POLSUS TOP GENETICS. Sfinansowano z Funduszu Promocji Mięsa Wieprzowego

POLSUS TOP GENETICS Sfinansowano z Funduszu Promocji Mięsa Wieprzowego

POLSKA HODOWLA W ZASIĘGU RĘKI www.hodowcy.polsus.pl

POLSUS TOP GENETICS Warszawa 2017

Opracowanie: Tadeusz Blicharski, Anna Hammermeister, Agnieszka Warda, Martyna Snopkiewicz, Katarzyna Skrzymowska, Piotr Kołodziejczyk, Anna Rekiel, Justyna Więcek Konsultacja naukowa części merytorycznej: prof. dr hab. Marian Różycki prof. dr hab. Zygmunt Pejsak Zdjęcie na okładce: Arkadiusz Drewing Wydawca: Polski Związek Hodowców i Producentów Trzody Chlewnej POLSUS ul. Ryżowa 90, 02-495 Warszawa tel.: +48 22 723 08 06 Dział Hodowli +48 22 882 82 03 Biuro +48 882 82 01 Dział Marketingu +48 22 667 93 07 Dział Księgowości i Kadr fax: +48 22 723 00 83 e-mail: polsus@polsus.pl www.polsus.pl Warszawa 2017 nakład: 1500 egzemplarzy skład, łamanie, druk: studiomagic www.studiomagic.pl

Spis treści Fundusz Promocji Mięsa Wieprzowego 5 Harmonogram wystaw zwierząt hodowlanych i targów w 2017 roku 7 Nowoczesna oferta 9 Rasy 9 Wybór loszki 14 Wybór knurka 14 Wykorzystanie efektu heterozji 14 Pokrewieństwo 15 Pokrój i kondycja 15 Rasy mateczne i ojcowskie 16 Dokumenty 17 Transport 17 Kwarantanna 17 Aklimatyzacja 18 Zabiegi pielęgnacyjno-profilaktyczne 18 Mikroklimat 19 Powierzchnia kojca dla loszek i knurków 19 Przygotowanie do krycia 20 Krycie 20 Intensywność użytkowania knurka 21 Właściwy przebieg krycia loszek 21 Utrzymanie loszek po kryciu 22 Żywienie loszek 22 Żywienie knurków 24 Najczęstsze błędy popełniane w rozrodzie świń 26 ABC prawidłowego postępowania ze zwierzętami hodowlanymi 30 3

Oferta materiału hodowlanego POLSUS 33 woj. dolnośląskie 33 woj. kujawsko - pomorskie 35 woj. lubelskie 51 woj. lubuskie 64 woj. łódzkie 66 woj. małopolskie 69 woj. mazowieckie 71 woj. opolskie 77 woj. podkarpackie 80 woj. podlaskie 82 woj. pomorskie 84 woj. śląskie 91 woj. świętokrzyskie 93 woj. warmińsko - mazurskie 95 woj. wielkopolskie 99 woj. zachodniopomorskie Wykaz najlepszych hodowli 113 114 Wykaz hodowców, których stada uzyskały certyfikat zdrowia POLSUS 118 Wykaz hodowców, których stada uzyskały certyfikat PQS 120 Organizacje wojewódzkie zrzeszone w POLSUS 121 Adresy i telefony biur POLSUS 123 Wzory dokumentów hodowlanych 124 Wzór umowy kupna/sprzedaży świń hodowlanych 127 Wzory wniosków o przyjęcie Związku/Zrzeszenia/Grupy Producentów lub osoby fizycznej na członka PZHiPTCh POLSUS 4 131

Fundusz Promocji Mięsa Wieprzowego W 2017 r. PZHiPTCh POLSUS zaplanował realizację następujących zadań finansowanych ze środków Funduszu Promocji Mięsa Wieprzowego: Promocja materiału hodowlanego podczas targów i wystaw w 2017 roku - świnie W przypadku 23 wystaw regionalnych w 2017 roku dofinansowanie ma na celu ułatwienie nawiązania kontaktów handlowych hodowców z potencjalnymi nabywcami materiału hodowlanego poprzez prezentację gospodarstw w formie filmu, upowszechnianie fachowych porad dotyczących hodowli świń poprzez materiały branżowe w formie broszur ( TOP GENETICS, Jak postępować z knurkiem i loszką hodowlaną ), ulotek, doradztwa zootechnicznego świadczonego przez pracowników POLSUS na stoiskach informacyjnych. Wystawy regionalne będą stanowiły znakomitą oprawę do wręczenia nagród dla hodowców za osiągnięte wyniki hodowlane. Nieodłącznym elementem wystaw regionalnych są profesjonalnie przygotowane stoiska informacyjne, obsługiwane przez specjalistów do spraw hodowli świń PZHiPTCh POLSUS, które są źródłem rzetelnej informacji nt. hodowli i produkcji świń. Uzupełnieniem dotarcia do potencjalnych klientów ma być kontynuacja działań prowadzonych w Internecie na stronie www.polsus.pl w ramach KATALOGU HODOWCÓW, gdzie zostaną zaktualizowane dane dot. wartości hodowlanej przy poszczególnych profilach oraz przeprowadzone prace mające na celu modernizację całej strony internetowej. W roku 2017 PZHiPTCh POLSUS planuje wziąć udział w 2 imprezach targowych: FERMA ŚWIŃ I DROBIU, CENTRALNE TARGI ROLNICZE. Targi te są doskonałą okazją do organizacji promocji w postaci degustacji, konferencji tematycznych dot. alergenności mięsa wieprzowego, aktualnej wartości dietetycznej wieprzowiny, innowacyjności w chowie i hodowli, biożywności. XXVIII Krajowa Wystawa Zwierząt Hodowlanych - świnie Związek POLSUS zaprezentuje założenia Krajowego Programu Hodowlanego podczas Krajowej Wystawy Zwierząt Hodowlanych, która odbędzie się na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich w Poznaniu w dniach 5-7 maja 2017 r. Zapraszamy na stoisko informacyjno-doradcze obsługiwane przez pracowników PZHiPTCh POLSUS - specjalistów do spraw hodowli świń oraz specjalistów z zakresu rozrodu świń i weterynarii. Zostaną zaprezentowane wszystkie rasy świń, dla których Związek POLSUS prowadzi księgi hodowlane:,, hampshire, duroc, pietrain i puławska. W ofercie wystawienniczej znajdzie się również coś dla najmłodszych zwiedzających. Oprócz atrakcji w postaci bezpośredniego zetknięcia się z żywymi zwierzętami przekażemy dzieciom podstawowe informacje na temat hodowli świń, ich utrzymania, ciekawostki dotyczące zachowania świń (budowanie gniazda przez lochę, ulubione zapachy, kolory) itp. Zaaranżowana dla nich przestrzeń będzie łączyła edukację i zabawę. Wieprzowina mięsem bezpiecznym dla konsumentów Głównym celem zadania jest wykazanie bezpieczeństwa mięsa wieprzowego pod względem jego alergenności oraz braku zanieczyszczeń chemicznych oraz poinformowanie, że mięso wieprzowe nie zawiera alergenów soi, białka mleka krowiego czy pochodzącego z ryb oraz że nie zawiera glutenu ze zbóż. W ramach zadania zostaną przeprowadzone badania laboratoryjne na jednym z najbardziej pożądanych elementów tuszy, tj. schabie, pochodzącym od świń krajowych o znanym i udokumentowanym pochodzeniu z planowych kojarzeń, z różnych regionów Polski. Wyniki badań laboratoryjnych zostaną zebrane i opatrzone komentarzem zawierającym wnioski z przeprowadzonych analiz oraz ich porównanie z nielicznymi danymi literaturowymi. Następnie w formie opracowania zostaną udostępnione podmiotom, które zajmują się szeroko rozumianym żywieniem człowieka, a także organizacjom mającym bezpośredni lub pośredni wpływ na edukację społeczeństwa w zakresie jakości mięsa wieprzowego. 5

Realizacja strategii rozwoju systemu PQS Strategia rozwoju systemu PQS zakłada umacnianie oraz budowanie współpracy pomiędzy poszczególnymi ogniwami łańcucha dostaw oraz wykształcenie poprawnych relacji pomiędzy jego uczestnikami. W związku z tym główny nacisk zostanie położony na bezpośrednie działania skierowane do producentów trzody i działania informacyjne skierowane do przedstawicieli rynku detalicznego. Projekt zakłada przeprowadzenie szkoleń grupowych (głównie wśród rolników) oraz indywidualnych konsultacji (głównie wśród detalistów). W celu wsparcia działań rozwojowych systemu przewidziano także działania reklamowe skierowane do konsumentów. Działania te wpisują się w znakowanie żywności krajem pochodzenia i dobrowolne znakowanie produktu znakiem Produkt polski, ponieważ System PQS gwarantuje otrzymanie mięsa w całości pochodzącego z produkcji krajowej, bez importowania zwierząt do tuczu. Dlatego rozwój i promocja tego systemu jakości jest czynnikiem chroniącym zarówno naszych producentów trzody, jak i przetwórców skupujących żywiec lub półtusze PQS, bowiem w swoich standardach system wymaga polskiego surowca. Projekt realizowany w ramach akcji partnerskiej ze Związkiem Polskie Mięso. Realizacja strategii rozwoju systemu PQS kontynuacja Działanie jest kontynuacją zadania Realizacja strategii rozwoju systemu PQS. Kontynuacja programu zakłada dalsze umacnianie współpracy pomiędzy poszczególnymi ogniwami łańcucha dostaw oraz spopularyzowanie certyfikowanego mięsa wieprzowego. W związku z tym główny nacisk zostanie położony na bezpośrednie działania skierowane do szerokiego grona potencjalnych odbiorców, tj. do restauratorów, przedstawicieli sieci HoReCa, fast food, handlu, a także placówek zbiorowego żywienia, firm cateringowych, domów weselnych, hoteli, pensjonatów, ośrodków wypoczynkowych, uzdrowisk, małej gastronomii oraz rynku detalicznego. W ramach zadania realizowane będą w dalszym ciągu działania przypominające wśród rolników i przetwórców (szkolenie dla rolników i przetwórców, reklama w prasie branżowej). W celu wsparcia działań rozwojowych systemu przewidziano także działania reklamowe i pro- 6 mocyjne skierowane do konsumentów, które będą wskazywały w jaki sposób odbywa się produkcja żywca wieprzowego oraz mięsa certyfikowanego, pokażą jego walory oraz polskie źródło pochodzenia. Takie podejście pozwoli budować patriotyzm konsumencki, a w efekcie wpłynąć na poprawę sytuacji w sektorze trzodowym w Polsce. Projekt zakłada promocję mięsa PQS podczas targów, np. Business Food Forum oraz udział w targach Eurogastro. Zakładana jest promocja w mediach, w prasie kobiecej i specjalistycznej oraz w Internecie. Promocja mięsa wieprzowego wśród fanów programów kulinarnych wortalu YouTube połączona ze zlotem YouTuberów Ideą projektu jest zwiększenie konsumpcji polskiej wieprzowiny, poprzez aktywizację grupy użytkowników internetowych kanałów wideo na wortalu YouTube. Cel ten planuje się osiągnąć poprzez zaangażowanie do współpracy gwiazd z wiodących kanałów tematycznych poświęconych gotowaniu, które nie tylko zrealizują filmy, omawiające m.in. walory smakowe dań z polskiej wieprzowiny, ale również wezmą udział w wydarzeniu, jakim jest impreza dla fanów, określana roboczym tytułem "Zlot YouTuberów". Największym tego typu wydarzeniem jest Orange Video Fest w Warszawie. Jako wsparcie marketingowe przewidziana jest budowa strony www, banerowa kampania internetowa, wyświetlana na największych portalach informacyjnych (onet, wp, YouTube, itp.) o planowanej liczbie odsłon na poziomie 2 mln, dzięki współpracy z internetowymi sieciami reklamowymi (ibillboard, IDMnet, Doubleclick Ad Exchange, Goldbach Audience PL). Dodatkowo fanpage na facebooku, twitter i inne media społecznościowe. Koncepcją podjętych działań podczas zlotu są 2 pokazy sztuki kulinarnej każdej z 3 gwiazd kanałów tematycznych YouTube związanych z gotowaniem, konkurs z nagrodami dla fanów, którzy będą mogli spróbować swoich sił w kuchni. Wszystko będzie sfilmowa-ne, w celu późniejszej publikacji na YouTube. Widzowie kanałów tematycznych wortalu YouTube otrzymają treść, którą będą mogli wielokrotnie oglądać oraz komentować i tworzyć własne remiksy nagrań.

Harmonogram wystaw zwierząt hodowlanych i targów w 2017 roku Lp. Nazwa wydarzenia Adres wydarzenia Termin 1. MAZURSKIE AGRO SHOW OSTRÓDA 2017 Regionalna Wystawa Zwierząt Hodowlanych EXPO ARENA Ostróda, ul. Grunwaldzka 15 11-12.02. 2. XX Międzynarodowe Targi Ferma Świń i Drobiu Hala EXPO/MOSiR Łódź, al. Politechniki 4 woj. łódzkie 17-19.02. 3. XVIII Regionalna Kujawsko-Pomorska Wystawa Zwierząt Hodowlanych w Minikowie Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie Minikowo, pow. Nakło nad Notecią woj. kujawsko-pomorskie 13-14.05 4. Krajowa Wystawa Zwierząt Hodowlanych Międzynarodowe Targi Poznańskie Sp. z o.o. Poznań, ul. Głogowska 14 5-7.05. 5. III Sierpeckie Dni Rolnika w Studzieńcu Teren Zespołu Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Studzieńcu woj. mazowieckie 12-13.05. 6. Wystawa Zwierząt Gospodarskich i Drobnego Inwentarza LODR Oddział w Lubniewicach, ośrodek szkoleniowy Pałac w Gliśnie Glisno 123 wol. lubuskie 27-28.05 7. Pomorska Wojewódzka Wystawa Trzody Chlewnej Lubań, 83-422 Nowy Barkoczyn woj. pomorskie 3-4.06. 8. XXIII Regionalna Wystawa Zwierząt Hodowlanych w Sielinku Centrum Wystawowo-Szkoleniowe Opalenica, ul. Parkowa 2 woj. wielkopolskie 3-4.06. 9. XXIV Targi Rolnicze AGRO-TARG 2016 Pokaz Trzody Chlewnej i Drobnego Inwentarza Lubuski Ośrodek Doradztwa Rolniczego Kalsk 91 woj. lubuskie 4.06. 10. XVIII Mazowieckie Dni Rolnictwa Mazowiecka Wystawa Zwierząt Hodowlanych Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego Oddział Poświętne w Płońsku Płońsk, ul. Sienkiewicza 11 woj. mazowieckie 10-11.06. 11. Targi Rolne W sercu Polski XIX Wojewódzka Wystawa Zwierząt Hodowlanych w Bratoszewicach Łódzki Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Bratoszewicach Bratoszewice, ul. Nowości 32 woj. łódzkie 17-18.06. 7

Lp. Nazwa wydarzenia Adres wydarzenia Termin 12. XVIII Regionalna Wystawa Zwierząt Hodowlanych Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Gdańsku Oddział w Starym Polu Stare Pole, ul. Marynarki Wojennej 21 woj. pomorskie 17-18.06. 13. XIX Regionalna Wystawa Zwierząt Hodowlanych w Boguchwale Podkarpacki Ośrodek Doradztwa Rolniczego Boguchwała, ul. Tkaczowa 146 woj. podkarpackie 24-25.06. 14. XXIV Regionalna Wystawa Zwierząt Hodowlanych Dni z Doradztwem Rolniczym Podlaski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Szepietowie Szepietowo woj. podlaskie 24-25.06. 15. XII Świętokrzyska Wystawa Zwierząt Hodowlanych w Modliszewicach Świętokrzyski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Modliszewicach Modliszewice, ul Piotrkowska 30 woj. świętokrzyskie 24-25.06. 16. XXII Regionalna Wystawa Zwierząt Hodowlanych w Piotrowicach Piotrowice koło Chojnowa woj. dolnośląskie 24-25.06 17. XXXI Wystawa Zwierząt Hodowlanych, Maszyn i Urządzeń Rolniczych w Sitnie ZDR Zamość Sitno 116 woj. lubelskie 1-2.07. 18. XV Pałucka Wystawa Zwierząt Hodowlanych w Żninie Teren nad Jeziorem Czaplem w Żninie Żnin woj. kujawsko-pomorskie 19-20.08. 19. Warmińsko-Mazurska Wystawa Zwierząt Hodowlanych Teren wystawienniczy WarmińskoMazurskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Olsztynie woj. warmińsko-mazurskie 2-3.09 20. Międzynarodowe Dni z Doradztwem Rolniczym Teren Agencji Rozwoju Miasta Siedlce Siedlce, ul. Jana Pawła II 6 woj. mazowieckie 2-3.09 21. XXX Barzkowickie Targi Rolne AGRO POMERANIA 2016 Zachodniopomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego Barzkowice 1 woj. zachodniopomorskie 8-10.09. 22. XXII Kociewska Wystawa i Pokaz Zwierząt Hodowlanych w Bolesławowie Zespół Szkół Rolniczych Centrum Kształcenia Praktycznego Bolesławowo 15 woj. pomorskie 23-24.09 23. XII Regionalna Wystawa Zwierząt Hodowlanych Gminny Ośrodek Sportu i Rekreacji w Zakrzowie Zakrzów, ul. Parkowa 10 woj. opolskie wrzesień 24. CENTRALNE TARGI ROLNICZE Warsaw Expo, Nadarzyn woj. mazowieckie 30.11-2.12 8

Nowoczesna oferta Loszki i knurki pochodzące z Krajowego Programu Hodowlanego są hodowane przy wykorzystaniu zarówno klasycznych metod pracy hodowlanej jak i najnowocześniejszych metod oceny wartości użytkowej oraz hodowlanej (BLUP). Hodowla odbywa się z poszanowaniem zasad dobrostanu zwierząt, ich zdrowia oraz ochrony środowiska naturalnego. Zwierzęta hodowlane (za wyjątkiem rasy pietrain) są wolne od homozygotycznej formy recesywnego genu wrażliwości na stres RYR1TT (nn), dzięki czemu ograniczono niekorzystny wpływ genu RYR1T na cechy jakości mięsa i cechy użytkowości rozpłodowej. Mniejsze są również straty zwierząt w czasie obrotu przedubojowego. Współczesne loszki i knurki hodowlane charakteryzują się wysoką wartością użytkową i hodowlaną. Trzeba jednak pamiętać, że z wysoką produkcyjnością zwierząt hodowlanych wiąże się wzrost wymagań w zakresie warunków utrzymania, żywienia i pielęgnacji. Są to inne, i zarazem większe, potrzeby niż dla tuczników. Jednocześnie słabnie ich odporność na choroby. Dlatego warto zadbać o to, aby stawka zakupionych zwierząt pochodziła z jednego źródła. Pozwoli to uniknąć ewentualnych komplikacji związanych z różnym statusem zdrowotnym nabytego materiału hodowlanego. Rasy świń przedstawione w niniejszej publikacji mogą być wykorzystywane do produkcji wysokiej jakości wieprzowiny w systemie PQS (Pork Quality System), uznanym przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi za krajowy system jakości żywności. Rasy Wielka biała polska () Cechy charakterystyczne Bardzo dobra użytkowość rozpłodowa: «liczne mioty «zdrowe potomstwo «troskliwość macierzyńska «wysoka mleczność. Bardzo dobre przystosowanie do warunków środowiskowych. Loszki rasy przeznaczone są na matki do krzyżowania towarowego. Prace nad stworzeniem rasy wielkiej białej polskiej rozpoczęto na początku XX w. Powstała w wyniku krzyżowania świń rasy białej ostrouchej, w typie użytkowym tłuszczowo-mięsnym z rasą wielką białą angielską. Księgi hodowlane dla tej rasy otwarto w 1956 roku. Uzyskano świnie w typie mięsnym. Świnie rasy charakteryzują się wybitną użytkowością rozpłodową. Sprzyja temu ich budowa i wyniki wieloletniej selekcji. Lochy tej rasy są bardzo dobrymi i troskliwymi matkami. Oprócz doskonalenia płodności i plenności rasa ta selekcjonowana była w kierunku: 9

zwiększenia tempa przyrostów dziennych i poprawy jakości tuszy. Na budowie i użytkowości świń tej rasy szczególne, pozytywne piętno, odcisnęła wieloletnia produkcja bekonu oparta o tę rasę. Jak wykazała praktyka, świnie te sprawdzają się w produkcji wielkostadnej. Pod względem cech użytkowości tucznej i rzeźnej, świnie charakteryzują się wynikami na poziomie większości ras ojcowskich, czyli szybkim tempem wzrostu, cienką słoniną i dobrą jakością mięsa. Zwierzęta tej rasy są wolne od recesywnego genu RYR1T. Zwiększa to ich atrakcyjność jako komponentu w programie krzyżowania towarowego. Wzorzec rasy Świnia duża, uzyskuje masę ciała 350-400 kg; długa, średnio szeroka i głęboka, o płaskich bokach, w zadzie szeroka, z dobrze umięśnionymi szynkami. Świnia późno dojrzewająca. Szczegóły pokroju Głowa - średniej wielkości, o szerokim czole, bez poprzecznych fałd skórnych, w profilu lekko załamana, policzki mięsiste lecz płaskie, ryj prosty, uszy dość duże szeroko ustawione, stojące, lekko pochylone do przodu i na boki; szyja - lekka bez przetłuszczonego karku i bez uwydatnionego podgardla; łopatki płaskie, nieduże, przylegające do tułowia nie wykazujące rozluźnień w kłębie; klatka piersiowa - dość głęboka, silnie wysklepiona, z boków płaska bez zagłębień za łopatkami; grzbiet - długi, mocny lekko łukowaty; zad długi, łagodnie spadzisty, ogon wysoko osadzony; szynki - szerokie, sięgające do stawów skokowych, bez fałd tłuszczowych; brzuch - o poziomej linii podbrzusza, co najmniej 12 prawidłowo rozwiniętych sutków; dopuszcza się asymetrię 1 sutka, sutki kraterowe są niedopuszczalne; nogi - kościste, szeroko rozstawione i proste; skóra - biała, cienka, bez poprzecznego fałdowania, szczecina - biała. 10 Polska biała zwisłoucha () Cechy charakterystyczne Bardzo dobra użytkowość rozpłodowa: «liczne mioty «zdrowe potomstwo «troskliwość macierzyńska «wysoka mleczność. Bardzo dobre przystosowanie do warunków środowiskowych. Loszki rasy przeznaczone są na matki do krzyżowania towarowego. Najliczniejsza rasa w Polsce. Podobnie jak, ukształtowana pod wpływem licznych i różnorodnych importów, którymi uszlachetniano prymitywne rasy rodzime. Przez długi czas, oprócz bezpośredniego dolewu do krwi świń importowanych, w obrębie rasy utrzymywano odrębne, genetycznie wyspecjalizowane linie. Obecnie, wszystkie te linie po włączeniu tworzą jedną rasę, chociaż nadal utrzymywane są stada o dość dużej odrębności. Świnie tej rasy charakteryzują się ogółem cech użytkowych na wysokim poziomie, w tym przede wszystkim bardzo dobrą użytkowością rozpłodową. Przy doborze przywiązywano dużą wagę do kształtowania pożądanej sylwetki. Pokrój świń tej rasy przyczynił się z pewnością do jej tak dużego rozpowszechnienia. Można przyjąć, że różnice w zakresie poziomu użytkowości różnych cech, między rasami i są mniejsze niż pomiędzy poszczególnymi liniami i grupami wewnątrz ras. Obecnie świnie rasy są wolne od genu RYR1T.

