Realizacja Programu Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce przez pracowników Oddziału Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Łodzi w latach 2007-2011 Adriana Motylewicz Kierownik Oddziału Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Łodzi
Zadaniem Programu Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu jest zmiana klimatu społecznego i zachowań w stosunku do palenia tytoniu poprzez wielopłaszczyznowe populacyjne działania edukacyjno- informacyjne oraz szkoleniowe.
W ramach programu organizowane są: -Ogólnopolskie kampanie edukacyjne: Światowy Dzień Bez Tytoniu (31 maja), Światowy Dzień Rzucania Palenia (trzeci czwartek listopada). -Krajowy Program Przedszkolnej Edukacji Antytytoniowej Czyste Powietrze Wokół Nas - Programy Profilaktyczne Nie pal przy mnie proszę i Znajdź właściwe rozwiązaniezaadresowane do młodzieży szkolnej.
Podstawowe kierunki działalności wyznaczają: - Narodowy Program Zdrowia - Wytyczne Światowej Organizacji Zdrowia - Aktualne potrzeby zdrowotne społeczności lokalnej. Działalność realizowana jest głównie w placówkach oświatowo- wychowawczych, zakładach opieki zdrowotnej, zakładach pracy oraz innych środowiskach lokalnych.
Najciekawsze działania antytytoniowe zorganizowane w Łodzi lata 2007-2011 Kampania antytytoniowa pod hasłem : MAMO, TATO NIE PAL! trwająca od dnia 7 września do 25 października 2007 roku w trzech Przedszkolach Miejskich Nr 17, Nr129, Nr 130 w Łodzi. Grupa docelowa: około 150 dzieci w wieku 5 6 lat z trzech przedszkoli, 100 osób rodzice i dziadkowie, 40 osób personel przedszkoli, Razem: około 300 osób.
Kampania składała się z trzech etapów : I etap - Dzieci w wieku 5-6 lat uczestniczyły w zajęciach, podczas których dowiedziały się o szkodliwości biernego palenia tytoniu.
II etap - akcji było ogłoszenie czterech konkursów na: -najciekawsze hasło antynikotynowe, -czterowiersz antynikotynowy, -prace plastyczne dla dzieci, -plakat dla rodziców. W całej akcji brali udział dzieci, rodzice i wychowawcy. Najciekawsze nagrodzone prace plastyczne dzieci
Najciekawsze nagrodzone prace plastyczne rodziców
III etap - osiedlowy happening trzech przedszkoli oraz uroczyste rozdanie nagród. Podczas przemarszu dzieci skandowały hasła antytytoniowe i śpiewały piosenki. Kampania wzbudziła bardzo duże zainteresowanie wśród przechodniów i mieszkańców osiedla. Podczas części oficjalnej kampanii prowadzone były następujące działania : - dzieci przedstawiły swój program artystyczny śpiewały piosenki, mówiły wiersze, wykonywały krótkie scenki artystyczne - wszystkie prace artystyczne były wykorzystane do dekoracji sali, zorganizowano również wystawę prac nagrodzonych - ogłoszenie laureatów konkursów oraz wręczenie nagród. Fundatorami nagród był Wydział Zdrowia Publicznego Urzędu Miasta Łodzi.
Informacje w mediach :
Kampania antytytoniowa kierowana do dzieci ze szkół podstawowych pod hasłem: Palenie tytoniu szkodzi zdrowiu trwająca w okresie od 3 lutego do 28 maja 2008 r. Patronat nad kampanią objął Marszałek Województwa Łódzkiego Organizatorami byli: - Oddział Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Łodzi -Regionalne Centrum Polityki Społecznej przy Urzędzie Marszałkowskim w Łodzi
I etap kampanii Zostały ogłoszone w szkołach podstawowych dwa konkursy: -na najciekawszą pracę plastyczną (dla dzieci z klas I III) -na krótką formę teatralną (dla dzieci z klas IV VI). Kampania we wszystkich szkołach została poprzedzona zajęciami lekcyjnymi dotyczącymi szkodliwości palenia tytoniu.
II etap kampanii Rozstrzygnięcie konkursu plastycznego oraz konkursu na krótką formę teatralną Najciekawsze prace nagrodzone w konkursie plastycznym
Konkurs plastyczny został zakończony uroczystym finałem, który odbył się w Łódzkim Domu Kultury.
