6. Sycylia w oczach polskich turystów analiza badań ankietowych

6. Sycylia w oczach polskich turystów analiza badań ankietowych 6.1. Opis metodologii badań Badania dotyczące motywów i preferencji polskich turystów odwiedzających Sycylię zostały przeprowadzone we wrześniu 2015 roku. Odbywały się one przez Internet oraz bezpośrednio, na ulicach Katanii. Metodą, która została wykorzystana był sondaż diagnostyczny, a jako narzędzie wybrano ankietę. Składała się ona z 22 pytań, z których 20 było pytaniami zamkniętymi, a 2 otwartymi. W przeprowadzeniu badań za pośrednictwem Internetu pomocny był serwis Facebook. Ankieta została wcześniej przygotowana w formie elektronicznej, a następnie wystosowano prośbę do właścicieli fanpage y związanych z Sycylią oraz Włochami o udostępnienie jej na swoich stronach. W tym miejscu podziękowania należą się właścicielom takich stron, jak: Sycylia bocznymi drogami, Włoskie słówko dnia, PrimoCappuccino.pl, Włoskielove język włoski i kultura Włoch w praktyce, Włochy by obserwatore.eu, Przewodnik Sycylia Palermo, Jedziemy do Palermo, Odkrywamy Sycylię, Jedziemy na Sycylię i Pakiecik sycylijskich notatek. Po zakończonych badaniach wyniki zostały zebrane i opracowane w formie przedstawionych poniżej tabeli oraz rycin. 6.2. Charakterystyka grupy badawczej Osobami uczestniczącymi w badaniach byli turyści z Polski, którzy odwiedzili Sycylię przynajmniej raz. Badanie miało charakter diagnostyczny, a poddanie się mu było dobrowolne. Ostatecznie udział wzięło 196 przypadkowo wybranych respondentów. Ankiety miały charakter całkowicie anonimowy. W dalszej części przedstawione zostały podstawowe dane dotyczące osób badanych. Poniższy wykres pokazuje zróżnicowanie respondentów ze względu na płeć (tab. 1). Bardziej skłonne do wzięcia udziału w badaniu były kobiety, które stanowiły aż 85,7% respondentek. Jest to całkiem spora liczba, jeśli wziąć pod uwagę 14,3%, jakie stanowili mężczyźni

Tab. 1. Płeć respondentów Płeć Częstotliwość Procent Kobieta 168 85,7 Mężczyzna 28 14,3 Kolejną cechą, którą zbadano był wiek (tab. 2). Tu już zróżnicowanie jest bardziej dostrzegalne, choć zauważyć można, że największą grupę stanowią osoby w przedziale wiekowym 25-40 lat (58,2%). Najmniej licznie reprezentowana jest grupa powyżej 60 lat (1%). Tab. 2. Wiek respondentów Wiek Częstotliwość Procent Do 24 lat 37 18,9 25-40 lat 114 58,2 41-60 lat 43 21,9 Powyżej 60 lat 2 1 Kolejnym przebadanym parametrem było zróżnicowane respondentów z uwagi na miejsce zamieszkania. Najobszerniej reprezentowaną grupą są zamieszkujący miasta powyżej 500 tys. Opcja ta została wskazana aż przez 55,1% badanych. Dane dotyczące miejsca zamieszkania respondentów znajdują się w tabeli 3. Tab. 3. Miejsce zamieszkania respondentów Miejsce zamieszkania Częstotliwość Procent Wieś 14 7,1 Miasto do 50 tys. mieszkańców 20 10,2 Miasto 50-100 tys. mieszkańców 16 8,2 Miasto 101-500 tys. mieszkańców 38 19,4

Miasto powyżej 500 tys. mieszkańców 108 55,1 Następne spore zróżnicowanie można zaobserwować analizując wykształcenie osób, które zostały poddane badaniu (tab. 4). Z rezultatów wynika, że wśród Polaków na Sycylię najczęściej podróżują osoby, posiadające wykształcenie wyższe (79,1%). Na drugiej pozycji znalazło się wykształcenie średnie (19,9%), a respondenci z wykształceniem zawodowym i podstawowym stanowią, po równo, jedynie 0,5% badanych. Tab. 4. Wykształcenie respondentów Wykształcenie Częstotliwość Procent Podstawowe 1 0,5 Zawodowe 1 0,5 Średnie 39 19,9 Wyższe 155 79,1 Ostatnimi danymi, które zostały poddane badaniu, były status zawodowy oraz, obiektywnie oceniany, status materialny. Z tabel 5 i 6 odczytać można, że Polacy odwiedzający Sycylię to w głównej mierze osoby pracujące, które swoją sytuacje materialną oceniają raczej dobrze lub przeciętnie. W mniejszej ilości przypadków w badaniu brały osoby uczące się lub studiujące, a także te, które sytuacje finansową oceniają bardzo dobrze. Tab. 5. Status zawodowy respondentów Status zawodowy Częstotliwość Procent Uczę się/studiuję 35 17,9 Pracuję 145 74 Emeryt/Rencista 4 2 Zajmuję się domem 7 3,6