Wzorzec rasy Budowa świń rasy jest bardzo szlachetna". Są dość duże, osiągają 250-300 kg masy ciała, późno dojrzewają. Szczegóły pokroju Głowa - nieduża, z szerokim czołem, o profilu lekko załamanym, ryj średnio długi, uszy od dużych i szerokich, bezwładnie zwisających i sięgających do tarczki ryjowej do niedużych, dość wąskich, półsztywnych, nie zasłaniających oczu; szyja - długa, cienka i lekka; łopatki - małe, dobrze przylegające; klatka piersiowa - raczej płytka, szeroka, dobrze wysklepiona; grzbiet - długi, szeroki, lekko łukowaty; zad - długi, nieco spadzisty; szynki - szerokie, nisko opuszczone, bez fałd tłuszczowych; brzuch - głęboki, co najmniej 12 prawidłowo rozwiniętych sutków, dopuszcza się asymetrię 1 sutka, sutki kraterowe są niedopuszczalne; nogi - kościste, stosunkowo krótkie, prosto postawione; skóra - bez poprzecznego fałdowania, biała, dopuszczalne niewielkie ciemne plamy pokryte białym włosem; szczecina - biała. Duroc Knury rasy duroc przeznaczone są na ojców do krzyżowania towarowego. pochodzi z USA. Zwierzęta tej rasy, zwłaszcza dorosłe, wykazują dużą odporność na warunki środowiska i duże zdolności adaptacyjne. Cenną cechą świń tej rasy jest nieprzeciętnie dobra jakość mięsa. Świnie rasy duroc stanowią ważny komponent niemal we wszystkich programach krzyżowniczych, zwłaszcza w krajach i rejonach, gdzie dużą wagę przywiązuje się do jakości mięsa. Stosowane są, m.in. także ze względu na zwiększenie stopnia heterozygotyczności potomstwa, ujawniającej się we wzroście odporności. Wzorzec rasy Świnia o średnich (do dużych) wymiarach ciała, śródtułowie dość krótkie, nogi mocne. Charakteryzuje się mocną konstytucją, szerokim grzbietem oraz rozbudowaną partią zadu z wydatnymi szynkami. Szczegóły pokroju Głowa - średniej wielkości, dość krótka, o profilu wklęsłym, uszy średniej wielkości, przy czym 2/3 do 3/4 ucha jest zawieszonezałamane i opada ku przodowi; tułów - mocny, średnio długi, o szerokim, lekko karpiowatym grzbiecie; brzuch - co najmniej 12 prawidłowo rozwiniętych sutków, dopuszcza się asymetrię 1 sutka, sutki kraterowe niedopuszczalne; klatka piersiowa - dobrze wysklepiona; nogi raczej wysokie, proste, dobrze ustawione, szeroko rozstawione o nieco stromych pęcinach; umaszczenie - brązowe o różnych odcieniach: od jasnozłotego do ciemnoczerwonego (mahoniowego). Cechy charakterystyczne Bardzo dobra użytkowość tuczna i rzeźna: «bardzo dobre wykorzystanie paszy «bardzo szybkie tempo wzrostu «małe otłuszczenie «duża zawartość mięsa w tuszy. 11

Hampshire grzbiet; brzuch - co najmniej 12 prawidłowo rozwiniętych sutków, dopuszcza się asymetrię 1 sutka, sutki kraterowe niedopuszczalne; nogi - wysokie, proste, kości palców ustawione pionowo (pionowo ustawione raciczki); umaszczenie - czarne z charakterystycznym białym pasem o rożnej szerokości, przechodzącym przez łopatki, przednie kończyny i brzuch. Pietrain Cechy charakterystyczne Bardzo dobra użytkowość tuczna i rzeźna: «bardzo dobre wykorzystanie paszy «bardzo szybkie tempo wzrostu «małe otłuszczenie «duża zawartość mięsa w tuszy. Knury rasy hampshire przeznaczone są na ojców do krzyżowania towarowego. Świnie tej rasy pochodzą z USA. W hodowli czystorasowej są dość trudne. Użytkowość rozpłodowa utrzymuje się na poziomie umożliwiającym opłacalność hodowli, ale pod warunkiem dobrych warunków środowiska. Często stosowane w programach krzyżowniczych jako komponent o wysokiej mięsności i dużym udziale wartościowych wyrębów w tuszy. Zwykle stosowane do produkcji knurków mieszańcowych z rasą pietrain lub duroc. Mieszańce świń rasy hampshire z rasami białymi są białe z lekkim szaroniebieskim zabarwieniem skóry w miejscach, gdzie świnie rasy hampshire są czarno umaszczone. Wzorzec rasy Świnia charakteryzuje się średnią wielkością, mocną konstytucją, szerokim grzbietem oraz rozbudowaną partią zadu z wydatnymi szynkami. Szczegóły pokroju Głowa - lekka, dość krótka, uszy małe wyprostowane, ryj długi lekko wklęsły; tułów średniej długości, szeroki, lekko karpiowaty 12 Cechy charakterystyczne Bardzo dobra użytkowość tuczna i rzeźna: «bardzo dobre wykorzystanie paszy «bardzo szybkie tempo wzrostu «małe otłuszczenie «bardzo duża zawartość mięsa w tuszy. Knury rasy pietrain przeznaczone są na ojców do krzyżowania towarowego. pochodzi z Belgii. Ze względu na wybitną mięsność powszechnie stosowana w krzyżowaniu towarowym. Najlepsze rezultaty uzyskuje się, gdy świnie tej rasy stosowane są jako jeden z komponentów do uzyskiwania mieszańcowych knurów (zazwyczaj z rasą duroc lub hampshire). Wzorzec rasy Świnia średniej wielkości, późno dojrzewająca. Szczegóły pokroju Głowa - średniej wielkości, z prostym lub lekko załamanym ryjem, uszy krótkie, dość szerokie, zdecydowanie stojące, rzadziej lekko

pochylone ku przodowi; szyja - krótka, mocno umięśniona, bez przetłuszczenia i bez wyraźnego podgardla; klatka piersiowa pojemna o mocno wysklepionych żebrach; łopatka - silnie umięśniona, dająca dobrze uformowaną szynkę przednią, (świnia czteroszynkowa ); grzbiet - długi, szeroki, mocny, równy; szynka - szeroka, głęboka, sięgająca do stawu skokowego, mocno wypełniona, przy czym nie przetłuszczona; zad - bardzo długi, łagodnie spadzisty, w lędźwiach i pośladkach szeroki, ogon wysoko osadzony; brzuch - co najmniej 12 prawidłowo rozwiniętych sutków, dopuszcza się asymetrię 1 sutka, sutki kraterowe niedopuszczalne; skóra - cienka, elastyczna, w kolorze od różowego do ciemnoszarego; szczecina - cienka, krótka; umaszczenie - łaciate, przy czym rozmieszczenie łat ciemnych i białych nieregularne często na białych łatach występuje owłosienie rude. pietrain, jako jedyna spośród przedstawionych w tej publikacji ras, może być wykorzystana do produkcji tuczników w systemie PQS tylko jako jeden z komponentów ojcowskich, w formie mieszańca (z rasą duroc lub hampshire). W systemie PQS nie można stosować knurów pietrain w formie czystorasowej. Puławska Objęta Krajowym Programem Ochrony Zasobów Genetycznych Świń Rasy Puławskiej". Uznawana za najstarszą spośród hodowanych w Polsce ras. Oficjalnie uznano ją w 1935 roku, pierwotnie pod nazwą świni gołębskiej. Powstała w wyniku uszlachetniającego krzyżowania rodzimych świń prymitywnych z rasą berkshire a następnie wielką białą angielską. Jej pierwotnym typem był tłuszczowomięsny kierunek użytkowania. W ostatnich latach, w wyniku intensywnej pracy hodowlanej, gdzie oprócz selekcji zastosowano także dolew krwi innych ras, wyhodowano obecną rasę puławską. Zaletą świń tej rasy jest wybitna mleczność i troskliwość macierzyńska. Coraz częściej z powodzeniem podejmowane są działania mające na celu wykorzystanie walorów smakowych świeżego mięsa ze świni puławskiej oraz jego przydatności do produkcji wysokowartościowych produktów. Zainteresowanie rasą puławską z roku na rok stale rośnie zarówno wśród hodowców świń jak i przetwórców a nawet sieci handlowych (współpraca z Auchan). Wzorzec rasy Świnia średniej wielkości, szeroka i głęboka, dość długa i nisko osadzona. Szczegóły pokroju Głowa - nieduża, szeroka w partii czołowej, o profilu lekko załamanym, ryj prosty, niezbyt długi, policzki umięśnione, uszy stojące, lekko pochylone do przodu, dopuszcza sie uszy lekko zwisające; szyja - dość krótka, w karku szeroka, bez uwydatnionego podgardla; łopatki - dobrze przylegające, kłąb szeroki i dobrze związany; klatka piersiowa - szeroka i głęboka, z silnie wysklepionym ożebrowaniem (beczkowata); grzbiet - szeroki, średnio długi, mocny, o linii łukowatej; lędźwie krótkie lecz szerokie; zad - dość długi, szeroki i mocny, dobrze związany z lędźwiami, lekko spadzisty, ogon wysoko osadzony; szynki - szerokie, uwypuklone ku tyłowi, sięgające do stawów skokowych, bez fałd tłuszczowych; brzuch - z wypełnionymi słabiznami, co najmniej 12 prawidłowo 13

rozwiniętych sutków, dopuszcza się asymetrię 1 sutka, sutki kraterowe niedopuszczalne; nogi - średniej długości, o kości względnie cienkiej, lecz mocnej, postawione szeroko i prawidłowo; skóra - średnio gruba, bez fałdów, o barwie od łupkowo szarej do pomarańczowej, na całym ciele pigmentowana, z wyjątkiem dolnych części nóg i końca ryja, które mogą być białe; szczecina - przybiera barwę pigmentu skóry; umaszczenie - łaciate czarno-białe z nieregularnym rozmieszczeniem czarnych plam na białym tle, których nasilenie nie powinno przekraczać 70 powierzchni skóry, dopuszcza się umaszczenie trójbarwne czarno-biało-rude; skóra na całym ciele pigmentowana, z wyjątkiem dolnych części nóg i końca ryja, które mogą być białe. Wybór loszki Kupując loszkę hodowlaną należy pamiętać, że powinna to być loszka rasy lub (albo mieszańce tych ras: x lub x ) lub jeśli jest to uzasadnione rasy puławskiej. Są to tzw. rasy mateczne, które charakteryzują się przede wszystkim bardzo dobrymi cechami użytkowości rozpłodowej i wykazują najwyższą płodność, plenność, mleczność i troskliwość macierzyńską. Ponadto, charakteryzują się wysoką wartością tuczną i rzeźną. Wybór knurka Pierwszym elementem, na który należy zwrócić uwagę przy zakupie knurka jest wybór właściwej rasy. Zależnie od przewidywanego przeznaczenia prosiąt, należy odpowiednio dobrać rasę knura - ich ojca. Jeśli jesteśmy zdecydowani, aby wszystkie uzyskane prosięta przeznaczyć do tuczu i na sprzedaż, wówczas warto wybierać knurka spośród, tzw. ras ojcowskich, czyli duroc, pietrain i hampshire lub mieszańców tych ras, np. hampshire x duroc, hampshire x pietrain czy duroc x pietrain. Rasy ojcowskie i ich mieszańce dobrze wykorzystują paszę, osiągają wysokie przyrosty dzienne i mają wysoką zawartość mięsa w tuszy. Cechy te są wysoko odziedziczalne i przekazywane na potomstwo, właśnie za pośrednictwem knurów. Często równie dobre rezultaty można uzyskać stosując knury ras białych: i. Jest to szczególnie uzasadnione, gdy planujemy pozostawienie odchowanych loszek do dalszego rozrodu. Jednak naczelną zasadą jest wybór knura o dużym tempie wzrostu i mięsności. Trafna decyzja co do wyboru odpowiedniego osobnika jest ważniejsza niż dobór rasy. Wykorzystanie efektu heterozji Do produkcji tuczników szczególnie polecane są loszki i knurki mieszańcowe, ponieważ ich walory użytkowe dodatkowo mogą zostać wzbogacone o korzystny efekt heterozji, czyli wybujałości mieszańców. 14 Loszki mieszańcowe w porównaniu z loszkami czystorasowymi wcześniej osiągają dojrzałość płciową, stwarzają korzystniejsze warunki do rozwoju płodów w macicy, rodzą i odchowują liczniejsze mioty, o większej masie ciała i mają

mniejsze straty prosiąt podczas odchowu. Natomiast knury mieszańce w stosunku do ras czystych charakteryzują się wcześniejszym dojrzewaniem płciowym, większą masą i wielkością jąder, lepszym libido oraz produkują większą ilość nasienia o lepszej jakości. Cechy te wpływają na większą skuteczność krycia, liczebność i masę miotów, mniejszą zamieralność płodów oraz większą żywotność prosiąt. Knury mieszańce mogą być dłużej użytkowane. Pokrewieństwo Przy wyborze knurków szczególnie ważne jest uwzględnienie ich pokrewieństwa z lochami, z którymi mają być kojarzone. Kojarzenie w pokrewieństwie obniża efekty rozrodu, odporność potomstwa, pogarsza wyniki tuczu, a nawet może powodować rodzenie się prosiąt z wadami rozwojowymi. Knurki nie mogą być blisko spokrewnione z lochami, które będą przez nie kryte, jak również z knurami dotychczas użytkowanymi w stadzie. Stopień pokrewieństwa pozwala ustalić analiza rodowodów. Innym prostym sposobem (wska- zówką), może być nazwa knura. Zgodnie z krajowymi przepisami hodowlanymi pierwszy człon nazwy knury "dziedziczą" po ojcu. To pozwala wyodrębnić linie męskie i zidentyfikować osobniki w pewnym stopniu ze sobą spokrewnione. Na przykład knurki o nazwach "Szrek z Tulczyna i "Szrek z Gródka" mogą mieć wspólnych przodków. Knurki o różnych nazwach nie są ze sobą spokrewnione w linii męskiej. Problem pokrewieństwa nie występuje, gdy dokonujemy krzyżowania międzyrasowego. Pokrój i kondycja Ocena pokroju i kondycji jest stosowana w celu określenia stanu zdrowia, ogólnego wyglądu zwierzęcia oraz jego przydatności do użytkowania rozpłodowego. Do sprzedaży, jako zwierzęta hodowlane, mogą być przeznaczone tylko te, które podczas oceny otrzymały bardzo dobrą lub dobrą notę za pokrój (ocena dostateczna dyskwalifikuje je jako zwierzęta hodowlane). Ta informacja znajduje się w dokumencie hodowlanym, który nabywca otrzymuje wraz ze zwierzęciem. Jeśli zwierzęta przeznaczone do sprzedaży mają ocenę bardzo dobrą lub dobrą, wówczas można być pewnym, że spełniają wymagania w zakresie ogólnej harmonii i szlachetności budowy oraz wyglądu reprezentatywnego dla danej rasy i płci. Ponadto mają harmonijnie związane poszczególne partie ciała, odpo- wiednią liczbę sutków (zarówno loszki, jak i knurki), prawidłowo wykształcone narządy płciowe (ważne u knurków), mocne i zdrowe nogi (cecha ważna u loszek i knurków), są w kondycji hodowlanej (nie zapasione i nie nadmiernie wychudzone) oraz nie posiadają żadnych wad budowy. 15

RASY ŚWIŃ, ZE WZGLĘDU NA CECHY WARTOŚCI UŻYTKOWEJ, DZIELIMY NA: MATECZNE i OJCOWSKIE MATECZNE Przyrost dzienny standaryzowany (g) Średnia grubość słoniny standaryzowana (mm) Wysokość oka polędwicy (mm) Zawartość mięsa w tuszy () Płodność Liczba prosiąt 727 8,9 58 60,5-648 10,2 57 59,2 11,96 11,07 Przyrost dzienny standaryzowany (g) Średnia grubość słoniny standaryzowana (mm) Wysokość oka polędwicy (mm) Zawartość mięsa w tuszy () Płodność Liczba prosiąt 714 9,1 58 60,2-644 10,3 56 58,8 12,03 11,09 Przyrost dzienny standaryzowany (g) Średnia grubość słoniny standaryzowana (mm) Wysokość oka polędwicy (mm) Zawartość mięsa w tuszy () 757 9,6 63 60,8 731 9,2 64 61,8 Przyrost dzienny standaryzowany (g) Średnia grubość słoniny standaryzowana (mm) Wysokość oka polędwicy (mm) Zawartość mięsa w tuszy () 732 8,8 60 61,3 670 9,5 60 60,8 Przyrost dzienny standaryzowany (g) Średnia grubość słoniny standaryzowana (mm) Wysokość oka polędwicy (mm) Zawartość mięsa w tuszy () 7,8 63 63,5 WIELKA BIAŁA POLSKA POLSKA BIAŁA ZWISŁOUCHA OJCOWSKIE HAMPSHIRE DUROC PIETRAIN 16 675 656 8,6 63 62,9

PROGRAM OCHRONY ZASOBÓW GENETYCZNYCH ŚWIŃ RASY PUŁAWSKIEJ Przyrost dzienny standaryzowany (g) Średnia grubość słoniny standaryzowana (mm) Wysokość oka polędwicy (mm) Zawartość mięsa w tuszy () Płodność Liczba prosiąt 576 14,9 51 53,3-565 13,6 52 54,8 10,62 9,45 PUŁAWSKA Dokumenty Przy zakupie loszek i knurków hodowlanych, czystorasowych lub mieszańcowych, hodowca zobowiązany jest wydać dokument hodowlany o nazwie Świadectwo hodowlane (rys. 1, 2, 3, 4, str. 124-126), gdzie potwierdzone jest pochodzenie zwierzęcia oraz jego wartość użytkowa i hodowlana (BLUP ZWH). Są tu również zawarte informacje dotyczące oceny pokroju (budowy) i liczby sutków. Dokument ten stanowi formalną podstawę sprzedaży materiału hodowlanego i jest konieczny podczas transportu zwierząt do gospodarstwa nabywcy. Warto pamiętać, że posiadanie dokumentów hodowlanych dla zwierząt stada podstawowego jest jednym z wymogów przy produkcji żywca wieprzowego w Systemie PQS. Transport Podczas transportu niezbędny jest dokument potwierdzający źródło pochodzenia zwierzęcia (wspomniane wcześniej świadectwo hodowlane). Zgodnie z obowiązującymi przepisami, właściciel zwierząt może przewozić własne zwierzęta, własnym środkiem transportu na odległość mniejszą niż 50 km. W czasie transportu należy zapewnić zwierzęciu odpowiednią powierzchnię, czyli taką, aby mogło ono swobodnie stać i położyć się. Środek transportu musi zabezpieczać zwierzę przed wpływem niekorzystnych warunków atmosferycznych oraz przed uszkodzeniem ciała. Kwarantanna Celem kwarantanny jest ochrona przed ewentualnym wprowadzeniem zarazków chorobotwórczych do stada ( obcych bakterii i wirusów), czego następstwem może być po- gorszenie warunków zdrowotnych i obniżenie wyników produkcyjnych stada. Dlatego zakupione loszki i knurki powinny być początkowo odizolowane od pozostałych zwierząt. Po przy- 17

wiezieniu nowo zakupione loszki należy bezwzględnie, przez okres przynajmniej 4 tygodni, utrzymywać z dala od stada przyjmującego. Pozwoli to na ujawnienie się ewentualnych objawów klinicznych chorób, które mogą być w okresie inkubacji oraz na wykonanie potrzebnych badań diagnostycznych. Warunki kwarantanny: «Pomieszczenie do kwarantanny (izolacji) powinno być zlokalizowane minimum 50-100 m od gospodarstwa. «Pomieszczenie powinno być czyste, wydezynfekowane, wolne od gryzoni i ptaków. «Przed wejściem do budynku powinna być umieszczona mata nasączona płynem dezynfekcyjnym. «Obsługą zwierząt podczas kwarantanny powinna zajmować się wyznaczona osoba (ewentualnie obsługa zwierząt na kwarantannie powinna odbywać się na końcu, tzn. po zakończeniu obsługi innych zwierząt w gospodarstwie). Do obsługi zwierząt w budynku kwarantanny należy używać oddzielnej odzieży ochronnej i butów niż w pozostałej części gospodarstwa. «Sprzęt używany do obsługi zwierząt na kwarantannie nie powinien być używany w tym samym czasie w gospodarstwie. Aklimatyzacja Po okresie kwarantanny (minimum po 4 tygodniach) rozpoczyna się okres aklimatyzacji (adaptacji). Czas aklimatyzacji zwierząt hodowlanych jest uzależniony od poziomu zdrowotności stada przyjmującego w porównaniu ze stadem pochodzenia loszek lub knurków oraz skuteczności przyjętego postępowania. Okres aklimatyzacji powinien trwać przynajmniej 3 tygodnie (najlepiej 6 tygodni) i może rozpocząć się już w czasie kwarantanny, jednak nie wcześniej niż po 4 tygodniach. Powinien odbywać się pod nadzorem lekarza weterynarii. Celem aklimatyzacji (adaptacji) jest powolne, kontrolowane przystosowywanie się nowo wprowadzanych świń do warunków zdrowotnych gospodarstwa, czyli do wielu czynników zakaźnych w tym gospodarstwie, przeciwko którym nowe świnie nie mają odporności. W tym czasie wytwarzają się przeciwciała, pozwalające chronić zwierzęta przed chorobami występującymi w stadzie. Aklimatyzacja pozwala również na adaptację do nowych warunków środowiskowych (żywienie i utrzymanie). Weterynaryjne działania organizacyjne stosowane podczas aklimatyzacji: «chemioprofilaktyka (podawanie antybiotyków o szerokim spektrum działania), «immunoprofilaktyka (szczepienia), «podawanie świeżego kału (najlepiej od odsadzonych prosiąt lub warchlaków), «kontakt nos w nos ze zwierzętami stada przyjmującego (z innymi loszkami, warchlakami, młodymi tucznikami). Zabiegi pielęgnacyjno-profilaktyczne «Odrobaczenie w kierunku nicieni żołądkowo-jelitowych należy przeprowadzić na początku wychowu, z ewentualnym powtórzeniem. «Zwalczanie pasożytów skórnych (preparaty odpowiednie do rodzaju pasożytów). 18 «Szczepienia profilaktyczne przeciw różycy, parwowirozie i chorobie nosoryjowej. Szczepienia przeciwko innym chorobom, np. PRRS, powinny być przeprowadzone zgodnie z wynikami konsultacji i decyzją lekarza weterynarii.

Mikroklimat Wszystkie parametry mikroklimatu muszą być zgodne z obowiązującymi przepisami lub zaleceniami zoohigienicznymi dla poszczególnych grup hodowlanych. Hałas nie może być stały i wywoływany nagle, a jego natężenie nie może przekraczać 85 db. Stężenie szkodliwych gazów nie powinno przekraczać 3000 ppm dla dwutlenku węgla (CO2), 20 ppm dla amoniaku (NH3) i 5 ppm dla siarkowodoru (H2S). Nadmierna koncentracja wymienionych gazów niekorzystnie wpływa na zdrowie i produkcyjność zwierząt. Oświetlenie może być naturalne lub sztuczne. Oświetlenie sztuczne musi odpowiadać światłu o natężeniu 40 lx i być dostępne dla zwierząt min. 8 godz. dziennie. Odpowiada to ok. 24 W/m2 światła żarowego lub 6 W/m2 światła jarzeniowego. U zwierząt użytkowanych rozpłodowo, utrzymywanych w ciemności lub przy ograniczonym dostępie do światła mogą wystąpić zaburzenia w rozrodzie. Temperatura - optymalna temperatura dla młodych zwierząt hodowlanych wynosi 17oC (min. 14oC, max. 23oC). Zbyt wysoka temperatura ujemnie wpływa na wyniki produkcyjne i jest przyczyną zaburzeń w rozrodzie. Lochy reagują brakiem rui, mniejszą liczbą owulujących komórek jajowych, obniżoną skutecznością zapłodnień oraz większą śmiertelnością embrionalną. W wyniku przegrzania u knurów następuje pogorszenie jakości nasienia. Gorsza jakość nasienia obserwowana jest dopiero po około 2 tygodniach od przegrzania i utrzymuje się przez okres 10-14 dni. Powierzchnia kojca dla loszek i knurków Po okresie aklimatyzacji zwierzęta hodowlane wprowadza się do stada przyjmującego. Zgodnie z obowiązującymi przepisami młode loszki należy utrzymywać grupowo, chyba że jest ich w gospodarstwie mniej niż 10 sztuk, wówczas można utrzymywać je indywidualnie. Loszki przydzielone do tego samego kojca, w miarę możliwości, powinny być wyrównane pod względem masy ciała. Przy utrzymaniu grupowym powierzchnia kojca przypadająca na jedną loszkę powinna wynosić co najmniej 1,4 m2. Nie wolno dopuszczać do nadmiernego zagęszczenia w kojcu. W przypadku indywidualnego utrzymywania loszek hodowlanych, o masie ciała od 30-110 kg, powierzchnia kojca powinna wynosić minimum 2,7 m2. Dla loch, w zależności od stanu fizjologicznego i sposobu utrzymania, powierzchnia kojca ulega zwiększeniu. Dla młodych knurków o masie ciała od 30-110 kg, utrzymywanych indywidualnie, powierzchnia kojca powinna wynosić, podobnie jak dla loszek, minimum 2,7 m2, a przy utrzymaniu grupowym na jednego knurka musi przypadać co najmniej 1,4 m2 powierzchni kojca. Knury utrzymywane są pojedynczo w kojcach o powierzchni co najmniej 6 m2. W przypadku, gdy krycie loch przeprowadza się w kojcu knura, powierzchnia tego kojca musi wynosić co najmniej 10 m2. Przegrody i furtki muszą być wykonane bardzo solidnie, aby uniemożliwiały knurom samowolne opuszczenie kojca. Dla ułatwienia obserwacji rui i krycia kojce dla knurów powinny znajdować się obok kojców grupowych czy stanowisk indywidualnych dla loch i loszek przeznaczonych do krycia. Bardzo wskazane jest zapewnienie zwierzętom hodowlanym wybiegów, co sprzyja zdrowiu, wzmacnia kościec i zapobiega otłuszczeniu. 19

Przygotowanie do krycia Zazwyczaj loszki hodowlane szybko osiągają masę ciała odpowiadającą wymaganiom rozrodu. Jednak szybki wzrost nie idzie w parze z rozwojem ich układu rozrodczego, czego efektem są często słabe oznaki rui. W celu pobudzenia układu rozrodczego zaleca się stosowanie naturalnych metod stymulacji loszek, które przyspieszają dojrzewanie płciowe i korzystnie wpływają na funkcje rozrodcze. Aby wspomóc procesy dojrzewania płciowego loszek i znacznie ograniczyć ryzyko braku loszek gotowych do zapłodnienia, należy postępować następująco: «Oddziaływanie wspomagające dojrzewanie rozpocząć nie wcześniej niż po ukończeniu pięciu miesięcy, gdy są mieszańcami lub sześciu miesięcy, gdy są zwierzętami czystorasowymi. «Loszki przenieść z dotychczasowego kojca (pomieszczenia) do kojca obok knura, przy czym przegrody kojca muszą być ażurowe, umożliwiające bezpośredni kontakt "ryj w ryj". Silniejsze oddziaływanie mają knury dojrzałe (2-4 letnie) niż młode. Najsilniejsze oddziaływanie ma wpuszczanie na 15 minut ««««dziennie dorosłego knura do kojca, gdzie przebywają loszki. Celem takiego postępowania jest poddanie loszek wpływowi wydzielin samczych, zwanych feromonami, zawartych w ślinie i wydzielinie z napletka. Przy okazji zmiany dotychczasowego kojca (pomieszczenia) dokonuje się przemieszania loszek z różnych kojców. Wzajemny kontakt obcych sobie zwierząt wywołuje początkowo niegroźne walki. Są to krótkotrwałe sytuacje stresowe, w tym przypadku korzystne, bowiem mogą wywołać ruję. Działanie światła naturalnego może być przedłużone poprzez oświetlenie sztuczne, do 12-18 godzin na dobę. Działanie tego czynnika nie jest jednak naukowo w pełni udowodnione. Loszki w okresie stymulacji żywimy w sposób ograniczony. Opisane kontakty z samcami prowadzimy przez okres 3 tygodni. W tym czasie u większości loszek z grupy powinna wystąpić ruja. Krycie czy unasienianie przeprowadza się jednak później, po ukończeniu 7,5-8 miesiąca życia, gdy osiągną 2-3 życiową ruję. Krycie Dojrzałość rozpłodowa to stan, w którym istnieje możliwość użytkowania rozpłodowego świń bez ujemnych następstw dla ich zdrowia oraz liczebności miotów. Występuje ona u loszek ras białych po ukończeniu 8 miesięcy życia (7,5 miesięcy u loszek puławskich). Zwykle loszki mieszańcowe uzyskują dojrzałość rozpłodową wcześniej niż czystorasowe. W tym wieku loszki powinny osiągać masę 100120 kg. Wcześniejsze krycie loszek, tj. w wieku 20 7 miesięcy, dopuszcza się tylko w przypadku planowego ograniczenia użytkowania samicy do pierwszego miotu (tzw. loszki jednorazówki). Nie należy kryć loszek w pierwszej rui! Znając termin wystąpienia pierwszej rui, należy kryć loszkę w drugiej, jednak nie później niż w trzeciej rui. Na 10 dni przed planowanym kryciem zaleca się zastosowanie flushingu (podkarmiania, podpędzania), polegającego na zwiększeniu energii w dawce pokarmowej.

