Energetyka przemysłowa

Katalog aplikacji zabezpieczeń Energetyka przemysłowa Zeszyt 2 Zabezpieczenia obiektów WN serii MiCOM Px30 (MiCOM P43x, MiCOM P63x, PS482, MiCOM P39)

SPIS TREŚCI Wstęp...5 2 MiCOM P30 - konfiguracja sprzętowa...5 2. Budowa urządzeń... 5 2.2 Moduły standardowe urządzeń... 6 2.2. Karta WE/WY 6I8O, typu X...7 2.2.2 Karta WE/WY: 6I6O, typu X...7 2.2.3 Karta zasilacza, typu V...8 2.2.4 Karta WE: 24I, typu X...8 2.2.5 Karta WY: 6O, typu X...9 2.2.6 Karta WE/WY analog typu Y...9 2.2.7 Karta WE/WY typu T: 4I / 4I4U / 4I5U...0 2.2.8 Karta komunikacyjna, typu A... 2.3 Uwagi ogólne... 2.3. Konfiguracja przekaźników wyjściowych... 2.3.2 Konfiguracja wejść dwustanowych z optoizolacją...2 2.3.3 Konfiguracja wskaźników sygnalizacyjnych LED...2 2.3.4 Kontrola ciągłości obwodu wyłącznika...3 3 Zabezpieczenia linii WN...6 3. Zabezpieczenie odległościowe MiCOM P433... 6 3.. Rozmieszczenie modułów...6 3..2 Opis aplikacji...6 3..2. Obwody prądowe i napięciowe...7 3..2.2 Obwody sterowania...8 3..2.3 Obwody sygnalizacji...9 3..2.4 Opis listew zaciskowych...9 3..2.5 Konfiguracja urządzenia...20 3..2.6 Obwody wejściowe - opis...22 3..2.7 Obwody sterowania aplikacji - opis...22 3..2.8 Obwody sygnalizacji aplikacji - opis...22 3..2.9 Sygnalizacja poprzez wskaźniki LED - opis...23 3..2.0 Lista obiektów zabezpieczenia...23 3.2 Zabezpieczenie ziemnozwarciowe MiCOM PS482... 24 3.2. Rozmieszczenie modułów...24 3.2.2 Opis aplikacji...24 3.2.2. Obwody prądowe i napięciowe....24 3.2.2.2 Obwody sterowania...25 3.2.2.3 Obwody sygnalizacji...26 3.2.2.4 Opis listew zaciskowych...26 3.2.2.5 Konfiguracja urządzenia...27 3.2.2.6 Obwody wejściowe - opis...28 3.2.2.7 Obwody sterowania aplikacji - opis...28 3.2.2.8 Obwody sygnalizacji aplikacji - opis...29 3.2.2.9 Sygnalizacja poprzez wskaźniki LED - opis...29 3.3 Zabezpieczenie ziemnozwarciowe z funkcjami sterowniczymi MiCOM P39... 30 3.3. Rozmieszczenie modułów...30 3.3.2 Opis aplikacji...30 3.3.2. Obwody prądowe i napięciowe...3 3.3.2.2 Obwody sterowania...32 3.3.2.3 Obwody sygnalizacji...32 3.3.2.4 Opis listew zaciskowych...33 3.3.2.5 Konfiguracja urządzenia...34 3.3.2.6 Obwody wejściowe - opis...36 3.3.2.7 Obwody sterowania aplikacji - opis...36 3.3.2.8 Obwody sygnalizacji aplikacji - opis...36 3.3.2.9 Sygnalizacja poprzez wskaźniki LED - opis...37 4 Zabezpieczenia transformatora WN/SN...38 2/80

4. Zabezpieczenie różnicowe transformatora MiCOM P63/632/633... 38 4.. Rozmieszczenie modułów...38 4..2 Moduły urządzenia...38 4..2. Moduły wejść analogowych...38 4..3 Opis aplikacji...39 4..3. Obwody prądowe...39 4..3.2 Obwody sterowania...40 4..3.3 Obwody sygnalizacji...4 4..3.4 Opis listew zaciskowych...4 4..3.5 Konfiguracja urządzenia...42 4..3.6 Obwody wejściowe - opis...44 4..3.7 Obwody sterowania aplikacji - opis...44 4..3.8 Obwody sygnalizacji aplikacji - opis...44 4..3.9 Sygnalizacja poprzez wskaźniki LED - opis...44 4.2 Zabezpieczenie nadprądowe MiCOM PS462... 45 4.2. Rozmieszczenie modułów...45 4.2.2 Opis aplikacji...45 4.2.2. Obwody prądowe i napięciowe....46 4.2.2.2 Obwody sterowania...46 4.2.2.3 Obwody sygnalizacji...47 4.2.2.4 Opis listew zaciskowych...47 4.2.2.5 Konfiguracja urządzenia...48 4.2.2.6 Obwody wejściowe - opis...49 4.2.2.7 Obwody sterowania aplikacji - opis...49 4.2.2.8 Obwody sygnalizacji aplikacji - opis...49 4.2.2.9 Sygnalizacja poprzez wskaźniki LED - opis...49 4.3 Zabezpieczenie nadprądowe z funkcjami sterowniczymi MiCOM P39... 50 4.3. Rozmieszczenie modułów...50 4.3.2 Opis aplikacji...50 4.3.2. Obwody prądowe i napięciowe....5 4.3.2.2 Obwody sterowania...52 4.3.2.3 Obwody sygnalizacji...52 4.3.2.4 Opis listew zaciskowych...53 4.3.2.5 Konfiguracja urządzenia...54 4.3.2.6 Obwody wejściowe - opis...56 4.3.2.7 Obwody sterowania aplikacji - opis...56 4.3.2.8 Obwody sygnalizacji aplikacji - opis...56 4.3.2.9 Sygnalizacja poprzez wskaźniki LED - opis...56 5 Zabezpieczenia łącznika szyn...58 5. Zabezpieczenie rozcinające MiCOM P433... 58 5.. Rozmieszczenie modułów...58 5..2 Opis aplikacji...58 5..2. Obwody prądowe i napięciowe...59 5..2.2 Obwody sterowania...60 5..2.3 Obwody sygnalizacji...6 5..2.4 Opis listew zaciskowych...6 5..2.5 Konfiguracja urządzenia...62 5..2.6 Obwody wejściowe - opis...64 5..2.7 Obwody sterowania aplikacji - opis...64 5..2.8 Obwody sygnalizacji aplikacji - opis...65 5..2.9 Sygnalizacja poprzez wskaźniki LED - opis...65 5..2.0 Lista obiektów zabezpieczenia...65 5.2 Zabezpieczenie ziemnozwarciowe MiCOM PS482... 66 5.2. Rozmieszczenie modułów...66 5.2.2 Moduły urządzenia...66 5.2.3 Opis aplikacji...66 5.2.3. Obwody prądowe i napięciowe....67 5.2.3.2 Obwody sterowania...68 5.2.3.3 Obwody sygnalizacji...69 3/80

5.2.3.4 Opis listew zaciskowych...69 5.2.3.5 Konfiguracja urządzenia...70 5.2.3.6 Obwody wejściowe - opis...7 5.2.3.7 Obwody sterowania aplikacji - opis...72 5.2.3.8 Obwody sygnalizacji aplikacji - opis...72 5.2.3.9 Sygnalizacja poprzez wskaźniki LED - opis...72 5.3 Zabezpieczenie ziemnozwarciowe z funkcjami sterowniczymi MiCOM P39... 73 5.3. Rozmieszczenie modułów...73 5.3.2 Moduły urządzenia...73 5.3.3 Opis aplikacji...73 5.3.3. Obwody prądowe i napięciowe...74 5.3.3.2 Obwody sterowania...75 5.3.3.3 Obwody sygnalizacji...75 5.3.3.4 Opis listew zaciskowych...76 5.3.3.5 Konfiguracja urządzenia...77 5.3.3.6 Obwody wejściowe - opis...79 5.3.3.7 Obwody sterowania aplikacji - opis...79 5.3.3.8 Obwody sygnalizacji aplikacji - opis...79 5.3.3.9 Sygnalizacja poprzez wskaźniki LED - opis...80 4/80

