- PROJEKT OCHRONY PRZECIWPOWODZIOWEJ DORZECZA ODRY - 7436 POL

Projekt Ochrony Przeciwpowodziowej Dorzecza Odry we Wrocławiu Komponent B2 i B4 zarządzany przez RZGW we Wrocławiu - PROJEKT OCHRONY PRZECIWPOWODZIOWEJ DORZECZA ODRY - 7436 POL NADZÓR PROJEKTOWO-KONSTRUKCYJNY NAD PRACAMI OCHRONY PRZECIWPOWODZIOWEJ CELEM MODERNIZACJI WROCŁAWSKIEGO WĘZŁA WODNEGO (WWW) PLAN PRZESIEDLEŃ (RAP) dla realizacji modernizacji Wrocławskiego Węzła Wodnego w zakresie dokonywanym przez Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej we Wrocławiu (Komponent B, Podkomponenty B2, C1, część B4 i część B5) Wydanie Data Autor Sprawdzający X 24.07.2014 r. Anna Oleńska Paulina Kupczyk- Kuriata Marcin Pchałek Erwin Graczykowski Aprobata Klient Jacek Drabiński Opis

Plan Przesiedleń sporządzony został przez Joint Venture składającym się z firm: 1) URS Infrastructure and Environment UK Limited (Leader), Scott House, Alencon Link, Basingstoke, Hampshire RG21 7PP, UNITED KINGDOM reprezentowany przez URS Infrastructure and Environment UK Limited Sp. z o.o., Oddział w Polsce, ul. Rejtana 17, 02-516 Warszawa 2) Halcrow Group Limited, Vineyar d House 44 Brook Green, London W6 7BY, United Kingdom 3) BRL Ingenierie 1105, a v. Pierre Mendes France - B.P. 4001, 30 001 NIMES CEDEX 05 - FRANCE 4) URS Polska Sp. z o.o., ul. Rejtana 17, 02-516 Warszawa, Polska W sporządzeniu Planu RAP brali udział: Anna Oleńska Paulina Kupczyk-Kuriata Marcin Pchałek 2/34

Spis treści I. ZAGADNIENIA OGÓLNE... 4 1. WPROWADZENIE... 4 1.1. DEFINICJE... 4 1.2. PRZEDMIOT I ZAKRES OPRACOWANIA... 6 2. PODSTAWY PRAWNE OPRACOWANIA PLANU PRZESIEDLEŃ... 6 II. POZYSKANIE PRAW DO NIERUCHOMOŚCI... 7 1. ZAKRES NIERUCHOMOŚCI NIEZBĘDNYCH DO REALIZACJI PRZEDSIĘWZIĘCIA... 7 2. PRZYJĘTE MECHANIZMY POZYSKIWANIA PRAW DO NIERUCHOMOŚCI... 20 2.1. NABYWANIE NIERUCHOMOŚCI W ŚWIETLE PRZEPISÓW KODEKSU CYWILNEGO... 20 2.2. NABYWANIE NIERUCHOMOŚCI W ŚWIETLE SPECUSTAWY POWODZIOWEJ... 22 2.3. ZASADY PODZIAŁÓW NIERUCHOMOŚCI NIEZBĘDNYCH DO POZYSKANIA... 24 2.4. SPOSÓB WYCENY... 25 III. OCHRONA INTERESÓW SPOŁECZNYCH... 27 1. ODDZIAŁYWANIA SPOŁECZNE I DZIAŁANIA OSŁONOWE... 27 2. MECHANIZMY OCHRONY PRAW JEDNOSTEK... 30 IV. SYSTEM WDRAŻANIA RAP... 30 1. STRUKTURA ZESPOŁU WDRAŻAJĄCEGO RAP... 30 1.1 ZESPÓŁ OPRACOWUJĄCY RAP... 30 1.2 ZESPÓŁ WDRAŻAJĄCY RAP... 31 2. SYSTEM ZARZĄDZANIA RYZYKIEM... 32 3. MONITORING I RAPORTOWANIE... 33 3/34

I. ZAGADNIENIA OGÓLNE 1. WPROWADZENIE Przedmiotem opracowania jest Plan Przesiedleń dla realizacji przedsięwzięcia pn.: Modernizacja Wrocławskiego Węzła Wodnego w zakresie zadań pozostających w kompetencji Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we Wrocławiu, zwanego dalej Przedsięwzięciem. Przedsięwzięcie to jest jednym ze składowych Projektu Ochrony Przeciwpowodziowej Dorzecza Odry. Przedsięwzięcie składało się pierwotnie z 10 zadań inwestycyjnych, jednak, jak wykazały obliczenia przeprowadzone w ramach Studium Wykonalności na modelu hydraulicznym, odcinki rzeki objęte zadaniami numer 2 i 3 (odpowiednio: Udrożnienie koryta Odry od Opatowic do mostu Grunwaldzkiego oraz Udrożnienie koryta Starej Odry od węzła Szczytniki do jazu Psie Pole) mają wystarczającą przepustowość w obecnym stanie i wymagają jedynie niewielkiego powierzchniowego uporządkowania koryta i napraw ostróg. Również wpływ udrożnienia górnego stanowiska stopnia Brzeg Dolny (zadanie nr 8) na zasięg cofki i przepustowość Odry w obrębie położonego ponad 20 km wyżej Wrocławia nie został udowodniony modelowaniem hydraulicznym. Ostatecznie zatem, w ramach Przedsięwzięcia będzie realizowanych 7 następujących zadań: Zadanie nr 1 Modernizacja i udrożnienie Kanału Powodziowego wraz z międzywalem na odcinku od dolnego stanowiska jazu Bartoszowice do ujścia do Starej Odry. Zadanie nr 4 Udrożnienie Starej Odry od dolnego stanowiska jazu Psie Pole do mostów kolejowych Poznańskich. Zadanie nr 5 - Przystosowanie Kanału Miejskiego do przepuszczania wód powodziowych. Zadanie nr 6 Przebudowa koryta Odry na odcinku od mostów kolejowych Poznańskich do ujścia Widawy. Zadanie nr 7 - Przystosowanie stopnia Rędzin do przepuszczania wód powodziowych. Zadanie nr 9 - Modernizacja bulwarów Odry Śródmiejskiej. Zadanie nr 10 - Przebudowa jazu Wrocław I. 1.1. DEFINICJE Należy w tym miejscu podkreślić rozgraniczenie dwóch pojęć używanych w niniejszym opracowaniu Projekt i Przedsięwzięcie. Pojęcie Projekt dotyczy Projektu Ochrony Przeciwpowodziowej Dorzecza Odry. Celem Projektu jest zapewnienie ochrony przeciwpowodziowej najważniejszych miast i osiedli położonych w województwach: śląskim, 4/34