Intensywność użytkowania knurka Intensywność użytkowania knurka zależy od jego wieku i masy ciała. Knurki osiągają dojrzałość rozpłodową w wieku 8-10 miesięcy. Po wprowadzeniu knurka do stada jego eksploatacja nie może być zbyt intensywna (tab. 1). Przy intensywniejszym użytkowaniu może nastąpić zahamowanie wzrostu i rozwoju oraz mogą pogorszyć się parametry jakości nasienia. Knury starsze mogą kryć częściej, nawet codziennie. Należy jednak pamiętać, żeby po okresie intensywnego użytkowania zrobić 5-6 dniową przerwę na regenerację organizmu knura. Przerwa pomiędzy kolejnymi skokami powinna wynosić 12 godzin, bowiem tyle czasu potrzeba na wykształcenie się i dojrzewanie plemników. Tabela 1. Zalecana intensywność użytkowania knurów LICZBA POKRYĆ (SKOKÓW) WIEK (miesiące) dziennie tygodniowo miesięcznie bardzo młody optymalnie 1 2-3 8-10 8-9 maksymalnie 2 4 15 młody optymalnie 1-2 3-4 10-20 10-15 maksymalnie 2 8 25 dojrzały optymalnie 1-2 4-8 18-32 16 i więcej maksymalnie 3 12 40 Właściwy przebieg krycia loszek Przyjęcie samca i skuteczne zapłodnienie może następować tylko w okresie rui, potocznie określanej jako: hukanie, łachanie, lochanie. Ruja u świń występuje w ciągu całego roku, co 20-21 dni i trwa 2-3 dni. Objawy rui są następujące: obrzęk i zaczerwienienie sromu, wyciek śluzu, niepokój, wskakiwanie na inne lochy w kojcu, zmniejszenie apetytu. Objawy te mogą występować także, choć z mniejszym nasileniem, na 1-3 dni przed rują właściwą jako jej zwiastuny. W okresie rui pojawia się bardzo ważny objaw, tzw. odruch tolerancji, czyli gotowość przyjęcia knura. Badanie odruchu tolerancji ma duże znaczenie w wyznaczaniu optymalnego terminu krycia. Odruch tolerancji można stwierdzić wykorzystując do tego celu knura lub naciskając grzbiet lochy, a następnie siadając na nią - locha stoi wówczas nieruchomo. Odruch tolerancji wobec knura występuje od początku rui, zaś stwierdzany przez człowieka pojawia się nieco później - ok. 12 godzin od początku rui. Uwalnianie większości komórek jajowych występuje między 12 a 36 godziną rui. Zdolność komórki jajowej do zapłodnienia trwa 4-6 godzin. Okres utrzymywania zdolności plemników do zapłodnienia w narządzie rozrodczym lochy wynosi aż 24 godziny. Należy jednak mieć na uwadze fakt, że krócej żyjące komórki jajowe muszą jeszcze pokonać drogę do lejka jajowodu, gdzie oczekują na plemniki. Zatem niezmiernie ważne staje się dla hodowcy zgranie tych wszystkich elementów, by wszystkie czynności wykonywać we właściwym czasie i z dużą dbałością o szczegóły. Optymalnym momentem krycia większości loch są początkowe godziny 21

drugiego dnia rui, a ściśle 30. godzina od początku rui. W praktycznym chowie trudno jest precyzyjnie wyznaczyć początek rui. Dlatego stosuje się krycie dwukrotne, między 12 a 36 godziną rui. Zwykle postępuje się następująco. Samice przeznaczone do krycia obserwuje się 2 razy dziennie, najlepiej po odpasach. Jeśli ruję zaobserwowano rano, sprawdza się odruch tolerancji po południu i jeśli odruch ten występuje - kryje się samicę po raz pierwszy, a powtórne krycie powtarza się następnego dnia rano. Jeśli objawy rui zaobserwowano po południu, pierwsze krycie odbywa się następnego dnia rano a powtórne po południu. Odstęp między dwoma kryciami w czasie tej samej rui nie powinien być krótszy niż 10 i dłuższy niż 24 godziny. Krótszy, 10-12 godzinny odstęp między kryciami, właściwy jest dla loszek pierwiastek, mających owulację mniej liczną i bardziej skupioną w czasie. Jeśli po kilkunastu godzinach od drugiego krycia objawy rui nadal są wyraźne, lochę należy pokryć po raz trzeci. Sporadycznie występują lochy o bardzo krótkiej rui, nie pozwalającej zastosować dwukrotnego krycia. Samice takie wydają zwykle mniej potomstwa i należy je eliminować ze stada. Zasadą jest doprowadzanie lochy do knura a nie odwrotnie! Ważne jest, aby miejsce, w którym odbywa się krycie było znane knurowi. Podłoga w kojcu powinna być gładka, ale nie śliska. Krycie powinno być nadzorowane, aby nie dopuścić do dwukrotnego pokrycia tej samej lochy w krótkim czasie i niepotrzebnego eksploatowania knura. Utrzymanie loszek po kryciu Po pokryciu, przez okres 4 tygodni, loszki utrzymywane są indywidualnie. W tym czasie następuje implantacja (zagnieżdżenie) zarodków w macicy. Później loszki należy utrzymywać grupowo. Dopiero na tydzień lub dwa tygodnie przed planowanym porodem ponownie należy umieścić je w kojcach indywidualnych (porodowych). Należy stosować żywienie zgodnie z zapotrzebowaniem dla loch prośnych. Nie wolno zatuczyć loszki, ponieważ będzie miała mniejszy apetyt w czasie laktacji, a produkcja mleka będzie odbywała się przy wykorzystaniu zapasów tłuszczu, co doprowadzi do nadmiernego wychudzenia lochy i zaburzeń w rozrodzie w kolejnych cyklach rozpłodowych. Żywienie loszek Zarówno rozwój fizyczny, jak też rozwój organów rozrodczych i związane z tym osiąganie dojrzałości płciowej, jest zależne w bardzo dużym stopniu od żywienia. Należy pamiętać, że loszka hodowlana jest młodym zwierzęciem, którego organizm jeszcze rośnie. A zatem ilość i jakość paszy musi być dostosowana do potrzeb rosnącego organizmu loszki (przykłady żywienia loszek obrazują tabele 3 i 4). Okres odchowu loszek powinien pozwolić 22 na dobre wykształcenie silnego kośćca i rozwój układu rozrodczego. W tym też okresie powinno się zadbać o mniejsze tempo przyrostu masy beztłuszczowej (mięsa), a nieco większy przyrost słoniny, aby przy kryciu jej grubość w punkcie P2 wynosiła 16-20 mm. W okresie wzrostu, od 30-110 kg, średnie dzienne zapotrzebowanie loszki na białko i energię jest nieco mniejsze niż dla tucznika i wynosi: 29 MJ EM, 290 g białka i 18 g lizyny.

Natomiast większe jest zapotrzebowanie na składniki mineralne (18 g wapnia i 13 g fosforu) oraz witaminy, ponieważ za szybkim tempem wzrostu (odkładanie białka i tłuszczu) dość często nie nadąża budowa układu kostnego, co może prowadzić do problemów z kończynami, bowiem loszki cechują się zbyt słabą strukturą kośćca. Wapń i fosfor oraz witamina D są najbardziej związane z rozwojem kośćca, a potrzeby loszek są w tym względzie większe niż tuczników. Loszki odznaczają się również wysokim zapotrzebowaniem na mikroelementy: cynk, w ilości 100-150 mg/kg (wpływa pozytywnie na czynność gonad), miedź, selen (najlepiej nieorganiczny) aż do 0,5 mg/kg, jod, mangan i żelazo. Niezbędne są także, niezależnie od wieku i stanu fizjologicznego, witaminy A, D i E oraz prowitamina biotyna. Ich niedobór przyczynia się do obniżenia płodności (witamina A i E), zwiększonej resorpcji zarodków i rodzenia martwych płodów. Obserwuje się też zwięk- szoną podatność na choroby parazytologiczne, wirusowe i bakteryjne. Normy żywienia przewidują (tab. 2): «dość intensywne żywienie loszek do 20 tygodnia życia (masa ciała 60-70 kg), «następnie, zapobiegające otłuszczeniu, żywienie umiarkowane do wieku 26 tygodni (6 miesięcy) i masy ciała 80-90 kg. Stosunek lizyny do metioniny z cystyną, treoniny i tryptofanu powinien kształtować się jak 100:60:62:18. «żywienie skąpe (od wieku 6 miesięcy) przedłuża się dalej do masy 100-110 kg i wieku 7-7,5 miesięcy. «po osiągnięciu wieku pierwszego krycia, tj. ok. 7,5-8 miesięcy, na 10 dni przed spodziewaną rują i kryciem należy podwyższyć poziom żywienia do takiego, jaki był stosowany w wieku 26 tygodni (35 MJ ME, 350 g białka strawnego/sztukę dziennie). Jest to tzw. flushing (podkarmianie, podpędzanie), który korzystnie wpływa na przebieg Tabela 2. Normy żywienia loszek hodowlanych 30-110 kg WIEK BIAŁKO LIZYNA MASA ENERGIA METIONINA WAPŃ FOSFOR STRAWNE Z CYST. CIAŁA SÓD (tygodnie) (kg) (MJ ME) (g) (g) (g) (g) (g) (g) 13-20 30-60 23-31 238-335 16-22 10-13 15-20 11-15 2-3 20-26 60-80 31-35 310-350 19-22 11-13 19-21 12-14 3-4 26-30 80-110 30 285 17 10 18 12 3 Tabela 3. Przykłady żywienia loszek mieszankami pełnodawkowymi (dawki paszy na 1 sztukę dziennie) PRZYKŁAD 1 WIEK RODZAJ PASZY (tygodnie) PRZYKŁAD 2 DAWKI RODZAJ PASZY (kg) DAWKI (kg) 13-20 Grower 1,9-2,5 Mieszanka nr 1 1,9-2,5 20-26 Mieszanka L 2,6-2,9 Mieszanka nr 2 2,6-2,9 26-30 Mieszanka L 2,5 Mieszanka nr 2 2,5 23

owulacji. W praktyce może to się odbywać nie poprzez zwiększenie dawki, a uzupełnienie jej o dodatki wysokoenergetyczne, jak: cukier, glukoza, mączka kukurydziana. Oferowane są także specjalistyczne mieszanki typu flushing zawierające wysokoenergetyczne komponenty, kwasy tłusz- czowe wielonienasycone i witaminę E, stosowane zwykle w ilości 0,3-0,4 k. Po pokryciu należy natychmiast przejść na niższe dawki, przewidziane dla loch niskoprośnych. W przeciwnym razie może dojść do zwiększonego obumierania zarodków. Tabela 4. Przykłady żywienia loszek mieszanką treściwą i paszami soczystymi RODZAJE PASZ, DAWKI ŻYWIENIE ZIMOWE ŻYWIENIE LETNIE WIEK mieszanka zielonka z motylkowych mieszanka buraki pastewne (kg) (kg) (kg) (kg) (tygodnie) 13-20 nr 1 1,6-1,7 3-5 nr 3 1,5-1,9 3-4 20-26 nr 2 1,7-1,9 5-6 nr 3 1,7-1,8 5-6 26-30 nr 3 1,6 6-7 nr 3 1,4 6-7 Grower, ok. 12,5 MJ, 14 białka strawnego, 0,9 lizyny, 0,8 wapnia, Mieszanka L, ok. 12,0 MJ, 12 białka strawnego, 0,7 lizyny, 0,8 wapnia Mieszanka nr 1, superkoncentrat dla loch - 10 (ok. 11 MJ, 38 białka strawnego, 2,6 lizyny, 8 wapnia), śruta poekstrakcyjna sojowa - 5, śruta jęczmienna - 50, śruta pszenna - 25, otręby pszenne - 10, Mieszanka nr 2, superkoncentrat dla loch - 10, śruta jęczmienna - 70, otręby pszenne - 20. Mieszanki nr 1 i nr 2 o składzie jak w opisie pod tabelą 3 Mieszanka nr 3 superkoncentrat dla loch 15, śruta poekstrakcyjna sojowa 10, śruta jęczmienna 55, otręby pszenne 20 Żywienie knurków Sposób żywienia młodych knurów, we wczesnej fazie odchowu, ma istotne znaczenie dla ich późniejszej użytkowości rozpłodowej, tj. długości użytkowania rozpłodowego i skuteczności krycia. Knurki rosną szybciej i odkładają w przyroście więcej białka niż loszki 24 i wieprzki. Dlatego w pierwszych 6 miesiącach ich życia zapotrzebowanie na energię i inne składniki pokarmowe jest podobne jak u warchlaków w fazie wzrostu do 30 kg. Jednak pod względem ilości paszy, knurki do masy ciała 110 kg należy żywić umiarkowanie, nie prze-

kraczając dziennej dawki paszy w końcowej fazie wychowu wynoszącej 3 kg. Później należy stosować skąpe ilościowo żywienie, przewidujące 2,5-3,0 kg paszy pełnodawkowej dziennie, co ma powodować osiąganie małych przyrostów dziennych przez knury. Przy zbyt intensywnym żywieniu dochodzi do szybkiego wzrostu masy ciała, głównie wskutek otłuszczenia, co prowadzi do zaburzeń w pracy aparatu ruchowego i niechęci do krycia. Pojawiają się także trudności przy kryciu młodych loszek ciężkimi knurami. Skąpe dawki paszy knury uzupełniają słomą, stosowaną jako ściółka. Dlatego jeśli są one utrzymywane bezściołowo, należy przewidzieć dodatek pasz objętościowych: zielonek czy rozdrobnionego siana, aby zapewnić im uczucie sytości. Pasze podawane knurom powinny być bardzo dobrej jakości. W żywieniu knurów bardzo ważny jest odpowiedni poziom lizyny i aminokwasów siarkowych, witaminy A, cynku, manganu i jodu. Przy intensywnym użytkowaniu niezmiernie ważne jest zapewnienie większej ilości białka, w tym szczególnie lizyny i aminokwasów siarkowych (może być ona nawet o 30 wyższa niż wartości podane w tabeli 5). W dużym stopniu na jakość nasienia wpływa poziom metioniny w paszy. Jej zawartość w mieszance dla knurów powinna wynosić 0,35. Stosunek lizyny do metioniny i cystyny powinien wynosić jak 100:70. Szczególnie istotne jest zapewnienie właściwego poziomu witaminy E i selenu, odpowiedzialnych za jakość nasienia. Ponadto ze względu na szczególne obciążenie kości kończyn i obręczy miednicznej minimalna zawartość wapnia i fosforu w mieszance dla knurów, zwłaszcza jeszcze rosnących, powinna wynosić odpowiednio 8,5 i 6,5 g/kg. Istotny jest także poziom cynku w paszy, gdyż wpływa on korzystnie na nabłonek kanalików rozrodczych jąder i stymuluje dojrzewanie plemników. Dawki paszy dla knurów powinny zawierać ok. 5 włókna. Zbyt niski poziom włókna może przyczyniać się do utrzymywania się uczucia głodu, natomiast zbyt wysoki, np. 7, utrudnia wykorzystanie ważnych składników paszy. W mieszankach dla knurów niewłaściwe zbilansowanie składników może negatywnie oddziaływać na jakość nasienia. Właściwymi dla knurów są koncentraty białkowe, przewidziane dla loch. Jednak stosowanie pasz przeznaczonych dla loch karmiących, może powodować zatuczenie knurów. W żywieniu knurów zalecany jest dość wysoki udział śruty owsianej i suszu z zielonek, z uwagi na wyższy poziom niektórych witamin i aminokwasów w porównaniu z innymi składnikami zbożowymi mieszanek. Równocześnie obydwie te pasze nie mają zbyt wysokiej koncentracji energii, co jest w tym przypadku zaletą. Natomiast wszelkiego rodzaju kiszonki należą do pasz ryzykownych, gdyż z uwagi na udział mikroorganizmów i ich produktów, mogą powodować pogorszenie jakości nasienia. Tabela 5. Średnie dzienne zapotrzebowanie knurów na energię i ważniejsze składniki pokarmowe RODZAJ ZWIERZĄT Knury EM MJ 30-37 BIAŁKO LIZYNA STRAWNE METIONINA +CYSTYNA WAPŃ FOSFOR SÓD (g) (g) (g) (g) (g) (g) 340-420 22-30 15-20 18-22 13-16 3-5 25

Najczęstsze błędy popełniane w rozrodzie świń Intensywna, postępowa pod względem rozwoju genetycznego, praca hodowców trzody chlewnej i rozwój inseminacji loch, to w ostatnich latach okres ciężkiej pracy wszystkich podmiotów odpowiedzialnych za prawidłowo funkcjonujący rozród, m. in. stacji unasieniania loch, lekarzy weterynarii, ośrodków doradztwa rolniczego, instytutów i placówek naukowych. Praca ta polega na przełamywaniu ugruntowanego stereotypu myślenia polskiego producenta żywca wieprzowego, z uzmysłowieniem jemu roli właściciela samic w powodzeniu tego najważniejszego w produkcji świń przedsięwzięcia, jakim jest rozród. Na podstawie wielu lat doświadczeń we współpracy z hodowcami można określić podział współodpowiedzialności poszczególnych czynników, wpływających na prawidłowy przebieg reprodukcji świń: Hodowca - co najmniej w połowie odpowiada za wyniki w rozrodzie prowadzonym na własnej fermie. Ma on największy wpływ na przygotowanie loszek i loch do rozrodu, ich pielęgnację i żywienie prośnych loch. Nie do przecenienia jest oczywiście organizacja pracy w chlewni, a w niej sprawna i systemowa organizacja sektora rozrodu. Inseminacja i/lub krycie - tu skupia się około 40 odpowiedzialności za skuteczność rozrodu. W tym aspekcie najważniejsze wydają się: jakość nasienia, czynniki genetyczne, postępowanie z nasieniem oraz sam zabieg unasieniania w rozbiciu na termin wykonania zabiegu, jego technikę a także higienę przeprowadzanych czynności. Choroby zakaźne i czynniki środowiskowe - ich rola jest najczęściej przeceniana, gdyż tylko w 10 utrudniają prawidłową pracę w sektorze rozrodu. Największe znaczenie w tym zakresie mają czynniki zakaźne, takie jak: PRRS, leptospiroza, parwowiroza czy chlamydioza. 26 Przyczyny zaburzeń w rozrodzie Niestety, przyczyn obniżonej, a często wręcz niskiej skuteczności prowadzonego rozrodu, jest wiele. Przyczyny zaburzeń w rozrodzie trzody chlewnej, zależne głównie od hodowcy, można spróbować poszeregować, dzieląc je na dwie grupy: 1. Organizacyjne przyczyny niepłodności spowodowane przez człowieka: «zaburzenia cykli rozrodczych spowodowane błędami żywieniowymi, «nieumiejętne rozpoznawanie rui, ograniczone jej występowanie lub wręcz brak, «zaburzenia hormonalne, «niezadowalająca skuteczność inseminacji lub krycia loch, «zbyt niski odsetek skutecznie zapładnianych młodych loszek przeznaczonych na remont stada, «niska plenność stada podstawowego, to jest poniżej 26 prosiąt od lochy w roku. 2. Biologiczne przyczyny niskiej płodności spowodowane zaburzeniami ze strony knura lub lochy. Błędy żywieniowe Do najczęściej spotykanych błędów popełnianych w żywieniu trzody chlewnej należą: złe i nieprawidłowe dawkowanie paszy w okresach przygotowania loszki czy lochy do porodu, w okresie laktacji, w okresie okołoodsadzeniowym i bezpośrednio po pokryciu. Układając dawki żywieniowe dla poszczególnych grup, a zwłaszcza loch, konieczne jest, aby uwzględnić zmieniające się zapotrzebowanie na poszczególne składniki paszowe w różnych okresach. Prawidłowo zatem zbilansowane żywienie pozwala na odchowywanie zdrowych, licznych miotów, odpornych na zachorowania, nie doprowadzając jednocześnie do nadmiernego eksploatowania

karmiącej lochy. Jest to możliwe tylko wówczas, gdy czas laktacji nie przekracza 4-5 tygodni. Nadmiernie wychudzona lub otłuszczona maciora trudniej będzie wchodzić w ruję i oczywiście, trudniej będzie doprowadzić do jej zapłodnienia. Jedną z powszechniejszych przyczyn obniżenia płodności jest obniżanie wskaźników rozrodu w okresach intensywnych upałów, tj. w czerwcu, lipcu i sierpniu. W celu zapobiegania tym zjawiskom można, a nawet należy, stosować kwas askorbinowy w ilości 1 g na lochę w ciągu doby, w formie dodatku do paszy lub wody. Dodatek ten znakomicie zmniejsza negatywny wpływ temperatury na zimnolubne zwierzęta. W celu poprawienia wszystkich parametrów krycia (wielkość i liczba komórek jajowych, jakość błony śluzowej macicy, wyrazistość prezentowanej rui i jej długość), na około 10 dni przed odsadzeniem prosiąt powinno się stosować w dawce pokarmowej dodatek flushingowy. Kolejnym, często popełnianym błędem żywieniowym jest stosowanie białka o niskiej wartości biologicznej (śruty: rzepakowa, słonecznikowa, DDGS). Ponadto spotykane często niedobory witamin, mikroelementów i nieprawidłowy wzajemny stosunek poszczególnych aminokwasów w dawce, doprowadza do pogorszenia wskaźników rozrodczych. Do błędów należy zaliczyć również przekarmianie, a w konsekwencji zatuczanie młodych loszek, co bardzo niekorzystnie wpływa na manifestowanie objawów zewnętrznych rui i w dalszej kolejności zmniejszanie skuteczności ich pokrycia. Ruja jest wtedy krótka i może zostać przeoczona. Rozpoznawanie rui Do najczęściej popełnianych błędów, mających wpływ na występowanie rui należą: utrzymywanie loszek w bardzo dużych kojcach grupowych, często przepełnionych, pozbawionych odpowiedniej wielkości wybiegów, a także utrzymywanie zwierząt w bardzo zróżnicowanych grupach wiekowych (od 40 do 100 kg) albo w kojcach indywidualnych, co zdecydowanie utrudnia obserwację i znakowanie rui. Również otoczenie ma niebagatelny wpływ na jakość rui. Zbyt zimne, o niedostatecznej ilości światła i wilgotne pomieszczenia, ze śliskimi posadzkami, obniżają efektywną pracę z młodzieżą w chlewni. Często spotykanymi błędami są zarówno brak kontrolowanego kontaktu loszek z dojrzałym płciowo knurem, jak i niewłaściwa obserwacja rui, doprowadzająca w konsekwencji do przeoczenia pierwszej rui, a to utrudnia wystąpienie każdej następnej. Zaburzenia hormonalne Do błędów o podłożu hormonalnym, popełnianych z winy obsługi, zaliczyć należy: zbyt krótką lub zbyt długo trwającą laktację, liczne stresy loch spowodowane niewłaściwym formowaniem grup technologicznych po odsadzeniu, nadmierne przegrzewanie loch podczas upałów oraz brak pobudzania hormonalnego loch poprzez systematyczny, lecz nie ciągły, kontakt z knurem lub lepiej z knurami. Skuteczność inseminacji Skuteczność inseminacji jest ściśle zależna od optymalnego terminu pierwszego wprowadzenia nasienia do dróg rodnych loszki oraz liczby przeprowadzonych zabiegów reinseminacyjnych. Więcej w rozdziale pt. Właściwy przebieg krycia loszek, str. 21. Płodność loch Ostatnim, lecz nie mniej istotnym czynnikiem wpływającym na uzyskiwanie wysokich wskaźników rozrodu, jest obniżona płodność loch. Zagadnienie płodności związane jest nierozerwalnie z drugą grupą czynników - czynników biologicznych, zależnych w głównej mierze od statusu zdrowotnego zwierząt użytkowanych w chlewni. 27