Wstęp Oferta ALSTOM w zakresie zabezpieczeń dla obiektów wysokiego napięcia obejmuje wiele pozycji. W niniejszym opracowaniu skupiono się na urządzeniach serii najbardziej popularnej w Polsce MiCOM P30. Rodzina to obejmuje zabezpieczenia odległościowe (MiCOM P43x), różnicowe transformatorów (MiCOM P63x), nadprądowe/ziemnozwarciowe (PS4x2) i nadprądowe z funkcjami sterowniczymi (P39). Uwaga: Schematy ideowe przedstawione w dalszej części pracy, stanowią prosty przykład rozwiązań. Ich zadaniem jest wyjaśnienie zasad obowiązujących przy konfiguracji urządzeń i sposobów wykorzystania wbudowanych funkcji. Pomimo tego, że nadają się one do bezpośredniego zastosowania, to jednak należy przyjąć, że stanowić one powinny zaledwie punkt wyjścia dla opracowania układu realizującego zadania konkretnej aplikacji, w optymalny sposób wykorzystującego możliwości urządzenia. 2 MiCOM P30 - konfiguracja sprzętowa 2. Budowa urządzeń Przekaźniki serii MiCOM P30 mają budowę modułową, co oznacza, że ich warstwę sprzętową można elastycznie konfigurować w zależności od potrzeb aplikacji, w której mają być zastosowane. Moduły urządzeń są zunifikowane co pozwala na użycie tych samych kart dla różnych zabezpieczeń. W pełni wymienne są karty wejść dwustanowych, wyjść przekaźnikowych, zasilacza i komunikacyjne. Listę modułów wraz z opisem zacisków przedstawiono poniżej. Omawiane poniżej urządzenia są dostępne w dwóch rodzajach wykonań: z zaciskami wtykowymi oraz śrubowymi. Pod względem funkcyjnym oba rodzaje urządzenia nie różnią się niczym od siebie. P633 w obudowie z zaciskami śrubowymi P633 w obudowie z zaciskami wtykowymi Uwaga: Ze względu na małą popularność w Polsce rozwiązań opartych o obudowę z zaciskami śrubowymi (widoczne na górnej części zdjęcia), w dalszej części dokumentu przedstawiono schematy i opisy dotyczące obudowy z zaciskami wtykowymi (widoczne na dolnej części zdjęcia). 5/80

2.2 Moduły standardowe urządzeń Dla obudowy z zaciskami wtykowymi, wszystkie moduły za wyjątkiem typu T i komunikacyjnego posiadają trzy 9-pinowe gniazda wtykowe do wprowadzenia / wyprowadzenia sygnałów. W zależności od miejsca zainstalowania modułu, zaciski numerowane są odpowiednio: Xn-xx dla wtyczki górnej, Xn2-xx dla wtyczki środkowej i Xn3-xx dla wtyczki dolnej, gdzie n oznacza numer gniazda (np. 06 lub 0 zapisane poprzez 2 cyfry), w który włożony jest dany moduł, a xx oznacza numer zacisku danej wtyczki i jest numerowany od do 9 począwszy od górnego zacisku. Dla obudowy z zaciskami śrubowymi, wszystkie moduły za wyjątkiem typu T i komunikacyjnego posiadają 27 zacisków, opisanych jako Xn-xx, gdzie n oznacza numer gniazda (np. 06 lub 0 zapisane poprzez 2 cyfry), w który włożony jest dany moduł, a xx oznacza numer zacisku danej wtyczki i jest numerowany od do 27 począwszy od górnego zacisku. Między zaciskami wtykowymi a śrubowymi obowiązuje następująca zależność: wtyczka numer ma swoje odpowiedniki w module z zaciskami śrubowymi o tej same numeracji, wtyczka numer 2 - zaciski od do 9 odpowiadają zaciskom śrubowym 0-8, wtyczka numer 3 zaciski od do 9 odpowiadają zaciskom śrubowym 9-27. Przykład: opis zacisków dla podłączenia zasilania P433 jest następujący: obudowa z zaciskami wtykowymi plus zasilania - X093-7 (moduł V w slocie 9 / 3 wtyczka / 7 zacisk) minus zasilania - X093-8 (moduł V w slocie 9 / 3 wtyczka / 8 zacisk) obudowa z zaciskami śrubowymi plus zasilania - X09-25 (moduł V w slocie 9 / 25 zacisk) minus zasilania - X09-26 (moduł V w slocie 9 / 26 zacisk) Każdy moduł musi być umieszczony w odpowiednim gnieździe przekaźnika. Inne rozmieszczenie modułów powoduje zablokowanie urządzenia i wprowadzenie wpisu do wewnętrznego rejestru zdarzeń. 6/80

2.2. Karta WE/WY 6I8O, typu X 2.2.2 Karta WE/WY: 6I6O, typu X Moduł wejść / wyjść Listwa zaciskowa śrubowa wtykowa X06 X06 2 2 3 3 4 4 5 5 6 6 7 7 8 8 9 9 X062 0 2 2 4 5 6 7 3 3 4 5 6 7 8 8 9 X063 9 20 2 22 23 24 25 26 27 2 3 4 5 6 7 8 9 Typ X Wyjścia przekaźnikowe K60 K602 K603 K604 K605 K606 K607 K608 Wejścia cyfrowe U60 U602 U603 U604 U605 U606 Moduł we/wy cyfrowych Listwa zaciskowa śrubowa wtykowa X06 X06 2 2 3 3 4 4 5 5 6 6 7 7 8 8 9 9 0 2 3 4 5 6 7 8 9 20 2 22 23 24 25 26 27 X062 2 3 4 5 6 7 8 9 X063 2 3 4 5 6 7 8 9 Typ X 6 we/6 wy Wyjścia przekaźnikowe Wejścia cyfrowe K60 K602 K603 K604 K605 K606 U60 U602 U603 U604 U605 U606 Ilustracja przedstawia opis prawidłowy dla karty umieszczonej w gnieździe nr 6 (stąd opisy postaci: K6.., U6... i X06...). Karta zawiera zestaw 6 wejść sygnałowych z izolacją galwaniczną o szerokim zakresie dopuszczalnych napięć wejściowych (24 250V DC). Konstrukcja wejść wymaga dla pobudzenia dostarczenia mocy około W, co pozwala na pewne odseparowanie się od przypadkowych sygnałów indukowanych w przewodach łączeniowych. Dodatkowo karta zawiera zestaw 8 wyjść przekaźnikowych (prąd ciągły = 5A DC). Zestyki wykonawcze pozwalają na ich użycie zarówno w obwodach sygnalizacyjnych jak i sterowniczych. Ilustracja przedstawia opis prawidłowy dla karty umieszczonej w gnieździe nr 6 (stąd opis postaci: K6.., U6... i X06...). Karta zawiera zestaw 6 wejść sygnałowych z izolacją galwaniczną o szerokim zakresie dopuszczalnych napięć wejściowych (24 250V DC). Cechy wejść w zakresie odporności na zakłócenia są identyczne jak dla karty typu 6I8O. Karta zawiera również zestaw 6 wyjść przekaźnikowych o zwiększonej wytrzymałości (prąd ciągły może mieć wartość 8A DC). Karta jest przewidziana dla urządzeń typu sterownik polowy (P39, P439, C434,...). Służy do realizacji sterowań i 2-bitowych odwzorowań dla 3 łączników. 7/80

2.2.3 Karta zasilacza, typu V 2.2.4 Karta WE: 24I, typu X Moduł zasilacza Typ V Listwa zaciskowa śrubowa wtykowa X09 X09 Wyjścia przekaźnikowe 2 2 K90 3 3 4 4 5 6 7 5 6 7 K902 8 9 8 9 K903 X092 0 2 2 3 3 4 4 5 5 6 6 7 7 8 8 9 9 20 2 22 23 24 25 26 27 X093 2 3 4 5 6 7 8 9 Wejścia cyfrowe Zasilacz U00 K904 K905 K906 K907 K908 U90 U902 U903 U904 Moduł wejść cyfrowych Listwa zaciskowa śrubowa wtykowa X08 X08 2 2 3 3 4 4 5 5 6 6 7 7 8 8 9 9 0 2 3 4 5 6 7 8 9 2 22 23 24 25 27 X082 2 3 4 5 6 7 8 9 X083 20 2 3 4 5 6 7 26 8 9 Typ X 24 we Wejścia cyfrowe U80 U802 U803 U804 U805 U806 U807 U808 U809 U80 U8 U82 U83 U84 U85 U86 U87 U88 U89 U820 U82 U822 U823 U824 Ilustracja przedstawia opis prawidłowy dla karty umieszczonej w gnieździe nr 9 (stąd opis postaci: K9.., U9... i X09...), tzn dla urządzenia w obudowie 40T. Obudowa 84T zawiera moduł zasilacza w gnieździe 20, elementy noszą wtedy opis K20.., U20.. i X20... Podstawowe zadanie karty to dostarczenie energii dla obwodów urządzenia. Pozwala ona na poprawną pracę przy napięciu stałym z zakresu 48-250V lub przemiennym z zakresu 00-230V, nie wymagając jednocześnie użycia żadnego wewnętrznego czy zewnętrznego elementu przełączającego. Jako alternatywne rozwiązanie dostępna jest karta zasilacza pozwalająca na pracę urządzenia przy napięciu stałym 24-36 V. Dla takiej wersji urządzenia zasilacz jest jedynym modułem, który jest zmieniony w stosunku do wersji zasilanej napięciem 48-250 V DC. 00-230 V AC. Dodatkowo w kartę wbudowano: zestaw 4 wejść sygnałowych z izolacją galwaniczną o cechach identycznych jak przedstawione wyżej dla karty 6I8O. zestaw 8 wyjść przekaźnikowych o cechach identycznych jak przedstawione wyżej dla karty 6I8O. Ilustracja przedstawia opis prawidłowy dla karty umieszczonej w gnieździe nr 8 (stąd opis postaci: U8... i X08...). Karta zawiera zestaw 3 grup po 8 wejść sygnałowych w każdej. Wszystkie 3 grupy zapewniają izolację galwaniczną między sobą i pozwalają na pracę przy szerokim zakresie dopuszczalnych napięć wejściowych (24 250V DC). Cechy wejść w zakresie odporności na zakłócenia są identyczne jak dla karty typu 6I8O. 8/80