opolskim i dolnośląskim poprzez stworzenie czynnego i biernego zabezpieczenia przeciwpowodziowego doliny Odry. W skład Projektu, oprócz Przedsięwzięcia będącego przedmiotem niniejszego opracowania, wchodzi budowa suchego zbiornika Racibórz, modernizacja obwałowań Odry, budowa kanału ulgi Odra Widawa i przystosowanie Widawy do przepuszczania wód powodziowych. Pojęcie Przedsięwzięcie dotyczy modernizacji Wrocławskiego Węzła Wodnego w zakresie zadań pozostających w kompetencji RZGW we Wrocławiu, która jest integralną częścią Projektu. Celem Przedsięwzięcia jest poprawa ochrony życia i mienia społeczności Wrocławia i okolic przed skutkami powodzi porównywalnej do powodzi w 1997 r. Poprawa ta nastąpi poprzez zwiększenie przepustowości rzeki Odry i jej Kanałów we Wrocławiu, co umożliwi przepuszczanie fali powodziowej bez powodowania istotnych strat. Przedsięwzięcie należy zatem do inwestycji w zakresie ochrony przeciwpowodziowej. W ramach realizacji ww. Przedsięwzięcia konieczne stanie się dokonanie zajęć stałych bądź czasowych nieruchomości, na których przeprowadzone zostaną niezbędne prace budowlane. Wszystkie zajęcia zostały tak zaplanowane, aby zminimalizować wpływ realizacji Przedsięwzięcia na prawo własności/użytkowania wieczystego poszczególnych nieruchomości oraz aby zminimalizować obciążenia związane z czasowym zajęciem nieruchomości. Inwestorem Przedsięwzięcia jest Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej we Wrocławiu, który przy pozyskiwaniu nieruchomości niezbędnych na cele realizacji Przedsięwzięcia działa w imieniu i na rzecz Skarbu Państwa. Nieruchomości pozyskane w ramach realizacji Przedsięwzięcia oddane zostaną w trwały zarząd Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we Wrocławiu. Konsultantem Inwestora jest Joint Venture, składające się z następujących podmiotów, z których każdy jest zbiorowo i indywidualnie odpowiedzialny wobec Inwestora za wszystkie obowiązki określone umową o Nadzór projektowo-konstrukcyjny nad pracami ochrony przeciwpowodziowej celem modernizacji systemu kanałów przeciwpowodziowych Miasta Wrocławia (WFS) Komponent B2 i B4 zarządzany przez RZGW we Wrocławiu: URS Infrastructure and Environment UK Limited (lider JV); Halcrow Group Limited; BRL Ingenierie; URS Polska Sp. z o.o. Plan Przesiedleń (dalej również powoływany jako RAP) to podjęte lub planowane do podjęcia czynności zmierzające do pozyskania prawa własności lub użytkowania wieczystego nieruchomości na cele budowlane. Zakres Planu Przesiedleń ogranicza się do nieruchomości podlegających zajęciom trwałym tj. takim, które po realizacji Przedsięwzięcia pozostaną w 5/34

zasobie nieruchomości Skarbu Państwa z uwagi na fakt, iż są niezbędne do właściwego funkcjonowania Wrocławskiego Węzła Wodnego przez cały okres eksploatacji. Zestawienie tych nieruchomości przedstawiono w tabeli 1. Należy zwrócić uwagę, iż do rozwiązania pozostaje kwestia ustalenia linii brzegu po zrealizowaniu zadania nr 9 (Modernizacja bulwarów Odry Śródmiejskiej). Z uwagi na brak możliwości rozpoznania prawnego przebiegu granic na etapie projektowym i realizacji Przedsięwzięcia zagadnienie to nie mogło zostać uwzględnione w Planie Przesiedleń. Podkreśla się, iż Plan Przesiedleń może podlegać aktualizacji w miarę postępu prac projektowych oraz pojawiania się nowych okoliczności faktycznych i prawnych. 1.2. PRZEDMIOT I ZAKRES OPRACOWANIA W ramach przedmiotowego opracowania omówione zostały aspekty związane z pozyskiwaniem praw do nieruchomości na cele budowlane w kontekście ochrony praw jednostek i interesu społecznego. Przyjęto następujący układ opracowania: - identyfikacja zakresu praw do nieruchomości niezbędnych do pozyskania na cele budowlane (rozdział II.1); - mechanizmy pozyskiwania praw do nieruchomości z uwzględnieniem metod wyceny (rozdział II.2); - ochrona interesów społecznych przy uwzględnieniu wytycznych Banku Światowego (rozdział III). 2. PODSTAWY PRAWNE OPRACOWANIA PLANU PRZESIEDLEŃ Najważniejszymi aktami normatywnymi związanymi z nabywaniem praw do nieruchomości niezbędnych do realizacji przedsięwzięcia są: - Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78 poz. 483 z późn. zm.), - Ustawa Kodeks Cywilny z dnia 23 kwietnia 1964 roku (Dz. U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.), dalej jako KC, - Ustawa z dnia 8 lipca 2010 roku o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych (Dz. U. nr 143, poz. 963), dalej jako specustawa powodziowa - Ustawa o gospodarce nieruchomościami z dnia 21 sierpnia 1997r. (Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.), dalej jako UGN. Pozyskanie praw do nieruchomości na rzecz realizacji inwestycji w zakresie ochrony przed powodzią, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa polskiego nastąpić może: 6/34

- w drodze zawarcia z właścicielami (lub wieczystymi użytkownikami) tych nieruchomości odpowiednich umów cywilnoprawnych lub - w drodze specustawy powodziowej. Co istotne specustawa powodziowa przewiduje regulację szczególną względem przepisów UGN odnośnie instytucji wywłaszczenia nieruchomości. Z punktu widzenia niniejszego opracowania przepisy UGN we wskazanym zakresie nie zasługują na uwzględnienie. Co się tyczy prawa lokalnego wskazać należy, iż postanowienia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego mogą mieć wpływ na kwestie podziałów nieruchomości w trybie UGN oraz stanowić punkt odniesienia w procesie wyceny nieruchomości 1. W pozostałym zakresie prawo lokalne nie ma wpływu na wdrażanie Planu Przesiedleń. II. POZYSKANIE PRAW DO NIERUCHOMOŚCI 1. ZAKRES NIERUCHOMOŚCI NIEZBĘDNYCH DO REALIZACJI PRZEDSIĘWZIĘCIA Inwestor przeprowadził analizę obszaru, na którym nastąpi realizacja Przedsięwzięcia. W wyniku tej analizy zidentyfikowano nieruchomości niezbędne do realizacji Przedsięwzięcia i wskazano rodzaj prawa jakie należy pozyskać wobec określonych nieruchomości. Rozpoznano również czy obszar ten zamieszkiwany jest przez zorganizowane społeczności lokalne lub szczególnie wrażliwe grupy społeczne. Przeprowadzone analizy nie wykazały aby obszar realizacji Przedsięwzięcia zamieszkiwały takie grupy. Pozyskano własność 82 nieruchomości, które podlegają zajęciom trwałym związanym z realizacją Przedsięwzięcia (w tym odkładu mas ziemnych, powstałych w wyniku realizacji Przedsięwzięcia). Nieruchomości te ujęte zostały w tabeli nr 1 poniżej, w której wskazano oznaczenie działek i ich powierzchnię, a także byłego właściciela i wieczystego użytkownika tych nieruchomości. Dla części zadania nr 9 Modernizacja bulwarów Odry Śródmiejskiej aktualnie Wykonawca zidentyfikował jeszcze 8 nieruchomości, które podlegać mogą zajęciom trwałym. Ostateczna identyfikacja przedmiotowych nieruchomości sporządzona zostanie w oparciu o ostateczne projekty budowlane. Również i te nieruchomości zostały ujęte w tabeli nr 1. 1 Szerzej na temat podziałów nieruchomości i metod wyceny zobacz odpowiednio rozdziały II.2.3. i II.2.4. 7/34

Na potrzeby realizacji przedsięwzięcia pozyskano tytuły własności do następujących działek będących we władaniu podmiotów prawa prywatnego: Właściciel (forma władania) Oznaczenie ewidencji gruntów z Przeznaczenie Skarb Państwa - Altona Investments Sp z o.o. (użytkownik wieczysty) Ba Tereny przemysłowe Gmina Miejska Wrocław - Polski Związek Działkowców z siedzibą w Warszawie (władający) Bz Tereny rekreacyjnowypoczynkowe Skarb Państwa - Citrine Investments Sp. z o.o. (użytkownik wieczysty) Ba Tereny przemysłowe Skarb Państwa - Lotos Paliwa Sp. z o.o. (użytkownik wieczysty) Bi Inne tereny zabudowane Spółdzielnia Mieszkaniowa Nad Odrą i inni współużytkownicy wieczyści (łącznie 150 podmiotów) MW Zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna Zieliński Mieczysław (właściciel) R Grunt rolny Gąsiorowska Zofia R Grunt rolny Fundacja HOBBIT (właściciel) Ł Łąka trwała Kuchta Danuta Anna (właściciel) R Grunt rolny Wawrzyniak Dorota, Wawrzyniak Piotr (właściciel) R Grunt rolny Wszystkie wskazane powyżej nieruchomości niezbędne do realizacji Przedsięwzięcia były niezabudowane. Na niektórych nieruchomościach oznaczonych jako wykorzystywane na cele rolne faktycznie była prowadzona produkcja rolna. Na potrzeby realizacji przedsięwzięcia uzyskano również tytuły własności do 44 nieruchomości należących do podmiotu prawa publicznego Gminy Wrocław. Na potrzeby realizacji przedsięwzięcia uzyskano również trwały zarząd dla 23 nieruchomości należących do Skarbu Państwa. Oznacza to, że nieruchomości nadal pozostają własnością Skarbu Państwa, zmienił się jedynie zarządzający nimi podmiot. 8/34

