Katalog aplikacji zabezpieczeń

Transkrypt

1 Katalog aplikacji zabezpieczeń Energetyka zawodowa Zeszyt 1 Zabezpieczenia obiektów SN MiCOM P139 (zabezpieczenie nadprądowe z jednostką sterowania)

2 Konfiguracja sprzętowa Przekaźniki P139 mają budowę modułową, co oznacza, Ŝe moŝna je elastycznie konfigurować odnośnie warstwy sprzętowej w zaleŝności od danej aplikacji, w której mają być zastosowane. Podstawowa konfiguracja pokazana jest na rys. 1. Zawiera ona 4 moduły: P moduł procesora T 4I moduł przekładników prądowych ( 4 wejścia analogowe pomiaru prądu) V moduł zasilacza wraz z 4 wejściami cyfrowymi i 8 wyjściami przekaźnikowymi X 6/6 moduł 6 wejść cyfrowych i 6 wyjść przekaźnikowych Moduł przekładników Listwa zaciskowa śrubowa wtykowa X Typ T 4I Wejścia pomiarowe prądowe T1 T2 T3 T4 Moduł we/wy cyfrowych Listwa zaciskowa śrubowa wtykowa X X X Typ X Moduł 6 we/6 wy zasilacza Wyjścia przekaźnikowe K601 K602 K603 K604 K605 K606 Listwa zaciskowa śrubowa wtykowa X X X092 1 Typ V Wyjścia przekaźnikowe 2 K K902 K903 K904 K905 K906 K907 K X Wejścia cyfrowe U601 U602 U603 U604 U605 U X Wejścia cyfrowe U901 U902 U903 U904 Zasilacz U100 Rys. 1 Konfiguracja podstawowa P139 KaŜdy moduł umieszczony jest w odpowiednim gnieździe przekaźnika P139. Inne rozmieszczenie modułów skutkuje brakiem aktywacji P139 lub jego zablokowaniem z brakiem moŝliwości odblokowania i zarejestrowanie zdarzenia o tym fakcie w wewnętrznym rejestrze. Rozmieszczenie poszczególnych modułów w P139 pokazane jest na rysunku 2. Wszystkie moduły za wyjątkiem typu T posiadają trzy 9-pinowe gniazda wtykowe do wprowadzenia / wyprowadzenia odpowiednich sygnałów. W zaleŝności od miejsca zainstalowania modułu, zaciski numerowane są odpowiednio: X??1 dla wtyczki górnej, X??2 dla wtyczki środkowej i X??3 dla wtyczki dolnej, gdzie?? oznacza numer gniazda, w który włoŝony jest dany moduł. KaŜdy pin danej wtyczki numerowany jest w kolejności od 1 do 9 począwszy od górnego pinu. Przykładowo opis zacisków zasilania jest następujący: plus zasilania - X093:7 (moduł V w gnieździe 9 / 3 wtyczka / 7 zacisk) minus zasilania - X093:8 (moduł V w gnieździe 9 / 3 wtyczka / 8 zacisk) Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 2/73

3 Opcja P A N T X X X V X 4I 6I 6O 6I 6O 24I 4I 8O 6O lub lub T Y 4I 4U / 5U 4I Rys. 2 Rozmieszczenie modułów w P139 Podstawowa konfiguracja umoŝliwia pomiar 3 prądów fazowych i prądu ziemnozwarciowego; wyposaŝona jest w 10 wejść cyfrowych i 14 wyjść przekaźnikowych do obsługi max. 3 łączników polowych. Moduł przekładników Listwa zaciskowa śrubowa wtykowa X X X042 Typ T 4I 4U / 5U Wejścia pomiarowe napięciowe T5 T6 T7 T90 T15 Wejścia pomiarowe prądowe T1 T2 T3 T4 Opcja 1 Moduł pomiaru napięcia Dzięki zastosowaniu innego modułu wejść analogowych Typ T 4I 4U lub Typ T 4I 5U uzyskuje się dodatkowy pomiar napięć. Na listwie zaciskowej X041 dostępne są: zaciski do pomiaru 3 napięć fazowych (numerowane od 1 do 4 zacisk 4 jest zaciskiem wspólnym uziemionego punktu gwiazdowego przekładników napięciowych) zaciski 5 i 6 do pomiaru napięcia składowej zerowej z otwartego trójkąta (zacisk 5 początek uzwojenia, zacisk 6 koniec uzwojenia) opcjonalne zaciski 7 i 8 do pomiaru dodatkowego napięcia wykorzystywanego do sprawdzania synchronizacji (zacisk 7 początek uzwojenia, zacisk 8 koniec uzwojenia). Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 3/73

4 Moduł we/wy cyfrowych Listwa zaciskowa śrubowa wtykowa X X X Typ X 6 we/6 wy Wyjścia przekaźnikowe K701 K702 K703 K704 K705 K706 Opcja 2 Dodatkowy moduł wejść cyfrowych / wyjść przekaźnikowych Moduł ten umoŝliwia sterowanie dodatkowymi 3 łącznikami w polu i naleŝy go umieścić w gnieździe 7 (numeracja listew: X071, X072 oraz X073). Jeśli nie przewiduje się wyposaŝenia pola w więcej niŝ 3 łączniki wejścia cyfrowe i wyjścia przekaźnikowe tego modułu moŝna wykorzystać do innych celów. Napięcie zasilania wszystkich wejść cyfrowych moŝe się wahać w zakresie od 24 Vdc do 250 Vdc. RóŜnymi wartościami napięcia moŝna aktywować róŝne wejścia cyfrowe. Oznacza to, Ŝe jedno z wejść moŝe być skonfigurowane jako np. kontrola napięcia sygnalizacyjnego +220 Vdc i zasilane takim poziomem napięcia, a kolejne wejście moŝe pracować jako wejście współpracy z telemechaniką 24 Vdc i moŝe być zasilane poziomem napięcia 24 V. X Wejścia cyfrowe U701 U702 U703 U704 U705 U706 Moduł wejść cyfrowych Listwa zaciskowa śrubowa wtykowa X X Typ X 24 we Wejścia cyfrowe U801 U802 U803 U804 U805 U806 U807 U808 Opcja 3 Dodatkowy moduł 24 wejść cyfrowych Zastosowanie tego modułu pozwoli rozszerzyć liczbę wejść cyfrowych o następne 24. Wejścia zgrupowane są po 8 ; kaŝda grupa ze wspólnym zaciskiem minusa napięcia zasilania. Moduł naleŝy umieścić w gnieździe 8 (numeracja listew: X081, X082 oraz X083) X U809 U810 U811 U812 U813 U814 U815 U X U817 U818 U819 U820 U821 U822 U823 U824 Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 4/73

5 Opcja 4 Dodatkowy moduł 6 wyjść przekaźnikowych Zastosowanie tego modułu pozwoli rozszerzyć liczbę wyjść przekaźnikowych o następne 6. Są tutaj 3 przekaźniki o sprzęŝonych stykach przełącznych. 3 kolejne posiadają jeden zestyk przełączny. Moduł naleŝy umieścić w gnieździe 10 (numeracja listew: X101, X102 oraz X103). Opcjonalnie moduł ten moŝe być wyposaŝony w 4 szybkie tyrystorowe wyjścia przekaźnikowe. Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 5/73

6 Opcja 5 Dodatkowy moduł wejść / wyjść analogowych Zastosowanie tego modułu umoŝliwia przetwarzanie danych pomiarowych na poziomie ma w dwóch wyjściach analogowych wraz ze sprzęŝonymi dwoma wyjściami przekaźnikowymi. WyposaŜony jest takŝe w 2 wejścia analogowe niskoprądowe. Pierwsze wejście jest dowolnie konfigurowalne (zaciski X083:2 i X083:3). Drugie wejście dedykowane jest do współpracy z przetwornikiem rezystancyjno-temperaturowym PT100 (zaciski X083:5 wejście sygnału, X083:4 wyjście sygnału oraz X083:6 - masa). Dodatkowo w module znajdują się 4 wejścia cyfrowe, którym moŝna przypisać dowolne sygnały. Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 6/73

7 Opcja 6 Dodatkowy moduł wejść analogowych Pt100 Zastosowanie tego modułu umoŝliwia przetwarzanie danych pomiarowych na poziomie ma w 9 kanałach analogowych dedykowanych do współpracy z przetwornikiem rezystancyjnotemperaturowym PT100.. Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 7/73

8 Opcja 7 Dodatkowy moduł komunikacji P139 moŝe być opcjonalnie wyposaŝony w moduł komunikacyjny posiadający 2 niezaleŝnie pracujące porty RS485: COM1 oraz COM2 (listwa X9 oraz X10). Urządzenia z wersją oprogramowania starszą niŝ 602 posiadają tylko 1 port RS485. COM1 moŝe opcjonalnie współpracować z róŝnego typami mediów transmisji danych. W przypadku współpracy ze skrętką ekranowaną P139 wyposaŝony jest w listwę X9. Przy współpracy z łączem światłowodowym P139 wyposaŝony jest alternatywnie w listwy X7 i X8, przy czym złącza te przystosowane są do współpracy ze światłowodami: szklanym lub plastikowym. Moduł A standardowo wyposaŝony jest w złącze IRIG-B do synchronizacji zegara wewnętrznego ze źródła zewnętrznego (listwa X11). Alternatywnym rozwiązaniem dostępnym począwszy od wersji oprogramowania 611 jest moduł z szybkim łączem ethernetowym realizowanym w opcjach 10 Mb/s lub 100 Mb/s UŜytkownik ma do wyboru jeden z dostępnych w menu protokołów transmisji: IEC , IEC , Modus, Courier lub DNP 3.0. Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 8/73

9 1 Przegląd aplikacji 1.1 Uwagi ogólne Przekaźniki MiCOM P139 mogą być zastosowane w róŝnego typach pól rozdzielni SN. W dalszej części publikacji znajdują się przykładowe aplikacje dla następujących pól: odpływowe kablowe odpływowe napowietrzne odpływowe obciąŝone transformatorem (równieŝ pole transformatora potrzeb własnych) odpływowe baterii kondensatorów odpływowe obciąŝone silnikiem asynchronicznym sprzęgła zasilające automatyka SZR P139 moŝe pracować w sieci kompensowanej, z izolowanym punktem gwiazdowym lub uziemionej przez rezystor. W zaleŝności od potrzeb moŝe być wyposaŝony w dodatkowe moduły opisane w rozdziale 1. Podstawowa wersja P139 obejmuje następujące funkcje zabezpieczeniowe: nadprądowe fazowe bezkierunkowe o charakterystyce niezaleŝnej i zaleŝnej nadprądowe ziemnozwarciowe bezkierunkowe przeciąŝeniowe nadprądowe składowej przeciwnej prądu (asymetria prądowa) silnikowe (model cieplny, wydłuŝony rozruch, wielokrotne rozruchy) W wersji z dodatkową kartą pomiaru napięcia (moduł T 4I 4U) moŝna wykorzystać dodatkowe funkcje zabezpieczeniowe: nadprądowe fazowe kierunkowe nadprądowe ziemnozwarciowe kierunkowe, w tym admitancyjne nadnapięciowe i podnapięciowe składowej zgodnej, przeciwnej i zerowej pod- i nadczęstotliwościowe oraz df/dt kierunkowe mocowe P i Q W obu wersjach wykonania moŝna skonfigurować pozostałe funkcje automatyk: SPZ LRW kontroli obwodów pomiarowych wykrywanie załączenia na zwarcie kontroli granicznych wartości mierzonych wielkości analogowych (w tym pomiar temperatury przy wykorzystaniu modułu Y) W wersji z piątym przekładnikiem napięciowym (moduł T 4I 5U) moŝna wykorzystać dodatkowo automatykę: SYNCH kontroli synchronizmu Pozostałe wymagane automatyki i funkcje zabezpieczeniowe, typowe dla poszczególnych rodzajów pól są realizowane za pomocą wewnętrznej logiki programowalnej. Ze względu na dostępność i moŝliwość skonfigurowania zabezpieczeń napięciowych i częstotliwościowych (na potrzeby automatyki SCO i SPZ po SCO) we wszystkich polach rozdzielni SN zrezygnowano z opisu aplikacji pola pomiarowego, jako nadmiarowego w przypadku wyposaŝenia pozostałych pól rozdzielni w przekaźniki P139. Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 9/73

10 l l l Katalog aplikacji zabezpieczeń SN firmy AREVA 1.2 Cechy wspólne Układy połączeń wejść analogowych Obwody prądowe Zabezpieczenia nadprądowe Zabezpieczenia ziemnozwarciowe L1 L3 k k k T1 T3 TF1 X042: 1 X042: 3 X042: 5 X042: 7 X042: 2 X042: 4 X042: 6 X042: 8 Rys. 3 Wejścia analogowe w układzie dwufazowym bez pomiaru napięć. Pomiar prądu ziemnozwarciowego z przekładnika Ferrantiego.. Układ połączeń obwodów prądowych jest wspólny dla wszystkich aplikacji P139, który moŝe poprawnie pracować zarówno w układzie z 2 przekładnikami prądowymi (rysunek 3), jak i w układzie z 3 przekładnikami prądowymi (rysunek 4). Na rys. 4 pokazano takŝe sposób podłączenia obwodów napięciowych. W przypadku P139 muszą to być zawsze 3 napięcia fazowe. Na potrzeby kierunkowego zabezpieczenia ziemnozwarciowego (równieŝ admitancyjnego) naleŝy podłączyć napięcie składowej zerowej Uo zgodnie z zasadą: początek uzwojenia na zacisk X041:5, koniec uzwojenia na zacisk X041:6. Opcjonalnie P139 moŝe być wyposaŝony w dodatkowy przekładnik współpracujący z obwodem kontroli synchronizmu. Przykładowy układ pracy obwodów napięciowych pokazany jest na rys. 5. Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 10/73

11 l l l l l l Katalog aplikacji zabezpieczeń SN firmy AREVA Obwody prądowe Obwody napięciowe Zabezpieczenia nadprądowe Zabezpieczenia ziemnozwarciowe Człon prądowy Człon napięciowy Pomiar napięć fazowych Pomiar napięcia synchronizacji L1 L2 L3 L1 L2 k k k k k T1 T2 T3 T1 T2 T3 Z L3 k U 1U V W N X042: 1 X042: 3 X042: 5 X042: 7 X041: 5 X041: 1 X041: 2 X041: 3 X041: 4 X041: 7 X042: 2 X042: 4 X042: 6 X042: 8 X041: 6 X041: 8 Zz 2U Rys. 4 Wejścia analogowe w układzie trójfazowym z dodatkowym modułem wejść napięciowych. Pomiar prądu ziemnozwarciowego z układu Holmgreena. Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 11/73

12 Rys. 5 Układ połączeń obwodów napięciowych wraz z przekładnikiem kontroli synchronizmu. 1. Wszystkie parametry konfiguracyjne posiadają swój unikatowy adres, który w niniejszej publikacji będzie przywoływany przy omawianiu poszczególnych funkcji do jednoznacznej identyfikacji danego sygnału. 2. W przedstawionych w dalszej części dokumentu aplikacjach załoŝono, Ŝe zabezpieczenia sterują wyłącznikiem bezpośrednio - bez przekaźnika pośredniczącego. PowyŜsze rozwiązanie jest moŝliwe tylko wtedy gdy obwody sterownicze łącznika (np.: cewki wyłącznika OW i ZW) przerywane są przez zestyk pomocniczy wyłącznika (tzw. przełącznik walcowy ). Przerywanie obwodu przez przekaźnik wyjściowy zabezpieczenia grozi uszkodzeniem jego zestyków wykonawczych przez zjawiska fizyczne towarzyszące rozwieraniu obwodu z indukcyjnością. Przypisany do operacji otwierania łącznika przekaźnik generuje impuls o czasie trwania definiowanym w menu, co w większości wypadków pozwala uniknąć otwarcia obwodu przez zestyk przekaźnika i gwarantuje przerwanie obwodu przez zestyk pomocniczy łącznika. W przypadku wątpliwości co do pewności działania zestyków pomocniczych łącznika, do sterowania cewką łącznika zaleca się stosowanie dodatkowego przekaźnika pośredniczący o dobrych własnościach rozłączania obwodu indukcyjnego (np. typu RU412 z dwoma zestykami połączonymi w szereg). 3. Na schematach załoŝono, Ŝe przekładniki prądowe fazowe posiadają znamionowy prąd wtórny 5A. JeŜeli prąd znamionowy wtórny w projektowanej aplikacji wynosi 1A, naleŝy zmienić parametr menu /Parametry/Parametry funkcyjne/ogolne/glow GLOW Inom urz. 1.0 A Polaryzacja wejść cyfrowych Wszystkie wejścia cyfrowe moŝna zasilać wyłącznie napięciem stałym o wartościach mieszczących się w granicach od 24 V do 250 V bez względu na biegunowość. Oznacza to, Ŝe przykładowo do wejścia cyfrowego U901 moŝna podać na zacisk X092:9 napięcie +220 Vdc, na zacisk X093:1 220 Vdc, a do wejścia cyfrowego U902 moŝna podać na zacisk X093:2 napięcie -24 Vdc, na zacisk X093:3 +24 Vdc. Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 12/73

