nabywania nieruchomości przez cudzoziemców

Nabywanie nieruchomości przez cudzoziemców w Polsce 1 Barbar a Stolińska Wstęp Nabywanie nieruchomości w Polsce przez cudzoziemców jest ważnym problemem ekonomicznym, politycznym i społecznym, który wzbudza wiele emocji i kontrowersji. Celem artykułu jest przedstawienie ogólnej charakterystyki procesu nabywania nieruchomości przez cudzoziemców w Polsce, jak również zaprezentowanie skali ich zainteresowania nabywaniem nieruchomości w Polsce. 1. Harmonizacja ustawy dotyczącej nabywania nieruchomości przez cudzoziemców w Polsce ze standardami unijnymi W1dniu podpisania przez Polskę w Brukseli Układu Europejskiego nastąpił prze- 1 Praca została napisana w ramach realizacji projekt badawczego finansowanego w ramach programu Stypendia dla doktorantów 2008/2009-ZPORR realizowanego w ramach działania 2.6 Regionalne łom w polskim porządku prawnym. Układ ten wchodząc w życie w lutym 1994 roku stworzył podstawy dla stopniowej integracji Polski ze Wspólnotą Europejską 2. Głębokie strategie innowacyjne i transfer wiedzy, II Priorytetu ZPORR. Projekt współfinansowany jest z Europejskiego Funduszu Społecznego Unii Europejskiej oraz Budżetu Państwa w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego. 2 U. Płowiec, Stosunki Polski z Unią Europejską na podstawie Układu Europejskiego [w:] Polska i Unia Europejska. Stan obecny i wyzwania na przyszłość, pod red. U. Połowiec, Placet, Warszawa 2000, s. 52. 24 Świat Nieruchomości

Rysunek 1. Ogólna charakterystyka najważniejszych zmian w Ustawie z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców, Dz. U. 2004 r., nr 167, poz. 1758 z późn. zm. OBECNY KSZTA T USTAWY nowelizacja z dn. 20.02. 2004 r. (Dz. U. 2004 r., nr 167, poz. 1758 ze zm.) dostosowanie ustawodawstwa polskiego w przedmiocie nabywania nieruchomo ci przez cudzoziemców do prawa wspólnotowego uwzgl dnienie zapisów z Uk adu Europejskiego (Dz. U. z 1994 r., nr 11, poz. 38 z pó n. zm.)* art.39 artyku nawi zuje do potrzeby nabycia nieruchomo ci w kraju, w którym przebywa osoba emigruj ca z krajów cz onkowskich art.44 artyku gwarantuje prawo nabywania, u ywania, wynajmowania i sprzeda y nieruchomo ci, a w odniesieniu do zasobów naturalnych, ziemi uprawnej i lasów - prawo dzier awy, w przypadkach gdy b dzie to bezpo rednio konieczne dla prowadzenia dzia alno ci gospodarczej, dla której zosta y za o one zasada traktowania narodowego wszystkich obywateli UE art.56-60 gwarantuje wolny przep yw kapita u w czaj c w niego inwestowanie w nieruchomo ci uwzgl dnienie postanowie Traktatu podpisanego w Atenach w dniu 16 kwietnia 2003 r. Dz. U. 2004 r., nr 90 poz. 864 z pó n. zm. art. 56 zakaz wszelkich utrudnie przep ywie kapita u** uwzgl dnienie wyników negocjacji i postanowie Traktatu ustanawiaj cego Wspólnot Europejsk (Dz. U. 2004 r., nr 90, poz. 864/2) Konieczno nowelizacji ustawodawstwa polskiego w zakresie zapewnienia dost pu do nieruchomo ci osobom i przedsi biorstwom pa stw Unii Europejskiej. Z dniem 1 lutego 1994 r. wobec przedsi biorstw maj cych siedzib na terenie Wspólnoty nie wymaga o si ju uprzedniego zezwolenia na nabycie nieruchomo ci. Z dniem 1 kwietnia 2006 r. na mocy protoko u do umowy pomi dzy Wspólnot Europejsk i jej pa stwami cz onkowskimi a Konfederacj Szwajcarsk podmioty prawne utworzone na mocy prawa Szwajcarskiego mog nabywa nieruchomo ci w Polsce, na takich samych warunkach, jak te utworzone na mocy prawa UE, z wyj tkiem umo liwienia obywatelom Szwajcarii nabywania bez