W Y D A W C A: Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych 35-083 Rzeszów, ul. Rymanowska 3 tel. (17) 77 88 483, fax (17) 77 88 484 www.oipip.rzeszow.pl W NUMERZE Redaguje Zespół w składzie: - PREZYDIUM ORPIP (Cepielik Marta, Góra Ewa, Grondecka Alina, Kalandyk Halina, Kochowska Marzanna, Kowalska Izabela, Kunysz Anna, Liput Dorota, Malinowska Alicja, Marczak Barbara, Minorczyk Małgorzata, Sułyk Elżbieta). Druk: Drukarnia RESPRINT BIURO OIPIP W RZESZOWIE: Sekretariat: biuro@oipip.rzeszow.pl Dział Prawa Wykonywania Zawodu: pwz@oipip.rzeszow.pl Dział merytoryczny: merytoryczny@oipip.rzeszow.pl Księgowość: ksiegowosc@oipip.rzeszow.pl skladki@oipip.rzeszow.pl Nr konta (SKŁADKI) Bank Zachodni WBK S.A. 4 Oddział w Rzeszowie 03 1500 1100 1211 0005 5678 0000 Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej Pielęgniarek i Położnych w Rzeszowie: - dyżury w każdą 2 i 4 ŚRODĘ miesiąca w godzinach 14.00-16.00 e-mail:rzecznik@oipip.rzeszow.pl PORAD PRAWNYCH dla członków samorządu udziela radca prawny Paulina Wójcik - Król w każdą środę od 12.00-16.00 nr telefonu (17) 77 88 483 Szanowni Państwo, Zachęcamy do przedstawiania nam tekstów poruszających problemy naszego środowiska, bądź też prezentujących ciekawe informacje dotyczące praktyki pielęgniarek i położnych. Każdy nadesłany tekst będzie czytany przez Zespół Redakcyjny i po dyskusji zatwierdzany lub nie do druku w Biuletynie. Decyzja o publikacji będzie decyzją kolegialną Zespołu, odpowiadającego za merytoryczny poziom Biuletynu. Redakcja nie zwraca nadesłanych materiałów. Zastrzegamy sobie prawo skracania i opracowywania przesłanych tekstów. Nie odpowiadamy za treść ogłoszeń i ofert pracy za granicą dla personelu medycznego. Prosimy przesłane teksty dostarczać w formie elektronicznej. Nakład: 1.700 egzemplarzy - 2 -
GŁOSEM PRZEWODNICZĄCEJ Szanowni Państwo! W trosce o wysoką jakość opieki nad noworodkiem powstało POLSKIE TOWARZYSTWO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH NEONATOLOGICZNYCH. Towarzystwo zostało założone w Łodzi z inicjatywy pracowników Instytutu Centrum Zdrowia Matki Polki, klinik: Neonatologii oraz Intensywnej Terapii i Wad Wrodzonych Noworodków i Niemowląt. Zebranie założycielskie odbyło się 24 maja 2013 roku, nr KRS 0000477598 Towarzystwo otrzymało w październiku 2013 roku. Bardzo zależy nam na szerokiej współpracy ze środowiskiem pielęgniarek i położnych w całej Polsce. Pozwoli ona na poznanie nurtujących nas problemów, wypracowanie jednolitych rekomendacji dotyczących opieki nad noworodkami, szczególnie urodzonymi przedwcześnie i/lub z wadami rozwojowymi, podjęcie dyskusji na temat bezpiecznych warunków naszej pracy oraz współpracy naukowej. Zapraszam do współpracy i na stronę Towarzystwa - www.ptpipn.eu Aleksandra Matczak Przewodnicząca PTPiPN - 3 -
KALENDARIUM - CO, GDZIE, KIEDY PAŹDZIERNIK 2014 27.10.2014 - Posiedzenie Prezydium ORPiP. Na posiedzeniu podjęto 26 uchwał; m. in. w/s wpisu do rejestru, skreślenia z rejestru, przyznania prawa wykonywania zawodu, dofinansowania do kursów, studiów, specjalizacji, konferencji, przyznania zapomóg. Podjęto uchwałę w/s powołania komisji egzaminacyjnej po przeszkoleniu, przerwie w wykonywaniu zawodu, w/s sprostowania w Biuletynie informacji o minimalnych normach zatrudnienia, a także uchwały dotyczącej ProFamilii w Rzeszowie, w/s pomocy finansowej (odpowiedź na apel OIPiP w Płocku). 28.10.2014 - Odbyła się II tura II Nadzwyczajnego Zjazdu Pielęgniarek i Położnych w Rzeszowie. 29.10.2014 - Przewodnicząca Izabela Kowalska wzięła udział w posiedzeniu Rady Społecznej POW NFZ w Rzeszowie. 30.10.2014 - Posiedzenie Zespołu pielęgniarek epidemiologicznych. LISTOPAD 2014 06.11.2014 - Posiedzenie Zespołu pielęgniarek rodzinnych. 12-13.11.2014 - Odbyły się Targi Biznes-Żywność- Medycyna, których patronem była OIPIP w Rzeszowie. 13.11.2014 - Posiedzenie Komisji Rewizyjnej. 14.11.2014 - Posiedzenie Zespołu położnych rodzinnych. 17.11.2014 - Posiedzenie Okręgowej Rady Pielęgniarek i Położnych. Na posiedzeniu podjęto 14 uchwał, m. in. w/s przeprowadzenia procedury i wyboru nowego sekretarza Izby, upoważnienia wiceprzewodniczącej H. Kalandyk do podpisywania prawa wykonywania zawodu, zakupu defibrylatora dla OIPiP w Rzeszowie, a także powołania komisji egzaminacyjnych, w/s pomocy finansowej (odpowiedź na apel z OIPiP w Bydgoszczy). 19.11.2014 - Odbyła się konferencja Pielęgniarka Rodzinna wsparciem dla pacjentów niesamodzielnych i ich opiekunów - damy radę z pielęgniarką rodzinną pod patronatem Konsultanta Wojewódzkiego w dziedzinie pielęgniarstwa rodzinnego i Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych w Rzeszowie. 20.11.2014 - Przewodnicząca Izabela Kowalska wzięła udział w Konwencie Przewodniczących. 21.11.2014 21.11.2014 - Posiedzenie Komisji Socjalnej. - Posiedzenie Okręgowego Sądu Pielęgniarek i Położnych. 26.11.2014 - Posiedzenie Prezydium ORPiP. Na posiedzeniu podjęto 24 uchwały, m. in. w sprawie wpisu do rejestru, skreślenia z rejestru, skreślenia z rejestru z powodu śmierci, przyznania prawa wykonywania zawodu, w/s dofinansowania do kursów, studiów, specjalizacji, w/s konferencji dla położnych w Rzeszowie Miejsce badań prenatalnych w praktyce położniczej, w/s przyznania 12 zapomóg na kwotę 9.800 zł. Podjęto uchwałę w/s powołania komisji egzaminacyjnej po przeszkoleniu po przerwie w wykonywaniu zawodu, w/s zorganizowania wigilii dla ORPiP i jej organów. 27.11.2014 - Posiedzenie Zespołu pielęgniarek środowiska nauczania i wychowania. 27.11.2014 - Posiedzenie Zespołu pielęgniarek opieki długoterminowej. GRUDZIEŃ 2014 02-03.12.2014 - Przewodnicząca Izabela Kowalska wzięła udział w posiedzeniu Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych. 04.12.2014 - odbyła się V Podkarpacka Konferencja Położnicza Miejsce badań prenatalnych w praktyce położniczej zorganizowana przez Instytut Położnictwa i Ratownictwa Medycznego Uniwersytetu Rzeszowskiego, Okręgową Izbę Pielęgniarek i Położnych w Rzeszowie oraz Polskie Towarzystwo Położnych Oddział Wojewódzki w Rzeszowie. 05.12.2014 - Posiedzenie Komisji Socjalnej. 08.12.2014 - Posiedzenie Prezydium ORPiP. Na posiedzeniu podjęto 25 uchwał, m. in. w/s wpisu do rejestru, skreślenia z rejestru, przyznania prawa wykonywania zawodu, w/s dofinansowania do kursów, studiów, specjalizacji, w/s konferencji, w/s odmowy przyznania dofinansowania, w/s przyznania 3 zapomóg na kwotę 4.000 zł, w/s uchylenia uchwały w sprawie przyznania prawa wykonywania zawodu, w/s nie wyrażenia zgody na udostępnienie dokumentacji z II NZPiP w Rzeszowie. 08.12.2014 - Posiedzenie Komisji Rewizyjnej. 12.12.2014 - Posiedzenie Okręgowego Sądu Pielęgniarek i Położnych. 15.12.2014 - Posiedzenie Komisji Socjalnej. - 4 -
AKTUALNOŚCI GRATULACJE Jesienią 2014 roku 623 pielęgniarki, pielęgniarzy oraz położne z całej Polski, kształceni przez Ośrodek Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek i Położnych Sp. z o.o. w Rzeszowie, przystąpiło do egzaminu państwowego, który zdali z wynikiem pozytywnym, uzyskując tytuł Specjalisty w swojej dziedzinie. Wszystkim Paniom i Panom Specjalistom serdecznie gratulujemy i dziękujemy za dwa lata ciężkiej pracy włożonej w doskonalenie swoich umiejętności i podnoszenie kwalifikacji. Państwa wysiłek zaowocował nie tylko osobistą satysfakcją ze zdobycia tytułu specjalisty, ale również przyniósł wielką dumę dla Ośrodka. Uzyskali bowiem Państwo jedne z wyższych średnich wśród wszystkich egzaminowanych z całej Polski. Zarząd Ośrodka Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek i Położnych Sp. z o.o. w Rzeszowie pragnie również mocno podziękować wszystkim osobom zaangażowanym w kształcenie uczestników specjalizacji: kierownikom, opiekunom staży, wykładowcom, dyrektorom placówek szkoleniowych, za udaną współpracę oraz doskonałe przygotowanie naszych specjalistów do pozytywnego zdania egzaminu. Z ogromną satysfakcją życzymy Państwu wszelkich sukcesów w życiu prywatnym jak i zawodowym. SPECJALIZACJE ZAKOŃCZONE JESIENIĄ 2014 r.: Województwo podkarpackie: 1. Szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie Pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki, edycja Rzeszów: 60 osób; 2. Szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie Pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki, edycja Rzeszów: 26 osób; 3. Szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie Pielęgniarstwa zachowawczego, edycja Rzeszów: 36 osób; 4. Szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie Pielęgniarstwa opieki długoterminowej, edycja Rzeszów: 30 osób; 5. Szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie Pielęgniarstwa chirurgicznego, edycja Rzeszów: 34 osoby; 6. Szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie Pielęgniarstwa położniczego, edycja Rzeszów: 32 osoby; 7. Szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie Pielęgniarstwa ratunkowego, edycja Rzeszów: 32 osoby; 8. Szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie Pielęgniarstwa operacyjnego, edycja Rzeszów: 52 osoby; 9. Szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie Pielęgniarstwa zachowawczego, edycja Tarnobrzeg: 33 osoby; 10. Szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie Pielęgniarstwa operacyjnego, edycja Krosno: 18 osób; 11. Szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie Pielęgniarstwa chirurgicznego, edycja Krosno: 21 osób; - 5 -
