Marcin Gromadzki PRAKTYCZNE ASPEKTY WYKORZYSTANIA PLANÓW TRANSPORTOWYCH - NA PRZYKŁADZIE GDYNI I PIOTRKOWA TRYB. WARSZTATY PROMOCYJNE Krzysztof Grzelec Public Transport Consulting Zarząd Komunikacji Miejskiej w Gdyni ZRÓWNOWAŻONE PLANOWANIE MOBILNOŚCI W MIASTACH 28 MAJA 2012 R.
CELE PLANU (1/2) Głównym celem planu zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego w Gdyni jest przeciwdziałanie pogarszaniu się warunków podróży miejskich powodowanych przez wzrost ruchu pojazdów na drogach i wzrost liczby podróży miejskich. Cel ten będzie realizowany poprzez utrzymanie udziału transportu zbiorowego w podróżach miejskich w latach 2012-2019 na poziomie nie mniejszym niż 50%.
CELE PLANU (2/2) Cele uzupełniające, umożliwiające realizację celu głównego: poprawa jakości usług transportu zbiorowego poprzez dostosowywanie oferty przewozowej do potrzeb przewozowych i popytu oraz preferencji i zachowań transportowych mieszkańców, w tym osób niepełnosprawnych; podnoszenie poziomu nowoczesności gdyńskiej komunikacji miejskiej poprzez integrację międzygałęziową, inwestycje taborowe, infrastrukturalne, wprowadzenie nowoczesnych systemów nadzoru i kontroli pojazdów komunikacji miejskiej oraz systemów sprzedaży biletów; poprawa warunków ruchu pojazdów komunikacji miejskiej poprzez wprowadzenie inteligentnego systemu zarządzania ruchem drogowym, zapewniającego priorytet dla pojazdów transportu zbiorowego.
OKRES PLANOWANIA I WIZJA PLANU Plan obejmuje lata 2012-2019. Realizacja planu zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego w Gdyni, zapewni na koniec okresu planistycznego: funkcjonowanie nowoczesnego, zintegrowanego transportu zbiorowego, którego oferta będzie stanowić alternatywę dla podróży realizowanych własnym samochodem osobowym; utrzymanie zrównoważonego rozwoju transportu i przeciwdziałanie niekontrolowanemu wzrostowi motoryzacji indywidualnej; niedopuszczenie do paraliżu komunikacyjnego w rejonie Śródmieścia Gdyni i na trasach do niego prowadzących.
ŹRÓDŁA DANYCH roczniki statystyczne GUS i Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego; dane referatu statystyki Urzędu Miasta Gdyni; Strategia Miasta Gdyni; Polityka Transportowa Gdyni; Studium Kierunków i Uwarunkowań Zagospodarowania Przestrzennego Gdyni; Preferencje i zachowania komunikacyjne mieszkańców Gdyni raporty z badań marketingowych ZKM w Gdyni z lat 1994-2010; Sytuacja ekonomiczno-eksploatacyjna komunikacji miejskiej w raporty z badań wielkości i struktury popytu oraz przychodowości z miast: Gdynia, Rumia i Sopot oraz gmin: Kosakowo, Szemud, Wejherowo i Żukowo z lat 2000-2011; dane organizatorów i operatorów transportu miejskiego w Metropolii Zatoki Gdańskiej.
