Spis treści Pytania dyrektorów z narady dn. 12.01.2012 w Bydgoszczy... 2 Wyjaśnienie MEN dot. przekształcania szkół niepublicznych i tworzenia niepublicznych centrów kształcenia zawodowego i ustawicznego... 7
Pytania dyrektorów z narady dn. 12.01.2012 w Bydgoszczy 1. Ile osób min. musi uczestniczyć w kwalifikacyjnym kursie zawodowym aby uzyskać zgodę organu prowadzącego i uzyskać subwencję? Liczba uczestników kursu jest określona przepisami. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 stycznia 2012 r. w sprawie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych w 4 ust. 3 podaje, że minimalna liczba słuchaczy uczestniczących w kwalifikacyjnym kursie zawodowym prowadzonym przez publiczne szkoły, placówki lub ośrodki wynosi co najmniej 20. Za zgodą organu prowadzącego liczba słuchaczy może być mniejsza niż 20. 2. Czy od września 2012 r. można organizować kursy zawodowe dla absolwentów obecnych szkół zawodowych? W związku z likwidacją z dniem 1 września 2012 r. klasy pierwszej, a w latach następnych kolejnych klas dotychczasowego trzyletniego technikum uzupełniającego dla młodzieży można od września 2012 r. dla absolwentów ZSZ organizować kwalifikacyjne kursy zawodowe. 3. Czy absolwent ZSZ roku 2010 może podnosić kwalifikacje w ramach kursów korzystając z uprawnień nowego rozporządzenia? Tak. Od roku szkolnego 2012/2013 nie prowadzi się rekrutacji do klasy I technikum uzupełniającego dla młodzieży, dlatego absolwent ZSZ może podnosić swoje kwalifikacje w ramach kształcenia ustawicznego (jeśli ma 18 lat) lub podjąć naukę, jeżeli będzie taka możliwość, w technikum uzupełniającym dla dorosłych, do którego ostatnią rekrutację przeprowadza się na rok szkolny 2012/2013 (do technikum uzupełniającego dla dorosłych nie prowadzi się rekrutacji od roku szkolnego 2013,2014).. 4. Jakie przepisy prawa, zasady i terminy będą obowiązywały szkoły niepubliczne przy przekształcaniu i likwidowaniu szkół? W przypadku szkół niepublicznych uchwały w sprawie przekształcania lub likwidacji szkół nie są podejmowane, tak jak w przypadku szkół publicznych, do końca lutego danego roku. Osoba prowadząca szkołę niepubliczną jest zobowiązana do dnia 31 sierpnia 2012, a w przypadku technikum uzupełniającego dla dorosłych do dnia 31 sierpnia 2013 r., dokonać zmian (likwidacja lub przekształcenie) i zgłosić te zmiany do organu prowadzącego ewidencję. 5. Jak będzie wyglądało finansowanie szkół niepublicznych dla dorosłych od 1 września 2012 r. czy również za efekty? Art. 90 ustawy o systemie oświaty w części dotyczącej finansowania szkół niepublicznych, pozostał bez zmian. Do ww. artykułu dodano ust. 8 określający finansowanie kwalifikacyjnych kursów zawodowych. Niepubliczne szkoły ponadgimnazjalne prowadzące kwalifikacyjne kursy zawodowe otrzymują na każdego słuchacza kursu, który zdał egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie w zakresie danej kwalifikacji, dotacje z budżetu powiatu w wysokości nie niższej niż kwota przewidziana na jednego słuchacza kwalifikacyjnego kursu zawodowego w części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego, jeżeli osoba prowadząca szkołę poda organowi właściwemu do udzielania dotacji do dnia 30 września roku poprzedzającego rok udzielenia dotacji, planowaną liczbę słuchaczy kursu i udokumentuje zdanie egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie w zakresie danej kwalifikacji przez słuchaczy kursu, w terminie 30 dni od daty ogłoszenia wyników tego egzaminu przez OKE.