Przyczyn obniżenia płodności loch należy upatrywać przede wszystkim w nieprzestrzeganiu optymalnych terminów krycia czy inseminacji oraz w tzw. podwyższonym procesie zamieralności zarodków. Zamieralność zarodków, a dalej płodów, spowodowana jest wielokrotnie czynnikami chorobotwórczymi, tj. wirusami i bakteriami. Do najczęściej spotykanych w chlewniach, które mają wpływ na płodność, należą drobnoustroje wywołujące: PRRS, leptospirozę, chorobę Aujeszkyego i zakażenia parwowirusowe. Zespół rozrodczo-oddechowy (PRRS) Objawy kliniczne ulegają ciągłym zmianom na przestrzeni kilku lat od momentu wystąpienia w stadzie. PRRS oprócz formy klinicznej występuje w naszych chlewniach w postaci podklinicznej (subklinicznej) lub bezobjawowej. U loch oraz knurów występuje rozrodcza forma tej choroby, u warchlaków oraz tuczników główne objawy dotyczą układu oddechowego. Przebieg tego schorzenia uzależniony jest również od zjadliwości wirusa PRRS. Do najczęściej występujących objawów, związanych z rozrodem u loch, zalicza się ronienia, przedwczesne porody, rodzenie się martwych i słabych prosiąt. Mioty zakażonych loch mogą być normalne, częściej jednak prosięta są bardzo słabe i śmiertelność ich sięga 80. W stadach dawno zakażonych, choroba nie ma ekonomicznego znaczenia, lecz może być groźna dla potencjalnych nabywców materiału zarodowego. W obiektach zakażonych wirusem należy prowadzić szczepienia, używając do tego celu szczepionki, w której jest wirus zabity. Powoduje to uniknięcie zjawiska siewstwa żywego wirusa przez materiał uprzednio zakażony. Leptospiroza W polskich chlewniach leptospiroza przebiega najczęściej w postaci zakażeń bezobjawowych. W przypadku zakażeń loch prośnych do poronień dochodzi około 100-115 dnia ciąży - ronienie w 3 trymestrze. Innymi objawami są: rodzenie się miotów w całości 28 martwych, zmumifikowanych lub czasami słabo żywotnych prosiąt, które wkrótce po urodzeniu padają. Roniące maciory uodparniają się i sieją zarazki wraz z moczem. W wyniku zakażenia leptospirozami może także wystąpić bezmleczność u loch. Choroba Aujeszkyego Objawy kliniczne dotyczą ok. 20 stada. Przedstawiają się nieregularnymi cyklami rujowymi, częstym powtarzaniem rui, niską skutecznością krycia/inseminacji oraz w końcu poronieniami, po czym lochy bardzo trudno zachodzą w ciążę. Ruja występuje po 10-14 dniach i charakteryzuje się wzmożonymi objawami zewnętrznymi. Rodzą się małe mioty. Choroba Aujeszkyego powoduje duże starty ekonomiczne w zakażonych nią stadach, dlatego w Polsce wprowadzono program zwalczania i monitorowania tej choroby u świń. Zakażenia parwowirusowe Zakażenie ciężarnych loch parwowirusami objawia się występowaniem nieregularnych cykli płciowych, co związane jest z zamieraniem embrionów, rodzeniem się prosiąt martwych oraz niską plennością loch i loszek. Dodatkowo obserwuje się obniżenie skuteczności krycia/inseminacji. Rodzące się mioty są bardzo nieliczne, poniżej 5 prosiąt, płody są martwe, często zmumifikowane, różnej wielkości (w zależności od wieku zaatakowanych przez wirusa płodów), lecz obok nich rodzą się także normalne, w pełni rozwinięte prosięta. Objawy te obserwuje się głównie u młodych loszek, najczęściej w pierwszym miocie lub w świeżo utworzonych, nowych stadach. Skuteczność pierwszych kryć kształtuje się na poziomie nawet 30. Poronienia występują rzadko, wyproszenia odbywają się w terminie lub są nieco późniejsze. Te ostatnie występują wówczas, gdy miot w całości lub znacznej części jest zmumifikowany. Objawy, które powinny skłonić hodowcę do kontaktu z lekarzem weterynarii, to przede wszystkim: nieregularne cykle płciowe i niska plenność.

Czynniki środowiskowe zaburzenia płodności Czynniki niezakaźne to kolejna grupa mająca wpływ na liczbę obumarłych zarodków. Nieodpowiednie postępowanie z lochami po inseminacji/kryciu, w tym przede wszystkim przepędzanie zapłodnionych zwierząt do innych grup przed upływem 30 dni po zabiegu, rotowanie grupami loch pokrytych, drastyczne zmiany w jakości paszy, niedobór wody, makro- i mikroelementów, mają decydujący wpływ na liczbę prosiąt. Nie bez znaczenia w tym zakresie jest również błędny termin inseminacji. Obumieranie nawet 30 zapłodnionych komórek jajowych lub zarodków jest zjawiskiem fizjologicznym. Pomimo to powinien urodzić się miot o liczebności 12-14 prosiąt. Jednakże istotne obniżenie liczebności miotu, nawet do 6-7 prosiąt, powinno zmusić właściciela lochy do poszukiwania przyczyn takiego stanu. Liczba prosiąt znacznie odbiega od liczby uwolnionych podczas owulacji komórek jajowych. Zależna jest ona od wieku lochy i pojemności macicy (macica loszki może pomieścić co najwyżej 1112 w pełni rozwiniętych prosiąt). Utrzymanie ciąży zależy od ilości progesteronu wydzielanego przez ciałka żółte. Jeśli jest go zbyt mało (mało prosiąt w miocie), dochodzi do poronienia. Jeśli jednak rodzi się tylko 5 prosiąt oznacza to, że zarodków było znacznie więcej tylko po pewnym czasie zamarły. Częstymi przyczynami zaburzeń płodności loch jest tzw. zespół zaburzeń rozrodczych knura. Zaburzenia te można podzielić na dwie grupy: «spowodowane czynnikiem chorobotwórczym, «wywołane czynnikami nieinfekcyjnymi: brak popędu płciowego, libido lub ograniczenie bądź całkowity brak zdolności do krycia. Nasienie knura zawiera pewien odsetek zanieczyszczeń, które nie są patogenne i nie stanowią zagrożenia dla żywotności produk- owanych plemników. Jednak przekroczenie tej normy fizjologicznej może zaburzyć efektywność krycia lub inseminacji. Występowanie w nasieniu drobnoustrojów patogennych może doprowadzić do zaburzeń w stanie zdrowia narządu rozrodczego knura, a także spowodować przeniesienie choroby na całe inseminowane stado. Do najczęściej występujących chorób, które mogą zostać rozprzestrzenione wraz z nasieniem należą: «Leptospiroza, parwowiroza i choroba Aujeszkyego, powodujące u samców najczęściej bezobjawowy przebieg choroby, «Zespół rozrodczo-oddechowy (PRRS) choroba wykrywana u knurów prawie wyłącznie po badaniach serologicznych, powodująca okresowe pogorszenie jakości nasienia i skuteczności krycia/inseminacji. Poza wyżej wymienionymi może następować zakażenie licznymi drobnoustrojami, które powodują uszkodzenia narządów płciowych i obniżenie libido knurów, a w konsekwencji zaburzenia płodności. Są to: różyca, salmonelloza, zakażenia mykoplazmą i adenowirusami. O braku popędu płciowego możemy mówić wówczas, gdy knur w obecności lochy będącej w rui nie wykazuje chęci do krycia. Przyczynami takiego stanu rzeczy mogą być: niedorozwój jąder i związany z tym niski poziom hormonów płciowych, przebyte schorzenia układu kostnego, a w konsekwencji lęk przed bólem podczas wspinania się na samicę, mechaniczne lub rozwojowe uszkodzenia prącia, zbyt wczesne rozpoczęcie intensywnej eksploatacji młodych knurów, stres spowodowany przewiezieniem knura w nowe miejsce, ale także złe traktowanie knura przez obsługę oraz błędy żywieniowe. Najczęstsze przyczyny obniżonej zdolności knura do krycia, to przede wszystkim zmiany wrodzone lub po przebytych chorobach narządu ruchu zmiany w stawach, kościach długich lub racicach, wrodzona wada w budowie lub funkcjonowaniu narządu płciowego, brak wzwodu lub niedostateczny wzwód 29

i zaburzenia w oddawaniu nasienia oraz ogólne osłabienie organizmu na skutek przebytych wcześniej chorób. Brak zdolności do zapłodnienia występuje wówczas, gdy pomimo prawidłowo odbytego aktu płciowego i aktu ejakulacji, locha powtarza ruję. Przyczyną ze strony knura jest najczęściej nieprawidłowa jakość nasienia. Mogą to być ejakulaty niezawierające plemników, zawierające niedostateczną ich liczbę lub zawierające plemniki o ograniczonej zdolności do zapłodnienia, np. na skutek dużego odsetka plemników o nieprawidłowej budowie morfologicznej. Są to już zmiany mające przyczyny w momencie wytwarzania plemników w jądrach. I tak, mogą to być zaburzenia w prawidłowym rozwoju jąder lub najądrzy, zaburzenia w przebiegu procesu spermatogenezy, przebyte choroby lub zaburzenia spowodowane błędnym żywieniem. Na jakość nasienia mogą niekorzystnie wpływać również skrajne warunki klimatyczne długotrwałe upały, silne mrozy oraz niedoskonałe warunki zoohigieniczne pomieszczeń czy niewłaściwe utrzymanie i pielęgnacja. ABC prawidłowego postępowania ze zwierzętami hodowlanymi Aby osiągnąć zadowalające efekty produkcyjne w chlewni, należy przestrzegać następujących zasad: 1. Wybrać właściwą rasę. 2. Stosować podział ras na komponenty mateczne i ojcowskie. 3. Pamiętać o dokumentach hodowlanych dla zakupionych zwierząt. 4. Zapewnić bezpieczny i zgodny z przepisami transport. 5. Wprowadzenie do stada poprzedzić kwarantanną i aklimatyzacją. 6. Zastosować właściwe zabiegi pielęgnacyjno-profilaktyczne. 7. Zapewnić właściwe warunki utrzymania. 8. Przygotować zwierzęta do krycia. 9. Wybrać właściwy moment krycia. 10. Nadzorować krycie. 11. Stosować odpowiednie, pełnowartościowe pasze w poszczególnych okresach użytkowania rozpłodowego. 12. Wykorzystywać efekty pracy hodowlanej w krzyżowaniu. Prawidłowe postępowanie z loszkami i knurkami hodowlanymi - już od momentu zakupu - pozwoli na pełne wykorzystanie ich potencjału genetycznego, gwarantowanego w dokumentach hodowlanych i wydajne użytkowanie loch przez 6-7 cykli rozpłodowych a knurów nawet 4-5 lat. 30

dolnośląskie Oferta województwo dolnośląskie Barełkowski Piotr - 59-222 Miłkowice tel. 76 887 14 48 Liczba loch pod oceną - 25 11,35 10,85 Knurki - 922 Knurki - 58,6 Loszki - 908 Loszki - 57,6 Knurki - 9,38 Loszki - 9,66 Hyla Krzysztof - 57-409 Ścinawka Dolna tel. 74 871 52 09 Liczba loch pod oceną - 24 12,26 11,24 Knurki - 1015 Knurki - 57,1 Loszki - 994 Loszki - 56,9 Knurki - 10,28 Loszki - 10,47 Małagowski Janusz - 59-100 Polkowice tel. 76 847 91 76 Liczba loch pod oceną - 11 12,32 10,55 Loszki - 899 Loszki - 56,8 Loszki - 10,61 33

Nowak Paweł - 56-400 Oleśnica tel. 71 314 87 85 dolnośląskie Liczba loch pod oceną - 39 12,97 11,67 Loszki - 876 Loszki - 58,3 Loszki - 10,88 ZD IZ PIB Żerniki Wielkie Sp. z o.o. - 55-020 Żórawina tel. 71 316 51 64 Liczba loch pod oceną - 161 12,58 11,92 Loszki - 938 Loszki - 60,4 12,56 12,19 Loszki - 959 Loszki - 60,0 Loszki - 10,87 Loszki - 9,96 Żółkiewscy Jadwiga i Zdzisław - 59-241 Legnickie Pole tel. 76 866 40 76, kom. 663 968 886 Liczba loch pod oceną - 69 hampshire duroc pietrain 12,21 11,03 Knurki - 980 Knurki - 61,0 Loszki - 1016 Loszki - 59,7 12,18 11,13 Knurki - 1005 Knurki - 60,8 Loszki - 1027 Loszki - 59,5 11,89 10,80 Knurki - 1015 Knurki - 63,7 Loszki - 974 Loszki - 62,8 Knurki - 9,78 Loszki - 10,05 Knurki - 10,02 Loszki - 10,11 Knurki - 10,14 Loszki - 10,05 Żółkiewski Krzysztof - 59-241 Legnickie Pole tel. 76 866 40 76, kom. 605 975 525 Liczba loch pod oceną - 57 34 13,04 11,56 Knurki - 1031 Knurki - 59,8 Loszki - 998 Loszki - 58,6 Knurki - 9,89 Loszki - 10,06

Agro-Wronie Sp. z o.o. - 87-200 Wąbrzeźno tel. 56 689 01 69 Liczba loch pod oceną - 225 duroc pietrain 12,73 12,15 Knurki - 998 Knurki - 60,1 Loszki - 876 Loszki - 58,8 12,76 12,20 Knurki - 984 Knurki - 59,9 Loszki - 867 Loszki - 58,3 10,50 10,12 Knurki - 927 Knurki - 62,5 Loszki - 949 Loszki - 59,3 11,63 11,14 Knurki - 903 Knurki - 62,4 Loszki - 827 Loszki - 63,7 Knurki - 10,30 Loszki - 10,09 Knurki - 10,01 Loszki - 9,86 Knurki - 9,67 Loszki - 9,40 Knurki - 10,00 Loszki - 10,23 Andrearczyk Kazimierz - 89-500 Tuchola tel. 52 334 81 12 Liczba loch pod oceną - 6 10,75 10,00 Loszki - Loszki - - Loszki - - Balewski Wojciech - 86-170 Nowe n/wisłą tel. 52 332 65 45 Liczba loch pod oceną - 14 12,50 11,57 Loszki - 869 Loszki - 58,5 Loszki - - 35 kujawsko-pomorskie województwo kujawsko-pomorskie

kujawsko-pomorskie Bergmann Zenon - 88-306 Dąbrowa tel. 52 315 37 17 Liczba loch pod oceną - 22 11,50 10,85 Loszki - 866 Loszki - 58,7 Loszki - 10,56 Boniecki Robert - 87-408 Ciechocin tel. 56 683 77 77 Liczba loch pod oceną - 169 duroc pietrain 10,96 10,09 Knurki - 931 Knurki - 63,0 Loszki - 821 Loszki - 61,2 11,31 10,49 Knurki - 909 Knurki - 62,4 Loszki - 816 Loszki - 61,4 9,38 8,77 Knurki - 905 Knurki - 62,1 Loszki - 839 Loszki - 61,6 9,86 9,52 Knurki - 909 Knurki - 62,6 Loszki - 846 Loszki - 61,3 Knurki - 9,95 Loszki - 9,71 Knurki - 9,98 Loszki - 9,88 Knurki - 9,70 Loszki - 9,71 Knurki - 10,11 Loszki - 9,67 Borkowski Roman - 87-704 Bądkowo tel. 54 272 41 10 Liczba loch pod oceną - 45 11,05 10,28 Loszki - 809 Loszki - 59,6 Loszki - - Cieszkowscy Krzysztof i Jolanta - 87-335 Świedziebnia tel. 56 493 76 83 Liczba loch pod oceną - 38 36 10,96 10,46 Loszki - 815 Loszki - 60,1 Loszki - 9,26

Liczba loch pod oceną - 35 12,64 11,53 Loszki - 872 Loszki - 58,3 Loszki - 10,42 Czarniak Dariusz - 87-704 Bądkowo tel. 54 272 43 12 Liczba loch pod oceną - 21 11,64 11,14 Loszki - 791 Loszki - 60,7 Loszki - - Dąbrowski Tadeusz - 06-022 Dobrcz tel. 52 381 92 30 Liczba loch pod oceną - 104 12,75 12,67 Loszki - 890 Loszki - 58,6 Loszki - 10,02 Domachowski Janusz - 86-100 Świecie tel. 509 328 169 Liczba loch pod oceną - 27 11,19 11,03 Loszki - 797 Loszki - 59,5 Loszki - 10,21 37 kujawsko-pomorskie Czarniak Bartosz - 87-813 Kłobia tel. 54 286 24 33

kujawsko-pomorskie Drosel Zbigniew - 89-500 Tuchola tel. 52 334 37 52 Liczba loch pod oceną - 41 11,02 10,29 Loszki - 779 Loszki - 57,7 Loszki - 9,08 Erdmann Arkadiusz - 88-324 Jeziora Wielkie tel. 52 318 77 27, kom. 602 439 022 Liczba loch pod oceną - 41 10,89 10,41 Loszki - 797 Loszki - 57,8 Loszki - 9,84 Fryca Danuta i Jerzy - 89-524 Klonowo tel. 52 334 12 72 Liczba loch pod oceną - 22 11,63 11,43 Loszki - 833 Loszki - 58,3 Loszki - 10,06 Fryca Grzegorz - 89-526 Lubiewo tel. 52 334 93 83 Liczba loch pod oceną - 14 38 11,46 11,29 Loszki - 815 Loszki - 57,8 Loszki - 9,94

Liczba loch pod oceną - 19 11,62 10,64 Loszki - 827 Loszki - 57,9 Loszki - 9,84 Gołaś Paulina - 88-140 Gniewkowo tel. 52 351 94 49 Liczba loch pod oceną - 58 duroc 12,57 12,05 Knurki - 985 Knurki - 59,6 Loszki - 882 Loszki - 58,8 11,45 11,00 Knurki - 947 Knurki - 61,4 Loszki - 940 Loszki - 61,0 Knurki - 11,00 Loszki - 10,90 Knurki - 10,22 Loszki - 10,23 Górski Eugeniusz - 87-875 Topólka tel. 54 286 93 53 Liczba loch pod oceną - 49 11,78 10,95 Loszki - 831 Loszki - 58,0 Loszki - 10,51 Górski Marek - 89-624 Klonowo tel. 52 334 12 87 Liczba loch pod oceną - 14 11,84 11,16 Loszki - 812 Loszki - 57,9 Loszki - 9,62 39 kujawsko-pomorskie Gic Alina i Marek - 88-410 Żnin tel. 52 302 51 49

kujawsko-pomorskie Gręźlikowski Marek - 87-123 Dobrzejewice tel. 56 678 67 16 Liczba loch pod oceną - 189 hampshire duroc pietrain 14,09 12,13 Knurki - 1088 Knurki - 61,9 Loszki - 966 Loszki - 61,6 13,85 11,92 Knurki - 1098 Knurki - 61,8 Loszki - 972 Loszki - 61,5 12,00 10,57 Knurki - 1073 Knurki - 62,0 Loszki - 978 Loszki - 62,7 12,58 10,77 Knurki - 1089 Knurki - 62,9 Loszki - 982 Loszki - 62,8 12,52 10,92 Knurki - 1089 Knurki - 62,0 Loszki - 973 Loszki - 61,8 Knurki - 10,55 Loszki - 10,38 Knurki - 10,75 Loszki - 10,52 Knurki - 9,86 Loszki - 9,93 Knurki - 10,07 Loszki - 9,91 Knurki - 10,32 Loszki - 10,05 Grzybek Jacek - 86-113 Niewieścin tel. 52 332 05 07 Liczba loch pod oceną - 13 puławska 9,79 8,45 Loszki - 800 Loszki - 58,7 Knurki - 784 Knurki - 58,4 Loszki - 10,46 Knurki - 10,44 Grzywiński Roman - 87-645 Zbójno tel. 663 073 608 Liczba loch pod oceną - 22 40 11,02 10,33 Loszki - 791 Loszki - 58,4 Loszki - 9,82

Liczba loch pod oceną - 29 puławska 7,92 6,69 Knurki - 722 Knurki - 53,2 Loszki - 728 Loszki - 54,2 Knurki - 9,71 Loszki - 9,74 Januszewski Andrzej - 86-011 Wtelno tel. 52 382 82 20 Liczba loch pod oceną - 196 11,45 10,92 Loszki - 814 Loszki - 59,3 11,42 10,92 Loszki - 820 Loszki - 58,9 Loszki - 10,37 Loszki - 9,91 Kabat Andrzej - 87-214 Płużnica tel. 56 688 70 90, kom. 501 552 315 Liczba loch pod oceną - 149 11,77 11,76 Loszki - 853 Loszki - 58,1 Loszki - 9,47 Kaczmarek Dariusz - 88-344 Kołodziejowo tel. 52 351 31 21 Liczba loch pod oceną - 58 11,21 10,77 Loszki - 842 Loszki - 59,1 Loszki - 10,08 41 kujawsko-pomorskie Homeja Beata i Sławomir - 89-200 Szubin tel. 52 391 80 64

kujawsko-pomorskie Kalisz Eugeniusz - 87-321 Bartniczka tel. 56 493 66 57 Liczba loch pod oceną - 33 11,84 11,57 Loszki - 815 Loszki - 59,8 Loszki - 10,29 Kalisz Waldemar - 88-140 Gniewkowo tel. 52 351 94 47 Liczba loch pod oceną - 60 11,69 10,77 Knurki - 926 Knurki - 60,1 Loszki - 871 Loszki - 58,1 Knurki - 9,81 Loszki - 9,90 Kaźnica Krzysztof - 86-022 Dobrcz tel. 52 381 81 64 Liczba loch pod oceną - 11 11,96 11,21 Loszki - 781 Loszki - 58,3 Loszki - 9,75 Kieca Roman - 88-400 Żnin tel. 784 451 477 Liczba loch pod oceną - 8 puławska 42 Loszki - Loszki - - Loszki - -

Liczba loch pod oceną - 61 11,98 11,69 Loszki - 825 Loszki - 58,8 Loszki - 10,23 Kosiniak Mariusz - 89-410 Więcbork tel. 52 389 80 41 Liczba loch pod oceną - 19 10,93 10,26 Loszki - 790 Loszki - 57,3 Loszki - - Kozielecki Jacek - 89-500 Tuchola tel. 52 559 00 50 Liczba loch pod oceną - 59 11,26 10,48 Loszki - 798 Loszki - 58,6 Loszki - 9,61 Kujoth Zenon - 89-400 Sępólno Krajeńskie tel. 52 388 53 25 Liczba loch pod oceną - 27 10,20 9,18 Loszki - 803 Loszki - 57,6 Loszki - 9,59 43 kujawsko-pomorskie Kiełpikowski Mariusz - 86-182 Świekatowo tel. 52 332 20 79

kujawsko-pomorskie Łukaszewicz Krzysztof - 87-840 Lubień Kujawski tel. 54 284 32 96 Liczba loch pod oceną - 19 12,17 10,83 Loszki - 840 Loszki - 58,4 Loszki - 9,61 Majewska Beata - 88-160 Janikowo tel. 52 351 33 44 Liczba loch pod oceną - 17 12,38 11,85 Loszki - 803 Loszki - 58,0 Loszki - 10,22 Nita Tomasz - 88-404 Podobowice tel. 52 302 47 27 Liczba loch pod oceną - 29 12,08 11,47 Loszki - 793 Loszki - 58,6 Loszki - 9,96 Nowakowski Janusz - 87-410 Kowalewo Pomorskie tel. 56 684 40 14 Liczba loch pod oceną - 25 44 11,94 10,48 Loszki - 806 Loszki - 61,0 Loszki - -