Bezrobotny/a 5 2,6 Tab. 6. Sytuacja materialna respondentów Sytuacja materialna Częstotliwość Procent Bardzo dobra 25 12,8 Raczej dobra 86 43,9 Przeciętna 82 41,8 Raczej zła 3 1,5 Bardzo zła 0 0 Z powyższego zestawienia wynika, że Sycylię najczęściej odwiedzają pracujące kobiety w przedziale wiekowym między 25, a 40 rokiem życia. Posiadają one wyższe wykształcenie, zamieszkują duże miasta, a oceniając swoją sytuację materialną, umieszczają ją na dobrym lub przeciętnym poziomie. 6.3 Analiza wyników badań Kolejna część ankiety składała się z pytań odnoszących się bezpośrednio do pobytu na Sycylii. Ankietowani pytani byli między innymi o motywy, dla których zdecydowali się na tę, a nie inną destynację, o atrakcje turystyczne, które odwiedzili i te, które wywarły na nich największe wrażenie, a także o wrażenia z pobytu. W przypadku osób, które odwiedziły Sycylię więcej, niż raz proszono o wypełnienie ankiety pod kątem ostatniego wyjazdu. Miało to na celu zapewnienie jak najświeższych wspomnień.

Ryc. 1. Krotność pobytów respondentów na Sycylii Pierwszym pytaniem, na które odpowiedź starano się uzyskać w ankiecie było to, ile razy dotychczas respondenci odwiedzili Sycylię (ryc. 1). Najczęściej, bo aż w 64% przypadków, pojawiającą się odpowiedzią było, że raz. Mniej, bo 22% procent badanych zaznaczyło, że na Sycylii było 2-3 razy, odpowiedzi 4-5 oraz więcej niż 5 razy pojawiały się najrzadziej, kolejno, w przypadku 6% i 8% badanych. Chociaż większość osób ankietowanych odwiedziła Sycylię tylko raz, to zdecydowana większość powtórzyłabym to doświadczenie (ryc. 2). Opcję tak wybrało 89% badanych, natomiast opcję raczej tak zaznaczyło 7% osób, co łącznie daje 188 pozytywnych odpowiedzi. Na ponowne odwiedzenie wyspy nie zdecyduję się tylko jedna osoba, a 3% osób badanych zaznaczyło odpowiedź raczej nie. Również jedna osoba jest niezdecydowana co do tego, czy chciałaby w przyszłości wrócić na Sycylię. Co więcej, negatywne odpowiedzi nie były raczej podyktowane złymi doświadczeniami w przeszłości, a raczej chęcią zobaczenia czegoś nowego.

Ryc. 2. Chęć ponownego powrotu na Sycylię Pozytywne wrażenia związane z odwiedzeniem Sycylii sprawiają, że badani równie chętnie, co odwiedziliby wyspę w przyszłości, poleciliby ją również znajomym, jako dobre miejsce na wypoczynek (ryc. 3). Aż 90% z przebadanych osób zadeklarowało, że byłoby w stanie polecić Sycylię znajomemu, który szukałby miejsca do spędzenia wakacji, a 8% wybrało opcję raczej tak. Spośród wszystkich badanych jedynie 3 osoby nie wiedzą czy dokonałyby takiego polecenia, a tylko jedna raczej by tego nie zrobiła. Co zadowalające nikt z osób badanych nie wybrał opcji nie. Stanowi to podstawę do stwierdzenia, że Polacy, którzy wracają z Sycylii, uważają to miejsce za atrakcyjne i godne polecenia do spędzenia urlopu.