CZYNNIKI DEMOGRAFICZNE DETERMINUJĄCE ROZWÓJ SIECI PUBLICZNEGO TRANSPORTU ZBIOROWEGO W GDYNI (1/4) Czynnik Wielkość 2010 r. Wpływ na popyt Liczba mieszkańców 247 859 Potencjalny Liczba zarejestrowanych samochodów osobowych Struktura wiekowa mieszkańców Struktura zawodowa mieszkańców, uwzględniającą udział osób w wieku produkcyjnym 115 109 (464/1000 mieszkańców) Potencjalny 0-14 lat: 32 961 (13%) Potencjalny, uwzględniający 15-64 lata: 175 816 (71%) pow. 65 lat: 39 882 (16%) udział osób uprawnionych do przejazdów ulgowych i bezpłatnych Udział osób w wieku produkcyjnym: 64% Struktura zatrudnienia wg PKD [%]: rolnictwo, rybactwo, leśnictwo: 0,6 przemysł, budownictwo: 25,3 usługi rynkowe: 52,2 usługi nierynkowe: 21,9 Potencjalny, w segmencie osób pracujących zawodowo
CZYNNIKI DEMOGRAFICZNE DETERMINUJĄCE ROZWÓJ SIECI PUBLICZNEGO TRANSPORTU ZBIOROWEGO W GDYNI (2/4) Czynnik Wielkość 2010 r. Wpływ na popyt Wychowanie przedszkolne: 82 placówki 6 426 dzieci Liczba uczniów szkół (z podziałem na rodzaje szkół), liczba studentów Szkoły podstawowe i gimnazja: 71 szkół 19 743 uczniów Szkoły zawodowe, licea, technika, i szkoły policealne: 89 szkół 14 471 uczniów i słuchaczy Szkoły dla dorosłych: 22 szkoły 2 260 słuchaczy Szkoły specjalne: 11 szkół 329 uczniów Uczelnie wyższe: 9 uczelni 16 159 studentów Potencjalny, uwzględniający liczbę uczniów i studentów uprawnionych do przejazdów ulgowych i bezpłatnych
CZYNNIKI DEMOGRAFICZNE DETERMINUJĄCE ROZWÓJ SIECI PUBLICZNEGO TRANSPORTU ZBIOROWEGO W GDYNI (3/4) Czynnik Wielkość Wpływ na popyt Prognoza liczby mieszkańców Gdyni: 2015 r.: 247 402, 2025 r.: 245 378, 2035 r.: 238 295 Saldo migracji na 1000 mieszkańców: -0,2 Prognozy demograficzne dla miasta i województwa oraz kierunki migracji Przyrost naturalny: 2015 r.: 0,3; 2025 r.: -4,0; 2035 r.: -6,4 Struktura ludności [%]: 2015 2025 2035 0-17 18 18 16 18-44 39 34 30 45-64 22 23 27 >65 21 25 27 Zmiany w wielkości i strukturze popytu potencjalnego
CZYNNIKI DEMOGRAFICZNE DETERMINUJĄCE ROZWÓJ SIECI PUBLICZNEGO TRANSPORTU ZBIOROWEGO W GDYNI (4/4) Czynnik Wielkość 2010 r. Wpływ na popyt Status społeczno-zawodowy mieszkańców Status motoryzacyjny mieszkańców pracujący: 49% niepracujący: 11% uczniowie i studenci: 9,5% emeryci i renciści: 25% pracujący emeryci i renciści: 2,5% pracujący uczniowie i studenci: 3% osoby z gospodarstw z samochodem: 68%, w tym główni użytkownicy samochodu w gospodarstwie domowym: 36% Potencjalny Potencjalny