Zestawienie nieruchomości, które ulegają zajęciu w związku z koniecznością realizacji Przedsięwzięcia zawiera załącznik nr 1 do niniejszego Planu Przesiedleń. W związku z przewidzianym w kontrakcie na realizację zadania nr 9 trybem zaprojektuj i wybuduj, aktualnie uzyskano dwie z przewidywanych czterech decyzji realizacyjnych i trwają prace nad zidentyfikowaniem nieruchomości koniecznych dla realizacji pozostałej części tego zadania oraz nad pozyskaniem tytułu prawnego do tych nieruchomości. Wykonawca zidentyfikował 110 nieruchomości niezbędnych do realizacji przedsięwzięcia, przy czym 26 z nich podlegało będzie zajęciom trwałym, a 84 zajęciom czasowym. Na odcinkach 9a i 9b liczba nieruchomości niezbędnych do realizacji przedsięwzięcia ustalona została ostatecznie, natomiast dla odcinka 9c, w związku z koniecznością zmiany zakresu realizacji przedsięwzięcia, zakres planowanych wywłaszczeń i zajęć czasowych może jeszcze ulec pewnym modyfikacjom. Co istotne, pomimo znacznej liczby nieruchomości przewidzianych do wywłaszczenia lub czasowego zajęcia, faktycznie zakres wywłaszczeń nie będzie znaczny. W związku z charakterem przedsięwzięcia wywłaszczeniom lub zajęciom czasowym podlegać będą wąskie pasy poszczególnych nieruchomości, sąsiadujące z linia brzegową Odry. Wywłaszczenia nie będą generowały negatywnych skutków dla właścicieli nieruchomości i społeczności lokalnej. Umiejscowienie nieruchomości dotkniętych realizacją Przedsięwzięcia ilustrują mapy topograficzne w skali 1:10.000 sporządzone dla każdego z zadań stanowiące załącznik nr 2 do niniejszego Planu RAP. Całość obszaru oddziaływania Przedsięwzięcia zlokalizowana jest w obrębie Gminy Wrocław. 9/34

Tabela nr 1 L.p. Zadanie nr Obrębu / Obręb Arkusz mapy Nr ewidencyjny Powierzchnia [ha] były właściciel (forma władania) 1 2 4 5 6 7 8 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Odkład mas ziemnych na cele przeciwpowodziowe 43 / Pracze Odrzańskie 43 / Pracze Odrzańskie 43 / Pracze Odrzańskie 43 / Pracze Odrzańskie 43 / Pracze Odrzańskie 43 / Pracze Odrzańskie 43 / Pracze Odrzańskie 43 / Pracze Odrzańskie 43 / Pracze Odrzańskie 43 / Pracze Odrzańskie 3 5/3 0,0449 4 2/5 0,1030 5 3/6 1,5121 5 3/7 0,4513 5 3/8 64,9182 9 1/1 40,4913 10 1 5,2977 10 2 1,7998 10 3 6,1048 11 1 0,3200 Skarb Państwa - Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo Miękinia [zarządca] Skarb Państwa - Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo Miękinia [zarządca] Skarb Państwa - Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo Miękinia [zarządca] Skarb Państwa - Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo Miękinia [zarządca] Skarb Państwa - Agencja Nieruchomości Rolnych Oddział Terenowy we Wrocławiu [właściciel] Skarb Państwa - Agencja Nieruchomości Rolnych Oddział Terenowy we Wrocławiu [właściciel] Skarb Państwa - Agencja Nieruchomości Rolnych Oddział Terenowy we Wrocławiu [właściciel] Skarb Państwa - Agencja Nieruchomości Rolnych Oddział Terenowy we Wrocławiu [właściciel] Skarb Państwa - Agencja Nieruchomości Rolnych Oddział Terenowy we Wrocławiu [właściciel] Skarb Państwa - Agencja Nieruchomości Rolnych Oddział Terenowy we Wrocławiu [właściciel] 10/34

L.p. Zadanie nr Obrębu / Obręb Arkusz mapy Nr ewidencyjny Powierzchnia [ha] były właściciel (forma władania) 11 12 13 14 15 Zadanie nr 5 "Przystosowanie Kanału Miejskiego do przepuszczania wód powodziowych" 5 / Plac Grunwaldzki 5 / Plac Grunwaldzki 5 / Plac Grunwaldzki 5 / Plac Grunwaldzki 5 / Plac Grunwaldzki 1 2/7 0,0266 1 4/3 0,0330 2 2/1 0,0477 Skarb Państwa -Altona Investments Sp. Z o.o. [użytkownik wieczysty] Gmina Miejska Wrocław - Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta [trwały zarząd] Skarb Państwa - Spółdzielnia Mieszkaniowa nad Odrą i inni współużytkownicy wieczyści [współużytkownik wieczysty] 2 3/1 0,0205 Obywatel włoski-pzu SA w Warszawie [zarządca] 3 2/1 0,2882 16 51 / Kleczków 2 1/9 0,0080 17 51 / Kleczków 2 2/10 0,0383 18 51 / Kleczków 2 2/8 0,1961 19 51 / Kleczków 3 1/3 0,0056 20 51 / Kleczków 3 3/12 0,0443 Gmina Miejska Wrocław - Polski Związek Działkowców z siedzibą w Warszawie [władający] Skarb Państwa - Olbrych Romuald Aleksander [użytkownik wieczysty] Skarb Państwa - Citrine Investments Sp. z o.o. [użytkownik wieczysty] Skarb Państwa - Citrine Investments Sp. z o.o. [użytkownik wieczysty] Gmina Miejska Wrocław - Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta [trwały zarząd] Skarb Państwa - Lotos Paliwa" Sp. z o.o. [użytkownik wieczysty] 11/34

L.p. Zadanie nr Obrębu / Obręb Arkusz mapy Nr ewidencyjny Powierzchnia [ha] były właściciel (forma władania) 21 51 / Kleczków 4 1/3 0,0063 Gmina Miejska Wrocław - Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta [trwały zarząd] 22 52 / Kleczków 6 5/4 0,0012 Skarb Państwa - PBHiPK "Hydrokrusz" [użytkownik wieczysty] 23 Zadanie nr 6 "Przebudowa koryta Odry na odcinku od mostów kolejowych Poznańskich do ujścia Widawy" 31 / Kozanów 5 ¼ 0,1198 24 31 / Kozanów 5 1/5 0,2674 25 31 / Kozanów 5 1/6 3,5763 Gmina Miejska Wrocław [gospodarowanie gminnym zasobem nieruchomości] Gmina Miejska Wrocław [gospodarowanie gminnym zasobem nieruchomości] Gmina Miejska Wrocław [gospodarowanie gminnym zasobem nieruchomości] 26 31 / Kozanów 6 16/1 0,0645 Zieliński Mieczysław [właściciel] 27 31 / Kozanów 6 17/1 0,2839 Gmina Miejska Wrocław [gospodarowanie gminnym zasobem nieruchomości] 28 31 / Kozanów 6 18/1 0,0656 Gąsiorowska Zofia [właściciel] 29 31 / Kozanów 6 19/1 0,0505 30 31 / Kozanów 6 3/3 0,3542 31 31 / Kozanów 6 ¾ 7,2852 Gmina Miejska Wrocław [gospodarowanie gminnym zasobem nieruchomości] Gmina Miejska Wrocław [gospodarowanie gminnym zasobem nieruchomości] Gmina Miejska Wrocław [gospodarowanie gminnym zasobem nieruchomości] 12/34