Ryc. 3. Chęć polecenia Sycylii znajomym W kolejnej części ankiety badania odnosiły się już bezpośredniego do samego pobytu badanych na Sycylii. Chciano przeanalizować jaki charakter mają wyjazdy Polaków na wyspę, co nimi kieruje i jakie atrakcje najczęściej odwiedzają. Jednym z pytań, na które próbowano znaleźć odpowiedź, był rodzaj transportu, jaki wybierają Polacy, udając się na Sycylię (ryc. 4). Nie będzie zaskoczeniem, że w dobie ułatwionych połączeń lotniczych, to właśnie samolot wskazała największa ilość ankietowanych. Na samolot obsługiwany przez tanie linie lotnicze zdecydowało się aż 64% osób. W dalszej części następują po sobie po kolei samolot tradycyjnych linii lotniczych, autokar i prywatny samochód, uzyskując kolejno 13%, 11% i 10%, co stanowi niewielką różnicę pomiędzy tymi trzema środkami transportu. Najmniej popularnym sposobem podróży na Sycylię został statek, który został wskazany przez 2% badanych.

Ryc. 4. Sposób podróży na Sycylię Źródło: Opracowanie własne Analizie poddana została również długość pobytu ankietowanych na wyspie (ryc. 5). Chciano sprawdzić czy Polacy udający się na Sycylię decydują się raczej na krótsze, czy może na dłuższe pobyty. Tutaj okazuje się, że wybierając się do tego regionu Włoch, Polacy spędzają tam zazwyczaj od 7 do 10 dni (45% odpowiedzi). Na równi wybierany opcjami były mniej, niż 7 dni oraz 11-14 dni, które wskazało 19% ankietowanych. Na pobyt dłuższy, niż dwutygodniowy zdecydowało się 17% spośród przebadanych osób. Ryc. 5. Długość pobytu na Sycylii W większości przypadków (82%) ankietowani Polacy decydowali się na samodzielne zorganizowanie swojego pobytu na Sycylii (ryc. 6). Jedynie w 18%

przypadków ankietowani zdecydowali się na zakupienie już gotowego, zorganizowanego produktu, jakim był wyjazd na Sycylię. Ryc. 6. Forma wyjazdu Zadano również pytanie o rodzaj zakwaterowania, z jakiego Polacy korzystają podczas pobytu na wyspie (ryc. 7). Wśród możliwości wyboru znalazły się: pobyt u rodziny/znajomych (16%), hostel (10%), hotel 1* (1%), hotel 2* (3%), hotel 3* (16%), hotel 4* (7%), hotel 5* (0,5%) oraz inne (42%). Zauważyć można dużą tendencję badanej grupy do wybierania opcji inne. Zaznaczyły ją aż 83 osoby. Tutaj pojawiały się takie odpowiedzi, jak wynajęte mieszkanie, couchsurfing, camping, wynajęty apartament czy zakwaterowanie typu bed & breakfast. Dwa ostatnie są dość rozpowszechnionymi na Sycylii środkami zakwaterowania i, jak widać, są też często wybierane wśród Polaków odwiedzających wyspę.

Ryc. 7. Rodzaj zakwaterowania Źródło: Badanie własne Następnie ankieta miała przynieść odpowiedź na pytanie co skłania polskich turystów do przyjazdu na Sycylię (ryc. 8). W poprzednich pytaniach dowiedzieliśmy się, że odwiedzający chętnie poleciliby wyspę najbliższym. Przy okazji tego pytania natomiast widzimy, że aż 26% odwiedzających zdecydowało się na przyjazd właśnie przez wzgląd na rekomendacje znajomego lub członka rodziny. Na dalszym miejscu znalazła się oferta biura podróży, którą wskazało 6% badanych. Może to być związane z tym, że Polacy, wyjeżdżając na Sycylię, decydują się raczej na samodzielne zorganizowanie wypoczynku. Porównywalną ilość razy zaznaczono odpowiedzi reklama w Internecie (2%) oraz reklama w prasie/tv/radiu (1%). Co jednak ciekawe, możemy zaobserwować, że, ponownie, zdecydowaną większość zdobyła opcja inne, którą wskazało aż 65% ankietowanych. Najczęściej pojawiające się odpowiedzi to chęć nauki języka, miłość do kraju, miłość do regionu. Można więc śmiało stwierdzić, że, w przypadku turystów z Polski, powody decydujące o wyborze Sycylii są czysto wewnętrzne i nie są dyktowane przez żaden zewnętrzny bodziec. Jednym z najważniejszych pytań, jakie pojawiło się w ankiecie, było to dotyczące motywów wyjazdu na Sycylię (ryc. 9). Zdecydowanie najczęściej wskazywaną opcją było zwiedzanie (156 wskazań). Potwierdza to jedynie fakt, że Sycylia bogata jest w liczne atrakcje kulturowe i przyrodnicze, które mogą stanowić motyw podróży polskich turystów. Kolejnym motywem, jaki wskazywali badani była chęć poznania nowej kultury (99 wskazań), rozrywka (85), chęć poznania nowych ludzi (61), cel rekreacyjny lub sportowy