2.2.5 Karta WY: 6O, typu X Moduł wyjść przekaźnikowych Listwa zaciskowa śrubowa wtykowa X0 X0 2 2 3 3 4 4 5 5 6 6 7 7 8 8 9 9 X02 0 2 2 3 3 4 4 5 6 5 6 7 7 8 8 9 20 2 22 23 9 X03 24 6 25 26 27 2 3 4 5 7 8 9 Typ X 6 wy Wyjścia przekaźnikowe K00 K002 K003 K004 K005 K006 Ilustracja przedstawia opis prawidłowy dla karty umieszczonej w gnieździe nr 0 (stąd opis postaci: K0.., U0... i X0...). Karta zawiera zestaw 6 wyjść przekaźnikowych. Zestyki wykonawcze pozwalają na ich użycie zarówno w obwodach sygnalizacyjnych jak i sterowniczych. Występuje ona w dwóch wykonaniach, dla większości urządzeń (np. P632, P433, P39) jest to karta, którą łączy się z modułem zasilacza nie jest wymagane oddzielne gniazdo w obudowie zabezpieczenia. Dla pozostałych urządzeń (np. P63 lub P633) karta może stanowić oddzielną jednostkę wymagającą dedykowanego gniazda połączeniowego (slotu). 2.2.6 Karta WE/WY analog typu Y Moduł we/wy analogowych Listwa zaciskowa śrubowa wtykowa X08 X08 2 2 3 3 4 4 5 5 6 6 7 7 8 8 9 9 0 2 3 4 5 6 7 8 9 20 2 22 23 24 X082 2 3 4 5 6 7 8 9 X083 2 3 4 5 6 Typ Y 4 we/2 wy We / wy analogowe 0-20 ma 0-20 ma Wejścia analogowe 0-20 ma PT 00 K80 U808 K802 U809 U80 U802 U803 U804 U805 U806 Ilustracja przedstawia opis prawidłowy dla karty umieszczonej w gnieździe nr 8 (stąd opis postaci: K8.., U8... i X08...). Zastosowanie tego modułu umożliwia przetwarzanie dwóch dowolnych danych pomiarowych na prąd z zakresu 0...20 ma, poprzez dwa wyjścia analogowe (U808 i U809). Dwa wyjścia przekaźnikowe (K80 i K802) mogą informować lub blokować przetwarzanie przy wykryciu wartości spoza zakresu. Moduł wyposażony jest także w 2 wejścia analogowe stałoprądowe. Pierwsze wejście jest dowolnie konfigurowalne (zaciski X083:2 i X083:3). Drugie wejście dedykowane jest do współpracy z przetwornikiem rezystancyjno-temperaturowym PT00 (zaciski X083:5 wejście sygnału, X083:4 wyjście sygnału oraz X083:6 - masa). Dodatkowo w module znajdują się 4 wejścia cyfrowe, którym można przypisać dowolne sygnały. 9/80

2.2.7 Karta WE/WY typu T: 4I / 4I4U / 4I5U. Moduł przekładników Listwa zaciskowa śrubowa wtykowa X04 X04 2 2 3 3 4 4 5 5 6 6 7 7 8 8 X042 0 2 3 4 5 6 7 Typ T 4I 4U / 5U Wejścia pomiarowe napięciowe T5 T6 T7 T90 T5 Wejścia pomiarowe prądowe T T2 T3 T4 Listwa X042 występuje we wszystkich trzech wariantach omawianej karty 4I / 4I/4U / 4I5U. Na listwie zaciskowej dostępne są: zaciski do pomiaru 3 prądów fazowych zaciski do pomiaru prądu Io z układu Holmgreena lub przekładnika Ferrantiego Na listwie zaciskowej X04 dostępne są: (dla wersji: 4I4U / 4I5U) zaciski do pomiaru 3 napięć fazowych zaciski 5 i 6 do pomiaru napięcia składowej zerowej z otwartego trójkąta (dla wersji: 4I5U) zaciski 7 i 8 do pomiaru dodatkowego napięcia wykorzystywanego do sprawdzania synchronizacji (zacisk 7 początek uzwojenia, zacisk 8 koniec uzwojenia). (dla wersji modułu: 4I) - listwa nie występuje Zacisk Opis sygnału X04- Napięcie fazy L U (początek) X04-2 Napięcie fazy L2 U2 (początek) X04-3 Napięcie fazy L3 U3 (początek) X04-4 Napięcie fazy L, L2, L3 (koniec) X04-5 Napięcie składowej zerowej 3Uo (początek) X04-6 Napięcie składowej zerowej 3Uo (koniec) X042- Prąd fazy L I (początek) X042-2 Prąd fazy L I (koniec) X042-3 Prąd fazy L2 I2 (początek) X042-4 Prąd fazy L2 I2 (koniec) X042-5 Prąd fazy L3 I3 (początek) X042-6 Prąd fazy L3 I3 (koniec) X042-7 Prąd Io (początek) X042-8 Prąd Io (koniec) 0/80

2.2.8 Karta komunikacyjna, typu A Moduł komunikacji Listwa zaciskowa X7 X8 X9 2 3 4 5 X0 2 3 4 5 skrętka (Rx-) (Rx+) (GND) (Tx-) KMUN (Tx+) KMUN2 skrętka (Rx-) (Rx+) (GND) (Tx-) (Tx+) Typ A X//Y X//Y X//Y X//Y U7 U8 U9 U20 Synchronizacja czasu IRIG-B X U2 Zabezpieczenia mogą być opcjonalnie wyposażone w jedną z dostępnych kart komunikacyjnych: Karta z pojedynczym interfejsem komunikacyjnym oferuje wejście pozwalające na podłączenie światłowodu szklanego, plastykowego lub przy użyciu skrętki miedzianej wybierane poprzez oddzielne opcje zamówieniowe. Dla tej karty dostępny jest jedynie protokół IEC 60870-5-03. Karta z podwójnym interfejsem komunikacyjnym oferuje 2 wejścia, jedno może być wykonane dla podłączenia poprzez światłowód szklany, plastykowy (U7+U8) lub przy użyciu skrętki miedzianej (U9) - jako 3 oddzielne opcje zamówieniowe, drugie wejście (U20) zawsze poprzez skrętkę (RS485). Jedno z wejść (dowolnie wybieralne) pozwala na komunikowanie się poprzez protokół IEC 60870-5-03, IEC 60870-5-0, Modbus lub DNP 3.0. Drugie wejście pozwala na użycie tylko protokołu IEC 60870-5-03. Dodatkowo karta oferuje złącze do synchronizacji zegara wewnętrznego IRIG-B. Opis zacisków RS485 listwy X9: Zacisk Opis sygnału X9- COM dane odbierane Rx- X9-2 COM dane odbierane Rx+ X9-3 COM uziemienie GND X9-4 COM dane wysyłane Tx- X9-5 COM dane wysyłane Tx- Na zaciskach listwy X0 kolejność zacisków jest identyczna Dodatkowo karta zawiera wejście IRIG-B (U2) do podłączenia źródła sygnału dla synchronizacji czasowej urządzenia. 2.3 Uwagi ogólne 2.3. Konfiguracja przekaźników wyjściowych Wszystkie wyjścia przekaźnikowe można skonfigurować do prezentacji dowolnego sygnału generowanego przez urządzenie. Konfigurowalny jest również sposób reakcji wyjścia na pojawienie się sygnału. Konfigurację poszczególnych wyjść przekaźnikowych przeprowadza się w menu <Parametry/Parametry konfigur./wyj> poprzez ustawienie parametrów Przyp.funkc. Kxxx i Tryb dzialania Kxxx, gdzie xxx oznacza numer przekaźnika. Do pojedynczego wyjścia można przypisać tylko jeden sygnał, natomiast ten sam sygnał może być skojarzony z dowolną liczbą przekaźników wyjściowych. Znaczenie poszczególnych opcji dla trybu działania jest następujące: NO bez podtrzymania styk zwiera się po pojawieniu się sygnału i rozwiera się po jego zaniku NO kasowane-reczne styk zwiera się po pojawieniu się sygnału a rozwiera się dopiero po ręcznym skasowaniu za pomocą menu urządzenia lub zewnętrznym sygnałem sterującym (wejściem dwustanowym) NO kasowane-zakloc styk zwiera się po pojawieniu się sygnału i rozwiera się po wystąpieniu kolejnego zakłócenia albo po ręcznym skasowaniu za pomocą menu urządzenia lub zewnętrznym sygnałem sterującym (wejściem dwustanowym) /80