zezwolenia tzw. drugich domów celem prowadzenia dzia alno ci gospodarczej polegaj cej na wiadczeniu us ug turystycznych. * Uk ad ten przesta obowi zywa 1 maja 2004 roku. ** Przepisy Traktatu ustanawiaj cego Wspólnot Europejsk nie definiuj jednoznacznie legalnej definicji przep ywu kapita u, poj cie to jest jednak rozumiane szeroko, ogólnie ujmuj c jest to transfer rodków finansowych niezwi zanych z przep ywem towarów i us ug. Cztery swobody UE ( w tym swoboda przep ywu kapita u) mog dozna ograniczenia w ca ej UE w trzech przypadkach zagro enia: porz dku publicznego, zdrowia publicznego, bezpiecze stwa publicznego. Źródło: opracowanie własne na podstawie Traktatu podpisanego w Atenach w dniu 16 kwietnia 2003 r. Dz. U. 2004 r., nr 90 poz. 864 z późn. zm.; Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską Dz. U. 2004 r., nr 90, poz. 864/2; Układu Europejskiego Dz. U. z 1994 r., nr 11, poz. 38 z późn. zm.; J. J. Skoczylas, Cywilnoprawny obrót nieruchomościami przez cudzoziemców, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2008, s. 271 303. przemiany w polskiej polityce i gospodarce sprawiły, iż stała się ona dla podmiotów zagranicznych dobrym miejscem do prowadzenia działalności gospodarczej, które w większości przypadków nieodzownie powiązana jest z nabyciem nieruchomości 3. Prawo wspólnotowe formalnie umożliwia obywatelom państw członkowskich UE nabywanie nieruchomości w innych państwach członkowskich na zasadzie równego traktowania 4. W kwestiach obrotu nieruchomościami w UE nie ma jednak jednolitego prawa wspólnotowego, które tworzyłoby regulacje systemowe na zakup nieruchomości. Warunki nabycia nieruchomości przez 3 Szeroko rozumiany rynek nieruchomości stał się jednym z obszarów objętych działaniami integracyjnymi UE. Przeobrażenia pojawiające się w obszarze gospodarowania nieruchomościami stworzyły potrzebę ustanowienia regulacji dostosowanych do nowych potrzeb rynku, w zakresie instrumentów prawnych, ekonomicznych oraz instytucjonalnych. Nowe rozwiązania w równym stopniu dotyczą wewnętrznego wykorzystywania zasobów nieruchomości, jak i powiązań rynku nieruchomości z otoczeniem międzynarodowym (zasad współpracy, wymiany międzynarodowej, w tym inwestowania w nieruchomości przez cudzoziemców). Rozmowy negocjacyjne w sprawie swobodnego przepływu kapitału pomiędzy Polską, a innymi krajami Wspólnoty Europejskiej dotyczyły również nabywania nieruchomości. Pierwsze negocjacje z Polską rozpoczęły się w 1999 roku. Czechom, Polsce i Węgrom zaproponowano pięcioletni okres przejściowy, podczas którego możliwe było podtrzymanie krajowych przepisów dotyczących nabywania drugich rezydencji przez cudzoziemców. Natomiast w odniesieniu do nabywania gruntów leśnych i rolnych Bułgarii, Czechom, Słowacji i Polsce zaproponowano siedmioletni okres przejściowy. Okres ten miał pozwolić na utrzymanie krajowych przepisów w wyżej wymienionym zakresie. Okres przejściowy nie dotyczył jednak nabywania nieruchomości rolnych przez rolników pochodzących z UE, których celem było samozatrudnienie i zamieszkiwanie w Bułgarii, Czechach, Słowacji oraz w Polsce. We wspólnych stanowiskach negocjacyjnych kraje członkowskie UE podkreślały, iż podczas trwania okresu przejściowego kraje kandydujące powinny opracować i ustanowić obiektywne, trwałe i przejrzyste kryteria przyznawania zezwoleń na nabywanie nieruchomości przez cudzoziemców. Zob. C. Herma, Nabywanie nieruchomości przez cudzoziemców negocjacje państw kandydujących, [w:] Nabywanie nieruchomości przez cudzoziemców aspekty prawne i negocjacyjne, Urząd Komitetu Integracji Europejskiej, Gdańsk 2002, s. 7. 4 W strukturach UE uznawany jest podwójny system prawny. Pierwszy z nich stanowi ustawodawstwo kraju jako członka UE, drugi zaś kształtuje porządki prawne i wyznacza ogólne zasady funkcjonowania całej Wspólnoty. Zob. J. J. Skoczylas, Cywilnoprawny obrót nieruchomościami przez cudzoziemców, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2008, s. 24. Świat Nieruchomości 25