(52), hobby (47), odwiedziny u rodziny lub znajomych (40). Do zdecydowanie rzadziej wybieranych motywów zaliczyć można naukę (9), wyjazd służbowy (5) i cel zdrowotny (2). Nikt z badanych nie wskazał celu religijnego jako głównego motywu swojego wyjazdu. Warto również zauważyć, że 26 razy wskazana została opcja inne, jednak analizując odpowiedzi wpisane przez ankietowanych można dostrzec, że spora większość z nich to powtarzające się wcześniej motywy, które zostały przez nich zapisane w innej formie. Źródło: Opracowanie własne Ryc. 8. Powody wyboru Sycylii jako destynacji wyjazdowej Ryc. 9. Motywy wyjazdów Polaków na Sycylię

Źródło: Opracowanie własne Chcąc wiedzieć co, zdaniem Polaków, kształtuje atrakcyjność turystyczną Sycylii, poproszono ankietowanych o wybranie najważniejszych aspektów, które mają na nią największy wpływ (ryc. 10). Wśród odpowiedzi można wyróżnić cztery, które zdecydowanie przodowały w wyborach respondentów. Są to: klimat (179 wskazań), kuchnia regionalna (154), atrakcje kulturowe (141) i przyrodnicze (136). Ankietowani docenili również miejscową ludność (79), niskie ceny (26) oraz imprezy i festiwale, które odbywają się na Sycylii. Ryc. 10 Czynniki świadczące o atrakcyjności Sycylii zdaniem Polskich turystów Źródło: Opracowanie własne Chcąc zbadać preferencje polskich turystów na Sycylii poproszono ich o wskazanie miejsc i atrakcji, które odwiedzili w ciągu swojego pobytu. W sumie ankietowani wymienili aż 76 pozycji. Niewątpliwie świadczy to o tym, że na Sycylii znajduje się wiele miejsc i atrakcji godnych uwagi turysty. Z uwagi na tak duże natężenie wybrano tylko te punkty, które zostały przez badanych wskazane minimum 10 razy. Do najpopularniejszych należały: Palermo (94), Etna (82), Trapani (73), Taormina (72), Katania (64), Erice (58), Syrakuzy wraz z Ortigią (55), Cefalù (45), Agrigento (38), San Vito Lo Capo (33), Marsala (25), Noto (22), Mesyna (20), rezerwat Zingaro (18), Segesta (16), Favignana (15), Monreale (14), Raguza (13), Piazza Armerina wraz z Villa Romana (13), Castellammare del Golfo (12) oraz Corleone (11).

Ryc. 11 Przedstawia mapę miejsc najczęściej odwiedzanych przez Polskich turystów. Jak widać, większość z nich znajduje się w rejonie południowo-zachodniego oraz wschodniego wybrzeża. Ma to związek z trzema czynnikami. Pierwszym z nich są połączenia przewoźników tanich linii lotniczych z największych polskich miast do Trapani. Ułatwia to zwiedzenie południowo-zachodniej części wyspy. Natomiast odwiedziny wschodniego wybrzeża są uwarunkowane głównie możliwością przeprawienia się promem do Mesyny (jeśli wybieramy autokar lub własny samochód) albo przybycie na lotnisko w Katanii, korzystając z usług tradycyjnych linii lotniczych. Postanowiono sprawdzić również które z odwiedzonych miejsc najbardziej zapadły w pamięci badanych. W ankiecie poproszono ich o wskazanie maksymalnie trzech najciekawszych, ich zdaniem, atrakcji. Nierzadko pojawiały się głosy, że wszystkie odwiedzone miejsca były piękne i ciężko wskazać trzy najlepsze. Tym razem też zróżnicowanie było bardzo duże. Świadczy o tym fakt, że jedynie 10 miejsc zostało przez ankietowanych wskazanych 10 lub więcej razy. Zdecydowanie najciekawszą atrakcję, zdaniem badanych, jest wulkan Etna, który to został wskazany aż 60 razy. Poza tym wśród najczęściej wymienianych miejsc są: Taormina (42), Erice (41), Palermo (38), Cefalù (18), Agrigento (16), rezerwat Zingaro (15), Syrakuzy wraz z Ortigią (15), Katania (12) oraz Noto (10).