L.p. Zadanie nr Obrębu / Obręb Arkusz mapy Nr ewidencyjny Powierzchnia [ha] były właściciel (forma władania) 32 31 / Kozanów 6 5/1 0,1139 33 35 / Maślice 1 3/1 0,7362 34 35 / Maślice 10 3/3 0,4234 35 35 / Maślice 10 3/2 0,0515 36 35 / Maślice 14 12/1 0,0904 37 35 / Maślice 5 2 0,0669 38 35 / Maślice 5 3/1 1,0848 39 42 / Popowice 3 2/1 1,9394 Gmina Miejska Wrocław - Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta [gospodarowanie gminnym zasobem nieruchomości] Gmina Miejska Wrocław [gospodarowanie gminnym zasobem nieruchomości] Gmina Miejska Wrocław [gospodarowanie gminnym zasobem nieruchomości] Gmina Miejska Wrocław [gospodarowanie gminnym zasobem nieruchomości] Gmina Miejska Wrocław - Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta [gospodarowanie gminnym zasobem nieruchomości] Gmina Miejska Wrocław [gospodarowanie gminnym zasobem nieruchomości] Gmina Miejska Wrocław [gospodarowanie gminnym zasobem nieruchomości] Gmina Miejska Wrocław [gospodarowanie gminnym zasobem nieruchomości] 40 42 / Popowice 3 3/2 0,0131 Gmina Miejska Wrocław - Zarząd Zieleni Miejskiej [władający] 41 42 / Popowice 3 3/1 0,0247 Gmina Miejska Wrocław - Zarząd Zieleni Miejskiej [władający] 13/34

L.p. Zadanie nr Obrębu / Obręb Arkusz mapy Nr ewidencyjny Powierzchnia [ha] były właściciel (forma władania) 42 Zadanie nr 6 "Przebudowa koryta Odry na odcinku od mostów kolejowych Poznańskich do ujścia Widawy" 42 / Popowice 3 4/4 0,8875 43 42 / Popowice 3 4/3 0,1400 Gmina Miejska Wrocław [gospodarowanie gminnym zasobem nieruchomości] Gmina Miejska Wrocław [gospodarowanie gminnym zasobem nieruchomości] 44 55 / Osobowice 14 2/9 1,4292 Fundacja HOBBIT [właściciel] 45 55 / Osobowice 7 12 0,5463 Skarb Państwa - Agencja Nieruchomości Rolnych Oddział Terenowy we Wrocławiu [właściciel] 46 55 / Osobowice 7 11/1 0,4447 Kuchta Danuta Anna [właściciel] 47 55 / Osobowice 7 13/1 0,0416 48 56 / Osobowice 7 14 0,3093 49 55 / Osobowice 7 3/2 0,2710 50 55 / Osobowice 7 5/1 0,0259 Gmina Miejska Wrocław - Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta [gospodarowanie gminnym zasobem nieruchomości] Gmina Miejska Wrocław [gospodarowanie gminnym zasobem nieruchomości] Gmina Miejska Wrocław [gospodarowanie gminnym zasobem nieruchomości] Gmina Miejska Wrocław -Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta [gospodarowanie gminnym zasobem nieruchomości] 51 55 / Osobowice 7 8/3 0,1052 Wawrzyniak Dorota, Wawrzyniak Piotr [właściciel] 52 55 / Osobowice 7 9 0,5082 53 55 / Osobowice 8 2/2 1,1202 Skarb Państwa - Agencja Nieruchomości Rolnych Oddział Terenowy we Wrocławiu [właściciel] Skarb Państwa - Prezydent Wrocławia [gospodarowanie zasobem nieruchomości SP] 14/34

L.p. Zadanie nr Obrębu / Obręb Arkusz mapy Nr ewidencyjny Powierzchnia [ha] były właściciel (forma władania) 54 55 / Osobowice 8 3/2 0,9042 Gmina Miejska Wrocław - Zarząd Zieleni Miejskiej [władający] 55 60 / Rędzin 1 2/1 3,2267 Gmina Miejska Wrocław - Zarząd Zieleni Miejskiej [władający] 56 60 / Rędzin 2 2/1 3,0809 Gmina Miejska Wrocław - Zarząd Zieleni Miejskiej [władający] 57 60 / Rędzin 2 2/2 0,0703 Gmina Miejska Wrocław - Zarząd Zieleni Miejskiej [władający] 58 60 / Rędzin 2 2/3 1,2594 Gmina Miejska Wrocław - Zarząd Zieleni Miejskiej [władający] 59 60 / Rędzin 2 2/4 4,4839 Gmina Miejska Wrocław - Zarząd Zieleni Miejskiej [władający] 60 60 / Rędzin 2 2/5 0,1249 Gmina Miejska Wrocław - Zarząd Zieleni Miejskiej [władający] 61 60 / Rędzin 2 3/1 0,0995 Gmina Miejska Wrocław - Prezydent Wrocławia 62 Zadanie nr 10 "Przebudowa jazu Wrocław I" 1 / Stare Miasto 25 2/2 0,0011 63 1 / Stare Miasto 25 2/3 0,1355 Skarb Państwa - TAURON Ekoenergia Sp. z o.o. [użytkownik wieczysty] Skarb Państwa - TAURON Ekoenergia Sp. z o.o. [użytkownik wieczysty] 15/34

L.p. Zadanie nr Obrębu / Obręb Arkusz mapy Nr ewidencyjny Powierzchnia [ha] były właściciel (forma władania) 64 5 / Plac Grunwaldzki 24 49 0,1551 Gmina Miejska Wrocław - Zarząd Zieleni Miejskiej [władający] 1 9a - Modernizacja bulwarów na odcinku od mostu Grunwaldzkiego do mostów Tumskie go i Piaskowego Plac Grunwaldzki 36 26 (26/1) 0,0007 Metropolia Wrocławska [właściciel] 2 Plac Grunwaldzki 36 26 (26/2) 0,0007 Metropolia Wrocławska [właściciel] 3 Plac Grunwaldzki 36 2 (2/1) 0,0005 Archidjecezja Wrocławska [właściciel] 4 9b - Modernizacja bulwarów na odcinku od mostów Tumskiego i Piaskowego do mostu Uniwersyteckiego Plac Grunwaldzki 17 161/7 0,0045 5 Plac Grunwaldzki 17 161/6 0,0053 6 Plac Grunwaldzki 17 161/5 0,0050 7 Plac Grunwaldzki 25 80/4 0,0006 8 Plac Grunwaldzki 25 81/6 0,0007 9 Plac Grunwaldzki 26 5/3 0,0016 Gmina Miejska Wrocław [właściciel] Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta [władający] Gmina Miejska Wrocław [właściciel] Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta [władający] Gmina Miejska Wrocław [właściciel] Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta [władający] Gmina Miejska Wrocław [właściciel] Prezydent Wrocławia reprezentowany przez Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta [władający] Gmina Miejska Wrocław [właściciel] Prezydent Wrocławia reprezentowany przez Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta [władający] Gmina Miejska Wrocław [właściciel] Prezydent Wrocławia reprezentowany przez Zarząd Zieleni Miejskiej [władający] 16/34

L.p. Zadanie nr Obrębu / Obręb Arkusz mapy Nr ewidencyjny Powierzchnia [ha] były właściciel (forma władania) 10 Plac Grunwaldzki 26 21/1 0,0004 Skarb Państwa [właściciel] J.M.INVESTMENT Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością [władający] 11 Plac Grunwaldzki 26 17/3 0,0001 Uniwersytet Wrocławski [właściciel] 12 Plac Grunwaldzki 26 17/2 0,0048 Uniwersytet Wrocławski [właściciel] 13 Plac Grunwaldzki 26 17/1 0,0012 Uniwersytet Wrocławski [właściciel] 14 Plac Grunwaldzki 26 18/1 0,0001 15 Plac Grunwaldzki 26 18/2 0,0002 Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu [właściciel] Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu [właściciel] 16 Plac Grunwaldzki 27 15/3 0,0006 Archidiecezja Wrocławska [właściciel] 17 Plac Grunwaldzki 27 13/1 0,0026 Gmina Miejska Wrocław [właściciel] Prezydent Wrocławia reprezentowany przez Zarząd Zieleni Miejskiej [władający] 18 Stare Miasto 27 5/17 0,0012 Gmina Miejska Wrocław [właściciel] Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta [władający] 17/34