Liczba loch pod oceną - 86 duroc pietrain 11,41 11,14 Knurki - 949 Knurki - 59,9 Loszki - 896 Loszki - 58,2 10,41 10,23 Knurki - 926 Knurki - 65,0 Loszki - 881 Loszki - 53,6 9,96 9,74 Knurki - 919 Knurki - 64,0 Loszki - 923 Loszki - 61,6 Knurki - 9,93 Loszki - 9,87 Knurki - 9,57 Loszki - 9,78 Knurki - 9,55 Loszki - 9,92 Ośrodek Hodowli Zwierząt Zarodowych w Chodeczku Sp. z o.o. Gospodarstwo Borzymie - 87-850 Chodecz tel. 54 284 91 10, tel. 54 284 66 86, kom. 603 802 929 Liczba loch pod oceną - 27 11,12 11,04 Knurki - 946 Knurki - 62,1 Loszki - 891 Loszki - 60,0 Knurki - 10,43 Loszki - 10,42 Paurowski Dariusz - 87-123 Dobrzejewice tel. 56 678 67 84 Liczba loch pod oceną - 30 11,39 10,32 Loszki - 811 Loszki - 61,7 Loszki - 9,82 Pikus Magdalena i Sebastian - 87-603 Wielgie tel. 54 287 15 49 Liczba loch pod oceną - 17 11,49 11,13 Loszki - 815 Loszki - 60,0 Loszki - 9,11 45 kujawsko-pomorskie Obryk Anna i Marek - 86-120 Pruszcz Pomorski tel. 52 332 00 68

kujawsko-pomorskie Pilachowska Elżbieta - 88-400 Żnin tel. 52 302 09 03 Liczba loch pod oceną - 12 12,12 11,12 Loszki - 833 Loszki - 58,4 Loszki - 10,07 Pipowski Henryk - 89-525 Sucha tel. 52 334 91 17 Liczba loch pod oceną - 12 11,63 11,04 Loszki - 873 Loszki - 57,2 Loszki - 9,87 Rewers Piotr - 87-704 Bądkowo tel. 54 272 41 33 Liczba loch pod oceną - 80 11,29 10,58 Loszki - 817 Loszki - 61,1 11,70 10,80 Loszki - 812 Loszki - 61,6 Loszki - 10,26 Loszki - 10,39 Sateja Maciej - 87-732 Lubanie tel. 54 251 31 36 Liczba loch pod oceną - 28 46 11,75 11,73 Loszki - 817 Loszki - 60,3 Loszki - 9,26

Liczba loch pod oceną - 22 12,11 11,74 Loszki - 793 Loszki - 57,6 Loszki - 10,06 Tarnowski Grzegorz - 87-322 Jastrzębie tel. 56 495 50 47 Liczba loch pod oceną - 69 10,80 9,74 Knurki - 913 Knurki - 61,2 Loszki - 840 Loszki - 59,5 Knurki - 9,02 Loszki - 8,93 Tarnowski Zbigniew - 87-322 Jastrzębie tel. 56 495 50 46 Liczba loch pod oceną - 58 10,07 8,78 Loszki - 832 Loszki - 59,5 Loszki - 9,07 Tomaszewski Piotr - 89-110 Sadki tel. 500 238 728 Liczba loch pod oceną - 17 11,78 10,76 Loszki - 797 Loszki - 58,4 Loszki - 9,54 47 kujawsko-pomorskie Szypryt Piotr - 06-013 Mąkowarsko tel. 52 583 73 52

kujawsko-pomorskie Tomczak Marcin - 88-430 Janowiec Wielkopolski tel. 52 302 91 74 Liczba loch pod oceną - 45 11,69 11,35 Loszki - 816 Loszki - 58,1 Loszki - 10,09 Walterski Daniel - 87-122 Grębocin tel. 56 645 91 11 Liczba loch pod oceną - 41 duroc 12,33 11,65 Knurki - 998 Knurki - 61,1 Loszki - 906 Loszki - 60,2 10,82 10,18 Knurki - 998 Knurki - 61,6 Loszki - 895 Loszki - 60,3 Knurki - 10,27 Loszki - 10,19 Knurki - 9,55 Loszki - 9,56 Warachowski Grzegorz - 87-327 Bobrowo tel. 56 495 95 50 Liczba loch pod oceną - 45 13,08 12,32 Loszki - 839 Loszki - 58,8 Loszki - 10,10 Watkowska Renata - 87-522 Ostrowite tel. 664 248 455 Liczba loch pod oceną - 8 puławska 48 9,36 8,07 Knurki - 908 Knurki - 56,6 Loszki - 835 Loszki - 56,2 Knurki - 10,82 Loszki - 10,69

Liczba loch pod oceną - 26 12,17 10,93 Loszki - 816 Loszki - 58,7 Loszki - 10,70 Włodarski Włodzimierz - 87-704 Bądkowo tel. 54 272 41 24 Liczba loch pod oceną - 82 12,30 10,80 Loszki - 812 Loszki - 60,7 Loszki - 10,01 Wysocki Marian - 87-702 Koneck tel. 54 272 21 01 Liczba loch pod oceną - 14 11,07 10,26 Loszki - 793 Loszki - 58,1 Loszki - 10,26 Zająkała Tadeusz - 86-010 Koronowo tel. 52 582 37 09 Liczba loch pod oceną - 60 10,69 9,76 Loszki - 803 Loszki - 57,8 Loszki - 9,60 49 kujawsko-pomorskie Waźbiński Józef - 88-400 Żnin tel. 52 302 09 02

kujawsko-pomorskie Zielazny Benedykt - 89-525 Sucha tel. 52 334 91 13 Liczba loch pod oceną - 34 11,38 11,14 Loszki - 831 Loszki - 58,2 Loszki - 9,61 Ziółkowski Stanisław - 86-212 Stolno tel. 56 686 55 15 Liczba loch pod oceną - 38 12,87 12,60 Loszki - 815 Loszki - 59,0 Loszki - 10,56 Ziółkowski Zbigniew - 86-212 Stolno tel. 56 686 55 59 Liczba loch pod oceną - 21 50 12,04 11,24 Loszki - 780 Loszki - 60,4 Loszki - 9,88

województwo lubelskie Liczba loch pod oceną - 15 puławska 12,04 10,21 Knurki - Knurki - Loszki - 806 Loszki - 55,2 Knurki - Loszki - 10,00 Bednarczyk Piotr - 24-200 Bełżyce tel. 81 517 30 99 Liczba loch pod oceną - 23 puławska 11,57 10,25 Loszki - 889 Loszki - 57,6 9,29 8,43 Knurki - Knurki - - Loszki - 10,14 Knurki - - Bobryk Paweł - 08-200 Łosice tel. 605 203 805 Liczba loch pod oceną - 2 puławska 9,50 7,25 Knurki - Knurki - - Knurki - - 51 lubelskie Baran Jacek - 21-102 Ostrówek tel. 81 856 21 61

Bociański Marcin - 24-130 Końskowola tel. 81 881 21 50 kom. 693 562 454 Liczba loch pod oceną - 43 lubelskie 11,84 9,88 Knurki - 1038 Knurki - 59,4 Loszki - 955 Loszki - 58,2 Knurki - 9,74 Loszki - 9,71 Borychowski Roman - 21-345 Borki tel. 81 859 52 61 Liczba loch pod oceną - 52 puławska 10,63 9,85 Knurki - 874 Knurki - 54,4 Loszki - 846 Loszki - 53,9 Knurki - 10,18 Loszki - 10,19 Chudzik Anna - 21-306 Czemierniki tel. 509 228 236 Liczba loch pod oceną - 12 puławska 9,48 8,48 Knurki - Knurki - - Knurki - - Cieślak Andrzej - 21-345 Borki tel. 81 857 42 68 Liczba loch pod oceną - 52 puławska 52 11,76 9,99 Knurki - 865 Knurki - 57,4 Loszki - 846 Loszki - 56,2 Knurki - 10,69 Loszki - 10,47

Czesławice Gospodarstwo Doświadczalne UP w Lublinie - 24-140 Nałęczów tel. 81 501 59 08 puławska 8,35 8,05 Knurki - Knurki - Loszki - 723 Loszki - 50,6 Knurki - Loszki - 9,99 Dubil Małgorzata - 24-224 Borzechów tel. 697 060 271 Liczba loch pod oceną - 13 puławska 9,14 8,29 Knurki - Knurki - - Knurki - - Dzyr Tadeusz - 21-205 Jabłoń tel. 83 356 01 26 Liczba loch pod oceną - 46 13,31 11,28 Loszki - 893 Loszki - 58,1 13,33 11,63 Knurki - 989 Knurki - 58,7 Loszki - 863 Loszki - 57,7 Loszki - 10,80 Knurki - 11,27 Loszki - 11,07 Gomółka Bożena i Piotr - 21-302 Kąkolewnica tel. 662 121 076 Liczba loch pod oceną - 4 puławska 8,89 8,00 Knurki - Knurki - - Knurki - - 53 lubelskie Liczba loch pod oceną - 22

Gozdecki Jan - 22-463 Radecznica tel. 84 681 00 18 Liczba loch pod oceną - 42 lubelskie puławska 12,19 10,59 Loszki - 932 Loszki - 57,5 10,32 9,32 Knurki - 888 Knurki - 58,0 Loszki - 787 Loszki - 56,5 Loszki - 10,14 Knurki - 9,99 Loszki - 9,75 Góralski Leszek - 21-306 Czemierniki tel. 507 165 293 Liczba loch pod oceną - 14 puławska 11,42 9,88 Knurki - 771 Knurki - 54,0 Loszki - 769 Loszki - 52,9 Knurki - 10,15 Loszki - 9,89 Gustyn Stanisław - 21-030 Motycz tel. 81 503 02 12 Liczba loch pod oceną - 12 12,60 10,70 Loszki - 1020 Loszki - 57,6 Loszki - 10,17 Izdebski Wojciech - 21-307 Ulan Majorat tel. 798 429 443 Liczba loch pod oceną - 10 puławska 54 Knurki - Knurki - - Knurki - -

Jędrzejkiewicz Rafał - 21-306 Czemierniki tel. 83 351 31 77 Liczba loch pod oceną - 27 Loszki - 10,14 Kaznowski Paweł - 21-310 Wohyń tel. 508 728 170 Liczba loch pod oceną - 11 puławska 10,12 8,53 Knurki - 866 Knurki - 50,3 Loszki - 858 Loszki - 53,2 Knurki - 10,26 Loszki - 10,29 Kazimierczuk Zbigniew - 22-300 Krasnystaw tel. 661 855 511 Liczba loch pod oceną - 11 puławska 10,21 8,42 Knurki - Knurki - Loszki - 732 Loszki - 59,3 Knurki - Loszki - 10,90 Klej Roman - 21-102 Ostrówek tel. 81 856 40 10 Liczba loch pod oceną - 15 puławska 10,84 10,24 Knurki - 880 Knurki - 50,2 Loszki - 866 Loszki - 52,0 Knurki - 9,31 Loszki - 9,43 55 lubelskie 11,34 10,21 Loszki - 922 Loszki - 57,0

Kokoszkiewicz Daniel - 21-560 Międzyrzec Podlaski tel. 83 373 01 33 Liczba loch pod oceną - 22 lubelskie puławska 12,69 10,53 Knurki - 953 Knurki - 56,9 Loszki - 822 Loszki - 55,7 Knurki - 11,16 Loszki - 10,88 Kołodyński Marek - 21-140 Michów tel. 81 856 63 42 Liczba loch pod oceną - 12 puławska 10,48 9,57 Knurki - 811 Knurki - 55,4 Loszki - 796 Loszki - 51,6 Knurki - 10,33 Loszki - 10,34 Kołtun Andrzej - 21-080 Garbów tel. 81 501 91 75 Liczba loch pod oceną - 23 puławska 12,28 10,28 Knurki - 833 Knurki - 57,9 Loszki - 787 Loszki - 56,9 Knurki - 10,19 Loszki - 10,36 Kropiwiec Karol - 21-205 Jabłoń tel. 83 356 00 64 Liczba loch pod oceną - 76 duroc puławska 56 14,24 11,44 Knurki - 1069 Knurki - 58,4 Loszki - 958 Loszki - 57,2 10,93 10,07 Knurki - 1079 Knurki - 61,2 Loszki - 958 Loszki - 59,1 12,22 10,60 Knurki - 954 Knurki - 56,1 Loszki - 883 Loszki - 55,4 Knurki - 11,22 Loszki - 10,93 Knurki - 9,56 Loszki - 10,13 Knurki - 10,91 Loszki - 10,59

Król Beata i Mirosław - 21-306 Czemierniki tel. 514 702 117 puławska 9,76 8,39 Knurki - 809 Knurki - 53,6 Loszki - 786 Loszki - 53,2 Knurki - 9,70 Loszki - 9,68 Król Wojciech - 21-345 Borki tel. 81 857 40 96 Liczba loch pod oceną - 30 puławska 10,53 9,81 Knurki - 827 Knurki - 55,0 Loszki - 715 Loszki - 53,2 Knurki - 8,96 Loszki - 9,25 Kwas Jadwiga - 21-102 Ostrówek tel. 81 856 21 34 Liczba loch pod oceną - 17 puławska 11,06 9,61 Knurki - 831 Knurki - 54,6 Loszki - 770 Loszki - 53,3 Knurki - 10,16 Loszki - 10,18 Makaruk Stanisław - 08-207 Olszanka tel. 83 357 51 97 Liczba loch pod oceną - 28 puławska 11,06 9,67 Knurki - 868 Knurki - 54,0 Loszki - 801 Loszki - 56,0 Knurki - 9,75 Loszki - 9,36 57 lubelskie Liczba loch pod oceną - 15

Michalak Mirosław - 21-132 Kamionka tel. 697 152 891 Liczba loch pod oceną - 24 lubelskie puławska 9,84 8,57 Knurki - 827 Knurki - 52,8 Loszki - 789 Loszki - 53,5 Knurki - 10,08 Loszki - 9,98 Niedziela Łukasz - 21-102 Ostrówek tel. 81 859 19 49 Liczba loch pod oceną - 42 puławska 11,02 9,78 Knurki - 834 Knurki - 55,2 Loszki - 816 Loszki - 55,8 Knurki - 9,72 Loszki - 10,02 Niewęgłowski Zbigniew - 21-345 Borki tel. 81 857 41 08 Liczba loch pod oceną - 31 puławska 9,70 8,89 Knurki - 841 Knurki - 53,4 Loszki - 844 Loszki - 53,9 Knurki - 9,72 Loszki - 9,85 Orłowski Wiesław - 21-311 Komarówka tel. 601 179 475 Liczba loch pod oceną - 23 puławska 58 9,81 8,40 Knurki - 875 Knurki - 54,5 Loszki - 821 Loszki - 53,0 Knurki - 10,03 Loszki - 9,89

Ostrowski Stanisław - 21-307 Ulan Majorat tel. 83 351 83 94 Liczba loch pod oceną - 30 Loszki - 10,25 Paśnik Anna - 21-210 Milanów tel. 667 185 484 Liczba loch pod oceną - 13 puławska 9,96 8,04 Knurki - 791 Knurki - 51,8 Loszki - 758 Loszki - 52,7 Knurki - 10,00 Loszki - 9,98 Piejak Janusz - 24-220 Niedrzwica Duża tel. 668 227 177 Liczba loch pod oceną - 13 puławska 9,67 9,29 Knurki - Knurki - - Knurki - - Pietrzak Krzysztof - 24-220 Niedrzwica Duża tel. 81 511 61 28 Liczba loch pod oceną - 34 duroc pietrain 10,10 9,24 Knurki - 1014 Knurki - 61,8 Loszki - 1001 Loszki - 58,0 11,13 10,05 Knurki - 956 Knurki - 62,1 Loszki - 910 Loszki - 62,5 Knurki - 9,97 Loszki - 10,01 Knurki - 10,03 Loszki - 10,31 59 lubelskie 13,00 10,57 Loszki - 913 Loszki - 58,4

Poniewozik Mariusz - 23-145 Wysokie tel. 84 680 73 37 Liczba loch pod oceną - 11 lubelskie 14,19 12,13 Loszki - 963 Loszki - 57,2 Loszki - 10,40 Popielarz Tomasz - 21-025 Niemce tel. 81 756 60 06 Liczba loch pod oceną - 23 puławska 10,30 9,43 Knurki - 769 Knurki - 53,5 Loszki - 770 Loszki - 52,9 Knurki - 10,15 Loszki - 10,34 Pyzik Marian - 23-450 Gorajec tel. 724 858 199 Liczba loch pod oceną - 26 puławska 9,61 9,10 Knurki - Knurki - Loszki - 684 Loszki - 55,7 Knurki - Loszki - 9,80 Rozwadowski Krzysztof - 21-400 Łuków tel. 83 311 53 42 Liczba loch pod oceną - 24 puławska 60 11,30 9,68 Knurki - 791 Knurki - 55,7 Loszki - 766 Loszki - 56,0 Knurki - 10,28 Loszki - 10,24

Sidor Aleksander - 21-132 Kamionka tel. 81 852 71 53 puławska 10,88 9,63 Knurki - 825 Knurki - 47,3 Loszki - 709 Loszki - 48,7 Knurki - 9,87 Loszki - 9,54 Stefanek Józef - 24-220 Niedrzwica Duża tel. 81 511 60 87 Liczba loch pod oceną - 22 11,67 10,95 Loszki - 966 Loszki - 58,4 Loszki - 10,23 Świć Witold - 21-150 Kock tel. 81 851 56 70 Liczba loch pod oceną - 16 puławska 10,09 9,17 Knurki - 957 Knurki - 49,1 Loszki - 874 Loszki - 47,5 Knurki - 10,93 Loszki - 10,93 Trześniewski Jerzy - 23-212 Wilkołaz tel. 81 821 34 50 Liczba loch pod oceną - 25 12,45 10,08 Loszki - 894 Loszki - 58,0 Loszki - 9,93 61 lubelskie Liczba loch pod oceną - 4

Wierzchowski August - 21-307 Ulan Majorat tel. 504 999 270 Liczba loch pod oceną - 15 lubelskie 14,09 12,14 Loszki - 941 Loszki - 59,6 Loszki - 10,87 Wierzchowski Mieczysław - 21-307 Ulan Majorat tel. 83 351 83 83 Liczba loch pod oceną - 15 14,93 12,61 Loszki - 955 Loszki - 59,2 Loszki - 11,38 Wisznicki Jerzy - 21-300 Radzyń Podlaski tel. 508 944 183 Liczba loch pod oceną - 10 puławska Knurki - Knurki - Loszki - Loszki - - Knurki - Loszki - - Wojciechowski Dariusz - 20-515 Lublin 51 tel. 81 750 07 30 Liczba loch pod oceną - 24 62 11,95 10,34 Loszki - 951 Loszki - 57,8 Loszki - 9,78

Wysokiński Zbigniew - 08-112 Wiśniew tel. 797 326 724 puławska 10,95 9,85 Knurki - Knurki - Loszki - 780 Loszki - 57,8 Knurki - Loszki - 9,79 Zabłocki Andrzej - 21-307 Ulan Majorat tel. 517 642 344 Liczba loch pod oceną - 4 puławska 8,78 8,11 Knurki - Knurki - Loszki - 895 Loszki - 50,8 Knurki - Loszki - 10,69 Zaborski Grzegorz - 24-220 Niedrzwica Duża tel. 81 511 61 10 Liczba loch pod oceną - 10 11,64 11,09 Loszki - 878 Loszki - 58,2 Loszki - 10,29 63 lubelskie Liczba loch pod oceną - 19

województwo lubuskie Łuczak Maciej - 66-225 Szczaniec tel. 68 341 05 83 lubuskie Liczba loch pod oceną - 8 10,50 10,20 Loszki - 790 Loszki - 59,5 Loszki - 10,52 Łukaszewski Idzi - 64-232 Tuchorza tel. 68 384 82 99 Liczba loch pod oceną - 23 12,04 11,11 Loszki - 847 Loszki - 61,3 Loszki - 10,90 Pronkiewicz Wiesław - 67-410 Sława tel. 68 356 81 64 Liczba loch pod oceną - 88 10,83 9,37 Loszki - 851 Loszki - 58,1 Loszki - 9,40 Rzyska Mariola - 64-225 Kopanica tel. 68 384 05 49 Liczba loch pod oceną - 17 64 10,35 9,19 Loszki - 842 Loszki - 57,7 Loszki - 10,26

Sowińska Elżbieta - 67-410 Sława tel. 68 356 71 61 Liczba loch pod oceną - 23 Knurki - 10,23 Loszki - 10,32 lubuskie 12,62 9,44 Knurki - 880 Knurki - 60,3 Loszki - 843 Loszki - 58,9 65

województwo łódzkie Gałusa Agnieszka i Grzegorz - 99-311 Bedlno tel. 24 285 52 33 Liczba loch pod oceną - 53 łódzkie duroc 10,58 9,46 Loszki - 809 Loszki - 58,6 12,37 10,46 Knurki - 920 Knurki - 60,1 Loszki - 844 Loszki - 58,7 8,68 7,82 Knurki - 897 Knurki - 61,9 Loszki - 805 Loszki - 59,7 Loszki - 11,18 Knurki - 10,12 Loszki - 10,08 Knurki - 10,50 Loszki - 10,02 Grędas Piotr - 98-235 Błaszki tel. 43 829 14 87 Liczba loch pod oceną - 22 12,07 9,93 Loszki - 843 Loszki - 60,0 Loszki - 9,75 Linka Ewa i Janusz - 98-240 Szadek tel. 43 821 53 52 Liczba loch pod oceną - 101 66 12,25 11,01 Knurki - 1056 Knurki - 61,1 Loszki - 948 Loszki - 58,9 13,40 11,24 Knurki - 1091 Knurki - 61,7 Loszki - 943 Loszki - 59,6 Knurki - 10,33 Loszki - 10,24 Knurki - 10,52 Loszki - 10,09

Mazerant Józef - 97-371 Wola Krzysztoporska tel. 517 618 672 Liczba loch pod oceną - 53 11,47 10,48 Loszki - 827 Loszki - 60,0 Loszki - 9,66 Płachta Piotr - 97-318 Czarnocin tel. 44 616 61 56 11,74 10,95 Loszki - 825 Loszki - 60,5 Loszki - 10,39 Sołtyszewscy Anna i Tomasz - 99-311 Bedlno tel. 24 285 52 95 Liczba loch pod oceną - 44 duroc 10,52 9,86 Loszki - 878 Loszki - 59,5 8,26 7,48 Knurki - 906 Knurki - 63,3 Loszki - 881 Loszki - 57,9 Loszki - 9,88 Knurki - 10,28 Loszki - 9,78 Świdrowski Łukasz - 99-413 Chąśno tel. 46 838 14 10 Liczba loch pod oceną - 76 12,37 10,74 Loszki - 827 Loszki - 59,4 Loszki - 10,70 67 łódzkie Liczba loch pod oceną - 43

Świniosfera Gospodarstwo Rolne - 98-432 Łubnice tel. 504 184 495 Liczba loch pod oceną - 41 duroc łódzkie pietrain 12,97 11,29 Knurki - 842 Knurki - 60,8 Loszki - 781 Loszki - 59,8 13,00 11,50 Knurki - Knurki - Loszki - 905 Loszki - 57,7 11,13 9,34 Knurki - 857 Knurki - 64,0 Loszki - 824 Loszki - 60,5 10,00 8,83 Knurki - 769 Knurki - 63,4 Loszki - 759 Loszki - 62,6 Knurki - 10,03 Loszki - 10,12 Knurki - Loszki - 10,26 Knurki - 9,99 Loszki - 9,90 Knurki - 9,77 Loszki - 9,83 Wiklińscy Ewa i Mirosław - 97-318 Czarnocin tel. 667 352 147, 667 352 148 Liczba loch pod oceną - 61 68 11,93 10,87 Loszki - 850 Loszki - 59,0 11,47 10,55 Knurki - 954 Knurki - 60,5 Loszki - 862 Loszki - 59,4 Loszki - 11,27 Knurki - 10,39 Loszki - 10,28

województwo małopolskie Cielecki Sławomir - 32-410 Dobczyce tel. 12 271 14 71 11,86 10,52 Knurki - 977 Knurki - 58,0 Loszki - 880 Loszki - 55,2 Knurki - 9,78 Loszki - 9,63 Kołos Wojciech - 32-740 Łapanów tel. 14 613 41 34 Liczba loch pod oceną - 24 pietrain 10,95 10,16 Knurki - 895 Knurki - 61,2 Loszki - 851 Loszki - 61,5 Knurki - 10,27 Loszki - 10,16 Makuch Mariusz - 32-641 Przeciszów tel. 33 841 33 35 Liczba loch pod oceną - 16 11,40 10,25 Loszki - 843 Loszki - 55,6 Loszki - 10,32 69 małopolskie Liczba loch pod oceną - 48

Ogurek Kazimierz - 33-300 Nowy Sącz tel. 18 441 48 85 Liczba loch pod oceną - 8 14,14 12,36 Knurki - 1121 Knurki - 60,3 Loszki - 905 Loszki - 56,5 Knurki - 11,18 Loszki - 10,30 Suchan Elżbieta - 32-090 Słomniki tel. 12 388 24 02 małopolskie Liczba loch pod oceną - 39 70 11,74 10,19 Loszki - 884 Loszki - 56,7 Loszki - 9,92

województwo mazowieckie Barkała Wiesław - 06-126 Gzy tel. 23 691 30 82 Liczba loch pod oceną - 23 Knurki - 9,65 Loszki - 9,54 Boryczka Adam - 26-700 Zwoleń tel. 48 383 02 35 Liczba loch pod oceną - 56 puławska 12,13 10,55 Knurki - 845 Knurki - 52,1 Loszki - 829 Loszki - 53,0 Knurki - 9,98 Loszki - 10,07 Dygas Jacek - 27-350 Sienno tel. 500 620 600 Liczba loch pod oceną - 16 12,00 10,91 Loszki - 909 Loszki - 58,8 Loszki - 9,83 71 mazowieckie 11,05 10,76 Knurki - 1041 Knurki - 62,2 Loszki - 932 Loszki - 59,1