NO kasow.-zakl.syst styk zwiera się po pojawieniu się sygnału i rozwiera się po wystąpieniu kolejnego zakłócenia systemowego albo po ręcznym skasowaniu za pomocą menu urządzenia lub zewnętrznym sygnałem sterującym (wejściem dwustanowym), NZ bez podtrzymania styk rozwiera się po pojawieniu się sygnału i zwiera się po jego zaniku NZ kasowane-reczne styk rozwiera się po pojawieniu się sygnału a zwiera się dopiero po ręcznym skasowaniu za pomocą menu urządzenia lub zewnętrznym sygnałem sterującym (wejściem dwustanowym) Uwaga: W przedstawionych w dalszej części dokumentu aplikacjach założono, że zabezpieczenia sterują wyłącznikiem bezpośrednio - bez przekaźnika pośredniczącego. Powyższe rozwiązanie jest możliwe tylko wtedy gdy obwody sterownicze łącznika (np.: cewki wyłącznika OW i ZW) przerywane są przez zestyk pomocniczy wyłącznika (tzw. przełącznik walcowy ). Przerywanie obwodu przez przekaźnik wyjściowy zabezpieczenia grozi jego uszkodzeniem przez zjawiska fizyczne towarzyszące rozwieraniu obwodu z indukcyjnością. Przypisany do operacji otwierania łącznika przekaźnik generuje impuls o czasie trwania definiowanym w menu, co w większości wypadków pozwala uniknąć otwarcia obwodu przez zestyk przekaźnika i gwarantuje przerwanie obwodu przez zestyk pomocniczy łącznika. W przypadku wątpliwości co do pewności działania zestyków pomocniczych łącznika, do sterowania cewką łącznika zaleca się stosowanie dodatkowego przekaźnika pośredniczący o dobrych własnościach rozłączania obwodu indukcyjnego (np. typu RU42 z dwoma zestykami połączonymi w szereg). 2.3.2 Konfiguracja wejść dwustanowych z optoizolacją Wszystkie wejścia cyfrowe można pobudzać napięciem stałym o wartościach mieszczących się w granicach od 24 V do 250 V bez konieczności przełączania zakresu napięciowego i bez względu na biegunowość. Poprawną pracę uzyskuje się za sprawą unikalnej metody wymagającej stałej mocy przełączania około wata. Wszystkie wejścia dwustanowe można skonfigurować do wprowadzenia dowolnego sygnału z listy dopuszczalnych przez urządzenie. Konfigurowalny jest również sposób reakcji urządzenia na pojawienie się sygnału. Do pojedynczego wejścia można przypisać tylko jeden sygnał, natomiast ten sam sygnał może być skojarzony z dowolną liczbą wejść dwustanowych, obowiązuje wtedy reguła, iż wystarczy pobudzenie tylko jednego wejścia aby sygnał był zauważony (sygnały wejściowe są łączone operatorem sumy logicznej OR). Konfigurację wejść przeprowadza się w menu <Parametry/Parametry konfigur./wej> poprzez ustawienie parametrów Przyp.funkc.Uxxx i Tryb dzialania Uxxx, gdzie xxx oznacza logiczny numer wejścia. Znaczenie poszczególnych opcji dla trybu działania jest następujące: - aktywny sygnał sterowany przez wejście ma stan wysoki po pojawieniu się napięcia 0 - aktywny sygnał sterowany przez wejście ma stan wysoki po zaniku napięcia 2.3.3 Konfiguracja wskaźników sygnalizacyjnych LED Urządzenia zawierają 7 wskaźników LED. Diody o oznaczeniach od H5 do H6 (w sumie 2 wskaźników) są dowolnie konfigurowalne, można je skojarzyć z prezentacją dowolnego sygnału generowanego przez urządzenie. Konfigurowalny jest również sposób reakcji wskaźnika na pojawienie się sygnału. Do pojedynczego wskaźnika można przypisać tylko jeden sygnał, natomiast ten sam sygnał może być skojarzony z dowolną liczbą wskaźników. Pojedynczym zakłóceniem systemowym jest np. cykl WZW w ramach SPZ - oba kolejne wyłączenia mogą być traktowane jako dwa zakłócenia (szczególnie przy długim czasie przerwy beznapięciowej) lecz zawsze jako jedno zakłócenie systemowe. Przy niedziałającej automatyce SPZ nie ma różnicy między pojęciem: zakłócenie a zakłócenie systemowe. 2/80

Konfigurację poszczególnych wskaźników przeprowadza się w menu <Parametry/Parametry konfigur./wyj> poprzez ustawienie parametrów Przypis.funkcji Hxx i Tryb dzialania Hxx, gdzie Hxx oznacza numer wskaźnika. Rozmieszczenie i numeracja wskaźników LED na płycie czołowej urządzeń jest następujące: Urządzenia ze sterownikiem polowym (z wyświetlaczem graficznym) np. MiCOM P39 H4 H3 H2 H H7 H5 H6 H7 H8 H9 H0 H H2 H3 H4 H5 H6 Urządzenia bez sterownika (z wyświetlaczem tekstowym) np. MiCOM P43x / P63x / PS462 / PS482 Strona lewa H4 H3 H2 H H7 Strona prawa H5 H6 H7 H8 H9 H0 H H2 H3 H4 H5 H6 Znaczenie poszczególnych opcji dla trybu działania jest następujące: NO bez podtrzymania wskaźnik zapala się po pojawieniu się sygnału i gaśnie po jego zaniku NO kasowane-reczne wskaźnik zapala się po pojawieniu się sygnału a gaśnie dopiero po ręcznym skasowaniu za pomocą przycisku C lub zewnętrznym sygnałem sterującym (wejściem dwustanowym) NO kasowane-zakloc wskaźnik zapala się po pojawieniu się sygnału i gaśnie po wystąpieniu kolejnego zakłócenia albo po ręcznym skasowaniu za pomocą przycisku C lub zewnętrznym sygnałem sterującym (wejściem dwustanowym) NO kasow.-zakl.syst wskaźnik zapala się pojawieniu się sygnału i gaśnie po wystąpieniu kolejnego zakłócenia systemowego albo po ręcznym skasowaniu za pomocą przycisku C lub zewnętrznym sygnałem sterującym (wejściem dwustanowym), NZ bez podtrzymania wskaźnik gaśnie po pojawieniu się sygnału i zapala się po jego zaniku NZ kasowane-reczne wskaźnik gaśnie po pojawieniu się sygnału a zapala się dopiero po ręcznym skasowaniu za pomocą przycisku C lub zewnętrznym sygnałem sterującym (wejściem dwustanowym) 2.3.4 Kontrola ciągłości obwodu wyłącznika Omawiane urządzenia (np. MiCOM P39) dają możliwość zbudowania układu kontroli ciągłości cewki wyłącznika w układzie jak poniżej. Uwaga: Warunkiem stosowania poniższego układu jest niepobudzanie się wyłącznika przy prądzie około 40 ma przy Unom=220V (w proponowanym układzie - taki prąd płynie w stanie normalnym przez cewkę wyłącznika). 3/80

+ 0s s P30 [02.00] GLOW Komenda WYL [034.000] LOGIK Wejscie ZEW P30 [042.033] LOGIK Wyjscie (t) Zamknięty przy zamkniętym wyłączniku 52a 52b Zamknięty przy otwartym wyłączniku OW wyłącznik _ - Zasada pracy Informacja o uszkodzeniu ciągłości obwodu wyłącznika pojawia się gdy z wejścia z przypisaną funkcją np.: [034.000] :LOGIC: Wejscie ZEW (w dalszej części opisu będzie używane oznaczenie: WEJ) znika napięcie. Jeżeli zanik ten trwa dłużej od nastawionej wartości opóźnienia to na wyjściu równania logicznego nr pojawia się sygnał Uszkodzenie obwodu wyłączania. Wyłącznik otwarty stan zestyków: 52a otwarty / 52b zamknięty Sytuacja cewka zdrowa Od punktu oznaczonego L+ płynie prąd zamykając się poprzez WEJ (wejście to ma pewną rezystancję nie jest ono czysto napięciowe, gdyż w takim przypadku byłoby bardzo wrażliwe na zakłócenia w stacji), następnie zestyk 52b i cewkę wyłącznika (OW) do - zasilania. Ze względu na to, że rezystancja cewki wyłącznika jest znacznie mniejsza od rezystancji obwodu WEJ to na WEJ odkłada się napięcie o wartości wystarczającej do pobudzenia. Zostaje to zinterpretowane jako brak sygnału Uszkodzenie obwodu wyłączania. Sytuacja cewka uszkodzona Od punktu oznaczonego L+ prąd nie płynie,. Ze względu na to, że rezystancja cewki wyłącznika jest równa nieskończoność to całe napięcie odkłada się na cewce wyłącznika, a na rezystancji WEJ nie odkłada się żadne napięcie. WEJ nie jest pobudzone. Zostaje to zinterpretowane jako Uszkodzenie obwodu wyłączania. Wyłącznik zamknięty stan zestyków: 52a zamknięty / 52b otwarty Sytuacja cewka zdrowa Od punktu oznaczonego L+ płynie prąd zamykając się poprzez WEJ, następnie diodę, zestyk 52a i cewkę wyłącznika (OW) do - zasilania. Ze względu na to, że rezystancja cewki wyłącznika jest znacznie mniejsza od rezystancji obwodu WEJ to na WEJ odkłada się napięcie o wartości wystarczającej do pobudzenia. Zostaje to zinterpretowane jako brak Uszkodzenie obwodu wyłączania. Sytuacja cewka uszkodzona Od punktu oznaczonego L+ prąd nie płynie,. Ze względu na to, że rezystancja cewki wyłącznika jest równa nieskończoność to całe napięcie odkłada się na cewce wyłącznika, a na rezystancji WEJ nie odkłada się żadne napięcie. WEJ nie jest pobudzone. Zostaje to zinterpretowane jako Uszkodzenie obwodu wyłączania. 4/80