L.p. Zadanie nr Obrębu / Obręb Arkusz mapy Nr ewidencyjny Powierzchnia [ha] były właściciel (forma władania) 19 9c- Modernizacja bulwarów na odcinku od mostu Uniwersyteckiego do mostów R. Dmowskiego na Odrze Południowej i mostów Mieszczańskich na Odrze Północnej Stare Miasto 6 2/1 0,0163 20 Stare Miasto 6 4/1 0,0166 21 Stare Miasto 6 6/3 0,0098 22 Stare Miasto 5 19/3 0,0002 23 Stare Miasto 5 19/4 0,0002 24 Stare Miasto 5 19/6 0,0014 25 Stare Miasto 5 20/1 0,0031 26 Plac Grunwaldzki 5 45/1 0,0910 Skarb Państwa [właściciel] "Invest City" Sp. z o.o. [władający] Skarb Państwa [właściciel] Bank Zachodni WBK S.A. [władający] Skarb Państwa [właściciel] "GANT PM" Sp. z o.o. Odra Tower [władający] Gmina Miejska Wrocław [właściciel] Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta [władający] Gmina Miejska Wrocław [właściciel] Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta [władający] Gmina Miejska Wrocław [właściciel] Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta [władający] Gmina Miejska Wrocław [właściciel] Prezydent Wrocławia reprezentowany przez Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta [władający] Skarb Państwa [właściciel] Wrocławskie Zakłady Zielarskie,,HERBAPOL" S.A. [władający] kolor zielony w tabeli - właściciele będących osobami fizycznymi, kolor żółty w tabeli właściciele/użytkownicy wieczyście będący jednostkami organizacyjnymi prawa prywatnego kolor niebieski w tabeli Polski Związek Działkowców 18/34

Wywłaszczone nieruchomości zostały przejęte przez Inwestora, a następnie przekazane Wykonawcom. Realizacja zadań rozpoczęła się zgodnie z następującym harmonogramem: Nr zadania Data przekazania terenu budowy Problemy w uzyskaniu dostępu do terenu Zadanie 1 18 wrzesień 2012 Brak Zadanie 4 18 wrzesień 2012 Brak Zadanie 5 13 grudzień 2012 Brak Zadanie 6 13 grudzień 2012 Obecność nielegalnych użytkowników terenu Zadanie 7 13 grudzień 2012 Brak Zadanie 10 10 październik 2012 Brak Janówek 18 wrzesień 2012 Brak Wykonawca zadania nr 6 zasygnalizował problem związany z obecnością nielegalnych użytkowników terenu inwestycji. Na części tego obszaru znajdowały się nielegalne ogródki działkowe. Użytkownicy ogródków mieli świadomość, że zajmują teren nielegalnie i nie będą mogli rościć sobie do niego żadnych praw. Podjęte zostały kroki w celu usunięcia nielegalnych użytkowników. Wykonawca dwukrotnie zorganizował spotkanie informacyjne i wskazał datę graniczną, do której możliwe będzie dalsze korzystanie z terenu. Działkowcy nie wnieśli sprzeciwu. Przed usunięciem nielegalnych użytkowników z terenu realizacji przedsięwzięcia zapewniono im możliwość zebrania plonów oraz usunięcia rzeczy i nasadzeń z nielegalnie użytkowanej ziemi. Przed rozpoczęciem realizacji przedsięwzięcia na terenach zajmowanych przez nielegalnych użytkowników przeprowadzono dodatkowe, indywidualne działania informacyjne. Przed rozpoczęciem realizacji przedsięwzięcia, wszyscy nielegalni użytkownicy opuścili zajmowany teren. 19/34

W związku z realizacją przedsięwzięcia zaszła również konieczność przebudowy części funkcjonującej infrastruktury elektroenergetycznej i wodociągowej. Jej właściciele wyrazili zgodę na przebudowę. Realizacja zadania 9 skutkowała będzie zamknięciem odcinków rzeki Odry użytkowanych przez armatorów prowadzących na wskazanym odcinku działalność zarobkową. Będzie to skutkowało koniecznością wypłaty tym podmiotom odszkodowań za brak możliwości prowadzenia działalności gospodarczej. 2. PRZYJĘTE MECHANIZMY POZYSKIWANIA PRAW DO NIERUCHOMOŚCI W związku z wejściem w życie specustawy powodziowej, pozyskiwanie nieruchomości odbywa się w trybie przepisów tej ustawy, a nie jak założono uprzednio w drodze czynności cywilnoprawnych. Zgodnie ze specustawą powodziową, z właścicielami i użytkownikami wieczystymi nieruchomości przeznaczonych pod zajęcia trwałe prowadzone będą negocjacje mające na celu osiągnięcie porozumienia co do warunków i wysokości wypłaty odszkodowania za pozyskane nieruchomości. Podczas tych negocjacji uwzględnione zostaną wyniki rokowań przeprowadzonych z właścicielami/użytkownikami wieczystymi w związku z założonym uprzednio cywilnoprawnym trybem pozyskiwania prawa własności nieruchomości. W kolejnych podrozdziałach omówiono oba wskazane mechanizmy. Jeżeli chodzi o grunty na terenie Janówka, na których mają zostać zdeponowane masy ziemne, to grunty te stanowią własność Skarbu Państwa. W związku z realizacją inwestycji zmienił się jedynie podmiot zarządzający tymi gruntami uprzednio była to Agencja Nieruchomości Rolnych, natomiast obecnie grunty przeszły w zarząd RZGW we Wrocławiu. Co się tyczy przebudowy infrastruktury elektroenergetycznej i wodociągowej, do jej przebudowy zastosowanie znajdą przepisy Kodeksu Cywilnego i zawartych na jego podstawie porozumień z właścicielami tej infrastruktury. Inwestor zobowiązany będzie ponieść koszty wynikające z konieczności przebudowy infrastruktury i zapewnienia przebudowanej infrastrukturze funkcjonowania na dotychczasowych zasadach. 2.1. NABYWANIE NIERUCHOMOŚCI W ŚWIETLE PRZEPISÓW KODEKSU CYWILNEGO Przed wejściem w życie specustawy powodziowej Inwestor zakładał pozyskiwanie praw do nieruchomości w trybie cywilnoprawnym. W związku z tym rozpoczął negocjacje z właścicielami/użytkownikami wieczystymi nieruchomości w celu osiągnięcia porozumienia. Efektem tego porozumienia miało być dokonanie podziału nieruchomości i przeniesienie nieruchomości wyodrębnionych w wyniku tego podziału na własność Inwestora. Jeżeli chodzi o stan zaawansowania pozyskiwania praw w trybie cywilnoprawnym rozróżnić należy następujące stany faktyczne: a) pozyskanie praw od osób fizycznych; b) pozyskanie praw od jednostek organizacyjnych prawa prywatnego. 20/34

