całkowitego certyfikatu mają wyższy potencjał do oszczędności energii ze względu na wdrożenie procesów od początku procesu inwestycyjnego.

Wnioski Cennymi procesami uzupełniającymi zarządzanie nieruchomościami stają się wdrożenia procesów o działaniu ciągłym typu GreenFM zapewniające bieżącą analizę pracy systemów, weryfikację poprawności funkcjonowania instalacji, jak również wskazania możliwości ograniczania ponoszonych kosztów eksploatacyjnych. Są one także dobrym źródłem informacji do analiz porównawczych bazujących na niniejszej metodyce. Znaczący wpływ na zużycie energii przez budynek ma użytkownik i zużywana przez niego energia elektryczna, co wynika z różnego charakteru i specyfiki najemcy oraz wykorzystywanych procesów technologicznych. Udział energii elektrycznej zużywanej przez najemców w całkowitym bilansie energetycznym budynku wahał się od 14% do 65%. Niniejsza analiza ma charakter projektu otwartego. Podsumowaniem badania stała się propozycja stworzenia mechanizmu umożliwiającego analizę kolejnych budynków zgodnie z zaprezentowaną metodyką, tworząc w ten sposób dynamicznie rozwijany proces analizy rynku nieruchomości biurowych w Polsce. Zaproponowano koordynację niniejszego pomysłu Ogólnokrajowemu Stowarzyszeniu Wspierania Budownictwa Zrównoważonego (OSWBZ).

Cushman & Wakefield Rozumiemy potrzeby i budujemy wartość nieruchomości w trakcie całego cyklu jej życia

Cushman & Wakefield Zespół Zarządzania Nieruchomościami Portfel Nieruchomości 43,11 m kw. Powierzchnia magazynowa 622,429 m kw. Powierzchnia handlowa 491,47 m kw. Powierzchnia biurowa Ponad 1,5 mln m kw. w zarządzaniu

Cushman & Wakefield Zakres Usług

Cushman & Wakefield Rozumiemy potrzeby i budujemy wartość nieruchomości w trakcie całego cyklu jej życia Świadczymy usługi od wstępnego stadium projektu, poprzez obsługę bieżącą, aż po sprzedaż nieruchomości.

Partnerzy projektu Waldemar Olbryk Dyrektor zarządzający funkcji wsparcia dla biznesu Skanska w Polsce Tomasz Augustyniak MRICS CCIM, Partner, CEO, Go4Energy Zuzanna Paciorkiewicz MRICS Partner, Dział Zarządzania Nieruchomościami Cushman & Wakefield Artur Wysocki Koordynator ds. zarządzania nieruchomościami w Skanska Property Poland Piotr Bartkiewicz Partner w firmie Go4Energy Robert Iliński Energy Modeling Manager w firmie Go4Energy