Zadania diody Możliwa jest kontrola stanu cewki wyłącznika w obu położeniach jego styków. Blokowanie podtrzymania prądu otwierającego wyłącznik (mógłby on płynąć przez zamknięty zestyk 52b mimo przerwania obwodu wyłączania przez walec płynie prąd przez cewkę) Zapewnia separację obwodu wejściowego WEJ od zjawisk występujących przy przerywaniu stykiem 52a prądu płynącego przez cewkę OW. Dodatkowa separacja jest uzyskana przez styk 52b zwykle zestyk pomocniczy 52a (tzw. walec ) otwiera się najpierw, a następnie - po krótkiej chwili - zamyka się drugi zestyk 52b. Opisywany wyżej układ można uprościć, ograniczając kontrolę tylko do stanu gdy wyłącznik jest zamknięty. Niezbędne jest jednak wtedy uwzględnienie stanu wyłącznika, gdyż brak napięcia na WEJ występuje zawsze przy otwartym wyłączniku. Zatem sygnał o uszkodzeniu wyłącznika pojawia się przy spełnionych dwóch warunkach: przy zamkniętym wyłączniku (jest napięcie na wejściu Wejście 2 ZEW) i przy braku napięcia na WEJ. + 0s s P30 [02.00] GLOW Komenda WYL [034.000] LOGIK Wejscie ZEW & [042.033] LOGIK Wyjscie (t) Zamknięty przy zamkniętym wyłączniku 52a wyłącznik OW - [034.00] LOGIK Wejscie 2 ZEW P30 Układ można z powodzeniem stosować dla zabezpieczeń z funkcjami sterowników polowych serii P39 lub P439, w których odwzorowanie stanu wyłącznika jest obserwowane z zasady. Nie jest zatem wymagane stosowanie dodatkowego wejścia opisanego powyżej jako LOGIK Wejście 2 ZEW. Wykorzystuje się wtedy sygnał URZ0 Lacznik zamkniety. 5/80

3 Zabezpieczenia linii WN 3. Zabezpieczenie odległościowe MiCOM P433 3.. Rozmieszczenie modułów 0 02 03 04 05 06 07 08 09 0 - Opcja P A N T X X Y V X 4I4U 6I 8O 6I 8O 4I 4I 8O 6O 0 02 03 04 05 06 07 08 09 0 Moduły są elementami standardowym, których opis przedstawiono w rozdziale 2.2 Uwaga: Dla poprawnej pracy modułu odległościowego niezbędne jest podłączenie wszystkich 3 prądów fazowych i wszystkich 3 napięć fazowych. 3..2 Opis aplikacji aplikacja dla pola liniowego 0kV wyłączanie: 3-fazowe tryb działania SPZ: 3-fazowy aktywne moduły: odległościowy, rezerwowy-nadprądowy, wykrywania załączenie na zwarcie, lokalna rezerwa wyłącznikowa i automatyka SPZ lokalna rezerwa wyłącznikowa powinna pozwolić na dobranie czasu działania odpowiedniego dla indywidualnych parametrów wyłącznika pola (czas może być różny dla poszczególnych wyłączników stacji) automatyka SPZ ma być aktywowana/blokowana lokalnie lub zdalnie poprzez system, z zachowaniem jednakowej ważności dla obu kierunków sterowania Zabezpieczenie może realizować funkcje 6-strefowego zabezpieczenia odległościowego. W przypadku uszkodzenia pomiarowych obwodów napięciowych blokowana jest funkcja odległościowa i uaktywniana funkcja rezerwowego zabezpieczenia nadprądowego. Przełączenie następuje wskutek podania na wejście GLOW NHS wyl.u ZEW sygnału napięciowego. Urządzenie realizuje funkcje automatyki SPZ. Cykl SPZ jest realizowany przy spełnieniu kilku warunków wstępnych: automatyka SPZ jest właściwie nastawiona wyłącznik jest gotowy (zazbrojony) (pobudzony SPZ wl.gotowy ZEW) SPZ jest załączony (impulsowano na SPZ Zalacz ZEW i nie impulsowano na SPZ Odstaw ZEW ) jeżeli do konfiguracji wejść nie wykorzystano sygnałów SPZ Zalacz ZEW oraz SPZ Odstaw ZEW to dla uaktywnienia funkcji SPZ niezbędne jest ręczne pobudzenie komendy: [003.34] SPZ Zalacz UZ = wykonaj 6/80

Cykl SPZ jest uruchamiany poprzez: pobudzenie od zabezpieczenia odległościowego pobudzenie od zewnętrznego, rezerwowego zabezpieczenia ziemnozwarciowego (GLOW rownoleg.wylacz ZEW) Logika wykrywająca załączenie na zwarcie działa w przypadku gdy w nastawialnym okresie czasu od chwili ręcznego zamknięcia wyłącznika (pobudzony sygnał GLOW Reczne zal ZEW) zostanie wykryte zakłócenie. Nastawa pozwala określić czy kryterium dla wyłączania jest występowanie pobudzenia czy też wystąpienie zakłócenia w strefie W (wydłużonej). Lokalna rezerwa wyłącznikowa jest funkcją, która powoduje wygenerowanie sygnału RL (lub RL2 dla sekcji nr 2) o uszkodzeniu wyłącznika gdy sygnał wyłącz utrzymuje się po odmierzenia czasu LRW tzn wyłącznik nie przerwał pętli zwarciowej i pobudzenie nie znikło (jest to więc kryterium prądowe). Sygnał ten powinien być podawany na listwę obwodów okrężnych stacji by w ten sposób spowodować otwarcie wszystkich wyłączników w polach przyłączonych do tej samej sekcji szyn zbiorczych. 3..2. Obwody prądowe i napięciowe 2 3 4 5 6 7 8 9 0 2 3 4 5 6 7 8 9 20 2 22 23 24 25 26 27 28 29 30 3 Obwody prądowe Obwody napięciowe 32 33 34 35 Pomiar prądów fazowych Pomiar prądu 3Io Pomiar napięcia 3Uo (z otwartego trójkąta) Pomiar napięć fazowych T L L2 k l T2 L3 k l T3 k l Z U V W N X042: X042: 3 X042: 5 X042: 8 X04: 5 X04: X04: 2 X04: 3 X04: 4 P433 X042: 2 X042: 4 X042: 6 X042: 7 X04: 6 Zz 7/80

3..2.2 Obwody sterowania 0 02 03 04 05 06 07 08 09 0 2 3 4 5 6 7 8 9 20 2 22 23 24 25 26 27 28 29 30 3 32 33 34 35 36 37 38 39 40 73 Obwody sterowania Ręczne Otwarcie wyłącznika Zabezpieczenie MiCOM P433 OW OW2 Załącz. wyłącznika Ręczne Załączenie wyłącznika z SPZ Odstaw Automatyka SPZ Sterowanie SPZ Załącz Gotowość wyłącznika Pobudz.SPZ od zab. ziemnozw. Sterowanie wydłużeniem strefy przy załącz. na zwarcie Uszkodzenie napięciowych obwodów pomiarowych Zasilanie od zab.odległ. P433 Pob. obwodów LRW od zab.ziemnozw. PS482/P39 Q9 OW ZW IN> SO SZ ZW 3 NHS 2 2 2 2 4 K9- K9-2 K98 K93 IN> U65 U66 U9 U93 U6 U94 U00 K6- P433 P433 Q9 Na 2 3 OW OW2 ZW Rys. Schemat zasadniczy obwodów sterowania 8/80