AKTUALNOŚCI województwo małopolskie: 1. Szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie Pielęgniarstwa neurologicznego, edycja Nowy Sącz: 25 osób; województwo warmińsko-mazurskie: 1. Szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie Pielęgniarstwa opieki paliatywnej, edycja Elbląg: 26 osób; 2. Szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie Pielęgniarstwa operacyjnego, edycja Elbląg: 27 osób; województwo opolskie: 1. Szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie Pielęgniarstwa zachowawczego, edycja Opole: 26 osób; województwo lubelskie: 1. Szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie Pielęgniarstwa chirurgicznego, edycja Chełm: 34 osoby; 2. Szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie Pielęgniarstwa zachowawczego, edycja Chełm: 27 osób; województwo świętokrzyskie: 1. Szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie Pielęgniarstwa chirurgicznego, edycja Kielce: 31 osób; 2. Szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie Pielęgniarstwa operacyjnego, edycja Kielce: 31 osób; województwo mazowieckie: 1. Szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie Pielęgniarstwa ginekologicznego, edycja Warszawa: 22 osoby; WYNIKI EGZAMINÓW PAŃSTWOWYCH - ŚREDNIA DLA OŚRODKA KSZTAŁCENIA PODYPLOMO- WEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH SP. Z O.O. W RZESZOWIE: Szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie Pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki: 160,18 pkt. Szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie Pielęgniarstwa zachowawczego: 169,55 pkt. Szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie Pielęgniarstwa opieki paliatywnej: 150,23 pkt. Szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie Pielęgniarstwa opieki długoterminowej: 150,23 pkt. Szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie Pielęgniarstwa chirurgicznego: 171,81 pkt. Szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie Pielęgniarstwa położniczego: 162,69 pkt. Szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie Pielęgniarstwa ratunkowego: 164,09 pkt. Szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie Pielęgniarstwa neurologicznego: 152,11 pkt. Szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie Pielęgniarstwa operacyjnego: 159,89 pkt. Szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie Pielęgniarstwa ginekologicznego: 164,14 pkt. Zarząd i pracownicy OKPPIP - 6 -
AKTUALNOŚCI Pracownia innowacyjnych metod pomiaru umiejętności położniczych funkcjonująca w ramach Katedry Położnictwa w Instytucie Położnictwa i Ratownictwa Medycznego, Wydziału Medycznego Uniwersytetu Rzeszowskiego mgr Romana Wróbel, dr n. med. B. Zych, dr n. med. E. Kraśnianin, dr n. med. E. Barnaś, mgr A. Kremska, mgr B. Kołodziej, mgr J. Błajda, mgr J. Żurawska, mgr A. Pieniążek, mgr M. Cecuła Kształcenie położnych w strukturach Wydziału Medycznego Uniwersytetu Rzeszowskiego ma już swoją dziesięcioletnią tradycję. Od 2004 roku kierunek funkcjonował w ramach Instytutu Pielęgniarstwa i Położnictwa, a od 2010 do chwili obecnej znajduje się w strukturze Instytutu Położnictwa i Ratownictwa Medycznego, jednego z trzech instytutów Wydziału Medycznego, Uniwersytetu Rzeszowskiego. Od 2010 r. kierunek położnictwo dzięki zewnętrznym środkom finansowym bardzo się rozwinął. Zakupiono wysoce innowacyjny sprzęt, pozwalający kształcić studentów na jak najwyższym poziomie, a przede wszystkim sprostać najwyższym wymaganiom i standardom kształcenia położnictwa na świecie. Do najbardziej zaawansowanych, wysoce specjalistycznych i wzbudzających najwięcej emocji, należy interaktywny symulator porodowy SimMom wraz z noworodkiem. Interaktywny symulator porodowy do Pracowni innowacyjnych metod pomiaru umiejętności w katedrze położnictwa trafił w 2013 roku, i jest on trzecim takim urządzeniem w Polsce (pierwszy zakupiono dla potrzeb kształcenia studentów UM w Katowicach). Symulator SimMom to naturalnej wielkości, całkowicie interaktywny, dynamiczny symulator, zapewniający możliwość ćwiczenia w warunkach zgodnych z realiami różnych pozycji i manewrów porodowych. Zaawansowany system audiowizualny umożliwia rejestrowanie i relacjonowanie przebiegu symulacji. Ponadto możliwości symulatora SimMom mogą służyć do zajęć hybrydowych, do niezależnego ćwiczenia różnorodnych czynności porodowych i pielęgnacyjnych oraz jako pełnopostaciowy symulator do kompleksowego treningu złożonych wielozadaniowych procedur z zakresu opieki okołoporodowej. W skład zestawu wchodzi również symulator noworodka, co zwiększa dodatkowo możliwości wykorzystania innowacyjnej aparatury. Wyniki monitorowania parametrów życiowych matki, płodu oraz czynności skurczowej mięśnia macicy są na bieżąco rejestrowane i możliwe do ponownej symulacji za pomocą np. Debryfingu. Dzięki dużym możliwościom, jakie stwarza tej klasy zaawansowany symulator w niedalekiej przyszłości zostanie on włączony do Centrum Symulacji Me- dycznych, gdzie przeszkolony nauczyciel, niewidoczny dla ćwiczących, będzie sterował symulatorem za pomocą komputera znajdującego się w zamkniętej sterowni, a poprzez system audio-wideo będzie miał wgląd i kontrolę nad przebiegiem wykonywanych przez studenta zadań. Również anatomia i funkcje życiowe interaktywnego symulatora otwierają nieograniczone możliwości zdobywania umiejętności niezbędnych do prowadzenia porodu o przebiegu fizjologicznym i patologicznym w warunkach symulowanych. Oprogramowanie umożliwia instruktorowi wykorzystanie gotowych, zaprogramowanych scenariuszy do przeprowadzania szkoleń zgodnych z ustalonym wzorcem procedur medycznych. Natomiast dzięki scenariuszom adoptowanym przez użytkownika we własnym zakresie oraz narzędziom pozwalającym instruktorowi sterować przebiegiem ćwiczenia można dostosować szkolenie do indywidualnych potrzeb jego uczestników. Symulator posiada również umiejętność porozumiewania się z otoczeniem. Katedra Położnictwa, dokłada wszelkich starań do wprowadzania innowacyjnych metod nauczania przyszłych położnych, dlatego rozpoczyna badania z wykorzystaniem w/w aparatury, której celem będzie ocena jakości kształcenia praktycznego absolwentek położnictwa do pracy w zawodzie poprzez udział w zaaranżowanych fizjologicznych i patologicznych sytuacjach położniczych. - 7 -