Rozstrzygnięcie konkursu na krótką formę teatralną odbyło się w Miejskim Ośrodku Kultury w Koluszkach. Do konkursu przystąpiło 80 dzieci z 8 szkół podstawowych Powiatu Łódzkiego Wschodniego. Poziom wykonania wszystkich uczestników był bardzo wysoki. Komisja konkursowa oceniała treści prozdrowotne, umiejętności oraz walory artystyczne. Dzieci otrzymały bardzo atrakcyjne nagrody ufundowane przez Regionalne Centrum Polityki Społecznej przy Urzędzie Marszałkowskim w Łodzi. Nagrodą główną była wycieczka do Warszawy. Pozostali uczestnicy otrzymali książki, albumy, radiomagnetofony.
III etap kampanii Zwycięska drużyna w konkursie na małą formę teatralną ze Szkoły Podstawowej w Różycy, wyjechała na jednodniową wycieczkę do Warszawy. Promowanie postaw prozdrowotnych pokazanie dzieciom, że turystyka oraz korzystanie z ekologicznego transportu przyjaznego środowisku, to jeden ze zdrowych sposobów spędzania wolnego czasu.
Kampania antytytoniowa p.t. Palenie tytoniu szkodzi zdrowiu kierowana była do dzieci ze szkół podstawowych. Jej celem było dostarczenie wiedzy dotyczącej szkodliwości palenia tytoniu i kształtowanie właściwych nawyków zdrowotnych. Do konkursu plastycznego przystąpiło 36 szkół podstawowych, natomiast do konkursu na krótką formę teatralną 8. Ogółem profilaktyka prozdrowotną objętych zostało około 10000 dzieci w wieku 7-13 lat. Na temat kampanii ukazały się informacje w następujących mediach: - Dziennik Łódzki - Gazeta Koluszkowska - Telewizja Regionalna TVP 3 oraz na stronie internetowej Urzędu Marszałkowskiego w Łodzi, Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Łodzi.
Kampania antytytoniowa pod hasłem : Papierosy przyczyną niemocy zorganizowana w ramach obchodów ŚWIATOWEGO DNIA BEZ TYTONIU w terminie luty maj 2009 r. W ramach kampanii ogłoszono konkurs fotograficzny dla młodzieży studenckiej o tematyce antytytoniowej pod hasłem: Papierosy przyczyną niemocy. Współorganizatorem konkursu było Regionalne Centrum Polityki Społecznej przy Urzędzie Marszałkowskim w Łodzi.
Honorowy patronat nad imprezą objęli: - Marszałek Województwa Łódzkiego - Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Łodzi - Polskie Towarzystwo Zdrowia Publicznego. Celem kampanii było promowanie postaw prozdrowotnych bez palenia tytoniu, zachęcanie do odpowiedzialnych wyborów związanych z własnym zdrowiem i zdrowiem bliskich osób oraz przedstawienie szkodliwego wpływu dymu tytoniowego na zdrowie osób palących i biernych palaczy. Kampanią objęto około 2000 osób.
Kampania składała się z trzech etapów : I etap ogłoszenie konkursu na plakat informacyjny. Do wzięcia udziału zaproszono młodzież z Zespołu Państwowych Szkół Plastycznych w Łodzi. Konkurs ten został poprzedzony lekcjami o tematyce antytytoniowej. Nadesłano wiele prac konkursowych spośród, których wybrano najciekawsze. Plakaty te zostały wydrukowane i rozpropagowane na terenie Łodzi (uczelnie, domy studenckie, biblioteki). Zwycięzcami zostali: I miejsce - Weronika Bartczak II miejsce- Ewelina Kubiak
Prace wyróżnione :
Podsumowanie I etapu kampanii zakończyło się uroczystym apelem zorganizowanym w szkole podczas którego, laureaci otrzymali albumy, mapy, torby podróżne oraz pendive pozyskane z Urzędu Marszałkowskiego w Łodzi. Podczas spotkania pracownik OOZ i PZ PSSE w Łodzi, wygłosił krótką pogadankę na temat szkodliwości palenia tytoniu.
II etap kampanii rozstrzygnięcie konkursu fotograficznego pod hasłem Papierosy przyczyną niemocy zorganizowanego dla studentów. W konkursie udział wzięła młodzież akademicka z następujących uczelni: - Uniwersytet Łódzki, Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna, Politechnika Łódzka, Uniwersytet Medyczny, Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania. Spośród nadesłanych prac konkursowych wyłoniono I, II i III miejsce, 5 wyróżnień oraz dodatkowo 2 wyróżnienia za wrażliwość wizualną.