6. W jakim terminie organ prowadzący szkołę niepubliczną musi zgłosić zamiar likwidacji lub przekształcenia szkoły do jst. prowadzącej ewidencję szkół i placówek niepublicznych? Przepisy prawa oświatowego nie określają dla szkół niepublicznych terminu zgłaszania zamiaru likwidacji lub przekształcenia szkoły Osoby prowadzące szkoły niepubliczne muszą dokonać zmian do dnia 31 sierpnia 2012 r., a w przypadku technikum uzupełniającego dla dorosłych do dnia 31 sierpnia 2013 r. Zgodnie z art. 82 ust. 5 osoba prowadząca szkołę jest obowiązana zgłosić organowi prowadzącemu ewidencję w ciągu 14 dni zmiany w danych zawartych w zgłoszeniu, powstałe po wpisie do ewidencji. 7. Art.62 a znowelizowanej ustawy o systemie oświaty pozwala tworzyć centrum kształcenia zawodowego i ustawicznego. Czy organ prowadzący szkoły zawodowe niepubliczne o uprawnieniach szkół publicznych może utworzyć takie centrum? Organy prowadzące szkoły zawodowe niepubliczne mogą utworzyć centrum kształcenia zawodowego i ustawicznego na zasadach określonych w art. 90a ustawy o systemie oświaty. W skład centrum powinna wchodzić co najmniej jedna szkoła prowadząca kształcenie zawodowe. 8. Zawód w danym typie szkoły wprowadza (za zgodą organu prowadzącego) i likwiduje dyrektor szkoły. Jeżeli organ prowadzący nie wyraża zgody na wprowadzenie zawodu, to czy dyrektor może zawód wprowadzić? Dyrektor szkoły, który zamierza wprowadzić nowy zawód, jest obowiązany porozumieć się w tej sprawie z organem prowadzącym szkołę oraz zasięgnąć opinii odpowiednio powiatowej lub wojewódzkiej rady zatrudnienia, zgodnie z art. 39 ust. 5 ustawy o systemie oświaty (przepis w tym brzmieniu obowiązuje jeszcze przy wprowadzaniu zawodów, w których kształcenie rozpocznie się od roku szkolnego 2012/2013). Jeżeli organ nie wyraża zgody na wprowadzenie zawodu, to dyrektor szkoły nie może tego zawodu wprowadzić. Trudno bowiem wyobrazić sobie, aby decyzja oznaczająca określone skutki finansowe była podejmowana poza podmiotem, który ponosi finansową odpowiedzialność za działalność szkoły.. 9. Czy słuchacz kursu kwalifikacyjnego będzie rozliczany z frekwencji jak uczeń? Zapisy rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz. 5043, z późn. zm.) dotyczący rozliczania słuchacza z frekwencji odnoszą się tylko do słuchaczy szkół dla dorosłych. Nie ma uregulowań prawnych pozwalających rozliczać słuchacza z frekwencji na kwalifikacyjnych kursach zawodowych. 10. Czy funkcjonujące w placówce uzupełniające liceum ogólnokształcące dla dorosłych można już od 1 września 2012 r. przekształcić w 3-letnie liceum ogólnokształcące? Tak. Szkoły ulegające likwidacji, za wyjątkiem liceum profilowanego dla młodzieży, mogą być przekształcone w terminie do dnia 31 sierpnia 2015 roku w liceum ogólnokształcące dla dorosłych. 11. Czy dotychczasowi absolwenci ZSZ mogą podjąć naukę w II klasie liceum ogólnokształcącego? Znowelizowana ustawa o systemie oświaty daje absolwentom zasadniczej szkoły zawodowej możliwość dalszego kształcenia od klasy drugiej liceum ogólnokształcącego dla dorosłych.