Goliszewski Jan - 08-460 Sobolew tel. 25 683 34 25 Liczba loch pod oceną - 62 puławska 11,16 10,05 Knurki - 809 Knurki - 53,2 Loszki - 779 Loszki - 54,7 Knurki - 10,24 Loszki - 10,50 Goliszewski Tomasz - 08-460 Sobolew tel. 693 336 585 mazowieckie Liczba loch pod oceną - 5 puławska Knurki - Knurki - Loszki - Loszki - - Knurki - Loszki - - Górska Jadwiga - 05-190 Nasielsk tel. 609 442 143 Liczba loch pod oceną - 16 puławska 9,12 8,00 Knurki - 712 Knurki - 50,4 Loszki - 675 Loszki - 50,0 Knurki - 10,15 Loszki - 10,10 Jastrzębski Kazimierz - 08-106 Zbuczyn tel. 25 631 48 80 Liczba loch pod oceną - 25 72 11,91 11,11 Loszki - 981 Loszki - 57,5 Loszki - 10,52

Jemioł Bogusław - 26-700 Zwoleń tel. 607 040 138 Liczba loch pod oceną - 26 11,42 10,58 Loszki - 949 Loszki - 56,4 Loszki - 10,25 Kalinowski Bartosz - 07-203 Somianka tel. 512 620 015 puławska 9,00 7,75 Knurki - Knurki - Loszki - Loszki - - Knurki - Loszki - - Maślanka Radosław - 09-500 Gostynin tel. 600 686 016 Liczba loch pod oceną - 45 12,68 10,15 Knurki - 863 Knurki - 59,4 Loszki - 816 Loszki - 58,9 13,17 10,40 Knurki - 855 Knurki - 59,5 Loszki - 808 Loszki - 59,2 Knurki - 10,31 Loszki - 10,17 Knurki - 9,64 Loszki - 9,79 Piątkowski Dariusz - 09-204 Rościszewo tel. 511 029 834 Liczba loch pod oceną - 37 11,78 10,48 Loszki - 877 Loszki - 61,0 Loszki - 10,17 73 mazowieckie Liczba loch pod oceną - 3

Pruszkowscy Teresa i Grzegorz - 09-130 Baboszewo tel. 508 984 463 Liczba loch pod oceną - 84 mazowieckie duroc Liczba prosiąt Liczba prosiąt 13,92 11,68 Knurki - 1060 Knurki - 61,1 Loszki - 982 Loszki - 59,7 13,74 12,02 Knurki - 1051 Knurki - 61,3 Loszki - 994 Loszki - 60,0 11,59 10,41 Knurki - 1071 Knurki - 62,2 Loszki - 960 Loszki - 59,4 Knurki - 10,80 Loszki - 10,73 Knurki - 10,45 Loszki - 10,28 Knurki - 10,18 Loszki - 9,95 Pychewicz Janusz - 06-126 Gzy tel. 23 691 52 73 Liczba loch pod oceną - 30 12,50 10,93 Knurki - 941 Knurki - 59,3 Loszki - 896 Loszki - 57,0 Knurki - 10,62 Loszki - 10,68 Skoneczny Adam - 96-317 Guzów tel. 46 856 83 42 Liczba loch pod oceną - 16 10,62 9,79 Loszki - 878 Loszki - 58,3 Loszki - 9,65 Talarek Dariusz - 08-460 Sobolew tel. 501 557 159 Liczba loch pod oceną - 7 puławska 74 10,64 10,36 Knurki - Knurki - Loszki - Loszki - - Knurki - Loszki - -

Walczak Grzegorz - 09-452 Blichowo tel. 24 265 23 23 Liczba loch pod oceną - 11 12,30 11,70 Loszki - 935 Loszki - 59,3 Loszki - 10,21 Więcław Adam - 27-300 Lipsko tel. 606 684 740 12,38 11,38 Loszki - 885 Loszki - 58,4 Loszki - 10,37 Wodzyński Pawel - 09-541 Pacyna tel. 696 399 890, 662 032 997 Liczba loch pod oceną - 15 puławska 8,35 7,65 Knurki - Knurki - Loszki - 617 Loszki - 56,6 Knurki - Loszki - 10,36 Zboina Adam - 08-412 Borowie tel. 25 685 97 18 Liczba loch pod oceną - 39 puławska 13,31 11,59 Loszki - 861 Loszki - 56,3 11,73 10,73 Knurki - 780 Knurki - 54,8 Loszki - 751 Loszki - 56,5 Loszki - 9,67 Knurki - 10,15 Loszki - 10,18 75 mazowieckie Liczba loch pod oceną - 16

Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego - 09-200 Sierpc tel. 24 275 08 10 Liczba loch pod oceną - 21 puławska 9,11 8,89 Knurki - 820 Knurki - 53,9 Loszki - 724 Loszki - 56,6 Knurki - 10,91 Loszki - 10,65 Zygan Tymoteusz - 27-350 Sienno tel. 604 906 624 mazowieckie Liczba loch pod oceną - 23 76 11,54 10,42 Loszki - 908 Loszki - 59,0 Loszki - 10,02

województwo opolskie Barteczko Jan - 47-150 Leśnica tel. 77 461 57 17 Liczba loch pod oceną - 12 Loszki - 10,00 Damboń Jan - 47-260 Nieznaszyn tel. 77 487 57 08, kom. 511 981 787 Liczba loch pod oceną - 48 14,19 12,13 Loszki - 948 Loszki - 58,8 Loszki - 10,76 Dwornik Urszula - 46-345 Borki Wielkie tel. 34 359 60 38 Liczba loch pod oceną - 20 11,49 10,70 Loszki - 883 Loszki - 57,0 Loszki - 10,24 Korgel Martin - 47-344 Walce tel. 605 315 240 Liczba loch pod oceną - 18 11,76 10,50 Loszki - 876 Loszki - 58,6 Loszki - 10,11 77 opolskie 12,35 11,15 Loszki - 878 Loszki - 58,1

Krawczyk Maria i Joachim - 46-022 Luboszyce tel. 77 421 57 39 Liczba loch pod oceną - 43 pietrain 11,17 10,60 Knurki - 940 Knurki - 65,3 Loszki - 946 Loszki - 65,9 Knurki - 9,98 Loszki - 10,51 Kurpiela Waldemar - 47-344 Walce tel. 77 466 04 41 Liczba loch pod oceną - 33 opolskie 12,56 11,44 Loszki - 899 Loszki - 58,7 Loszki - 10,24 Labisz Norbert - 46-050 Tarnów Opolski tel. 77 464 45 08 Liczba loch pod oceną - 15 11,91 11,00 Loszki - 886 Loszki - 58,5 Loszki - 10,26 Ośrodek Hodowli Zarodowej Głogówek Sp. z o.o. - 48-250 Głogówek tel. 77 437 36 55, kom. 728 423 759 Liczba loch pod oceną - 134 duroc 78 13,25 12,71 Knurki - 990 Knurki - 59,4 Loszki - 988 Loszki - 59,3 13,72 13,00 Knurki - 1023 Knurki - 60,9 Loszki - 993 Loszki - 60,1 12,23 11,73 Knurki - 975 Knurki - 62,9 Loszki - 928 Loszki - 60,6 Knurki - 9,72 Loszki - 10,08 Knurki - 10,47 Loszki - 10,78 Knurki - 9,79 Loszki - 10,14

Preussner Sylweriusz - 49-137 Korfantów tel. 77 431 92 96 Liczba loch pod oceną - 30 hampshire 11,54 10,18 Loszki - 861 Loszki - 57,9 10,33 9,25 Knurki - Knurki - Loszki - Loszki - - Loszki - 9,90 Knurki - Loszki - - RSP Chrzelice - 48-220 Łącznik tel. 77 437 63 89 12,00 10,93 Loszki - 917 Loszki - 58,6 Loszki - 10,02 Wiatr Artur - 46-300 Olesno tel. 34 358 20 11 Liczba loch pod oceną - 17 12,39 11,71 Loszki - 885 Loszki - 56,5 Loszki - 10,73 79 opolskie Liczba loch pod oceną - 13

województwo podkarpackie Borowiec Tadeusz - 39-306 Górki Mieleckie tel. 17 583 80 75 Liczba loch pod oceną - 31 11,83 10,73 Loszki - 955 Loszki - 59,5 Loszki - 9,40 Frydrych Jacek - 38-442 Krościenko Wyżne tel. 609 615 739 podkarpackie Liczba loch pod oceną - 66 11,00 10,33 Loszki - Loszki - 10,68 10,19 Loszki - 932 Loszki - 58,8 Loszki - Loszki - 10,32 Gaweł Zbigniew - 35-006 Rzeszów tel. 17 853 45 93, kom. 668 353 294 Liczba loch pod oceną - 15 pietrain 9,04 8,50 Knurki - 861 Knurki - 62,8 Loszki - 825 Loszki - 63,8 Knurki - 10,54 Loszki - 10,37 Gospodarstwo Rolne w Górze Ropczyckiej Sp. z o.o. - 39-120 Sędziszów Małopolski tel. 17 222 62 64 Liczba loch pod oceną - 17 80 12,45 11,45 Loszki - 911 Loszki - 58,7 Loszki - 12,59

Inglot Paweł - 37-120 Markowa tel. 17 226 52 98 Liczba loch pod oceną - 24 11,33 9,93 Knurki - 868 Knurki - 58,5 Loszki - 825 Loszki - 58,5 Knurki - 9,43 Loszki - 9,93 Wilk Genowefa i Andrzej - 39-209 Zasów tel. 14 681 96 23 11,26 10,49 Knurki - 1101 Knurki - 59,5 Loszki - 968 Loszki - 58,1 Knurki - 10,20 Loszki - 9,94 Zaremba Ignacy - 37-620 Horyniec Zdrój tel. 604 257 995 Liczba loch pod oceną - 59 12,39 11,11 Loszki - 944 Loszki - 58,8 Loszki - 10,42 Żelazko Tomasz - 39-305 Borowa tel. 17 581 55 53 Liczba loch pod oceną - 27 10,94 10,04 Loszki - 802 Loszki - 57,9 Loszki - 10,28 81 podkarpackie Liczba loch pod oceną - 35

województwo podlaskie Jabłonowski Janusz - 18-218 Sokoły tel. 86 476 42 48 Liczba loch pod oceną - 48 12,12 10,71 Knurki - 1214 Knurki - 55,8 Loszki - 929 Loszki - 56,9 Knurki - 11,13 Loszki - 10,69 Jaroś Bożena i Zbigniew - 16-130 Janów tel. 85 721 63 47 Liczba loch pod oceną - 37 podlaskie 12,01 11,29 Knurki - 960 Knurki - 60,0 Loszki - 915 Loszki - 58,0 Knurki - 10,65 Loszki - 10,44 Sosnowski Andrzej - 16-140 Korycin tel. 85 721 91 36 Liczba loch pod oceną - 36 12,61 11,61 Loszki - 954 Loszki - 59,7 Loszki - 10,55 Śmietało Tomasz - 18-112 Poświętne tel. 85 650 12 24 Liczba loch pod oceną - 12 82 11,19 10,52 Loszki - 883 Loszki - 56,6 Loszki - -

Wysocka Jadwiga - 18-312 Rutki tel. 86 270 21 00 Liczba loch pod oceną - 26 13,12 11,71 Loszki - 1011 Loszki - 58,7 Loszki - 9,99 Zalewski Krzysztof - 19-120 Knyszyn tel. 512 175 672 Liczba loch pod oceną - - puławska Knurki - Knurki - Loszki - Loszki - - Knurki - Loszki - - Żynda Marcin - 16-503 Krasnopol tel. 502 734 985 Liczba loch pod oceną - 31 puławska 11,13 10,70 Loszki - 857 Loszki - 57,4 10,50 9,93 Knurki - 902 Knurki - 54,0 Loszki - 807 Loszki - 53,9 Loszki - 9,96 Knurki - 9,85 Loszki - 9,58 83 podlaskie

województwo pomorskie Błażek Zenon - 86-171 Rychława tel. 601 963 767 Liczba loch pod oceną - 8 9,43 9,00 Loszki - 835 Loszki - 57,0 Loszki - 9,51 Browarczyk Tadeusz - 83-304 Przodkowo tel. 58 681 96 36 Liczba loch pod oceną - 19 pomorskie 12,34 11,49 Loszki - 881 Loszki - 57,1 Loszki - 11,49 Cybulski Zbigniew - 89-662 Ostrowite tel. 52 398 74 12 Liczba loch pod oceną - 97 10,71 10,52 Loszki - 887 Loszki - 58,3 Loszki - 9,82 Ebertowski Ryszard - 83-400 Kościerzyna tel. 58 686 57 27 Liczba loch pod oceną - 22 84 12,38 11,05 Knurki - 935 Knurki - 58,8 Loszki - 893 Loszki - 58,0 Knurki - 10,25 Loszki - 10,43

Godlewski Zdzisław - 83-110 Tczew tel. 607 600 890 Liczba loch pod oceną - 25 pietrain 9,89 8,94 Knurki - 887 Knurki - 58,2 Loszki - 866 Loszki - 57,8 11,25 10,50 Knurki - 857 Knurki - 60,9 Knurki - 9,43 Loszki - 9,71 Knurki - - Gołecki Feliks - 83-240 Lubichowo tel. 694 643 545 Liczba loch pod oceną - 27 9,95 8,95 Loszki - 879 Loszki - 58,6 Loszki - 10,23 Graban Wiesław - 83-208 Zelgoszcz tel. 669 354 612 Liczba loch pod oceną - 16 10,75 9,63 Loszki - 863 Loszki - 58,0 Loszki - 9,51 Gumiński Ryszard - 83-210 Zblewo tel. 58 588 44 34 Liczba loch pod oceną - 23 9,35 7,91 Loszki - 839 Loszki - 57,8 Loszki - 9,19 85 pomorskie

Hanasko Zenon - 77-100 Bytów tel. 59 821 47 89 Liczba loch pod oceną - 31 duroc 11,97 11,70 Loszki - 906 Loszki - 57,9 10,26 10,09 Knurki - 943 Knurki - 59,6 Loszki - 890 Loszki - 57,1 Loszki - 10,17 Knurki - Loszki - 10,31 Hnatiuk Zenon - 77-100 Bytów tel. 59 821 47 93 Liczba loch pod oceną - 21 pomorskie 12,84 11,29 Knurki - 1020 Knurki - 59,3 Loszki - 979 Loszki - 58,7 Knurki - 10,56 Loszki - 10,65 Jurczyński Henryk - 83-120 Subkowy tel. 58 536 69 51 Liczba loch pod oceną - 33 10,72 9,56 Loszki - 872 Loszki - 57,7 Loszki - 10,17 Koss Mirosław - 84-121 Swarzewo tel. 58 673 37 62 Liczba loch pod oceną - 71 duroc 86 12,96 11,80 Knurki - 978 Knurki - 59,4 Loszki - 923 Loszki - 58,7 11,20 10,33 Knurki - 945 Knurki - 59,5 Loszki - 869 Loszki - 59,0 Knurki - 9,95 Loszki - 10,06 Knurki - 9,39 Loszki - 9,59

Łoza Jarosław - 77-142 Ugoszcz tel. 59 821 47 82 Liczba loch pod oceną - 22 12,33 11,25 Knurki - 951 Knurki - 59,0 Loszki - 910 Loszki - 58,9 Knurki - 9,89 Loszki - 10,16 Mazurowski Łukasz - 83-220 Skórcz tel. 516 977 791 Liczba loch pod oceną - 13 10,67 9,88 Loszki - 854 Loszki - 58,1 Loszki - 10,46 Liczba loch pod oceną - 25 duroc 10,88 9,55 Knurki - 890 Knurki - 58,2 Loszki - 862 Loszki - 58,2 10,71 9,86 Knurki - 869 Knurki - 59,3 Loszki - 852 Loszki - 61,0 Knurki - 10,42 Loszki - 10,65 Knurki - 10,22 Loszki - 10,50 Megier Jarosław - 83-250 Skarszewy tel. 58 588 22 11 Liczba loch pod oceną - 58 11,19 9,33 Loszki - 864 Loszki - 57,7 Loszki - 9,08 87 pomorskie Mazurowski Marek - 83-208 Zelgoszcz tel. 606 618 096

Miąskowski Stanisław - 83-304 Przodkowo tel. 58 681 96 54 Liczba loch pod oceną - 25 12,36 11,00 Knurki - 937 Knurki - 59,4 Loszki - 894 Loszki - 58,8 Knurki - 10,56 Loszki - 10,94 Mokwa Marek - 83-120 Subkowy tel. 605 346 075 Liczba loch pod oceną - 93 12,50 10,90 Loszki - 896 Loszki - 57,5 Loszki - 10,24 pomorskie Nowakowski Janusz - 83-430 Stara Kiszewa tel. 58 687 64 32 Liczba loch pod oceną - 13 12,08 10,79 Loszki - 879 Loszki - 57,2 Loszki - 10,07 Pliszka Józef - 83-208 Zelgoszcz tel. 58 582 43 06 Liczba loch pod oceną - 11 88 11,15 10,08 Loszki - 873 Loszki - 57,4 Loszki - 10,01

Skrzypkowski Szczepan - 83-304 Przodkowo tel. 58 681 96 30 Liczba loch pod oceną - 34 pietrain 12,19 10,88 Knurki - 997 Knurki - 59,9 Loszki - 944 Loszki - 59,0 13,00 11,67 Knurki - 906 Knurki - 62,2 Loszki - Loszki - - Knurki - 9,80 Loszki - 9,82 Knurki - Loszki - - Stolc Józef - 83-307 Kiełpino tel. 58 681 05 91, kom. 607 658 208 13,55 12,32 Knurki - 1084 Knurki - 60,1 Loszki - 895 Loszki - 57,1 13,98 12,57 Knurki - 1067 Knurki - 60,9 Loszki - 894 Loszki - 57,4 Knurki - 11,65 Loszki - 10,85 Knurki - 11,38 Loszki - 10,89 Syldatk Andrzej - 83-123 Gniew tel. 58 535 16 79 Liczba loch pod oceną - 25 8,33 7,43 Knurki - 862 Knurki - 57,6 Loszki - 839 Loszki - 58,4 Knurki - 9,60 Loszki - 9,84 Szulc Bogdan - 89-600 Chojnice tel. 52 397 09 54 Liczba loch pod oceną - 18 11,79 11,36 Loszki - 874 Loszki - 57,9 Loszki - 10,27 89 pomorskie Liczba loch pod oceną - 50

Śnieg Andrzej - 82-500 Kwidzyn tel. 55 275 74 70 Liczba loch pod oceną - 107 11,47 10,31 Knurki - 900 Knurki - 58,7 Loszki - 883 Loszki - 58,2 Knurki - 10,24 Loszki - 10,23 Talewski Grzegorz - 89-650 Czersk tel. 603 199 648 Liczba loch pod oceną - 23 pomorskie 90 11,54 10,66 Knurki - 1058 Knurki - 58,1 Loszki - 971 Loszki - 57,3 Knurki - 10,87 Loszki - 10,79

województwo śląskie Brzezina Józef - 42-793 Ciasna tel. 34 353 56 07 Liczba loch pod oceną - 29 11,71 10,59 Knurki - 907 Knurki - 57,4 Loszki - 882 Loszki - 57,2 Knurki - 9,77 Loszki - 10,00 Górecki Rafał - 63-645 Łęka Opatowska tel. 607 797 129 Liczba loch pod oceną - 12 puławska Knurki - Loszki - 10,27 Kosytorz Paweł - 42-793 Ciasna tel. 34 353 55 05 Liczba loch pod oceną - 26 11,95 11,15 Loszki - 913 Loszki - 57,7 Loszki - 10,74 Kulawik Florian - 42-161 Starokrzepice tel. 34 317 56 51 Liczba loch pod oceną - 24 11,00 10,31 Loszki - 917 Loszki - 56,0 Loszki - 10,10 91 śląskie 8,65 8,35 Knurki - Knurki - Loszki - 705 Loszki - 53,6

Ledwoń Alojzy - 42-793 Ciasna tel. 34 353 55 13 Liczba loch pod oceną - 44 11,91 11,20 Loszki - 905 Loszki - 58,1 Loszki - 10,37 Pośpiech Jan - 43-100 Tychy tel. 32 217 44 45 Liczba loch pod oceną - 20 12,06 8,42 Loszki - 825 Loszki - 54,0 Loszki - 10,28 Smolarz Jerzy - 43-241 Łąka tel. 32 210 59 25 Liczba loch pod oceną - 48 śląskie pietrain 11,30 9,99 Knurki - 949 Knurki - 56,2 Loszki - 891 Loszki - 55,6 9,86 8,43 Knurki - 853 Knurki - 59,5 Loszki - 762 Loszki - 59,4 Knurki - 10,65 Loszki - 10,72 Knurki - 10,19 Loszki - 9,89 Waliczek Marek - 43-241 Łąka tel. 32 210 50 28 Liczba loch pod oceną - 25 92 10,95 10,36 Loszki - 931 Loszki - 54,8 Loszki - 10,22

województwo świętokrzyskie Cichy Adam - 28-506 Czarnocin tel. 41 351 22 93 Liczba loch pod oceną - 26 13,04 11,48 Knurki - 1010 Knurki - 60,7 Loszki - 914 Loszki - 60,0 Knurki - 10,54 Loszki - 10,50 Górski Dariusz - 26-234 Słupia Konecka tel. 41 371 96 02 Liczba loch pod oceną - 34 Loszki - 10,27 Łach Alfred - 28-530 Skalbmierz tel. 41 352 93 32 Liczba loch pod oceną - 52 duroc pietrain 11,72 10,45 Knurki - 1035 Knurki - 60,4 Loszki - 950 Loszki - 59,6 9,83 9,22 Knurki - 950 Knurki - 60,9 Loszki - 856 Loszki - 59,3 9,53 8,47 Knurki - 885 Knurki - 63,3 Loszki - 870 Loszki - 63,7 Knurki - 10,14 Loszki - 10,08 Knurki - 9,71 Loszki - 9,90 Knurki - 10,05 Loszki - 10,13 93 świętokrzyskie 11,75 10,72 Loszki - 909 Loszki - 59,7

Łasak Tadeusz - 28-300 Jędrzejów tel. 41 386 59 67 Liczba loch pod oceną - 20 11,78 10,90 Loszki - 877 Loszki - 58,8 Loszki - 10,70 Pięta Zbigniew - 28-133 Pacanów tel. 607 552 666 Liczba loch pod oceną - 27 12,13 11,30 Knurki - 1086 Knurki - 60,0 Loszki - 1009 Loszki - 59,2 Knurki - 9,93 Loszki - 10,26 Sady Agnieszka i Marian - 28-530 Skalbmierz tel. 41 352 95 68 świętokrzyskie Liczba loch pod oceną - 12 94 12,22 11,70 Loszki - 956 Loszki - 59,4 Loszki - 10,39

województwo warmińsko-mazurskie Czacharowski Kazimierz - 14-260 Lubawa tel. 89 645 27 31 Liczba loch pod oceną - 77 duroc 12,25 11,31 Knurki - 975 Knurki - 61,9 Loszki - 930 Loszki - 61,3 11,22 10,49 Knurki - 960 Knurki - 62,0 Loszki - 931 Loszki - 60,7 Knurki - 9,55 Loszki - 9,84 Knurki - 9,65 Loszki - 10,02 12,03 11,44 Knurki - Knurki - Loszki - 850 Loszki - 58,9 Knurki - Loszki - 10,25 Klimek Sylwester - 13-308 Mroczno tel. 56 474 11 32 Liczba loch pod oceną - 11 14,23 11,82 Loszki - 923 Loszki - 58,0 Loszki - - 95 warmińsko-mazurskie Grab. - A. Puchalski, Gospodarstwo Rolne GRAB - 14-229 Rożental tel. 89 645 10 03 Liczba loch pod oceną - 21

Kozłowski Jan - 11-200 Bartoszyce tel. 89 762 28 16 Liczba loch pod oceną - 45 pietrain 11,74 11,10 Knurki - 960 Knurki - 62,0 Loszki - 935 Loszki - 59,4 10,87 10,37 Knurki - 969 Knurki - 62,0 Loszki - 924 Loszki - 62,8 Knurki - 9,82 Loszki - 9,88 Knurki - 9,90 Loszki - 9,85 Lesiński Henryk - 13-334 Łąkorz tel. 56 474 56 25 Liczba loch pod oceną - 147 duroc warmińsko-mazurskie pietrain 12,65 11,75 Knurki - 974 Knurki - 62,3 Loszki - 962 Loszki - 58,7 11,71 11,42 Loszki - 932 Loszki - 58,5 11,79 11,33 Knurki - 969 Knurki - 62,9 Loszki - 949 Loszki - 61,0 11,94 11,40 Knurki - 979 Knurki - 62,9 Loszki - 961 Loszki - 62,3 Knurki - 9,92 Loszki - 10,02 Loszki - Knurki - 9,98 Loszki - 10,26 Knurki - 10,20 Loszki - 10,11 Radacki Eugeniusz - 13-334 Łąkorz tel. 56 474 62 29 Liczba loch pod oceną - 22 96 11,98 10,98 Loszki - 917 Loszki - 58,8 Loszki - -

