Sąd do spraw Służby Publicznej

Sąd do spraw Służby Publicznej

Sąd do spraw Służby Publicznej RYS HISTORYCZNY Dążąc do zbudowania Europy, państwa (dziś w liczbie dwudziestu ośmiu) zawarły traktaty ustanawiające Wspólnoty Europejskie, a następnie Unię Europejską, wyposażając je w instytucje stanowiące przepisy prawa w określonych dziedzinach, które wpisują się bezpośrednio w krajowe porządki prawne. Z wejściem w życie traktatu z Lizbony, w dniu 1 grudnia 2009 r., Unia Europejska uzyskała osobowość prawną i zastąpiła Wspólnotę Europejską. Instytucją sądowniczą Unii jest Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Składają się nań trzy sądy: Trybunał Sprawiedliwości, Sąd oraz Sąd do spraw Służby Publicznej. Na podstawie traktatu z Nicei, który wszedł w życie w dniu 1 lutego 2003 r. i w którym przewidziano utworzenie izb sądowych dla pewnych szczególnych dziedzin, Rada Unii Europejskiej podjęła w 2004 r. decyzję o utworzeniu Sądu do spraw Służby Publicznej, którego zadaniem jest rozstrzyganie sporów między Unią Europejską a jej pracownikami.

SKŁAD Sąd do spraw Służby Publicznej składa się z siedmiu sędziów mianowanych przez Radę na okres sześciu lat (z możliwością ponownego mianowania) po wezwaniu do przedstawiania kandydatur i zasięgnięciu opinii ustanowionego w tym celu komitetu. Obok sędziów mogą zostać powoływani sędziowie par intérim, których zadaniem jest zastąpienie nieobecnych sędziów mianowanych, którzy przez dłuższy okres nie mogą brać udziału w rozpoznawaniu spraw. Mianując sędziów na podstawie propozycji komitetu, Rada czuwa nad zapewnieniem zrównoważonego składu Sądu do spraw Służby Publicznej w odniesieniu do możliwie najszerszego obszaru geograficznego oraz reprezentowanych krajowych systemów prawnych.

Sędziowie do spraw Służby Publicznej wybierają spośród siebie na okres trzech lat prezesa, którego mandat jest odnawialny. Sąd do spraw Służby Publicznej obraduje w izbach składających się z trzech sędziów. Jednakże, gdy złożoność sprawy za tym przemawia, sprawa może zostać przekazana pełnemu składowi. Ponadto, w przypadkach określonych w regulaminie, Sąd do spraw Służby Publicznej może obradować w składzie pięcioosobowym lub jednoosobowym. Sędziowie mianują sekretarza na okres sześciu lat. Sąd do spraw Służby Publicznej ma własny sekretariat, lecz w zakresie pozostałych potrzeb administracyjnych i językowych korzysta z usług służb Trybunału.

WŁAŚCIWOŚĆ W ramach instytucji sądowniczej Unii Europejskiej Sąd do spraw Służby Publicznej zajmuje się sporami z zakresu służby publicznej Unii Europejskiej, w których wcześniej właściwy był Trybunał Sprawiedliwości, a od jego utworzenia w 1989 r. Sąd Pierwszej Instancji (obecny Sąd). Sąd do spraw Służby Publicznej jest właściwy do rozpoznawania w pierwszej instancji sporów między Unią Europejską a jej pracownikami na mocy art. 270 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, co oznacza około 150 spraw rocznie przy personelu instytucji, podmiotów i jednostek organizacyjnych Unii Europejskiej obejmującym około 40 000 osób. Spory te dotyczą nie tylko kwestii związanych ze stosunkiem pracy w ścisłym znaczeniu (wynagrodzenia, przebieg kariery, nabór, środki dyscyplinarne i in.), ale także z systemem zabezpieczenia społecznego (choroba, starość, niezdolność do pracy, wypadki przy pracy, zasiłki rodzinne i in.).