AKTUALNOŚCI NOWELIZACJA USTAWY O ZAWODACH PIELĘGNIARKI I POŁOŻNEJ NADAJĄCA NOWE UPRAWNIENIA PIELĘGNIARKOM I POŁOŻNYM Dz. U. 2014 poz. 1136 USTAWA z dnia 22 lipca 2014 r. o zmianie ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej oraz niektórych innych ustaw Art. 1. W ustawie z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. Nr 174, poz. 1039, z późn. zm.) po art. 15 dodaje się art. 15a i art. 15b w brzmieniu: Art. 15a. 1. W ramach samodzielnego wykonywania świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych pielęgniarka i położna posiadające dyplom ukończenia studiów drugiego stopnia na kierunku pielęgniarstwo lub położnictwo oraz pielęgniarka i położna posiadające tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa lub położnictwa mają prawo samodzielnie: 1) ordynować leki zawierające określone substancje czynne, z wyłączeniem leków zawierających substancje bardzo silnie działające, środki odurzające i substancje psychotropowe oraz środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego, w tym wystawiać na nie recepty, 2) ordynować określone wyroby medyczne, w tym wystawiać na nie zlecenia albo recepty jeżeli ukończyły kurs specjalistyczny w tym zakresie. 2. W ramach realizacji zleceń lekarskich w procesie diagnostyki, leczenia i rehabilitacji pielęgniarka i położna posiadające dyplom ukończenia studiów co najmniej pierwszego stopnia na kierunku pielęgniarstwo lub położnictwo mają prawo wystawiać recepty na leki, z wyłączeniem leków zawierających substancje bardzo silnie działające, środki odurzające i substancje psychotropowe, oraz środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego niezbędne do kontynuacji leczenia, jeżeli ukończyły kurs specjalistyczny w tym zakresie. 3. Uprawnienia, o których mowa w ust. 1 i 2, obejmują również wystawianie recept osobom, o których mowa w art. 4346 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, na zasadach określonych w tej ustawie oraz w ustawie z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (Dz. U. Nr 122, poz. 696, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o refundacji. 4. W przypadku wystawiania recept na leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego, wyroby medyczne określone w wykazach, o których mowa w art. 37 ustawy o refundacji, pielęgniarka i położna są obowiązane do odnotowania na recepcie, w sposób określony w przepisach wydanych na podstawie ust. 8, odpłatności, jeżeli lek, środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego, wyrób medyczny występuje w tych wykazach w co najmniej dwóch odpłatnościach, o których mowa w art. 6 ust. 2 ustawy o refundacji. 5. Pielęgniarka i położna wystawiając receptę są obowiązane do szczegółowego uzasadnienia w dokumentacji medycznej przyczyn dokonania adnotacji, o której mowa w art. 44 ust. 2 zdanie drugie ustawy o refundacji. 6. Pielęgniarka i położna posiadające tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa lub dyplom ukończenia studiów co najmniej pierwszego stopnia na kierunku pielęgniarstwo lub położnictwo mają prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej diagnostyki laboratoryjnej, z wyjątkiem badań wymagających metod diagnostycznych i leczniczych stwarzających podwyższone ryzyko dla pacjenta. 7. Obowiązek ukończenia kursu specjalistycznego, o którym mowa w ust. 1 i 2, nie dotyczy pielęgniarek i położnych, które w ramach kształcenia w szkołach pielęgniarskich i w szkołach położnych lub w ramach szkolenia specjalizacyjnego nabyły wiedzę objętą takim kursem. 8. Minister właściwy do spraw zdrowia po zasięgnięciu opinii Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia, Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych, Naczelnej Rady Lekarskiej i Naczelnej Rady Aptekarskiej określi, w drodze rozporządzenia: 1) wykaz: a) substancji czynnych zawartych w lekach, o których mowa w ust. 1, b) środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego, o których mowa w ust. 1, c) wyrobów medycznych, o których mowa w ust. 1, 2) wykaz badań diagnostycznych, o których mowa w ust. 6, 3) sposób i tryb wystawiania recept, o których mowa w ust. 1 i 2, 4) wzór recepty, o której mowa w ust. 1 i 2, - 8 -
AKTUALNOŚCI 5) sposób zaopatrywania w druki recept, o których mowa w ust. 1 i 2, i sposób ich przechowywania, 6) sposób realizacji recept, o których mowa w ust. 1 i 2, oraz kontroli ich wystawiania i realizacji biorąc pod uwagę niezbędne kwalifikacje oraz wymagany zakres umiejętności i obowiązków, konieczność zapewnienia prawidłowego wystawiania recept, w szczególności w zakresie przepisów ust. 3 i 4, oraz zapewnienia prawidłowej realizacji recepty i zadań kontrolnych podmiotów uprawnionych do kontroli recept. Art. 15b. 1. Pielęgniarka i położna wykonują czynności zawodowe, o których mowa w art. 15a ust. 1, po uprzednim osobistym badaniu fizykalnym pacjenta. 2. Pielęgniarka i położna, o których mowa w art. 15a ust. 1, mogą, bez dokonania osobistego badania pacjenta, wystawić receptę niezbędną do kontynuacji leczenia oraz receptę albo zlecenie na zaopatrzenie w wyroby medyczne jako kontynuację zaopatrzenia w wyroby medyczne, jeżeli jest to uzasadnione stanem zdrowia pacjenta odzwierciedlonym w dokumentacji medycznej. 3. W przypadku, o którym mowa w ust. 2, recepty lub zlecenia mogą być przekazane: 1) osobie upoważnionej przez pacjenta do odbioru recepty lub zlecenia albo przedstawicielowi ustawowemu pacjenta; 2) osobie trzeciej, jeżeli pacjent oświadczy podmiotowi udzielającemu świadczeń zdrowotnych, że recepty lub zlecenia mogą być odebrane przez osoby trzecie bez szczegółowego określania tych osób. 4. Upoważnienie lub oświadczenie, o których mowa w ust. 3, odnotowuje się w dokumentacji medycznej pacjenta albo dołącza do tej dokumentacji. 5. Informację o wystawieniu recepty lub zlecenia, o których mowa w ust. 2, zamieszcza się w dokumentacji medycznej pacjenta. Informację o osobie, której przekazano taką receptę lub zlecenie, odnotowuje się w dokumentacji medycznej pacjenta albo dołącza do tej dokumentacji. Art. 2. W ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany: 1) art. 32 otrzymuje brzmienie: Art. 32. Świadczeniobiorca ma prawo do świadczeń z zakresu badań diagnostycznych, w tym medycznej diagnostyki laboratoryjnej, wykonywanych na podstawie skierowania lekarza ubezpieczenia zdrowotnego, felczera ubezpieczenia zdrowotnego lub skierowania pielęgniarki lub położnej, o których mowa w art. 15a ust. 6 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. Nr 174, poz. 1039, z późn. zm.), będącej pielęgniarką ubezpieczenia zdrowotnego lub położną ubezpieczenia zdrowotnego ; 2) art. 40 otrzymuje brzmienie: Art. 40. Zaopatrzenie w wyroby medyczne przysługuje świadczeniobiorcom na podstawie zlecenia albo recepty wystawionych przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego lub felczera ubezpieczenia zdrowotnego lub zlecenia albo recepty wystawionych przez pielęgniarkę lub położną, o których mowa w art. 15a ust. 1 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej, będącej pielęgniarką ubezpieczenia zdrowotnego lub położną ubezpieczenia zdrowotnego, na zasadach określonych w ustawie o refundacji. Kontynuacja zabezpieczenia w wyroby medyczne przysługuje świadczeniobiorcom także na podstawie zlecenia albo recepty wystawionych przez pielęgniarkę ubezpieczenia zdrowotnego lub położną ubezpieczenia zdrowotnego na zasadach określonych w ustawie o refundacji ; 3) w art. 44 ust. 2 i 3 otrzymują brzmienie: 2. Osobom, o których mowa w ust. 1 i 1a, receptę może wystawić osoba uprawniona w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy o refundacji. 3. Osoby, o których mowa w ust. 1, są obowiązane do okazania wystawiającemu receptę dokumentu potwierdzającego przysługujące uprawnienie ; 4) w art. 45 ust. 24 otrzymują brzmienie: 2. Osobom, o których mowa w ust. 1, receptę może wystawić osoba uprawniona w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy o refundacji. 3. Osoby, o których mowa w ust. 1, są obowiązane do okazania wystawiającemu receptę dokumentu potwierdzającego przysługujące uprawnienie. 4. Wystawiający receptę jest obowiązany wpisać na recepcie numer PESEL osoby, o której mowa w ust. 1 ; 5) w art. 46 ust. 24 otrzymują brzmienie: 2. Osobom, o których mowa w ust. 1, receptę może wystawić osoba uprawniona w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy o refundacji. 3. Wystawiający receptę jest obowiązany wpisać na recepcie numer PESEL osoby, o której mowa w ust. 1. 4. Osoby, o których mowa w ust. 1, są obowiązane do okazania wystawiającemu receptę dokumentu potwierdzającego przysługujące uprawnienie ; 6) w art. 188 w ust. 4 pkt 19 i 20 otrzymują brzmienie: 19) dane dotyczące lekarza, felczera, pielęgniarki lub położnej wystawiających receptę na refundowane leki lub środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego albo zaopatrzenie na wyroby medyczne; 20) dane dotyczące świadczeniodawcy zatrudniającego lekarza, felczera, pielęgniarkę lub położną, o których mowa w pkt 19. Art. 3. W ustawie z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (Dz. U. Nr 122, poz. 696, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany: 1) w art. 2 w pkt 14 w lit. c średnik zastępuje się - 9 -