Ad. a) Wszystkie osoby fizyczne przedstawiły dotychczas oświadczenia o udzieleniu Inwestorowi prawa dysponowania nieruchomością na cele budowlane (tzw. zgoda na wejście w teren). W oświadczeniach tych zawarto następującą klauzulę Grunt trwale zajęty pod koryto rzeki Odry zostanie wykupiony aktem notarialnym po dokonaniu rozgraniczenia. Ad. b) Odnośnie pozyskania praw od jednostek organizacyjnych prawa prywatnego stwierdzić należy, iż w przypadku: - nieruchomości L.p. 7 Tabeli nr 1 (użytkownik wieczysty Lotos sp. z o.o.) uzyskano oświadczenie o woli zbycia nieruchomości; konieczne jednak były negocjacje warunków umowy, które pierwotnie nie były możliwe do zaspokojenia z punktu widzenia Inwestora, - nieruchomości L.p. 4 i 5 Tabeli nr 1 (użytkownik wieczysty Citrine Investment Sp. z o.o.) uzyskano oświadczenie o woli zbycia nieruchomości konieczne jednak były negocjacje warunków umowy które zostały zaproponowane przez drugą stronę, - nieruchomości L.p. 24 Tabeli nr 1 (Fundacja Hobbit ) umorzono postępowanie w sprawie podziału nieruchomości w związku z przeniesieniem procesu pozyskiwania nieruchomości na ścieżkę specustawy powodziowej. Z uwagi na to, iż Urząd Miasta Wrocławia odmówił dokonania podziału nieruchomości w trybie UGN nie kontynuowano prób pozyskania nieruchomości w drodze umów cywilnoprawnych. Dotychczasowe priorytety negocjacji, tj. osiągnięcie porozumienia z właścicielem/użytkownikiem wieczystym nieruchomości co do warunków jej zbycia będą nadal realizowane w toku negocjacji prowadzonych na podstawie specustawy powodziowej. Jeżeli chodzi o przebudowę infrastruktury elektroenergetycznej przepisy specustawy powodziowej nie będą miały zastosowania. Wobec tego Inwestor zakłada uzyskanie zgody właścicieli sieci na zasadach określonych w Kodeksie Cywilnym, tj. na zasadach równości stron i dobrowolności. W tym celu przewidywane jest zawarcie porozumień określających zasady realizacji planowanej przebudowy oraz zapewnienia funkcjonowania infrastruktury na dotychczasowych zasadach. To ostatnie wiąże się z koniecznością ustanowienia na rzecz właścicieli infrastruktury elektroenergetycznej prawa korzystania z nieruchomości, na której znajdzie się infrastruktura w zakresie koniecznym do zapewnienia funkcjonowania tej infrastruktury (służebność przesyłu). Zgodnie z przepisami księgi II działu III rozdział III Kodeksu Cywilnego ustanowienie służebności przesyłu będzie wymagać wypłaty odpowiedniego wynagrodzenia właścicielowi nieruchomości, na której znajdzie się infrastruktura elektroenergetyczna. Ponieważ przed realizacją inwestycji właściciele tej infrastruktury nie ponosili opłat za korzystanie z nieruchomości w związku z jej funkcjonowaniem, konieczne będzie pokrycie przez Inwestora kosztów ustanowienia służebności przesyłu. 21/34

2.2. NABYWANIE NIERUCHOMOŚCI W ŚWIETLE SPECUSTAWY POWODZIOWEJ W dniu 8 lipca 2010 roku Sejm RP uchwalił specustawę powodziową, której celem było uproszczenie i przyspieszenie procedur związanych z realizacją inwestycji przeciwpowodziowych. Przepisy tej ustawy dotyczą m.in. kwestii związanych z nabywaniem nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa. Specustawa powodziowa znajduje zastosowanie do budowli przeciwpowodziowych, przez które rozumie się kanały ulgi, poldery przeciwpowodziowe, stopnie wodne i zbiorniki retencyjne posiadające retencję powodziową, suche zbiorniki przeciwpowodziowe, wały przeciwpowodziowe, wrota przeciwsztormowe, wrota przeciwpowodziowe, kierownice w ujściach rzek do morza oraz budowle ochrony przed powodzią morską wraz z obiektami związanymi z nimi funkcjonalnie. Ponieważ Przedsięwzięcie stanowi zespół budowli przeciwpowodziowych oraz powiązanych z nimi funkcjonalnie obiektów, zastosowanie znajdą tutaj przepisy specustawy powodziowej. Ponadto, ponieważ Wojewoda Dolnośląski uznał realizację odkładu mas ziemnych na terenie Janówka za powiązaną funkcjonalnie z realizacją Przedsięwzięcia, przepisy specustawy powodziowej znajdą zastosowanie również do pozyskiwania nieruchomości na cele tego zadania. W świetle przepisów specustawy powodziowej wojewoda wydaje decyzję o pozwoleniu na realizację inwestycji, której przedmiotem jest szereg spraw regulowanych do tej pory przez odrębne decyzje administracyjne. Uzyskanie decyzji o pozwoleniu na realizację inwestycji jest równoznaczne z uzyskaniem decyzji o warunkach zabudowy albo decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego. Decyzja ta zawiera również m.in. określenie linii rozgraniczających teren i zatwierdzenie podziału nieruchomości (elementy właściwe dla decyzji podziałowej) oraz zatwierdzenie projektu budowlanego (element właściwy dla decyzji o pozwoleniu na budowę). Ponadto, w stosunku do nieruchomości określonych przez Inwestora we wniosku, decyzja ta określa nieruchomości lub ich części, będące częścią inwestycji, niezbędne do jej realizacji, które stają się własnością Skarbu Państwa. Powyższe oznacza, iż z dniem, w którym decyzja o pozwoleniu na realizację inwestycji staje się ostateczna, nieruchomości określone we wniosku oraz w decyzji stają się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa. Decyzja ta stanowi podstawę do dokonania wpisów w księdze wieczystej oraz katastrze nieruchomości. Z tytułu przeniesienia na rzecz Skarbu Państwa własności nieruchomości, właścicielowi nieruchomości albo jej użytkownikowi wieczystemu przysługuje odszkodowanie. Wysokość tego odszkodowania określa się w drodze uzgodnień poczynionych pomiędzy inwestorem a dotychczasowym właścicielem lub użytkownikiem wieczystym. Uzgodnienia dokonuje się w formie pisemnej pod rygorem nieważności. W każdym przypadku konieczności pozyskania nieruchomości na cele realizacji Przedsięwzięcia priorytetem dla Inwestora będzie osiągnięcie z właścicielem przedmiotowej nieruchomości porozumienia co do wysokości i formy odszkodowania. Uzgodnione z właścicielami/użytkownikami wieczystymi nieruchomości warunki przewidują wypłatę odpowiedniego odszkodowania za pozyskaną nieruchomość. 22/34

Negocjacje są w każdym przypadku poprzedzane uzyskaniem niezależnej i obiektywnej wyceny sporządzonej przez uprawnionego rzeczoznawcę majątkowego. Wszystkie sprawy dotyczące pozyskania nieruchomości prowadzone są w drodze indywidualnych uzgodnień z poszczególnymi właścicielami/użytkownikami wieczystymi tych nieruchomości. Odszkodowania wypłacane są przez Skarb Państwa. Jeśli w terminie 2 miesięcy od dnia, w którym decyzja o pozwoleniu na realizację inwestycji stała się ostateczna, nie dojdzie do uzgodnienia wysokości odszkodowania, wysokość tego odszkodowania ustala wojewoda w drodze decyzji. Do ustalenia wysokości i wypłacenia odszkodowania stosuje się zasady określone w UGN. Wysokość tego odszkodowania ustalana jest przez uprawnionych rzeczoznawców, na podstawie wartości rynkowej (a jeśli nie można jej ustalić, to na podstawie wartości odtworzeniowej lub katastralnej) nieruchomości. Wysokość odszkodowania ustala się według stanu nieruchomości w dniu wydania decyzji o pozwoleniu na realizację inwestycji oraz według wartości tej nieruchomości z dnia, w którym następuje ustalenie wysokości odszkodowania. Porozumienia co do wysokości odszkodowania nie udało się osiągnąć dla 6 następujących nieruchomości: Lp. Obręb Arkusz mapy Nr Były właściciel/użytkownik wieczysty 1 5 / Plac Grunwaldzki 2 3/1 Obywatel włoski-pzu SA w Warszawie [zarządca] 2 51 / Kleczków 2 1/9 3 51 / Kleczków 3 1/3 4 52 / Kleczków 6 5/4 5 1 / Stare Miasto 25 2/2 6 1 / Stare Miasto 25 2/3 Skarb Państwa - Olbrych Romuald Aleksander [użytkownik wieczysty] Gmina Miejska Wrocław - Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta [trwały zarząd] Skarb Państwa - PBHiPK "Hydrokrusz" [użytkownik wieczysty] Skarb Państwa - TAURON Ekoenergia Sp. z o.o. [użytkownik wieczysty] Skarb Państwa - TAURON Ekoenergia Sp. z o.o. [użytkownik wieczysty] Jeżeli chodzi o nieruchomość będącą w użytkowaniu wieczystym Spółdzielni Mieszkaniowej Nad Odrą, nie udało się osiągnąć porozumienia z częścią współużytkowników wieczystych. Obecnie przed Wojewodą Dolnośląskim toczą się postępowania dotyczące wypłaty odszkodowania. 23/34

