Makropolecenia podstawy 1 Uruchom program Excel. Otwórz nowy dokument i przejdź do menu Deweloper. 2 Makropolecenie (w skrócie makro) to sekwencja czynności którą możemy powtarzać automatycznie. Najprostszą metodą tworzenia makropoleceń jest ich nagrywanie. Stworzymy makropolecenie generujące sześć liczb losowych ze zbioru {1,2,3,, 49}. W tym celu: a. Uruchom przycisk Zarejestruj makro, b. Wprowadź własną nazwę makra zawierającą cyfrę 1 np. Zbyszek1 (unikaj nazw automatycznie proponowanych w stylu Moje1, Makro1 itp.), wybierz Przechowuj makro w: Ten skoroszyt, potwierdź OK., c. W komórce B2 wprowadź formułę =Zaokr.do.całk(49*los()+1) funkcja ta losuje liczbę całkowitą ze zbioru {1,,49}, d. Skopiuj całą formułę do pięciu kolejnych komórek poniżej przeciągając prawy dolny róg, e. Następnie: i. zaznacz blok 6 komórek, które właśnie wypełniłeś, ii. wybierz kopiuj, iii. kliknij prawym klawiszem myszki i wybierz wklej specjalne (na tym samym bloku komórek B2:B7), iv. zaznacz Wartości, v. potwierdź OK, vi. naciśnij klawisz Esc. f. Wybierz przycisk Zatrzymaj rejestrowanie. Twoje Makropolecenie zostało zapisane. 3 Wyczyść całą zawartość arkusza. Sprawdź działanie Twojego Makra. a. Aby uruchomić Makro należy wybrać przycisk Makra, zaznaczyć swoje Makro i przycisk Uruchom. Jeżeli Makro nie działa poprawnie powtórz punkt 2. 4 Zapisz plik, pamiętaj aby wybrać typ pliku Skoroszyt Excel z obsługą makr. 5 Zamknij Excela. Ponownie uruchom Excela, otwórz zapisany plik i uruchom Makro. Jeżeli Makra nie ma, prawdopodobnie nie wybrałeś w punkcie 4 typu pliku z obsługą Makr. W takiej sytuacji musisz ponownie wykonać punkty 2-4.
Ogólne informacje 1. Zasady budowy Makropolecenia: a. makro zaczynamy od komendy Sub NazwaMakra, a kończymy End Sub, b. w jednej linijce znajduje się nie więcej niż jedna komenda, ale jedna komenda może zajmować wiele linijek, c. linijka poprzedzona znakiem jest ignorowana przez program, znaku tego używamy w dwóch celach: i. aby umieścić własny komentarz w programie np. to makro stworzyłem dnia 1 października 2012, ii. modyfikując makra, nie usuwamy starej wersji komend ale poprzedzamy je znakiem. Jeżeli po modyfikacji makro nie działa poprawnie, łatwo jest przywrócić poprzednią wersję usuwając znaki. 2. Podstawowe komendy składają się z dwóch członów oddzielonych kropką, np. Range( A7 ).Select pierwszy człon - Range( A7 ) wskazuje miejsce (tu komórkę B7), drugi człon Select określa działanie (tu zaznaczenie komórki). W tym wypadku cała komenda odpowiada zaznaczeniu (kliknięciu) komórki B7. Ogólnie: a. Pierwszy człon (nazwany obiektem) często wskazuje miejsce wykonania operacji, zaliczają się tu: i. Range(. ) wskazuje komórkę lub zakres komórek zapisanych w nawiasie między znakami, ii. ActiveCell jest to adres zaznaczonej komórki, z poziomu pisania makra, może być zmieniona np. poleceniem Select (patrz poniżej), iii. Selected obszar zaznaczony określany podobnie jak ActiveCell, b. Drugi człon (nazwany metodą) określa rodzaj operacji do wykonania: i. Select zaznacza komórkę lub blok wskazany w pierwszym członie, po wykonaniu tej komendy Selected wskazuje na ten blok, a ActiveCell na pierwszą komórkę w bloku, ii. Formula, FormulaR1C1 wprowadza formuły do komórek, iii. Text, Value wprowadzanie wartości do komórek, iv. "=INT(49*RAND()+1)"- jest to zawartość =Zaokr.do.całk(49*los()+1) polecenia INT i RAND są przetłumaczeniem funkcji z Excela do VB v. Copy kopiuj, vi. Paste wklej, vii. Clear wyczyść zawartość, viii. Delete usuń komórki. Uwaga! Nie wszystkie obiekty współpracują z wszystkimi metodami. Np. Range nie współpracuje z Paste
