Pozyskiwanie funduszy strukturalnych Unii Europejskiej mgr Piotr Modzelewski
Ramowy program zajęć 1. Instrumenty realizacji polityki regionalnej UE w latach 2007-2013 2. Struktura zarządzania programami w Polsce (system wdrażania funduszy strukturalnych UE) 3. Beneficjenci, beneficjenci ostateczni 4. Produkt, rezultat, oddziaływanie
Instrumenty realizacji polityki regionalnej UE w latach 2007-2013
Polityka rozwoju regionalnego w Polsce Ministerstwo Rozwoju Regionalnego zostało powołane 31 października 2005 r. Głównym zadaniem Ministerstwa jest jak najefektywniejsze wykorzystanie wszystkich dostępnych dla Polski środków Unii Europejskiej, zarówno w obecnym okresie budżetowym 2004-2006, jak i w przyszłym - w latach 2007-2013* Ustawa z dnia 6 grudnia 2006 o zasadach prowadzenia polityki rozwoju * http://www.mrr.gov.pl/ministerstwo/
Podział środków na lata 2007-13 67,3 mld euro będzie pochodziło z budżetu UE, 11,86 mld euro z krajowych środków publicznych (w tym ok. 5,93 mld euro z budżetu państwa), ok. 6,4 mld euro zostanie zaangażowanych ze strony podmiotów prywatnych.
Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia Każde państwo członkowskie przygotowuje ten dokument strategiczny. NSRO zapewniają, że pomoc będzie zgodna ze strategicznymi wytycznymi Wspólnoty dla spójności. Określają związek między priorytetami Wspólnoty a krajowym programem reform. Stanowią instrument odniesienia dla przygotowywania programowania z funduszy.
Cele horyzontalne NSS - NSRO: Tworzenie warunków dla utrzymania trwałego i wysokiego tempa wzrostu gospodarczego wzrost zatrudnienia poprzez rozwój kapitału ludzkiego i społecznego podniesienie konkurencyjności polskich przedsiębiorstw, w tym w szczególności w sektorze usług budowa i modernizacja infrastruktury technicznej, mającej podstawowe znaczenie dla wzrostu konkurencyjności Polski i jej regionów wzrost konkurencyjności polskich regionów i przeciwdziałanie ich marginalizacji społecznej, gospodarczej i przestrzennej. rozwój obszarów wiejskich.
Programy operacyjne 2007-13 Programy operacyjne są elementami systemu realizacji NSRO, których celem ogólnym jest: przyspieszenie rozwoju społeczno gospodarczego Polski, wzrost zatrudnienia oraz zwiększenie spójności społecznej, gospodarczej i terytorialnej z pozostałymi krajami UE. 5 programów operacyjnych 16 programów regionalnych Przewidziany pułap dofinansowania: 85%
Programy operacyjne (c.d.) Programy operacyjne zawierają m.in. cele, osie priorytetowe Plan finansowy Zapisy dot. monitorowania i oceny Informacje o instytucji upoważnionej do otrzymywania płatności dokonywanych przez Komisję i instytucjach dokonujących płatności na rzecz beneficjenta. Zapisy dot. informacji i promocji
Udział poszczególnych programów operacyjnych w całości alokacji dla Polski Program operacyjny Kwota w mld euro Udział programu w całkowitej alokacji Źródło finansowania PO Infrastruktura i środowisko 27,8 41,3% EFRR, FS Regionalne programy operacyjne 15,9 23,8% EFRR Kapitał ludzki 9,7 14,4% EFS Innowacyjna gospodarka Rozwój Polski Wschodniej 8,3 12,3 EFRR 2,3 3,4 EFRR, dodatkowe środki przyznane przez Radę Europejską 992 mln euro. Pomoc Techniczna 0,5 0,8% EFRR
Rezerwy Krajowa rezerwa wykonania Zgodnie z art. 50 Rozporządzenia 1083/2006 ustalono KRW na poziomie 3% alokacji w ramach Celu Konwergencja. Krajowa rezerwa interwencyjna Zgodnie z art. 51 Rozporządzenia 1083/2006 zarezerwowano 1% rocznego wkładu z FS na wypadek sytuacji kryzysowych.