Dla działek lp. 1-4 odszkodowanie zostało ustalone przez Wojewodę Dolnośląskiego w drodze decyzji. Dla działek lp. 5-6 Inwestor złożył do Wojewody Dolnośląskiego wniosek o ustalenie wysokości odszkodowania. Dla będącej we współużytkowaniu wieczystym Spółdzielni Mieszkaniowej Nad Odrą i innych prywatnych współużytkowników Wojewoda prowadził 6 postępowań, które zostały zakończone wydaniem decyzji. Z uwagi na fakt istnienia w postępowaniu 3 różnych operatów szacunkowych przedstawiających rozbieżne wartości nieruchomości RZGW WL odwołało się od decyzji Wojewody do Ministra Infrastruktury i Rozwoju oczekując wskazania wyceny właściwej mającej stanowić podstawę określenia wysokości odszkodowania. Na wniosek inwestora, uzasadniony interesem społecznym lub gospodarczym, wojewoda nadaje decyzji o pozwoleniu na realizację inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych rygor natychmiastowej wykonalności, co oznacza, że dotychczasowi właściciele zobowiązani są do wydania nieruchomości w terminie 90 dni od dnia wydania decyzji oraz, że inwestor jest uprawniony do faktycznego objęcia nieruchomości w posiadanie i rozpoczęcia robót budowlanych. Dotychczasowi właściciele lub użytkownicy wieczyści nieruchomości, które stały się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa, mogą użytkować nieodpłatnie te nieruchomości do upływu terminu określonego w decyzji o pozwoleniu na realizację inwestycji. Specustawa powodziowa przewiduje szczegółowe regulacje, na podstawie których właścicielom oraz użytkownikom wieczystym nieruchomości, które stają się własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego, przysługuje prawo do wypłaty dodatkowych świadczeń. W przypadku przedmiotowego Przedsięwzięcia można brać pod uwagę jedynie następującą sytuację: jeśli dotychczasowy właściciel lub użytkownik wieczysty nieruchomości objętej decyzją o pozwoleniu na realizację inwestycji wyda tę nieruchomość w określonym w specustawie terminie, wysokość przysługującego mu odszkodowania powiększa się o kwotę 5 % wartości nieruchomości. 2.3. ZASADY PODZIAŁÓW NIERUCHOMOŚCI NIEZBĘDNYCH DO POZYSKANIA Przyjęto, iż podziały nieruchomości dokonywane będą w trybie specustawy powodziowej, na mocy decyzji o pozwoleniu na realizację przedsięwzięcia. Ustalone tą decyzją linie rozgraniczające teren stanowiły będą linie podziału nieruchomości. Podziałowi ulegną te nieruchomości, których pozyskanie w całości będzie zbędne dla celów realizacji przedsięwzięcia. Wyjątkiem będzie sytuacja, w której właściciele lub użytkownicy wieczyści nieruchomości mających ulec podziałowi wystąpią do Wojewody z wnioskiem o nabycie całej nieruchomości. Zgodnie bowiem z art. 23 ust. 2 specustawy powodziowej, jeżeli przejęta jest część nieruchomości, a pozostała część nie nadaje się do prawidłowego wykorzystania na dotychczasowe cele, inwestor jest zobowiązany do nabycia na wniosek właściciela albo użytkownika wieczystego nieruchomości, w imieniu i na rzecz Skarbu Państwa tej pozostałej części nieruchomości. 24/34

2.4. SPOSÓB WYCENY Zgodnie z art. 20 ust. 8 specustawy powodziowej Do ustalenia wysokości i wypłacenia odszkodowania stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, z zastrzeżeniem art. 21. Z punktu widzenia przedmiotowego Przedsięwzięcia istotne są dwa postanowienia art. 21 (ust. 1 i 12), zgodnie z którymi: - wysokość odszkodowania ustala się według stanu nieruchomości w dniu wydania decyzji o pozwoleniu na realizację inwestycji przez organ I instancji oraz według wartości tej nieruchomości z dnia, w którym następuje ustalenie wysokości odszkodowania; - odszkodowanie podlega waloryzacji na dzień wypłaty, według zasad obowiązujących w przypadku zwrotu wywłaszczonych nieruchomości. W pozostałym zakresie znajdować będą zatem zastosowanie art. 134 i 135 UGN. Przepisy te w praktyce są wykorzystywane zarówno przy wycenie na potrzeby czynności cywilnoprawnych jak i przymusowego pozbawienia prawa własności/ użytkowania wieczystego nieruchomości. W świetle 134 i 135 UGN podstawę ustalenia wysokości odszkodowania stanowi wartość rynkowa nieruchomości. Przy określaniu wartości rynkowej nieruchomości uwzględnia się w szczególności jej rodzaj, położenie, sposób użytkowania, przeznaczenie, stopień wyposażenia w urządzenia infrastruktury technicznej, stan nieruchomości oraz aktualnie kształtujące się ceny w obrocie nieruchomościami. Wartość rynkową nieruchomości określa się według aktualnego sposobu jej użytkowania, jeżeli przeznaczenie nieruchomości, zgodne z celem inwestycji nie powoduje zwiększenia jej wartości. Taka sytuacja wystąpi w przypadku Przedsięwzięcia. Rzeczoznawca będzie dokonywał wyceny względem określenia wartości rynkowej nieruchomości np. w drodze podejścia porównawczego metoda porównywania parami. Zastosowanie znajdować będzie Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego (Dz. U. 2004 Nr 207, poz. 2109 z późn. zm.) Nie wystąpiły sytuacje, w których ze względu na rodzaj nieruchomości nie można byłoby określić jej wartości rynkowej. W Załączniku nr 4 Planu Przesiedleń przedstawiono zestawienie nieruchomości wraz z kwotami odszkodowań, które zostały wypłacone za wywłaszczone nieruchomości oraz kwotami odszkodowań, które pozostały do wypłaty. Ogółem na dzień sporządzenia Planu Przesiedleń Inwestor za wywłaszczone nieruchomości wypłacił 16 995 995,43 zł odszkodowań. Kwota ta w podziale na zadania wygląda następująco: 25/34

Wypłacone odszkodowania 50 505,00 1 231 650,00 2 474 556,33 Zadanie nr 5 Zadanie nr 6 Zadanie nr 9a Zadanie nr 10 13 239 284,10 Beneficjentem odszkodowań jest głównie Gmina Wrocław. Procentowo przedstawia się to następująco: Beneficjenci wypłaconych odszkodowań 12% 72% 16% Osoby fizyczne Osoby prawne prawa prywatnego Gmina W zakresie kosztów związanych z przebudową sieci elektroenergetycznych, konieczne jest ustanowienie służebności przesyłu na działkach nr 3/8 AM 5 Obręb Pracze Odrzańskie, nr 21 AM 1 Obręb Kleczków i nr 1/2 AM 2 Obręb Rędzin, którymi 26/34

gospodaruje Prezydent Wrocławia. Procedury Obowiązujące w Urzędzie Miasta Wrocławia wykluczają możliwość nieodpłatnego ustanowienia służebności przesyłu. W związku z tym ustanowienie służebności nastąpi za odpowiednim odszkodowaniem obliczonym przez rzeczoznawcę majątkowego w postępowaniu administracyjnym, w oparciu o ustawę o gospodarowaniu nieruchomościami oraz w o przepisy Kodeksu Cywilnego. III. OCHRONA INTERESÓW SPOŁECZNYCH 1. ODDZIAŁYWANIA SPOŁECZNE I DZIAŁANIA OSŁONOWE W związku z realizacją Przedsięwzięcia będą miały miejsce oddziaływania społeczne: związane z koniecznością pozyskania gruntów pod poszerzenie Kanału Miejskiego, związane z likwidacją ogródków działkowych w okolicy osiedla Kozanów oraz z pozyskaniem pozostałych gruntów w związku z poszerzeniem koryta Odry i innymi pracami przewidzianymi w międzywalu w ramach zadania nr 6, związane z zamknięciem dla żeglugi odcinków rzeki Odry w związku z realizacją zadania nr 9. Związane z licznymi wycinkami drzew i krzewów kolidującymi z całą inwestycją Modernizacji Wrocławskiego Węzła Wodnego. W ramach procesu pozyskiwania nieruchomości nie będzie konieczne podjęcie specjalnych działań osłonowych, jak zapewnienie lokali zastępczych, czy dodatkowych działań socjalnych dla grup szczególnie narażonych w wyniku realizacji projektu (dzieci, kobiety, niepełnosprawni). Ponadto, na niektórych trwale zajmowanych nieruchomościach należących do osób prywatnych i przeznaczonych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego na cele rolne faktycznie prowadzona była produkcja rolna. Po zrealizowaniu przedsięwzięcia według właścicieli tych nieruchomości, możliwość dalszego prowadzenia tej produkcji zostanie wyłączona. Grunt ten straci zatem swoją wartość użytkową. Zgodnie ze specustawą powodziową, w takiej sytuacji właściciele nieruchomości mogą żądać ich wywłaszczenia i zapłaty odszkodowania. Suma wysokości odszkodowania obejmie wartość zasiewów, upraw i innych zbiorów jednorocznych, jak również (w przypadku kultur wieloletnich) koszty założenia i pielęgnacji plantacji oraz wartość utraconych zbiorów. Zgodnie z obowiązującymi wytycznymi Banku Światowego określonymi w Involuntary Resettlement Sourcebook i Operational Policy / Bank Policies 4.12, w związku z planowanymi wywłaszczeniami (pozbawienie własności nieruchomości, prawa użytkowania wieczystego) konieczne jest zapewnienie odpowiedniej rekompensaty. W przypadku przedmiotowego Przedsięwzięcia będą miały miejsce następujące formy rekompensaty: 27/34