13 1.2.3 Sterowanie wyłącznikiem Aby umoŝliwić sterowanie wyłącznikiem zewnętrznym sterownikiem, do danych wejść naleŝy przyporządkować odpowiednio sygnały: GLOW Reczna kom. WYL ZEW GLOW Reczna kom. ZAL ZEW W przypadku komendy załączającej naleŝy skonfigurować dodatkowe wolne wejście cyfrowe, przypisując mu sygnał GLOW Reczne zal czynn.zew i konfigurując tryb jego działania na 0 aktywny lub pobudzić wymieniony sygnał poprzez równanie programowalnej logiki. Jest równoznaczne z wydaniem zgody na sterowanie na załączenie. Podawanie impulsów wyłączających i załączających na cewki wyłącznika odbywa się poprzez przekaźniki, którym domyślnie przypisana jest funkcja oraz URZ01 Komenda otworz URZ01 Komenda zalacz Sygnały te umoŝliwiają sterowanie wyłącznikiem z panelu lokalnego. Aby umoŝliwić takŝe wyłączenia od zabezpieczeń i automatyk oraz załączenia poprzez wejścia cyfrowe naleŝy skonfigurować (wyszczególnić wszystkie funkcje powodujące wyłączenie) parametr: /Parametry/Parametry funkcyjne/ogolne/glow GLOW Komenda WYL 1 Bez funkcji oraz /Parametry/Parametry funkcyjne/sterowanie/urz URZ01 Z komenda ogoln.wyl1 Tak URZ01 Z komenda ZAL/zab. Tak Synoptyka pola Przed przystąpieniem do czynności konfiguracyjnych P139 naleŝy wybrać jedno z oferowanych przez urządzenie schematów synoptycznych. Opis poszczególnych schematów znajduje się w tomie II dokumentacji techniczno-ruchowej. KaŜdy schemat posiada swój unikatowy numer, który jest zarazem parametrem nastawy /Parametry/Parametry konfig./glow GLOW Typ pola 1 NaleŜy pamiętać, aby rozpoczynać konfigurację P139 od nastawienia tego parametru, a następnie konfigurować funkcje zabezpieczeniowe i logiczne. MoŜe się zdarzyć, Ŝe P139 nie przyjmuje nowej nastawy parametru [ ] Typ pola. Dzieje się tak w przypadku, gdy elementy konfiguracyjne związane z daną synoptyką (wejścia kontroli stanu połoŝenia łączników i wyjścia z komendami sterowniczymi) są juŝ powiązane z innymi składnikami konfiguracyjnymi (np. funkcje zabezpieczeniowe) w równaniach logicznych. W takim przypadku naleŝy zlikwidować wszystkie odniesienia do danego schematu synoptycznego poprzez ich usunięcie z równań logicznych, albo przywrócenie stanu początkowego sprzed konfiguracji poprzez aktywację komendy /Dzialanie/Sterowanie i testow./glow GLOW Zimny restart wykonaj Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 13/73

14 W miarę moŝliwości naleŝy przestrzegać zasad odnośnie przyporządkowania do wejść cyfrowych i wyjść przekaźnikowych sygnałów o stanie połoŝenia monitorowanych łączników polowych oraz komend łączeniowych. Jest to waŝne ze względu na fakt, Ŝe z chwilą wyboru typu pola (synoptyki) przekaźnik P139 pozwala na automatyczne przypisanie do odpowiednich wejść i wyjść sygnałów zgodnie z danymi zawartymi w instrukcji obsługi. PowyŜszy przykład pokazuje informacje, jaki moŝna odczytać z dodatku C Lista typów pól dla wybranego schematu synoptycznego o numerze 19. WaŜnymi informacjami dla projektanta są numery wejść cyfrowych i wyjść przekaźnikowych do których automatycznie zostaną przypisane sygnały kontroli połoŝenia łączników i komendy sterujące. Dla schematu synoptycznego nr 19 odwzorowanie wejść cyfrowych jest następujące: Wyłącznik (Q0 DEV01) otwarty - UA01 - U601 zamknięty - UA02 - U602 Odłącznik szynowy (Q1 DEV02) otwarty - UA03 - U603 zamknięty - UA04 - U604 Odłącznik liniowy (Q2 DEV03) otwarty - UA05 - U605 zamknięty - UA06 - U606 Komendy sterownicze: Zamknięcie wyłącznika Otwarcie wyłącznika - KA01 - K601 - KA02 - K602 Wejścia cyfrowe oznaczone jako UB01 do UB06 oznaczają wejścia U701 do U706 Wyjścia przekaźnikowe oznaczone jako KB01 do KB06 oznaczają wyjścia K701 do K706 W schemacie synoptycznym nr 19 zezwala się na sterowanie tylko 1 łącznikiem Q0 wyłącznik W menu P139 odpowiednie łączniki identyfikowane będą jako: URZ01 - wyłącznik URZ02 - odłącznik szynowy URZ03 - odłącznik liniowy Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 14/73

15 1.2.5 Jednobitowa kontrola stanu połoŝenia łączników W niektórych aplikacjach, ze względu na ograniczoną liczbę wejść cyfrowych, zachodzi potrzeba jednobitowego odwzorowania stanu połoŝenia poszczególnych łączników, zamiast oferowanego przez P139 dwubitowego. Aby zachować zgodność działania wewnętrznej logiki (np. dla realizacji blokad polowych) naleŝy w tym celu wykorzystać 2 równania logiczne. Działania jakie naleŝy przeprowadzić dla przykładowej konfiguracji łącznika nr 3 (URZ03): 1. /Parametry/Parametry konfigur./syg_ SYG_1 Konfig.sygnalu S001 Tak 2. /Parametry/Parametry konfigur./wej/ WEJ Przyp.funkc.U605 SYG_1 Sygnal S001 ZEW 3. /Parametry/Parametry funkcyjne/funkcje/logik/ LOGIK Konf.funkcji nr 1 SYG_1 Sygn.logiczny S LOGIK Przyp.sygn.wyj.1 URZ03 Sygnal otwarty ZEW LOGIK Konf.funkcji nr 2 SYG_1 NOT Sygn.logiczny S LOGIK Przyp.sygn.wyj.2 URZ03 Sygnal zamkniety ZEW Zabezpieczenie ziemnozwarciowe Aby aktywować zabezpieczenie ziemnozwarciowe IN>, IN>> lub IN>>> naleŝy wykonać następujące czynności: /Parametry/Parametry konfig./npn/ NPN Zab.nadprad.niezalez [+] (= Z) /Parametry/Parametry funkcyjne/funkcje/npn/ NPN Ogolne uruchomien.uz Tak /Parametry/Parametry funkcyjne/bank nastaw 1 (BN1)/ NPN Uruchomic BN1 Tak Dodatkowo naleŝy załączyć system pomiaru IN /Parametry/Parametry funkcyjne/funkcje/glow/ GLOW Czynny IN UZ Tak Zasilanie P139 wyposaŝony jest w zasilacz impulsowy umoŝliwiający zasilanie urządzenia zarówno ze źródła napięcia przemiennego od 100 do 230 Vac, jak i stałego od 48 do 250 Vdc. Napięcie pomocnicze naleŝy podłączyć do zacisków X093:7 (plus) oraz X093:8 (minus). Uziemienie robocze podłączyć do zacisku X093:9. Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 15/73

16 1.2.8 Zablokowanie / uszkodzenie przekaźnika watchdog Na przekaźnik typu watchdog naleŝy wybrać przekaźnik o stykach przełącznych np. K902 lub K908: /Parametry/Parametry konfig./wyj/ WYJ Przyp.funkc.K902 GLOW Blokada/uszkodzenie WYJ Tryb dzial.k902 NZ bez podtrzymania patrz punkt Podtrzymanie sygnałów Uwaga Przekaźnik watchdog będzie stale pobudzony po zasileniu P139 i wykonaniu testów początkowych, a odwzbudzał się będzie po wykryciu niesprawności sprzętowej lub po zablokowaniu P139 przez uŝytkownika. Stan zablokowania P139 uzyskuje się poprzez ustawienie jednego z 3 poniŝszych parametrów: GLOW Urzadzenie zalaczone Nie (=wyl) GLOW Blokada kom.wyl UZ Tak WYJ Wyjscia zablok.uz Tak Programowalna logika wewnętrzna Po uaktywnieniu funkcji LOGIK uŝytkownik uzyskuje bogate narzędzie, za pomocą którego moŝe zaprogramować róŝnego rodzaju automatyki stacyjne, począwszy od tych najprostszych, po najbardziej skomplikowane i nietypowe. PoniŜej przedstawiony będzie sposób posługiwania się takimi równaniami na przykładzie układu kontroli zbrojenia napędu. Warunki początkowe: stan zazbrojonego napędu kontrolowany jest na wejściu U901 maksymalny czas zbrojenia wynosi 15 sekund po upływie 15 sekund i braku zazbrojenia napędu ma pobudzić się przekaźnik sygnalizacyjny K701 Działanie: 1. Do wejścia U901 w menu <Parametry/Parametry konfig./wej> przyporządkować sygnał np. [ ] LOGIK Wejscie 1 ZEW. 2. W menu <Parametry/Parametry funkcyjne./funkcje/logik> załączyć moduł LOGIK poprzez ustawienie parametru: [ ] LOGIK Ogolne uruchomien.uz na wartość Tak. Utworzyć równanie logiczne np. o numerze 2: [ ] LOGIK Konf.funkcji nr 2 poprzez przypisanie do niego sygnału [ ] LOGIK Wejscie 1 ZEW i zanegowanie go operatorem NOT. Nastawić tryb działania funkcji na opóźnione działanie/ odpad [ ] LOGIK Czas dzial.wyj.2 ustawić na parametr Op.dzial./odp. Ustawić czas oczekiwania na zmianę stanu wejścia cyfrowego U901 w parametrze [ ] Wyj.t1 nr 2. Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 16/73

17 3. Do wyjścia K701 w menu <Parametry/Parametry konfig./wyj> przyporządkować sygnał [ ] LOGIK Wyjscie 2 (t). W podobny sposób moŝna zrealizować inne funkcje np. zabezpieczenia technologiczne transformatora: zabezpieczenie temperaturowe, gazowe lub przepływowe, informację o zaniku kontrolowanego napięcia sygnalizacyjnego, sygnalizację uszkodzenia w pozostałych obwodach technologicznych typu otwarte klapy bezpieczeństwa itp. Nie moŝna w sposób bezpośredni powiązać wejścia cyfrowego z wyjściem przekaźnikowym. Aby zrealizować taką logikę, nawet przy bezzwłocznym działaniu, naleŝy wykorzystać do tego celu funkcję programowalnej logiki LOGIK Podstawowe tryby czasowe funkcji logicznych Funkcja logiki umoŝliwia wprowadzenie do równań logicznych kilku trybów czasowych, spośród których przedstawione będą 3 najczęściej uŝywane. Dla kaŝdego trybu definiowane są 2 parametry czasowe: t1 odpowiedzialny za opóźnienie t2 odpowiedzialny w zaleŝności od trybu za podtrzymanie sygnału wyjściowego lub za czas impulsu Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 17/73

18 Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 18/73

19 Kontrola ciągłości obwodu wyłącznika P139 daje moŝliwość kontroli ciągłości cewki wyłącznika w układzie jak poniŝej. L+ 0s 1s P139 [ ] GLOW Komenda WYL 1 [ ] LOGIK Wejscie 1 ZEW P139 [ ] LOGIK Wyjscie 1 (t) Zamknięty przy zamkniętym wyłączniku 52a 52b Zamknięty przy otwartym wyłączniku OW Rys. 6 Układ połączeń kontroli ciągłości obwodu wyłącznika.. Zasada pracy Informacja o uszkodzeniu ciągłości obwodu wyłącznika pojawia się gdy z wejścia z przypisaną funkcją np. /Parametry/Parametry konfig./wej/ WEJ Przyp.funkc.U701 LOGIK Wejscie 1 ZEW (w dalszej części opisu będzie uŝywane oznaczenie: WEJ1) znika napięcie. JeŜeli zanik ten trwa dłuŝej od nastawionej wartości opóźnienia to pojawia się na wyjściu równania logicznego nr 1 sygnał Uszkodzenie obwodu wyłączania. Wyłącznik otwarty stan zestyków: 52a otwarty / 52b zamknięty Sytuacja cewka zdrowa Od punktu oznaczonego L+ płynie prąd zamykając się poprzez WEJ1 (wejście to ma pewną rezystancję nie jest ono czysto napięciowe, gdyŝ w takim przypadku byłoby bardzo wraŝliwe na zakłócenia w stacji), następnie zestyk 52b i cewkę wyłącznika (OW) do - zasilania. Ze względu na to, Ŝe rezystancja cewki wyłącznika jest znacznie mniejsza od rezystancji obwodu WEJ1 to na WEJ1 odkłada się napięcie o wartości wystarczającej do pobudzenia. Zostaje to zinterpretowane jako brak sygnału Uszkodzenie obwodu wyłączania. Sytuacja cewka uszkodzona Od punktu oznaczonego L+ prąd nie płynie,. Ze względu na to, Ŝe rezystancja cewki wyłącznika jest równa nieskończoność to całe napięcie odkłada się na cewce wyłącznika, a na rezystancji WEJ1 nie odkłada się Ŝadne napięcie. WEJ1 nie jest pobudzone. Zostaje to zinterpretowane jako Uszkodzenie obwodu wyłączania. Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 19/73

20 Wyłącznik zamknięty stan zestyków: 52a zamknięty / 52b otwarty Sytuacja cewka zdrowa Od punktu oznaczonego L+ płynie prąd zamykając się poprzez WEJ1, następnie diodę, zestyk 52a i cewkę wyłącznika (OW) do - zasilania. Ze względu na to, Ŝe rezystancja cewki wyłącznika jest znacznie mniejsza od rezystancji obwodu WEJ1 to na WEJ1 odkłada się napięcie o wartości wystarczającej do pobudzenia. Zostaje to zinterpretowane jako brak Uszkodzenie obwodu wyłączania. Sytuacja cewka uszkodzona Od punktu oznaczonego L+ prąd nie płynie,. Ze względu na to, Ŝe rezystancja cewki wyłącznika jest równa nieskończoność to całe napięcie odkłada się na cewce wyłącznika, a na rezystancji WEJ1 nie odkłada się Ŝadne napięcie. WEJ1 nie jest pobudzone. Zostaje to zinterpretowane jako Uszkodzenie obwodu wyłączania. Zadania diody MoŜliwa jest kontrola stanu cewki wyłącznika w obu połoŝeniach jego styków. Blokowanie podtrzymania prądu otwierającego wyłącznik (mógłby on płynąć przez zamknięty zestyk 52b mimo przerwania obwodu wyłączania przez walec płynie prąd przez cewkę) Zapewnia separację obwodu wejściowego WEJ1 od zjawisk występujących przy przerywaniu stykiem 52a prądu płynącego przez reaktancję (cewkę OW). Dodatkowa separacja jest uzyskana przez styk 52b zwykle zestyk pomocniczy 52a (tzw. walec ) otwiera się najpierw, a następnie - po krótkiej chwili - zamyka się drugi zestyk 52b. Uwaga: W przypadku zasilania układu napięciem +220 Vdc przez cewkę wyłącznika popłynie prąd o wartości ok. 40 ma (minimalny prąd aktywacji wejścia cyfrowego) Układ powyŝszy naleŝy zatem stosować dla wyłączników, których wartość progowa prądu pobudzającego cewkę wyłączającą jest nie mniejsza od 40 ma. Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 20/73

21 Podtrzymanie sygnałów Wszystkie wyjścia przekaźnikowe moŝna skonfigurować w ten sposób, Ŝe po zaniku przyczyny je pobudzającej, pozostają w stanie pobudzonym, aŝ do reakcji obsługi (ich świadomego skasowania). Konfigurację poszczególnych wyjść przekaźnikowych przeprowadza się w menu /Parametry/Parametry konfigur./wyj/ poprzez ustawienie parametrów Tryb dzialania Kxxx, gdzie Kxxx oznacza numer danego przekaźnika WYJ Tryb dzial.k601 NO bez podtrzymania Znaczenie poszczególnych opcji jest następujące: NO bez podtrzymania styk zewrze się po wystąpieniu przyczyny przypisanej do przekaźnika i rozewrze się po jej zaniku NO kasowane-reczne styk zewrze się po wystąpieniu przyczyny przypisanej do przekaźnika i rozewrze się po skasowaniu ręcznym z menu urządzenia /Dzialanie/Sterowanie i testow./glow/ GLOW Zerow.zatrz.WYL UZ wykonaj NO kasowane-zakloc styk zewrze się po wystąpieniu przyczyny przypisanej do przekaźnika i rozewrze się po wystąpieniu kolejnego zakłócenia lub po ręcznym skasowaniu NO kasow.-zakl.syst styk zewrze się po wystąpieniu przyczyny przypisanej do przekaźnika i rozewrze się po wystąpieniu kolejnego zakłócenia systemowego (dwa kolejne wyłączenia w ramach cyklu SPZ - WZW są traktowane jako pojedyncze zakłócenie systemowe) NZ bez podtrzymania styk rozewrze się po wystąpieniu przyczyny przypisanej do przekaźnika i zewrze się po jej zaniku NZ kasowane-reczne styk rozewrze się po wystąpieniu przyczyny przypisanej do przekaźnika i zewrze się po skasowaniu ręcznym z menu urządzenia (patrz NO kasowane-reczne ) Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 21/73

22 1.3 Aplikacja pola odpływowego linii kablowej Obwody sygnalizacyjne Obwody okręŝne Stan połoŝenia łączników Wyłącznik Odłącznik szynowy Odłącznik liniowy Uziemnik Awaryjne wyłączenie Sygnalizacja ostrzegawcza Blokada / Uszkodzenie OstrzeŜenie Up Sygnalizacja rozbrojenia napędu Zabezp. szyn Rezerwa wyłączn. (+) (+) Wył Od1 Od2 Uz X063: 1 X063: 2 X063: 4 X063: 5 X063: 7 X063: 8 X073: 1 X073: 2 X091: 1 X091: 3 X091: 5 X091: 7 X091: 8 X092: 6 X092: 8 X092: 1 U601 U602 U603 U604 U605 U606 U701 U702 K901 K902 K903 K908 K904 K905 K906 K907 X063: 3 X063: 6 X063: 9 X073: 3 X091: 2 X091: 4 X091: 6 X091: 9 X092: 7 X092: 2 X092: 3 X092: 4 X092: 5 H1 Up Al LRW Aw (-) ZS Rys. 7 Konfiguracja obwodów sygnalizacyjnych i obwodów okręŝnych dla pola odpływowego linii kablowej. Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 22/73

23 Obwody sterowania i zabezpieczeń Kontrola napięcia sygnaliz. (+), (-) Kontrola zbrojenia napędu wyłącznika Kasowanie sygnaliz. LED Gotowość do zalaczenia Zamknięcie od od sterownika telemech. Zamknięcie Otwarcie Sterowanie wyłącznikiem od sterownika Otwarcie od telemech. Otwarcie wyłączenie Zamknięcie wyłącznika Zasilanie (+) St PPZ St PPO X092: 9 X093: 2 X093: 4 X093: 5 X073: 4 X073: 5 X073: 7 X073: 8 X061: 1 X061: 2 X093: 7 U901 U902 U903 U904 U703 U704 U705 U706 K601 K602 Zasilacz X093: 1 X093: 3 X093: 6 X073: 6 X073: 9 X061: 3 X061: 4 X061: 5 X061: 6 X093: 8 X093: 9 Q1 OW ZW (-) Rys. 8 Konfiguracja obwodów sterowania pola odpływowego linii kablowej. Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 23/73