Sąd do spraw Służby Publicznej jest również właściwy w sporach dotyczących niektórych szczególnych grup pracowników, między innymi personelu Eurojustu, Europolu, Europejskiego Banku Centralnego, Urzędu Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego (OHIM) oraz Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych. Nie może natomiast rozpatrywać sporów między krajowymi organami administracji a ich pracownikami. Od orzeczeń Sądu do spraw Służby Publicznej można w terminie dwóch miesięcy wnieść odwołanie do Sądu, które ogranicza się do kwestii prawnych. Wydane przez Sąd orzeczenia w przedmiocie odwołania mogą z kolei w wyjątkowych okolicznościach podlegać szczególnej procedurze kontroli przed Trybunałem Sprawiedliwości.

POSTĘPOWANIE Postępowanie przed Sądem do spraw Służby Publicznej jest uregulowane postanowieniami statutu Trybunału Sprawiedliwości (w szczególności zawartymi w załączniku I do tego statutu), regulaminem postępowania przed Sądem do spraw Służby Publicznej, jak również aktami uzupełniającymi (wszystkie dokumenty znajdują się na stronie http:// www.curia.europa.eu). Zasadniczo postępowanie obejmuje procedurę pisemną oraz procedurę ustną. Faza pisemna Postępowanie rozpoczyna pisemna skarga sporządzona przez adwokata i skierowana do sekretariatu. Złożenie tego pisma procesowego może nastąpić drogą elektroniczną, przy użyciu aplikacji e-curia. Sekretarz doręcza skargę stronie przeciwnej, która dysponuje dwumiesięcznym terminem do wniesienia odpowiedzi na skargę. Sąd do spraw Służby Publicznej może podjąć decyzję, że niezbędna jest kolejna wymiana pism procesowych.

Każda osoba, która uzasadni interes w rozstrzygnięciu sporu przedłożonego Sądowi do spraw Służby Publicznej, może brać udział w postępowaniu w charakterze interwenienta. Takie samo prawo przysługuje państwom członkowskim, instytucjom, podmiotom i jednostkom organizacyjnym Unii Europejskiej. Interwenient składa pismo, w którym popiera żądania jednej ze stron albo opowiada się za ich oddaleniem. Strony mogą następnie odpowiedzieć na to pismo. Interwenient może również przedstawić swoje uwagi w toku procedury ustnej.

Faza ustna Podczas fazy ustnej zazwyczaj odbywa się rozprawa jawna. W jej trakcie sędziowie mogą zadawać pytania pełnomocnikom stron i ewentualnie samym stronom. Sędzia sprawozdawca sporządza sprawozdanie na rozprawę, obejmujące istotne okoliczności sprawy oraz wskazujące kwestie, na których strony powinny skoncentrować się w swoich wystąpieniach. Dokument zostaje podany do publicznej wiadomości w języku postępowania. Sędziowie następnie naradzają się, opierając się na projekcie wyroku sporządzonego przez sędziego sprawozdawcę. Wyrok ogłaszany jest na posiedzeniu jawnym. Koszty postępowania Postępowanie przed Sądem do spraw Służby Publicznej jest wolne od opłat. Sąd do spraw Służby Publicznej nie pokrywa natomiast kosztów adwokata lub radcy prawnego, uprawnionego do występowania przed sądami jednego z państw członkowskich, przez którego strony muszą być reprezentowane. Jeśli jednak strona nie jest w stanie w całości lub w części ponieść kosztów postępowania, może ona złożyć wniosek o pomoc w zakresie kosztów postępowania. Polubowne rozstrzyganie sporów Na każdym etapie postępowania, już od złożenia skargi, Sąd do spraw Służby Publicznej może dążyć do polubownego rozstrzygnięcia sporu.

