EKTOMIKORYZY UKRYTY POTENCJAŁ BADAŃ MIKOLOGICZNYCH Maria Rudawska Pracownia Badania Mikoryz
Pionierzy badań nad mikoryzą F.M. Kamieński A.B. Frank (1851-1912) (1839-1900)
Frank (1885) podział na mikoryzę endo- i ektotroficzną Melin (1927) klasyfikacja mikoryz sosny - 4 podstawowe typy i 2 podtypy - oparta na podstawowych cechach morfolog. Harley (1937) klasyfikacja mikoryz buka - oparta na podstawowych cechach morfolog.
Instytut Instytut Dendrologii Dendrologii PAN PAN w Kórniku w Kórniku Pracownia Pracownia Badań Badań Mikoryz Mikoryz Schemat przekroju poprzecznego przez korzeń: A - korzeń bez mikoryzy z włośnikami B, C, D - ektomikoryzy E mikoryza arbuskularna m - mufka grzybniowa sh - sieć Hartiga sz. g - sznury grzybniowe
Ektomikoryza mufka grzybniowa Sieć Hartiga
T. Dominik Dominik T. (1956) Projekt nowego podziału mikoryz ektotroficznych oparty na cechach morfologiczno-anatomicznych. Roczn. Nauk Lesnych 14: 223-245 Dominik T. (1969) Key to ectotrophic mycorrhizae. Fol. For. Polon., Seria A 15: 309-328
Prof. dr Roman Pachlewski PACHLEWSKI R. 1967. Mikotrofizm systemu korzeniowego. W: Zarys fizjologii sosny zwyczajnej. S. Białobok, W. Żelawski (red).pwn, Warszawa-Poznań, str.307-328. PACHLEWSKI R. 1974. Studies on symbiotic properties of mycorrhizal fungi of pine (Pinus sylvestris L.) with the aid of the method of mycorrhizal symbiosis in pure culture on agar. (Pachlewski R & Pachlewska J. eds), Warsaw: Forest Research Institute, str.228. PACHLEWSKI R., CHRUŚCIAK E., ZAWISTOWSKA T. 1978. Wykorzystanie przez grzyby mikoryzowe azotu z ró nych form nawozów azotowych stosowanych w nawo eniu lasu. Rocz. Gleboznawcze XXIX, Nr 3:101-110. PACHLEWSKI R. I CHRUŚCIAK E. 1979. Aktywność enzymatyczna grzybów mikoryzowych. Acta Mycologica Vol.XV (1):3-9. PACHLEWSKI R. 1983. Grzyby symbiotyczne i mikoryza sosny. Prace IBL, 615:1-132. PACHLEWSKI R., KOCOŃ J. 1985. Ultrastruktura strzępek ektendomikoryzowego grzyba sosny. Acta Mycologica XXI (1): 23-26
Agerer R. (red.) (1987-2003) Colour Atlas Of Ectomycorrhizae. Einhorn Verlag. Agerer R. (red.) (1996-2003) Descriptions of Ectomycorrhizae. Einhorn Verlag. AGERER R, RAMBOLD G: DEEMY, a DELTA-based System for Characterization and Determination of Ectomycorrhizae. Version 1.0 (1996), Version 1.1 (1998). Ingleby K., Mason P. A., Last F. T., Fleming L. V. 1990. Identfication of ectomycorrhizas. ITE research publication no. 5. Edinburgh, Scotland: Institute of Terrestial Ecology
zbiorowisko grzybów ektomikoryzowych gatunki występujące wspólnie w czasie i przestrzeni (Begon i wsp. 1990)
Resupinate fungi - Corticiaceae
PCR Polymerase chain reaction Łańcuchowa reakcja polimerazy Mullis, K.B. and Faloona, F.A. 1987. Specific synthesis of DNA in vitro via a polymerase-catalyzed chain reaction. Methods Enzymology 155: 335-50. NAGRODA NOBLA W DZIEDZINIE CHEMII W ROKU 1993 Kary B. Mullis (USA) - za odkrycie reakcji PCR pozwalającej powielić tanio i wydajnie dowolny fragment DNA
Izolacja Amplifikacja regionu ITS rdna (PCR) Elektroforeza Rozpoznanie Sekwencjonowanie
Laccaria laccata Lakówka pospolita Laccaria tortilis Lakówka drobna
Hebeloma spp. włośnianki
Suillus luteus Maślak zwyczajny
Inocybe curvipes Strzępiak wełenkowy
Paxillus involutus Krowiak podwinięty
Rhizopogon roseolus Piestrówka różowa
Thelephora terrestris Chropiatka pospolita?