AKTUALNOŚCI przecinkiem i dodaje się lit. d i e w brzmieniu: d) pielęgniarka ubezpieczenia zdrowotnego i położna ubezpieczenia zdrowotnego, w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, o których mowa w art. 15a ust. 1 i 2 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. Nr 174, poz. 1039, z późn. zm.), e) pielęgniarka i położna, o których mowa w art. 15a ust. 1 i 2 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej, z którymi Fundusz zawarł: - umowę upoważniającą do wystawiania recept refundowanych lub - umowę upoważniającą do wystawiania recept refundowanych dla wystawiającego, jego małżonka, wstępnych i zstępnych w linii prostej oraz rodzeństwa ; 2) w art. 48: a) w ust. 2 zdanie pierwsze otrzymuje brzmienie: Umowa upoważniająca osoby, o których mowa w art. 2 pkt 14 lit. b, c oraz e, do wystawiania recept refundo- wanych zawierana jest na czas nieokreślony, b) w ust. 4 zdanie pierwsze otrzymuje brzmienie: Umowę zawiera dyrektor oddziału wojewódzkiego Funduszu właściwy ze względu na miejsce udzielania świadczeń zdrowotnych przez lekarza, lekarza dentystę, felczera, starszego felczera, pielęgniarkę lub położną.. Art. 4. Recepty na leki zawierające określone substancje czynne oraz na środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego, recepty i zlecenia na określone wyroby medyczne oraz skierowania na określone badania diagnostyczne, o których mowa w art. 15a ustawy zmienianej w art. 1 niniejszej ustawy, mogą być wystawiane przez uprawnione pielęgniarki i położne nie wcześniej niż od dnia 1 stycznia 2016 r. Art. 5. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej: B. Komorowski PIELĘGNIARKI/POŁOŻNE zarejestrowane w OIPiP w Rzeszowie, które nie wykonują zawodu lub zamierzają zaprzestać wykonywania go, powinny złożyć do Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych w Rzeszowie OŚWIADCZENIE o zaprzestaniu wykonywania zawodu wraz z oryginałem prawa wykonywania zawodu. W czasie zgłoszonego ZAPRZESTANIA WYKONYWANIA ZAWODU, pielęgniarka, położna jest ZWOLNIONA Z OPŁACANIA SKŁADEK na rzecz samorządu. Nie uczynienie tego skutkuje obowiązkiem opłacania składek, mimo nie wykonywania zawodu z wyjątkiem: - osób bezrobotnych, które są zarejestrowane w urzędzie pracy, - osób przebywających na urlopie wychowawczym lub pobierających zasiłek rehabilitacyjny. Prawo wykonywania zawodu można z powrotem otrzymać, składając OŚWIADCZENIE o zamiarze podjęcia pracy w zawodzie pielęgniarki/położnej. W A Ż N E PRAWO WYKONYWANIA ZAWODU Informujemy, iż na podstawie 10 uchwały nr 149/VI/2014 Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych z dnia 20 marca 2014 r. w sprawie trybu postępowania dotyczącego stwierdzania i przyznawania prawa wykonywania zawodu pielęgniarki i zawodu położnej oraz sposobu prowadzenia rejestru pielęgniarek i rejestru położnych przez okręgowe rady pielęgniarek i położnych: Osoby, które ukończyły liceum medyczne lub szkołę policealną albo szkołę pomaturalną kształcącą w zawodzie pielęgniarki albo ukończyły szkołę policealną albo szkołę pomaturalną kształcącą w zawodzie położnej, które nie uzyskały stwierdzenia prawa wykonywania a spełniają inne wymagania określone w art. 28 albo w art. 31 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. z 2011 r., Nr 174, poz. 1039, ze zm.) mogą uzyskać stwierdzenie prawa wykonywania zawodu, jeżeli do dnia 1 stycznia 2015 r. złożą stosowny wniosek. Po upływie tego terminu prawo wykonywania zawodu albo ograniczone prawo wykonywania zawodu wygasa. - 10 -
AKTUALNOŚCI Stanowisko w sprawie nowych uprawnień dla pielęgniarek i położnych wynikających z ustawy z dnia 22 lipca 2014 r. o zmianie ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1136) Szanowni Państwo! W związku z wejściem w życie z dniem 11 września 2014 r. ustawy z dnia 22 lipca 2014 r. o zmianie ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1136), Ministerstwo Zdrowia przygotowało stanowisko w sprawie nadania nowych uprawnień pielęgniarkom i położnym ubezpieczenia zdrowotnego, jak i pielęgniarkom oraz położnym wykonującym zawód poza systemem ubezpieczenia zdrowotnego. Pragnę dodatkowo wyjaśnić, że włączenie pielęgniarek i położnych do kręgu osób uprawnionych w rozumieniu art. 2 pkt 14 lit. d i e ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (Dz. U. Nr 122, poz. 696, z późn. zm.) powoduje również to, iż osoby te będą zobowiązane do zastosowania się do przepisów dotyczących praktyk zakazanych w obrocie lekami refundowanymi, o których mowa w art. 49 ust. 3 ww. ustawy. Przypominam, że przepis art. 49 ust. 3 ww. ustawy zakazuje podmiotom uczestniczącym w obrocie produktami refundacyjnymi do udzielania i przekazywania korzyści na rzecz świadczeniobiorców (pacjentów) oraz osoby uprawnione (tzn. osoby posiadające stosowne uprawnienia zawodowe, np. lekarze, pielęgniarki). Z poważaniem Dyrektor Departamentu Pielęgniarek i Położnych dr n. o zdr. Beata Cholewka Ustawa z dnia 22 lipca 2014 r. o zmianie ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1136), która weszła w życie z dniem 11 września 2014 r. nadała nowe uprawnienia pielęgniarkom i położnym ubezpieczenia zdrowotnego, jak i pielęgniarkom oraz położnym wykonującym zawody poza systemem ubezpieczenia zdrowotnego. Zgodnie z nowym przepisem art. 15a ust. 1 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. Nr 174, poz. 1039, z późn. zm.) w ramach samodzielnego wykonywania świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych, pielęgniarki i położne posiadające dyplom ukończenia studiów drugiego stopnia na kierunku pielęgniarstwo lub położnictwo oraz pielęgniarki i położne posiadające tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa lub położnictwa będą miały prawo samodzielne: 1. ordynować leki zawierające określone substancje czynne, z wyłączeniem leków zawierających substancje bardzo silnie działające, środki odurzające i substancje psychotropowe, oraz środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego, w tym wystawiać na nie recepty; 2. ordynować określone wyroby medyczne, w tym wystawiać na nie zlecenia albo recepty, jeżeli ukończą kurs specjalistyczny w tym zakresie. Natomiast w ramach realizacji zleceń lekarskich w procesie diagnostyki, leczenia i rehabilitacji pielęgniarki i położne posiadające dyplom ukończenia studiów co najmniej pierwszego stopnia na kierunku pielęgniarstwo lub położnictwo będą miały prawo wystawiać recepty na leki, z wyłączeniem leków zawierających substancje bardzo silnie działające, środków odurza- jących i substancji psychotropowych, oraz środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego niezbędne do kontynuacji leczenia, jeżeli ukończą kurs specjalistyczny w tym zakresie (art. 15a ust. 2 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej). Ponadto, pielęgniarki i położne, posiadające tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa lub dyplom ukończenia studiów co najmniej pierwszego stopnia na kierunku pielęgniarstwo lub położnictwo, będą miały prawo do wystawiania skierowań na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej diagnostyki laboratoryjnej, z wyjątkiem badań wymagających metod diagnostycznych i leczniczych stwarzających podwyższone ryzyko dla pacjenta (art. 15a ust. 6 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej). Obowiązek ukończenia kursu specjalistycznego, o którym mowa w art. 15a ust. 1 i 2 ww. ustawy, nie będzie dotyczył pielęgniarek i położnych, które w ramach kształcenia w szkołach pielęgniarskich i w szkołach położnych lub w ramach szkolenia specjalizacyjnego zdobędą wiedzę objętą takim kursem (art. 15a ust. 7 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej). Ponadto, pielęgniarki i położne przed wykonaniem czynności zawodowych określonych w art. 15a ust. 1 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej będą musiały dokonać osobistego badania fizykalnego pacjenta. Natomiast pielęgniarki i położne będą mogły - bez dokonania osobistego badania pacjenta - wystawić receptę niezbędną do kontynuacji leczenia oraz receptę albo zlecenie na zaopatrzenie w wyroby medyczne jako - 11 -
AKTUALNOŚCI kontynuację zaopatrzenia w wyroby medyczne, jeżeli będzie to uzasadnione stanem zdrowia pacjenta odzwierciedlonym w dokumentacji medycznej. W takim jednak przypadku, recepty lub zlecenia mogą być przekazane osobie upoważnionej przez pacjenta do odbioru recepty lub zlecenia albo przedstawicielowi ustawowemu pacjenta lub osobie trzeciej, jeżeli pacjent oświadczy podmiotowi udzielającemu świadczeń zdrowotnych, że recepty lub zlecenia mogą być odebrane przez osoby trzecie bez szczegółowego określania tych osób. Samo upoważnienie lub oświadczenie będzie odnotowane w dokumentacji medycznej pacjenta albo dołączone do tej dokumentacji. Ponadto informacje o wystawieniu recepty lub zlecenia będą zamieszczane w dokumentacji medycznej pacjenta, a informacja o osobie, której przekazano taką receptę lub zlecenie, będzie odnotowana w dokumentacji medycznej pacjenta albo dołączona do tej dokumentacji. Jednocześnie, na podstawie delegacji ustawowej, o której mowa w art. 15a ust. 8 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej, Minister Zdrowia po zasięgnięciu opinii Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia, Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych, Naczelnej Rady Lekarskiej i Naczelnej Rady Aptekarskiej, określi w drodze rozporządzenia: 1. Wykaz: - substancji czynnych zawartych w lekach, - środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego, - wyrobów medycznych. 2. Wykaz badań diagnostycznych, 3. Sposób i tryb wystawiania recept, 4. Wzór recepty, 5. Sposób zaopatrywania w druki recept i sposób ich przechowywania, 6. Sposób realizacji recept, oraz kontroli ich wystawiania i realizacji - biorąc pod uwagę niezbędne kwalifikacje oraz wymagany zakres umiejętności i obowiązków, konieczność zapewnienia prawidłowego wystawiania recept, w szczególności w zakresie przepisów ust. 3 i 4, oraz zapewnienia prawidłowej realizacji recepty i zadań kontrolnych podmiotów uprawnionych do kontroli recept. W konsekwencji zmian dokonanych w ustawie z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej ustawodawca wprowadził nowe regulacje w zakresie kręgu osób uprawnionych do wystawiania recept refundowanych. Zgodnie z art. 2 pkt 14 lit. d i e ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (Dz. U. Nr 122, poz. 696, z późn. zm.) do osób uprawnionych zostały włączone pielęgniarki i położne ubezpieczenia zdrowotnego, jak i pielęgniarki i położne wykonujące zawód poza systemem ubezpieczenia zdrowotnego, z którymi Narodowy Fundusz Zdrowia będzie zawierał umowę upoważniającą do wystawiania recept refundowanych lub umowę upoważniającą do wystawiania recept refundowanych dla wystawiającego, jego małżonka, wstępnych i zstępnych w linii prostej oraz rodzeństwa. Poszerzenie kręgu osób uprawnionych o pielęgniarki i położne jest wynikiem przyznania pielęgniarkom i położnym uprawnień do ordynowania leków i wyrobów medycznych, jak wynika to z nowego przepisu art. 15a ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej. Ponadto, włączenie pielęgniarek i położnych do kręgu osób uprawnionych w rozumieniu art. 2 pkt 14 lit. d i e ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych powoduje również, że osoby te będą musiały zastosować się do przepisów dotyczących praktyk zakazanych w obrocie lekami refundowanymi, o których mowa w art. 49 ust. 3 ww. ustawy. Należy jednak pamiętać, że pielęgniarki i położne będą mogły korzystać z uprawnień dotyczących wystawiania recept na leki oraz środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego, wydawania zleceń i recept na wyroby medyczne oraz skierowań na badania diagnostyczne nie wcześniej niż od dnia 1 stycznia 2016 r., ponieważ w okresie od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 22 lipca 2014 r. o zmianie ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej oraz niektórych innych ustaw, tj. od dnia 11 września 2014 r. do dnia 1 stycznia 2016 r. powinny zostać przeprowadzone odpowiednie kursy specjalistyczne, przygotowujące pielęgniarki i położne do korzystania z nowych uprawnień. /-/ Z upoważnienia MINISTRA ZDROWIA WAŻNE PODSEKRETARZ STANU Aleksander Sopliński PRZYPOMINAMY o obowiązku zgłaszania do biura OIPIP w Rzeszowie KONTYNUACJI obowiązkowego ubezpieczenia OC dla osób wykonujących indywidualną/grupową praktykę pielęgniarki/położnej - 12 -
AKTUALNOŚCI OGÓLNOPOLSKI ZWIĄZEK ZAWODOWY PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH ZARZĄD KRAJOWY z siedzibą w Warszawie ul. Podwale 11, 00-252 Warszawa, tel. (22) 504 42 67, 504 42 39, fax (22) 504 42 54 e-mail:biuro@ozzpip.com.pl ZK-1804/VII/2014 Warszawa, 26 listopada 2014 r. Pan Bartosz Arłukowicz Minister Zdrowia Szanowny Panie Ministrze, Działając w imieniu Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Pielęgniarek i Położnych wnosimy o pilne podjęcie działań w n/w kwestiach oraz o spotkanie w celu uzyskania wyjaśnień. Ustawą z dnia 22.07.2014 r. o zmianie ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r. poz. 1136) została dokonana nowelizacja ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej. Intencją ustawodawcy - promowaną przez Ministra Zdrowia - było rozszerzenie uprawnień pielęgniarek i położnych m. in. o prawo wystawiania recept na leki zawierające określone substancje czynne oraz na środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego, recept i zleceń na określone wyroby medyczne oraz skierowań na określone badania diagnostyczne, przy czym uprawnienia te mają wejść w życie do praktycznego stosowania od 1 stycznia 2016 r. Założenia tej ustawy nie były konsultowane z naszą grupą zawodową, a przepisy zostały wprowadzone szybko, w naszej ocenie niestarannie, bez zapewnienia finansowania konieczności dokształcania oraz bez zabezpieczenia wzrostu wynagrodzeń pielęgniarek i położnych, które nabędą prawo do realizacji w/w nowych zadań. Nasz zarzut podstawowy to wprowadzanie różnicowania grupy zawodowej. Pielęgniarki i położne, posiadające dyplom ukończenia studiów drugiego stopnia na kierunku pielęgniarstwo 1. i położnictwo, mają mieć prawo ordynować leki i samodzielnie wypisywać recepty na lekarstwa o określonym składzie, z wyłączeniem leków zawierających substancje bardzo silnie działające, środki odurzające i substancje psychotropowe (specyfikacja tych substancji i środków ma się pojawić dopiero w przyszłości w rozporządzeniu Ministra Zdrowia, którego pomimo wejścia w życie ustawy brak). Pielęgniarki i położne, posiadające dyplom ukończenia studiów drugiego stopnia na kierunku pielęgniarstwo i położnictwo mają mieć również prawo wypisywać recepty i zlecenia na: środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego, określone wyroby medyczne pod warunkiem ukończenia kursu specjalistycznego w danym zakresie. Ustawa zastrzega, że zlecanie leków i badań powinno być poprzedzone uprzednim osobistym badaniem fizykalnym pacjenta (chyba, że chodzi o kontynuację leczenia). 2. Wprowadzone zmiany przewidują także, że pielęgniarki i położne, które posiadają dyplom co najmniej pierwszego stopnia, będą mogły - na zlecenie lekarza - wystawiać recepty na określone leki. Z możliwości tej będą analogicznie jak wyżej wyłączone lekarstwa zawierające w swym składzie substancje bardzo silnie działające, środki odurzające i substancje psychotropowe (rozporządzenia wykonawczego brak). Ta grupa pielęgniarek i położnych ma mieć również uprawnienie do wypisywania recept na środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego jako kontynuację leczenia. Również ta grupa pielęgniarek i położnych ma mieć prawo do wydawania skieowań na określone badania diagnostyczne. Ustawodawca zakłada, że docelowo w/w nowe uprawnienia pielęgniarek i położnych zostaną uwzględnione w programach kształcenia w szkołach pielęgniarskich i w szkołach położnych. Na to jednak potrzeba czasu i nie jest to możliwe do wprowadzenia do 01.01.2016r. Pozostałe osoby już wykonujące zawód zostały ustawą w zasadzie zobowiązane (rynek pracy i pracodawcy będą naciskać na nabycie przez pielęgniarki i położne właściwych uprawnień) do podniesienia kwalifikacji zawodowych poprzez ukończenie właściwych kursów specjalistycznych. Powstają zatem podstawowe pytania: - Jaki będzie zakres rzeczowy tych kursów specjalistycznych? - Jaki będzie wymiar czasowy tych kursów specjalistycznych? - Czy kursy będą składały się z części teoretycznej i praktycznej? - Czy pielęgniarki i położne z kilkuletnim stażem pracy w zawodzie będą musiały odbyć kurs specjalistyczny w pełnym wymiarze? - 13 -
AKTUALNOŚCI - Kto będzie organizował te kursy i jaki dokument będzie potwierdzał ukończenie tego kursu, który będzie potem honorowany przez pracodawcę, a także i przez NFZ? - Czy zakres kursu będzie przewidywał naukę w zakresie rozróżniania wysokości refundacji przez NFZ? - Dlaczego Ministerstwo Zdrowia nie wyjaśnia tych kwestii, a skierowało do ustawodawcy wniosek o dokonanie nowelizacji naszej ustawy zawodowej? - Jak można rozpoczynać kursy specjalistyczne skoro nadal nie ma przepisów wykonawczych do w/w nowelizacji ustawy? W jaki sposób ustawodawca zabezpiecza pielęgniarki i położne przed nieuprawnionymi działaniami pracodawców którzy będą uzależniać dalsze zatrudnienie lub przedłużanie umów od ukończenia w/w kursów specjalistycznych? Czy nieodbycie w/w kursu specjalistycznego może być powodem zwolnienia naszych Koleżanek z pracy? W jaki sposób Minister Zdrowa zapewnił sfinansowanie kosztów odbycia w/w kursów specjalistycznych? W ustawie nic na ten temat nie zostało określone. OZZPiP nie sądzi również, że koszty te zostaną dobrowolnie pokryte przez pracodawców, bo ci i tak cały czas zgłaszają trudną sytuację finansową. Skoro pracodawcy nie mają obowiązku kierować pielęgniarek i położnych na w/w kursy specjalistyczne, bo takie skierowanie wiąże się z wliczeniem okresu odbywania kursu do czasu pracy oraz koniecznością pokrycia jego kosztów to na pewno tego nie będą robić. Nie ma również żadnych sygnałów płynących od naszego samorządu zawodowego, że kursy te zostaną sfinansowane przez samorząd. W tych warunkach okaże się, że koszt tych kursów będzie musiała pokryć z własnych środków pielęgniarka i położna, a w dodatku będzie musiała poświęcić na ten kurs własny czas wolny, kosztem rodziny. OZZPiP nie akceptuje takiego stanu rzeczy i wnosi do Ministra Zdrowia o rozwiązanie tej kwestii na szczeblu centralnym (łącznie z zapewnieniem finansowania) tak aby nie obciążać tymi kosztami pielęgniarek i położnych. Uważam również, że w Rzeczypospolitej Polskiej bez względu na stopień wykształcenia każda pielęgniarka i położna posiada prawo wykonywania zawodu. Zatem już samo rozróżnienie, że pielęgniarka i położna z tytułem magistra może samodzielnie, a z tytułem licencjata na zlecenie lekarza wystawić receptę na leki oraz środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego jest już przejawem dyskryminacji. Odbycie w/w kursu specjalistycznego powinno uprawniać do jednakowych czynności wszystkie pielęgniarki i położne, które mają prawo wykonywania zawodu bez rozróżnienia na stopień wykształcenia. OZZPiP podnosi, że w/w zapisy mają za podstawowe zadanie jedynie ułatwić pracę lekarzom, natomiast dla grupy pielęgniarek i położnych doprowadzą jedynie do nałożenia kolejnych obowiązków zawodowych, bez mechanizmów poprawy ich sytuacji finansowej. Dlaczego Minister Zdrowia jako projektodawca ustawy nie zagwarantował mechanizmu podniesienia wynagrodzenia z tytułu wykonywania tych dodatkowych czynności? Pielęgniarki i położne w oparciu o zaproponowane zapisy pomimo nabycia dodatkowych kwalifikacji, umiejętności, wiedzy, ale zarazem i przejęcia części odpowiedzialności będą w rzeczywistości sekretarkami" lekarzy. Nie akceptujemy i nie zgadzamy się na takie umiejscowienie grupy zawodowej pielęgniarek i położnych w systemie ochrony zdrowia. Postępowanie Rządu RP i Ministra Zdrowia jest nieuczciwe. Wieloletnie problemy służby zdrowia próbuje się ponownie łatać zwiększeniem obowiązków naszej grupy zawodowej. Działanie jest nieuczciwe, ponieważ: - nie przewiduje mechanizmów pokrycia kosztów przymusowego kształcenia, - nie przewiduje mechanizmów uzyskania wzrostu wynagrodzeń pielęgniarek i położnych, pomimo nałożenia nowych obowiązków, - nadal odmawia wprowadzenia grupy zawodowej pielęgniarek i położnych do systemu zamawiania przez NFZ świadczeń medycznych, - dyskryminuje i różnicuje wewnętrznie grupę zawodową. Oczekujemy spotkania z Ministrem Zdrowia celem omówienia wszystkich zgłoszonych problemów i przedstawienia propozycji ich rozwiązania praktycznego. Jeżeli nic w tej sprawie nie będzie się nadal działo, to zapis o wejściu w życie tych nowych uprawnień, czy też obowiązków od 01.01.2016r. będzie nierealny do realizacji. Z poważaniem Przewodnicząca Zarządu Krajowego OZZPiP Lucyna Dargiewicz - 14 -
OPINIE PRAWNE Rzeszów, 2 grudnia 2014 r. OPINIA PRAWNA na temat wymogów formalnych dla wykonywania czynności związanych z wykonaniem nakłucia portu dożylnego I. WSTĘP: Do Kancelarii zwrócono się z wnioskiem o udzielenie odpowiedzi na pytanie, jakie warunki formalne muszą zostać spełnione, aby pielęgniarka albo położna mogła wykonywać nakłucia portu dożylnego i prowadzenia wlewu dożylnego, żywienia pozajelitowego, innych płynów infuzyjnych (bez podawania cytostatyków). Czy pielęgniarka albo położna wykonująca wskazane wyżej świadczenie powinna posiadać certyfikat potwierdzający jej kompetencje do wykonywania tych świadczeń? II. PODSTAWA PRAWNA: 1. Ustawa z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. z 2011 r. Nr 174, poz. 1039 ze zm.) dalej jako ustawa o zawodach pielęgniarki i położnej. 2. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 listopada 2007 r. w sprawie rodzaju i zakresu świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych udzielanych przez pielęgniarkę albo położną samodzielnie bez zlecenia lekarskiego (Dz. U. z 2007 r. Nr 210, poz. 1540) dalej jako rozporządzenie ws rodzaju świadczeń. III. ROZWAŻANIA: Powszechnie obowiązujące przepisy nie regulują kwestii związanych ze świadczeniami opisanymi w pytaniu. Ustawa o zawodach pielęgniarki i położnej określa zasady i warunki wykonywania zawodu pielęgniarki. Zgodnie z art. 4 ustawy wykonywanie zawodu pielęgniarki polega na udzielaniu przez osobę posiadającą wymagane kwalifikacje potwierdzone odpowiednimi dokumentami, świadczeń zdrowotnych a w szczególności świadczeń pielęgnacyjnych, zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych oraz promocji zdrowia. Świadczenia do wykonywania których uprawniona jest pielęgniarka wykonywane są przede wszystkim poprzez...realizację zleceń lekarskich w procesie diagnostyki, leczenia i rehabilitacji.... Tak więc co do zasady, podstawą do podania przez pie- leku, wykonania przez pielęgniarkę określonej lęgniarkę czynności jest udokumentowane zlecenie lekarskie. Ponadto należy zaznaczyć, że za zlecenie lekarskie odpowiedzialność ponosi lekarz. Pielęgniarka ponosi odpowiedzialność jedynie za prawidłowe wykonanie zlecenia. Jednocześnie należy wskazać, że rozporządzenie w/s rodzaju świadczeń, określa, że pielęgniarka lub położna są uprawnione do podawania leków oraz kroplowego przetaczania dożylnego płynów w ramach postępowania w resuscytacji krążeniowo-oddechowej, wg wymaganych standardów postępowania w stanach naglących, pod warunkiem odbycia kursu specjalistycznego. Podstawa programowa na studiach pielęgniarskich nie zawiera kształcenia, które obejmowałoby naukę czynności zawartych w pytaniu, nawet w zakresie specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa onkologicznego pielęgniarki kształcone są jedynie w zakresie pielęgnacji chorego z założonym portem, analogiczny zakres kształcenia dotyczy żywienia pozajelitowego. Dlatego konieczne jest, także z uwagi na obowiązek pielęgniarki do udzielania pomocy zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami, aby pielęgniarka po pierwsze dysponowała stosowną wiedzą i umiejętnościami, a także dokumentem poświadczającym ich posiadanie. IV. PODSUMOWANIE: Biorąc pod uwagę powyższe rozważania uzasadnione jest stanowisko, zgodnie z którym pielęgniarka lub położna powinna posiadać dokument potwierdzający kompetencje do wykonywania nakłucia portu dożylnego i prowadzenia wlewu dożylnego, żywienia pozajelitowego, innych płynów infuzyjnych (bez podawania cytostatyków). - 15 -
OPINIE PRAWNE Rzeszów, 10 grudnia 2014 r. OPINIA PRAWNA w przedmiocie wykonywania przez pielęgniarki w ramach swoich obowiązków wpisów do karty zleceń lekarskich I. WSTĘP Do Kancelarii zwrócono się z wnioskiem o udzielnie odpowiedzi na pytanie, czy pielęgniarki mogą zostać zobowiązane do dokonywania wpisów w kartę zleceń lekarskich. II. PODSTAWA PRAWNA Ustawa z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. z 2011 r. nr 174 poz. 1039 ze zm.- dalej uzpip ); Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 21 grudnia 2010 r. w sprawie rodzajów i zakresu dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania (Dz. U. z 2014 r. poz. 177 ze zm. - dalej rozporządzenie w/s dokumentacji medycznej ). III. ROZWAŻANIA Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny i obowiązujące przepisy prawne, wskazuje się co następuje: Przepis art. 4 ust.1 uzpip stanowi, że wykonywanie zawodu pielęgniarki polega na udzielaniu świadczeń zdrowotnych, w szczególności na: 1) rozpoznawaniu warunków i potrzeb zdrowotnych pacjenta; 2) rozpoznawaniu problemów pielęgnacyjnych pacjenta; 3) planowaniu i sprawowaniu opieki pielęgnacyjnej nad pacjentem; 4) samodzielnym udzielaniu w określonym zakresie świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych oraz medycznych czynności ratunkowych; 5) realizacji zleceń lekarskich w procesie diagnostyki, leczenia i rehabilitacji; 6) orzekaniu o rodzaju i zakresie świadczeń opiekuńczo-pielęgnacyjnych; 7) edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia. Z art. 4 ust.1 uzpip nie wynika, by zakres czynności pielęgniarki obejmował dokonywanie wpisów w karcie zleceń lekarskich. W tym kontekście, przepis ten jedynie mówi o realizacji zleceń lekarskich w procesie diagnostyki, leczenia i rehabilitacji - jako czynności stanowiącej wykonywanie zawodu pielęgniarki. W celu wyjaśnienia kwestii tego, czy w ramach ww. czynności mieści się dokonywanie wpisów w karcie zleceń lekarskich na podstawie polecenia lekarza, należy odwołać się do przepisów stosownych rozporządzeń. Rozporządzenia w sprawie dokumentacji medycznej wyraźnie określa, kto dokonuje wpisów w dokumentacji medycznej. Na podstawie 18 ust. 4 Rozporządzenia w sprawie dokumentacji medycznej wpisy w karcie zleceń lekarskich są dokonywane przez lekarza prowadzącego lub lekarza sprawującego opiekę nad pacjentem, natomiast wpisy o wykonaniu zlecenia są dokonywane przez osobę wykonującą zlecenie. Do obowiązków pielęgniarki, zgodnie z 18 ust. 5 tego rozporządzenia należy dokonywanie wpisów w karcie indywidualnej opieki pielęgniarskiej lub karcie indywidualnej opieki prowadzonej przez położną są dokonywane przez pielęgniarkę lub położną sprawującą opiekę nad pacjentem. Wpisy o wykonaniu zlecenia, czynności pielęgniarskiej lub położniczej są dokonywane przez osobę realizującą plan opieki. Pielęgniarka jest natomiast uprawniona do wykonania zlecenia lekarskiego, które jest zapisane w dokumentacji medycznej (art. 15 ust 1. uzpip). Zatem przejmowanie i wykonywanie innych zadań nienależących do kompetencji pielęgniarki jest sprzeczne z zasadami wykonywania zawodu wynikającymi z obowiązujących przepisów. IV. PODSUMOWANIE Reasumując, w ramach wykonywania zawodu pielęgniarki nie mieszczą się czynności polegające na dokonywaniu wpisów a karcie zleceń lekarskich. Dokonywanie wpisów nie stanowi realizacji zleceń lekarskich w procesie diagnostyki, leczenia i rehabilitacji, ani dokumentowania wykonywanych ww. zleceń lekarskich. Do dokonywania wpisów w karcie zleceń lekarskich uprawniony jest wyłącznie lekarz. - 16 -
OPINIE PRAWNE Czy pielęgniarka dokonująca przetoczenia albuminy ludzkiej powinna ukończyć przeszkolenie? Uprzejmie informuję, iż pielęgniarka dokonująca przetoczenia albuminy ludzkiej powinna ukończyć przeszkolenie praktyczne i teoretyczne potwierdzone zaświadczeniem organizowane przez regionalne centrum krwiodawstwa i krwiolecznictwa, Wojskowe Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa lub Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa utworzone przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych. Zgodnie bowiem z art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi (Dz. U. z 2014 r., poz. 332) przetoczenia krwi mogą dokonywać wyłącznie: 1) lekarz wykonujący zawód w podmiocie leczniczym wykonującym działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne; 2) na zlecenie lekarza pielęgniarka lub położna wykonująca zawód w podmiocie leczniczym wykonującym działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne, pod warunkiem, że odbyła organizowane przez regionalne centrum krwiodawstwa i krwiolecznictwa, Wojskowe Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa lub Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa utworzone przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych odpowiednie przeszkolenie praktyczne i teoretyczne potwierdzone zaświadczeniem. Z kolei zgodnie z art. 5 pkt 1 przedmiotowej ustawy - ilekroć w ustawie jest mowa o krwi bez bliższego określenia - należy przez to rozumieć również osocze i inne składniki krwi. Jednocześnie należy wskazać, iż albumina ludzka jest składnikiem osocza krwi, więc mają do niej zastosowanie przepisy powyższej ustawy dotyczące krwi, w tym również art. 21 ust. 1 ustawy. Tym samym pielęgniarka dokonująca przetoczenia albuminy ludzkiej powinna ukończyć przeszkolenie praktyczne i teoretyczne potwierdzone zaświadczeniem organizowane przez regionalne centrum krwiodawstwa i krwiolecznictwa, Wojskowe Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa lub Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa utworzone przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych. Szczegółowy sposób szkolenia pielęgniarek i położnych dokonujących przetaczania krwi, wykaz umiejętności związanych z przetaczaniem krwi i jej składników będących przedmiotem szkolenia został określony w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 23 lutego 2005 r. w sprawie szkolenia pielęgniarek i położnych dokonujących przetaczania krwi i jej składników (Dz. U. Nr 38, poz. 363 ze zm.). Zgodnie z powyższym rozporządzeniem szkolenie pielęgniarek i położnych dokonujących przetaczania krwi i jej składników odbywa się w zakresie podstawowym oraz uzupełniającym. Szkolenie w zakresie uzupełniającym przeprowadza się nie rzadziej niż raz na 4 lata. Szkolenie obejmuje część teoretyczną i część praktyczną. Część teoretyczna szkolenia obejmuje podstawy teoretyczne leczenia krwią i jej składnikami. Część praktyczna szkolenia obejmuje natomiast w szczególności następujące umiejętności związane z przetaczaniem krwi i jej składników: 1. pobieranie próbek krwi przeznaczonych do badania grup krwi i prób zgodności krwi biorcy i dawcy oraz prowadzenie dokumentacji z tym związanej; 2. postępowanie z pojemnikami zawierającymi krew i jej składniki przeznaczone do przetoczenia; 3. identyfikację biorcy i kontrolę dokumentacji przed przetoczeniem krwi lub jej składników polegającą na porównaniu danych zawartych w wynikach badań krwi i próbie zgodności z danymi biorcy i z danymi na pojemniku z krwią lub jej składnikami; 4. dokonywanie zabiegu przetoczenia krwi i jej składników wykonywanego na zlecenie lekarza; 5. obserwację chorego w trakcie i po przetoczeniu. Powyższe szkolenie odbywa się na podstawie programu szkolenia podstawowego oraz szkolenia uzupełniającego opracowanego przez Instytut Hematologii i Transfuzjologii w Warszawie. źródło: www.nipip.pl - 17 -
OPINIE PRAWNE Czy pielęgniarka, która ukończyła kurs kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa operacyjnego może zdejmować szwy? Ukończenie przez pielęgniarkę kursu kwalifikacyjnego w dziedzinie pielęgniarstwa operacyjnego nie skutkuje uzyskaniem przez nią kwalifikacji w zakresie zdejmowania szwów. Należy wyraźnie zaznaczyć, iż celem kształcenia kursu kwalifikacyjnego w dziedzinie pielęgniarstwa operacyjnego jest przygotowanie pielęgniarki, położnej do realizacji zadań zawodowych w stopniu umożliwiającym samodzielną pracę na bloku operacyjnym z zachowaniem zasad postępowania aseptycznego. W wyniku bowiem realizacji programu kształcenia ww. kursu pielęgniarka powinna: - scharakteryzować organizację i wyposażenie bloku operacyjnego, - zapobiegać zakażeniom, - stosować zasady aseptyki, - przygotować salę, instrumentarium, bieliznę oraz materiał opatrunkowy do zabiegów operacyjnych, - przygotować do zabiegu operacyjnego i obsługiwać aparaturę medyczną, - zapewnić bezpieczeństwo pacjentowi przebywającemu na bloku operacyjnym, - łagodzić stres pacjenta związany z faktem oczekiwania na zabieg operacyjny, - instrumentować do zabiegów operacyjnych, - scharakteryzować istotę schorzenia, badania diagnostyczne, wskazania do zabiegu, techniki operacyjne, przebieg zabiegu operacyjnego i jego powikłania, - omówić zasady postępowania z instrumentarium po zabiegu operacyjnym, - omówić zasady dezynfekcji, mycia i pakowania instrumentarium chirurgicznego, - - scharakteryzować metody sterylizacji, kontrolować skuteczność procesu sterylizacji, - omówić zasady postępowania z bielizną operacyjną, - omówić zasady postępowania z odpadami medycznymi, - prowadzić dokumentację medyczną (protokół pielęgniarki operacyjnej, księga wykonanych zabiegów operacyjnych, skierowania na badania diagnostyczne itd.), - zabezpieczyć materiał pobrany do badań diagnostycznych (histopatologicznego, bakteriologicznego itd.), - korzystać z opracowanych standardów postępowania pielęgniarki, położnej operacyjnej, - nadzorować utrzymanie higieny w obrębie bloku operacyjnego, - przestrzegać zasad BHP. Nie obejmuje to więc umiejętności w zakresie zdejmowania szwów. źródło: www.nipip.pl PRZYPOMINAMY O OBOWIĄZKU AKTUALIZACJI DANYCH Okręgowa Rada Pielęgniarek i Położnych w Rzeszowie przypomina wszystkim członkom o obowiązku aktualizacji swoich danych osobowych, tj.: zmiany nazwiska; zmiany adresu zamieszkania; zmiany miejsca pracy; ukończonego kształcenia podyplomowego (szkolenia, kursy, specjalizacje, studia itd.); informacje o zaprzestaniu wykonywania zawodu; informacje o zniszczeniu prawa wykonywania zawodu; informacji o przejściu na rentę, emeryturę. Obowiązek aktualizowania danych nakłada na nas ustawa z dnia 1 lipca 2011 r. o samorządzie pielęgniarek i położnych, art. 11 ust. 2 pkt. 5. Zmiany stanu faktycznego winny być niezwłocznie zgłoszone w celu aktualizacji danych w rejestrze pielęgniarek i położnych, który prowadzony jest w Dziale Prawa Wykonywania Zawodu OIPIP w Rzeszowie. AKTUALIZACJI DANYCH MOŻEMY DOKONAĆ: OSOBIŚCIE - w dziale prawa wykonywania zawodu - pok. 18 lub PISEMNIE na adres biura: Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych, ul. Rymanowska 3, 35-083 Rzeszów. INFORMACJA DLA OSÓB SKŁADAJĄCYCH WNIOSKI O DOFINANSOWANIE Wnioski o dofinansowanie będą rozpatrzone tylko wtedy kiedy dane zawarte we wniosku o dofinansowanie będą zgodne z danymi w Centralnym Rejestrze Pielęgniarek i Położnych. W innym przypadku wnioski nie będą rozpatrywane. AKTUALIZACJA DANYCH W CENTRALNYM REJESTRZE JEST WARUNKIEM ROZPATRZENIA WNIOSKU PROSIMY AKTUALIZOWAĆ SWOJE DANE W REJESTRZE - 18 -
OPINIE PRAWNE Czy wykonywanie zawodu perfuzjonisty przez pielęgniarkę jest również wykonywaniem zawodu pielęgniarki wg ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej? W ramach wykonywania zawodu, perfuzjonista przygotowuje aparaturę i przeprowadza krążenie pozaustrojowe oraz wspomaganie krążenia, w ramach ścisłej współpracy z zespołem prowadzącym zabieg kardiochirurgiczny, hemofiltrację, mikrofiktrację oraz kontrolę pacjenta w okresie pooperacyjnym. Szczegółowy zakres zadań perfuzjonisty jest następujący: 1. przygotowywanie aparatu do krążenia pozaustrojowego: aparatu płuco-serce, aparatu do oziębiania i grzania chorego, miksera bądź przepływomierza gazów medycznych; 2. przygotowywanie jednorazowego sprzętu: oxygeneratora, drenów, łączników, kaniuli, zestawu do hemofiltracji itp; 3. przygotowywanie aparatury i sprzętu służącego do perfuzji oraz montaż i demontaż zestawu do krążenia pozaustrojowego: aseptyczne złożenie zestawu, wypełnianie i odpowietrzanie, zerowanie i kalibracja; 4. przygotowywanie potrzebnych w czasie perfuzji leków i płynów ustrojowych; 5. współdziałanie z lekarzem anestezjologiem w zakresie oceny stanu chorego; 6. przeprowadzanie krążenia pozaustrojowego zgodnie z obowiązującymi standardami praktyki w tym zakresie; 7. utrzymywanie ścisłej współpracy przed, podczas i po zabiegu z zespołem medycznym w zakresie prowadzenia krążenia pozaustrojowego; 8. obsługiwanie skomplikowanej aparatury medycznej (do kontrapulsacji wewnątrzaortalnej, biopompy, ECMO, sztuczne komory, aparat Cllecaver i inne); 9. dokonywanie ciągłej oceny stanu pacjenta w trakcie operacji i po zabiegu; 10. dokonywanie ciągłej obserwacji funkcjonowania aparatury; 11. przygotowywanie i podawanie leków oraz krwi zgodnie z zasadami jej przetaczania; 12. bieżące dokumentowanie każdej czynności wykonywanej w trakcie oraz po przeprowadzonym krążeniu pozaustrojowym; 13. dbałość o zapewnienie sprawności sprzętu i aparatury. Dodatkowe zadania perfuzjonisty obejmują: 1. udział w prowadzeniu krążenia pozaustrojowego i oddychania u dorosłych i dzieci; 2. prowadzenie szkoleń w zakresie obsługi i konserwacji aparatury medycznej służącej do perfuzji. Natomiast zadania pielęgniarki zostały określone w ustawie z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. Nr 174, poz. 1039 z późn. zm.) - dalej u.z.p.p. W myśl art. 4 ust. 1 u.z.p.p., wykonywanie zawodu pielęgniarki polega na udzielaniu świadczeń zdrowotnych, w szczególności na: 1. rozpoznawaniu warunków i potrzeb zdrowotnych pacjenta; 2. rozpoznawaniu problemów pielęgnacyjnych pacjenta; 3. planowaniu i sprawowaniu opieki pielęgnacyjnej nad pacjentem; 4. samodzielnym udzielaniu w określonym zakresie świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych oraz medycznych czynności ratunkowych; 5. 6. 7. realizacji zleceń lekarskich w procesie diagnostyki, leczenia i rehabilitacji; orzekaniu o rodzaju i zakresie świadczeń opiekuńczo-pielęgnacyjnych; edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia. Stosownie do art. 4 ust. 2 u.z.p.p., za wykonywanie zawodu pielęgniarki uważa się również: 1. nauczanie zawodu pielęgniarki lub położnej oraz wykonywanie pracy na rzecz doskonalenia zawodowego pielęgniarek lub położnych; 2. prowadzenie prac naukowo-badawczych w zakresie pielęgniarstwa; 3. kierowanie i zarządzanie zespołami pielęgniarek lub położnych; 4. zatrudnienie w podmiocie leczniczym na stanowiskach administracyjnych, na których wykonuje się czynności związane z przygotowywaniem, organizowaniem lub nadzorem nad udzielaniem świadczeń opieki zdrowotnej; 5. zatrudnienie w podmiotach zobowiązanych do finansowania świadczeń opieki zdrowotnej ze środków publicznych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.) lub urzędach te podmioty obsługujących, w ramach którego wykonuje się czynności związane z przygotowywaniem, organizowaniem lub nadzorem nad udzielaniem świadczeń opieki zdrowotnej; - 19 -
OPINIE PRAWNE 6. zatrudnienie w organach administracji publicznej, których zakres działania obejmuje nadzór nad ochroną zdrowia; 7. pełnienie służby na stanowiskach służbowych w Inspektoracie Wojskowej Służby Zdrowia i innych jednostkach organizacyjnych Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, na których wykonuje się czynności związane z ochroną zdrowia i opieką zdrowotną; 8. pełnienie służby na stanowiskach służbowych w Centralnym Zarządzie Służby Więziennej i innych stanowiskach Służby Więziennej, na których wykonuje się czynności związane z przygotowywaniem, organizowaniem i nadzorem nad udzielaniem świadczeń opieki zdrowotnej przez podmiot leczniczy dla osób pozbawionych wolności; 9. zatrudnienie w domach pomocy społecznej określonych w przepisach o pomocy społecznej, z uwzględnieniem uprawnień zawodowych pielęgniarki określonych w ustawie; 10. zatrudnienie na stanowisku pielęgniarki w żłobku lub klubie dziecięcym, o których mowa w ustawie z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1457); 11. sprawowanie funkcji z wyboru w organach samorządu pielęgniarek i położnych lub wykonywanie pracy na rzecz samorządu; 12. powołanie do pełnienia z wyboru funkcji związkowej poza zakładem pracy pielęgniarki, jeżeli z wyboru wynika obowiązek wykonywania tej funkcji w charakterze pracownika, albo pełnienie funkcji w zarządzie zakładowej organizacji związkowej, jeżeli z pełnieniem tej funkcji jest związane zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy. Wobec powyższego zasadne jest twierdzenie, że zakres obowiązków jako pielęgniarki pracującej na stanowisku perfuzjonisty, jest również wykonywaniem zawodu pielęgniarki wg ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. Nr 174, poz. 1039 z późn. zm.). źródło: www.nipip.pl Czy pielęgniarka z tytułem specjalisty w pielęgniarstwie ratunkowym może być kierownikiem zespołu ratownictwa medycznego? W myśl przepisów ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. Nr 191, poz. 1410 ze zm.) do wykonywania medycznych czynności ratunkowych uprawnieni są wszyscy członkowie ratownictwa medycznego (lekarze, ratownicy medyczni, pielęgniarki systemu). Zakres medycznych czynności ratunkowych, do wykonywania których uprawniona jest pielęgniarka, w zespole ratownictwa medycznego został określony w 2 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 7 listopada 2007 r. w sprawie rodzaju i zakresu świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych udzielonych przez pielęgniarkę albo położną samodzielnie bez zlecenia lekarskiego (Dz. U. Nr 210, poz. 1540). Należy nadmienić, iż zakres czynności do samodzielnego wykonania których uprawniona jest pielęgniarka systemu jest tożsamy z zakresem czynności, do wykonania których uprawniony jest ratownik medyczny. W związku z w/w aktami prawnymi wynika, iż pielęgniarki systemu mają identyczne uprawnienia do samodzielnego wykonania medycznych czynności ratunkowych jak ratownicy medyczni i mogą pełnić funkcje w zespołach ratownictwa medycznego. Pielęgniarka z tytułem specjalisty w pielęgniarstwie ratunkowym może być kierownikiem zespołu ratownictwa medycznego. źródło: www.nipip.pl - 20 -