Przykłady: 1. Ustaw się poniżej nagranego makropolecenia, i wpisz Sub Przykład1 (potwierdź Enter). Następnie pomiędzy liniami Sub a End Sub dopisz dwie linie aby uzyskać: Sub Przykład1() Range( B7 ).Select ActiveCell.Value= Jan Kowalski End Sub Pierwsza linia deklaruje makro, Druga linia powoduje przejście do komórki B7 ( odpowiada to kliknięciu na komórce B7 w Excelu). Od tego momentu ActiveCell wskazuje na komórkę A7, Trzecia linia wpisuje do komórki aktywnej (a więc w tym wypadku A7) - Jan Kowalski. Czwarta linia zamyka Makropolecenie. 2. Napisz kolejne makropolecenie: Sub Przykład2() Range( B7 ).Value= Jan Kowalski End Sub Podobnie jak poprzedni do komórki B7 zostanie wpisany tekst, ale bez przechodzenie do tej komórki. 3. Celem tego punktu jest zaprezentowanie działania obiektu ActiveCell. Przejdź do Excela, usuń całą zawartość arkusza, ustaw się w komórce A1 i uruchom makro Przykład2, a następnie napisz abc. Tekst abc powinien pojawić się w komórce A1. Następnie usuń całą zawartość arkusza, uruchom makro Przykład1, a następnie napisz tekst abc. Tekst powinien pojawić się w komórce B7, usuwając Jan Kowalski. 4. Makropolecenie nagrane powinno być zbliżone do poniższego: Sub Makro1() ' ' Makro1 Makro ' ' Range("B2").Select ActiveCell.FormulaR1C1 = "=INT(49*RAND()+1)" Range("B2").Select Selection.AutoFill Destination:=Range("B2:B7"), Type:=xlFillDefault Range("B2:B7").Select Selection.Copy Selection.PasteSpecial Paste:=xlPasteValues, Operation:=xlNone, SkipBlanks _ :=False, Transpose:=False Application.CutCopyMode = False End Sub
5. Komenda Range( ).Value pozwala zarówno wprowadzać, jak i pobierać wartości z/do komórki: a. Range( B1 ).Value= xxx wprowadza xxx do komórki B1, b. = Range( B1 ).Value użyje zawartości komórki B1 do wyrażenia po lewej stronie np. Range( B2 ).Value= Range( B1 ).Value wprowadzi do komórki B2 wartość z komórki B1, usuwając starą zawartość B2 6. Wprowadzając wartość do komórki przy użyciu komendy Range( ).Value możemy używać prostych formuł jak dodawanie wartości również tekstu. Testy łączymy znakiem & np. a. Komendy Range( B1 ).Value= xxx Range( B2 ).Value= y & Range( B1 ).Value & z spowoduje wpisanie do komórki B2 tekstu yxxxz. b. Komenda Range( B2 ).Value= Range( B2 ).Value & Range( B1 ).Value spowoduje dołączenie do zawartości komórki B2 zawartość komórki B1 7. Napisz makropolecenie o nazwie ankieta które wprowadzi do komórki C10 Twoje imię, a do komórki D10 Twoje nazwisko. Następnie w komórce C11 imię i nazwisko przedzielone spacją jako sumę komórek C10 i D10. 8. (*) Na podstawie instrukcji opisanych poniżej napisz makropolecenie które pobiera z komórki A15 imię i nazwisko rozdzielone spacją, a następnie wpisuje do komórki A16 samo imię a do komórki B16 samo nazwisko. InStr( tekst źródłowy, tekst szukany ) wyszukuje pozycji jednego tekstu w drugim. Len( tekst ) zwraca długość tekstu. Left( tekst,n) lub Right( tekst,n) odcinają n znaków licząc odpowiednio od początku lub końca.