Ryc. 11. Miejsca najczęściej odwiedzane przez polskich turystów

Ryc. 12. Najciekawsze miejsca turystyczne zdaniem turystów z Polski

Rozmieszczenie najciekawszych atrakcji przedstawione jest na mapie (ryc. 12). Tu również możemy zaobserwować wyraźną dominację miejsc z regionu południowozachodniego i wschodniego wybrzeża. Spowodowane jest ono skoncentrowanym ruchem turystów z Polski właśnie w tym obszarze. Ostatnia część ankiety wymagała od osób badanych podsumowania swojego wyjazdu i ocenienia dotychczasowych wrażeń z pobytu na Sycylii. Zapytano między innymi o to czy będąc na wyspie spotkali się z jakimiś niedogodnościami (ryc. 13). 46% przebadanych turystów stwierdziło, że nie natrafiło na żadne niedogodności. Niestety, większa część osób nie zgadza się z tą opinią. Za najczęściej wymienianą niedogodność uważa się słabą znajomość języków obcych przez miejscowych. 29% ankietowanych zauważyło, że Sycylijczycy rzadko posługują się językiem angielskim i, nawet w najbardziej turystycznych miejscach, preferowanym językiem jest włoski. 13% osób skarżyło się na niedostateczną informację turystyczną, 10% na zbyt wysokie ceny usług, a 6% na brak bezpieczeństwa. 12% wskazało opcję inne. Tutaj najczęściej przytaczane były kłopoty z połączeniami komunikacji miejskiej i między poszczególnymi miejscami na wyspie, a także niebezpieczne nawyki Sycylijskich kierowców. Ryc. 13. Niedogodności związane z pobytem na Sycylii W nawiązaniu do powyższego pytania, poproszono respondentów o dokonanie oceny poziomu rozwoju infrastruktury turystycznej na Sycylii (ryc. 14). Zdecydowana większość (55%) ocenia ją jako średnio rozwiniętą. Za dobrze rozwiniętą uważa ją 40%

badanych, natomiast 5% stwierdziło, że infrastruktura turystyczna na wyspie jest słabo rozwinięta. Ankietowanych poproszono również o oszacowanie kosztów poniesionych w związku z wyjazdem na Sycylię (ryc. 15). Kwota miała dotyczyć jednej osoby i miała zawierać transport, zakwaterowanie, wyżywienie i wydatki na miejscu. Zdecydowana większość przebadanych osób zaznaczała dwa najniższe przedziały. Poniżej 2000 zł wydało 33% ankietowanych, natomiast przedział między 2001, a 3000 zł wskazało 36% osób. W dalszej kolejności pojawiły się przedziały: 3001-4000 zł (14%), powyżej 5000 zł (12%) oraz 4001-500 zł (5%). Na tej podstawie można wyciągnąć wniosek, że Sycylia stanowi interesującą i tańszą alternatywę dla innych, popularnych turystycznie regionów Włoch. Ryc. 14. Ocena infrastruktury turystycznej na Sycylii dokonana przez respondentów

Ryc. 15 Wydatki poniesione w związku z wyjazdem na Sycylię (zł/1 os.) Ryc. 16. Obiektywna ocena wyjazdu na Sycylię pod względem atrakcyjności dokonana przez respondentów Na sam koniec poproszono badanych o ocenę swojego wyjazdu na Sycylię pod względem atrakcyjności. Do dyspozycji był przedział od 1 do 10, gdzie 1 odpowiadało ocenie najniższej, a 10 ocenie najwyższej. Wyniki zaprezentowane zostały na rycinie 16. Na najwyższą notę 10 punktów zdecydowało się 83 ankietowanych. Warto również zauważyć, że nikt z ankietowanych nie zdecydował się na przydzielenie noty w zakresie od 1 do 3 punktów. Najniższa pojawiająca się nota to 4 punkty. Średnia ocena wyjazdów ankietowanych wyniosła aż 8,9 punktów.