Postępowanie w sprawie wniosku o zastosowanie środków tymczasowych Skarga wniesiona do Sądu do spraw Służby Publicznej nie ma charakteru zawieszającego w stosunku do zaskarżonego aktu. Jednakże Sąd do spraw Służby Publicznej może zarządzić zawieszenie jego wykonania lub inne środki tymczasowe. W przedmiocie wniosku w sprawie środków tymczasowych prezes Sądu do spraw Służby Publicznej lub, gdy zajdzie taka konieczność, inny sędzia wyznaczony w celu jego rozpatrzenia wydaje postanowienie z uzasadnieniem. Środki tymczasowe zarządza się wyłącznie wtedy, gdy spełnione zostaną trzy przesłanki: 1. zasadność skargi musi zostać uprawdopodobniona; 2. wnioskodawca musi wykazać, iż podjęcie tych środków jest pilne, a w ich braku poniósłby on poważną i nieodwracalną szkodę; 3. środki tymczasowe muszą uwzględniać konieczność wyważenia interesu stron oraz interesu ogólnego. Postanowienie ma skutek tymczasowy i nie przesądza o rozstrzygnięciu Sądu do spraw Służby Publicznej co do istoty sprawy. Ponadto przysługuje od niego odwołanie do Prezesa Sądu.

System językowy Język skargi, którym może być jeden z dwudziestu czterech języków urzędowych Unii Europejskiej, staje się językiem postępowania w sprawie. Wymiana stanowisk w toku procedury ustnej tłumaczona jest wedle potrzeby symultanicznie na różne języki urzędowe Unii Europejskiej. Sędziowie naradzają się bez tłumaczy we wspólnym języku, którym jest język francuski.

POSTĘPOWANIE Skarga Doręczenie skargi pozwanemu przez sekretarza Komunikat zawierający informacje o skardze w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej (seria C) (Publikacja przedmiotu i żądań skargi dostępna we wszystkich językach urzędowych około sześciu tygodni od dnia wniesienia sprawy do Sądu do spraw Służby Publicznej) (*) [Interwencja] Odpowiedź na skargę [Zarzut niedopuszczalności] [Replika i duplika] Sędzia sprawozdawca przygotowuje sprawozdanie wstępne Posiedzenie izby [Środki dowodowe] Procedura pisemna [Wniosek o pomoc w zakresie kosztów postępowania] [Środki tymczasowe] Przydzielenie sprawy izbie i wyznaczenie sędziego sprawozdawcy Na każdym etapie postępowania Sąd do spraw Służby Publicznej może dążyć do polubownego rozstrzygnięcia sporu między stronami [Procedura Audience ustna] Rozprawa Sprawozdanie na rozprawę (Dokument opracowany przez sędziego sprawozdawcę, obejmujący istotne okoliczności sprawy oraz wskazujący kwestie, na których strony powinny skoncentrować się w swoich wystąpieniach) (**) Narada sędziów Wyrok (*) lub postanowienie (*) (w przypadku postanowienia nigdy nie przeprowadza się rozprawy) Nieobowiązkowe etapy postępowania zostały ujęte w nawiasach kwadratowych. (*) Dokumenty te są dostępne na stronie internetowej Trybunału: http://www.curia.europa.eu (**) Dokumenty te są dostępne przed salą rozpraw, jak również na żądanie w Wydziale ds. Kontaktów z Mediami i Informacji Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Pozostałe dokumenty nie są powszechnie dostępne.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej > http://www.curia.europa.eu Orzecznictwo > http://curia.europa.eu/jcms/jcms/j_6/ Komunikaty prasowe > http://curia.europa.eu/jcms/jcms/jo2_16799 Portal instytucji Unii Europejskiej > http://www.europa.eu Prawodawstwo Unii Europejskiej (EUR-Lex) > http://www.eur-lex.europa.eu QD-03-13-267-PL-C Zdjęcia: G. Fessy TSUE i Blitz photo agency Unia Europejska, 2014 Sąd do spraw Służby Publicznej Rue du Fort Niedergrünewald L-2925 Luksembourg Wydanie z kwietnia 2014 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej Kontakty z Mediami i Informacja http://www.curia.europa.eu doi:10.2862/63408