24 1.3.1 Opis aplikacji ZałoŜono, Ŝe pole odpływowe wyposaŝone jest w 4 łączniki: wyłącznik, odłączniki szynowy i liniowy oraz uziemnik, których stan połoŝenia kontrolowany będzie dwubitowo. W tym celu wersję podstawową P139 naleŝy uzupełnić o dodatkowy moduł wejść/wyjść. Na wyświetlaczu odwzorowany jest schemat synoptyczny pola o numerze 23 Wersja konstrukcyjna P139 wyposaŝony jest w dodatkowe moduły: moduł pomiaru napięcia typ T 4I /4U oraz moduł wejść/wyjść typ X 6we/6wy. Obwody sygnalizacyjne i okręŝne Odwzorowanie poszczególnych łączników naleŝy przyporządkować do wejść cyfrowych zgodnie z rys. 7. Do przekaźnika K901 Awaryjne wyłączenie Aw przypisane jest równanie logiczne (funkcja LOGIC), które grupuje wszystkie sygnały wyłączające od zabezpieczeń i automatyk. Nie uwzględnia natomiast wyłączeń operacyjnych ze sterownika i z telemechaniki. Przekaźnik K902 Alarm skonfigurowany jest w ten sposób, Ŝe w przypadku poprawnej pracy, po zasileniu P139 napięciem pomocniczym, jego styki X091:5 X091:6 rozwierają się. Styki te zewrą się kaŝdorazowo po zablokowaniu przekaźnika (np. w trakcie zmiany nastaw) lub po jego uszkodzeniu sprzętowym, które równieŝ skutkuje równoległym zablokowaniem urządzenia (patrz punkt 2.2.7). Do przekaźnika K903 OstrzeŜenie Up przypisane jest równanie logiczne (funkcja LOGIK), które grupuje wszystkie sygnały, które mają taką sygnalizację pobudzić. Poszczególnymi jego elementami mogą być: sygnalizacja braku zbrojenia napędu, brak napięcia sygnalizacyjnego lub zadziałanie pierwszego stopnia zabezpieczenia ziemnozwarciowego. Przekaźnik K908 Napęd rozbrojony zwiera swoje zestyki w przypadku stwierdzenia braku napięcia na wejściu U901 po nastawionym czasie. P139 moŝe współpracować z obwodami okręŝnymi: zabezpieczenia szyn i rezerwy wyłącznikowej. W przypadku ZS przekaźnik K904 zewrze swoje styki kaŝdorazowo po pobudzeniu zabezpieczenia nadprądowego fazowego I>> tak długo, jak długo utrzymywać się będzie to pobudzenie. W ten sposób zostanie uaktywniona szyna ZS Do realizacji LRW wykorzystana jest dedykowana funkcja dostępna w menu P139. Obwody sterowania Poprzez wejście U901 kontroluje się stan napięć sygnalizacyjnych poprzez przypisanie do niego funkcji logicznej, która bierze udział w sygnalizacji ostrzegawczej pobudzając przekaźnik K903. Wejście U902 realizuje funkcję kontroli stanu nazbrojenia wyłącznika. Wykorzystuje ona jedno z równań logicznych jak to pokazano na przykładzie w punkcie Poprzez wejście U903 moŝna zdalnie kasować diody LED. Realizuje to sygnał GLOW Zerowanie LED ZEW który naleŝy bezpośrednio przypisać do wejścia cyfrowego. Kolejne wejścia U703 do U706 realizują funkcje otwierania i zamykania wyłącznika (patrz pkt ). Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 24/73

25 1.3.2 Automatyka SCO i SPZ po SCO W przypadku potrzeby wykorzystania automatyki SCO, moŝna zrealizować ją w P139 wykorzystując zabezpieczenie częstotliwościowe i wewnętrzną logikę. Przykładowa struktura blokowa takiej logiki wraz z automatyką SPZ po SCO pokazana jest na rys. 9. Do prawidłowego działania zabezpieczenia częstotliwościowego wymagane jest podłączenie fazowych napięć pomiarowych. tf2< OR 1> T Wyj 1 OW (SCO) Wyj 2 f1< AND & T Wyj 3 ZW (SpS) AND & Rys. 9 Struktura logiki SCO i SPZ po SCO. Opis struktury: W przypadku spadku częstotliwości pobudzi się człon częstotliwościowy f1<, który jest zarazem kryterium odciąŝenia, a następnie po czasie zwłoki niŝej nastawione kryterium f2<, które spowoduje wysłanie impulsu OW (równanie logiczne nr 2). Jednocześnie układ podtrzyma się aŝ do jego skasowania sygnałem SpS (zanegowane wejście równania logicznego nr 3). Po odrestaurowaniu się częstotliwości odwzbudzi się kryterium f1< i przy wciąŝ wysokim równaniu logicznym nr 1 spowoduje aktywację równania logicznego nr 3 i wysłanie impulsu na zamknięcie wyłącznika SpS. Sygnał ten wyzeruje bramkę pomocniczą równania nr 1 i układ powróci do stanu początkowego. f f nom f1 = 49,5 Hz f2 = 48,5 Hz Wyłącz Załącz t t Propozycja wykorzystania funkcji zabezpieczeniowych Funkcje zabezpieczeniowe Nadprądowe zwarciowe Nadprądowe przeciąŝeniowe Nadprądowe ziemnozwarciowe podstawowe Nadprądowe ziemnozwarciowe dodatkowe dla sieci uziemionej przez rezystor SCO częstotliwościowe P139 NPN I>>: bezkierunkowe lub kierunkowe (z funkcją KIER) NPN I>: bezkierunkowe lub TERM Iref (model cieplny) NPN Io>: bezkierunkowe lub ZDKSU admitancyjne kierunkowe G(N)> / B(N)> NPN Io>>: bezkierunkowe f<> f2 wyłączenie f<> f1 odciąŝenie Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 25/73

26 1.3.4 Opis listwy zaciskowej P139 w polu liniowym kablowym Listwa Zacisk Opis sygnału Typ X9-1 COM1 dane odbierane Rx- 02 X9-2 COM1 dane odbierane Rx+ X9-3 COM1 uziemienie GND X9-4 COM1 dane wysyłane Tx- X9-5 COM1 dane wysyłane Tx- X041-1 Napięcie fazy L1 U1 (początek) pomiarowe 04 X041-2 Napięcie fazy L2 U2 (początek) wejścia X041-3 Napięcie fazy L3 U3 (początek) napięciowe X041-4 Napięcie fazy L1, L2, L3 (koniec) X041-5 Napięcie składowej zerowej 3Uo (początek) X041-6 Napięcie składowej zerowej 3Uo (koniec) X042-1 Prąd fazy L1 I1 (początek) pomiarowe X042-2 Prąd fazy L1 I1 (koniec) wejścia X042-3 Prąd fazy L2 I2 (początek) prądowe X042-4 Prąd fazy L2 I2 (koniec) X042-5 Prąd fazy L3 I3 (początek) X042-6 Prąd fazy L3 I3 (koniec) X042-7 Prąd Io z przekładnika Ferrantiego Io X042-8 Przewód neutralny pomiaru prądu z przekładnika Ferrantiego X061-1 Napięcie pomocnicze przekaźników K601, K X061-2 < Nie wykorzystany > X061-3 Otwarcie wyłącznika Wyl K601 X061-4 < Nie wykorzystany > X061-5 Zamknięcie wyłącznika Wyl K602 X061-6 < Nie wykorzystany > X061-7 < Nie wykorzystany > X061-8 < Nie wykorzystany > X061-9 < Nie wykorzystany > X063-1 Kontrola stanu połoŝenia wyłącznika Wyl otwarty U601 X063-2 Kontrola stanu połoŝenia wyłącznika Wyl zamknięty U602 X063-3 Minus napięcia pomocniczego X063-4 Kontrola stanu połoŝenia odłącznika szynowego Od1 - otwarty U603 X063-5 Kontrola stanu połoŝenia odłącznika szynowego Od1 - zamknięty U604 X063-6 Minus napięcia pomocniczego X063-7 Kontrola stanu połoŝenia odłącznika liniowego Od2 - otwarty U605 X063-8 Kontrola stanu połoŝenia odłącznika liniowego Od2 - zamknięty U606 X063-9 Minus napięcia pomocniczego X073-1 Kontrola stanu połoŝenia uziemnika Uz otwarty U X073-2 Kontrola stanu połoŝenia uziemnika Uz zamknięty U702 X073-3 Minus napięcia pomocniczego X073-4 Sterowanie na zamknięcie wyłącznika ze sterownika U703 X073-5 Sterowanie na zamknięcie wyłącznika z telemechaniki U704 X073-6 Minus napięcia pomocniczego X073-7 Sterowanie na otwarcie wyłącznika ze sterownika U705 X073-8 Sterowanie na otwarcie wyłącznika z telemechaniki U706 X073-9 Minus napięcia pomocniczego Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 26/73

27 X091-1 Napięcie pomocnicze sygnalizacji 09 X091-2 Awaryjne wyłączenie Aw sygnał na szynę K901 X091-3 < Nie wykorzystany > X091-4 < Nie wykorzystany > X091-5 Napięcie pomocnicze sygnalizacji X091-6 Sygnalizacja uszkodzenia sprzętowego P139 watchdog K902 X091-7 < Nie wykorzystany > X091-8 Napięcie pomocnicze sygnalizacji X091-9 Sygnalizacja uprzedzenia o wyłączenia Up sygnał na szynę K903 X092-1 Napięcie pomocnicze obwodów okręŝnych X092-2 Pobudzenie szyny zabezpieczenia szyn ZS K904 X092-3 Pobudzenie automatyki LRW sygnał na szynę K905 X092-4 < Nie wykorzystany > X092-5 < Nie wykorzystany > X092-6 < Nie wykorzystany > X092-7 Sygnalizacja braku zbrojenia napędu K908 X092-8 Napięcie pomocnicze sygnalizacji X092-9 Kontrola napięcia sygnalizacyjnego (+), (-) U901 X093-1 Minus napięcia pomocniczego X093-2 Kontrola zbrojenia napędu wyłącznika U902 X093-3 Minus napięcia pomocniczego X093-4 Kasowanie sygnalizacji LED U903 X093-5 Gotowość do załączenia U904 X093-6 Minus napięcia pomocniczego X093-7 Zasilanie P139 - plus napięcia pomocniczego X093-8 Zasilanie P139 - minus napięcia pomocniczego X093-9 Uziemienie P139 Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 27/73

28 1.4 Aplikacja pola odpływowego linii napowietrznej Obwody sygnalizacyjne Obwody okręŝne Stan połoŝenia łączników Wyłącznik Odłącznik szynowy Uziemnik Awaryjne wyłączenie Sygnalizacja ostrzegawcza Blokada / Uszkodzenie OstrzeŜenie Up Sygnalizacja rozbrojenia napędu Sygnalizacja zadziałania zabezp. ziemnozw. Zabezp. szyn Rezerwa wyłączn. (+) (+) (+) Wył Od1 Uz X063: 1 X063: 2 X063: 4 X063: 5 X063: 7 X063: 8 X091: 1 X091: 3 X091: 5 X091: 7 X091: 8 X092: 6 X092: 8 X061: 7 X061: 8 X092: 1 U601 U602 U603 U604 U605 U606 K901 K902 K903 K908 K603 K904 K905 X063: 3 X063: 6 X063: 9 X091: 2 X091: 4 X091: 6 X091: 9 X092: 7 X061: 9 X062: 1 X092: 2 X092: 3 H1 H2 Up Al LRW Aw (-) ZS Rys. 10 Konfiguracja obwodów sygnalizacyjnych i obwodów okręŝnych dla pola odpływowego linii napowietrznej.. Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 28/73

29 Obwody sterowania i zabezpieczeń Kontrola napięcia sygnaliz. (+), (-) Kontrola Sterowanie wyłącznikiem zbrojenia napędu wyłącznika Blokow. SPZ Odblokow. SPZ Otwarcie wyłączenie Zamknięcie wyłącznika Zasilanie (+) ŁA1 X092: 9 X093: 2 X093: 4 X093: 5 X061: 1 X061: 2 X093: 7 U901 U902 U903 U904 K601 K602 Zasilacz X093: 1 X093: 3 X093: 6 X061: 3 X061: 4 X061: 5 X061: 6 X093: 8 X093: 9 Q1 OW ZW (-) Rys. 11 Konfiguracja obwodów sterowania dla pola odpływowego linii napowietrznej.. Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 29/73

30 1.4.1 Opis aplikacji ZałoŜono, Ŝe pole odpływowe wyposaŝone jest w 3 łączniki: wyłącznik, odłącznik szynowy i uziemnik, których stan połoŝenia kontrolowany jest dwubitowo. PoniŜsza aplikacja jest przykładem wykorzystania podstawowych moŝliwości P139 i jest oparta na bazowej wersji sprzętowej bez dodatkowego modułu wejść/wyjść. Na wyświetlaczu odwzorowany jest schemat synoptyczny pola o numerze 19. Wersja konstrukcyjna P139 wyposaŝony jest tylko w jeden dodatkowy moduł pomiaru napięcia typ T 4I /4U, dzięki któremu realizowana jest funkcja kierunkowości zabezpieczenia ziemnozwarciowego. Obwody sygnalizacyjne i okręŝne Odwzorowanie poszczególnych łączników naleŝy przyporządkować do wejść cyfrowych zgodnie z rys. 10. Pozostałe wyjścia sygnalizacyjne zrealizowano w oparciu o przekaźniki: K901 Awaryjne wyłączenie Aw, K902 Alarm, K903 OstrzeŜenie Up, K904 Zabezpieczenie szyn ZS K905 Lokalna rezerwa wyłącznikowa LRW K908 Napęd rozbrojony. Sposób realizacji obwodów sygnalizacyjnych opisano w punkcie dotyczącym aplikacji pola odpływowego linii kablowej. W aplikacji wykorzystano dodatkowe wyjście przekaźnikowe K603, którego zadaniem jest stykowa informacja na drodze elektrycznej o zaistniałym w linii doziemieniu. Przypisane jest do niego równanie logiczne (funkcja LOGIK), które grupuje wszystkie sygnały od załączonych zabezpieczeń ziemnozwarciowych (kierunkowych ZDKSU i bezkierunkowych Io>). Podobnie jak dla linii kablowej, w przypadku potrzeby wykorzystania automatyki SCO, moŝna zrealizować ją wykorzystując zabezpieczenie częstotliwościowe i wewnętrzną logikę. Przykładowa struktura blokowa takiej logiki wraz z automatyką SPZ po SCO pokazana jest na rys. 9. Obwody sterowania Poprzez wejście U901 kontroluje się stan napięć sygnalizacyjnych poprzez przypisanie do niego funkcji logicznej, która bierze udział w sygnalizacji ostrzegawczej pobudzając przekaźnik K903. Wejście U902 realizuje funkcję kontroli stanu nazbrojenia wyłącznika. Do celów SPZ musi być ono inaczej zrealizowane niŝ w przypadku pola odpływowego linii kablowej. Do wejścia cyfrowego musi być przypisany sygnał SPZ WL.gotowy ZEW Stan wysoki tego sygnału świadczy o nazbrojonym napędzie i bierze udział w wewnętrznej logice aktywacji automatyki SPZ. Pozostałe 2 wolne wejścia zarezerwowano dla sterowania z zewnątrz automatyką SPZ. Do wejścia U903 przypisano sygnał SPZ Odstaw ZEW blokujący automatykę SPZ. Do wejścia U904 przypisano sygnał SPZ Zalacz ZEW odblokowujący automatykę SPZ. Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 30/73

31 1.4.2 Konfiguracja SPZ W powyŝszej aplikacji wejścia blokujące / odblokowujące działają na zasadzie przerzutnika. Jednak dla nowszych wersji oprogramowania P139 (603 / 604) moŝna zrezygnować z wejścia cyfrowego U903 z przypisaną funkcją [ ] GLOW SPZ Odstaw ZEW. Krytycznym warunkiem jest zaprogramowanie wejścia cyfrowego U904. Bez przypisania powyŝszego sygnału do wejścia cyfrowego U904 SPZ będzie nieaktywny. Blokada SPZ SPZ będzie trwale zablokowany jeśli: automatyka nie będzie załączona w menu pobudzone będzie dowolne wejście cyfrowe z przyporządkowanym sygnałem SPZ Blokada ZEW trwa sygnał wyłączający od pozostałych funkcji zabezpieczeniowych, wyłącznik nie jest nazbrojony. Podsumowanie Do realizacji automatyki SPZ naleŝy przewidzieć minimum 2 wejścia cyfrowe. Istnieje takŝe moŝliwość zdalnego przetestowania cyklu SPZ poprzez przypisanie do wejścia sygnału SPZ Test SZS A-B-C ZEW SPZ moŝna pobudzać takŝe od funkcji nadprądowych fazowych i ziemnozwarciowych oraz od dowolnych innych sygnałów poprzez skojarzenie ich z funkcją logiczną LOGIK. Podawanie impulsów wyłączających i załączających na cewki wyłącznika odbywa się poprzez przekaźniki K601 i K602, którym domyślnie przypisane są funkcje URZ01 Komenda otworz URZ01 Komenda zalacz Propozycja rekonfiguracji tych wyjść łącząca moŝliwość wyłączeń od innych funkcji opisana jest w punkcie dotyczącym aplikacji pola odpływowego linii kablowej Propozycja wykorzystania funkcji zabezpieczeniowych i automatyk Funkcje zabezpieczeniowe Nadprądowe zwarciowe Nadprądowe ziemnozwarciowe podstawowe Nadprądowe ziemnozwarciowe dodatkowe dla sieci uziemionej przez rezystor SCO częstotliwościowe Automatyka SPZ P139 NPN I>>: bezkierunkowe lub kierunkowe (z funkcją KIER) NPN Io>: bezkierunkowe lub ZDKSU admitancyjne kierunkowe G(N)> / B(N)> NPN Io>>: bezkierunkowe f<> f2 wyłączenie f<> f1 odciąŝenie SPZ Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 31/73