Visual Basic - Zmienne 1. Pisząc makropolecenia lub funkcje obliczone wartości przechowujemy w zmiennych. 2. Zmienne deklarujemy komendą: Dim nazwa_zmiennej As typ zmiennej, Gdzie: nazwa zmiennej to nazwa własna, np. x lub dane typ_zmiennej rodzaj wartości (tekstowe, liczbowe itd.) szczegóły na drugiej stronie Przykłady: Dim X As Integer zarezerwuje nazwę X dla liczb całkowitych. Dim X AsDouble, Y As Double zarezerwuje nazwy X oraz Y dla liczb rzeczywistych. 3. Napiszemy makropolecenie o nazwie Ankieta2 które pobiera od użytkownika Imię i nazwisko, a następnie zwraca go jako komunikat: a. Zadeklarujemy zmienne: Dim imie, nazwisko, osoba As String b. Pobierzemy dane od użytkownika: Imie=InputBox("Podaj swoję imię", "Dane osobowe") c. W analogiczny sposób zapytaj o nazwisko d. Połącz pobrane dane komendą Osoba=imie & & nazwisko e. Zwróć w formie komunikatu wynik komendą MsgBox(osoba) UWAGA! Zasadniczo każdy program składa się z trzech etapów: I pobranie danych (operacje wejścia), II Wykonanie obliczeń lub inne działanie programu, III Zwrócenie wyniku (operacje wyjścia). Dane możemy pobierać/zwracać również z/do komórek: X=Range( ).Value wprowadzi do zmiennej X zawartość komórki, Range( ).Value=X wprowadzi do komórki zawartość zmiennej X. 4. Napisz Makropolecenia o nazwie Przekrój obliczające pole przekroju rury o zadanej średnicy. Wynik ma być wprowadzony do wybranej komórki. W tym celu: a. Zadeklaruj zmienne D i P typu rzeczywistego podwójnej precyzji (komenda Dim), b. Pobierz wartość argumentu D komendą InputBox (użyj stosownych opisów), c. Oblicz wartość funkcji za pomocą formuły P=3,14*D^2/4 (jeżeli chcemy użyć dokładniejszej wartości π, użyj Excel.WorksheetFunction.Pi). d. Wprowadź wynik do wybranej komórki (np. B2) komendą Range( ).Value=P. 5. Napisz Makropolecenie obliczające średnią z dwóch liczb. a. NIE deklaruj zmiennych x, y typu Double, b. Pobierz wartości x, y od użytkownika, c. Oblicz wartość średniej do komórek B6 i B7 formułami: Range("B6").Value = (0 + x + y) / 2 Range("B7").Value = (x + y) / 2 d. Sprawdź działanie makropolecenia na liczbach 1 i 2, e. Zapoznaj się z działaniem instrukcji CTyp część teoretyczna, a następnie popraw makropolecenie. f. Usuń instrukcje CDbl, ale zadeklaruj zmienne x,y typu Double.
6. (*) Napisz makropolecenie zamieniające miejscami zawartość komórek F10 i F12. Podstawa teoretyczna 1. Typy zmiennych: a. Boolean typ logiczny możliwe dwie wartości True (prawda) lub False (fałsz), b. Integer typ całkowity tak zwany krótki - liczby od -32 768 do 32 767, c. Long typ całkowity tzw. długi liczby około od 2 mld do 2 mld, d. Single typ rzeczywisty pojedynczej precyzji mniejsza dokładność, e. Double typ rzeczywisty podwójnej precyzji większa dokładność, f. Date typ Daty, g. Currency typ walutowy, h. String*n typ łańcuchowy łańcuch znaków czyli tekst, gdzie n po * jest liczbą określającą długość tekstu, i. Range zmienna typu tablicowego wielowartościowa. 2. Instrukcja InputBox powoduje wyświetlenie okna w którym użytkownik może wprowadzić dane Dane=InputBox( Tekst z okienka ; Tekst z nagłówka ) Tekst wewnątrz okna ma poinformować użytkownika jakiego rodzaju dane ma podać (np. w jakich jednostkach itd.) 3. W domyśle Excel nie pilnuje, aby wartości wprowadzane do zmiennych były stosownego typu. Tzn. pomimo zadeklarowania zmiennej x jako liczbowej pozwoli na wprowadzenie do niej tekstu. Jeżeli chcemy wymusić pilnowanie typu zmiennej w części declarations wpisujem Option Explicit (pojawia się ponad makrami) 4. Instrukcja Val(s) zamienia tekst na liczbę. 5. Program Visual Basic nie trzyma typu zmiennej. Pomimo wcześniejszej deklaracji, może zmienić typ zmiennej z liczbowego na tekstowy. Wówczas np. 1+2=12. Z tego powodu istnieją instrukcje konwersji typu. Ogólna składnia to: CTyp( ) ( Convert to Typ). Np. x=cdbl(x) zamienia x na wartość rzeczywistą podwójnej precyzji, y=cint(y) zamienia wartość na wartość liczbową całkowitą.
