MNiSW-DKN-WKR-1952-1892-5/JJ/10 Warszawa, 23 lipca 2010 r. R A P O R T z kontroli Akademii Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie w zakresie zgodności działań organów uczelni z przepisami prawa, statutem i uzyskanymi uprawnieniami, a takŝe prawidłowości wydatkowania środków finansowych stanowiących dotację podmiotową na działalność dydaktyczną w 2009 r. 1. Kontrola została przeprowadzona na podstawie postanowienia nr 10/KSzW/2010 Ministra Nauki i Szkolnictwa WyŜszego z dnia 6 kwietnia 2010 r. 2. Celem kontroli było sprawdzenie czy organy uczelni działały zgodnie z przepisami prawa i statutem oraz uzyskanymi uprawnieniami, a takŝe ustalenie czy prawidłowo wykorzystywano środki finansowe stanowiące dotację podmiotową na działalność dydaktyczną w 2009 r. 3. Kontrolę przeprowadzili: mgr Janusz Jagliński radca Ministra w MNiSW, ekspert Ministra, ekspert Ministra. 4. W trakcie kontroli informacji i wyjaśnień udzielali: Rektor, Kwestor, Zastępca Kwestora, Kanclerz, Sekretarz Uczelnianej Komisji Wyborczej, Dział Nauczania i Spraw Studenckich,
Kierownik Działu Organizacji i Planowania Studiów, Kierownik Dziekanatu Wydziału Wychowania Fizycznego, Kierownik Dziekanatu Wydziału Rehabilitacji, Dyrektor Biura Rektora, p.o. Kierownik Kadr, Kierownik Działu Zamówień Publicznych i Gospodarki Materiałowej. 5. Załącznikami do raportu są: Protokoły z kontroli przekazane uczelni pismem z dnia 27 maja 2010 r., w tym: a. protokół ekspert finansowego, b. protokół eksperta merytorycznego, Uwagi i zastrzeŝenia uczelni z dnia 7 czerwca 2010 r., Opinia Departamentu Finansowania Szkół WyŜszych z dnia 18 czerwca 2010 r., Opinia Departamentu Nadzoru i Organizacji Szkolnictwa WyŜszego z dnia 14 czerwca 2010 r., Stanowisko eksperta merytorycznego z dnia 25 czerwca 2010 r., Stanowisko eksperta finansowego z dnia 23 czerwca 2010 r. 6. Ustalenia kontroli: a) w zakresie zgodności działań organów uczelni z przepisami prawa i statutem oraz uzyskanymi uprawnieniami: Uczelnia prowadzi album niezgodnie z wymogami określonymi w przepisach 9 rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa WyŜszego z dnia 2 listopada 2006 r. w sprawie dokumentacji przebiegu studiów, w tym luki w numeracji, informacji o dokumentach uprawniających do podjęcia studiów, brak daty rozpoczęcia studiów, W teczkach wielu studentów brak podpisanej umowy o warunkach odpłatności za studia, o której mowa w art.160 ust.3 ustawy i w 26 ust.3 regulaminu studiów, Kandydatów na studia - słuchaczy Kolegium Nauczycielskiego w Ciechanowie przyjęto na studia na podstawie zbiorczej listy, a nie indywidualnych decyzji, zgodnych z wymogami kpa, Uczelnia nie przeprowadziła kalkulacji kosztów świadczonych usług edukacyjnych, o której mowa w art. 99 ust. 2 ustawy Prawo o szkolnictwie wyŝszym, Opłata za wydanie duplikatu legitymacji elektronicznej w wysokości 26 zł jest wyŝsza, niŝ dopuszczalna wysokość ustalona przepisami 20 ust.2 i 3 rozporządzenia Ministra 2
Nauki i Szkolnictwa WyŜszego z dnia 2 listopada 2006 r. w sprawie dokumentacji przebiegu studiów, tj. 25,50 zł., W umowach o odpłatności za studia wprowadzono zapisy związane z wymogami kalkulacji kosztów oraz naliczaniem odsetek, jednakŝe te postanowienia umowy nie są stosowane, Plany studiów nie odzwierciedlają wymagań, o których mowa w pkt.v.4 zał. nr 113 do rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa WyŜszego z dnia 12 lipca 2007r w sprawie standardów kształcenia dla poszczególnych kierunków oraz poziomów kształcenia, a