W. mikolae T. terrestris Suilloid group H. crustuliniforme H. longicaudum T. ochroleuca P. fortinii Tuber sp. 1 WZGLĘDNA OBFITOŚĆ WYSTĘPOWANIA GRZYBÓW MIKORYZOWYCH NA SADZONKACH SOSNY W SZKÓŁKACH LEŚNYCH 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 5 12 GATUNKÓW
W. mikolae IDPAN.2 T. terrestris Tuber sp. Wilcoxina sp. 1 IDPAN.1 IDPAN.3 H. crustuliniforme A. byssoides Wilcoxina sp. 2 T. ochroleuca C. geophilum P. finlandia P. constellatio P. involutus Tomentella sp.1 H. longicaudum WZGLĘDNA OBFITOŚĆ WYSTĘPOWANIA GRZYBÓW MIKORYZOWYCH NA SADZONKACH ŚWIERKA W SZKÓŁKACH LEŚNYCH 45 40 35 30 17 GATUNKÓW 25 20 15 10 5 0
W. mikolae S. grevillei Pezizales 1 Tuber 2 Tuber 1 Pezizales 2 Pezizales 3 WZGLĘDNA OBFITOŚĆ WYSTĘPOWANIA GRZYBÓW MIKORYZOWYCH NA SADZONKACH MODRZEWIA W SZKÓŁKACH LEŚNYCH 7 GATUNKÓW 80 70 60 50 40 30 20 10 0
Peziza sp. Tuber sp. 1 Laccaria tortilis Inocybe curviceps H. ericae H. sacchariolens Hebeloma sp. L. proxima Pezizales 3 P. involutus C. geophilum S. verrucosum P. fortinii Basidiomycota Alnicola sp. Pezizales 5 A. byssoides Inocybe sp. Tricholomataceae Pezizales 4 S. areolatum ID PAN 4 Tomentella sp. WZGLĘDNA OBFITOŚĆ WYSTĘPOWANIA GRZYBÓW MIKORYZOWYCH NA SADZONKACH DĘBÓW W SZKÓŁKACH LEŚNYCH 25 20 15 23 GATUNKI Q. petraea Q. robur 10 5 0
Hebeloma sacchariolens Hydnotrya tulasnei Tuber sp Alnicola sp 1 Laccaria tortilis uncultured ascomycete UN F 51 Cenococcum geophilum Scleroderma citrinum Tomentella sp 2 Rhizoscyphus ericae Scleroderma areolatum Hebeloma sp Tuber maculatum UN fungus Lactarius sp Codophora sp 1 Hebeloma vesterholtii Pezizales 1 UN F33 Geopora cervina Phialophora sp Hebeloma cavipes Tomentella sp 1 Hymenogaster australis Scleroderma laeve WZGLĘDNA OBFITOŚĆ WYSTĘPOWANIA GRZYBÓW MIKORYZOWYCH NA SADZONKACH BUKA W SZKÓŁKACH LEŚNYCH 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 26 GATUNKÓW
Tuber sp. 1 W. mikolae T. terrestris H. longicaudum H. crustuliniforme T. ochroleuca P. fortinii S. luteus S. bovinus S. variegatus R. luteolus R. roseolus C. geophilum H. ericae Tomentella sp. A. byssoides P. involutus Wilcoxina sp. 1 Wilcoxina sp. 2 P. constellatio IDPAN.1 IDPAN.2 IDPAN.3 Peziazales 3 Pezizales 1 S. grevillei Tuber sp. 2 Pezizales 2 Sosna Świerk Modrzew Dęby Buk S. areolatum H. sacchariolens Alnicola sp. Hebeloma sp. L. tortilis Unidentified Inocybe sp. Tricholomataceae Pezizales 4 Basidiomycota Pezizales 5 S. verrucosum I. curviceps Peziza sp. L. proxima Hydnotrya tulasnei uncultured ascomycete UN F 51 Scleroderma citrinum Tomentella sp 2 Tuber maculatum UN fungus Lactarius sp Codophora sp 1 Hebeloma vesterholtii UN F33 Geopora cervina Phialophora sp Hebeloma cavipes Hymenogaster australis Scleroderma laeve Sosna Świerk Modrzew Dęby Buk