32 1.4.4 Opis listwy zaciskowej P139 w polu odpływowym linii napowietrznej Listwa Zacisk Opis sygnału Typ X9-1 COM1 dane odbierane Rx- 02 X9-2 COM1 dane odbierane Rx+ X9-3 COM1 uziemienie GND X9-4 COM1 dane wysyłane Tx- X9-5 COM1 dane wysyłane Tx- X041-1 Napięcie fazy L1 U1 (początek) pomiarowe 04 X041-2 Napięcie fazy L2 U2 (początek) wejścia X041-3 Napięcie fazy L3 U3 (początek) napięciowe X041-4 Napięcie fazy L1, L2, L3 (koniec) X041-5 Napięcie składowej zerowej 3Uo (początek) X041-6 Napięcie składowej zerowej 3Uo (koniec) X042-1 Prąd fazy L1 I1 (początek) pomiarowe X042-2 Prąd fazy L1 I1 (koniec) wejścia X042-3 Prąd fazy L2 I2 (początek) prądowe X042-4 Prąd fazy L2 I2 (koniec) X042-5 Prąd fazy L3 I3 (początek) X042-6 Prąd fazy L3 I3 (koniec) X042-7 Prąd Io z przekładnika Ferrantiego - Io X042-8 Przewód neutralny pomiaru prądu z przekładnika Ferrantiego X061-1 Napięcie pomocnicze przekaźników K601, K X061-2 < Nie wykorzystany > X061-3 Otwarcie wyłącznika Wyl K601 X061-4 < Nie wykorzystany > X061-5 Zamknięcie wyłącznika Wyl K602 X061-6 < Nie wykorzystany > X061-7 Napięcie pomocnicze sygnalizacji X061-8 < Nie wykorzystany > X061-9 Sygnalizacja zadziałania zabezpieczenia ziemnozwarciowego K603 X063-1 Kontrola stanu połoŝenia wyłącznika Wyl - otwarty U601 X063-2 Kontrola stanu połoŝenia wyłącznika Wyl - zamknięty U602 X063-3 Minus napięcia pomocniczego X063-4 Kontrola stanu połoŝenia odłącznika szynowego Od1 - otwarty U603 X063-5 Kontrola stanu połoŝenia odłącznika szynowego Od1 - zamknięty U604 X063-6 Minus napięcia pomocniczego X063-7 Kontrola stanu połoŝenia uziemnika Uz - otwarty U605 X063-8 Kontrola stanu połoŝenia uziemnika Uz - zamknięty U606 X063-9 Minus napięcia pomocniczego Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 32/73

33 X091-1 Napięcie pomocnicze sygnalizacji 09 X091-2 Awaryjne wyłączenie Aw sygnał na szynę K901 X091-3 < Nie wykorzystany > X091-4 < Nie wykorzystany > X091-5 Napięcie pomocnicze sygnalizacji X091-6 Sygnalizacja uszkodzenia sprzętowego P139 - watchdog K902 X091-7 < Nie wykorzystany > X091-8 Napięcie pomocnicze sygnalizacji X091-9 Sygnalizacja uprzedzenia o wyłączenia Up sygnał na szynę K903 X092-1 Napięcie pomocnicze obwodów okręŝnych X092-2 Pobudzenie szyny zabezpieczenia szyn ZS K904 X092-3 Pobudzenie automatyki LRW sygnał na szynę K905 X092-4 < Nie wykorzystany > X092-5 < Nie wykorzystany > X092-6 < Nie wykorzystany > X092-7 Sygnalizacja braku zbrojenia napędu K908 X092-8 Napięcie pomocnicze sygnalizacji X092-9 Kontrola napięcia sygnalizacyjnego (+), (-) U901 X093-1 Minus napięcia pomocniczego X093-2 Kontrola zbrojenia napędu wyłącznika U902 X093-3 Minus napięcia pomocniczego X093-4 Blokowanie automatyki SPZ U903 X093-5 Odblokowanie automatyki SPZ U904 X093-6 Minus napięcia pomocniczego X093-7 Zasilanie P139 - plus napięcia pomocniczego X093-8 Zasilanie P139 - minus napięcia pomocniczego X093-9 Uziemienie P139 Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 33/73

34 1.5 Aplikacja pola odpływowego linii obciąŝonej transformatorem Obwody sygnalizacyjne Obwody okręŝne Stan połoŝenia łączników Wyłącznik Wózek Uziemnik Wyłącznik rezystora Awaryjne wyłączenie Sygnalizacja ostrzegawcza Blokada / Uszkodzenie OstrzeŜenie Up Sygnalizacja rozbrojenia napędu Doziem. zakaz Zab. Io> manipul. dławika Zabezp. szyn Rezerwa wyłączn. (+) (+) Wył X0 Uz WR X063: 1 X063: 2 X063: 4 X063: 5 X063: 7 X063: 8 X073: 1 X091: 1 X091: 3 X091: 5 X091: 7 X091: 8 X092: 6 X092: 8 X061: 7 X092: 1 U601 U602 U603 U604 U605 U606 U701 K901 K902 K903 K908 K603 K604 K904 K905 X063: 3 X063: 6 X063: 9 X073: 3 X091: 2 X091: 4 X091: 6 X091: 9 X092: 7 X061: 9 X062: 2 X092: 2 X092: 3 H1 H2 H3 Up Al LRW Aw (-) ZS Rys. 12 Konfiguracja obwodów sygnal izacyjnych i obwodów okręŝnych dla pola odpływowego obciąŝonego transformatorem. Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 34/73

35 Obwody sterowania i zabezpieczeń Obwody sygnalizacyjne Kontrola napięcia sygnaliz. Kontrola zbrojenia napędu wyłącznika Zabezpieczenia firmowe Zamknięcie od (+), (-) Gotowość do załączenia Dławik BD I Dławik BD II Transf. BT II Transf. BT I Sterowanie wyłącznikiem Otwarcie od sterownika sterownika Otwarcie Zamknięcie Sterowanie wyłączn. rezystora Otwarcie Zamknięcie (wyłącznik) (wył + stycz) Zabezpieczenia firmowe Transf. Dławik Transf. Dławik BT I BD I BT II BD II Zasilanie (+) (+) PT1 PD1 PT2 PD2 St St X092: 9 X093: 2 X093: 4 X093: 5 X073: 2 X073: 4 X073: 5 X073: 7 X073: 8 X061: 1 X062: 4 X101: 2 X101: 8 X102: 2 X102: 8 X093: 7 U901 U902 U903 U904 U702 U703 U704 U705 U706 K601 K602 K605 K606 K1001 K1002 K1003 K1004 Zasilacz X093: 1 X093: 3 X093: 6 X073: 3 X073: 6 X073: 9 X061: 3 X061: 5 X062: 6 X062: 8 X101: 3 X101: 9 X102: 3 X102: 9 X093: 8 X093: 9 Q1 Q2 OW ZW OW ZW PS1 PS2 PS3 PS4 (-) (-) Rys. 13 Konfiguracja obwodów sterowania i sygnalizacyjnych dla pola odpływowego obciąŝonego transformatorem. Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 35/73

36 1.5.1 Opis aplikacji ZałoŜono, Ŝe pole odpływowe wyposaŝone jest w 3 łączniki: wyłącznik, wózek i uziemnik, których stan połoŝenia kontrolowany będzie dwubitowo. Na wyświetlaczu odwzorowany jest schemat synoptyczny pola o numerze 4 Wersja konstrukcyjna P139 wyposaŝony jest w dodatkowe moduły: moduł pomiaru napięcia typ T 4I /4U, moduł wejść/wyjść typ X 6we/6wy oraz moduł 6 wyjść typ X 6wy, na którym zrealizowana jest sygnalizacja ostrzegawcza zabezpieczeń firmowych transformatora. Obwody sygnalizacyjne i okręŝne Odwzorowanie poszczególnych łączników naleŝy przyporządkować do wejść cyfrowych zgodnie z rys. 12. Dodatkowo w przypadku wykorzystywania automatyki AWSC na wejście U701 naleŝy podać sygnał kontroli stanu połoŝenia wyłącznika (stycznika) rezystora. Pozostałe wyjścia sygnalizacyjne zrealizowano w oparciu o przekaźniki: K901 Awaryjne wyłączenie Aw, K902 Alarm, K903 OstrzeŜenie Up, K904 Zabezpieczenie szyn ZS K905 Lokalna rezerwa wyłącznikowa LRW K908 Napęd rozbrojony Przekaźniki K603 Doziemienie zakaz manipulacji oraz K604 Zabezpieczenie Io> dławika pełnią rolę przekaźników sygnalizacyjnych przy załączonej automatyce AWSC. Sposób realizacji obwodów sygnalizacyjnych opisano w punkcie dotyczącym aplikacji pola odpływowego linii kablowej. Obwody sterowania Poprzez wejście U901 kontroluje się stan napięć sygnalizacyjnych poprzez przypisanie do niego funkcji logicznej, która bierze udział w sygnalizacji ostrzegawczej pobudzając przekaźnik K903. Wejście U902 realizuje funkcję kontroli stanu nazbrojenia wyłącznika. Wykorzystuje ona jedno z równań logicznych jak to pokazano na przykładzie w punkcie Obwody U903, U904, U702 oraz U703 zarezerwowane są jako zabezpieczenia firmowe transformatora i dławika: zabezpieczenia temperaturowe i współpracujące z przekaźnikami Buchholza. Podłączone do nich sygnały logiczne biorą udział w tworzeniu komendy wyłączającej skojarzonej z przekaźnikiem K601. Dodatkowo pobudzeniu danego wejścia cyfrowego towarzyszy sygnalizacja na drodze elektrycznej poprzez skojarzone z nimi wyjścia sygnałowe K1001, K1002, K1003 oraz K1004. Poprzez wejścia U705 i U706 realizowane są komendy sterownicze wyłącznika polowego Q1 (patrz pkt ). Na potrzeby automatyki AWSC skonfigurowane zostały dodatkowe 2 wyjścia sterownicze: K605 oraz K606. Poprzez pierwsze z nich realizowana jest komenda otwarcia wyłącznika, która jest wynikiem realizacji AWSC poprzez moduł LOGIK. Drugie wyjście jest wspólne dla obwodów współpracujących z wyłącznikiem i ze stycznikiem i realizuje komendę zamykania danego łącznika wymuszenia składowej czynnej. Uaktywnienie opcji blokowania wyłączenia od 2-ej harmonicznej prądu konfiguruje się poprzez nastawę /Parametry/Paramatry funkcyjne/funkcje/glow/ GLOW Tryb blok.pr.magn. Fazo-czuly Fazo-czuly uwzględnianie 2-ej harmonicznej w dowolnej fazie; Nie fazo-czuly - uwzględnianie 2-ej harmonicznej we wszystkich fazach jednocześnie. Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 36/73

37 1.5.2 Konfiguracja AWSC Cała automatyka wymuszania składowej czynnej zrealizowana jest w oparciu o konstrukcję równań logicznych w module LOGIK. Przykładowa konfiguracja AWSC oraz jej przebieg moŝe wyglądać następująco: Automatyka AWSC moŝe być załączona do pracy poprzez ustawienie parametru /Parametry/Paramatry funkcyjne/funkcje/logik/ LOGIK Ustaw 1 UZ Tak Po pobudzeniu pierwszego stopnia zabezpieczenia ziemnozwarciowego IN> następuje wygenerowanie stanu logicznego zakaz manipulacji i rozpoczęcie odmierzania czasu zwłoki. Jeśli po tym czasie pobudzenie członu nadprądowego utrzymuje się nadal - następuje rozpoczęcie biegu AWSC. Poprzez ustawienie parametru /Parametry/Paramatry funkcyjne/funkcje/logik/ LOGIK Ustaw 2 UZ Tak uŝytkownik moŝe zadeklarować jaki element wykonawczy wykorzystywany jest do wymuszania składowej czynnej. Gdy wykorzystywany jest stycznik naleŝy ustawić wartość = 0, gdy wykorzystywany jest wyłącznik naleŝy ustawić wartość = 1. W pierwszym przypadku (stycznik) po odliczeniu czasu zwłoki następuje podanie napięcia na cewkę stycznika załączającego rezystor w obwodzie dławika i rozpoczęcie odmierzania czasu załączenia rezystora. Po nastawionym czasie następuje zdjęcie napięcia z cewki stycznika i w rezultacie otwarcie obwodu rezystora. W drugim przypadku (wyłącznik) po odliczeniu czasu zwłoki następuje wysłanie komendy załączającej wyłącznik w obwodzie rezystora oraz sprawdzenie stanu połoŝenia tego wyłącznika. Stan otwarty świadczy o niesprawności w obwodzie wymuszania. Zostaje w tym przypadku wygenerowany sygnał uprzedzenia Up. W przypadku gdy zostanie potwierdzony stan wyłącznika rezystora zamknięty nastąpi rozpoczęcie odmierzania czasu załączenia rezystora, a po jego odmierzeniu wygenerowanie komendy na wyłączenie wyłącznika. Bezpośrednio po tym czasie następuje start odmierzania kolejnej zwłoki czasowej. Przez ten czas zablokowana jest moŝliwość kolejnego cyklu AWSC, czyli ponownego zamknięcia stycznika lub wyłącznika. Jest to czas niezbędny do ostygnięcia rezystora. Dla stycznika - po próbie wyłączenia rezystora sprawdzany jest warunek, czy został on wyłączony. Jeśli nie (sklejenie zestyków stycznika) następuje w zaleŝności od ustawienia parametru /Parametry/Paramatry funkcyjne/funkcje/logik/ LOGIK Ustaw 3 UZ Tak wyłączenie transformatora potrzeb własnych lub sygnalizacja Up. Jeśli natomiast rezystor został wyłączony sprawdzony zostaje warunek, czy pobudzenie od zabezpieczenia ziemnozwarciowego nadal się utrzymuje. Jeśli tak pobudzona zostaje sygnalizacja ostrzegawcza. Dla wyłącznika po jego wyłączeniu sprawdzany jest stan połoŝenia wyłącznika. Jeśli rezystor nie został wyłączony, a pobudzenie zabezpieczenia ziemnozwarciowego zanikło - pobudzona zostaje sygnalizacja ostrzegawcza. Jeśli zabezpieczenie ziemnozwarciowe jest nadal pobudzone bez względu na stan połoŝenia wyłącznika w torze wymuszania następuje w zaleŝności od wyboru: wysłanie sygnału na wyłączenie wyłącznika transformatora potrzeb własnych lub pobudzenie sygnalizacji Up. Do realizacji AWSC wymagane jest podłączenie obwodu przekładnika Ferrantiego kontrolującego wartość prądu ziemnozwarciowego w obwodzie dławika (rys. 3). Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 37/73

38 1.5.3 Propozycja wykorzystania funkcji zabezpieczeniowych i automatyk Funkcje zabezpieczeniowe Nadprądowe zwarciowe Nadprądowe przetęŝeniowe Nadprądowe ziemnozwarciowe podstawowe Od asymetrii Automatyka AWSC P139 NPN I>>: bezkierunkowe lub kierunkowe (z funkcją KIER) NPN I>: bezkierunkowe lub kierunkowe (z funkcją KIER) NPN Io>: bezkierunkowe Ineg> oraz Ineg>> w module I2>: - Ineg> na sygnał z charakterystyką niezaleŝną lub zaleŝną - Ineg>> na wyłącz z charakterystyką niezaleŝną LOGIK Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 38/73

39 1.5.4 Opis listwy zaciskowej P139 w polu odpływowym obciąŝonym transformatorem Listwa Zacisk Opis sygnału Typ X9-1 COM1 dane odbierane Rx- 02 X9-2 COM1 dane odbierane Rx+ X9-3 COM1 uziemienie GND X9-4 COM1 dane wysyłane Tx- X9-5 COM1 dane wysyłane Tx- X041-1 Napięcie fazy L1 U1 (początek) pomiarowe 04 X041-2 Napięcie fazy L2 U2 (początek) wejścia X041-3 Napięcie fazy L3 U3 (początek) napięciowe X041-4 Napięcie fazy L1, L2, L3 (koniec) X041-5 Napięcie składowej zerowej 3Uo (początek) X041-6 Napięcie składowej zerowej 3Uo (koniec) X042-1 Prąd fazy L1 I1 (początek) pomiarowe X042-2 Prąd fazy L1 I1 (koniec) wejścia X042-3 Prąd fazy L2 I2 (początek) prądowe X042-4 Prąd fazy L2 I2 (koniec) X042-5 Prąd fazy L3 I3 (początek) X042-6 Prąd fazy L3 I3 (koniec) X042-7 Prąd Io z przekładnika Ferrantiego obwodu dławika - Io X042-8 Przewód neutralny pomiaru prądu z przekładnika Ferrantiego X061-1 Napięcie pomocnicze przekaźników K601, K X061-2 < Nie wykorzystany > X061-3 Otwarcie wyłącznika Wyl K601 X061-4 < Nie wykorzystany > X061-5 Zamknięcie wyłącznika Wyl K602 X061-6 < Nie wykorzystany > X061-7 Napięcie pomocnicze przekaźników K603, K604 X061-8 < Nie wykorzystany > X061-9 Sygnalizacja doziemienia zakaz manipulacji K603 X062-1 < Nie wykorzystany > X062-2 Sygnalizacja zadziałania zabezpieczenia IN> dławika K604 X062-3 < Nie wykorzystany > X062-4 Napięcie pomocnicze przekaźników K605, K606 X062-5 < Nie wykorzystany > X062-6 Otwarcie wyłącznika rezystora K605 X062-7 < Nie wykorzystany > X062-8 Zamknięcie wyłącznika rezystora K606 X062-9 < Nie wykorzystany > X063-1 Kontrola stanu połoŝenia wyłącznika Wyl - otwarty U601 X063-2 Kontrola stanu połoŝenia wyłącznika Wyl - zamknięty U602 X063-3 Minus napięcia pomocniczego X063-4 Kontrola stanu połoŝenia wózka Od1 - próba U603 X063-5 Kontrola stanu połoŝenia wózka Od1 - praca U604 X063-6 Minus napięcia pomocniczego X063-7 Kontrola stanu połoŝenia uziemnika Uz - otwarty U605 X063-8 Kontrola stanu połoŝenia uziemnika Uz - zamknięty U606 X063-9 Minus napięcia pomocniczego Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 39/73