takŝe trybu tworzenia i warunków, jakie musi spełniać uczelnia, by prowadzić studia międzykierunkowe oraz makrokierunki, tj zaniŝona ilość godzin z przedmiotów, Na studiach niestacjonarnych zajęcia zaplanowane na semestr zimowy były realizowane w okresie czerwiec-wrzesień. PrzedłoŜone harmonogramy zajęć na tych zjazdach nie zawierają danych nauczycieli akademickich prowadzących zajęcia; nie określono równieŝ, czy zajęcia prowadzone w tym okresie są zaliczane do pensum, względnie rozliczane jako godziny nadliczbowe, a jeśli tak to którego roku akademickiego. b) w zakresie prawidłowości wydatkowania środków finansowych stanowiących dotację podmiotową na działalność dydaktyczną w 2009 r. uczelnia w 2009 roku otrzymała dotacje podmiotowe z budŝetu państwa na następujące cele: na zadania związane z kształceniem studentów studiów stacjonarnych, uczestników stacjonarnych studiów doktoranckich i kadr naukowych oraz utrzymaniem uczelni, w tym na remonty w wysokości 47 283 600,00 zł., na zadania związane z kształceniem i rehabilitacją leczniczą studentów niepełnosprawnych w wysokości 3 500,00 zł., na zadania związane ze świadczeniami zdrowotnymi, wykonywanymi w ramach kształcenia studentów studiów stacjonarnych w podstawowej jednostce organizacyjnej uczelni medycznej lub innej uczelni publicznej, w której prowadzone jest kształcenie na kierunkach medycznych pod bezpośrednim nadzorem nauczycieli akademickich posiadających kwalifikacje do wykonywania zawodu medycznego właściwego ze względu na treści kształcenia w wysokości 477 100,00 zł., 3
na realizację przysposobienia obronnego studentów i studentek w wysokości 4 700,00 zł. Uczelnia z uwagi na trudności finansowe w 2009 roku nieterminowo regulowała płatności. Wysokość zaewidencjonowanych odsetek z tytułu rozliczeń z kontrahentami wyniosła 48 661,09 zł., Uczelnia nie uregulowała w terminie naleŝności dotyczących składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Z tego tytułu Uczelnia poniosła wydatki z tytułu odsetek na rzecz budŝetu państwa w wysokości 12 919,88 zł., W Uczelni brak jest moŝliwości uzyskania jednoznacznej informacji na temat łącznych zaległości płatniczych i naleŝności przeterminowanych od studentów, W Uczelni stosowana jest metoda kasowa (nie memoriałowa) dotycząca ewidencji przychodów z tytułu opłat za studia. Brak jest podstaw prawnych do stosowania tej metody, W Uczelni brak stosownych kalkulacji do przyjętych opłat za usługi edukacyjne, Brak uregulowań określonych przez Senat dotyczących zasad oraz trybu powierzania zajęć w większej liczbie godzin ponadwymiarowych, niŝ ich ustawowy wymiar, Dysponenci środków nie wskazują źródeł finansowania wydatków na dokumentach finansowych, niezgodnie z postanowieniami zarządzenia nr 45/2008/2009 Rektora, Stwierdza się brak środków na wyodrębnionym koncie bankowym ZFŚS zgodnych z ewidencją księgową. Według wyliczenia na podstawie otrzymanych dokumentów kwota do uzupełnienia konta bankowego na dzień 31.12.2009 r. wynosi 470 393,77 zł., Uczelnia nie prowadzi wyodrębnionej ewidencji księgowej funduszu pomocy materialnej w podziale na części: dotacja i przychody własne. Brak moŝliwości ustalenia prawidłowości wydatkowania dotacji zgodnie z przeznaczeniem. W 2009 r. koszty prowadzenia domów studenta nie były pokrywane przychodami własnymi. Brak moŝliwości stwierdzenia jakimi środkami Uczelnia dysponowała na początku roku (ile środków dotyczyło dotacji, a ile przychodów własnych lub ile środków własnych naleŝy uzupełnić przyszłymi opłatami lub przychodami), 4
W ramach realizacji zaleceń pokontrolnych z kontroli NajwyŜszej Izby Kontroli w 2006 r. uczelnia zobowiązała się zwrócić na fundusz pomocy materialnej dla studentów kwotę 5 906 990,08 zł. Obecnie wartość środków do zwrotu wynosi 1 875 486,76 zł. 7. W zgłoszonych uwagach i zastrzeŝeniach uczelnia wskazała, Ŝe: a. w zakresie zgodności działań organów uczelni z przepisami prawa i statutem oraz uzyskanymi uprawnieniami: Zobowiązano Kierownika Działu Nauczania i Spraw Studenckich do przeglądu dokumentacji w celu zweryfikowania prawidłowości prowadzenia elektronicznego albumu studenta oraz dziekanów do terminowego przekazywania dokumentów z rekrutacji studentów, Przeprowadzono przegląd dokumentacji studenckiej i stwierdzono 31 przypadków braku umów o kształcenie, Uczelnia prowadzi prace nad ustaleniem kosztów kształcenia. W przypadku opłat za kształcenie na studiach niestacjonarnych wysokość opłat jest ustalana na podstawie kosztów kształcenia oraz cen rynkowych. Przy ustalaniu opłat za kształcenie uczelnia uwzględnia wyniki analizy czesnego pobieranego za kształcenie na tych samych kierunkach w innych szkołach oraz sytuację makro i mikroekonomiczną opisującą moŝliwość zapłacenia naleŝności za kształcenie. Zobowiązano dziekanów do stosowania zasad kalkulacji kosztów i naliczania odsetek zgodnie z wymogami zawartymi w uchwale Senatu z roku akademickiego 2006/2007, Wysokość opłat za duplikat legitymacji elektronicznej dostosowano do stawki przewidzianej w rozporządzeniu Ministra Nauki i Szkolnictwa WyŜszego z dnia 2 listopada 2006 r. w sprawie dokumentacji przebiegu studiów. Stosowana wysokość opłat była związana z rzeczywistymi kosztami wykonania duplikatu. Uzupełniono plany studiów poprzez wprowadzenie dodatkowych 10 godzin zajęć z Antropologii i 15 godzin z Teorii Wychowania Fizycznego na studiach niestacjonarnych, W organizacji roku akademickiego 2010/2011 zostaną określone wszystkie terminy sesji zjazdowych na studiach niestacjonarnych. Dane na temat nauczycieli prowadzących zajęcia od roku akademickiego 2010/2011 będą umieszczone na stronie internetowej. Od roku akademickiego 2010/2011 godziny przepracowane przez 5
pracowników uczelni na semestrach nieparzystych na studiach niestacjonarnych będą zaliczane do pensum następnego roku akademickiego, b. w zakresie prawidłowości wydatkowania środków finansowych stanowiących dotację podmiotową na działalność dydaktyczną w 2009 r. zwiększony zostanie nadzór nad prawidłowością opisywania faktur, tryb powierzania zajęć dydaktycznych w godzinach ponadwymiarowych zostanie przyjęty na mocy uchwały Senatu, uczelnia prowadzi ewidencję kosztów kształcenia na studiach niestacjonarnych. Obecnie trwają prace nad opracowaniem algorytmu kosztów kształcenia. AWF posiada budynki i obiekty zabytkowe wymagające znacznych kosztów utrzymania, co czyni ofertę kształcenia na studiach niestacjonarnych bardzo drogą i nie konkurencyjną w stosunku do szkół niepublicznych. Wydaje się koniecznym uregulowanie przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa WyŜszego zasad dotyczących rozliczania kosztów kształcenia we wszystkich szkołach publicznych, gdyŝ przyjęta zasada ustalania wskaźnika kosztochłonności dla poszczególnych kierunków nie pozwala na realne wyliczenie tych kosztów, dziekanaty poszczególnych wydziałów posiadają informację o wysokości zaległości płatniczych i naleŝności przeterminowanych, skorygowano wysokość ZFŚS oraz uzupełniono środki finansowe na rachunku bankowym ZFŚS w kwocie 93 131,22 zł., wprowadzono szczegółową ewidencję do konta księgowego funduszu pomocy materialnej dla studentów i doktorantów, strata w wysokości 530 847,57 zł. na koniec roku 2009 na Funduszu Pomocy Materialnej Studentów Zamiejscowego Wydziału Wychowania Fizycznego w Białej Podlaskiej będzie sukcesywnie pokrywana z dochodów uzyskiwanych przez fundusz, w tym domy studenckie, uczelnia zgodnie z odpowiedzią na wystąpienie pokontrolne NIK w roku 2006, sukcesywnie zwraca środki finansowe przynaleŝne pomocy materialnej dla studentów i doktorantów. 8. Przedstawione poniŝej ostateczne wnioski z kontroli sporządzono po analizie stanowisk właściwych Departamentów MNiSW oraz kontrolujących ekspertów. 6
9. W wyniku kontroli wnioskuję o wystosowanie w trybie art. 37 ust. 1 ustawy - Prawo o szkolnictwie wyŝszym, pisma pokontrolnego do Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie z zaleceniami dotyczącymi obowiązku: Zapewnienia właściwego nadzoru i współdziałania komórek organizacyjnych odpowiedzialnych za prawidłowe prowadzenie elektronicznej wersji albumu studenta, Stosowania w procesie przyjmowania na studia kandydatów-słuchaczy Kolegiów nauczycielskich przepisów kpa, Dokonania kalkulacji kosztów kształcenia i uwzględnienia wyników kalkulacji przy ustalaniu wysokości opłat, o których mowa w art.99 ust.1 ustawy Prawo o szkolnictwie wyŝszym, Wprowadzenia rozwiązania organizacyjnego gwarantującego realizację postanowień umowy zawieranej ze studentami, Dokonania przeglądu planu studiów dla roczników, które rozpoczęły studia 1.X.2007 r lub później pod kątem spełniania wymogów rozporządzenia Ministra Nauki i szkolnictwa WyŜszego z dnia 12 lipca 2007 r. w sprawie standardów kształcenia dla poszczególnych kierunków oraz poziomów nauczania, a takŝe trybu tworzenia i warunków, jakie musi spełnić uczelnia, by prowadzić studia międzykierunkowe oraz makrokierunki, Stosowania prawidłowej, określonej w regulaminie studiów organizacji roku akademickiego, WzmoŜenia nadzoru nad prawidłowością opisywania faktur, w szczególności w zakresie wskazania w opisie faktury z jakich źródeł (dotacja, przychody własne) wydatek został sfinansowany, Określenia trybu powierzania zajęć dydaktycznych w godzinach ponadwymiarowych na mocy uchwały Senatu zgodnie z art. 131 ust 2 ustawy - Prawo o szkolnictwie wyŝszym, Naliczenia i wprowadzenia zgodnie z art. 99 ust 2 ustawy - Prawo o szkolnictwie wyŝszym, kalkulacji opłat za prowadzone studia oraz za powtarzanie zajęć, Określenia w zasadach polityki finansowej stosowanej w uczelni metody dotyczącej ewidencji przychodów z tytułu opłat za studia, Przekazania do MNiSW informacji o stanie zaległości płatniczych i naleŝności przeterminowanych od studentów, 7
Terminowego regulowania naleŝności płatniczych, a szczególnie dotyczących składek na ubezpieczenie społeczne, składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Prawidłowego naliczenia i zasilenia konta bankowego ZFŚS zgodnie ze skorygowaną ewidencją księgową, Prowadzenia wyodrębnionej ewidencji księgowej funduszu pomocy materialnej, Poinformowania Departamentu Kontroli i Nadzoru MNiSW o realizacji powyŝszych wniosków do dnia 31 sierpnia 2010 r. Ponadto proponuję przeprowadzenie w Akademii Wychowania Fizycznego w 2011 r. kontroli sprawdzającej dotyczącej prawidłowości wydatkowania funduszu pomocy materialnej dla studentów i doktorantów. Raport został zatwierdzony w dniu 23 lipca 2010 roku przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. 8