Visual Basic Komunikaty 1. Do wzajemnego komunikowania się programu z użytkownikiem służy komenda: MsgBox( "Treść komunikatu", Przyciski, "Tytuł okna ), Jest to komunikacja dwustronna: użytkownik czyta komunikat (odbiera informację) a następnie wybiera przycisk (przekazuje informacje). Program odpowiedź użytkownika musi gdzieś zapamiętać. Dlatego komendę MsgBox poprzedzamy zmienną np. x=msgbox( Później możemy sterować działanie programu na zasadzie jeżeli x = 6 (czyli Tak patrz druga strona) to zrób 2. Aby sterować działaniem programu w zależności od reakcji użytkownika potrzebne są instrukcje warunkowe: If warunek Then Instrukcje które mają być wykonane gdy warunek jest spełniony Else: instrukcje gdy warunek niespełniony End If 2. W makro Ankieta 2 usuń linię MsgBox(osoba) a dopisz na końcu linie: I = MsgBox("Pan/Pani " & imie & " " & nazwisko, 4, "Potwierdź dane") If i=6 Then MsgBox( Dziękuję za podanie danych ) Else MsgBox( Popraw dane ) End If Dobrze napisany program w przypadku poprawki powinien sam ponownie wywołać okno wprowadzania danych. Na początku wybranej linii możemy wpisać nazwę własną a następnie dwukropek. Dopisz przed linią pobierającą imię np. Ta_linia: Imie=Inpu Jeżeli następnie w dowolnym miejscu programu użyjemy komendy GoTo Ta_linia Program przeskoczy do linii pobierania imienia. Dopisz taką linię po komendzie MsgBox( Popraw dane ). 3. Ćwiczenie: Napisz makropolecenie które pobiera wartość stężenia zanieczyszczenia/ poziom rzeki etc. A następnie w oparciu o wybrane granice zwraca odpowiedni z komunikatów: a. Poziom w normie, b. Poziom podwyższony, c. Stan alarmowy. Zaopatrz okna komunikatów o stosowne ikony.
Podstawa teoretyczna 1. Komenda MsgBox( "Treść komunikatu", Przyciski, "Tytuł okna ), Pozwala zaprojektować wygląd okna, w zależności od tego jaką liczbę zawiera parametr Przyciski. Liczba ta jest sumą trzech liczb odpowiadających za: i. Ilość i rodzaj przycisków: Przykłady: 0 tylko przycisk OK, 1 przycisk OK i Anuluj, 2 przyciski: Przerwij, Ponów próbę, Zignoruj, 3 przyciski: Tak, Nie, Anuluj, 4 przyciski: Tak i Nie, 5 przyciski: Ponów próbę i Anuluj. ii. Ikona obok komunikatu: 0 16 32 48 64 iii. Przycisk domyślny: 0 pierwszy przycisk, 256 drugi przycisk, 512 trzeci przycisk. MsgBox("Treść komunikatu", 257, "Tytuł okna") MsgBox("Treść komunikatu", 4 + 32 + 0, "Tytuł okna") 257=1+0+256 (przyciski OK i Anuluj, bez ikony, domyślny przycisk Anuluj) 4 + 32 + 0 (przyciski Tak i Nie, ikona?, domyślny przycisk Tak) 3. Po wprowadzeniu komendy i= MsgBox( "Treść komunikatu", Przyciski, "Tytuł okna ) Odpowiedź użytkownika jest zapisywana do zmiennej i zgodnie ze wzorcem: OK 1 Anuluj - 2 Przerwij- 3 Ponów próbę - 4 Zignoruj - 5 Tak - 6, Nie -7 Zmienna i powinna być uprzednio zadeklarowana jako typ całkowity (integer).