3..2.3 Obwody sygnalizacji 30 302 303 304 305 306 307 308 309 30 3 32 33 34 35 36 37 38 39 320 32 322 323 Obwody sygnalizacji Sygnał (telemechan.) Sygnał Sygnał 2 Sygnał 3 AL Uszkodzenie blokada Sygnalizacja ostrzegawcza Up Ostrzeżenie Aw Awaryjne wyłączenie (+) +AwUp <+>24V S S' S2 S3 U62 U63 U64 U92 K92 K94 K95 P433 AL <->24V (-) Up Aw 3..2.4 Opis listew zaciskowych Podłączenia prądów i napięć pomiarowych z przekładników zgodnie z opisem zawartym w rozdziale 2.2.6 Poniższa tabela przedstawia tylko wykorzystywane elementy. Listwa Typ Zacisk Opis sygnału 06 K6- X06- + LRW dla K6- X06-2 LRW uszkodzenie wyłącznika, sygnał wyjściowy bezzwłocznie działa na otwarcie wyłączników transformatora i sprzęgła U6 X062-9 sygnał ręcznego załączenia dla modułu wykrywającego załączenie na zwarcie (ZAZW) X063- - dla U6 U62 X063-2 obserwacja dowolnego sygnału (np. obniżka ciśnienia SF6, alarm SF6, zadziałanie zaworu klapowego, itp.) X063-3 - dla U62 U63 X063-4 obserwacja dowolnego sygnału (użycie tego samego sygnału jak dla wejścia U62 jest możliwe i działa na zasadzie logiki lub wystarczy pobudzenie jednego z tych wejść aby sygnał był odczytany jako pobudzony patrz rysunek w rozdziale 3..2.3) lub obserwacja innego dowolnego sygnału bez tej logiki U64 X063-5 obserwacja dowolnego sygnału 2 X063-6 - dla U63 i U64 9/80

Listwa Typ Zacisk Opis sygnału U65 X063-7 sygnał odstawiający automatykę SPZ (sterowanie impulsowe) U66 X063-8 sygnał załączający automatykę SPZ (sterowanie impulsowe) X063-9 - dla U65 i U66 09 K9- X09- + dla K9 X09-2 OW Połączenie z X09-3 K9-2 X09-3 Dodatkowy zestyk w obwodzie (zwiększa obciążalność) X09-4 OW otwarcie wyłącznika poprzez pierwszy obwód wyłączający, pobudzane między innymi od modułu odległościowego. K92 X09-5 + dla K92 X09-6 Sygnał alarmu (AL) zabezpieczenie jest uszkodzone lub zablokowane. K93 X09-8 + dla K93 X09-9 ZAŁ sterowanie wyłącznikiem na załącz. Pobudzane od automatyki SPZ X092- + dla K94, K95, K96, K97 K94 X092-2 Sygnał ostrzeżenia (Up) zabezpieczenie odległościowe zostało pobudzone K95 X092-3 Sygnał awaryjnego wyłączenia (Aw) zabezpieczenie wygenerowało komendę wyłącz K98 X092-7 + dla K98 X092-8 OW2 otwarcie wyłącznika poprzez drugi obwód wyłączający, pobudzane jak OW. U9 X092-9 potwierdzenie zazbrojenia napędu wyłącznika i gotowości do wykonania cyklu SPZ + X093- - dla U9 U92 X093-2 obserwacja dowolnego sygnału 3 X093-3 - dla U92 U93 X093-4 sygnał pobudzający SPZ od zabezpieczenia rezerwowego + U94 X093-5 zadziałanie zabezpieczenia napięciowych obwodów pomiarowych + X093-6 - dla U93 i U94 U00 X093-7 Zasilanie P433 - plus napięcia pomocniczego X093-8 Zasilanie P433 - minus napięcia pomocniczego X093-9 Masa zasilacza P433 3..2.5 Konfiguracja urządzenia Ważniejsze parametry nastawieniowe: /Parametry/Parametry konfigur./wej 52.09 WEJ Przyp.funkc.U6 GLOW Reczne zal ZEW 52.094 WEJ Przyp.funkc.U62 LOGIK Wejscie ZEW 52.097 WEJ Przyp.funkc.U63 LOGIK Wejscie ZEW 52.00 WEJ Przyp.funkc.U64 LOGIK Wejscie 2 ZEW 52.03 WEJ Przyp.funkc.U65 SPZ Odstaw ZEW 52.06 WEJ Przyp.funkc.U66 SPZ Zalacz ZEW 52.45 WEJ Przyp.funkc.U9 SPZ WL.gotowy ZEW 52.48 WEJ Przyp.funkc.U92 LOGIK Wejscie 3 ZEW 52.5 WEJ Przyp.funkc.U93 GLOW Rownoleg.wylacz ZEW 52.54 WEJ Przyp.funkc.U94 GLOW NHS wyl.u ZEW 52.092 WEJ Tryb dzial.u6 - aktywny 52.095 WEJ Tryb dzial.u62 - aktywny 52.098 WEJ Tryb dzial.u63 - aktywny 52.0 WEJ Tryb dzial.u64 - aktywny 52.04 WEJ Tryb dzial.u65 - aktywny 52.07 WEJ Tryb dzial.u66 - aktywny 52.46 WEJ Tryb dzial.u9 - aktywny 52.49 WEJ Tryb dzial.u92 - aktywny 52.52 WEJ Tryb dzial.u93 - aktywny 52.55 WEJ Tryb dzial.u94 - aktywny /Parametry/Parametry konfigur./wyj 50.93 WYJ Przyp.funkc.K9 GLOW Og.komenda WYL 50.96 WYJ Przyp.funkc.K92 GLOW Blokada/uszkodzenie 50.99 WYJ Przyp.funkc.K93 GLOW Komenda zalacz 50.202 WYJ Przyp.funkc.K94 LOGIK Wyjscie (t) 50.205 WYJ Przyp.funkc.K95 GLOW Og.komenda WYL 50.24 WYJ Przyp.funkc.K98 GLOW Og.komenda WYL 50.94 WYJ Tryb dzial.k9 NO bez podtrzymania 50.97 WYJ Tryb dzial.k92 NZ bez podtrzymania 20/80

50.200 WYJ Tryb dzial.k93 NO bez podtrzymania 50.203 WYJ Tryb dzial.k94 NO bez podtrzymania 50.206 WYJ Tryb dzial.k95 NO bez podtrzymania 50.25 WYJ Tryb dzial.k98 NO bez podtrzymania /Parametry/Parametry konfigur./led Address Group Description Active value 085.00 LED Przypis.funkcji H2 GLOW Blokada/uszkodzenie 085.004 LED Przypis.funkcji H3 AKONT Ostrzezenie (LED) 085.007 LED Przypis.funkcji H4 GLOW Ogolny sygnal wylacz 085.00 LED Przypis.funkcji H5 GLOW Pobudz.A 085.03 LED Przypis.funkcji H6 GLOW Pobudz.B 085.06 LED Przypis.funkcji H7 GLOW Pobudz.C 085.09 LED Przypis.funkcji H8 GLOW Pobudz.ZD 085.022 LED Przypis.funkcji H9 ODL Syg.wyl. str. 085.025 LED Przypis.funkcji H0 ODL Syg.wyl. str.w 085.028 LED Przypis.funkcji H ODL Syg.wyl. str.2 085.03 LED Przypis.funkcji H2 ODL Syg.wyl. str.3 085.034 LED Przypis.funkcji H3 ODL Zakl.przod/KL 085.037 LED Przypis.funkcji H4 ODL Zakl.tyl/KS 085.040 LED Przypis.funkcji H5 SPZ Niegotowe 085.043 LED Przypis.funkcji H6 SPZ Sygnal zal SZS 085.002 LED Tryb dzialania H2 NO bez podtrzymania 085.005 LED Tryb dzialania H3 NO bez podtrzymania 085.008 LED Tryb dzialania H4 NO kasow.-zakl.syst 085.0 LED Tryb dzialania H5 NO kasow.-zakl.syst 085.04 LED Tryb dzialania H6 NO kasow.-zakl.syst 085.07 LED Tryb dzialania H7 NO kasow.-zakl.syst 085.020 LED Tryb dzialania H8 NO kasow.-zakl.syst 085.023 LED Tryb dzialania H9 NO kasow.-zakl.syst 085.026 LED Tryb dzialania H0 NO kasow.-zakl.syst 085.029 LED Tryb dzialania H NO kasow.-zakl.syst 085.032 LED Tryb dzialania H2 NO kasow.-zakl.syst 085.035 LED Tryb dzialania H3 NO kasow.-zakl.syst 085.038 LED Tryb dzialania H4 NO kasow.-zakl.syst 085.04 LED Tryb dzialania H5 NO bez podtrzymania 085.044 LED Tryb dzialania H6 NO kasow.-zakl.syst /Parametry/Parametry konfigur./odl 056.04 ODL Zabezp.odleglosciowe [+] (= Z) /Parametry/Parametry konfigur./rnpn 056.002 RNPN Rezerwowe nadpradowe [+] (= Z) /Parametry/Parametry konfigur./zazw 056.003 ZAZW Zalacz.na zwarcie [+] (= Z) /Parametry/Parametry konfigur./spz 056.005 SPZ Samocz.ponowne zal. [+] (= Z) /Parametry/Parametry konfigur./lrw 056.007 LRW Lokalna rezerwa wyl [+] (= Z) 2/80