Sewastjaniuk Jerzy - 11-410 Barciany tel. 89 753 16 38 Liczba loch pod oceną - 37 pietrain 11,90 10,88 Knurki - 966 Knurki - 62,0 Loszki - 944 Loszki - 59,5 11,33 10,75 Knurki - 970 Knurki - 62,2 Loszki - 958 Loszki - 61,4 Knurki - 9,99 Loszki - 10,09 Knurki - 9,97 Loszki - 9,89 Tokarska-Dziąba Agnieszka - 14-260 Lubawa tel. 89 645 31 44 Liczba loch pod oceną - 98 pietrain Knurki - 10,20 Loszki - 10,30 Knurki - 10,07 Loszki - 10,16 Knurki - 10,52 Loszki - 9,86 Tokarski Kazimierz - 14-260 Lubawa tel. 89 645 31 44 Liczba loch pod oceną - 83 pietrain 12,73 12,58 Knurki - 907 Knurki - 63,0 Loszki - 892 Loszki - 63,3 Knurki - 9,99 Loszki - 9,97 97 warmińsko-mazurskie 12,76 12,39 Knurki - 936 Knurki - 59,4 Loszki - 834 Loszki - 58,4 12,80 12,58 Knurki - 919 Knurki - 60,3 Loszki - 861 Loszki - 59,4 12,74 12,51 Knurki - 908 Knurki - 63,3 Loszki - 885 Loszki - 62,3

Zelma Kazimierz - 14-260 Lubawa tel. 89 645 04 68 Liczba loch pod oceną - 85 duroc warmińsko-mazurskie pietrain 98 12,78 12,14 Knurki - 1059 Knurki - 60,1 Loszki - 1018 Loszki - 60,4 13,13 12,29 Knurki - 1074 Knurki - 60,0 Loszki - 1026 Loszki - 60,2 11,04 10,26 Knurki - 1019 Knurki - 62,1 Loszki - 924 Loszki - 61,1 10,72 10,12 Knurki - 1008 Knurki - 62,7 Loszki - 989 Loszki - 62,6 Knurki - 10,60 Loszki - 10,97 Knurki - 10,36 Loszki - 10,56 Knurki - 9,75 Loszki - 10,08 Knurki - 10,01 Loszki - 10,05

województwo wielkopolskie Albrecht Andrzej - 62-306 Kołaczkowo tel. 61 438 55 52 Liczba loch pod oceną - 25 12,23 11,32 Loszki - 876 Loszki - 58,2 Loszki - 9,66 Bujak Mariusz - 63-830 Pępowo tel. 667 330 005 Liczba loch pod oceną - 56 12,23 11,11 Knurki - 1017 Knurki - 61,4 Loszki - 861 Loszki - 60,1 12,23 11,11 Knurki - 1011 Knurki - 61,6 Loszki - 861 Loszki - 60,1 Knurki - 9,94 Loszki - 9,79 Knurki - 9,71 Loszki - 9,46 Liczba loch pod oceną - 120 duroc pietrain 12,39 11,16 Knurki - 1012 Knurki - 61,5 Loszki - 860 Loszki - 60,1 12,49 11,32 Knurki - 1029 Knurki - 61,7 Loszki - 861 Loszki - 60,1 11,59 10,61 Knurki - 1000 Knurki - 62,2 Loszki - 866 Loszki - 60,0 11,51 10,42 Knurki - 1015 Knurki - 62,5 Loszki - 900 Loszki - 63,3 Knurki - 10,11 Loszki - 9,85 Knurki - 9,92 Loszki - 9,63 Knurki - 10,23 Loszki - 9,78 Knurki - 10,59 Loszki - 9,81 99 wielkopolskie Bujak Tomasz - 63-830 Pępowo tel. 65 573 67 98

Cierlaczyk Andrzej - 62-817 Żelazków tel. 62 769 17 87 Liczba loch pod oceną - 12 12,18 10,36 Loszki - 819 Loszki - 57,4 Loszki - 9,66 Dobrowolska Renata - 62-306 Kołaczkowo tel. 61 438 50 71 Liczba loch pod oceną - 28 12,13 11,61 Loszki - 887 Loszki - 59,0 Loszki - 10,24 Dudek Piotr - 63-410 Ostrów Wielkopolski tel. 62 734 71 56 Liczba loch pod oceną - 34 wielkopolskie 11,57 10,65 Loszki - 905 Loszki - 59,1 Loszki - 10,07 Duliba Marian - 62-874 Brzeziny tel. 62 769 81 84 Liczba loch pod oceną - 16 100 12,77 11,66 Loszki - 899 Loszki - 59,0 Loszki - 9,83

Frąckowiak Andrzej - 64-520 Obrzycko tel. 601 578 347 Liczba loch pod oceną - 18 10,46 10,37 Loszki - 897 Loszki - 60,0 Loszki - 9,81 Gawełek Piotr - 63-520 Grabów tel. 62 739 95 10, kom. 604 950 643 Liczba loch pod oceną - 50 duroc 11,14 10,89 Knurki - 914 Knurki - 60,4 Loszki - 868 Loszki - 58,2 9,50 9,44 Knurki - 904 Knurki - 60,6 Loszki - 885 Loszki - 60,7 Knurki - 10,40 Loszki - 10,45 Knurki - 10,40 Loszki - 10,60 Gmerek Andrzej - 63-460 Nowe Skalmierzyce tel. 62 762 11 31 11,31 10,52 Loszki - 894 Loszki - 58,7 Loszki - - Guhs Janusz - 77-400 Złotów tel. 67 263 11 86 Liczba loch pod oceną - 17 12,05 10,95 Loszki - 903 Loszki - 58,5 Loszki - 10,72 101 wielkopolskie Liczba loch pod oceną - 18

Horowski Mieczysław - 63-014 Murzynowo Kościelne tel. 61 285 18 90 Liczba loch pod oceną - 20 12,68 11,71 Loszki - 755 Loszki - 60,2 Loszki - 9,53 Janka Krzysztof - 64-600 Oborniki Wielkopolskie tel. 61 297 14 65 Liczba loch pod oceną - 23 12,86 12,12 Loszki - 878 Loszki - 59,8 Loszki - 10,64 Jędrzejewski Krzysztof - 63-520 Grabów nad Prosną tel. 62 739 95 16 Liczba loch pod oceną - 37 wielkopolskie 12,52 11,39 Loszki - 870 Loszki - 57,4 Loszki - 10,54 Kabat Mirosław - 64-834 Wyszyny tel. 67 284 64 75 Liczba loch pod oceną - 20 102 10,45 9,68 Loszki - 915 Loszki - 58,8 Loszki - 10,03

Kaczmarek Marian - 62-270 Kłecko tel. 61 427 05 49, kom. 692 544 510 Liczba loch pod oceną - 38 12,83 11,36 Knurki - 878 Knurki - 59,9 Loszki - 827 Loszki - 59,7 Knurki - 10,54 Loszki - 10,59 Karliński Henryk - 63-210 Żerków tel. 62 740 32 38 Liczba loch pod oceną - 32 12,40 11,21 Loszki - 913 Loszki - 58,7 Loszki - 9,83 Kostyk Roman - 64-700 Czarnków tel. 67 255 13 83 Liczba loch pod oceną - 19 Loszki - 10,60 Krzymińska Ewa - 63-645 Łęka Opatowska tel. 62 781 86 84 Liczba loch pod oceną - 17 12,59 12,08 Loszki - 890 Loszki - 58,6 Loszki - 10,18 103 wielkopolskie 11,50 10,70 Loszki - 883 Loszki - 58,3

Krzywda Zbigniew - 62-874 Brzeziny tel. 62 769 81 35, kom. 605 582 905 Liczba loch pod oceną - 45 12,48 11,53 Knurki - 963 Knurki - 60,5 Loszki - 893 Loszki - 59,5 Knurki - 10,43 Loszki - 10,37 Litwin Rafał - 63-410 Ostrów Wlkp. tel. 62 734 71 82 Liczba loch pod oceną - 14 11,54 10,38 Loszki - 883 Loszki - 59,2 Loszki - 10,06 Łabusiński Krzysztof - 63-840 Krobia tel. 65 571 15 27 Liczba loch pod oceną - 25 wielkopolskie 12,28 11,17 Loszki - 889 Loszki - 60,6 Loszki - 10,25 Łapawa Karol - 63-840 Krobia tel. 65 571 33 26 Liczba loch pod oceną - 37 104 12,00 10,95 Loszki - 884 Loszki - 60,2 Loszki - -

Majchrzak Grzegorz - 63-400 Ostrów Wielkopolski tel. 62 734 65 88 Liczba loch pod oceną - 31 11,72 11,64 Loszki - 893 Loszki - 59,6 Loszki - 9,48 Małecki Tomasz - 64-010 Krzywiń tel. 65 517 83 87 Liczba loch pod oceną - 22 10,58 10,11 Loszki - 854 Loszki - 58,6 Loszki - - Michałowicz Jolanta - 64-010 Krzywiń tel. 65 517 72 00 Liczba loch pod oceną - 5 Loszki - - Mołdrzyk Ryszard - 64-316 Kuślin tel. 61 447 30 72 Liczba loch pod oceną - 48 11,48 10,24 Loszki - 957 Loszki - 60,3 Loszki - 10,14 105 wielkopolskie 10,60 10,20 Loszki - Loszki - -

Mońka Rafał - 63-645 Łęka Opatowska tel. 62 781 88 87 Liczba loch pod oceną - 21 11,29 10,82 Loszki - 879 Loszki - 58,8 Loszki - - Murach Beata i Krzysztof - 77-400 Złotów tel. 67 263 11 84 Liczba loch pod oceną - 14 10,91 8,35 Loszki - 855 Loszki - 59,3 Loszki - 9,84 Nowak Roman - 63-840 Rogowo tel. 65 571 28 15 Liczba loch pod oceną - 384 wielkopolskie duroc 106 12,55 12,14 Knurki - 1001 Knurki - 61,7 Loszki - 848 Loszki - 61,4 12,59 12,46 Knurki - 997 Knurki - 61,4 Loszki - 843 Loszki - 60,8 11,05 10,95 Knurki - 1021 Knurki - 62,2 Loszki - 843 Loszki - 60,0 Knurki - 10,50 Loszki - 10,45 Knurki - 10,69 Loszki - 10,43 Knurki - 10,43 Loszki - 10,01

Ośrodek Hodowli Zarodowej Garzyn Sp. z o.o. - 64-120 Krzemieniewo tel. 65 536 60 51 Liczba loch pod oceną - 277 duroc 10,92 10,84 Knurki - 1005 Knurki - 59,6 Loszki - 931 Loszki - 57,6 11,10 11,00 Knurki - 1019 Knurki - 59,8 Loszki - 929 Loszki - 57,8 11,43 11,43 Loszki - 915 Loszki - 58,1 8,67 8,58 Knurki - 1021 Knurki - 60,3 Loszki - 942 Loszki - 57,4 Knurki - 10,67 Loszki - 10,51 Knurki - 10,68 Loszki - 10,56 Loszki - Knurki - 10,20 Loszki - 10,05 Pacyna Wojciech - 63-421 Przygodzice tel. 62 738 20 15 Liczba loch pod oceną - 44 duroc 11,68 11,26 Knurki - 938 Knurki - 60,5 Loszki - 889 Loszki - 58,7 11,22 10,61 Knurki - 925 Knurki - 60,6 Loszki - Loszki - - Knurki - 9,92 Loszki - 9,93 Knurki - 10,14 Loszki - - Perz Narcyz - 63-421 Przygodzice tel. 62 734 65 12 11,97 11,83 Knurki - 942 Knurki - 60,6 Loszki - 881 Loszki - 58,9 Knurki - 10,08 Loszki - 10,15 Perz Tomasz - 63-421 Przygodzice tel. 62 734 66 06 Liczba loch pod oceną - 54 11,62 10,68 Loszki - 900 Loszki - 59,2 Loszki - 9,85 107 wielkopolskie Liczba loch pod oceną - 27

Perz Zbigniew - 64-560 Ostroróg tel. 61 291 66 75 Liczba loch pod oceną - 26 11,14 10,09 Loszki - 807 Loszki - 59,3 Loszki - 9,92 Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna Kaczkowo - 64-130 Kaczkowo tel. 65 538 81 36 Liczba loch pod oceną - 38 10,42 10,12 Loszki - 873 Loszki - 59,6 Loszki - 9,69 Stachowiak Mariusz - 64-600 Oborniki Wlkp. tel. 61 297 14 92 Liczba loch pod oceną - 11 wielkopolskie 10,67 9,94 Loszki - 833 Loszki - 58,9 Loszki - 9,50 Styburski Jacek - 63-740 Kobylin tel. 65 548 40 14 Liczba loch pod oceną - 48 108 11,74 11,16 Loszki - 858 Loszki - 58,7 Loszki - 10,62

Supergan Adrian - 63-642 Perzów tel. 601 742 802 Liczba loch pod oceną - 21 11,62 10,56 Loszki - 890 Loszki - 59,0 Loszki - 10,16 Szcześniak Wojciech - 63-210 Żerków tel. 62 740 44 15 Liczba loch pod oceną - 33 11,92 11,30 Loszki - 809 Loszki - 58,7 Loszki - 9,35 Szkudlarek Czesław - 64-460 Nowe Skalmierzyce tel. 504 905 250 Liczba loch pod oceną - 17 Loszki - 10,52 Urbaniak Jerzy - 63-410 Ostrów Wlkp. tel. 62 733 87 24 Liczba loch pod oceną - 24 12,81 10,56 Loszki - 836 Loszki - 61,7 Loszki - 9,93 109 wielkopolskie 10,57 10,50 Loszki - 842 Loszki - 59,7

Urbanowski Roman - 64-120 Krzemieniewo tel. 65 536 82 82 Liczba loch pod oceną - 29 10,79 10,54 Knurki - 901 Knurki - 61,3 Loszki - 855 Loszki - 59,6 Knurki - 10,65 Loszki - 10,58 Walczak Marek - 62-235 Trzemżal tel. 603 036 806 Liczba loch pod oceną - 88 duroc 14,22 11,16 Knurki - 881 Knurki - 60,4 Loszki - 824 Loszki - 59,2 12,68 10,86 Knurki - 831 Knurki - 60,1 Loszki - 856 Loszki - 59,9 Knurki - 10,14 Loszki - 10,29 Knurki - 9,45 Loszki - 10,29 Wawrzyniak Jerzy - 62-320 Mikuszewo tel. 61 438 44 92 Liczba loch pod oceną - 20 wielkopolskie 11,57 11,07 Loszki - 897 Loszki - 58,5 Loszki - 9,74 Wciórka Renata - 63-910 Miejska Górka tel. 600 149 051 Liczba loch pod oceną - 27 110 13,75 12,81 Loszki - 911 Loszki - 60,5 Loszki - 9,98

Wesołowski Jarosław - 62-212 Mieleszyn tel. 61 427 75 27 Liczba loch pod oceną - 18 11,36 10,77 Loszki - 901 Loszki - 58,9 Loszki - 9,95 Wicenty Andrzej - 64-520 Obrzycko tel. 61 291 30 84 Liczba loch pod oceną - 15 10,83 10,04 Loszki - 823 Loszki - 59,0 Loszki - 10,39 Wojciechowski Andrzej - 63-430 Odolanów tel. 62 733 12 97 Liczba loch pod oceną - 29 Knurki - 10,12 Loszki - 10,09 Woroch Adam - 63-930 Jutrosin tel. 604 248 250 Liczba loch pod oceną - 64 pietrain 11,97 10,74 Knurki - 950 Knurki - 61,0 Loszki - 870 Loszki - 59,9 11,30 9,93 Knurki - 951 Knurki - 62,2 Loszki - 889 Loszki - 62,9 Knurki - 10,05 Loszki - 10,01 Knurki - 10,38 Loszki - 9,96 111 wielkopolskie 14,34 12,77 Knurki - 971 Knurki - 60,8 Loszki - 904 Loszki - 58,8

Zakład Doświadczalny Instytutu Zootechniki Pawłowice - 64-122 Pawłowice tel. 65 529 91 92 Liczba loch pod oceną - 83 10,01 9,56 Loszki - 897 Loszki - 59,8 9,81 9,38 Knurki - 935 Knurki - 60,8 Loszki - 841 Loszki - 60,2 Loszki - Knurki - 10,59 Loszki - 10,59 Ziajka Henryk - 63-700 Krotoszyn tel. 62 721 17 90 Liczba loch pod oceną - 25 wielkopolskie 112 11,47 10,98 Knurki - 874 Knurki - 61,8 Loszki - 853 Loszki - 61,4 Knurki - 9,13 Loszki - 9,52

województwo zachodniopomorskie Oborski Bogdan - 78-500 Drawsko Pomorskie tel. 607 608 290 Liczba loch pod oceną - 12 puławska Knurki - Knurki - Loszki - Loszki - - Knurki - Loszki - - zachodniopomorskie 113

114 Województwo wielkopolskie wielkopolskie opolskie kujawsko-pomorskie kujawsko-pomorskie dolnośląskie kujawsko-pomorskie mazowieckie dolnośląskie kujawsko-pomorskie kujawsko-pomorskie lubelskie warmińsko-mazurskie kujawsko-pomorskie warmińsko-mazurskie mazowieckie wielkopolskie łódzkie pomorskie wielkopolskie Hodowca Wciórka Renata Nowak Roman OHZ Głogówek Sp. z o.o. Ziółkowski Stanisław Warachowski Grzegorz ZD IZ PIB Żerniki Sp. z o.o. Kabat Andrzej Pruszkowski Grzegorz Nowak Paweł Gręźlikowski Marek Wysocka Aleksandra Wierzchowski Mieczysław Tokarska-Dziąba Agnieszka Czarniak Bartosz Zelma Kazimierz Jastrzębski Kazimierz Albrecht Andrzej Linka Ewa i Janusz Hanasko Zenon Horowski Mieczysław 19,70 36,52 18,96 24,93 25,38 35,42 23,52 14,88 27,46 66,87 87,76 30,50 38,81 128,68 149,28 38,33 45,34 128,76 27,61 26,72 41 73 37 55 57 78 58 28 54 146 191 85 97 287 308 86 107 292 56 63 Średnia Liczba liczba loch ocenionych pod oceną miotów ogółem 12,68 12,25 11,89 11,91 12,23 12,64 12,78 14,93 12,76 14,09 12,73 13,92 12,97 12,58 11,77 12,87 13,08 12,54 13,25 13,75 11,71 11,01 11,65 11,11 11,32 11,53 12,14 12,61 12,39 12,13 12,15 11,68 11,67 11,92 11,76 12,60 12,32 12,13 12,71 12,81 27,05 27,15 27,08 27,59 27,18 27,87 27,87 28,06 27,92 28,38 28,25 28,42 28,40 28,62 28,43 28,74 28,64 29,92 28,99 30,76 Liczba Liczba Plenność prosiąt prosiąt w urodz. żywo 21. dniu 14,36 15,31 14,67 14,55 14,77 14,74 15,04 15,65 14,41 14,73 14,67 14,85 15,83 15,44 14,82 14,78 15,10 14,73 14,79 14,56 Liczba sutków lochy 158 148 157 147 152 151 159 164 162 156 157 150 150 152 151 160 157 148 160 152 Okres międzymiotu (dni) Wykaz najlepszych hodowli świń rasy, które przewyższyły średnie krajowe rezultaty w zakresie plenności loch w okresie 1.01.-31.12.2016 r.

115 Województwo wielkopolskie łódzkie opolskie warmińsko-mazurskie opolskie dolnośląskie mazowieckie kujawsko-pomorskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie wielkopolskie kujawsko-pomorskie kujawsko-pomorskie wielkopolskie wielkopolskie małopolskie wielkopolskie lubelskie lubelskie kujawsko-pomorskie Hodowca Nowak Roman GR Świniosfera OHZ Głogówek Sp. z o.o. Zelma Kazimierz Damboń Jan ZD IZ PIB Żerniki Sp. z o.o. Pruszkowski Grzegorz Biegniewski Sławomir Tokarska-Dziąba Agnieszka Janka Krzysztof Duliba Marian Dąbrowski Tadeusz Gołaś Paulina OHZ Garzyn Sp. z o.o. Szcześniak Wojciech Ogurek Kazimierz Krzywda Zbigniew Kropiwiec Karol Dzyr Tadeusz Kaźnica Krzysztof 25,55 11,08 44,97 24,64 32,50 7,95 38,90 35,41 16,04 103,47 28,61 23,04 36,85 84,61 47,78 31,81 78,34 37,78 245,04 4,98 Średnia liczba loch pod oceną 54 24 99 45 71 14 75 67 43 224 60 51 86 181 104 63 155 89 556 8 Liczba miotów ogółem 13,33 11,96 12,48 14,24 11,92 14,14 12,57 11,43 12,67 12,75 12,80 12,86 13,74 12,76 14,19 12,56 13,72 13,13 12,59 13,00 Liczba prosiąt żywo 11,63 11,21 11,53 11,44 11,30 12,36 12,05 11,43 11,58 12,67 12,58 12,12 12,02 12,20 12,13 12,19 13,00 12,29 12,46 11,50 27,04 26,92 27,33 27,11 27,50 27,34 27,66 27,63 27,99 27,69 28,17 28,00 28,31 28,18 28,56 28,52 29,47 28,57 30,52 29,56 Liczba Plenność prosiąt w 21. dniu 15,26 15,58 14,91 15,44 14,95 15,33 15,55 15,98 14,38 15,46 14,49 14,57 15,40 14,54 15,71 15,07 15,24 15,22 15,29 15,71 Liczba sutków lochy 157 152 154 154 150 165 159 151 151 167 163 158 155 158 155 156 161 157 149 142 Okres międzymiotu (dni) Wykaz najlepszych hodowli świń rasy, które przewyższyły średnie krajowe rezultaty w zakresie plenności loch w okresie 1.01.-31.12.2016 r.

116 Województwo kujawsko-pomorskie kujawsko-pomorskie mazowieckie kujawsko-pomorskie wielkopolskie wielkopolskie warmińsko-mazurskie warmińsko-mazurskie dolnośląskie Hodowca Gręźlikowski Marek Obryk Anna I Marek Pruszkowski Grzegorz Agro-Wronie Sp. z o.o. Bujak Tomasz OHZ Garzyn Sp. z o.o. Sewastjaniuk Jerzy Zelma Kazimierz Żółkiewscy Jadwiga i Zdzisław 9 13 6 5 13 10 9 6 91 Liczba knurów 763 774 785 713 709 744 677 814 838 Przyrost dzienny standaryz. (g) 59 58 63 61 62 58 77 59 67 60,40 60,10 60,40 62,10 62,80 61,70 66,60 60,60 62,60 Wysokość Zawartość oka mięsa w polędwicy tuszy () (mm) 117 117 120 119 121 121 135 125 138 Indeks -0,11 0,35 1,09 0,08 0,45 0,77-0,87 0,03 0,15 BLUP dla Indeksu 9,75 10,02 10,20 10,06 9,67 10,23 9,57 10,18 10,07 BLUP ZWH Wykaz najlepszych hodowli świń rasy duroc, które przewyższyły średnie krajowe rezultaty w zakresie indeksu oceny przyżyciowej knurków w okresie 1.01.-31.12.2016 r.

117 Województwo wielkopolskie kujawsko-pomorskie dolnośląskie warmińsko-mazurskie warmińsko-mazurskie opolskie wielkopolskie Hodowca Bujak Tomasz Gręźlikowski Marek Żółkiewscy Jadwiga i Zdzisław Zelma Kazimierz Tokarska-Dziąba Agnieszka Krawczyk Maria i Joachim Woroch Adam 84 3 16 14 59 78 13 Liczba knurów 616 683 725 699 813 712 776 65 61 63 62 68 64 59 66,00 63,90 63,10 63,80 61,10 63,80 63,40 Przyrost Wysokość Zawartość dzienny oka mięsa w standaryz. polędwicy tuszy () (g) (mm) 124 123 125 125 127 126 133 Indeks -0,46 0,08-0,03 0,64 0,55 0,14 1,24 BLUP dla Indeksu 9,98 10,38 10,01 10,52 10,32 10,14 10,59 BLUP ZWH Wykaz najlepszych hodowli świń rasy pietrain, które przewyższyły średnie krajowe rezultaty w zakresie indeksu oceny przyżyciowej knurków w okresie 1.01.-31.12.2016 r.