Funkcje - Ogólne informacje 1. Deklaracja funkcji: Function Nazwa_funkcji (Argument_1 As Typ, Argument_2 As Typ, ) As Typ Instrukcje. End Function UWAGA!!!!!!!!!!! Funkcje zapisujemy zawsze w modułach. Funkcja zapisana w arkuszu nie będzie w ogóle dostępna. Jeżeli część Modules jeszcze nie istnieje w danym pliku (zeszycie) należy wybrać Insert/Module. 2. Przeanalizuj poniższy przykład Function PierwiastekIloczynu (x,y As integer) As Double PierwiastekIloczynu=sqr(x*y) End Function 3. Linie deklaracji Function i End Function są pisane zamiast (!) Sub i End Sub. Ponadto linia Function spełnia wiele ról: i. Nazwa funkcji (w przykładzie ) jest jednocześnie zmienną typu zadeklarowanego za nawiasem. Jest to domyślna zmienna w której zostanie zapisana obliczona wartość funkcji. ii. Ponadto w nawiasie znajdują się zadeklarowane zmienne odpowiedniego typu będące argumentami funkcji. W przykładzie zadeklarowaliśmy dwie zmienne x i y typu całkowitego. Uwaga deklaracja zmiennych odbywa się dokładnie tak jak w makropoleceniach z tą różnicą, że nie piszemy komendy Dim. iii. Po uruchomieniu funkcji w Excelu linia deklaracji wywoła okno podobnie do komendy InputBox gdzie należy podać argumenty funkcji. UWAGA! Napisanie funkcji polega na wprowadzeniu lini obliczającej nazwa_funkcji= obliczenia wartości funkcji W przykładzie jest to linia PierwiastekIloczynu=sqr(x*y) Jeżeli funkcja za każdym razem oblicza 0 sprawdź czy nie ma różnicy (literówki) między nazwą funkcji po Function i nazwą zmiennej w linii obliczającej.
Funkcje 1. Zapoznaj się z częścią teoretyczną. Następnie przepisz przykład z punktu 2, przejdź do Excela i uruchom kreatora funkcji jak pokazano na rysunku. Jeżeli funkcja została napisana w module, pojawi się kategoria funkcji użytkownika. Znajdziesz w niej swoją funkcję. 2. Napisz funkcję obliczającą pole przekroju rury o zadanej średnicy Makropolecenie z poprzednich ćwiczeń, ale jako funkcja. 3. Każda funkcja utworzona w Excelu posiada krótki opis. Aby dodać opis funkcji przejdź do Excela, wybierz przycisk Makra. Pomimo, że lista zawiera tylko makra, okno to obsługuje również funkcje. Po wpisaniu w okno na górze nazwy funkcji, uaktywni się przycisk opcje tam można dodać opis. 4. Dodaj sensowny opis działania stworzonej poprzednio funkcji. 5. (*) Napisz funkcję obliczającą wypływ przez przelew trójkątny, niezatopiony zgodnie ze Q gdzie. 0.996 1.331 tg 2 H 2. 47 wzorem Funkcja tangens to Tan( kąt). Ważne, funkcje trygonometryczne w Excelu liczą przy użyciu radianów. Dodaj stosowny opis funkcji mówiący o konieczności zamiany stopni na radiany i zakresach dla zmiennych. 6. Zwróć uwagę, że w przypadku funkcji nazwa zmiennej pojawia się w okienku wprowadzania danych. Dlatego powinna ona sugerować użytkownikowi co oznacza. Zdefiniuj funkcję o nazwie S_wazona2 obliczającą średnią ważoną dwóch liczb. b. Funkcja zależy od czterech argumentów typu Double, nazwijmy je: Liczba1, Waga1, Liczba2, Waga2. c. Wartość funkcji jest typu Double. d. Wzór na średnią ważoną