/Parametry/Parametry konfigur./logik 056.07 LOGIK Program.logika dzial [+] (= Z) /Parametry/Parametry funkcyjne/ogolne/glow 003.030 GLOW Zabezpiecz.czynne Tak (=zal) 02.02 GLOW Blokada kom.wyl UZ Nie 02.00 GLOW Komenda WYL 036.009 ODL Sygnal wylacz 036.064 ZAZW Sygnal wylacz 034.07 GLOW Reczny syg.wylacz 02.003 GLOW Min.czas kom.wyl 0.20 s 05.067 GLOW Czas impulsu ZAL 0.00 s /Parametry/Parametry funkcyjne/funkcje/logik 03.099 LOGIK Ogolne uruchomien.uz Tak 030.000 LOGIK Konf.funkcji nr 040.000 GLOW Ogolne pobudz.op 030.00 LOGIK Czas dzial.wyj. Op.dzial./odp. 030.002 LOGIK Wyj.t nr 0.00 s 030.003 LOGIK Wyj.t2 nr 0.00 s 3..2.6 Obwody wejściowe - opis GLOW Reczne zal ZEW sygnał z ręcznego sterownika, dla modułu wykrywającego załączenie na [036.047] zwarcie (ZAZW) SPZ Odstaw ZEW [037.0] sygnał odstawiający automatykę SPZ (może być sterowane impulsem, co pozwala na realizację równouprawnienia sterowania SPZ lokalnego i zdalnego) SPZ Zalacz ZEW [037.00] sygnał załączający automatykę SPZ (może być sterowane impulsem, co pozwala na realizację równouprawnienia sterowania SPZ lokalnego i zdalnego) SPZ WL gotowy ZEW potwierdzenie zazbrojenia napędu wyłącznika i gotowości do wykonania [004.066] cyklu SPZ GLOW rownoleg.wylacz ZEW sygnał pobudzający SPZ od zabezpieczenia rezerwowego [037.09] GLOW NHS wyl.u ZEW [004.06] zadziałanie zabezpieczenia napięciowych obwodów pomiarowych LOGIK Wejscie ZEW [034.000] Użycie sygnału LOGIK Wejście n ZEW pozwala na wprowadzenie LOGIK Wejscie 2 ZEW [034.00] do zabezpieczenia dowolnych sygnałów dwustanowych. LOGIK Wejscie 3 ZEW [034.002] Sygnały te będzie można rejestrować, przesłać do systemu nadzoru lub wizualizować poprzez wskaźniki LED 3..2.7 Obwody sterowania aplikacji - opis GLOW Og.komenda WYL [036.07] OW otwarcie wyłącznika poprzez pierwszy obwód wyłączający, pobudzane między innymi od modułu odległościowego. GLOW Komenda zalacz [037.009] ZAŁ sterowanie wyłącznikiem na zamknij. Pobudzane od automatyki SPZ LRW WL.uszkodz. [036.07] sygnał uszkodzenie wyłącznika wysyłany do pozostałych urządzeń sekcji szyn zbiorczych powoduje otwarcie wyłączników transformatora, linii i sprzęgła 3..2.8 Obwody sygnalizacji aplikacji - opis Sygnalizacja poprzez przekaźniki wykonawcze urządzenia obwody okrężne stacji: LOGIK Wyjscie (t) [042.033] Sygnał ostrzeżenie (Up) zabezpieczenie zostało pobudzone (prądowo). Listę sygnałów pobudzających Up można zwiększać dodając kolejne pozycje do konfiguracji funkcji logicznej na ([030.000] LOGIK Konf.funkcji nr ) GLOW Og.komenda WYL [036.07] Sygnał awaryjnego wyłączenia (Aw) zabezpieczenie wygenerowało komendę wyłącz GLOW Blokada/uszkodzenie Sygnał alarmu (AL) zabezpieczenie jest uszkodzone lub zablokowane [004.065] 22/80

3..2.9 Sygnalizacja poprzez wskaźniki LED - opis GLOW Ogolny sygnal wylacz awaryjne wyłączenie (Aw) zabezpieczenie wygenerowało komendę wyłącz [036.25] GLOW Pobudz.A [036.00] zakłócenie w fazie R (L) GLOW Pobudz.B [036.002] zakłócenie w fazie S (L2) GLOW Pobudz.C [036.003] zakłócenie w fazie T (L3) GLOW Pobudz.ZD [036.004] zakłócenie z udziałem ziemi (N) ODL Syg.wyl. str. [035.072] wyłączenie w strefie N lub W ODL Syg.wyl. str.w [035.074] wyłączenie w strefie W ODL Syg.wyl. str.2 [04.084] wyłączenie w strefie 2 ODL Syg.wyl. str.3 [040.056] wyłączenie w strefie 3 ODL Zaklocenie przod /KL [036.08] ODL Zaklocenie tyl /KS [036.09] zakłócenie z przodu zakłócenie z tyłu SPZ Niegotowe [037.008] blokada SPZ zbiorczy sygnał informujący o zablokowaniu automatyki SPZ np. od rozbrojenia napędu wyłącznika, odstawienia SPZ poprzez telemechanikę, zablokowania SPZ przełącznikiem SPZ Sygnal zal SZS [037.007] załączenie wyłącznika od automatyki SPZ 3..2.0 Lista obiektów zabezpieczenia Opis sygnału Nazwa sygnału Adres pobudzenie zabezpieczenia - Up LOGIK Wyjscie (t) 042.033 zwarcie w fazie -,,L GLOW Pobudz. A 036.00 zwarcie w fazie -,,L2 GLOW Pobudz.B 036.002 zwarcie w fazie -,,L3 GLOW Pobudz.C 036.003 zwarcie doziemne -,,E GLOW Pobudz.ZD 036.004 zwarcie w strefie -,,N ODL Syg.wyl. str. 035.072 zwarcie w strefie -,,W ODL Syg.wyl. str. W 035.074 zwarcie w strefie -,,2 ODL Syg.wyl. str. 2 04.084 zwarcie w strefie -,,3 ODL Syg.wyl. str. 3 040.056 załączenie w cyklu SPZ -,,WZ SPZ ZAL udany 036.062 wyłączenie w cyklu SPZ -,,WZW GLOW Wylacz koncowy 038.03 brak napięcia zmiennego 00V~ -,,BZ GLOW NHS wyl.u ZEW 004.06 zadziałanie rezerwowego zabezpieczenia nadmiarowo prądowego RNPN Sygnal wylacz 036.04 zwłocznego odległość do miejsca zwarcia w kilometrach RZ_PO Lokal.m.zwarc. 004.022 23/80

3.2 Zabezpieczenie ziemnozwarciowe MiCOM PS482 3.2. Rozmieszczenie modułów 0 02 03 04 05 06 07 08 09 0 - Opcja P A N T X X Y V X 4I4U 6I 8O 6I 8O 4I 4I 8O 6O 0 02 03 04 05 06 07 08 09 0 Moduły są elementami standardowym, których opis przedstawiono w rozdziale 2.2 Uwaga: Dla poprawnej pracy modułu ziemnozwarciowego niezbędne jest podłączenie jednego prądu Io i wszystkich trzech napięć fazowych. 3.2.2 Opis aplikacji aplikacja dla pola liniowego 0kV wyłączanie: 3-fazowe aktywne moduły: kierunkowy, nadprądowy i lokalna rezerwa wyłącznikowa Zabezpieczenie realizuje funkcje rezerwowego, kierunkowego zabezpieczenia ziemnozwarciowego. Wykrywa wystąpienie zwarcia doziemnego w określonym kierunku i wyłącza zakłócenia przy ich wystąpieniu po stronie linii. Dla realizacji zadania wykorzystano 2 stopnie zabezpieczenia nadprądowego o charakterystyce niezależnej (NPN) dla prądu IN oraz moduł wykrywania kierunku zakłócenia. Wyznaczenie kierunku wymaga wprowadzenia do zabezpieczenia wszystkich trzech napięć fazowych. Zabezpieczenie ma pobudzać zewnętrzną automatykę SPZ (w równolegle pracującym zabezpieczeniu odległościowym P433) ale tylko przy zadziałaniu drugiego stopnia nadprądowego IN>>. Konfiguracja urządzenia pozwala zidentyfikować uszkodzoną fazę przy zwarciach doziemnych, ta opcja wymaga wprowadzenia do zabezpieczenia wszystkich trzech prądów fazowych i nastawienia progów działania dla członów I> dla obwodów prądu fazowego. Urządzenie wykrywa uszkodzenie wyłącznika (brak reakcji na komendę wyłącz), co pozwala zrealizować funkcję lokalnej rezerwy wyłącznikowej (LRW). Dodatkowo służy do wygenerowania bezwarunkowego wyłączenia w przypadku pojawienia się sygnału RL (lub RL2 dla sekcji szyn zbiorczych 2) na wejściu urządzenia przy uszkodzeniu wyłącznika w innym polu. Zarówno pobudzenie LRW przy uszkodzeniu własnego wyłącznika jak i otwarcie własnego wyłącznika w przypadku uszkodzenia wyłącznika w innym polu - pojawienie się sygnału RL (lub RL2) może być odstawione poprzez nakładki: odpowiednio: Na (pobudzenie LRW) i NaW (wyłączenie z LRW). 3.2.2. Obwody prądowe i napięciowe. Uwaga: Użyte funkcje zabezpieczenia wymagają podłączenia prądu Io oraz trzech napięć fazowych. Napięcie 3 Uo dla funkcji kierunkowej jest wyliczane wewnętrznie. Prądy fazowe wprowadzono wyłącznie ze względu na możliwość identyfikacji uszkodzonej (doziemionej) fazy. 24/80