40 X073-1 Kontrola stanu połoŝenia wyłącznika (stycznika) rezystora - zamknięty U X073-2 Zabezpieczenie przepływowe transformatora BT II U702 X073-3 Minus napięcia pomocniczego X073-4 Zabezpieczenie przepływowe dławika BD II U703 X073-5 Sygnał gotowości do załączenia U704 X073-6 Minus napięcia pomocniczego X073-7 Sterowanie na zamknięcie wyłącznika ze sterownika U705 X073-8 Sterowanie na otwarcie wyłącznika ze sterownika U706 X073-9 Minus napięcia pomocniczego X091-1 Napięcie pomocnicze sygnalizacji 09 X091-2 Awaryjne wyłączenie Aw sygnał na szynę K901 X091-3 < Nie wykorzystany > X091-4 < Nie wykorzystany > X091-5 Napięcie pomocnicze sygnalizacji X091-6 Sygnalizacja uszkodzenia sprzętowego P139 - watchdog K902 X091-7 < Nie wykorzystany > X091-8 Napięcie pomocnicze sygnalizacji X091-9 Sygnalizacja uprzedzenia o wyłączenia Up sygnał na szynę K903 X092-1 Napięcie pomocnicze obwodów okręŝnych X092-2 Pobudzenie szyny zabezpieczenia szyn ZS K904 X092-3 Pobudzenie automatyki LRW sygnał na szynę K905 X092-4 < Nie wykorzystany > X092-5 < Nie wykorzystany > X092-6 < Nie wykorzystany > X092-7 Sygnalizacja braku zbrojenia napędu K908 X092-8 Napięcie pomocnicze sygnalizacji X092-9 Kontrola napięcia sygnalizacyjnego (+), (-) U901 X093-1 Minus napięcia pomocniczego X093-2 Kontrola zbrojenia napędu wyłącznika U902 X093-3 Minus napięcia pomocniczego X093-4 Zabezpieczenie temperaturowe transformatora BT I U903 X093-5 Zabezpieczenie temperaturowe dławika BD I U904 X093-6 Minus napięcia pomocniczego X093-7 Zasilanie P139 - plus napięcia pomocniczego X093-8 Zasilanie P139 - minus napięcia pomocniczego X093-9 Uziemienie P139 X101-1 < Nie wykorzystany > 10 X101-2 Napięcie pomocnicze sygnalizacji X101-3 Zadziałanie zabezpieczenia temperaturowego transformatora BT I K1001 X101-4 < Nie wykorzystany > X101-5 < Nie wykorzystany > X101-6 < Nie wykorzystany > X101-7 < Nie wykorzystany > X101-8 Napięcie pomocnicze sygnalizacji X101-9 Zadziałanie zabezpieczenia temperaturowego dławika BD I K1002 X102-1 < Nie wykorzystany > X102-2 Napięcie pomocnicze sygnalizacji X102-3 Zadziałanie zabezpieczenia przepływowego transformatora BT II K1003 X102-4 < Nie wykorzystany > X102-5 < Nie wykorzystany > X102-6 < Nie wykorzystany > X102-7 < Nie wykorzystany > X102-8 Napięcie pomocnicze sygnalizacji X102-9 Zadziałanie zabezpieczenia przepływowego dławika BD II K1004 Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 40/73

41 1.6 Aplikacja pola baterii kondensatorów Obwody sygnalizacyjne Obwody okręŝne Stan połoŝenia łączników Wyłącznik Odłącznik szynowy Uziemnik Awaryjne wyłączenie Sygnalizacja ostrzegawcza Blokada / Uszkodzenie OstrzeŜenie Up Sygnalizacja rozbrojenia napędu Sygnalizacja zadziałania zabezp. ziemnozw. Zabezp. szyn Rezerwa wyłączn. (+) (+) (+) Wył Od1 Uz X063: 1 X063: 2 X063: 4 X063: 5 X063: 7 X063: 8 X091: 1 X091: 3 X091: 5 X091: 7 X091: 8 X092: 6 X092: 8 X061: 7 X061: 8 X092: 1 U601 U602 U603 U604 U605 U606 K901 K902 K903 K908 K603 K904 K905 X063: 3 X063: 6 X063: 9 X091: 2 X091: 4 X091: 6 X091: 9 X092: 7 X061: 9 X062: 1 X092: 2 X092: 3 H1 H2 Up Al LRW Aw (-) ZS Rys. 14 Konfiguracja obwodów sygnalizacyjnych i obwodów okręŝnych dla pola baterii kondensatorów. Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 41/73

42 Obwody sterowania i zabezpieczeń Kontrola napięcia sygnaliz. Kontrola zbrojenia napędu wyłącznika Automatyka BKR Zamknięcie od (+), (-) Gotowość do załączenia Otwarcie wył. z pola trafo Sterow. z zegara zewn. Zablok. Odblok. Sterowanie wyłącznikiem Otwarcie od sterownika sterownika Otwarcie Zamknięcie Zasilanie (+) PB1 PB2 PZZ PT St St X092: 9 X093: 2 X093: 4 X073: 1 X073: 2 X073: 4 X073: 5 X073: 7 X073: 8 X061: 1 X093: 7 U901 U902 U903 U701 U702 U703 U704 U705 U706 K601 K602 Zasilacz X093: 1 X093: 3 X093: 6 X073: 3 X073: 6 X073: 9 X061: 3 X061: 5 X093: 8 X093: 9 Q1 OW ZW (-) Rys. 15 Konfiguracja obwodów sterowania dla pola baterii kondensatorów. Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 42/73

43 1.6.1 Opis aplikacji ZałoŜono, Ŝe pole baterii kondensatorów wyposaŝone jest w 3 łączniki: wyłącznik, odłączniki szynowy oraz uziemnik, których stan połoŝenia kontrolowany będzie dwubitowo. Na potrzeby realizacji automatyki BKR wersję podstawową P139 naleŝy uzupełnić o dodatkowy moduł wejść/wyjść. Na wyświetlaczu odwzorowany jest schemat synoptyczny pola o numerze 19 Wersja konstrukcyjna P139 wyposaŝony jest w dodatkowe moduły: moduł pomiaru napięcia typ T 4I /4U oraz moduł wejść/wyjść typ X 6we/6wy. Obwody sygnalizacyjne i okręŝne Odwzorowanie poszczególnych łączników naleŝy przyporządkować do wejść cyfrowych zgodnie z rys. 14. Wyjścia sygnalizacyjne zrealizowano w oparciu o przekaźniki: K901 Awaryjne wyłączenie Aw, K902 Alarm, K903 OstrzeŜenie Up, K904 Zabezpieczenie szyn ZS K905 Lokalna rezerwa wyłącznikowa LRW K908 Napęd rozbrojony Przekaźnik K603 Sygnalizacja zadziałania zabezpieczenia ziemnozwarciowego ma za zadanie przekazanie informacji na drodze elektrycznej o zwarciu wewnętrznym baterii. Sposób realizacji obwodów sygnalizacyjnych opisano w punkcie dotyczącym aplikacji pola odpływowego linii kablowej. Obwody sterowania Poprzez wejście U901 kontroluje się stan napięć sygnalizacyjnych poprzez przypisanie do niego funkcji logicznej, która bierze udział w sygnalizacji ostrzegawczej pobudzając przekaźnik K903. Wejście U902 realizuje funkcję kontroli stanu nazbrojenia wyłącznika. Wykorzystuje ona jedno z równań logicznych jak to pokazano na przykładzie w punkcie Obwody U903, U701, U702 oraz U703 wykorzystywane są do realizacji automatyki BKR Poprzez wejścia U705 i U706 realizowane są komendy sterownicze wyłącznika polowego Q1 (patrz pkt ) Automatyka BKR Ze względu na ograniczoną moŝliwość nastawy wewnętrznych bloków czasowych w module LOGIK (max. opóźnienie 600 s) w P139 nie moŝna zrealizować wbudowanego, autonomicznego automatu BKR z moŝliwością nastaw parametrów czasowych. BKR musi opierać się na współpracy z zewnętrznym zegarem. Do tego celu słuŝy dedykowane wejście U702, do którego przypisana jest funkcja logiczna modułu LOGIK. W powyŝszym przykładzie zakłada się, Ŝe zegar steruje wyłącznikiem na jego zamknięcie poprzez podanie ciągłego sygnału napięciowego na wejście cyfrowe. Z chwilą zaniku tego napięcia na wejściu następuje otwarcie wyłącznika. MoŜliwa jest równieŝ aplikacja, w której zegar podaje impulsy odpowiednio załączające i wyłączające wyłącznik baterii. Algorytm decyzyjny w tym przypadku realizowany jest równieŝ poprzez moduł LOGIK dzięki zastosowaniu klucza logicznego z moŝliwością blokowania i odblokowywania po zaniku impulsu inicjującego BKR. Poprzez wejścia U903 i U701 moŝna zablokować lub odblokować BKR. W powyŝszej aplikacji sygnały te mają charakter impulsów (podanie jednokrotnego impulsu na wejście U903 blokuje BKR, a podanie jednokrotnego impulsu na wejście U701 odblokowuje BKR). Układ blokowania moŝna takŝe zrealizować wykorzystując tylko 1 wejście U903. Trwałe podanie na nie napięcia blokuje BKR, a jego zdjęcie odblokowuje BKR. Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 43/73

44 1.6.3 Propozycja wykorzystania funkcji zabezpieczeniowych Funkcje zabezpieczeniowe Nadprądowe zwarciowe Nadprądowe przeciąŝeniowe Nadprądowe ziemnozwarciowe od zwarć wewnętrznych P139 NPN I>>: bezkierunkowe lub kierunkowe (z funkcją KIER) NPN I>: bezkierunkowe lub TERM Iref (model cieplny) NPN Io>: bezkierunkowe Podnapięciowe U<> U< Automatyka BKR LOGIK Opis listwy zaciskowej P139 w polu baterii kondensatorów Listwa Zacisk Opis sygnału Typ X9-1 COM1 dane odbierane Rx- 02 X9-2 COM1 dane odbierane Rx+ X9-3 COM1 uziemienie GND X9-4 COM1 dane wysyłane Tx- X9-5 COM1 dane wysyłane Tx- X041-1 Napięcie fazy L1 U1 (początek) pomiarowe 04 X041-2 Napięcie fazy L2 U2 (początek) wejścia X041-3 Napięcie fazy L3 U3 (początek) napięciowe X041-4 Napięcie fazy L1, L2, L3 (koniec) X041-5 Napięcie składowej zerowej 3Uo (początek) X041-6 Napięcie składowej zerowej 3Uo (koniec) X042-1 Prąd fazy L1 I1 (początek) pomiarowe X042-2 Prąd fazy L1 I1 (koniec) wejścia X042-3 Prąd fazy L2 I2 (początek) prądowe X042-4 Prąd fazy L2 I2 (koniec) X042-5 Prąd fazy L3 I3 (początek) X042-6 Prąd fazy L3 I3 (koniec) X042-7 Prąd Io z przekładnika Ferrantiego - Io X042-8 Przewód neutralny pomiaru prądu z przekładnika Ferrantiego X061-1 Napięcie pomocnicze przekaźników K601, K X061-2 < Nie wykorzystany > X061-3 Otwarcie wyłącznika Wyl K601 X061-4 < Nie wykorzystany > X061-5 Zamknięcie wyłącznika Wyl K602 X061-6 < Nie wykorzystany > X061-7 Napięcie pomocnicze sygnalizacji X061-8 < Nie wykorzystany > X061-9 Sygnalizacja zadziałania zabezpieczenia ziemnozwarciowego K603 X063-1 Kontrola stanu połoŝenia wyłącznika Wyl - otwarty U601 X063-2 Kontrola stanu połoŝenia wyłącznika Wyl - zamknięty U602 X063-3 Minus napięcia pomocniczego X063-4 Kontrola stanu połoŝenia odłącznika szynowego Od1 - otwarty U603 X063-5 Kontrola stanu połoŝenia odłącznika szynowego Od1 - zamknięty U604 X063-6 Minus napięcia pomocniczego X063-7 Kontrola stanu połoŝenia uziemnika Uz - otwarty U605 X063-8 Kontrola stanu połoŝenia uziemnika Uz - zamknięty U606 X063-9 Minus napięcia pomocniczego Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 44/73

45 X073-1 Odblokowanie automatyki BKR U X073-2 Zamknięcie wyłącznika z zewnętrznego zegara (do BKR) U702 X073-3 Minus napięcia pomocniczego X073-4 Otwarcie wyłącznika sygnałem z pola transformatora U703 X073-5 Sygnał gotowości do załączenia U704 X073-6 Minus napięcia pomocniczego X073-7 Sterowanie na zamknięcie wyłącznika ze sterownika U705 X073-8 Sterowanie na otwarcie wyłącznika ze sterownika U706 X073-9 Minus napięcia pomocniczego X091-1 Napięcie pomocnicze sygnalizacji 09 X091-2 Awaryjne wyłączenie Aw sygnał na szynę K901 X091-3 < Nie wykorzystany > X091-4 < Nie wykorzystany > X091-5 Napięcie pomocnicze sygnalizacji X091-6 Sygnalizacja uszkodzenia sprzętowego P139 - watchdog K902 X091-7 < Nie wykorzystany > X091-8 Napięcie pomocnicze sygnalizacji X091-9 Sygnalizacja uprzedzenia o wyłączenia Up sygnał na szynę K903 X092-1 Napięcie pomocnicze obwodów okręŝnych X092-2 Pobudzenie szyny zabezpieczenia szyn ZS K904 X092-3 Pobudzenie automatyki LRW sygnał na szynę K905 X092-4 < Nie wykorzystany > X092-5 < Nie wykorzystany > X092-6 < Nie wykorzystany > X092-7 Sygnalizacja braku zbrojenia napędu K908 X092-8 Napięcie pomocnicze sygnalizacji X092-9 Kontrola napięcia sygnalizacyjnego (+), (-) U901 X093-1 Minus napięcia pomocniczego X093-2 Kontrola zbrojenia napędu wyłącznika U902 X093-3 Minus napięcia pomocniczego X093-4 Blokowanie automatyki BKR U903 X093-5 < Nie wykorzystany > X093-6 Minus napięcia pomocniczego X093-7 Zasilanie P139 - plus napięcia pomocniczego X093-8 Zasilanie P139 - minus napięcia pomocniczego X093-9 Uziemienie P139 Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 45/73

46 1.7 Aplikacja pola sprzęgła Obwody sygnalizacyjne Stan połoŝenia łączników Wyłącznik Wózek Uziemnik Awaryjne wyłączenie Sygnalizacja ostrzegawcza Blokada / Uszkodzenie OstrzeŜenie Up Sygnalizacja rozbrojenia napędu (+) (+) Wył X0 Uz X063: 1 X063: 2 X063: 4 X063: 5 X063: 7 X063: 8 X091: 1 X091: 3 X091: 5 X091: 7 X091: 8 X092: 6 X092: 8 U601 U602 U603 U604 U605 U606 K901 K902 K903 K908 X063: 3 X063: 6 X063: 9 X091: 2 X091: 4 X091: 6 X091: 9 X092: 7 H1 Up Al Aw (-) Rys. 16 Konfiguracja obwodów sygnalizacyjnych dla pola sprzęgła. Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 46/73

47 Obwody zabezpieczenia szyn i LRW Od odpływu sekcji 1 Od odpływu sekcji 2 Blokada ZS Zewnętrzna nakładka W polu TR 1 W polu TR 2 Pobudzenie RL TR 1 TR 2 Wyłączenie od RL sekcji 1 sekcji 2 Kontrola napięcia ZS1 RL1 ZS2 RL2 Na1 X073: 4 X073: 5 X093: 4 X092: 1 X073: 7 X073: 8 X093: 5 U703 U704 U903 K904 K905 K906 K907 U705 U706 U904 X073: 6 X093: 6 X092: 2 X092: 3 X092: 4 X092: 5 X073: 9 X093: 6 PS1 PS2 PS3 PS4 Rys. 18 Konfiguracja obwodów ZS i LRW dla pola sprzęgła Obwody sterowania i zabezpieczeń Kontrola zbrojenia napędu Gotowość Zamknięcie wyłącznika do od załączenia Sterowanie wyłącznikiem Otwarcie od sterownika sterownika Otwarcie Zamknięcie Zasilanie St St X092: 9 X093: 2 X073: 1 X073: 2 X061: 1 X093: 7 U901 U902 U701 U702 K601 K602 Zasilacz X093: 1 X093: 3 X073: 3 X061: 3 X061: 5 X093: 8 X093: 9 Q1 OW ZW Rys. 17 Konfiguracja obwodów sterowania dla pola sprzęgła. Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 47/73

48 1.7.1 Opis aplikacji ZałoŜono, Ŝe pole sprzęgła wyposaŝone jest w 3 łączniki: wyłącznik, wózek oraz uziemnik, których stan połoŝenia kontrolowany będzie dwubitowo. Na potrzeby realizacji automatyki ZS i LRW wersję podstawową P139 naleŝy uzupełnić o dodatkowy moduł wejść/wyjść. Na wyświetlaczu odwzorowany jest schemat synoptyczny pola o numerze 135. Wersja konstrukcyjna P139 wyposaŝony jest w podstawowy moduł przekładników typ T 4I oraz dodatkowy moduł wejść/wyjść typ X 6we/6wy. W wersji rozbudowanej moŝna równieŝ wykorzystać moduł pomiaru napięć (realizacja pomiaru rozpływu mocy). Obwody sygnalizacyjne i okręŝne Odwzorowanie poszczególnych łączników naleŝy przyporządkować do wejść cyfrowych zgodnie z rys. 16. Wyjścia sygnalizacyjne zrealizowano w oparciu o przekaźniki: K901 Awaryjne wyłączenie Aw, K902 Alarm, K903 OstrzeŜenie Up, K908 Napęd rozbrojony Sposób realizacji obwodów sygnalizacyjnych opisano w punkcie dotyczącym aplikacji pola odpływowego linii kablowej. Obwody sterowania Wejście U901 realizuje funkcję kontroli stanu nazbrojenia wyłącznika. Wykorzystuje ona jedno z równań logicznych jak to pokazano na przykładzie w punkcie Poprzez wejścia U701 i U702 realizowane są komendy sterownicze wyłącznika polowego Q1 (patrz pkt ) Automatyka zabezpieczenia szyn ZS P139 w polu sprzęgła jest jednym z elementów rozproszonej automatyki zabezpieczenia szyn rozdzielni SN. ZS zrealizowane jest tutaj w oparciu o wysoko nastawiony trzeci stopień zabezpieczenia nadprądowego /Parametry/Paramatry funkcyjne/bank nastaw 1 (BN1)/NPN/ NPN I>>> BN Inom Automatykę ZS moŝna trwale odstawić poprzez podanie sygnału na wejście U903 skonfigurowane jako /Parametry/Paramatry konfigur./wej/ WEJ Przyp.funkc.U903 NPN Blok.tI>>> ZEW Blokowanie ZS od pól odpływowych sekcji 1 i sekcji 2 realizowane jest w ten sam sposób poprzez wejścia U703 i U704. W tym przypadku trzeci stopień I>>> będzie zablokowany tak długo, jak długo pobudzone będzie dane wejście cyfrowe, czyli pobudzone będzie zabezpieczenie nadprądowe w polu odpływowym. W przypadku zwarcia na szynach za przekładnikami prądowymi patrząc od strony zasilania, po pobudzeniu zabezpieczenia nadprądowego w polu sprzęgła, blokowane jest zabezpieczenie szyn w polach transformatorów zasilających poprzez przekaźniki K904 oraz K905 /Parametry/Paramatry konfigur./wej/ WYJ Przyp.funkc.K904 NPN Pobudz.I>>> WYJ Przyp.funkc.K905 NPN Pobudz.I>>> Sygnał ten ma za zadanie zablokowanie pierwszego stopnia ZS w polu transformatora celem umoŝliwienia zadziałania zabezpieczenia nadprądowego w polu sprzęgła. W przypadku braku reakcji ze strony zabezpieczenia sprzęgła (utrzymujące się nadal zwarcie na szynach) powinien zadziałać drugi stopień ZS w polu transformatora. Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 48/73

49 1.7.3 Automatyka LRW Poprzez pobudzenie wejść U705 lub U706 realizowane jest wyłączenie sprzęgła po nastawionej przez uŝytkownika zwłoce czasowej przez automatykę LRW pierwszej lub drugiej sekcji. LRW zrealizowana jest w oparciu o moduł LOGIK i przypisane do wejść cyfrowych elementy wejść logicznych. Jednocześnie w sprzęgle zrealizowana jest własna LRW, w wyniku której po nieudanej próbie wyłączenia wyłącznika pola następuje pobudzenie wyjść K906 i K907 działających na wyłączenie w polach transformatorów zasilających. Zarówno obwody LRW, jak i ZS powinny być zasilane z separowanej baterii (napięcia + i w trójkącie). Obecność tego napięcia kontrolowana jest poprzez wejście U904 (przypisany kolejny sygnał wejścia logicznego). W przypadku braku tego napięcia pobudza się sygnalizacja ostrzegawcza (przekaźnik K903) Współpraca z automatyką SZR W powyŝszej aplikacji wykorzystane są wszystkie dostępne wejścia cyfrowe. W przypadku konieczności współpracy łącznika szyn z automatyką SZR naleŝy wprowadzić do P139 dodatkowy sygnał Zamknięcie wyłącznika od SZR oraz wyprowadzić na wyjściu przekaźnikowym sygnał Blokada SZR. W tym celu moŝna stan wózka odwzorować sygnałem jednobitowym, tak jak to omówiono w rozdziale Do pozyskanego w ten sposób wolnego wejścia cyfrowego np. U603 naleŝy przypisać sygnał : /Parametry/Paramatry konfigur./wej/ WEJ Przyp.funkc.U603 GLOW Reczna kom. ZAL ZEW która realizować będzie zamykanie wyłącznika sprzęgła. Sygnał Blokada SZR moŝna przypisać do wolnego wyjścia przekaźnikowego np. K603 (zaciski X061:7 X061:9). MoŜe to być sygnał równania logicznego grupujący zadziałanie zabezpieczenia szyn oraz pobudzenie z szyny LRW przy jednoczesnym pobudzeniu zabezpieczenia szyn. P139 w polu sprzęgła moŝe funkcjonować jako niezaleŝne zabezpieczenie. MoŜe takŝe łączyć w sobie funkcje zabezpieczeniowe z automatyką SZR. Więcej informacji na ten temat moŝna znaleźć w rozdziale 2.10 poświęconym aplikacji SZR Propozycja wykorzystania funkcji zabezpieczeniowych Funkcje zabezpieczeniowe Nadprądowe zwarciowe Nadprądowe przeciąŝeniowe Automatyka ZS P139 NPN I>>: bezkierunkowe NPN I>: bezkierunkowe NPN I>>>: bezkierunkowe + moduł LOGIK Opis listwy zaciskowej P139 w polu sprzęgła Listwa Zacisk Opis sygnału Typ X9-1 COM1 dane odbierane Rx- 02 X9-2 COM1 dane odbierane Rx+ X9-3 COM1 uziemienie GND X9-4 COM1 dane wysyłane Tx- X9-5 COM1 dane wysyłane Tx- X042-1 Prąd fazy L1 I1 (początek) pomiarowe 04 X042-2 Prąd fazy L1 I1 (koniec) wejścia X042-3 Prąd fazy L2 I2 (początek) prądowe X042-4 Prąd fazy L2 I2 (koniec) X042-5 Prąd fazy L3 I3 (początek) X042-6 Prąd fazy L3 I3 (koniec) Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 49/73

50 X061-1 Napięcie pomocnicze przekaźników K601, K X061-2 < Nie wykorzystany > X061-3 Otwarcie wyłącznika Wyl K601 X061-4 < Nie wykorzystany > X061-5 Zamknięcie wyłącznika Wyl K602 X061-6 < Nie wykorzystany > X061-7 Blokada SZR opcja SZR K603 X061-8 < Nie wykorzystany > X061-9 Minus napięcia pomocniczego opcja SZR X063-1 Kontrola stanu połoŝenia wyłącznika Wyl - otwarty U601 X063-2 Kontrola stanu połoŝenia wyłącznika Wyl - zamknięty U602 X063-3 Minus napięcia pomocniczego X063-4 Kontrola stanu połoŝenia wózka X0 - otwarty U603 X063-4 Sygnał zamknięcia wyłącznika od SZR opcja SZR U603 X063-5 Kontrola stanu połoŝenia wózka X0 - zamknięty U604 X063-6 Minus napięcia pomocniczego X063-7 Kontrola stanu połoŝenia uziemnika Uz - otwarty U605 X063-8 Kontrola stanu połoŝenia uziemnika Uz - zamknięty U606 X063-9 Minus napięcia pomocniczego X073-1 Sterowanie na zamknięcie wyłącznika ze sterownika U X073-2 Sterowanie na otwarcie wyłącznika ze sterownika U702 X073-3 Minus napięcia pomocniczego X073-4 Sygnał blokady ZS od pól odpływowych sekcji 1 U703 X073-5 Sygnał blokady ZS od pól odpływowych sekcji 2 U704 X073-6 Minus napięcia pomocniczego X073-7 Wyłączenie od rezerwy lokalnej RL sekcji 1 U705 X073-8 Wyłączenie od rezerwy lokalnej RL sekcji 2 U706 X073-9 Minus napięcia pomocniczego X091-1 Napięcie pomocnicze sygnalizacji 09 X091-2 Awaryjne wyłączenie Aw sygnał na szynę K901 X091-3 < Nie wykorzystany > X091-4 < Nie wykorzystany > X091-5 Napięcie pomocnicze sygnalizacji X091-6 Sygnalizacja uszkodzenia sprzętowego P139 - watchdog K902 X091-7 < Nie wykorzystany > X091-8 Napięcie pomocnicze sygnalizacji X091-9 Sygnalizacja uprzedzenia o wyłączenia Up sygnał na szynę K903 X092-1 Napięcie pomocnicze obwodów okręŝnych X092-2 Blokowanie zabezpieczenia szyn ZS do pola trafo TR 1 K904 X092-3 K905 X092-4 Pobudzenie automatyki LRW do transformatora TR 1 sygnał na szynę K906 X092-5 Pobudzenie automatyki LRW do transformatora TR 2 sygnał na szynę K907 X092-6 < Nie wykorzystany > X092-7 Sygnalizacja braku zbrojenia napędu K908 X092-8 Napięcie pomocnicze sygnalizacji X092-9 Kontrola zbrojenia napędu wyłącznika U901 X093-1 Minus napięcia pomocniczego X093-2 Sygnał gotowości do załączenia U902 X093-3 Minus napięcia pomocniczego X093-4 Blokowanie automatyki ZS U903 X093-5 Kontrola napięcia obwodów ZS i LRW U904 X093-6 Minus napięcia pomocniczego X093-7 Zasilanie P139 - plus napięcia pomocniczego X093-8 Zasilanie P139 - minus napięcia pomocniczego X093-9 Uziemienie P139 Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 50/73

51 1.8 Aplikacja pola zasilającego Obwody sygnalizacyjne Stan połoŝenia łączników Wyłącznik Odłącznik szynowy Uziemnik Zanik 100 VAC ARN Kontrola napięcia sygnaliz. (+) (-) Awaryjne wyłączenie Sygnalizacja ostrzegawcza Blokada / Uszkodzenie OstrzeŜenie Up Sygnalizacja rozbrojenia napędu (+) (+) Wył Od1 Uz PB1 X063: 1 X063: 2 X063: 4 X063: 5 X063: 7 X063: 8 X093: 4 X093: 5 X091: 1 X091: 3 X091: 5 X091: 7 X091: 8 X092: 6 X092: 8 U601 U602 U603 U604 U605 U606 U903 U904 K901 K902 K903 K908 X063: 3 X063: 6 X063: 9 X093: 6 X091: 2 X091: 4 X091: 6 X091: 9 X092: 7 H1 Up Al (-) Aw (-) Rys. 19 Konfiguracja obwodów sygnalizacyjnych dla pola zasilającego. Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 51/73

52 Obwody sterowania i zabezpieczeń Kontrola ciągłości cewki Kontrola zbrojenia napędu wyłącznika Zabezp. str. 110kV transf. Zabezp. U>T Sterowanie wyłącznikiem Zabezp. T2 Gotowość do załączenia Zamknięcie Otwarcie od od sterownika sterownika Otwarcie Zamknięcie Zasilanie PU St St X092: 9 X093: 2 X081: 1 X081: 2 X081: 3 X081: 4 X081: 5 X081: 6 X061: 1 X093: 7 U901 U902 U801 U802 U803 U804 U805 U806 K601 K602 Zasilacz X093: 1 X093: 3 X081: 9 X061: 3 X061: 5 X093: 8 X093: 9 Q1 OW ZW Rys. 20 Konfiguracja obwodów sterowania dla pola zasilającego. Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 52/73

53 Obwody zabezpieczenia szyn i LRW Obwody SZR Blokada ZS sekcji sprzęgła Zewnętrzna nakładka Sygnalizacja Zadział. ZS Zadział. LRW Wyłączenie od RL sekcji sprzęgła Kontrola napięcia Otwarcie Zamkn. wyłączn. wyłączn. Blokada ZS RL Na1 Na1 Na1 Pole sprzęgła Pole sprzęgła X082: 1 X082: 2 X082: 3 X092: 1 X082: 4 X082: 5 X082: 6 X081: 7 X081: 8 X061: 7 U809 U810 U811 K904 K905 U812 U813 U814 U807 U808 K603 X092: 2 X092: 3 X082: 9 X081: 9 X061: 9 PS1 PS2 do automatyki SZR Rys. 21 Konfiguracja obwodów okręŝnych ZS, RL oraz SZR dla pola zasilającego. Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 53/73

54 1.8.1 Opis aplikacji ZałoŜono, Ŝe pole zasilacza wyposaŝone jest w 3 łączniki: wyłącznik, odłączniki szynowy oraz uziemnik, których stan połoŝenia kontrolowany będzie dwubitowo. Na potrzeby współpracy z automatykami ZS, LRW oraz SZR wersję podstawową P139 naleŝy uzupełnić o dodatkowy moduł 24 wejść. Na wyświetlaczu odwzorowany jest schemat synoptyczny pola o numerze 19 Wersja konstrukcyjna P139 wyposaŝony jest w dodatkowe moduły: moduł pomiaru napięcia typ T 4I /4U oraz moduł wejść typ X 24we. Obwody sygnalizacyjne Odwzorowanie poszczególnych łączników naleŝy przyporządkować do wejść cyfrowych zgodnie z rys. 19. Wejście U903 z przypisaną funkcją logiczną ma za zadanie uruchomienie sygnalizacji w przypadku zaniku napięcia 100 V w układzie automatycznej regulacji napięcia ARN. Poprzez wejście U904 kontroluje się stan napięć sygnalizacyjnych poprzez przypisanie do niego funkcji logicznej, która bierze udział w sygnalizacji ostrzegawczej pobudzając przekaźnik K903. Wyjścia sygnalizacyjne zrealizowano w oparciu o przekaźniki: K901 Awaryjne wyłączenie Aw, K902 Alarm, K903 OstrzeŜenie Up, K908 Napęd rozbrojony Sposób realizacji obwodów sygnalizacyjnych opisano w punkcie dotyczącym aplikacji pola odpływowego linii kablowej. Obwody sterowania Na wejście U901 doprowadzona jest informacja z układu kontroli ciągłości cewki wyłącznika. Jest ona zrealizowana w oparciu o funkcje logiczne zgodnie z opisem przedstawionym w rozdziale Wejście U902 realizuje funkcję kontroli stanu nazbrojenia wyłącznika. Wykorzystuje ona jedno z równań logicznych jak to pokazano na przykładzie w punkcie Przewidziano 3 dodatkowe obwody biorące udział w logice wyłączania, do których moŝna przypisać sygnał GLOW Reczna kom. WYL ZEW Są to: - wyłączenie od zabezpieczeń strony 110 kv transformatora; - wyłączenie od zabezpieczenia nadnapięciowego U>; - wyłączenie od zabezpieczenia przepływowego transformatora T2 Poprzez wejścia U805 i U806 realizowane są komendy sterownicze wyłącznika polowego Q1 (patrz pkt ) Automatyka zabezpieczenia szyn ZS P139 w polu zasilacza jest jednym z elementów rozproszonej automatyki zabezpieczenia szyn rozdzielni SN. ZS zrealizowane jest tutaj w oparciu o 2 stopnie zabezpieczenia nadprądowego: /Parametry/Paramatry funkcyjne/bank nastaw 1 (BN1)/NPN/ NPN I>> BN Inom NPN I>>> BN Inom Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 54/73

55 Automatykę ZS moŝna trwale odstawić poprzez podanie sygnału na wejście U811 skonfigurowane jako /Parametry/Paramatry konfigur./wej/ WEJ Przyp.funkc.U811 GLOW Blokada 1 ZEW Sygnał ten grupuje w sobie wszystkie funkcje, które zostaną zablokowane od momentu aktywacji wejścia U811. Konfiguracji tych funkcji dokonuje się w menu /Parametry/Parametry funkcyjne/ogolne/glow/ GLOW Blokada 1 NPN Blok.tI>> ZEW -> Powinny tutaj być przypisane funkcje 2-go i 3-go stopnia zabezpieczenia nadprądowego NPN. Sygnał [ ] GLOW Blokada 1 ZEW powinien być równieŝ przypisany do wejścia U809 blokującego ZS od pobudzenia zabezpieczenia nadprądowego w odpływach sekcji. W przypadku wejścia U810 ( Blokada ZS od pola sprzęgła ) naleŝy blokować tylko pierwszy stopień zabezpieczenia szyn tzn. przypisać do tego wejścia sygnał: /Parametry/Paramatry konfigur./wej/ WEJ Przyp.funkc.U810 NPN Blok.tI>>> ZEW Przy utrzymującym się pobudzeniu zabezpieczenia szyn i trwałym pobudzeniu wejścia U810 powinien zadziałać 2-gi stopień zabezpieczenia nadprądowego, którego czas zwłoki powinien być dłuŝszy od 3-go stopnia przy jednakowej nastawie progu pobudzenia. Z chwilą zadziałania ZS pobudza się przekaźnik K Automatyka LRW Poprzez pobudzenie wejść U812 lub U813 realizowane jest wyłączenie transformatora po nastawionej przez uŝytkownika zwłoce czasowej przez automatykę LRW, która zrealizowana jest w oparciu o moduł LOGIK i przypisane do wejść cyfrowych elementy wejść logicznych. Z chwilą zadziałania LRW pobudza się przekaźnik K905. Zarówno obwody LRW, jak i ZS powinny być zasilane z separowanej baterii (napięcia + i w trójkącie). Obecność tego napięcia kontrolowana jest poprzez wejście U814 (przypisany kolejny sygnał wejścia logicznego). W przypadku braku tego napięcia pobudza się sygnalizacja ostrzegawcza (przekaźnik K903) Współpraca z automatyką SZR Do celów współpracy z automatyką SZR przewidziano 2 wejścia cyfrowe i 1 wyjście przekaźnikowe. Wejścia U807 oraz U808 moŝna skonfigurować jako wejścia logiczne, które będą składnikami komendy wyłączającej (patrz pkt 2.2.3). W przypadku zadziałania zabezpieczenia szyn pobudza się przekaźnik K603 blokując SZR Propozycja wykorzystania funkcji zabezpieczeniowych i automatyk Funkcje zabezpieczeniowe Nadprądowe zwarciowe Nadprądowe przeciąŝeniowe P139 NPN I>: bezkierunkowe lub kierunkowe (z funkcją KIER) TERM Iref (model cieplny) Zabezpieczenie szyn NPN I>>: bezkierunkowe oraz NPN I>>>: bezkierunkowe LOGIK Nadnapięciowe U<> U> Automatyka SZR LOGIK Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 55/73