Wykaz hodowców, których stada uzyskały certyfikat zdrowia wydany przez PZHiPTCh POLSUS stan na 1.02.2017 woj. dolnośląskie PAWEŁ NOWAK tel. 601 482 134 [] JADWIGA I ZDZISŁAW ŻÓŁKIEWSCY tel. 76 866 40 76, kom. 504 202 489 [hampshire, duroc, pietrain] KRZYSZTOF ŻÓŁKIEWSKI tel. 76 866 40 76, 605 975 525 [] woj. kujawsko pomorskie AGRO-WRONIE SP. Z O.O. tel. 56 689 01 69 [duroc, pietrain] SŁAWOMIR BIEGNIEWSKI tel. 56 689 01 69 [] MAREK GRĘŹLIKOWSKI tel. 56 678 67 16, kom. 606 558 153 [,, hampshire, duroc, pietrain] DANIEL WALTERSKI tel. 56 645 91 11, kom. 534 071 254 [, duroc] WŁODZIMIERZ WŁODARSKI tel. 54 272 41 24, kom. 604 575 518 [] woj. łódzkie EWA I JANUSZ LINKA tel. 43 821 53 52, kom. 604 178 436 [, ] woj. mazowieckie TERESA I GRZEGORZ PRUSZKOWSCY kom. 508 684 463 [,, duroc] 118

woj. opolskie JAN DAMBOŃ tel. 77 487 57 08, kom. 511 981 787 [] MARIA I JOACHIM KRAWCZYK tel. 77 421 57 39 [pietrain] woj. pomorskie MAREK MOKWA kom. 605 346 075 [] woj. świętokrzyskie ADAM CICHY tel. 41 351 22 93, kom. 502 301 229 [] ALFRED ŁACH tel. 41 352 93 32, kom. 880 615 785 [, duroc, pietrain] woj. warmińsko - mazurskie KAZIMIERZ ZELMA tel. 89 645 04 68, kom. 601 661 035 [,, duroc, pietrain] woj. wielkopolskie TOMASZ BUJAK tel. 65 573 67 98, kom. 697 223 065 [,, duroc, pietrain] MARIAN KACZMAREK tel. 61 427 05 49, kom. 692 544 510 [] ZBIGNIEW KRZYWDA tel. 62 769 81 35, kom. 605 582 905 [] ADAM WOROCH kom. 604 248 250 [, pietrain] 119

Wykaz hodowców, których stada uzyskały certyfikat PQS stan na 1.03.2017 woj. dolnośląskie PAWEŁ NOWAK tel. 71 314 87 85 [] ZD IZ PIB ŻERNIKI WIELKIE SP. Z O.O. tel. 71 316 51 64 [, ] woj. kujawsko-pomorskie Gospodarstwo Rolno-Hodowlane WRONIE tel. 56 689 01 69 [duroc, pietrain,, ] ROBERT I IWONA BONIECCY tel. 663 932 137 [,, duroc, pietrain] TADEUSZ DĄBROWSKI tel. 52 381 92 30 [] MARIUSZ KIEŁPIKOWSKI tel. 52 332 20 79, kom. 606 760 072 [ woj. wielkopolskie BOGUSŁAW PRAŁAT kom. 697 271 913 [] JACEK STYBURSKI tel. 65 548 40 14 [] 120

Organizacje wojewódzkie zrzeszone w Polskim Związki Hodowców i Producentów Trzody Chlewnej POLSUS Lp. Nazwa organizacji Imię i nazwisko przedstawiciela w Z.G. POLSUS i Prezesa Związku Imię i nazwisko Dyrektora lub Kierownika Biura oraz adres Biura Związku 1. Ignacy Zaremba Prezes Z.G., Prezes Związku Henryk Sala 35-103 Rzeszów ul. Hanasiewicza 6 tel. 17 854 93 65 kom. 507 088 439 Jan Biegniewski Wiceprezes Z.G., Prezes Związku Marek Mońko 85-039 Bydgoszcz ul. Hetmańska 28 kom. 507 088 391 Regionalny Związek Hodowców i Producentów Trzody Chlewnej w Rzeszowie woj. podkarpackie 2. Pomorsko Kujawski Związek Hodowców Trzody Chlewnej woj. kujawsko-pomorskie 3. Regionalny Związek Hodowców Świń w Łodzi Tomasz Sołtyszewski Tomasz Bieliński Członek Prezydium Z.G., 91-420 Łódź Prezes Związku ul. Północna 27/29 kom. 507 088 412 woj. łódzkie 4. Warmińsko-Mazurski Związek Hodowców Zarodowej Trzody Chlewnej w Olsztynie Kazimierz Zelma Członek Z.G., Jan Florczyk Prezes Związku Bożena Burakowska 10-044 Olsztyn ul. Niepodległości 53/55 tel./fax 89 535 44 37 woj. warmińsko-mazurskie 5. Lubuski Związek Hodowców i Producentów Trzody Chlewnej w Zielonej Górze woj. lubuskie Wiesław Pronkiewicz Ryszard Hołownia Członek Prezydium Z.G., 65-364 Zielona Góra Prezes Związku ul. Kożuchowska 15a/109 kom. 507 088 445 6. Wielkopolski Związek Hodowców Trzody Chlewnej Grzegorz Majchrzak Prezes Związku Krystyna Paciorkowska 61-619 Poznań ul. Naramowicka 144 tel. 61 823 17 11 woj. wielkopolskie 121

7. Mazowiecki Związek Hodowców i Producentów Trzody Chlewnej Adam Zboina Sekretarz Z.G., Prezes Związku Marek Marciniak 02-495 Warszawa ul. Ryżowa 90 tel. 22 882 82 04 fax. 22 723 00 83 Jacek Gromadzki Członek Z.G., Prezes Związku Jacek Gromadzki 18-500 Kolno Gromadzyn Wykno 13 kom. 667 673 884 Wojciech Stanisław Członek Z.G., Prezes Związku Wojciech Stanisław 40-159 Katowice ul. Jesionowa 9A kom. 602 265 95 Jan Kopeć Członek Z.G., Prezes Związku Marcin Grzyb 25-019 Kielce ul. Karczówkowska 5A/229 kom. 507 088 409 woj. mazowieckie 8. Związek Hodowców i Producentów Trzody Chlewnej woj. podlaskie 9. Wojewódzki Związek Hodowców i Producentów Trzody Chlewnej w Katowicach woj. śląskie 10. Świętokrzyski Związek Hodowców i Producentów Trzody Chlewnej w Kielcach woj. świętokrzyskie 11. 12. Opolski Związek Hodowców Świń woj. opolskie Paweł Nowak Piotr Polok Członek Prezydium Z.G., 45-836 Opole Prezes Związku ul. Wrocławska 170 tel. 77 457 07 11 kom 507 088 424 Okręgowy Związek Hodowców Zarodowej Trzody Chlewnej w Gdańsku Józef Stolc Aleksandra Kopicka Członek Prezydium Z.G., 80-874 Gdańsk Prezes Związku ul. Na Stoku 48 kom. 507 088 395 woj. pomorskie 13. Regionalny Związek Hodowców i Użytkowników Świni Rasy Puławskiej PUŁAWIAK woj. lubelskie 122 Zbigniew Bajda Prezes Związku Roman Borychowski Członek Prezydium Z.G. Mirosława Gamoń 20-810 Lublin ul. Zbożowa 46 tel. 81 742 69 74 kom. 507 088 404

Adresy i telefony PZHiPTCh POLSUS OKRĘG PÓŁNOCNY woj.: zachodniopomorskie, pomorskie, kujawsko-pomorskie, warmińsko-mazurskie Kierownik Okręgu - Marek Mońko, kom. 507 088 391 Biuro Bydgoszcz Gdańsk Olsztyn Adres ul. Hetmańska 28 85-039 Bydgoszcz ul. Na stoku 48 80-874 Gdańsk ul. Niepodległości 53/55/207 10-044 Olsztyn Kontakt tel. 52 366 07 30 bydgoszcz@polsus.pl tel. 58 530 04 27 gdansk@polsus.pl tel. 89 535 44 37 olsztyn@polsus.pl OKRĘG CENTRALNY woj.: mazowieckie, łódzkie, podlaskie Kierownik Okręgu - Tomasz Bieliński, kom. 507 088 412 Biuro Warszawa Białystok Łódź Adres ul. Ryżowa 90 02-495 Warszawa ul. 22 lipca 25B 16-503 Krasnopol ul. Północna 27/29 91-420 Łódź Kontakt tel. 22 882 82 04 warszawa@polsus.pl kom. 506 183 920 bialystok@polsus.pl tel. 42 637 05 61 lodz@polsus.pl OKRĘG ZACHODNI woj: wielkopolskie, opolskie, lubuskie, dolnośląskie, śląskie (część zachodnia) Kierownik Okręgu - Piotr Polok, kom. 507 088 424 Biuro Poznań Opole Adres ul. Naramowicka 144 61-619 Poznań ul. Wrocławska 170 45-836 Opole Kontakt kom. 507 088 410 poznan@polsus.pl tel. 77 457 07 11 opole@polsus.pl OKRĘG WSCHODNI woj.: lubelskie, świętokrzyskie, podkarpackie, małopolskie, śląskie (część wschodnia) Kierownik Okręgu - Mirosława Gamoń, kom. 507 088 404 Biuro Lublin Kielce Rzeszów Kraków Adres ul. Zbożowa 46 20-810 Lublin ul. Karczówkowska 5A/229 25-019 Kielce ul. Hanasiewicza 6 35-103 Rzeszów ul. Cmentarna 6 32-080 Zabierzów Kontakt tel. 81 742 69 74 lublin@polsus.pl kom. 507 088 409 kielce@polsus.pl kom. 507 088 439 rzeszow@polsus.pl kom. 507 088 403 krakow@polsus.pl 123

Wzór 1. Świadectwo hodowlane dla knurka czystorasowego 124

Wzór 2. Świadectwo hodowlane dla loszki czystorasowej 125

Wzór 3. Świadectwo hodowlane dla knurka mieszańca Wzór 4. Świadectwo hodowlane dla loszki mieszańcowej 126

UMOWA SPRZEDAŻY ŚWIŃ HODOWLANYCH PZHiPTCh POLSUS (miejsce, data) Umowa zawarta pomiędzy: TU ODERWIJ > > > > > > > > > > > > > > SPRZEDAJĄCY (imię i nazwisko lub firma): Adres: NIP: Tel. Fax: e-mail: Zarejestrowany(-a) pod numerem: KUPUJĄCY (imię i nazwisko lub firma): Adres: NIP: Tel. Fax: e-mail: Zarejestrowany(-a) pod numerem: (ARiMR, KRS, sąd rejestrowy, kapitał zakładowy itp.) (ARiMR, KRS, sąd rejestrowy, kapitał zakładowy itp.) reprezentowany(-a) przez:* uprawionego(-ą/-ych) do reprezentacji co potwierdza pełnomocnictwo/informacja odpowiadająca odpisowi aktualnemu z rejestru przedsiębiorców* stanowiące(-a) załącznik do niniejszej umowy reprezentowany(-a) przez:* uprawionego(-ą/-ych) do reprezentacji co potwierdza pełnomocnictwo/informacja odpowiadająca odpisowi aktualnemu z rejestru przedsiębiorców* stanowiące(-a) załącznik do niniejszej umowy Zwany(-a) w dalszej części umowy Sprzedającym Zwany(-a) w dalszej części umowy Kupującym 1. Przedmiot sprzedaży 1.1. Postanowienie ogólne Sprzedający zobowiązuje się przenieść na Kupującego własność zwierząt oraz wydać zwierzęta, a Kupujący zobowiązuje się zwierzęta odebrać i zapłacić cenę zgodnie z warunkami niniejszej umowy. Przedmiotem sprzedaży są następujące zwierzęta: Knury Loszki Ogółem Ogółem *) W zależności od ustaleń między Stronami. Niepotrzebne skreślić, a brakujące dane uzupełnić. 127

1.2. Dokumentacja hodowlana 1.2.1 Każda(-y) z czystorasowych/krzyżówkowych loszek/knurów będzie pochodzić z gospodarstw zajmujących się hodowlą zwierząt i posiadać świadectwo hodowlane wystawiane dla każdej sztuki zwierzęcia przez uprawnionego pracownika PZHiPTCh POLSUS. 1.2.2 Świadectwo hodowlane każdego zwierzęcia zawierać będzie elementy wskazane w decyzji Komisji z dnia 18 lipca 1989 r. ustanawiającej świadectwo dla świń hodowlanych mieszańców, ich nasienia, komórek jajowych i zarodków (89/506/EWG) (w wypadku świń hodowlanych mieszańców) albo decyzji Komisji z dnia 18 lipca 1989 r. ustanawiającej świadectwo dla świń hodowlanych czystorasowych, ich nasienia, komórek jajowych i zarodków (89/503/EWG) (w wypadku świń hodowlanych czystorasowych) lub w wypadku utraty mocy prawnej ww. decyzji elementy wskazane w aktach prawnych zastępujących ww. decyzje. 1.3 Parametry i cechy zwierząt 1.3.1 Zwierzęta będą mieć prawidłową budowę ciała oraz wygląd typowy dla danej rasy. 1.3.2 W wypadku gdy przedmiotem sprzedaży są knury, będą one mieć prawidłowo rozwinięte jądra bez żadnych widocznych wad takich jak: wnętrostwo jednostronne, wnętrostwo czy przepuklina mosznowa. W wypadku sprzedaży loszek będą mieć widoczne i rozwinięte organy do reprodukcji. 1.3.3 Zwierzęta powinny mieć minimum 12 (dwanaście) równomiernie i symetrycznie rozmieszczonych sutków bez sutków kraterowych. 1.3.4 Wiek/masa ciała: zwierzęta powinny być w wieku co najmniej 150 dni, o masie ciała minimum 70 kg w chwili dostawy, z zastrzeżeniem, że w przypadku sprzedaży warchlaków mieszańcowych płci żeńskiej, wiek zwierząt powinien mieścić się w przedziale 70-110 dni. 1.3.5 Zwierzęta będą wybierane z populacji wolnych od genu stresu (halotanowego). 1.3.6 Każde zwierzę będzie oznakowane indywidualnym numerem za pomocą kolczyka lub tatuażu. 2. Wymogi weterynaryjne 3. Cena i warunki płatności 3.1 Cena Kupujący zapłaci Sprzedającemu łączną cenę netto wynikającą z poniższej tabeli powiększoną o podatek VAT w stawce obowiązującej w dniu wystawienia faktury: Liczba zwierząt Cena za sztukę Ogółem w zł (PLN) Ogółem W cenie zawarte są: koszty wydania dokumentów/zaświadczeń hodowlanych, koszt wydania świadectw zdrowia. Cena nie uwzględnia: kosztów przewozu zwierząt do miejsca wskazanego przez Kupującego, paszy dla zwierząt podczas transportu, kosztów kwarantanny przeprowadzonej przez Sprzedającego na żądanie Kupującego. Koszty te pokrywa w całości Kupujący. *) W zależności od ustaleń między Stronami. Niepotrzebne skreślić, a brakujące dane uzupełnić. 128 TU ODERWIJ > > > > > > > > > > > > > > 2.1 Zwierzęta będą posiadały świadectwo zdrowia wydawane zwierzętom w handlu wewnątrzunijnym. 2.2 Szczegółowe ustalenia odnośnie statusu zdrowotnego zwierząt wymieniono poniżej:

3.2 Warunki płatności 3.2.1 Zapłata ceny nastąpi*: w przypadku przedpłaty w terminie dni od daty selekcji zwierząt o której mowa w pkt 4.1; w przypadku płatności opóźnionej na podstawie faktury w terminie dni od dnia wystawienia faktury VAT; w dniu wydania zwierząt; dnia wg harmonogramu: I wpłata dn., II wpłata dn., III wpłata dn. w następującej formie*: na rachunek bankowy Sprzedającego prowadzony przez bank nr: gotówką. 3.2.2 W wypadku dokonania zapłaty ceny poprzez wpłatę na rachunek bankowy, za dzień dokonania zapłaty ceny przyjmuje się dzień zaksięgowania wpłaty na rachunku bankowym Sprzedającego. TU ODERWIJ > > > > > > > > > > > > > > 4. Selekcja i dostawa zwierząt 4.1 Wydanie zwierząt nastąpi w terminie od dokonania przez Kupującego selekcji zwierząt. Selekcja zwierząt zostanie dokonana w dnia 4.2 Miejscem wydania i odbioru zwierząt jest 4.3 Koszty transportu zwierząt oraz ich ewentualnego ubezpieczenia na czas przewozu ponosi Kupujący. 4.4 Zwierzęta zostaną dostarczone do Kupującego przez Kupującego/Sprzedającego/za pośrednictwem przewoźnika wybranego przez *. 4.5 W wypadku nieodebrania zwierząt przez Kupującego w terminie wydania określonym w pkt 4.1, Kupujący zapłaci Sprzedającemu karę umowną w wysokości zł za każdy dzień opóźnienia. Zapłata kary umownej określonej w niniejszej umowie nie wyłącza prawa Sprzedającego do dochodzenia odszkodowania na zasadach ogólnych w wypadku gdyby wysokość szkody, w szczególności koszt utrzymania zwierząt, przewyższała wysokość zastrzeżonej kary umownej. Kara płatna będzie w terminie wskazanym w pisemnym wezwaniu do jej zapłaty wystosowanym przez Sprzedającego do Kupującego. 4.6 Kupujący ani Sprzedający nie ponoszą odpowiedzialności w wypadku powstania opóźnienia lub odwołania wydania, odbioru lub dostawy zwierząt powstałego z powodu decyzji organów państwowych lub siły wyższej oraz w wypadku opóźnień, zakłóceń lub odwołania dostawy spowodowanych problemami technicznymi, uszkodzeniem pojazdu czy niekorzystnymi warunkami pogodowymi, pod warunkiem niezwłocznego poinformowania drugiej Strony o tych okolicznościach. W wypadku odwołania dostawy Strony wspólnie uzgodnią nowy termin dostawy. 5. Odpowiedzialność za straty i wyniki hodowlane 5.1 Sprzedający nie ponosi odpowiedzialności za straty w stadzie Kupującego spowodowane przez infekcje od zwierząt dostarczonych przez Sprzedającego, jeśli zwierzęta nie były poddane badaniom i kwarantannie przed wprowadzeniem ich do stada Kupującego. Sprzedający nie ponosi odpowiedzialności w stosunku do kupującego czy jego klientów za wyniki hodowlane i ekonomiczne uzyskiwane w hodowli. 5.2 Sprzedający nie ponosi odpowiedzialności za niewydolności zwierząt, ich wady lub konsekwencje tych wad jeśli testy przeprowadzone przez Kupującego wykażą obecność chorób wymienionych w świadectwie zdrowia lub innych dokumentach. 6. Procedury reklamacyjne 6.1 Uprawnienia z tytułu rękojmi za wady będą realizowane wyłącznie na podstawie postanowień niniejszej umowy. Strony wyłączają uprawnienia Kupującego z tytułu rękojmi za wady wynikające z działu II tytułu XI księgi trzeciej kodeksu cywilnego. *) W zależności od ustaleń między Stronami. Niepotrzebne skreślić, a brakujące dane uzupełnić. 129

6.2 Kupujący jest zobowiązany do dokładnego sprawdzenia dostarczonych zwierząt po ich wydaniu i zgłoszenia ich znacznych wad w formie pisemnej w terminie 7 dni od dnia wydania zwierząt oraz ewentualnych żądań w związku z wykrytymi wadami, pod rygorem utraty uprawnień z tytułu rękojmi za wady. Przez wady znaczne rozumie się niezgodność sprzedanych zwierząt z parametrami określonymi w pkt 1.2. 6.3 Jeśli kontrola kupującego wykaże znaczne wady u dostarczonych zwierząt, które powstały przed wydaniem zwierząt kupującemu, sprzedający według swojego wyboru dokonuje obniżki ceny o kwotę nie większą niż ceny zakupionych zwierząt z wadami lub dostarcza zwierzęta wolne od wad. 6.4 Jeśli wady dotyczące organów rozrodczych lub funkcji rozrodczych zwierząt utrudniające rozmnażanie zwierząt zostaną wykryte później niż w terminie, o którym mowa w pkt 6.2, jednakże zgłoszone w formie pisemnej Sprzedającemu najpóźniej 3 miesiące od momentu wydania zwierząt, wówczas Sprzedający przeprowadzi kontrolę u Kupującego i na jej podstawie podejmie decyzję o przyznaniu upustu cenowego, o którym mowa w pkt 6.2. Niezachowanie przez Kupującego terminu, o którym mowa w niniejszym punkcie powoduje utratę uprawnień z tytułu rękojmi za wady. 6.5 W przypadku dokonania niezbędnego ubicia zwierząt przez Kupującego (po skontrolowaniu zwierząt przez Sprzedającego) z powodu ich znacznych wad, które uniemożliwiają hodowlę zwierząt, Kupujący ma prawo do żądania w formie pisemnej wymiany zwierząt na pozbawione wad lub zwrotu zapłaconej ceny pod warunkiem: a) zgłoszenia wad Sprzedającemu w terminach, o których mowa w pkt 6.2 i 6.4, b) wyboru ubojni w porozumieniu ze sprzedającym oraz zezwolenia Sprzedającego na dokonanie uboju w wypadku braku porozumienia między Stronami decydujące znaczenie ma wybór Sprzedającego, c) udokumentowania przez Kupującego dokonania uboju zwierząt poprzez przedstawienie sprzedającemu dokumentacji poubojowej oraz faktury VAT wystawionej przez ubojnię, d) zwrotu Sprzedającemu wartości rzeźnej reklamowanych zwierząt wynikającej z faktury VAT wystawionej przez ubojnię. 6.6 Sprzedający nie ponosi odpowiedzialności za wady zwierząt powstałe w wyniku niewłaściwego użytkowania zwierząt, ich transportu, warunków utrzymania, w wyniku innych zaniedbań po stronie Kupującego lub osób trzecich. *) Sprzedający: Kupujący: (data i podpis) (data i podpis) W zależności od ustaleń między Stronami. Niepotrzebne skreślić, a brakujące dane uzupełnić. 130 TU ODERWIJ > > > > > > > > > > > > > > 7. Postanowienia końcowe 7.1 Wszelkie spory, wynikające z niniejszej umowy strony zobowiązują się załatwić w sposób polubowny. W przypadku braku możliwości polubownego rozwiązania, właściwym dla rozstrzygnięcia sprawy sporu będzie sąd właściwy miejscowo dla siedziby/adresu zamieszkania Sprzedającego. 7.2 Umowę sporządzono w języku polskim. W dwóch egzemplarzach po jednym egzemplarzu dla każdej ze stron. 7.3 Prawem umowy jest prawo polskie. 7.4 Wszelkie zmiany niniejszej umowy wymagają formy pisemnej pod rygorem nieważności. 7.5 W przypadku, gdyby jakiekolwiek sformułowanie lub postanowienie niniejszej umowy było nieważne lub zostało uznane za niezgodne z prawem, nie ma to wpływu na ważność niniejszej umowy w pozostałym zakresie, a Strony zobowiązują się zastąpić takie sformułowanie lub postanowienie innym, o znaczeniu najbardziej zbliżonym do intencji, jakie towarzyszyły Stronom, przy jego uzgadnianiu. 7.6 Wszelkie oświadczenia Stron będą kierowane zgodnie z danymi Stron podanymi w komparycji niniejszej umowy. W wypadku zmiany danych Strona zobowiązana jest do niezwłocznego poinformowania drugiej Strony o tej zmianie. W wypadku niepoinformowania o zmianie danych, oświadczenia wysłane na podany w umowie adres uważać się będzie za skutecznie doręczone. W wypadku nieodebrania przez Stronę przesyłki poleconej, uznaje się ją doręczoną po dwukrotnej awizacji.

WNIOSEK O PRZYJĘCIE ZWIĄZKU/ZRZESZENIA/GRUPY PRODUCENTÓW 1 NA CZŁONKA ZWYCZAJNEGO/HONOROWEGO 1 POLSKIEGO ZWIĄZKU HODOWCÓW i PRODUCENTÓW TRZODY CHLEWNEJ POLSUS Prezydium Zarządu Głównego PZHiPTCh POLSUS ul. Ryżowa 90 02-495 Warszawa Podmiot ubiegający się o członkostwo (pełna nazwa):. Adres:... NIP:. Tel.:. REGON:... Osoba reprezentująca podmiot (imię, nazwisko, pełniona funkcja):.... Załączniki do wniosku: 1. Statut TU ODERWIJ > > > > > > > > > > > > > > 2. Aktualny odpis z Krajowego Rejestru Sądowego..... Miejsce, data Podpis osoby uprawnionej Szczegółowe informacje dotyczące zasad przystąpienia do PZHiPTCh POLSUS dostępne pod nr tel. 22 882 82 03 1 Niepotrzebne skreślić Polski Związek Hodowców i Producentów Trzody Chlewnej POLSUS ul. Ryżowa 90, 02-495 Warszawa tel.: 22 882-82-03, fax: 22 723-00-83, e-mail: polsus@polsus.pl 131

WNIOSEK O PRZYJĘCIE OSOBY FIZYCZNEJ (HODOWCY/PRODUCENTA 1 TRZODY CHLEWNEJ) NA CZŁONKA ZWYCZAJNEGO/HONOROWEGO 1 POLSKIEGO ZWIĄZKU HODOWCÓW i PRODUCENTÓW TRZODY CHLEWNEJ POLSUS Prezydium Zarządu Głównego PZHiPTCh POLSUS ul. Ryżowa 90 02-495 Warszawa Imię (imiona) i nazwisko:.. Adres:. PESEL: Tel.: NIP: Rodzaj i numer dowodu tożsamości:. Załączniki do wniosku: 1. Dokument potwierdzający działalność (np. umowa z PZHiPTCh POLSUS, kopia zgłoszenia stada świń do ARiMR):........ Miejsce, data Podpis Szczegółowe informacje dotyczące zasad przystąpienia do PZHiPTCh POLSUS dostępne pod nr tel. 22 882 82 03 1 Niepotrzebne skreślić Polski Związek Hodowców i Producentów Trzody Chlewnej POLSUS ul. Ryżowa 90, 02-495 Warszawa tel.: 22 882-82-03, fax: 22 723-00-83, e-mail: polsus@polsus.pl 132 TU ODERWIJ > > > > > > > > > > > > > >..

www.wieprzowinaregionalna.pl

POLSKA HODOWLA W ZASIĘGU RĘKI www.polsus.pl