CZYNNIKI SPOŁECZNE DETERMINUJĄCE ROZWÓJ SIECI PUBLICZNEGO TRANSPORTU ZBIOROWEGO W GDYNI Czynnik Wielkość 2010 r. Wpływ na popyt Roczna liczba przejazdów na podstawie ulg i zwolnień z opłat Udział przejazdów ulgowych i bezpłatnych Liczba zarejestrowanych bezrobotnych (stopa bezrobocia) Liczba rodzin objętych pomocą społeczną (liczba mieszkańców objętych pomocą społeczną) Przejazdy ulgowe: 29,390 mln przejazdy bezpłatne (uprawnieni): 16,450 mln Przejazdy ulgowe: 38%, przejazdy bezpłatne (uprawnieni): 21% 5 205 osób (5,0%) 4 893 rodziny (9 714 mieszkańców) Potencjalny, w segmencie osób uprawnionych do przejazdów ulgowych i bezpłatnych Liczba rodzin wielodzietnych z 4 i więcej dzieci (liczba osób) 500 rodzin (3 400 osób)
CZYNNIKI GOSPODARCZE DETERMINUJĄCE ROZWÓJ SIECI PUBLICZNEGO TRANSPORTU ZBIOROWEGO W GDYNI Czynnik Wielkość 2010 r. Wpływ na popyt Przeciętne wynagrodzenie brutto 3 548 zł Stopa bezrobocia 5,0% Wydatki na transport zbiorowy w gospodarstwie domowym 86,89 zł Potencjalny Udział gospodarstw domowych bez samochodu osobowego Przeciętna liczba samochodów przypadająca na 1 gospodarstwo domowe 32% 0,84 Efektywny
OCENA I PROGNOZA POTRZEB PRZEWOZOWYCH
SPOSOBY REALIZACJI PODRÓŻY MIEJSKICH Z UWZGLĘDNIENIEM STATUSU SPOŁECZNO-ZAWODOWEGO GDYNIA 2010 r.[%]
ŚREDNIA DZIENNA LICZBA PODRÓŻY Z UWZGLĘDNIENIEM STATUSU SPOŁECZNO-ZAWODOWEGO GDYNIA 2010 r.[%]
ODPŁATNOŚĆ USŁUG PUBLICZNEGO TRANSPORTU ZBIOROWEGO W GDYNI
PREFERENCJE KOMUNIKACYJNE MIESZKAŃCÓW GDYNI NAJWAŻNIEJSZY POSTULAT PRZEWOZOWY W 2010 r. [% WSKAZAŃ]
PLANOWANE ZMIANY W UKŁADZIE KOMUNIKACYJNYM PUBLICZNEGO TRANSPORTU ZBIOROWEGO W GDYNI (1/2) Rodzaj zmiany Charakterystyka zmiany Uzasadnienie cel zmiany zapewnienie komplementarności oferty drogowego transportu zbiorowego z linią Pomorskiej Kolei Metropolitalnej (PKM) wyznaczenie pasów wyłącznego ruchu dla pojazdów publicznego transportu zbiorowego w ciągu ul. Morskiej, priorytet w przejeździe przez skrzyżowania podporządkowanie tras linii i rozkładów jazdy ułatwieniu przesiadek na linię PKM, zintegrowana taryfa pasy wyłącznego ruchu dla trolejbusów i autobusów od Dworca Głównego PKP do ul. Działdowskiej, priorytet w sygnalizacji uatrakcyjnienie linii PKM, uzasadniające wysoką częstotliwość kursowania pociągów i zapewniające w rezultacie skrócenie czasu podróży transportem zbiorowym z rejonu Karwin, Dąbrowy i obszarów podmiejskich do centrum wzrost Ve o 1,5 km/h, umożliwiający zmniejszenie liczby trolejbusów w ruchu o 6 pojazdów (każdy wart jest 1,6 mln zł, poza tym oszczędności w kosztach eksploatacji)
PLANOWANE ZMIANY W UKŁADZIE KOMUNIKACYJNYM PUBLICZNEGO TRANSPORTU ZBIOROWEGO W GDYNI (2/2) Rodzaj zmiany Charakterystyka zmiany Uzasadnienie cel zmiany uprzywilejowanie publicznego transportu zbiorowego w ruchu drogowym uruchomienie linii trolejbusowej z Grabówka (SKM) do Os. Fikakowo, wykorzystującej napędy pomocnicze trolejbusów na fragmencie trasy priorytety w sygnalizacji świetlnej, inne ułatwienia w przejeździe (możliwość jazdy autobusów