Instytucje zaangażowane owane w system wdrażania ania programów w operacyjnych w latach 2007-2013 Program operacyjny Instytucja zarządzająca Liczba instytucji pośredniczących PO Infrastruktura i Środowisko Ministerstwo Rozwoju Regionalnego. Departament Koordynacji Programów Infrastrukturalnych Liczba instytucji wdrażających/ pośredniczących II stopnia 6 instytucji pośredniczących 13 instytucji wdrażających (w tym 3 instytucje spoza sektora finansów publicznych) PO Innowacyjna Gospodarka PO Kapitał ludzki PO Rozwój Polski Wschodniej Ministerstwo Rozwoju Regionalnego. Departament Zarządzania Programem Wzrostu Konkurencyjności Przedsiębiorstw Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Departament Zarządzania Europejskim Funduszem Społecznym Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Departament Koordynacji Programów Regionalnych 3 instytucje pośredniczące 10 instytucji wdrażających (w tym 5 instytucji spoza sektora finansów publicznych) 22 instytucje pośredniczące 33 instytucje wdrażające (wszystkie należą do sektora finansów publicznych) 1 instytucja pośrednicząca - RPO Urzędy Marszałkowskie 13 instytucji (w tym 9 spoza sektora finansów publicznych) PO Pomoc techniczna Ministerstwo Rozwoju Regionalnego.Departament Programów Pomocowych i Pomocy Technicznej - -
Struktura programu operacyjnego na przykładzie PO Innowacyjna Gospodarka
Czym są innowacje? Innowacje: wdrożenie nowego lub znacznie ulepszonego produktu (towaru lub usługi), procesu, nowej metody marketingowej, lub nowej metody organizacji w praktyce biznesowej, w miejscu pracy i w stosunkach zewnętrznych
Cele PO Innowacyjna Gospodarka Budżet: ok. 9,7 mld euro (wkład UE i środki krajowe) Cel główny: rozwój polskiej gospodarki w oparciu o innowacyjne przedsiębiorstwa Cele szczegółowe: zwiększenie innowacyjności polskich przedsiębiorstw wzrost konkurencyjności polskiej nauki, zwiększenie roli nauki w rozwoju gospodarczym, zwiększenie udziału innowacyjnych produktów polskiej gospodarki w rynku międzynarodowym, tworzenie trwałych i lepszych miejsc pracy.
Zarządzanie programem Instytucja zarządzająca: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Instytucje pośredniczące: Ministerstwo Gospodarki, MNISW, MSWiA odpowiedzialne za wdrażanie poszczególnych priorytetów
Osie Priorytetowe (1) Badania i rozwój nowoczesnych technologii 13,53% alokacji Cel: zwiększenie znaczenia sektora nauki w gospodarce poprzez realizację prac B+R w najważniejszych kierunkach dla rozwoju społeczno-gospodarczego kraju. Infrastruktura sfery B+R 13,53% alokacji Cel: wzrost konkurencyjności polskiej nauki dzięki konsolidacji oraz modernizacji infrastruktury naukowo-badawczej i informatycznej najlepszych jednostek naukowych działających w Polsce.
Osie Priorytetowe (2) Kapitał dla innowacji 3,51 alokacji Cel: zwiększenie liczby nowopowstałych przedsiębiorstw innowacyjnych, a także zwiększenie dostępu do zewnętrznych źródeł ich finansowania. Inwestycje w innowacyjne przedsiębiorstwa 34,09% Cel: podniesienie poziomu konkurencyjności przedsiębiorstw poprzez wzmocnienie popytu na nowe lub nowoczesne rozwiązania w gospodarce.
Osie Priorytetowe (3) Dyfuzja innowacji 4,11% alokacji Cele: zapewnienie przedsiębiorcom wysokiej jakości usług służących wzmocnieniu oraz wykorzystaniu ich potencjału innowacyjnego tworzenie korzystnych warunków współpracy, które przyczynią się do wzmocnienia pozycji konkurencyjnej przedsiębiorstw
Osie Priorytetowe (4) Polska gospodarka na rynku międzynarodowym 4,24% alokacji wzmocnienie marki Polska przez promocję Polski jako kraju atrakcyjnego pod względem inwestycyjnym i turystycznym, a także jako miejsca nawiązywania wartościowych kontaktów gospodarczych.