Tuber sp. Modrzew europejski Sosna zwyczajna Świerk pospolity Dęby Buk zwyczajny
Wilcoxina mikolae Sosna zwyczajna Świerk pospolity Modrzew europejski
Cenococcum geophilum Świerk pospolity Dąb Buk zwyczajny
Rhizoscyphus ericae Dąb Buk zwyczajny Bk Tomentella sp. Świerk pospolity Db Dąb Bk Buk zwyczajny
Scleroderma aerolatum Dąb Db Bk Buk zwyczajny Hebeloma sacchariolens Dąb Bk Buk zwyczajny
Hebeloma longicaudum Sosna zwyczajna Hebeloma crustuliniforme Świerk pospolity Sosna zwyczajna Świerk pospolity
Thelephora terrestris Świerk pospolity Sosna zwyczajna Tricharina ochroleuca Świerk pospolity Sosna zwyczajna
Świerk pospolity Amphinema byssoides Dąb Paxillus involutus Dąb Świerk pospolity
Alnicola sp. Dąb Buk zwyczajny Laccaria tortilis Dąb Buk zwyczajny
Rhizopogon roseolus (=rubescens) - Sosna zwyczajna Rhizopogon luteolus - Sosna zwyczajna Instytut Dendrologii PAN w Instytut Krniku Dendrologii PAN w Kórniku
Suillus bovinus- Sosna zwyczajna
Suillus variegatus - Sosna zwyczajna
Suillus luteus - Sosna zwyczajna
Suillus grevillei - Modrzew europejski
Dąb szypułkowy i bezszypułkowy Scleroderma verrucosum Inocybe sp. Inocybe curvipes Laccaria proxima Peziza sp. Basidiomycota Pezizales 4 Un. fungus Pezizales 5
Buk zwyczajny Un. ascomycota Tuber maculatum Geopora cervina Phialophora sp. Hydnotrya tulasnei Hymenogaster australis Cadophora sp. Lactarius sp. Hebeloma vesterholtii Hebeloma cavipes Scleroderma laeve Scleroderma citrinum F 51 Tomentella sp.2 Un. fungus F 33
PODZIEMNA I NADZIEMNA STRUKTURA ZBIOROWISKA GM PINUS MUGO Wilcoxina rehmii Tricholoma sp. Un. Pezizomycotina Cenococcum geophillum Meliniomycetes veriabilis Un. Basidiomycetes Cortinarius cf. obtusus Cortinarius croceus Cortinarius sp. Suillus luteus Suillus bovinus Rusulla paludosa Lactarius rufus Cortinarius mucosus Cortinarius samisenguinens Xerocomus rubellus Suillus variegatus Lactarius deliciosus Lactariusvolemus
Podziękwanie dla: Thanks for your attention Dr Piotr Mleczko Dr Tomasz Leski Dr Michał Iwański Dr Lidia Trocha Mgr Marcin Pietras Dziękuję za uwagę