Zwycięzcami zostali: I miejsce- Piotr Adamowicz (student Akademii Humanistyczno- Ekonomicznej) II miejsce-adam Macherzyński (student Uniwersytetu Łódzkiego) III miejsce - Grzegorz Brzozowski ( student Uniwersytetu Łódzkiego)
III etap kampanii Uroczysty finał podsumowujący cały przebieg konkursu nastąpił dnia 28 maja 2009 r. w Akademii HumanistycznoEkonomicznej w Łodzi. Wśród zaproszonych gości obecni byli przedstawiciele: -Urzędu Marszałkowskiego w Łodzi, -Regionalnego Centrum Polityki Społecznej przy Urzędzie Marszałkowskim w Łodzi, -Kuratorium Oświaty, -Wiceprezes Polskiego Towarzystwa Zdrowia Publicznego -Ogólnokształcącej Szkoły Baletowej i Zespołu Państwowych Szkół Plastycznych
Kampanię podsumowano wykładami na temat szkodliwości palenia tytoniu poprowadzonymi przez: -lek. wet. Urszulę Jędrzejczyk Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Łodzi - prof. n. hum. Jana Nosko- Wiceprezesa Polskiego Towarzystwa Zdrowia Publicznego
Uroczystość uświetnił występ dzieci i młodzieży z Ogólnokształcącej Szkoły Baletowej w Łodzi Na zakończenie spotkania współorganizatorzy kampanii otrzymali podziękowania od Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Łodzi oraz wszyscy uczestnicy zostali zaproszeni na poczęstunek zorganizowany przez pracowników OOZ i PZ PSSE w Łodzi.
W ramach Światowego Dnia Rzucania Palenia Tytoniu : -w roku 2007 roku pracownicy Oddziału Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia PSSE w Łodzi zorganizowali akcję antytytoniową pod hasłem: Żyjmy w świecie wolnym od dymu tytoniowego Na dworcu kolejowym i w pociągach oraz na przystankach autobusowych rozdawano pasażerom zestawy ulotek edukacyjno informacyjnych, zachęcano również do rzucania palenia. W akcji uczestniczyły studentki z Koła Naukowego działającego przy Katedrze Polityki Ochrony Zdrowia Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Zadaniem objęto około 500 osób.
- w 2009 roku przeprowadzono akcję prozdrowotną we współpracy z Miejskim Przedsiębiorstwem Komunikacji w Łodzi. Przez 5 dni w autobusach i tramwajach były wyeksponowane plakaty o tematyce antytytoniowej. W pojazdach tych również umieszczono ulotki edukacyjnoinformacyjne dla zainteresowanych pasażerów. 19 listopada na przystankach autobusowych rozdawano ulotki osobom podróżującym oraz udzielano informacji na temat szkodliwości palenia tytoniu. Celem akcji była edukacja Polaków o zdrowotnych, ekonomicznych i socjalnych skutkach palenia tytoniu, upowszechnienie mody na niepalenie w miejscach publicznych, zwłaszcza w strefach wolnych od dymu tytoniowego w mieście, jakimi są przystanki komunikacji miejskiej. Działaniem objęto około 2000 osób.
Współpraca z placówkami oświatowymi w ramach realizacji Programu Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce Pikniki rodzinne: - W Gimnazjum Nr 15 w Łodzi, ul. Sowińskiego 50/56 pracownicy OOZ i PZ PSSE w Łodzi wykonywali pomiar ciśnienia tętniczego prowadzili rozmowy z uczestnikami pikniku dotyczące szkodliwości palenia tytoniu, rozdawano materiałów edukacyjno informacyjne, przygotowano ekspozycję wizualną.
Pikniki dla nauczycieli : - Zorganizowano akcję prozdrowotną dotyczącą szkodliwości palenia tytoniu w Przedszkolu Miejskim Nr 133 w Łodzi przy ul. Krzemienieckiej 22b. Pracownicy Oddziału Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Łodzi podczas tej uroczystości wykonywali: - rozdawnictwo materiałów edukacyjno informacyjnych - poradnictwo indywidualne - ekspozycję wizualną. Imprezę uświetnił występ grupy tanecznej złożonej z nauczycielek.
Festyny : We Współpracy z Domem Kultury Ariadna zorganizowano festyn pt: Lato wszędzie. Pracownicy OOZ i PZ PSSE w Łodzi wykonywali pomiar ciśnienia tętniczego, udzielali porad indywidualnych dotyczących szkodliwości palenia tytoniu, rozdawali materiały oświatowo zdrowotne. Ogółem zadaniem objęto około 1500 osób.
Prowadzenie profilaktyki antytytoniowej w placówkach wypoczynku letniego dzieci i młodzieży przebywających na półkoloniach : - pogadanki - instruktaże - konkursy - rozdawnictwo materiałów
Działania w szkołach w ramach realizacji programu : -akcje prozdrowotne podczas których wykonywano pomiar ciśnienia tętniczego, prowadzono rozmowy indywidualne dotyczące szkodliwości palenia tytoniu, rozdawano materiały oświatowo-zdrowotne -XXI LO w Łodzi -konkursy plastyczne -Szkoły Podstawowej Nr 164 w Łodzi
- konkursy wiedzy o szkodliwości palenia tytoniu - przedstawienia przez uczniów scenek teatralnych - zawody sportowe (konkurencje polegająca na dokończeniu zdań na następujące tematy "Czemu palenie jest nie modne?,"jak można zerwać z nałogiem?,"jakie choroby wywołuje palenie tytoniu? ) - ekspozycję wizualną plakatów antytytoniowych. Publicznym Gimnazjum Nr 2 w Łodzi
Realizacja programów : - Nie pal przy mnie, proszę program edukacji antytytoniowej dla uczniów klas I-III szkół podstawowych - Znajdź właściwe rozwiązanie program profilaktyki palenia tytoniu dla uczniów starszych klas szkoły podstawowej i gimnazjum. W ramach tych programów pracownicy Oddziału Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia PSSE w Łodzi organizowali szkolenia, narady, konkursy plastyczne i wiedzy, quizy nikotynowe, ekspozycje wizualne, wystawy prac plastycznych, dystrybucję materiałów oświatowozdrowotnych.
Program edukacji antytytoniowej Nie pal przy mnie, proszę Konkurs plastyczny w SP Nr 10 w Łodzi ul. Przybyszewskiego 15 Program profilaktyki palenia tytoniu Znajdź właściwe rozwiązanie Konkurs wiedzy i konkurs plastyczny w PG Nr 51 w Łodzi
Działania w ramach projektu Światowej Inicjatywy Bloomberga "Odświeżamy nasze miasta. TOB3CIT (Tobacco Free Cities)" zorganizowane we współpracy z OOZ i PZ Wojewódzkiej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Łodzi
Kampania w ramach obchodów Światowego Dnia Bez Tytoniu Adresaci - kobiety planujące ciążę, ciężarne i młode matki. Cel Kampanii - dostarczenie wiedzy o wpływie dymu tytoniowego na zdrowie kobiet i ich potomstwa, motywowanie społeczeństwa do zaprzestania palenia oraz promowanie mody na niepalenie. W dniach 28-31 maja 2010 roku w Instytucie Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi zorganizowano wystawę "Cała Prawda o Papierosie" oraz pracownicy OOZ i PZ PSSE i WSSE w Łodzi przeprowadzili akcję prozdrowotną na terenie Instytutu. Wykonywano badanie tlenku węgla w wydychanym powietrzu wśród osób palących i biernych palaczy, prowadzono rozdawnictwo materiałów oświatowo- zdrowotnych i rozmowy indywidualne na temat sposobów zerwania z nałogiem. Zadaniem objęto zainteresowane pacjentki, osoby odwiedzające a także personel.
Akcja prozdrowotna realizowano w ramach projektu Światowej Inicjatywy Bloomberga - "Odświeżamy nasze miasta. TOB3CIT (Tobacco Free Cities)". W dniu 8 marca 2011 r. w Domu Handlowym Central pracownicy PSSE i WSSE w Łodzi, przeprowadzili akcję prozdrowotną dotyczącą szkodliwości palenia tytoniu. Głównym celem było przekonanie społeczności lokalnej do rzucenia palenia tytoniu oraz zaprzestania palenia w obecności dzieci i innych osób. Tego dnia można było obejrzeć ekspozycję plakatów antytytoniowych oraz wykonać badania tlenku węgla w wydychanym powietrzu wśród osób palących i biernych palaczy. Prowadzone było również rozdawnictwo materiałów oświatowo zdrowotnych, rozmowy indywidualne połączone z poradnictwem.
Najciekawsze akcje antytytoniowe przeprowadzone w powiecie łódzkim wschodnim Zdrowa rodzina wolna od dymu tytoniowego zorganizowana dnia 2 września 2007 roku podczas Dożynek w miejscowości Szczukwin gmina Tuszyn.
Dbaj o zdrowie akcja prozdrowotna zorganizowana dnia 24 sierpnia 2008 roku podczas Dożynek Powiatu Łódzkiego Wschodniego w miejscowości Brójce
Akcja prozdrowotna podczas Dożynek Powiatowych i Gminnych W miesiącu wrześniu 2011 roku pracownicy Oddziału Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia Powiatowej Stacji SanitarnoEpidemiologicznej w Łodzi przeprowadzili akcję prozdrowotną podczas Dożynek Powiatowych i Gminnych w miejscowości Romanów w powiecie łódzkim-wschodnim. W ramach akcji zorganizowano stoisko edukacyjnoinformacyjne oraz prowadzano rozmowy indywidualne i rozdawnictwo materiałów oświatowo-zdrowotnych. W uroczystościach Dożynkowych udział wzięło około 500 osób.