56 1.8.6 Opis listwy zaciskowej P139 w polu zasilającym Listwa Zacisk Opis sygnału Typ X9-1 COM1 dane odbierane Rx- 02 X9-2 COM1 dane odbierane Rx+ X9-3 COM1 uziemienie GND X9-4 COM1 dane wysyłane Tx- X9-5 COM1 dane wysyłane Tx- X041-1 Napięcie fazy L1 U1 (początek) pomiarowe 04 X041-2 Napięcie fazy L2 U2 (początek) wejścia X041-3 Napięcie fazy L3 U3 (początek) napięciowe X041-4 Napięcie fazy L1, L2, L3 (koniec) X041-5 Napięcie składowej zerowej 3Uo (początek) X041-6 Napięcie składowej zerowej 3Uo (koniec) X042-1 Prąd fazy L1 I1 (początek) pomiarowe X042-2 Prąd fazy L1 I1 (koniec) wejścia X042-3 Prąd fazy L2 I2 (początek) prądowe X042-4 Prąd fazy L2 I2 (koniec) X042-5 Prąd fazy L3 I3 (początek) X042-6 Prąd fazy L3 I3 (koniec) X042-7 < Nie wykorzystany > X042-8 < Nie wykorzystany > X061-1 Napięcie pomocnicze przekaźników K601, K X061-2 < Nie wykorzystany > X061-3 Otwarcie wyłącznika Wyl K601 X061-4 < Nie wykorzystany > X061-5 Zamknięcie wyłącznika Wyl K602 X061-6 < Nie wykorzystany > X061-7 Napięcie pomocnicze przekaźnika K603 X061-8 < Nie wykorzystany > X061-9 Blokada SZR K603 X063-1 Kontrola stanu połoŝenia wyłącznika Wyl otwarty U601 X063-2 Kontrola stanu połoŝenia wyłącznika Wyl zamknięty U602 X063-3 Minus napięcia pomocniczego X063-4 Kontrola stanu połoŝenia odłącznika szynowego Od1 - otwarty U603 X063-5 Kontrola stanu połoŝenia odłącznika szynowego Od1 - zamknięty U604 X063-6 Minus napięcia pomocniczego X063-7 Kontrola stanu połoŝenia uziemnika Uz otwarty U605 X063-8 Kontrola stanu połoŝenia uziemnika Uz zamknięty U606 X063-9 Minus napięcia pomocniczego X081-1 Wyłączenie od zabezpieczeń strony 110 kv transformatora U X081-2 Wyłączenie od zabezpieczenia nadnapięciowego U> U802 X081-3 Wyłączenie od zabezpieczenia przepływowego transformatora t2 U803 X081-4 Gotowość do załączenia U804 X081-5 Sterowanie na zamknięcie wyłącznika ze sterownika U805 X081-6 Sterowanie na otwarcie wyłącznika ze sterownika U806 X081-7 Sygnał na otwarcie wyłącznika od SZR U807 X081-8 Sygnał na zamknięcie wyłącznika od SZR U808 X081-9 Minus napięcia pomocniczego Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 56/73

57 X082-1 Blokada zabezpieczenia szyn ZS od sekcji U809 X082-2 Blokada zabezpieczenia szyn ZS od pola łącznika szyn U810 X082-3 Blokowanie automatyki ZS U811 X082-4 Wyłączenie od rezerwy lokalnej RL od sekcji U812 X082-5 Wyłączenie od rezerwy lokalnej RL od pola sprzęgła U813 X082-6 Kontrola napięcia obwodów ZS i LRW U814 X082-7 < Nie wykorzystany > X082-8 < Nie wykorzystany > X082-9 Minus napięcia pomocniczego X091-1 Napięcie pomocnicze sygnalizacji 09 X091-2 Awaryjne wyłączenie Aw sygnał na szynę K901 X091-3 < Nie wykorzystany > X091-4 < Nie wykorzystany > X091-5 Napięcie pomocnicze sygnalizacji X091-6 Sygnalizacja uszkodzenia sprzętowego P139 watchdog K902 X091-7 < Nie wykorzystany > X091-8 Napięcie pomocnicze sygnalizacji X091-9 Sygnalizacja uprzedzenia o wyłączenia Up sygnał na szynę K903 X092-1 Napięcie pomocnicze obwodów okręŝnych X092-2 Sygnalizacja zadziałania zabezpieczenia szyn ZS K904 X092-3 Sygnalizacja zadziałania automatyki LRW K905 X092-4 < Nie wykorzystany > X092-5 < Nie wykorzystany > X092-6 < Nie wykorzystany > X092-7 Sygnalizacja braku zbrojenia napędu K908 X092-8 Napięcie pomocnicze sygnalizacji X092-9 Kontrola ciągłości obwodu cewki wyłącznika U901 X093-1 Minus napięcia pomocniczego X093-2 Kontrola zbrojenia napędu wyłącznika U902 X093-3 Minus napięcia pomocniczego X093-4 Sygnalizacja zaniku napięcia 100 VAC od ARN U903 X093-5 Kontrola napięcia sygnalizacyjnego (+), (-) U904 X093-6 Minus napięcia pomocniczego X093-7 Zasilanie P139 - plus napięcia pomocniczego X093-8 Zasilanie P139 - minus napięcia pomocniczego X093-9 Uziemienie P139 Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 57/73

58 1.9 Aplikacja pola odpływowego obciąŝonego silnikiem asynchronicznym Obwody sygnalizacyjne Obwody okręŝne Stan połoŝenia łączników Wyłącznik Odłącznik szynowy Uziemnik Awaryjne wyłączenie Sygnalizacja ostrzegawcza Blokada / Uszkodzenie OstrzeŜenie Up Sygnalizacja rozbrojenia napędu Sygnalizacja zaniku napięcia 6 kv Zabezp. szyn Rezerwa wyłączn. (+) (+) (+) Wył Od1 Uz X063: 1 X063: 2 X063: 4 X063: 5 X063: 7 X063: 8 X091: 1 X091: 3 X091: 5 X091: 7 X091: 8 X092: 6 X092: 8 X061: 7 X061: 8 X092: 1 U601 U602 U603 U604 U605 U606 K901 K902 K903 K908 K603 K904 K905 X063: 3 X063: 6 X063: 9 X091: 2 X091: 4 X091: 6 X091: 9 X092: 7 X061: 9 X062: 1 X092: 2 X092: 3 H1 H2 Up Al LRW Aw (-) (-) ZS Rys. 22 Konfiguracja obwodów sygnalizacyjnych i okręŝnych dla pola odpływowego obciąŝonego silnikiem asynchronicznym. Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 58/73

59 Obwody sterowania i zabezpieczeń Kontrola napięcia sygnaliz. (+), (-) Kontrola zbrojenia napędu wyłącznika Kasowanie modelu cieplnego Zezwolenie Zmiana na banku załączenie nastaw Zabezp. łukochronne Zamknięcie Otwarcie od od sterownika sterownika Sterowanie wyłącznikiem Klapa bezpiecz. Otwarcie wyłączenie Zamknięcie wyłącznika Blokada załączenia wyłącznika Klapa bezpieczeństwa przedziału przyłączowego Zasilanie (+) St St St X092: 9 X093: 2 X093: 4 X093: 5 X073: 1 X073: 2 X073: 4 X073: 5 X073: 7 X073: 8 X061: 1 X061: 2 X062: 4 X062: 5 X093: 7 U901 U902 U903 U904 U701 U702 U703 U704 U705 U706 K601 K602 K605 K606 Zasilacz X093: 1 X093: 3 X093: 6 X073: 3 X073: 6 X073: 9 X061: 3 X061: 4 X061: 5 X061: 6 X062: 6 X062: 7 X062: 8 X062: 9 X093: 8 X093: 9 Q1 BZ H1 OW ZW BZ (-) Rys. 23 Konfiguracja obwodów sterowania dla pola odpływowego obciąŝonego silnikiem asynchronicznym. Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 59/73

60 1.9.1 Opis aplikacji ZałoŜono, Ŝe pole zasilacza wyposaŝone jest w 3 łączniki: wyłącznik, odłączniki szynowy oraz uziemnik, których stan połoŝenia kontrolowany będzie dwubitowo. Wersję podstawową P139 naleŝy uzupełnić o dodatkowy moduł 6 wejść / 6 wyjść. Na wyświetlaczu odwzorowany jest schemat synoptyczny pola o numerze 19. Wersja konstrukcyjna P139 wyposaŝony jest w dodatkowe moduły: moduł pomiaru napięcia typ T 4I /4U oraz moduł wejść/wyjść typ X 6 we/wy. Obwody sygnalizacyjne i okręŝne Odwzorowanie poszczególnych łączników naleŝy przyporządkować do wejść cyfrowych zgodnie z rys. 22. W przypadku zastosowania stycznika wejścia U603 do U606 pozostają wolne. Wyjścia sygnalizacyjne zrealizowano w oparciu o przekaźniki: K901 Awaryjne wyłączenie Aw, K902 Alarm, K903 OstrzeŜenie Up, K904 Zabezpieczenie szyn ZS K905 Lokalna rezerwa wyłącznikowa LRW K908 Napęd rozbrojony Sposób realizacji obwodów sygnalizacyjnych opisano w punkcie dotyczącym aplikacji pola odpływowego linii kablowej. Dodatkowo na potrzeby aplikacji silnika asynchronicznego, poprzez wyjście K603 sygnalizowany jest zanik napięcia 6 kv dzięki skojarzonej z tym przekaźnikiem funkcji zabezpieczenia podnapięciowego. Obwody sterowania Poprzez wejście U901 kontroluje się stan napięć sygnalizacyjnych poprzez przypisanie do niego funkcji logicznej, która bierze udział w sygnalizacji ostrzegawczej pobudzając przekaźnik K903. Wejście U902 realizuje funkcję kontroli stanu nazbrojenia wyłącznika. Wykorzystuje ona jedno z równań logicznych jak to pokazano na przykładzie w punkcie Przewidziano 2 dodatkowe obwody biorące udział w logice wyłączania, do których moŝna przypisać sygnał [ ] GLOW Reczna kom. WYL ZEW. Są to: - wyłączenie od zabezpieczeń łukochronnych U702; - wyłączenie od klap bezpieczeństwa przedziału przyłączowego U705 W odróŝnieniu od pozostałych aplikacji, zezwolenie na załączenie nie ma charakteru ciągłego. Decyduje o tym obsługa poprzez aktywację wejścia cyfrowego U904 za pomocą sygnału lub impulsu napięciowego. Dopiero po aktywacji tego wejścia moŝliwe są czynności łączeniowe sterownikiem lokalnym na zamknięcie (U703).Otwarcie wyłącznika (U704) nie wymaga zgody (pobudzenia wejścia U904). Na wejście U903 wprowadzono sygnał, za pomocą którego moŝna kasować model cieplny zabezpieczenia przeciąŝeniowego na potrzeby testów ruchowych sygnał /Parametry/Paramatry konfigur./wej/ WEJ Przyp.funkc.U903 TERM Zerow.mod. ZEW Na potrzeby silników dwubiegowych, poprzez wejście U701 moŝna zmienić bank nastaw rekonfigurując tym samym wybrane funkcje zabezpieczeniowe 2 równania logiczne wykorzystujące w swojej strukturze dwa sygnały: BN Ustaw BN1 ZEW BN Ustaw BN2 ZEW Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 60/73

61 Zmiana banków nastaw moŝe odbywać się poprzez podanie sygnału ciągłego lub poprzez chwilowe podanie impulsu. Oprócz przekaźników wyjściowych realizujących komendy sterownicze K601 i K602 (patrz pkt ) zaprogramowano 2 dodatkowe przekaźniki sygnalizujące blokadę załączenia wyłącznika K605 oraz wyłączenie od klap bezpieczeństwa K606. Obydwa wyjścia reagują na sygnały podawane odpowiednio na wejścia U702 oraz U Propozycja wykorzystania funkcji zabezpieczeniowych i automatyk Funkcje zabezpieczeniowe Nadprądowe zwarciowe Nadprądowe przeciąŝeniowe Ziemnozwarciowe Od zablokowanego wirnika Od krotności rozruchów Od wydłuŝonego rozruchu Od asymetrii zasilania (składowa przeciwna prądu) P139 NPN I>>: bezkierunkowe lub kierunkowe (z funkcją KIER) TERM Iref (model cieplny) oraz ZS NPN IN>: bezkierunkowe lub kierunkowe NPN I>>>: bezkierunkowe ZS Dop. LB rozruch. ZS Irozr> I2> Ineg> (działa na sygnał) oraz Ineg>> (działa na wyłączenie) Podnapięciowe U<> U< Opis listwy zaciskowej P139 w polu odpływowym obciąŝonym silnikiem asynchronicznym Listwa Zacisk Opis sygnału Typ X9-1 COM1 dane odbierane Rx- 02 X9-2 COM1 dane odbierane Rx+ X9-3 COM1 uziemienie GND X9-4 COM1 dane wysyłane Tx- X9-5 COM1 dane wysyłane Tx- X041-1 Napięcie fazy L1 U1 (początek) pomiarowe 04 X041-2 Napięcie fazy L2 U2 (początek) wejścia X041-3 Napięcie fazy L3 U3 (początek) napięciowe X041-4 Napięcie fazy L1, L2, L3 (koniec) X041-5 Napięcie składowej zerowej 3Uo (początek) X041-6 Napięcie składowej zerowej 3Uo (koniec) X042-1 Prąd fazy L1 I1 (początek) pomiarowe X042-2 Prąd fazy L1 I1 (koniec) wejścia X042-3 Prąd fazy L2 I2 (początek) prądowe X042-4 Prąd fazy L2 I2 (koniec) X042-5 Prąd fazy L3 I3 (początek) X042-6 Prąd fazy L3 I3 (koniec) X042-7 Prąd Io z przekładnika Ferrantiego - Io X042-8 Przewód neutralny pomiaru prądu z przekładnika Ferrantiego X061-1 Napięcie pomocnicze przekaźników K601, K X061-2 < Nie wykorzystany > X061-3 Otwarcie wyłącznika Wyl K601 X061-4 < Nie wykorzystany > X061-5 Zamknięcie wyłącznika Wyl K602 X061-6 < Nie wykorzystany > Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 61/73

62 X061-7 Napięcie pomocnicze sygnalizacji X061-8 < Nie wykorzystany > X061-9 Sygnalizacja zaniku napięcia 6 kv K603 X062-1 < Nie wykorzystany > X062-2 < Nie wykorzystany > X062-3 < Nie wykorzystany > X062-4 Napięcie pomocnicze sygnalizacji X062-5 < Nie wykorzystany > X062-6 Blokada załączenia wyłącznika K605 X062-7 < Nie wykorzystany > X062-8 Sygnalizacja wyłączenia od klap bezpieczeństwa K606 X062-9 < Nie wykorzystany > X063-1 Kontrola stanu połoŝenia wyłącznika Wyl - otwarty U601 X063-2 Kontrola stanu połoŝenia wyłącznika Wyl - zamknięty U602 X063-3 Minus napięcia pomocniczego X063-4 Kontrola stanu połoŝenia odłącznika szynowego Od1 - otwarty U603 X063-5 Kontrola stanu połoŝenia odłącznika szynowego Od1 - zamknięty U604 X063-6 Minus napięcia pomocniczego X063-7 Kontrola stanu połoŝenia uziemnika Uz - otwarty U605 X063-8 Kontrola stanu połoŝenia uziemnika Uz - zamknięty U606 X063-9 Minus napięcia pomocniczego X073-1 Zmiana banku nastaw U X073-2 Wyłączenie od zabezpieczenia łukochronnego U702 X073-3 Minus napięcia pomocniczego X073-4 Sterowanie na zamknięcie wyłącznika ze sterownika U703 X073-5 Sterowanie na otwarcie wyłącznika ze sterownika U704 X073-6 Minus napięcia pomocniczego X073-7 Wyłączenie od klap bezpieczeństwa przedziału przyłączowego U705 X073-8 < Nie wykorzystany > X073-9 Minus napięcia pomocniczego X091-1 Napięcie pomocnicze sygnalizacji 09 X091-2 Awaryjne wyłączenie Aw sygnał na szynę K901 X091-3 < Nie wykorzystany > X091-4 < Nie wykorzystany > X091-5 Napięcie pomocnicze sygnalizacji X091-6 Sygnalizacja uszkodzenia sprzętowego P139 - watchdog K902 X091-7 < Nie wykorzystany > X091-8 Napięcie pomocnicze sygnalizacji X091-9 Sygnalizacja uprzedzenia o wyłączenia Up sygnał na szynę K903 X092-1 Napięcie pomocnicze obwodów okręŝnych X092-2 Pobudzenie szyny zabezpieczenia szyn ZS K904 X092-3 Pobudzenie automatyki LRW sygnał na szynę K905 X092-4 < Nie wykorzystany > X092-5 < Nie wykorzystany > X092-6 < Nie wykorzystany > X092-7 Sygnalizacja braku zbrojenia napędu K908 X092-8 Napięcie pomocnicze sygnalizacji X092-9 Kontrola napięcia sygnalizacyjnego (+), (-) U901 X093-1 Minus napięcia pomocniczego X093-2 Kontrola zbrojenia napędu wyłącznika U902 X093-3 Minus napięcia pomocniczego X093-4 Kasowanie modelu cieplnego U903 X093-5 Sygnał gotowości do załączenia U904 X093-6 Minus napięcia pomocniczego X093-7 Zasilanie P139 - plus napięcia pomocniczego X093-8 Zasilanie P139 - minus napięcia pomocniczego X093-9 Uziemienie P139 Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 62/73

63 1.10 Aplikacja automatyki SZR Obwody sterowania Kontrola napięcia linii 110 kv Linia 20 kv sekcji 1 Linia 20 kv sekcji 2 Sterowanie wyłącznikiem Transformator T1-20 kv Transformator T2-20 kv Sprzęgło - 20 kv Zasilanie Linia A Linia B Kontrola napięcia Zanik napięcia Kontrola napięcia szczątk. Kontrola napięcia Zanik Kontrola napięcia napięcia szczątk. Otwarcie Zamknięcie Otwarcie Zamknięcie Zamknięcie X081: 1 X081: 2 X081: 3 X081: 4 X081: 5 X081: 6 X081: 7 X081: 8 X061: 1 X061: 2 X X061: 8 X062: 4 X062: 5 X093: 7 U801 U802 U803 U804 U805 U806 U807 U808 K601 K602 K603 K604 K605 Zasilacz X081: 9 X061: 3 X061: 4 X061: 5 X061: 6 X061: 9 X062: 1 X062: 2 X062: 3 X062: 6 X062: 7 X093: 8 X093: 9 1 Pole linii A 110 kv Pole linii B 110 kv Pole pomiaru napięcia 20 kv - sekcja 1 Pole pomiaru napięcia 20 kv - sekcja 2 Q1 Wyłacznik trafo T1 Q2 Wyłacznik trafo T2 Q3 Wyłacznik sprzęgła OW ZW OW ZW ZW Rys. 24 Konfiguracja obwodów sterowania automatyki SZR. Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 63/73