rekompensata pieniężna - odpowiadająca rynkowej wartości nieruchomości, Rekompensata za wyłączenie z żeglugi odcinka Odry w związku z realizacją zadania nr 9 realizowana będzie w formie rekompensaty pieniężnej. Z uwagi na charakter prawa do użytkowania tych odcinków rzeki oraz formę tego użytkowania nie przewiduje się rekompensaty w naturze. Rekompensata pieniężna zostanie ustalona w oparciu o wartość korzyści utraconych przez armatorów w związku z wyłączeniem z żeglugi. Rekompensata w naturze za wycinki drzew i krzewów kolidujących z inwestycja Modernizacji Wrocławskiego Węzła Wodnego poprzez wykonanie nasadzeń kompensacyjnych w pobliżu koryta rzeki Odry. Dla części nieruchomości wysokość rekompensaty pieniężnej została rozstrzygnięta w toku negocjacji z właścicielami/użytkownikami wieczystymi lub w trybie specustawy powodziowej. Dla 6 nieruchomości wysokość odszkodowania zostanie rozstrzygnięta w drodze decyzji administracyjnej. Stronom przysługuje prawo do wniesienia odwołania od decyzji Wojewody Dolnośląskiego. W takim wypadku część rekompensaty, co do której strona nie wniosła zastrzeżeń zostanie wypłacona niezwłocznie. Pozostała część rekompensaty zostanie wypłacona po uzyskaniu ostatecznej decyzji Wojewody Dolnośląskiego. Pomimo, że w ramach Projektu wycince poddano jedynie drzewa i krzewy w zakresie niezbędnym dla realizacji przedsięwzięcia nie pozostało to bez wpływu na krajobraz wzdłuż koryta rzeki Odry. Wycięto ponad 7 tys. drzew. Realizacja wycinek spotkała się z niezadowoleniem mieszkańców Wrocławia. W porozumieniu z Gminą Wrocław RZGW WL pragnie dołożyć wszelkich starań, aby zrekompensować zaistniałe zmiany. Na podstawie Porozumienia z Gminą Wrocław RZGW WL jest zobowiązany do nasadzeń kompensacyjnych w ilości 2 tys. sztuk drzew. Przewidywana wielkość nakładów na realizację tego Porozumienia ze strony RZGW WL będzie wynosiła 2 000 tys. zł. Wartość ta odnosi się do puli przeznaczonej na działania osłonowe wynikające z realizacji Projektu. Co się tyczy natomiast likwidacji ogródków działkowych, to zgodnie z art. 21 ust. 10 specustawy powodziowej podmiot, w którego interesie nastąpi likwidacja rodzinnego ogrodu działkowego lub jego części, zobowiązany jest: 1) wypłacić członkom Polskiego Związku Działkowców odszkodowanie za stanowiące ich własność nasadzenia, urządzenia i obiekty znajdujące się na działkach; 2) wypłacić Polskiemu Związkowi Działkowców odszkodowanie za stanowiące jego własność urządzenia, budynki i budowle rodzinnego ogrodu działkowego przeznaczone do wspólnego korzystania przez użytkujących i służące do zapewnienia funkcjonowania ogrodu; 3) zapewnić nieruchomości zamienne na odtworzenie rodzinnego ogrodu działkowego. Powierzchnia zajęcia trwałego stanowi ok. 49% całości jednej ewidencyjnej. Biorąc pod uwagę charakter zagospodarowania i położenie części nieruchomości niezbędnej do pozyskania, oddziaływań społecznych w tym zakresie nie można uznać za istotne. W obrębie zajmowanej części ogródków działkowych przeważają ruiny 28/34

budynków, teren jest zaśmiecony (np. gruz), nieuporządkowany. Zadbane nasadzenia i obiekty użytkowe pokrywają tylko nieznaczną część planowanego zajęcia nieruchomości. Postanowienia specustawy powodziowej w powyższym zakresie są zgodne z OP 4.12. oraz odpowiadają zaleceniom wynikającym z Involuntary Resettlement Sourcebook. Za działania osłonowe można uznać także zabezpieczenie przed powodzią ogródków działkowych niepodlegających likwidacji oraz podmiotów dotychczas narażonych na ryzyko powodzi. Praktyka pokazuje także, że tereny międzywala pełnią funkcje rekreacyjne jako ogólnodostępne tereny zielone. Ponieważ w wyniku realizacji projektu tereny te zostaną zagospodarowane poprzez uporządkowanie terenu, powstanie przestrzeń publiczna pozwalająca na zaspokojenie potrzeb wypoczynkowych mieszkańców tak pobliskich osiedli, jak i pozostałych Wrocławian. Ponadto, przewidziane zostały również działania osłonowe dla nielegalnych ogródków działkowych zlokalizowanych na terenie międzywala (zadanie nr 6). Wykonawca powiadomił nielegalnych użytkowników o konieczności realizacji inwestycji oraz o jej terminach, jak również dwukrotnie zorganizował spotkania informacyjne. Na spotkaniach szczegółowo poinformowano nielegalnych użytkowników o inwestycji i przedstawiono jej harmonogram. Realizacja działań, które wymagają zajęcia terenu nielegalnych ogródków działkowych została wykonana jako jeden z ostatnich etapów robót na tym odcinku. Pozwoliło to nielegalnym użytkownikom na zlikwidowanie zagospodarowania terenu w dogodnym dla nich czasie. Podkreślenia wymaga, że od samego początku istnienia nielegalnego zagospodarowania terenu użytkownicy mieli świadomość bezprawności takiego stanu rzeczy. Nie wyrażali oni również sprzeciwu co do realizacji samej inwestycji, jak i terminów jej realizacji. Niezależnie od rekompensat za trwałe zajęcia nieruchomości, konieczne będzie również zrekompensowanie czasowej utraty władztwa nad nieruchomością w związku z koniecznością realizacji projektu. Wartość rekompensat zostanie określona w uzgodnieniu z właścicielami nieruchomości, w oparciu o przeciętne wynagrodzenie za czasowe korzystanie z nieruchomości. Generalnie należy uznać, iż Inwestor zapewnia jak największą zgodność prowadzonych przez siebie działań przy wykonaniu Planu Przesiedleń z wytycznymi Banku Światowego zawartymi w Operational Manual Involuntary Resettlement, a także wytycznymi Banku Rozwoju Rady Europy poprzez podjęcie w szczególności następujących działań: 1. Prace projektowe są prowadzone tak by zminimalizować zakres nieruchomości niezbędnych do pozyskania. 2. Wysokość odszkodowania za utracone nieruchomości zostanie określona w oparciu o uzgodnienia z właścicielami lub wieczystymi użytkownikami tych nieruchomości lub w drodze decyzji Wojewody Dolnośląskiego wydanej w oparciu o rzetelną, obiektywną i niezależną wycenę wartości nieruchomości sporządzoną przez uprawnionego 29/34