4 42 43 44 45 46 47 48 49 50 5 52 53 54 55 56 57 58 59 60 6 62 63 64 65 66 67 68 69 70 7 Obwody prądowe Obwody napięciowe 72 73 74 75 Pomiar prądów fazowych Pomiar prądu 3Io Pomiar napięcia 3Uo (z otwartego trójkąta) Pomiar napięć fazowych T L L2 k2 l2 T2 L3 k2 l2 T3 k2 l2 Z U V W N X042: X042: 3 X042: 5 X042: 8 X04: 5 X04: X04: 2 X04: 3 X04: 4 PS482 X042: 2 X042: 4 X042: 6 X042: 7 X04: 6 Zz 3.2.2.2 Obwody sterowania 5 52 53 54 55 56 57 58 59 60 6 62 63 64 65 66 67 68 69 70 7 72 73 74 75 38 Obwody sterowania Otwarcie wyłącznika Automatyka SPZ Zasilanie Lokalna rezerwa wyłącznikowa (LRW) Zabezpieczenie ziemnozwarc. Pobudzenie zewnętrznej automatyki SPZ Żądanie wyłącz od LRW Pob. obwodów LRW od zab.ziemnozw. od zab.odległ. PS482 P433 NaS 2 3 K90- K903 U00 U90 K908 POdl PS482 P433 Q9 POdl NaW 2 3 Na 2 3 P433 OW2 25/80

3.2.2.3 Obwody sygnalizacji 35 352 353 354 355 356 357 358 359 360 36 362 363 364 365 366 367 368 369 370 Obwody sygnalizacji Sygnalizacja ostrzegawcza Sygnał Sygnał 2 Sygnał 3 AL Uszkodzenie blokada Up Ostrzeżenie Aw Awaryjne wyłączenie (+) +AwUp S S2 S3 U902 U903 U904 K902 K904 K905 PS482 AL Up (-) Aw 3.2.2.4 Opis listew zaciskowych Podłączenia prądów i napięć pomiarowych z przekładników zgodnie z opisem zawartym w rozdziale 2.2.7, Dla działania modułu ziemnozwarciowego wystarcza wprowadzenie do zabezpieczenia jednego prądu Io i trzech napięć fazowych, jednak ze względu na dodatkowe funkcje dostępne w urządzeniu zaleca się podłączenie wszystkich trzech prądów fazowych. Po prawidłowej konfiguracji zabezpieczenia, dla uaktywnienia funkcji ziemnozwarciowej niezbędne jest wykonanie komendy: [003.42] GLOW Zalacz syst.in UZ = wykonaj Poniższy opis przedstawia tylko wykorzystywane elementy. Listwa Typ Zacisk Opis sygnału 09 K90- X09- + dla K90- X09-2 OW2 otwarcie wyłącznika poprzez drugi obwód wyłączający. K902 X09-5 + dla K902 X09-6 Sygnał alarmu (AL) zabezpieczenie jest uszkodzone lub zablokowane K903 X09-8 + dla K903 X09-9 Pobudzenie zewnętrznej automatyki SPZ X092- + dla K904, K905, K906, K907 K904 X092-2 Sygnał ostrzeżenie (Up) zabezpieczenie zostało pobudzone K905 X092-3 Sygnał awaryjnego wyłączenia (Aw) zabezpieczenie wygenerowało komendę wyłącz K908 X092-7 + dla K908 X092-8 LRW uszkodzenie wyłącznika, równolegle działanie na otwarcie wyłączników linii, transformatora i sprzęgła U90 X092-9 Sygnał żądający wyłączenia od układu LRW (działa na otwarcie wyłącznika) X093- - dla U90 26/80

Listwa Typ Zacisk Opis sygnału U902 X093-2 obserwacja dowolnego sygnału (np. obniżka ciśnienia SF6, alarm SF6, zadziałanie zaworu klapowego, itp.) X093-3 - dla U902 U903 X093-4 obserwacja dowolnego sygnału 2 U904 X093-5 obserwacja dowolnego sygnału 3 X093-6 - dla U903 i U904 U00 X093-7 Zasilanie PS482 plus napięcia sterowniczego - rezerwowego X093-8 Zasilanie PS482 minus napięcia sterowniczego - rezerwowego X093-9 Masa zasilacza PS482 3.2.2.5 Konfiguracja urządzenia Ważniejsze parametry nastawieniowe: /Parametry/Parametry konfigur./wej 52.45 WEJ Przyp.funkc.U90 LRW Pob.wyzw. ZEW 52.48 WEJ Przyp.funkc.U902 LOGIK Wejscie 2 ZEW 52.5 WEJ Przyp.funkc.U903 LOGIK Wejscie 3 ZEW 52.54 WEJ Przyp.funkc.U904 LOGIK Wejscie 4 ZEW 52.46 WEJ Tryb dzial.u90 - aktywny 52.49 WEJ Tryb dzial.u902 - aktywny 52.52 WEJ Tryb dzial.u903 - aktywny 52.55 WEJ Tryb dzial.u904 - aktywny /Parametry/Parametry konfigur./wyj 50.93 WYJ Przyp.funkc.K90 GLOW Og.komenda WYL 50.96 WYJ Przyp.funkc.K902 GLOW Blokada/uszkodzenie 50.99 WYJ Przyp.funkc.K903 GLOW Og.komenda WYL 2 50.202 WYJ Przyp.funkc.K904 LOGIK Wyjscie (t) 50.205 WYJ Przyp.funkc.K905 GLOW Og.komenda WYL 50.24 WYJ Przyp.funkc.K908 LRW WL.uszkodz. 50.94 WYJ Tryb dzial.k90 NO bez podtrzymania 50.97 WYJ Tryb dzial.k902 NZ bez podtrzymania 50.200 WYJ Tryb dzial.k903 NO bez podtrzymania 50.203 WYJ Tryb dzial.k904 NO bez podtrzymania 50.206 WYJ Tryb dzial.k905 NO bez podtrzymania 50.25 WYJ Tryb dzial.k908 NO bez podtrzymania /Parametry/Parametry konfigur./led 085.00 LED Przypis.funkcji H2 GLOW Blokada/uszkodzenie 085.004 LED Przypis.funkcji H3 AKONT Ostrzezenie (LED) 085.007 LED Przypis.funkcji H4 GLOW Og.komenda WYL 085.00 LED Przypis.funkcji H5 GLOW Pobudz.A 085.03 LED Przypis.funkcji H6 GLOW Pobudz.B 085.06 LED Przypis.funkcji H7 GLOW Pobudz.C 085.09 LED Przypis.funkcji H8 GLOW Pobudz.ZD 085.022 LED Przypis.funkcji H9 NPN Pobudz.IN> 085.025 LED Przypis.funkcji H0 NPN Syg.wyl. tin> 085.028 LED Przypis.funkcji H NPN Pobudz.IN>> 085.03 LED Przypis.funkcji H2 NPN Syg.wyl. tin>> 085.034 LED Przypis.funkcji H3 KIER Zakl.F lub Z - przod 085.037 LED Przypis.funkcji H4 KIER Zakl.F lub Z - tyl 085.040 LED Przypis.funkcji H5 LRW Pob.wyzw.ZEW 085.043 LED Przypis.funkcji H6 LRW WL uszkodz 085.002 LED Tryb dzialania H2 NO bez podtrzymania 085.005 LED Tryb dzialania H3 NO bez podtrzymania 085.008 LED Tryb dzialania H4 NO kasowane-reczne 085.0 LED Tryb dzialania H5 NO kasowane-zakloc 085.04 LED Tryb dzialania H6 NO kasowane-zakloc 085.07 LED Tryb dzialania H7 NO kasowane-zakloc 085.020 LED Tryb dzialania H8 NO kasowane-zakloc 085.023 LED Tryb dzialania H9 NO kasowane-zakloc 27/80