Osie Priorytetowe (5) Budowa i rozwój społeczeństwa informacyjnego 23,6% Cel: stwarzanie warunków do zwiększenia wydajności i konkurencyjności oraz wzrostu zatrudnienia w gospodarce opartej na wiedzy, poprzez szeroko zakrojone działania wspierające budowę i rozwój społeczeństwa informacyjnego Pomoc techniczna 3,39% alokacji Cel: Zapewnienie wsparcia dla procesu zarządzania i monitorowania PO IG oraz efektywnego, zgodnego z prawem i politykami wspólnotowymi, wykorzystania finansowego wkładu UE oraz środków krajowych
Struktura programu operacyjnego II PO Kapitał ludzki
Cele Budżet: 9 559 882 352 euro Cel główny: wzrost poziomu zatrudnienia i spójności społecznej. Realizacja celów: 2 oraz 5 i 6 NSS NSRO Cele szczegółowe: dopasowanie zasobów pracy do zmieniającej się sytuacji na rynku pracy zmniejszenie obszarów wykluczenia społecznego podniesienie poziomu i jakości wykształcenia społeczeństwa wsparcie dla budowy sprawnego i partnerskiego państwa wzrost spójności terytorialnej.
Beneficjenci Instytucje rynku pracy Instytucje szkoleniowe Jednostki administracji rządowej i samorządowej Przedsiębiorcy Instytucje otoczenia biznesu Organizacje pozarządowe Instytucje oświatowe, w tym instytucje szkolnictwa wyższego
Priorytet 1 4,19% alokacji IP: Ministerstwo Pracy Cel: Podniesienie potencjału instytucji działających w obszarze rynku pracy, integracji i polityki społecznej. Upowszechnienie nowych ogólnopolskich i ponadregionalnych programów wspierających zatrudnienie i integrację społeczną.
Priorytet 1 typy działań Wprowadzanie nowoczesnych rozwiązań zwiększających efektywność instytucji rynku pracy oraz instytucji integracji i pomocy społecznej wzmocnienie instytucjonalne instytucji rynku pracy i pomocy społecznej tworzenie i doskonalenie struktur zarządzania instytucjami rynku pracy, integracji i pomocy społecznej rozwój systemu kształcenia kadr instytucji rynku pracy, integracji i pomocy społecznej wdrażanie nowych rozwiązań (narzędzia, metody) wspierających zatrudnienie i integrację społeczną realizacja projektów pilotażowych i innowacyjnych umacnianie sieci partnerskich powiązań w obszarze zatrudnienia i integracji społecznej
Priorytet 1 typy działań c.d. Rozwój systemu informacji, promocji i monitorowania w obszarze zatrudnienia i integracji społecznej Badania, ekspertyzy, analizy z zakresu sytuacji na rynku pracy, integracji społecznej i pomocy społecznej. Poprawa koordynacji między instytucjami działającymi w obszarze polityki społecznej Projekty informacyjno - promocyjne
Priorytet 1 typy działań c.d. Upowszechnienie ogólnopolskich i ponadregionalnych projektów skierowanych do osób z grup wykluczonych lub zagrożonych wykluczeniem społecznym, które nie mogą być skutecznie objęte pomocą na poziomie regionalnym. projekty skierowane do imigrantów projekty na rzecz społeczności romskiej
Priorytet 1 typy działań c.d. Projekty i partnerstwa ponadnarodowe i innowacyjne z udziałem administracji publicznej, partnerów społecznych i organizacji pozarządowych
Priorytet 2 - Rozwój zasobów ludzkich i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw 7,25% alokacji IP: Ministerstwo Pracy Cele: podniesienie konkurencyjności przedsiębiorstw poprzez zwiększenie inwestowania w kapitał ludzki przedsiębiorstw poprawa jakości i dostępności usług szkoleniowo doradczych wspierających rozwój przedsiębiorczości
Priorytet 2 typy działań Rozwój kadr nowoczesnej gospodarki otwarte i zamknięte szkolenia oraz doradztwo dla przedsiębiorstw szkolenia i doradztwo dla wsparcia procesów restrukturyzacji opracowywanie standardów działań zarządzania procesami w przedsiębiorstwach promowanie nowych form i metod organizacji pracy, planowania strategicznego, outsourcingu popularyzowanie powiązań kooperacyjnych wśród przedsiębiorstw celem transferu wiedzy
Priorytet 2 typy działań (c.d.) Wykorzystanie e-learningu na rzecz podnoszenia kwalifikacji kadr przedsiębiorstw oraz rozwoju przedsiębiorczości rozwój systemu kształcenia e-learning szkolenia e-learningowe
P2 typy działań (c.d.) Wsparcie systemu adaptacyjności kadr Tworzenie i rozwój istniejących instytucji świadczących usługi na rzecz rozwoju przedsiębiorczości oraz ich sieci, w tym na obszarach wiejskich. Wsparcie usług dla przedsiębiorców oraz osób pragnących rozpocząć działalność gospodarczą, Współpraca ponadnarodowa.
