Cyfrowe wykluczenie i bariery upowszechnienia korzystania z internetu dr Dominik Batorski Uniwersytet Warszawski Interdyscyplinarne Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego (ICM)
Dane na temat badania Diagnoza Społeczna -badania panelowe, realizowane od 2000r. Badanie przeprowadzono w marcu 2007 na reprezentatywnej próbie 5530 gospodarstw domowych z 18024 członkami i na próbie 12624 indywidualnych respondentów w wieku 16 i więcej lat z tych właśnie gospodarstw domowych. CBOS 2007 Warunki życia społeczeństwa polskiego problemy i strategie. Badanie ogólnopolskie, realizowane pod od sierpnia do grudnia 2007 roku na ogólnopolskiej próbie 38866 osób. GUS 2004-2007
Udomowienie korzystania Coraz więcej użytkowników korzysta z komputerów we własnym domu. Maleje natomiast znaczenie publicznych miejsc dostępu.
Co ciekawe, obserwujemy nie tylko wzrost dostępności komputerów i internetu, ale także spadek odsetka gospodarstw domowych z telefonem stacjonarnym. Należy również zaznaczyć, że coraz częściej posiadanie komputera wiąże sięz posiadaniem równieżdostępu do internetu w 2007 73% gospodarstw, w których byłkomputer miało dostęp do internetu. W 2005 było to 57,5% a w 2003 zaledwie 50%. Od 2005 roku odsetek gospodarstw posiadających stały dostęp do internetu podwoił się.
Wyposażenie gospodarstw domowych
Znaczenie posiadania dzieci w wieku szkolnym
Korzystają głównie młodzi
Nie korzystanie mimo posiadania Bardzo dużo osób nie korzysta z tych technologii nawet mimo posiadania dostępu do nich we własnym gospodarstwie domowym. Ażponad 16% Polaków, to osoby które mająw domu komputer, a w ogóle z komputerów nie korzystają. W przypadku internetu, aż11% ma dostęp w domu, a mimo to z internetu nie korzysta. To nie dostęp jest podstawową barierą, a umiejętności i motywacje do korzystania.
Wybrane sposoby spędzania czasu
Posiadanie komputerów a korzystanie (cała Polska)
Posiadanie komputerów a korzystanie Nadużywający komputerów
Posiadanie komputerów a korzystanie Brak motywacji do korzystania
Posiadanie komputerów a korzystanie Zmotywowani ale bez umiejętności
Posiadanie komputerów a korzystanie Ograniczone możliwości korzystania
Posiadanie komputerów a korzystanie Bariera finansowa
Wnioski Najważniejsząbarierąw upowszechnieniu korzystania z komputerów i internetu jest brak motywacji do korzystania. Aż15% posiada komputer, ale wcale z niego nie korzysta Około 4% ma motywacje i dostęp, ale brak im umiejętności. Osób, które chciałyby korzystać, ale barierąjest dla nich tylko brak pieniędzy, jest bardzo mało W województwie wielkopolskim wyraźnie mniej niżw innych częściach Polski zaledwie 2%
Korzystanie z technologii i jego uwarunkowania
Korzystanie w zależności od płci
Korzystanie w zależności od dochodów
Korzystanie w zależności od wielkości miejscowości
Korzystanie w zależności od wieku
Korzystanie z komputerów i internetu według wieku Wraz z wiekiem maleje odsetek osób korzystających z komputerów i internetu.
Użytkownicy wśród osób w wieku 55+ Wśród osób mających 55 i więcej lat z komputerów i internetu korzysta niewielki odsetek osób.
Osoby starsze a wykluczenie cyfrowe Osoby starsze znacznie rzadziej korzystająz komputerów i internetu. Z drugiej strony struktura wieku w Polsce sprawia, że grupa osób w wieku 45-60 lat ma kluczowe znaczenie dla zwalczania wykluczenia cyfrowego w Polsce To ta grupa jest kluczowa w zwalczaniu cyfrowego wykluczenia.
Znaczenie pracy Wśród osób powyżej 55 roku życia, z komputerów i internetu korzystająprzede wszystkim osoby, które pracują. Wśród niepracujących zaledwie co dziesiąta osoba korzysta z komputerów, a nieco ponad 7% z internetu.
Korzystanie w zależności od wykształcenia
Korzystanie w zależności od statusu społecznozawdowego
Cel korzystania według wykształcenia Osoby słabiej wykształcone wykorzystująkomputery przede wszystkim do rozrywki, natomiast osoby lepiej wykształcone poświęcająwięcej czasu na korzystanie w sposób instrumentalny związany z pracą.
Cel korzystania z komputerów według wieku Dla osób w wieku 16-24 lat komputery sąprzede wszystkim narzędziem nauki i rozrywki. Dla osób od 25 do 64 roku życia najważniejszym celem wykorzystania komputerów jest praca. Zaś dla osób starszych najważniejszy jest internet.
Cel korzystania według statusu społ.-zaw. Osoby pracujące wykorzystująkomputery przede wszystkim do pracy. Osoby bezrobotne, bierne, renciści i rolnicy wykorzystująje do rozrywki, a uczniowie do nauki i rozrywki. Dla emerytów korzystających z komputerów najważniejsze są zasoby internetu.
Cel korzystania według zamieszkania Im większa miejscowośćtym częściej użytkownicy komputerów wykorzystująje do pracy i tym rzadziej w celach związanych z rozrywką.
Podsumowanie Korzystanie z nowych technologii jest silnie zależne od czynników społeczno-demograficznych, jednak podstawowe znacznie ma motywacja do korzystania a nie dochody. Dodatkowo te same czynniki mająznacznie dla sposobów i umiejętności korzystania. Należy kłaśćduży nacisk nie tylko na dostęp do technologii, ale przede wszystkim na umiejętności korzystania z nich.