Jednakże dla absolwentów zasadniczej szkoły zawodowej w roku szklonym 2012/2013 ustawa ta daje możliwość kontynuowania nauki w technikum uzupełniającym dla dorosłych. 12. W roku szkolnym 2011/2012 uczeń został przyjęty do klasy I ZSZ. W roku szkolnym 2013/2014 kończąc szkołę będzie miał 23 lata. Czy uczeń może wydłużyć etap edukacyjny o jeden rok? Pytanie dotyczy młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Sprawa ta będzie w najbliższym czasie uregulowana od strony prawnej. 13. Kto może uczestniczyć w kursach kompetencji ogólnych i kursach umiejętności zawodowych? Czym w/w kursy różnią się od kwalifikacyjnego kursu zawodowego? Kwalifikacyjny kurs zawodowy, kurs umiejętności zawodowych i kurs kompetencji ogólnych to pozaszkolne formy kształcenia ustawicznego. Kwalifikacyjny kurs zawodowy jest prowadzony wg programu nauczania uwzględniającego podstawę programową kształcenia w zawodach w zakresie jednej kwalifikacji. Ukończenie kwalifikacyjnego kursu zawodowego umożliwia przystąpienie do egzaminu potwierdzającego kwalifikację w zawodzie. Kurs umiejętności zawodowych jest prowadzony także wg programu nauczania uwzględniającego podstawę programową kształcenia w zawodach, ale tylko w zakresie jednej z części efektów kształcenia wyodrębnionych w ramach danej kwalifikacji albo efektów kształcenia wspólnych dla wszystkich zawodów oraz wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia albo efektów kształcenia wspólnych dla wszystkich zawodów w zakresie organizacji pracy małych zespołów. Osoba, która ukończyła kurs umiejętności zawodowych i podejmuje kształcenie na kwalifikacyjnym kursie zawodowym może być zwolniona z zajęć prowadzonych w ramach kursu umiejętności zawodowych, na swój wniosek. Umożliwia to stopniowe osiąganie efektów kształcenia realizowanych na kwalifikacyjnych kursach zawodowych poprzez uczenie się na krótszych kursach umiejętności zawodowych. Kurs kompetencji ogólnych jest prowadzony wg programu nauczania uwzględniającego dowolnie wybraną część podstawy programowej kształcenia ogólnego. 14. Czy uczeń może być jednocześnie słuchaczem kursu stacjonarnego i zaocznego Liceum Ogólnokształcącego dla Dorosłych? Może. 15. Ile wynosi minimalny wymiar godzin kształcenia praktycznego i teoretycznego pracownika młodocianego? Generalna zmiana związana z pracownikami młodocianymi to kształcenie trzyletnie obligatoryjne we wszystkich zawodach na poziomie zasadniczej szkoły zasadniczej. Od 1 września 2012 zasadnicza szkoła zawodowa będzie trzyletnią szkołą ponadgimnazjalną. W innych kwestiach dotyczących kształcenia młodocianych prawo nie ulega zmianie. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej w najbliższym czasie nie planuje zmian w tym zakresie. 16. Czy istotna jest kolejność kwalifikacji w kształceniu? Kolejność ta jest istotna w kształceniu realizowanym w formach szkolnych. Kwalifikacje realizuje się wg kolejności określonej w rozporządzeniu), w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (K1, K2, K3) oraz w części III załącznika do rozporządzenia w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach, w szczególności podanej w tabeli Minimalna liczba godzin kształcenia zawodowego. W przypadku kwalifikacyjnych kursów zawodowych kolejność ta nie jest uwarunkowana ww. przepisami.
17. Czy uczeń po ZSZ aby uzyskać tytuł technika w zwodzie musi uczęszczać do LO dla dorosłych i na kursy kwalifikacyjne równocześnie? Nie. Jednakże, aby uzyskać dyplom technika osoba musi legitymować się wykształceniem średnim. Może je uzyskać w wyniku ukończenia liceum ogólnokształcącego dla dorosłych lub w trybie egzaminów eksternistycznych. 18. Kto w szkole będzie odpowiedzialny za organizację i prowadzenie kursów? Jaki będzie status tej osoby? Zgodnie z art. 64 ustawy o systemie oświaty kwalifikacyjne kursy zawodowe są jedną z podstawowych form działalność dydaktyczno-wychowawczej szkoły, tak więc za ich organizację i prowadzenie odpowiedzialny jest dyrektor szkoły. 19. Czy kształcenie zawodowe praktyczne będzie realizowane zgodnie z rozporządzeniem o nauce zawodu, czyli w formie zajęć praktycznych i praktyki zawodowej? Praktyczna nauka zawodu będzie nadal realizowana w formie zajęć praktycznych i praktyk zawodowych. Rozporządzenie w sprawie praktycznej nauki zawodu nie uległo zmianie. 20. Czy przy przekształcaniu szkoły konieczne jest nadanie nowego statutu i z jakich przepisów to wynika? Przy przekształceniu szkoły należy nadać jej nowy statut. Wynika to z zapisu art. 59 ust. 6 ustawy o systemie oświaty, w brzmieniu: Przepisy ust. 1 5 i art. 58 stosuje się odpowiednio w przypadku przekształcenia szkoły lub placówki. 