Najciekawsze działania zorganizowanie przez pracowników Oddziału Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia PSSE w Łodzi w ramach realizacji programu Czyste Powietrze Wokół Nas W Przedszkolu Miejskim Nr 65 w Łodzi w dnu 21 kwietnia 2010 roku odbył się konkurs plastyczny o tematyce antytytoniowej pod hasłem "Czyste Powietrze Wokół Nas". W konkursie wzięły udział dzieci z czterech łódzkich przedszkoli : Nr 65,Nr 218,Nr 224, Nr 142. Wyłoniono 20 najciekawszych prac. Dzieci otrzymały upominki pozyskane od sponsorów przez pracowników Oddziału Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Łodzi.
Nagrodzone prace Informacje w mediach
W Przedszkolu Miejskim Nr 183 w Łodzi w dniu 28 kwietnia 2010 r. odbył się finał dwóch konkursów w ramach realizacji Programu "Czyste Powietrze Wokół Nas". W konkursie plastycznym udział wzięło 50 dzieci w wieku 5-6 lat. Spośród prac wyłoniono trzy najlepsze, w pełni odzwierciedlające hasło konkursu. Drugi konkurs zorganizowano dla rodziców i dzieci, którzy wspólnie pisali wiersze mówiące o szkodliwości biernego i czynnego palenia tytoniu. Nagrodzono trzy najciekawsze wiersze. Sam się niszczysz papierosem Trudno -Twoja sprawa Ale nie smrodź mi pod nosem! Mnie truć nie masz prawa! Chcesz przytulić swoje dziecko Ucałować je w policzki Zadbaj proszę, by Twój całus Nie miał smaku popielniczki. -Julia Grajkowska z rodzicami Jak badania wykazują Papierosy wciąż nas trują Jeśli mama z tatą palą To niech lepiej się nie chwalą! Jeśli widzisz papierosa Wyrzuć szybko go do kosza Bo to coś naprawdę złego ucz się tego od małego! - Kuba Baranowski z tatą
Podczas trwania finału konkursu dzieci wykonały inscenizację, śpiewano piosenki, recytowano wiersze. W placówce odbyła się ekspozycja nagrodzonych prac. Nad całością czuwała maskotka Dinuś - główny bohater programu. Program Czyste Powietrze Wokół Nas spotkał się z bardzo dobrym przyjęciem w Przedszkolu i akceptacją rodziców. Dzieci uzyskały wiedzę o szkodliwości palenia tytoniu i nauczyły się jak radzić sobie w towarzystwie osób palących.
Podczas realizacji Programu Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu oraz działalności prowadzonej w zakresie profilaktyki palenia tytoniu współpracowano z: - Urzędem Miasta Łodzi - Urzędem Marszałkowskim w Łodzi Starostwo Powiatowe w Łodzi Urząd Miejski w Rzgowie Komendy Policji Strażą Miejską w Łodzi Kuratorium Oświaty w Łodzi Dyrektorami przedszkoli, szkół i domów kultury Rektorami wyższych uczelni w Łodzi Polskim Towarzystwem Zdrowia Publicznego ( oddział w Łodzi) Placówkami służby zdrowia Przedstawicielami Kościoła z Łodzi i powiatu łódzkiego wschodniego Plastykami Łódzkim Zakładem Przewozów Regionalnych Przedsiębiorstwem Komunikacji Samochodowej Dziennikarzami gazet, radia i telewizji Studentkami Koła Naukowego działającego przy Katedrze Polityki Ochrony Zdrowia Uniwersytetu Medycznego w Łodzi - Sponsorami
Podsumowanie : Ogólnopolski Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu jest elementem polityki państwa wynikającej z ustawy z dnia 9 listopada 1995r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych. Dzięki realizacji programu w latach 2007 2011 uzyskano korzystne zmiany postaw i zachowań związanych z paleniem tytoniu, a także aktywizację wielu środowisk społecznych, instytucji państwowych oraz organizacji pozarządowych. Kampanie, akcje prozdrowotne, programy edukacyjne dla dzieci i młodzieży potwierdzają trafność przyjętej strategii ograniczania palenia tytoniu i skuteczność wdrażanych rozwiązań edukacyjnych.