i trolejbusów na wprost pasami do prawoskrętów ) nowa trasa trolejbusowa: tradycyjna (z siecią) od ul. Chwaszczyńskiej do ul. Szefki, a od tej ulicy do pętli na końcu osiedla odcinek pozbawiony sieci trakcyjnej, wymagający użycia napędu pomocniczego trolejbusów wzrost Vk i w rezultacie Ve, uatrakcyjniający transport publiczny i zapewniający wymierne oszczędności w liczbie nabywanego i eksploatowanego taboru zapewnienie bezpośredniego (najbardziej oczekiwanego w świetle wyników badań marketingowych) połączenia Fikakowa z centrum, powiązanie Grabówka (ul. Morska) z SKM, istotne przy przesiadkach w kierunku do/z Rumi
STRUKTURA PODAŻY USŁUG PRZEWOZOWYCH KOMUNIKACJI MIEJSKIEJ W PIOTRKOWIE TRYB. W 2011 R. 1 473 045.80 47.9% 1 604 880.90 52.1% Przewoźnicy prywatni na własne ryzyko handlowe MZK Piotrków Trybunalski - z dopłatą do usług z budżetu miasta
ZMIANY W WIELKOŚCI POPYTU I PRACY EKSPLOATACYJNEJ KOMUNIKACJI MIEJSKIEJ W PIOTRKOWIE TRYB. W LATACH 2004-2011 Rozpatrywany okres Skala zmiany [%] W dniu powszednim W sobotę W niedzielę Wielkość popytu Liczba wozokm Wielkość popytu Liczba wozokm Wielkość popytu Liczba wozokm 2004-2008 -19,4-19,3-26,0-19,3-20,3-19,3 2008-2011 -7,2-7,6-12,4-52,2-22,4-58,0
ZMIANY W WIELKOŚCI POPYTU I PRACY EKSPLOATACYJNEJ KOMUNALNEJ KOM. MIEJSKIEJ W PIOTRKOWIE TRYB. W LATACH 2004-2011 Rozpatrywany okres Skala zmiany [%] W dniu powszednim W sobotę W niedzielę Wielkość popytu Liczba wozokm Wielkość popytu Liczba wozokm Wielkość popytu Liczba wozokm 2004-2008 -5,4-2,3 +2,0 +3,4 +21,4 0,0 2008-2011 -1,3 +0,1 +0,9-9,7-14,3-2,6
PROGNOZA WIELKOŚCI POPYTU I PRACY EKSPLOATACYJNEJ KOMUNIKACJI MIEJSKIEJ W PIOTRKOWIE TRYB. DO 2020 WARIANT PASYWNY 8 000 000 7 000 000 6 000 000 5 000 000 4 000 000 3 000 000 2 000 000 1 000 000 0 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 Liczba pasażerów Praca eksploatacyjna [wozokm]
PROGNOZA WIELKOŚCI POPYTU I PRACY EKSPLOATACYJNEJ KOMUNIKACJI MIEJSKIEJ W PIOTRKOWIE TRYB. DO 2020 WARIANT AKTYWNY 8 000 000 7 000 000 6 000 000 5 000 000 4 000 000 3 000 000 2 000 000 1 000 000 0 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 Liczba pasażerów Praca eksploatacyjna [wozokm]
PRZEWIDYWANY UDZIAŁ KOM. MIEJSKIEJ W ZASPOKOJENIU POTRZEB PRZEWOZOWYCH MIESZKAŃCÓW PIOTRKOWA TRYB. DO 2020 WARIANT AKTYWNY 40 000 000 35 000 000 29 455 099 31 000 569 32 095 454 30 000 000 25 000 000 20 000 000 15 000 000 10 000 000 6 857 100 5 970 648 5 315 898 5 000 000 0 2011 2015 2020
FINANSOWANIE USŁUG TRANSPORTU PUBLICZNEGO W PIOTRKOWIE TRYBUNALSKIM W 2011 R. Segment rynku Roczne przychody z biletów [mln zł] Roczna dopłata (refundacja) [mln zł] MZK w Piotrkowie Trybunalskim Sp. z o.o. 4,5 6,5 Przewoźnicy prywatni 3,0-3,2 (szacunkowo) -