64 Obwody sygnalizacyjne Stan połoŝenia wyłączników Transformator T1 Transformator T2 20 kv 20 kv Sprzęgło 20 kv sygnalizacyjnego (+), (-) Sygnalizacja ostrzegawcza Blokada / Uszkodzenie OstrzeŜenie Up SZR zablok. SZR Kontrola napięcia odstaw. Udany cykl SZR (+) Wył Od1 Uz X063: 1 X063: 2 X063: 4 X063: 5 X063: 7 X063: 8 X092: 9 X091: 5 X091: 7 X091: 8 X092: 1 U601 U602 U603 U604 U605 U606 U901 K902 K903 K904 K905 K906 X063: 3 X063: 6 X063: 9 X093: 1 X091: 6 X091: 9 X092: 2 X092: 3 X092: 4 H1 H2 H3 Up Al (-) Rys. 25 Konfiguracja obwodów sygnalizacyjnych automatyki SZR. Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 64/73

65 Obwody blokowania SZR Od zabezpieczeń nadprądowych, LRW i zabezpieczenia szyn Sprzęgło Transformator T1 Transformator T2 Zanik 100 V AC sekcji 1 20 kv Zanik 100 V AC sekcji 2 20 kv Blokada zewn. Odblokow. SZR St St X082: 1 X082: 2 X082: 3 X082: 4 X082: 5 X082: 6 X082: 7 X082: 8 X083: 1 U809 U810 U811 U812 U813 U814 U815 U816 U817 X082: 9 X083: Pole lłącznika szyn 20 kv Pole transformatora T1-110 kv Pole transformatora T1-20 kv Pole transformatora T2-110 kv Pole transformatora T2-20 kv Pole pomiaru napięcia 20 kv - sekcja 1 Pole pomiaru napięcia 20 kv - sekcja 2 Rys. 26 Konfiguracja obwodów blokowania automatyki SZR Opis aplikacji Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 65/73

66 P922 P922 Katalog aplikacji zabezpieczeń SN firmy AREVA Automatyka SZR realizowana będzie w oparciu o kontrole stanu połoŝenia 3 wyłączników: transformatora zasilania podstawowego, transformatora zasilania rezerwowego oraz łącznika szyn. Informacje o zanikach napięć dostarczane będą do P139 na drodze elektrycznej poprzez wejścia cyfrowe Wersję podstawową P139 naleŝy uzupełnić o dodatkowy moduł 24 wejść. Na wyświetlaczu odwzorowany jest niestandardowy schemat synoptyczny pola o numerze 999. Wersja konstrukcyjna P139 wyposaŝony jest w dodatkowy moduł 24 wejść typ X 24 we Opis działania SZR Inicjacja cyklu Automatyka SZR moŝe pracować w 3 róŝnych konfiguracjach. Wyboru typu rezerwy przekaźnik realizuje samoczynnie na podstawie stanu połoŝenia kontrolowanych wyłączników w polach zasilających i w polu sprzęgła: rezerwa jawna z załączonym transformatorem T1, rezerwa jawna z załączonym transformatorem T2, rezerwa ukryta, Odwzorowanie poszczególnych łączników naleŝy przyporządkować do wejść cyfrowych zgodnie z rys. 25. T1 P139 T2 U< U< P921 Sprzęgło P921 Rys. 27 Rozproszony SZR z jednym przekaźnikiem P139 w polu sprzęgła. Na rys. 27 przedstawiono schemat blokowy automatyki SZR, na którą składają się 3 elementy : 2 przekaźniki napięciowe w polach pomiarowych oraz przekaźnik P139 w polu sprzęgła. Logika SZR zrealizowana jest w całości w P139 z wykorzystaniem jego wewnętrznej struktury równań logicznych. Sygnały wejściowe informujące o poziomie napięć na szynie SN obu sekcji podawane są bezpośrednio na wejścia cyfrowe P139 z pól pomiarowych, w których mogą być przykładowo zainstalowane przekaźniki produkcji ALSTOM MiCOM P921. Informacje o obniŝeniu się napięcia podstawowego przekazywane są poprzez ich człony podnapięciowe na wejścia cyfrowe P139, który na tej podstawie inicjuje bieg automatyki SZR. Dzięki wykorzystaniu maksymalnie 32 równań logicznych oraz moŝliwości ich łączenia w wewnętrzne pętle z wykorzystaniem 5 róŝnego typu członów czasowych, moŝna stworzyć automatykę SZR w wielu stopniach złoŝoności. W przypadku typu rezerwy jawnej z wyróŝnieniem zasilania podstawowego, po zaniku napięcia podstawowego i obecności napięcia rezerwowego, nastąpi przełączenie zasilania i zablokowanie automatyki, a następnie po czasie Todbl jej odblokowanie. Sposób działania algorytmu opisano w przykładowym układzie pracy: Transformator T1 linii A załączony zasilanie podstawowe, transformator T2 linii B otwarty zasilanie rezerwowe. Po przekroczeniu kryterium podnapięciowego i pobudzeniu wejścia cyfrowego: U804 (U807 dla układu odwrotnego), automatyka zaczyna odmierzać czas opóźnienia To. Jeśli po odmierzeniu tego czasu pobudzone jest wejście U802 informujące o obecności napięcia rezerwowego na linii B 110 kv (właściwe dla Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 66/73

67 ustalonego typu rezerwy), następuje wysłanie impulsu o długości Tow (fabrycznie 500 ms) na otwarcie wyłącznika dolnej strony transformatora zasilania podstawowego. Funkcję tą pełni przekaźnik K601 (K603 dla układu odwrotnego). Po potwierdzonym otwarciu wyłącznika następuje odmierzenie czasu Toz i sprawdzenie zadziałania kryterium Ur< kontrolującego wartość napięcia resztkowego (wartość skuteczna widma sygnału podawana pośrednio na wejścia U805 oraz odpowiednio na U808 dla układu odwrotnego) na szynach rozdzielni. W przypadku obecności napięcia resztkowego następuje oczekiwanie na zanik tego napięcia w czasie Tresztk.. Następnie wysyłany jest impuls na zamknięcie wyłącznika dolnej strony transformatora rezerwowego poprzez przekaźnik K604 (K602 dla układu odwrotnego). Po potwierdzeniu stanu zamknięcia tego wyłącznika i obecności napięcia podstawowego cykl SZR uwaŝany jest za pozytywny. Obecność napięcia podstawowego dla danej sekcji kontrolowana jest poprzez wejścia cyfrowe U803 oraz U806. MoŜliwe jest takŝe takie skonfigurowanie SZR, aby przekaźnik mógł wysyłać komendy sterujące równieŝ do wyłączników strony 110 kv. W tym przypadku naleŝy zarezerwować na ten cel dodatkowe 2 wyjścia przekaźnikowe. W przypadku typu rezerwy ukrytej, po przekroczeniu kryterium podnapięciowego w dowolnej sekcji, automatyka zaczyna odmierzać czas opóźnienia To. Po odmierzeniu tego czasu następuje wysłanie impulsu o długości Tow na otwarcie wyłącznika dolnej strony transformatora zasilania podstawowego. Po potwierdzonym otwarciu wyłącznika wysyłany jest impuls na zamknięcie wyłącznika sprzęgła. Funkcję tą realizuje przekaźnik K605. Po potwierdzeniu stanu zamknięcia tego wyłącznika i obecności napięcia podstawowego cykl SZR uwaŝany jest za pozytywny. W przypadku otwarcia wyłącznika SN przez zabezpieczenia - następuje skrócony cykl SZR - nie jest odmierzany czas opóźnienia To. Dla prawidłowej pracy automatyki SZR wymagana jest edycja następujących czasów: To - czasu opóźnienia otwarcia wyłącznika dolnej strony transformatora po obniŝeniu napięcia zasilania poniŝej nastawionej wartości kryterium U< (dwóch napięć międzyfazowych), Toz - czasu opóźnienia załączenia wyłącznika sprzęgła lub górnej strony transformatora rezerwowego (linii zasilającej), Tozs - czasu opóźnienia załączenia wyłącznika dolnej strony transformatora rezerwowego (w przypadku wysłania wcześniejszej komendy: Zamknij wyłącznik 110 kv, a następnie po czasie Tozs komendy Zamknij wyłącznik SN ), Tresztk - czas na obniŝenie się napięcia resztkowego (jeśli takie jest kontrolowane) po stwierdzeniu zaniku napięcia podstawowego na szynach SN, Tbl - czas blokowania automatyki po udanym cyklu SZR. Wszystkie powyŝsze zwłoki czasowe konfigurowane są w module LOGIK. Obwody blokowania SZR Automatykę moŝna być zablokowana poprzez jeden z poniŝszych sposobów: przez podanie sygnału Blokada zewnętrzna na wejście U816. przez podanie sygnału od zabezpieczeń nadprądowych, automatyki LRW lub zabezpieczenia szyn od pól: łącznika szyn U809, transformatora T1 U810 oraz U811, transformatora T2 U812 oraz U813. przez podanie sygnału od zabezpieczeń podnapięciowych w polach pomiaru napięcia o zaniku napięcia 100 V AC sekcji 1 lub sekcji 2 z systemu nadrzędnego poprzez przesłanie komendy LOGIK Wyzwolenie 1. PowyŜsze sygnały powodują trwałe zablokowanie automatyki do momentu odblokowania przez podanie sygnału TO teleodblokuj na wejście U817. Podanie jednego z powyŝszych sygnałów w trakcie biegu automatyki przerywa jej bieg Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 67/73

68 Automatyka moŝe być takŝe blokowana samoistnie w przypadku niespełnienia podczas jej biegu niektórych warunków: braku zmiany połoŝenia wyłączników po wydanej komendzie ich załączenia (otwarcia) braku zaniku napięcia szczątkowego. Odstawienie SZR (sygnalizowane poprzez przekaźnik K905) moŝe być realizowane na podstawie parametru ustawianego w menu, w module LOGIK np. /Parametry/Paramatry funkcyjne/funkcje/logik/ LOGIK Ustaw 1 UZ Tak Odblokowanie automatyki moŝe nastąpić w 3 przypadkach: samoistnie, po udanym cyklu i odmierzeniu czasu Todbl po podaniu sygnału zdalnego odblokowania TO z poziomu systemu nadrzędnego poprzez przesłanie komendy LOGIK Wyzwolenie 2 Obwody sygnalizacyjne Wyjścia sygnalizacyjne zrealizowano w oparciu o przekaźniki: K902 Alarm, K903 OstrzeŜenie Up, K904 Zablokowanie automatyki SZR K905 Automatyka SZR odstawiona K906 Udany cykl SZR Sposób realizacji sygnałów przypisanych do przekaźników K902 oraz K903 opisano w punkcie dotyczącym aplikacji pola odpływowego linii kablowej. W przypadku przekaźników K904, K905 oraz K906 przypisane będą do nich odpowiednie równania logiczne modułu LOGIK zgodnie z danym algorytmem działania SZR Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 68/73

69 Opis listwy zaciskowej P139 automatyki SZR Listwa Zacisk Opis sygnału Typ X9-1 COM1 dane odbierane Rx- 02 X9-2 COM1 dane odbierane Rx+ X9-3 COM1 uziemienie GND X9-4 COM1 dane wysyłane Tx- X9-5 COM1 dane wysyłane Tx- X061-1 Napięcie pomocnicze przekaźników K601, K X061-2 < Nie wykorzystany > X061-3 Otwarcie wyłącznika transformatora T1 20 kv K601 X061-4 < Nie wykorzystany > X061-5 Zamknięcie wyłącznika transformatora T1 20 kv K602 X061-6 < Nie wykorzystany > X061-7 Napięcie pomocnicze przekaźników K603, K604 X061-8 < Nie wykorzystany > X061-9 Otwarcie wyłącznika transformatora T2 20 kv K603 X062-1 < Nie wykorzystany > X062-2 Zamknięcie wyłącznika transformatora T2 20 kv K604 X062-3 < Nie wykorzystany > X062-4 Napięcie pomocnicze przekaźnika K605 X062-5 < Nie wykorzystany > X062-6 Zamknięcie wyłącznika sprzęgła 20 kv K605 X062-7 < Nie wykorzystany > X062-8 < Nie wykorzystany > X062-9 < Nie wykorzystany > X063-1 Kontrola stanu połoŝenia wyłącznika transformatora T1 otwarty U601 X063-2 Kontrola stanu połoŝenia wyłącznika transformatora T1 zamknięty U602 X063-3 Minus napięcia pomocniczego X063-4 Kontrola stanu połoŝenia wyłącznika transformatora T2 - otwarty U603 X063-5 Kontrola stanu połoŝenia wyłącznika transformatora T2 - zamknięty U604 X063-6 Minus napięcia pomocniczego X063-7 Kontrola stanu połoŝenia wyłącznika sprzęgła otwarty U605 X063-8 Kontrola stanu połoŝenia wyłącznika sprzęgła zamknięty U606 X063-9 Minus napięcia pomocniczego X081-1 Kontrola napięcia linii A 110 kv U X081-2 Kontrola napięcia linii B 110 kv U802 X081-3 Kontrola napięcia linii 20 kv sekcji 1 U803 X081-4 Zanik napięcia linii 20 kv sekcji 1 U804 X081-5 Kontrola napięcia resztkowego sekcji 1 U805 X081-6 Kontrola napięcia linii 20 kv sekcji 2 U806 X081-7 Zanik napięcia linii 20 kv sekcji 2 U807 X081-8 Kontrola napięcia resztkowego sekcji 2 U808 X081-9 Minus napięcia pomocniczego Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 69/73

70 X082-1 Blokada SZR od zabezpieczeń nadprądowych, RL i ZS z pola sprzęgła U809 X082-2 Blokada SZR od zabezpieczeń nadprądowych, RL i ZS z pola U810 transformatora T1 110 kv X082-3 Blokada SZR od zabezpieczeń nadprądowych, RL i ZS z pola U811 transformatora T1 20 kv X082-4 Blokada SZR od zabezpieczeń nadprądowych, RL i ZS z pola U812 transformatora T2 110 kv X082-5 Blokada SZR od zabezpieczeń nadprądowych, RL i ZS z pola U813 transformatora T2 20 kv X082-6 Blokada SZR od zaniku 100 VAC z pola pomiarowego sekcji 1 20 kv U814 X082-7 Blokada SZR od zaniku 100 VAC z pola pomiarowego sekcji 2 20 kv U815 X082-8 Blokada SZR (impuls napięciowy) U816 X082-9 Minus napięcia pomocniczego X083-1 Odblokowanie SZR (impuls napięciowy) U817 X083-2 < Nie wykorzystany > X083-3 < Nie wykorzystany > X083-4 < Nie wykorzystany > X083-5 < Nie wykorzystany > X083-6 < Nie wykorzystany > X083-7 < Nie wykorzystany > X083-8 < Nie wykorzystany > X083-9 Minus napięcia pomocniczego X091-1 < Nie wykorzystany > 09 X091-2 < Nie wykorzystany > X091-3 < Nie wykorzystany > X091-4 < Nie wykorzystany > X091-5 Napięcie pomocnicze sygnalizacji X091-6 Sygnalizacja uszkodzenia sprzętowego P139 watchdog K902 X091-7 < Nie wykorzystany > X091-8 Napięcie pomocnicze sygnalizacji X091-9 Sygnalizacja ostrzegawcza Up sygnał na szynę K903 X092-1 Napięcie pomocnicze sygnalizacji X092-2 Sygnalizacja zablokowanego SZR K904 X092-3 Sygnalizacja odstawionego SZR K905 X092-4 Sygnalizacja udanego cyklu SZR X092-5 < Nie wykorzystany > X092-6 < Nie wykorzystany > X092-7 < Nie wykorzystany > K908 X092-8 < Nie wykorzystany > X092-9 Kontrola napięcia sygnalizacyjnego (+), (-) U901 X093-1 Minus napięcia pomocniczego X093-2 < Nie wykorzystany > X093-3 < Nie wykorzystany > X093-4 < Nie wykorzystany > X093-5 < Nie wykorzystany > X093-6 < Nie wykorzystany > X093-7 Zasilanie P139 - plus napięcia pomocniczego X093-8 Zasilanie P139 - minus napięcia pomocniczego X093-9 Uziemienie P139 Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 70/73

71 1.11 Konfiguracja diod LED Rys. 28 Numeracja diod P139. Diody nr 1, 2, 3 oraz 17 nie są konfigurowalne przez uŝytkownika. Diody, podobnie jak wyjścia przekaźnikowe, moŝna skonfigurować w ten sposób, Ŝe po zaniku przyczyny je pobudzającej, pozostają w stanie pobudzonym, aŝ do reakcji obsługi (ich świadomego skasowania). Konfigurację poszczególnych diod LED przeprowadza się w menu /Parametry/Parametry konfigur./led/ poprzez ustawienie parametrów Tryb dzialania Hx, gdzie Hx oznacza numer danej diody np LED Tryb dzialania H5 NO bez podtrzymania Znaczenie poszczególnych opcji jest następujące: NO bez podtrzymania dioda zapali się po wystąpieniu przyczyny przypisanej do niej i zgaśnie po jej zaniku NO kasowane-reczne dioda zapali się po wystąpieniu przyczyny przypisanej niej i zgaśnie po skasowaniu ręcznym za pomocą klawisza C na panelu NO kasowane-zakloc dioda zapali się po wystąpieniu przyczyny przypisanej niej i zgaśnie po wystąpieniu kolejnego zakłócenia NO kasow.-zakl.syst dioda zapali się po wystąpieniu przyczyny przypisanej niej i zgaśnie po wystąpieniu zakłócenia systemowego np. dwa kolejne wyłączenia w ramach cyklu SPZ: WZW są traktowane jako pojedyncze zakłócenie systemowe NZ bez podtrzymania dioda zgaśnie po wystąpieniu przyczyny przypisanej niej i zapali się po jej zaniku NZ kasowane-reczne dioda zgaśnie po wystąpieniu przyczyny przypisanej niej i zapali się po skasowaniu ręcznym za pomocą klawisza C na panelu Aplikacje z przekaźnikiem MiCOM P139 71/73