21. Czy szkoła policealna dla dorosłych kształcąca w zawodzie technik masażysta może dalej kształcić w tym zawodzie od września 2012 r.? Kształcenie w zawodzie technik masażysta może być od 1 września 2012 r. realizowane w dwuletniej szkole policealnej dla młodzieży, w szkole policealnej dla dorosłych kształcenie w tym zawodzie może być prowadzone wyłącznie w formie stacjonarnej. 22. Czy w Zasadniczej Szkole Zawodowej, w której kształcenie zawodowe odbywa się u pracodawców część godzin można realizować w pracowni szkolnej? Może, na podstawie uzgodnień między dyrektorem szkoły a pracodawcą. 23. Jak realizowana jest praktyka zawodowa w technikum? Zgodnie z zapisami rozporządzenia w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych praktyki zawodowe powinny być realizowane w wymiarze określonym w podstawie programowej kształcenia w zawodach, w klasie ustalonej przez dyrektora szkoły. W przypadku praktyk zawodowych realizowanych dłużej niż 4 tygodnie, dalsze tygodnie ich trwania należy przeliczyć na godziny i realizować z godzin przeznaczonych na kształcenie zawodowe (jedna godzina zegarowa praktyki odpowiada jednej godzinie lekcyjnej, a ich przebieg należy rozłożyć w czasie w sposób określony przez dyrektora szkoły). 24. Czy efekty wspólne dla wszystkich zawodów oraz wspólne dla zawodów w ramach danego obszaru muszą być zrealizowane w całości wraz z pierwszą kwalifikacją (na pierwszy egzamin kwalifikacyjny)? Na jakich zajęciach edukacyjnych i w ramach jakich przedmiotów osiągane będą efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów i wspólne dla zawodów w ramach obszaru kształcenia decyduje dyrektor szkoły, bowiem to dyrektor dopuszcza do użytku w danej szkole program nauczania dla zawodu.
25. Taka sama kwalifikacja jest w szkole zawodowej i w technikum. Czy egzamin praktyczny będzie taki jak dotychczas w szkole zawodowej czy technikum? Egzamin zawodowy jest formą oceny poziomu wiedzy i umiejętności niezbędnych dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie ustalonych w podstawie programowej kształcenia w zawodach. Jeżeli kwalifikacja jest wspólna dla dwóch typów szkół (ZSZ i technikum), to egzamin będzie sprawdzał te same umiejętności zarówno w ZSZ jaki i w technikum. 26. Czy zatrudnianie nauczycieli przedmiotów zawodowych i zajęć praktycznych na kursach będzie odbywało się na dotychczasowych zasadach? Czy godziny realizowane na kursach wejdą w pensum? Art. 64 ust. 1 ustawy o systemie oświaty w katalogu podstawowych form działalności dydaktyczno-wychowawczej szkoły wymienia w pkt 5 zajęcia prowadzone w ramach kwalifikacyjnych kursów zawodowych. Tak więc godziny realizowane na kwalifikacyjnych kursach zawodowych mogą wchodzić w pensum, mogą stanowić godziny ponadwymiarowe. Dopuszcza się również zatrudnienie nauczyciela na podstawie umowy cywilno-prawnej. 27. Czy uczeń, który nie zdał pierwszej kwalifikacji może zdawać kolejne kwalifikacje? Może. 28. Czym różnić się będzie od września 2012 r. zespół szkół od centrum kształcenia zawodowego i ustawicznego? Centrum kształcenia zawodowego i ustawicznego jest zespołem powstałym z połączenia szkół dla dorosłych, szkół prowadzących kształcenie zawodowe lub placówek. W skład centrum kształcenia zawodowego i ustawicznego powinna wchodzić co najmniej jedna szkoła prowadząca kształcenie zawodowe. W skład centrum kształcenia zawodowego i ustawicznego może wchodzić także liceum ogólnokształcące, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. było ono połączone w zespół ze szkołą prowadzącą kształcenie zawodowe lub placówką. Centrum kształcenia zawodowego i ustawicznego prowadzi kwalifikacyjne kursy zawodowe, podejmuje działania w zakresie poradnictwa i informacji zawodowej, a także współpracuje z pracodawcami i organizacjami pracodawców. W skład zespołu wchodzą szkoły różnego typu (szkoła podstawowa, gimnazjum, szkoła ponadgimnazjalna. Art. 62 ust. 1 ustawy wyklucza możliwość połączenia w zespół szkół tego samego typu, także włączenie do istniejącego zespołu szkół tego samego typu, co szkoły już w nim połączone. 29. Na jakiej zasadzie będą funkcjonowały klasy wielozawodwe. Jak przygotować programy nauczania z zakresu kształcenia zawodowego w klasach wielozawodowych? Klasy wielozawodowe funkcjonują na dotychczasowych zasadach. Zasady funkcjonowania tych klas opisują rozporządzenia w sprawie: ramowych planów nauczania w szkołach publicznych, ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół, podstawy programowej kształcenia w zawodach. Programy nauczania przygotowuje się tak jak obecnie. Zgodnie z art. 22a ustawy o systemie oświaty i rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 czerwca 2009 r. w sprawie dopuszczenia do użytku w szkole programów... dyrektor szkoły dopuszcza do użytku program nauczania dla zawodu. Nowelizowane rozporządzenie w sprawie ramowych statutów szkół publicznych zobowiązuje dyrektora szkoły do ścisłej współpracy w tym zakresie z pracodawcami.