Rysunek 2. Ogólna charakterystyka ograniczeń związanych z nabywaniem nieruchomości, udziałów i akcji polskich spółek handlowych w Polsce przez cudzoziemców cudzoziemcy*: osoby fizyczne niemaj ce obywatelstwa polskiego osoby prawne maj ce siedzib za granic niemaj ca osobowo ci prawnej spó ka osób wymienionych powy ej osoba prawna i spó ka handlowa niemaj ca osobowo ci prawnej, maj ca siedzib na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, kontrolowana po rednio lub bezpo rednio przez osoby lub spó ki wymienione w 3 powy szych punktach * Definicja cudzoziemca zapisana jest w art. 1 2 Ustawy z dnia 24 marca 1920 roku o nabywaniu nieruchomo ci przez cudzoziemców Dz. U. 2004 r., nr 167, poz. 1758 z pó n. zm. POCHODZ CY z Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo Konfederacji Szwajcarskiej spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego OGRANICZENIA przy nabywaniu nieruchomo ci w Polsce oraz obejmowaniu/przejmowaniu akcji lub udzia ów polskich przedsi biorstw b d cych w a cicielem(wieczystym u ytkowaniem) nieruchomo ci w Polsce brak konieczno ci uzyskania zezwolenia od ministra w a ciwego do spraw wewn trznych za wyj tkiem: - nabycia nieruchomo ci rolnych i le nych przez okres 12 lat od przyst pienia Polski do UE - nabycia drugiego domu przez okres 5 lat od przyst pienia Polski do UE (przepis wygas ) konieczno uzyskania zezwolenia od ministra w a ciwego do spraw wewn trznych brak sprzeciwu Ministra Obrony Narodowej w przypadku nieruchomo ci rolnych brak sprzeciwu ministra w a ciwego do spraw rozwoju wsi **Nale y jednak doda, i wymagania dotycz ce uzyskania zezwolenia nie maj zastosowania w sytuacjach przewidzianych w art.8 Ustawy z dnia 24 marca 1920 roku o nabywaniu nieruchomo ci przez cudzoziemców Dz. U. 2004 r., nr 167, poz. 1758 z pó n. zm. Źródło: opracowanie własne na podstawie Ustawy z dnia 24 marca 1920 roku o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców Dz. U. 2004 r., nr 167, poz. 1758 z późn. zm.; D. Szafrański, Nabywanie nieruchomości położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez cudzoziemców, [w:] Nabywanie nieruchomości przez cudzoziemców aspekty prawne i negocjacyjne, Urząd Komitetu Integracji Europejskiej, Gdańsk 2002, s. 23. 26 Świat Nieruchomości

Rysunek 3, Ogólna charakterystyka procedury nabywania nieruchomości, udziałów i akcje polskich spółek handlowych przez cudzoziemców cudzoziemiec zainteresowany nabyciem nieruchomo ci lub obj ciem/nabyciem akcji/udzia ów w spó kach handlowych z siedzib w Polsce, b d cych w a cicielami lub u ytkownikami wieczystymi nieruchomo ci z Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo Konfederacji Szwajcarskiej spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego Je eli nie nabywa nieruchomo ci rolnych lub le nych (do maja 2009 roku zezwolenia wymaga o równie nabycie tzw. drugiego domu) to warunki formalno prawne nabycia nieruchomo ci s takie same, jak w przypadku polskich obywateli i podmiotów gospodarczych wyst pienie o zezwolenie na nabycie nieruchomo ci lub obj cie/nabycie akcji/udzia ów DO MINISTRA SPRAW WEWN TRZNYCH I ADMINISTRACJI wyst pienie o promes na nabycie nieruchomo ci lub obj cie/nabycie akcji/udzia ów DO MINISTRA SPRAW WEWN TRZNYCH I ADMINISTRACJI DWA MIESI CE rozpatrywanie JEDEN MIESI C je eli sprawa nabycia nieruchomo ci dotyczy SPECJALNEJ STREFY EKONOMICZNEJ JEDEN MIESI C NA WYDANIE MO LIWE SCENARIUSZE PO UZYSKANIU MO LIWY TYLKO JEDEN SCENARIUSZ odmowa decyzja odmowna wydanie zezwolenia wniosek o ponowne rozpatrzenie w trakcie wydawania decyzji nieruchomo zosta a sprzedana lub inne przypadki odst pienia od zamiaru nabycia nieruchomo ci nabycie nieruchomo ci umorzenie uchylenie zmiana decyzji Źródło: opracowanie własne na podstawie Ustawy z dnia 24 marca 1920 roku o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców Dz. U. 2004 r., nr 167, poz. 1758 z późn. zm. Świat Nieruchomości 27

cudzoziemców pomimo, iż UE opiera się na czterech fundamentalnych swobodach 5 różni się między poszczególnymi krajami. 5 Zgodnie z zasadą wolności w UE przede wszystkim w kontekście praw własności do dóbr materialnych, na terenie EOG obowiązuje idea bezpieczeństwa, sprawiedliwości rynku wewnętrznego oraz swobody konkurencji. W pierwszej kolejności należy podkreślić, że wolność ma szczególne znaczenie w sferze rynku wewnętrznego, gdyż leży ona u podstaw:- swobody przepływu towarów i usług;- swobody przepływu osób;- swobody przedsiębiorczości; - swobody przepływu kapitałów i płatności. Szerzej o czterech swobodach w UE patrz: N. Moussis, Access to European Union law, economics, policies, European Study Service, Rixensart 2007, s. 85 87; K. Hartley, J. Suckling, The Single Market, [w:] The European Union Handbook, pod red. J. Gower, Fitzroy Dearborn Publishers, London Chicago 2002, s. 117 124; C. Mik, Europejskie prawo wspólnotowe. Zagadnienia teorii i praktyki Tom I, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2000, s. 413. 2. Regulacje obrotu nieruchomościami przez cudzoziemców w Polsce Ustawa z dn. 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców miała mieć charakter epizodyczny. Jednak przetrwała przez kilkadziesiąt lat, pomimo ciągłych zmian politycznych i prawno ustrojowych. Rozwiązania stosowane w Polsce miały ewolucyjny charakter, który polegał na stopniowym liberalizowaniu ograniczeń w nabywaniu nieruchomości. Tekst pierwotny powstał w 1920 roku i następnie był kilkakrotnie nowelizowany. Obecnie obowiązuje Dz.U.2004.167.1758, do którego już wprowadzono cztery zmiany. Obrazowo ujmują ustawa o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców dzieli cudzoziemców na dwie grupy. Rysunek 2 przedstawia ogólną klasyfikację cudzoziemców oraz zasady nabywania nieruchomości w Polsce przez nich. Na rysunku 3. zaprezentowano natomiast ogólną charakterystykę procedury nabywania nieruchomości, udziałów i akcji polskich spółek handlowych przez cudzoziemców. 3. Skala zainteresowania cudzoziemców nabywaniem nieruchomości w latach 1990-2008 Wstępnie analizując zainteresowanie cudzoziemców nabywaniem nieruchomości Wykres 1. Zezwolenia na nabycie nieruchomości gruntowych wydane w latach 1990 2008 9000 8922 8000 8303 liczba zezwole /powierzchnia nieruchomo ci w ha 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 1166 4465 5079 6031 6491 7280 7586 0 1996 304 293 1998 381 452 389 2000 liczba zezwole lata 372 440 541 400 172 33 2002 2004 powierzchnia nieruchomo ci odpowiadaj ca liczbie zezwole 2006 20 74 12 131 2008 14 39 Źródło: opracowanie własne na podstawie Sprawozdania Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z realizacji w 2008 r. Ustawy z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców, Warszawa 2009. 28 Świat Nieruchomości

w Polsce 6 można stwierdzić, iż utrzymuje się ono na zbliżonym poziomie w stosunku do roku poprzedniego. Liczba wydanych zezwoleń w 2008 roku jest na podobnym poziomie w stosunku do roku 2007 i to zarówno w odniesieniu do zezwoleń na nabycie nieruchomości gruntowych jak i lokali. Wzrosła jedynie powierzchnia nieruchomości, będących przedmiotem zezwolenia. Spadła natomiast powierzchnia nieruchomości, będących własnością lub znajdujących się w użytkowaniu wieczystym spółek, o których objęcie lub 6 Powyższa analiza dotyczy zezwoleń, czyli odnosi się do cudzoziemców chcących nabyć nieruchomości leśne, rolne lub drugie domy oraz cudzoziemców spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo Konfederacji Szwajcarskiej. nabycie akcji lub udziałów występowali cudzoziemcy. W 2008 roku Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji wydał 580 zezwoleń na nabycie przez cudzoziemców nieruchomości (w tym lokali), akcji i udziałów, podczas gdy w roku 2007 roku zezwoleń takich wydał 525. Analizując Sprawozdania Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji na przestrzeni lat 1990 2008, wyraźnie widać, że poziom wydawania zezwoleń plasuje się na podobnym poziomie od roku 2005 (patrz wykres.1. białe słupki), niemniej jednak widać nieznaczny spadek, jaki zaczął kształtować się od 2004 roku. Analizując powyższe dane należy zwrócić szczególną uwagę na fakt, iż obrazują one jedynie liczbę wydanych zezwoleń oraz powierzchnię nieruchomości w hektarach, których dotyczą owe zezwolenia. Na podstawie tych wykresów można mieć ogólne wyobrażenie o skali zainteresowania nabywaniem nieruchomości przez cudzoziemców nabywających grunty rolne, leśne i drugie domy lub cudzoziemców spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Konfederacji Szwajcarskiej, gdyż tylko oni zobligowani są do występowanie o zezwolenie. Ponadto, powyższe dane nie ujmują przypadków, w których niewymagane jest zezwolenie, zapisanych w art. 8 Ustawy z dnia 24 marca 1920 roku o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców, Dz. U. 2004 r., nr 167, poz. 1758 z późn. zm. Wykres 2. Zezwolenia na nabycie lub objęcie przez cudzoziemców udziałów lub akcji w spółkach handlowych z siedzibą w Polsce, będących właścicielami lub użytkownikami wieczystymi nieruchomości, wydane w latach 1996 2008 8000 7000 liczba zezwole /powierzchnia nieruchomo ci obj ta zezwoleniemi 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 398 534 565 604 2008 705 876 967 2439 1952 1518 1291 1342 1454 2942 2001 4355 5142 2189 2304 3659 3629 4884 4718 1478 1536 1595 1580 2691 1065 1786 1285 575 436 592 532 525 514 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 lata 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 powierzchnianieruchomo ci obj ta zezwoleniem (w ha) liczba zezwole Źródło: opracowanie własne na podstawie Sprawozdania Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z realizacji w 2008 r. Ustawy z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców, Warszawa 2009. Świat Nieruchomości 29

W tabeli 1 i 2 została zaprezentowana liczba nieruchomości oraz ich powierzchni faktycznie objętych przez cudzoziemców na podstawie zezwolenia oraz bez konieczności jego uzyskania. 4. Podsumowanie Podsumowując, z danych zgromadzonych w rejestrach prowadzonych przez MSWiA, wynika iż zarówno na podstawie wymaganego zezwolenia, jak i bez niego cudzoziemcy nabyli: ÎÎ 3999 wszystkich nieruchomości gruntowych o powierzchni 3511,27 ha (w tym 440 nieruchomości rolnych i leśnych o powierzchni 383,62 ha i 196 tzw. drugich domów o powierzchni 23,96 ha); ÎÎ 4410 wszystkich lokali o łącznej po- wierzchni 383407,90 m 2, ÎÎ 208 transakcji nabycia przez cudzo- ziemców akcji i działów w spółkach, będących właścicielami lub użytkownikami wieczystymi nieruchomości, które dotyczyły nieruchomości o łącznej powierzchni 7027,1821 ha ( w tym nieruchomości rolnych i leśnych o łącznej powierzchni 6471,2543 ha) 7. Należy jednak, mieć na uwadze, iż powyżej zaprezentowane dane zawarte w rejestrze dotyczą transakcji zawartych na podstawie zezwolenia nie odpowiadają 7 Sprawozdanie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z realizacji w 2008 r. Ustawy z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców, Warszawa 2009. liczbie zezwoleń oraz powierzchni nieruchomości, objętych zezwoleniami Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji wydanymi w 2008 roku. Dzieje się tak, ponieważ zezwolenie ważne jest 2 lata od dnia jego wydania, a wyłączenie od stron transakcji zależy, kiedy dojdzie do zawarcia umowy. Ponadto, nie każde zezwolenie kończy się faktycznym nabyciem nieruchomości, gdyż strony zainteresowane mogą odstąpić od zamiaru zawarcia umowy. Mgr Ba r b a r a St o l i ń s k a Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Katedra Inwestycji i Nieruchomości Tabela 1. Liczba nieruchomości oraz ich powierzchni objętych przez cudzoziemców na podstawie zezwolenia Tabela 2. Liczba nieruchomości oraz ich powierzchni objętych przez cudzoziemców bez obowiązku uzyskania zezwolenia osoby prawne osoby fizyczne osoby prawne osoby fizyczne łączna liczba nieruchomości gruntowych z wyłączeniem leśnych i rolnych 5 224 łączna powierzchnia nieruchomości gruntowych w ha z wyłączeniem leśnych i rolnych 0,62 24,04 łączna liczba nieruchomości leśnych i rolnych 144 106 łączna powierzchnia nieruchomości leśnych i rolnych w ha 282,22 43,61 łączna liczba nieruchomości gruntowych 149 330 łączna powierzchnia nieruchomości gruntowych łączna liczba lokali 282,84 67,65 łączna powierzchnia lokali w m 2-39 - 2.110,19 łączna liczba nieruchomości gruntowych z wyłączeniem leśnych i rolnych 2249 1081 łączna powierzchnia nieruchomości gruntowych w ha z wyłączeniem leśnych i rolnych 2964,33 138,66 łączna liczba nieruchomości leśnych i rolnych - 190 łączna powierzchnia nieruchomości leśnych i rolnych w ha - 57,79 łączna liczba nieruchomości gruntowych 2249 1271 łączna powierzchnia nieruchomości gruntowych łączna liczba lokali 2964,33 196,45 440 3931 łączna powierzchnia lokali w m 2 145830,86 443945,99 Źródło: opracowanie własne na podstawie Sprawozdania Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z realizacji w 2008 r. Ustawy z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców, Warszawa 2009. Źródło: opracowanie własne na podstawie Sprawozdania Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z realizacji w 2008 r. Ustawy z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców, Warszawa 2009. 30 Świat Nieruchomości

Literatura: Hartley K., Suckling J., The Single Market, [w:] The European Union Handbook, pod red. J. Gower, Fitzroy Dearborn Publishers, London Chicago 2002. Herma C., Nabywanie nieruchomości przez cudzoziemców negocjacje państw kandydujących, [w:] Nabywanie nieruchomości przez cudzoziemców aspekty prawne i negocjacyjne, Urząd Komitetu Integracji Europejskiej, Gdańsk 2002. Mik C., Europejskie prawo wspólnotowe. Zagadnienia teorii i praktyki Tom I, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2000. Moussis N., Access to European Union law, economics, policies, European Study Service, Rixensart 2007. Płowiec U., Stosunki Polski z Unią Europejską na podstawie Układu Europejskiego [w:] Polska i Unia Europejska. Stan obecny i wyzwania na przyszłość, pod red. U. Połowiec, Placet, Warszawa 2000. Skoczylas J. J., Cywilnoprawny obrót nieruchomościami przez cudzoziemców, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2008. Szafrański D., Nabywanie nieruchomości położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez cudzoziemców, [w:] Nabywanie nieruchomości przez cudzoziemców aspekty prawne i negocjacyjne, Urząd komitetu Integracji Europejskiej, Gdańsk 2002. Traktat podpisany w Atenach w dniu 16 kwietnia 2003 r. Dz. U. 2004 r., nr 90 poz. 864 z późn. zm.; Traktatu ustanawiający Wspólnotę Europejską Dz. U. 2004 r., nr 90, poz. 864/2; Układ Europejski Dz. U. z 1994 r., nr 11, poz. 38 z późn. zm. Ustawa z dnia 24 marca 1920 roku o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców Dz. U. 2004 r., nr 167, poz. 1758 z późn. zm. Sprawozdanie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z realizacji w 2008 r. Ustawy z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców, Warszawa 2009. Nabywanie nieruchomości przez cudzoziemców w Polsce (Streszczenie) Property acquisition by foreigners in Poland (Summary) Nabywanie nieruchomości przez cudzoziemców w Polsce regulowane jest ustawą o charakterze reglamentacyjnym z dnia 24 marca 1920 r 1, wprowadza ona ograniczenia o charakterze publicznoprawnym dla cudzoziemców nabywających nieruchomości w Polsce. W świetle wyżej wymienionej ustawy dopuszczalność zakupu nieruchomości na terytorium Polski jest uzależnione od pozyskania stosowanego zezwolenia. Warunek ten nie ma jednak charakteru bezwzględnego, ponieważ ustawa przewiduje sytuacje, w których nabywanie nieruchomości przez cudzoziemców jest dozwolone bez żadnej zgody wyższej instancji. Niniejszy artykuł przedstawia ogólną charakterystykę Ustawy z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców oraz związanych z nią warunków formalno prawnych nabywania nieruchomości przez cudzoziemców w Polsce. Prezentacja niniejszego opracowania, a zwłaszcza części dotyczącej skali zainteresowania i nabywania nieruchomości jest również próbą wypracowania poglądu, iż po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej nie wzrosło zainteresowanie obcego kapitału wykupem polskich nieruchomości. Since the political and economic integration started with the European Union, Poland has been transforming its law. Ownership rights on land are governed by the act of 1920 (The Law on the Acquisition of Real Estate by Foreigners) in Poland. The most recent amendments stemmed form Poland s accession to EU. Therefore, the law provides for a favorable treatment citizens from European Economic Area. As a result purchase of real estate by EEA citizens does not require any permits. In view of changes mentioned above it seems to be important to state that there is no danger of Polish land exaggerated purchase, which is shown in a Ministry of Interior and Administration s annual reports. 1 Ustawa z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców, Dz. U. 2004 r., nr 167, poz. 1758 z późn. zm. Świat Nieruchomości 31