Priorytet 7 Regionalne kadry gospodarki IP: Samorząd województwa 17,13% alokacji Cel: podniesienie konkurencyjności regionów poprzez wsparcie przedsiębiorstw i pracowników w dostosowaniu się do potrzeb regionalnej strategii rozwoju
Priorytet 7 przykładowe typy działań Wsparcie rozwoju kadr przedsiębiorstw w regionie Ogólne i specjalistyczne szkolenia i doradztwo dla kadr zarządzających i pracowników przedsiębiorstw w regionie Wsparcie w zakresie zarządzania, identyfikacji potrzeb w zakresie kwalifikacji pracowników Podwyższenie kwalifikacji pracowników o niskim poziomie przygotowania do pracy
Priorytet 7 typy działań (c.d.) Zarządzanie zmianą gospodarczą Pomoc w podniesieniu lub nabyciu nowych kwalifikacji przez pracowników restrukturyzowanych przedsiębiorstw Szkolenia przekwalifikujące i usługi doradcze Wsparcie pracodawców przechodzących restrukturyzację w zakresie zwolnień monitorowanych
Priorytet 7 typy działań (c.d.) Transfer wiedzy Sieci współpracy między szkołami wyższymi a przedsiębiorstwami Współpraca pracowników nauki i przedsiębiorstw w celu transferu wiedzy między sektorem nauki a przedsiębiorstwami
Regionalne programy operacyjne Priorytety i przykłady kwalifikujących się projektów
16 regionalnych programów operacyjnych Za przygotowanie odpowiedzialny jest Zarząd Województwa, który pełni rolę Instytucji Zarządzającej 23,8 % całej alokacji na lata 2007-2013 czyli 15 985 500 000 eur Finansowane z EFRR Wdrażane na poziomie NUTS II
Struktura RPO na przykładzie RPO woj. mazowieckiego
Informacje wstępne Cel: zwiększenie konkurencyjności regionu i zwiększenie spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej województwa mazowieckiego Instytucja wdrażająca: Samorząd Województwa Mazowieckiego Wkład wspólnotowy: 1 831 496 698 euro
Zawartość dokumentu Diagnoza społ. ekonomiczna województwa Strategia Priorytety Tabele finansowe System wdrażania Wnioski z ewaluacji ex-ante Prognoza oddziaływania na środowisko Zagadnienia dot. informacji i promocji
Priorytety Tworzenie warunków dla rozwoju potencjału innowacyjnego i przedsiębiorczości na Mazowszu Przyspieszenie e-rozwoju Mazowsza Regionalny system transportowy Inwestycje w ochronę środowiska Wzmacnianie roli miast w rozwoju regionu Wykorzystanie walorów naturalnych i kulturowych dla rozwoju turystyki i rekreacji Tworzenie i poprawa warunków dla rozwoju kapitału ludzkiego Pomoc techniczna
Przykłady kwalifikujących się działań na przykładzie Priorytetu 1. Wzmocnienie sektora badawczo rozwojowego Budowa sieci współpracy nauka gospodarka Rozwój MSP i przedsiębiorczości innowacyjnej Dostęp do zewnętrznych źródeł finansowania Wzmocnienie instytucji otoczenia biznesu Promocja gospodarcza
Priorytet 1 - beneficjenci JST, ich związki i stowarzyszenia Jednostki organizacyjna jst posiadające osobowość prawną JSFP posiadające osobowość prawną nie wymienione wyżej Przedsiębiorcy mikroprzedsiębiorcy, MSP Jednostki naukowe Konsorcja naukowe Instytucje otoczenia biznesu Organizacje pozarządowe.
RPO podsumowanie Komplementarność z programami horyzontalnymi i innymi krajowymi dokumentami strategicznymi Zgodność z rozporządzeniami wspólnotowymi Projekty mają przyczyniać się do realizacji konkretnych celów (znaczenie wskaźników)
Źródła informacji* www.funduszestrukturalne.gov.pl www.parp.gov.pl www.arp.com.pl www.mrr.gov.pl www.fund.org.pl * zarówno źródła informacji zawartych w prezentacji, jak i źródła informacji potrzebnych do samodzielnego przygotowania wniosku o dofinansowanie