Wyjaśnienie MEN dot. przekształcania szkół niepublicznych i tworzenia niepublicznych centrów kształcenia zawodowego i ustawicznego Organ prowadzący szkołę, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw ( Dz. U. Nr 205 poz. 1206), może przekształcić dotychczasowe uzupełniające liceum ogólnokształcące dla dorosłych w liceum ogólnokształcące dla dorosłych, w terminie do dnia 31 sierpnia 2015 r. W związku z tym, że w nowej strukturze szkolnictwa ponadgimnazjalnego przewidziano funkcjonowanie trzyletniej zasadniczej szkoły, dotychczasową zasadniczą szkołę zawodową o okresie nauczania krótszym niż 3 lata należy z dniem 1 września 2012 r. przekształcić w szkołę trzyletnią. Regulacje dotyczące szkół i placówek niepublicznych znajdują się w rozdziale 8 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 254, poz. 2572, z późn. zm.). Zgodnie z art. 82 ust. 2 ww. ustawy, szkoła niepubliczna z uprawnieniami szkoły publicznej prowadzi kształcenie po uzyskaniu wpisu do ewidencji prowadzonej przez właściwą jednostkę samorządu terytorialnego, poprzedzonego przedstawieniem pozytywnej opinii kuratora oświaty, o której mowa w art. 82 ust. 2a ww. ustawy. W przypadku przekształcenia szkoły polegającym na zmianie jej typu niezbędne jest dokonanie zmiany we wpisie do ewidencji, zgodnie z art. 82 ust. 5 ustawy o systemie oświaty, zobowiązującym osobę prowadzącą szkołę do zgłoszenia, w ciągu 14 dni zmiany w danych zawartych w zgłoszeniu, powstałe po wpisie do ewidencji. Przepisy art. 82 ust. 2-4 ww. ustawy, w tym dotyczące przedstawienia pozytywnej opinii kuratora oświaty stosuje się odpowiednio. W tym przypadku, przekazanie organowi dokonującemu zmiany we wpisie do ewidencji pozytywnej opinii kuratora, jest uzasadnione, gdyż wiąże się zmianą typu szkoły oraz niezbędne jest dokonanie oceny spełniania przez szkołę warunków określonych w art. 7 ust. 3 ww. ustawy. Niepubliczne centrum kształcenia zawodowego i ustawicznego utworzone na mocy art. 90a ustawy o systemie oświaty musi spełniać warunki określone w art. 62a dodanego w ustawie o systemie oświaty ustawą z dnia 19 sierpnia 2011 r., tj. w jego skład mogą wchodzić następujące typy szkół i placówek: * szkoły dla dorosłych (szkoła podstawowa dla dorosłych, gimnazjum dla dorosłych, liceum ogólnokształcące dla dorosłych, szkoła policealna dla dorosłych), * szkoły prowadzące kształcenie zawodowe (zasadnicza szkoła zawodowa, technikum, szkoła policealna) - obligatoryjnie co najmniej jedna z tych szkół, * placówki kształcenia ustawicznego (cku), placówki kształcenia praktycznego (ckp), ośrodki dokształcania i doskonalenia zawodowego. Ponadto, centrum kształcenia zawodowego i ustawicznego zobowiązane jest do prowadzenia kwalifikacyjnych kursów zawodowych, podejmowania działań w zakresie poradnictwa i informacji zawodowej oraz współpracy z pracodawcami i organizacjami pracodawców. Z Magdalena Naczelnik poważaniem, Wantoła-Szumera Wydziału
MINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ Departament Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego