nr 2(5)/2012 Drogi dla Natury Biuletyn Informacyjny Wyniki ogólnopolskiego konkursu fotograficznego Najpiękniejsza aleja Dlaczego dbamy o drzewa? wywiad z Krzysztofem Góreckim z gminy Twardogóra Nowy cykl: Kącik miłośnika drzew Trwają szkolenia: Drzewa w otwartym krajobrazie instrukcja obsługi Jak pracujemy z gminami? fot. Grażyna Hankiewicz Pomóż nam chronić aleje! Przekaż 1% podatku Fundacji EkoRozwoju www.fer.org.pl/pity KRS: 0000178876
Drodzy Czytelnicy! W chwili, kiedy kolejny numer naszego alejowego biuletynu opuszcza drukarnię, opracowywanie zadrzewieniowych masterplanów w 24 gminach osiąga półmetek. W sześciu spośród nich odbyły się już szkolenia dla urzędników samorządowych i drogowców oraz miłośników drzew. W pozostałych gminach nastąpi to wiosną. Zapraszamy gminy zainteresowane współpracą z nami do kontaktu. W ostatnich miesiącach mnożą się lokalne inicjatywy obrony drzew przed wycięciem, jak np. w Gliwicach, Poznaniu, czy Mielnie. Fundacja EkoRozwoju jest w trakcie organizowania pomocy prawnej dla Przyjaciół Drzew po informacje na ten temat zapraszamy wkrótce na witrynę. Program Drogi dla Natury wychodzi poza granice Polski. Ostatniej jesieni odbyły się pierwsze spotkania międzynarodowej grupy roboczej ochrony alej. Wraz ze współpracownikami z Niemiec, Czech, Francji, Szwecji i innych krajów zastanawiamy się nad wspólnymi działaniami. Najbardziej zaawansowane są działania na granicy polsko-niemieckiej planowane jest sadzenie transgranicznej alei na Pomorzu Zachodnim. dr inż. Piotr Tyszko-Chmielowiec lider programu Drogi dla Natury W 24 gminach w całej Polsce powstają programy zadrzewieniowe W pierwszej turze tworzenia lokalnych programów zadrzewieniowych Drogi dla Natury uczestniczą 24 gminy wiodące: Barlinek, Biały Bór, Chojna, Gaworzyce, Giżycko, Jerzmanowa, Juchnowiec Kościelny, Krotoszyce, Legnickie Pole, Lesznowola, Męcinka, Mikołajki Pomorskie, Miłki, Przygodzice, Ryjewo, Sadlinki, Siechnice, Słońsk, Sułoszowa, Susz, Syców, Wierzchowo, Wydminy i Zabierzów. Dzięki współpracy z powyższymi gminami działania programu Drogi dla Natury są realizowane w dziewięciu województwach: dolnośląskim, wielkopolskim, lubuskim, zachodniopomorskim, pomorskim, warmińsko-mazurskim, podlaskim, małopolskim oraz mazowieckim. Każda z gmin podpisała umowę na realizację projektu. Dziękujemy im za zaufanie i zaangażowanie we współpracę. Do tej pory w każdej gminie zostały wykonane inwentaryzacje zadrzewień przydrożnych w krajobrazie otwartym. Najbogatszymi w zadrzewienia bez zaskoczenia okazały się gminy mazurskie oraz niektóre z gmin dolnośląskich. Doradcy ds. zadrzewień zidentyfikowali również odpowiednie miejsca do przyszłych nasadzeń. Stan inwentaryzowanych zadrzewień jest bardzo zróżnicowany. W inwentaryzacjach pojawiają się piękne okazy wiekowych drzew, ale również wiele drzew, które mogą stanowić zagrożenie i wymagają natychmiastowej reakcji. Obecnie wyniki inwentaryzacji są poddawane dyskusji z pracownikami gmin wiodących oraz zarządcami dróg z terenu danej gminy. Mamy nadzieję, że wykonane programy zachowania zadrzewień będą aktywnie wykorzystywane przez urzędy gminne i zarządy dróg w ich codziennej pracy. Kolejne działania w gminach będą obejmować pilotażowe realizacje, w tym wykonanie ekspertyz drzew problemowych oraz posadzenie 100 drzew w każdej z gmin (w tym 50 drzew zostanie posadzonych w ramach akcji społecznej). W 18 gminach przeprowadzimy szkolenia z zakresu utrzymywania i zarządzania drzewami. Zorganizujemy również 7 seminariów regionalnych, na których będziemy prezentować rezultaty prac w gminach. Całości będą towarzyszyć systematyczne działania o charakterze edukacyjno-promocyjnym w gminach wiodących. Zaczynamy rekrutację do kolejnej edycji pracy z gminami, która ruszy w I połowie 2013 roku zgłoszenia gmin zainteresowanych udziałem w programie przyjmujemy pod adresem: przyjaciele@ nr 5/2012 2
Szanowny Czytelniku, Trzymasz w ręku kolejne wydawnictwo programu Drogi Szkolenia rozpoczęte Jak dbać o drzewa, żeby nam służyły? Od początku listopada rozpoczęliśmy cykl szkoleń w gminach wiodących. Do połowy 2013 roku dwudniowe szkolenia zatytułowane: Drzewa w otwartym krajobrazie instrukcja obsługi odbędą się we wszystkich 24 gminach, z którymi pracujemy. Do tej pory szkolenia odbyły się w gminach: Siechnice, Lesznowola, Legnickie Pole, Męcinka, Mikołajki Pomorskie oraz Ryjewo. Program szkoleń został ułożony w odpowiedzi na potrzeby urzędników. Okazało się, że wiedza, która powinna być podstawowa dla osób, do których obowiązków należy nadzór nad drzewami oraz wydawanie decyzji o wycince, nie jest powszechna. Doświadczenia Fundacji EkoRozwoju i jej partnerów ze współpracy z zarządami dróg pokazały, że osoby decyzyjne w sprawie drzew często nie zostały wyposażone w wiedzę niezbędną do ocenienia, w jakim stanie jest drzewo. Skutkuje to tym, że często wycinane są zdrowe drzewa na wszelki wypadek z drugiej strony zdarza się, że błędnie wykonane oględziny powodują pozostawienie drzew, które grożą zawaleniem i powinny zostać usunięte w zamian za posadzenie młodych drzew. Fundacja EkoRozwoju chce nauczyć urzędników, jak właściwie i w oparciu o najnowszą wiedzę podejmować decyzje o wycince dla dobra przyrody i człowieka. Dzięki szkoleniom uczestnicy dowiadują się nie tylko, jak ocenić stan drzewa czy stanowi realne zagrożenie i powinno zostać usunięte, czy wręcz przeciwnie, będzie jeszcze długo żyć: nie stanowiąc zagrożenia dla otoczenia, ale również jak właściwie planować nowe aleje. Zakres szkolenia zawiera także metody rozpoznawania cennych, często objętych ochroną prawną mieszkańców drzew (liczne gatunki ptaków, nietoperzy, owadów, grzybów i porostów) oraz metody postępowania administracyjnego w przypadku stwierdzenia ich obecności na drzewach. Chcemy także nauczyć drogowców m.in., jak sadzić drzewa i je pielęgnować, by za kilkadziesiąt lat mogły stanowić piękne aleje. Szkolenia cieszą się dużym zainteresowaniem. Wśród uczestników są nie tylko pracownicy urzędów gminnych odpowiedzialni za wydawanie decyzji o wycince, ale licznie pojawiają się władze gminne i powiatowe, pracownicy terenowi odpowiedzialni za utrzymanie zieleni, przedstawiciele zarządów dróg wszystkich szczebli, reprezentanci parków narodowych i krajobrazowych, naukowcy, właściciele lokalnego biznesu i miłośnicy drzew. Pierwsze doświadczenia pokazują, że prezentowane tematy spotkały się z dużym za- dla Natury poświęcone ochronie alej. Powstało ono jako materiał pomocniczy dla szkoleń przeznaczonych dla drogowców i urzędników samorządowych. Zostało jednak tak zaprojektowane, aby było przydatne dla pracy indywidualnej. Wybraliśmy tematy związane z utrzymaniem i kształtowaniem zadrzewień, które sprawiają najwięcej trudności ich zarządcom i powierzyliśmy ich opisanie uznanym fachowcom. Dr inż. Piotr Tyszko-Chmielowiec Lider Programu Drogi dla Natury Dużą zaletą podręcznika jest zgromadzenie tak bogatych zasobów wiedzy w jednym opracowaniu. Opracowanie to wypełnia brak kompleksowego ujęcia różnorodnych problemów ochrony i rozwoju alej w działalności jednostek samorządowych, w biurach projektów, firmach wykonawczych, organizacjach społecznych, a także ludności. Wiedza uzyskana z podręcznika, ujmującego całościowo zagadnienia z wielu obszarów działalności, przyczyni się do poprawy stanu drzew alejowych w Polsce i ich dalszego rozwoju. Dr hab. Halina Barbara Szczepanowska Profesor Instytutu Gospodarki Przestrzennej i Mieszkalnictwa Misją Fundacji EkoRozwoju jest praktykowanie i promowanie rozwoju zgodnego z naturą. Od powstania w roku 1991 Fundacja prowadzi działania na rzecz ochrony przyrody, zrównoważonego rozwoju, właściwej gospodarki odpadami, przeciwdziałania zmianom klimatycznym oraz świadomej konsumpcji. Jednym z ważniejszych kierunków pracy jest ochrona alej w partnerstwie z administracją publiczną program Drogi dla Natury. FER jest organizacją pożytku publicznego. Więcej o nas dowiesz się na www.fer.org.pl więcej o działaniach na rzecz alej na ISBN 978-83-63573-02-7 Dofinansowano ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Książka ta wyrasta z doświadczeń kilkuletniej współpracy ze służbami drogowymi i samorządami w ramach programu ochrony alej Drogi dla Natury. Stanowi kompendium wiedzy o alejach jako siedliskach przyrody i korytarzach ekologicznych oraz o ich chronionych mieszkańcach. Jest przeznaczona dla urzędników samorządów i zarządów dróg oraz przyrodników i wszystkich, którym leży na sercu los drzew i którzy pragną je kompetentnie chronić. Autorami książki są wysokiej klasy specjaliści pracownicy naukowi mający praktyczne doświadczenie w ochronie przyrody, a także praktycy. Nie podajemy gotowych recept, gdyż w każdym miejscu trzeba podejmować decyzje oparte na lokalnych warunkach i wybranych priorytetach ochronnych. Harmonijne pogodzenie różnych wymagań jest zadaniem osoby planującej ochronę alei we współpracy z zarządcą drogi. Dobrze służy przyrodzie różnorodność i mozaikowość środowisk, z zachowaniem ich elementarnej ciągłości w krajobrazie. W każdym przypadku namawiamy do rozważenia pozostawienia przy życiu starych drzew, które są cenną ostoją przyrody. Więcej informacji na interesowaniem wszystkich uczestników. Na każdym szkoleniu słuchacze byli bardzo aktywni i zadawali wiele pytań. Dzięki otrzymanym odpowiedziom łatwiej będzie im podejmować właściwe decyzje. Z dużym entuzjazmem słuchaczy spotyka się otwartość ekspertów i ich wola pomocy w sprawach problemowych. Każdy z uczestników otrzymał materiały szkoleniowe, w tym dwie publikacje: Aleje skarbnice przyrody oraz Aleje podręcznik użytkownika. Spływają do nas pierwsze recenzje materiałów szkoleniowych, które dowodzą, Misją Fundacji EkoRozwoju jest praktykowanie i promowanie rozwoju zgodnego z naturą. Od powstania w roku 1991 Fundacja prowadzi działania na rzecz ochrony przyrody, zrównoważonego rozwoju, właściwej gospodarki odpadami, przeciwdziałania zmianom klimatycznym oraz świadomej konsumpcji. Jednym z ważniejszych kierunków pracy jest ochrona alej w partnerstwie z administracją publiczną program Drogi dla Natury. FER jest organizacją pożytku publicznego. Więcej o nas dowiesz się na www.fer.org.pl że są one bardzo pomocne w poznawaniu drzew i doskonaleniu sposobu ich zarządzania. Obie książki dostępne są w formie elektronicznej na naszej stronie internetowej. W gminach objętych programem, oprócz szkoleń dla przedstawicieli zarządów dróg i urzędników gminy, sporządzane są tzw. lokalne programy zadrzewieniowe. Te opracowania systematyzują dane dotyczące drzew z terenu gminy, zawierają również propozycje miejsc, w których można tworzyć nowe zadrzewienia oraz zalecenia dotyczące utrzymania drzew w dobrej kondycji i poprawienia w ten sposób bezpieczeństwa w ich otoczeniu. Dofinansowano ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Aleje skarbnice przyrody. Praktyczny podręcznik ochrony alej i ich mieszkańców Projekt finansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko Redakcja Aleje podręcznik użytkownika dr inż. Piotr Tyszko-Chmielowiec Aleje podręcznik użytkownika Jak dbać o drzewa, żeby nam służyły? Redakcja Piotr Tyszko-Chmielowiec Kamil Witkoś Aleje skarbnice przyrody Praktyczny podręcznik ochrony alej i ich mieszkańców Publikacje można pobrać w wersji pdf ze strony Arborysta Jerzy Stolarczyk przedstawia zasady prawidłowej pielęgnacji drzew podczas szkolenia w Legnickim Polu Przyrodnicza waloryzacja drzew zajęcia praktyczne podczas szkolenia w Siechnicach prowadzone przez dra Marcina Kadeja oraz dra Adriana Smolisa z Uniwersytetu Wrocławskiego Osoby zainteresowane uczestnictwem w szkoleniach zachęcamy do odwiedzania strony internetowej www., na której będą publikowane informacje na temat kolejnych szkoleń. 3 nr 5/2012
Wywiad z Krzysztofem Góreckim* Drzewa temat trudny nie w każdej gm Kamil Witkoś: Jak i dlaczego Urząd Gminy Twardogóra dba o drzewa? Krzysztof Górecki: Temat jest złożony, ponieważ dbałość o drzewa nie polega tylko na zachowaniu istniejących drzew. To również świadoma odbudowa. Drzewa, które dzisiaj spełniają określoną funkcję estetyczno-użytkową, w przeważającej części zostały posadzone 100, 200, a czasami nawet 300 lat temu. Na terenie gminy już kilka lat temu został przez nas dostrzeżony problem z nadmiernym wycinaniem drzew. Powody tego są różne, ale często niechęć do drzew jest potęgowana przez negatywne informacje medialne na temat wypadków z udziałem drzew. Wobec takich informacji wiele osób ulega strachowi i chciałoby się ich pozbyć na wszelki wypadek. Nie wszyscy pamiętają, że drzewa tak naprawdę nas chronią. Często powtarzam, że jeżeli podczas wichury wywróciło się duże drzewo stojące przed domem, to być może gdyby nie było tego drzewa, nie byłoby też dachu. To właśnie funkcja estetyczno-użytkowa jest jednym z głównych powodów naszej dbałości o drzewa. Trudno polemizować z tym, że drzewa wpisały się w nasz krajobraz. Często nawet nie zastanawiamy się nad tym, że są. Dopiero jak ich nie ma, odczuwamy ich brak. Niestety wtedy jest już za późno. Mając świadomość Jedna z alej w gminie Twardogóra nr korzyści płynących z drzew, do każdego wniosku o wydanie zezwolenia podchodzimy w sposób indywidualny. Nic z tak zwanego automatu. Kiedy jest konieczność wycięcia drzew, w zamian za ich wycięcie wskazujemy nasadzenia, które będą mogły odbudować powstałą stratę. Niestety nie wszyscy rozumieją, że jedno, dwa, a nawet kilka małych drzew to niewystarczająca rekompensata za wycinkę jednego dużego drzewa. Często zdarzają się też odmowy wydania zezwolenia na usunięcie drzew. KW: Skąd gmina Twardogóra pozyskuje środki na utrzymanie drzew? KG: Jak w większości gmin w Polsce, środki na bieżące utrzymanie drzew pochodzą z budżetu gminy. Natomiast jeżeli idzie o odbudowę drzewostanu, to są pewne możliwości związane z pozyskaniem środków z zewnątrz. Kilka lat temu dokonywaliśmy nasadzeń na naszym terenie w ramach środków pozyskanych z WFOŚiGW we Wrocławiu. Ostatnio, w ramach współpracy z Fundacją EkoRozwoju, dokonano nasadzeń na naszym terenie znacznej liczby drzew. Ponadto na terenie gminy w ostatnich latach realizowanych było kilka projektów współfinansowanych ze środków UE, a związanych z odbudową terenów zielonych. KW: Czy w gminie są podejmowane dodatkowe inicjatywy pomagające poprawić stan drzew? KG: Tak. Jak wspomniałem wcześniej, gmina Twardogóra realizowała projekty związane z odbudową terenów zielonych. W ramach tych projektów dokonano pielęgnacji istniejącego drzewostanu, ale również posadzono wiele nowych drzew. Ponadto sporo przedsięwzięć dotyczy istniejących zadrzewień przydrożnych. W naszych działaniach pamiętamy o tym, że efekty naszych obecnych starań będą w pełni widoczne przez nasze dzieci i wnuki. Dlatego nie możemy tego zaniedbać. Ponadto na terenie gminy od kilku lat, w ramach współpracy z zarządcami dróg oraz fundacją EkoRozwoju, wprowadziliśmy w życie pomysł wymiany przydrożnych topól. W wielu miejscach dokonano wymiany zniszczonego drzewostanu poprzez sadzenie młodych dębów i lip. KW: Jak drzewa w gminie są zarządzane? KG: W gminie Twardogóra istnieje określony sposób zarządzania drzewami. W ramach wydawania zezwoleń na wycinkę drzew, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, wskazujemy nasadzenia zastępcze. Czasami budzi to wiele zastrzeżeń ze strony wnioskodawców, ale musimy pamiętać, że zgodnie z ustawą o ochronie przyrody burmistrz jest organem ochrony przyrody. A ochrona przyrody w rozumieniu ustawy polega na zachowaniu, zrównoważonym użytkowaniu oraz odnawianiu zasobów, tworów i składników przyrody, którymi jest zieleń w miastach i wsiach oraz zadrzewienia. KW: Jakie dobre praktyki zaproponowałby Pan osobom podejmującym decyzje o wycince? KG: Przede wszystkim obiektywna ocena zasadności każdego wniosku o wydanie zezwolenia. Nie można prowadzić postępowania administracyjnego w sprawie wydania zezwolenia na wycinkę drzew, zakładając na początku, że decyzja będzie pozytywna i drzewo zostanie usunięte. Bardzo często powodami złożonych wniosków są liście, które trzeba sprzątać, lecące kasztany lub żołędzie bądź po prostu cel opałowy. Oficjalnie nazywane jest to zagroże- 5/2012 4
inie niem bezpieczeństwa zdrowia lub mienia wnioskodawcy. Dlatego na nas spoczywa obowiązek właściwej oceny zasadności złożonych wniosków. Należy uświadomić sobie, że nawet drzewo w idealnym stanie zdrowotnym pod wpływem wyjątkowych warunków atmosferycznych może się złamać. Są to przypadki, których nie da się przewidzieć. Nie może to być jednak powodem do wycięcia wszystkich drzew. Wyobraźmy sobie, że tak by się stało i nawet dokonano by licznych nasadzeń zastępczych. Czy to, co widzielibyśmy za oknem albo na spacerze, zadowoliłoby nas? Odpowiedzmy sobie sami. * Krzysztof Górecki jest kierownikiem referatu gospodarki nieruchomościami i ochrony środowiska w Urzędzie Miasta i Gminy Twardogóra KW: Jak reagują mieszkańcy na działania podejmowane przez Urząd Miasta i Gminy? KG: Powiem szczerze, że różnie. Jest grupa osób bezpośrednio zainteresowanych usunięciem drzewa, która w sytuacji odmowy wydania zezwolenia lub wskazania nasadzeń zastępczych raczej jest niezadowolona. Niestety tak się zdarza. Ale myślę, że w większości działania na rzecz ochrony czy odbudowy istniejącego drzewostanu są pozytywnie oceniane przez mieszkańców. Pomimo tego, że nowe nasadzenia nie robią wrażenia od razu wizualny efekt będzie za kilkadziesiąt lat, to jest to pozytywnie odbierane. Kiedy na terenie gminy posadzono wiele drzew przy drogach, przy których dotychczas nie rosły żadne drzewa, myślałem, że będzie dużo narzekania na problemy związane np. z uprawą polową. Tak się nie stało. Były głosy, że drzewa przeszkadzają, ale w większości mieszkańcy byli zadowoleni. To utwierdza nas w przekonaniu, że przyjęty kierunek jest dobry. Międzynarodowa ochrona alej Aleje to tradycyjny element krajobrazu nie tylko w Polsce, ale także w dużej części Europy. Bardzo dużo działań na rzecz ochrony przydrożnych drzew podejmuje się w Niemczech. Pisaliśmy o tym w poprzednim numerze biuletynu, można o tym także przeczytać na naszej stronie internetowej. W październiku na Rugii celebrowano XX rocznicę utworzenia Niemieckiego Szlaku Alej trasy turystycznej o długości ponad 2900 km biegnącej przez całe Niemcy. Uroczystość ta była także okazją do spotkania osób zajmujących się ochroną alej w różnych krajach. Na nasze zaproszenie w Sellinie spotkały się osoby zajmujące się ochroną alej w Niemczech, Polsce, Czechach, Francji, Szwecji i na Węgrzech. Powołano Europejską Grupę Roboczą Ochrony Alej jako forum współpracy, koordynacji i wymiany doświadczeń dla miłośników alej z różnych krajów. Grupa, jako swoje pierwsze zadanie, przyjęła opracowanie koncepcji Europejskiego Szlaku Alej turystycznej drogi krajobrazowej zaproponowanej przez Chantal Pradines z Francji, a inspirowanej Niemieckim Szlakiem Alej. To duże przedsięwzięcie wymagające wytrwałej pracy wierzymy jednak, że utworzenie takiego szlaku pomoże nam jeszcze lepiej chronić aleje, które przecież są elementem europejskiego dziedzictwa przyrodniczo-kulturowego. 5 nr 5/2012
Wyniki I edycji ogólnopolskiego konkursu fotograficznego Moja najpiękniejsza aleja Konkurs został ogłoszony 23 maja 2012 r. podczas konferencji Jak chronić aleje w Polsce?, prace spływały do 15 listopada. W sumie na konkurs nadesłano ponad 800 zdjęć w dwóch głównych kategoriach: Moja najpiękniejsza aleja oraz Mieszkańcy starych alej. Zdjęcia przedstawiały aleje z całej Polski. Nagrody przyznawano w dwóch kategoriach wiekowych: młodzież szkolna i dorośli. Zdjęcia w kategorii Mieszkańcy alej charakteryzowały się dużą różnorodnością. W obu kategoriach wiekowych główne nagrody otrzymały zdjęcia przedstawiające ptaki. K AT E G O R I A W I E K O W A : D O R O Ś L I Nagrody w kategorii Moja najpiękniejsza aleja K AT E G O R I A W I E K O W A : D O R O Ś L I I miejsce Dzięcioł Jerzy Malicki II miejsce Lymantria dispar Agnieszka Czarnocka III miejsce Mikroświat starych alej Natalia Walczak Kozioróg dębosz Janusz Dudziak K AT E G O R I A W I E K O W A : M Ł O D Z I E Ż I miejsce Aleja kasztanowa Magdalena Kozłowska II miejsce Ku światłu Magdalena Szurek III miejsce Aleja bukowa Edward Soński Aleja zimą Grażyna Hankiewicz (zdjęcie na okładce) Czerwony szlak Sebastian Łuczywo K AT E G O R I A W I E K O W A : M Ł O D Z I E Ż I miejsce Gawrony Mateusz Piesiak II miejsce Mały mieszkaniec Justyna Łuc III miejsce Naliściaki Jan Feliks Tomczyk I miejsce Aleja grabów Malwina Tomaszewska II miejsce Zimowy sen Jan Feliks Tomczyk III miejsce Złote liście Adam Łabuda patroni medialni konkursu Wszystkie nagrodzone w konkursie zdjęcia można obejrzeć na stronie www. Już teraz zapraszamy do udziału w kolejnej edycji konkursu, którą ogłosimy w pierwszej połowie 2013 roku! nr 5/2012 6
Zaangażowanie biznesu na rzecz alej Sadzenie z SAP Polska 7 listopada w miejscowości Mysiadło w gminie Lesznowola (woj. mazowieckie) odbyło się społeczne sadzenie drzew. Mieszkańcy miejscowości, pracownicy firmy SAP Polska, przedstawiciele Urzędu Gminy oraz Fundacji EkoRozwoju posadzili w sumie 100 drzew w centrum wsi. Firma SAP Polska wsparła także wydanie publikacji Aleje podręcznik użytkownika. Jak dbać o drzewa, żeby nam służyły?. Książka jest dostępna w wersji papierowej jako materiał szkoleniowy podczas naszych szkoleń, a w wersji elektronicznej można ją pobrać ze strony www. W Mysiadle posadzono 100 młodych klonów Sadzenie drzew z MOS nr 2 i KOGENERACJĄ S.A. Wychowankowie Młodzieżowego Ośrodka Socjoterapii nr 2 we Wrocławiu sadzą drzewa przydrożne w Dolinie Baryczy 14 listopada grupa podopiecznych Młodzieżowego Ośrodka Socjoterapii nr 2 we Wrocławiu wzięła udział w wycieczce edukacyjnej do Parku Krajobrazowego Doliny Baryczy. Młodzież odwiedziła najciekawsze przyrodniczo zakątki, poznając rzadkie gatunki ptaków z wieży obserwacyjnych nad Stawem Starym zaobserwowano aż kilkanaście bielików! Najważniejszym działaniem było posadzenie 30 lip przy drodze powiatowej w okolicach Barkowa młodzież miała szansę na aktywną pracę na rzecz środowiska naturalnego. Całą wycieczkę oraz sadzenie drzew sfinansowano dzięki środkom przekazanym przez firmę KOGENERACJA S.A., która jest Patronem Młodzieżowego Ośrodka Socjoterapii nr 2 i od ponad roku współpracuje z Fundacją EkoRozwoju, dofinansowując działania z zakresu edukacji ekologicznej oraz sadzenie drzew z młodzieżą. Posadźmy razem! Jeśli prowadzisz firmę i chciałbyś posadzić aleję wraz ze swoimi pracownikami napisz do nas! 7 nr 5/2012
Kącik miłośnika drzew...słów kilka O lipie... Dotychczas najczęściej sadzonym gatunkiem drzewa w ramach naszych działań była lipa drobnolistna Tilia cordata. Do cech tego gatunku, które powodują, że jest chętnie wybierany na drzewo przydrożne, należą umiarkowane wymagania siedliskowe. Oczywistym argumentem przemawiającym za wyborem lipy jest fakt, że lipa drobnolistna jest gatunkiem rodzimym w Polsce, dzięki czemu jest sprzymierzeńcem wielu gatunków roślin i zwierząt. W potocznym języku słowo lipa jest synonimem produktu niskiej jakości, co może wynikać z faktu, że drewno lipowe jest miękkie i nie nadaje się na budulec. W zamian za to miękkie drewno lipy jest łatwe w obróbce, dzięki czemu jest cenione w rzeźbiarstwie. Jedną z najbardziej znanych rzeźb z drewna lipowego jest ołtarz wykonany przez Wita Stwosza, który znajduje się w Kościele Mariackim. Przez Słowian lipa była uważana za drzewo święte. Według wierzeń miała chronić przed piorunami i złymi duchami. W późniejszych wiekach chrześcijanie wykazywali podobne przekonania, co przejawiało się w wieszaniu figurek Matki Boskiej na lipach oraz budowaniu kapliczek pod lipami. Do dnia dzisiejszego, w okolicach starych kościołów, najliczniej występującym gatunkiem jest lipa. Dawniej z łyka lipowego robiono łapcie i maty, odpowiednio przygotowaną korę używano do krycia dachów, kwiat lipowy zbierano jako lekarstwo, dzięki kwiatom lipy możemy się cieszyć jednym z najlepszych miodów. Współczesne badania dowodzą, że chemiczne składniki kwiatów lip posiadają działania przeciwgorączkowe, napotne, osłaniające i przeciwskurczowe. Kwiaty lipy również skutecznie regenerują po długotrwałej pracy umysłowej oraz pomagają w zasypaniu. Wyciąg z kwiatów lipy używany jest w przemyśle kosmetycznym do produkcji kremów, szamponów i odżywek. Wielu przyrodników twierdzi, że w naszej florze żadne inne drzewo nie dostarcza tak wielu miejsc do życia innym organizmom jak rozbudowana lipa. Każdy jej element może być wykorzystany przez żyjące na niej zwierzęta, grzyby i rośliny. Czy pomożesz przywrócić piękne aleje w polskim krajobrazie? Przelewając dowolną kwotę na konto nr: 72 1500 1155 1211 5007 7242 0000 z dopiskiem: Drogi dla Natury, wspierasz ogólnopolskie działania na rzecz alej. Z Twoją pomocą możemy więcej! Lider programu: Partnerzy: www.fer.org.pl 50-134 Wrocław ul. Białoskórnicza 26 tel./faks 71 343 08 49 Zapraszamy do kontaktu: przyjaciele@ Fundacja Ekologiczna Zielona Akcja www.zielonaakcja.pl ul. Orła Białego 2, 59-220 Legnica tel. 76 723 81 01 e-mail: biuro@zielonaakcja.pl Stowarzyszenie Eko-Inicjatywa www.ekokwidzyn.pl ul. Miłosna 1, 82-500 Kwidzyn tel./faks 55 261 22 16 e-mail: sekretariat@ekokwidzyn.pl Federacja Zielonych GAJA www.gajanet.pl ul. 5 Lipca 45, 70-374 Szczecin tel./faks 91 489 42 32 e-mail: fzbiuro@gajanet.pl Nakład: 1000 egzemplarzy Półrocznik wydawany przez Fundację EkoRozwoju od 2010 roku. Redakcja: Anna Szmigiel-Franz / a.franz@fer.org.pl, Piotr Tyszko-Chmielowiec / tyszko@fer.org.pl, Kamil Witkoś / k.witkos@fer.org.pl Opracowanie graficzne i skład: Bartłomiej Bogacz / kontakt@bart-studio.com.pl Fundacja Zielone Płuca Polski www.fzpp.pl ul. Dojlidy Fabryczne 23 15-554 Białystok tel./faks 85 741 21 05 e-mail: fzpp@fzpp.pl Fundacja Aeris Futuro www.aeris.eko.org.pl ul. Krowoderska 11/8, 31-141 Kraków tel. 12 430 08 22 e-mail: biuro@aerisfuturo.pl Towarzystwo Przyjaciół Słońska Unitis Viribus www.tps-unitisviribus.org.pl ul. Puszkina 44, 66-436 Słońsk tel. 95 757 24 45 e-mail: tps@tps-unitisviribus.org.pl Fotografie, o ile nie podpisane inaczej, pochodzą z archiwum programu Drogi dla Natury. Sfinansowano ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej