Instytut Technologiczno-Przyrodniczy Innowacyjne rozwiązania usuwania i magazynowania nawozu naturalnego prof. dr hab. inż. Wacław Romaniuk mgr inż. Marcin Majchrzak Warszawa 25.11.2014 1
Punkt wyjścia do projektowania zrównoważonej produkcji mleka bilans przetwarzania masy organicznej i wody w organizmie krowy mlecznej o masie 600 700 kg 2
Cel prezentacji Celem pracy jest przedstawienie sposobów usuwania i magazynowania nawozów naturalnych w aspekcie chowu bydła mlecznego w zrównoważonej produkcji mleka. 3
Przykładowe elementy rozwiązań technologicznych nowoczesnych obór z uwzględnieniem gospodarki nawozem naturalnym obornika i gnojowicy A B Schemat obory z wydzielonym korytarzem gnojowo-spacerowym (ściana zewnętrzna nieocieplona): 1 legowisko zbiorowe, 2 korytarz gnojowo-spacerowy z podłogą szczelinową, 3 korytarz paszowy Schemat przekroju fragmentu obory z wydzielonym korytarzem gnojowo-spacerowym (ściana zewnętrzna nieocieplona): 1 legowisko zbiorowe, 2 korytarz gnojowo-spacerowy, 3 korytarz paszowy 4
Przykładowe rozwiązania technologiczne nowoczesnych obór cd. C * ) D Przekrój obory wgłębionej (ściana zewnętrzna nieocieplona): 1 legowisko zbiorowe, 2 korytarz paszowy * ) niezalecany dla bydła mlecznego Schemat obory z podłożem samospławialnym (ściana zewnętrzna ocieplona): 1 legowisko samospławne, 2 korytarz gnojowo - spacerowy, 3 korytarz paszowy 5
Przykładowe rozwiązania technologiczne nowoczesnych obór cd. Schemat obory ściółkowej (ściana zewnętrzna ocieplona): 1 boks legowiskowy, 2 korytarz gnojowo-spacerowy, 3 korytarz paszowy obszar paszowy Schemat obory bezściółkowej (ściana zewnętrzna ocieplona): 1 boks legowiskowy, 2 korytarz gnojowo-spacerowy z podłogą szczelinową, 3 korytarz paszowy 6
Zabieg III. Usuwanie i magazynowanie nawozu naturalnego. W nowoczesnych sposobach w chowie bydła i trzody chlewnej stosowany jest system bezściółkowy i ściółkowy. Utrzymywanie właściwych (odpowiednich) warunków środowiskowych uzależniony jest od prawidłowo i niezawodnie działających urządzeń do usuwania i magazynowania nawozu naturalnego. 7
Zabieg III. Usuwanie i magazynowanie nawozu naturalnego. c.d. Gospodarka nawozami naturalnymi wynika z przestrzegania przepisów formalno-prawnych (np. ustawa nawozowa, azotanowa, dyrektywy unijne, BAT), jak również ustawa o ochronie zwierząt zgodnie ze standardami o dobrostanie zwierząt. Rozwój nowoczesnych technologii chowu zwierząt powinien być skojarzony z racjonalnym magazynowaniem i zagospodarowaniem nawozu poprzez kompostowanie i fermentację metanową pozwalającą na produkcję energii w postaci biogazu. 8
Zabieg III. Usuwanie i magazynowanie nawozu naturalnego Schemat blokowy mechanizacji usuwania i magazynowania odchodów w oborach wolnostanowiskowych o obsadzie powyżej 30 SD 9
Zabieg III. Usuwanie i magazynowanie nawozu naturalnego. c.d. Rodzaj nawozu Obornik i głęboka ściółka 3,5 m 2 Zalecana pojemność magazynów (okres magazynowania - 6 miesięcy) Gnojówka, w tym odcieki z magazynów nawozu stałego 2,5 m 3 Gnojowica 10 m 3 Pojemność - magazynowanie przez 6 miesięcy (minimum - 4 miesiące) 10
Mechanizacja usuwania nawozów naturalnych w oborach wolnostanowiskowych boksowych ściółkowych Zużycie ściółki ze słomy do 3 kg na dzień na 1 krowę o masie 600 700 kg 11
Zgarniaki do czyszczenia korytarzy w oborach boksowych ściółkowanych trocinami 12
Mechanizacja usuwania nawozów naturalnych w oborach wolnostanowiskowych boksowych bezściółkowych Zgarniak Robot 13
Robot do czyszczenia korytarzy gnojowych - budowa Osłona Sterownik Baterie Styki ładujące Ręczne sterowanie Obciążenie Zgarniacz Rolka 14 Źródło: Gea Farm
Wymiary Dane techniczne robota do czyszczenia korytarzy gnojowych Prędkość jazdy Zasilanie Źródło: Gea Farm 15
Robot do czyszczenia korytarzy 16
Płyta obornikowa z niskimi ściankami oporowymi Charakterystyka obiektu: - powierzchnia użytkowa 2,5m 2 /DJP przy 4 miesięcznym okresie składowania - powierzchnia użytkowa 3,5m 2 /DJP przy 6 miesięcznym okresie składowania - wysokość ścianek oporowych minimum 30 cm 17
Płyta obornikowa z wysokimi ściankami oporowymi Charakterystyka obiektu: - powierzchnia użytkowa 2,5m 2 /DJP przy 4 miesięcznym okresie składowania - powierzchnia użytkowa 3,5m 2 /DJP przy 6 miesięcznym okresie składowania - wysokość ścianek oporowych maksimum 200 cm 18
Płyta obornikowa z odwodnieniem liniowym Charakterystyka obiektu: - powierzchnia użytkowa 2,5m 2 /DJP przy 4 miesięcznym okresie składowania - powierzchnia użytkowa 3,5m 2 /DJP przy 6 miesięcznym okresie składowania - wysokość ścianek oporowych maksimum 200 cm 19
Płyta obornikowa z odwodnieniem liniowym Charakterystyka obiektu: - powierzchnia użytkowa 2,5m 2 /DJP przy 4 miesięcznym okresie składowania - powierzchnia użytkowa 3,5m 2 /DJP przy 6 miesięcznym okresie składowania - wysokość ścianek oporowych maksimum 200 cm 20
Płyta obornikowa z monitoringiem szczelności 1 płaszcz zbiornika 2 3 studzienki kontrolne 4 5 rury drenarskie Charakterystyka obiektu: - powierzchnia użytkowa 2,5m 2 /DJP przy 4 miesięcznym okresie składowania - powierzchnia użytkowa 3,5m 2 /DJP przy 6 miesięcznym okresie składowania - wysokość ścianek oporowych maksimum 200 cm 21
Separacja naturalna grawitacyjna gnojowicy i odzyskanie cieczy do spłukiwania 1 Zbiornik cieczy odzyskanej (gnojowicy powyżej 1% SM), 2 stanowisko ściółkowe dla bydła z bezściółkowym obszarem paszowym, 3 samospławialny system ściółkowy, 4 odzyskany odseparowany obornik 5 gnojowica małą zawartością SM. 6 zbiornik z geomembraną 22
Zadaszenie gnojowni, Francja 23
Zabieg III. Usuwanie i magazynowanie nawozu naturalnego. c.d. Kontrola szczelności zbiornika 24
25
Dane techniczne: Wysokość 117 cm Szerokość 92 cm Długość 231 cm Średnica otworów sita 0,3 1 mm Dopływ i odpływ 4 lub 6 Wydajność na godzinę 5 15 m 3 (*) Wymagana moc 5,5 kw przy 220V/400V (* Wydajność separatora jest ściśle uzależniona od rodzaju i właściwości separowanej gnojowicy) 26
27
Urządzenie do wytwarzania biogazu z nawozów naturalnych i odpadów organicznych (zgłoszenie patentowe nr P.396934) 1 komora hermetyczna 1 stopnia (magazynowanie obornika i różnych odpadów organicznych, zraszanie i wypłukiwanie masy organicznej, fermentacja wstępna), 2 komora hermetyczna 2 stopnia, 3 dozownik ślimakowy do podawania zielonej masy organicznej, 4 zbiornik na gnojówkę i gnojowicę, 5 odciek masy organicznej, 28 6 zbiornik pofermentacyjny, 7 kolektor słoneczny
WNIOSKI: Dzienne jednostkowe nakłady robocizny w badanych oborach wynosiły od 2,02 rbmin DJP -1 dzień dla obory zrobotyzowanej bezściółkowej (nr10) do 6,84 rbmin DJP -1 dla obory bezściółkowej (nr9). Średnie stężenie dwutlenku węgla w oborach wynosiło od 665,5 dla obory zrobotyzowanej (nr10) ppm do 1611,5 ppm Średnie stężenie amoniaku w badanych oborach wynosiło od 1,65 ppm (dla obory z głęboką ściółką nr4) do 21,2 ppm w oborze bezściółkowej (nr9). Obory spełniające kryterium III wyboru : wszystkie, oprócz obory nr 9. Roczne koszty eksploatacji maszyn i urządzeń w odniesieniu do 1 DJP w zabiegu usuwania i magazynowania nawozów naturalnych wynosiły od 179,56 zł do 1410,042 zł. 29
Bibliografia 1. Romaniuk W. 2008. Kształtowanie warunków środowiskowych w nowoczesnych obiektach inwentarskich. Problemy Inżynierii Rolniczej, 4(62), ss. 93-100. 2. Dziennik Ustaw Nr 147 z dnia 10 lipca 2007, poz. 1033 - Ustawa o nawozach i nawożeniu. 3. Lundgaard N. H. i in. 2005. Systemy utrzymywania świń. Poradnik. Praca zbiorowa. IBMER Warszawa, ss. 127. 4. Praca zbiorowa. 2006. Doskonalenie mechanizacji i technologii w chowie bydła. Sprawozdanie z badań IBMER. Statut-02/12.2006.01, s. 120. 5. Romaniuk W., Overby T. i in. 2005. Systemy utrzymania bydła. Poradnik. Praca zbiorowa. Projekt bliźniaczy PHARE, Standardy dla Gospodarstw Rolnych. Warszawa: Instytut Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa; Duńskie Służby Doradztwa Rolniczego; 2004, ss. 172 (dodatkowo wydanie angielskie). II wydanie poprawione i uzupełnione w 2005 r. 6. Romaniuk W., Overby T. i in. 2005. Magazynowanie nawozów naturalnych. Poradnik. Praca zbiorowa. Projekt Bliźniaczy PHARE, Standardy dla Gospodarstw Rolnych. Warszawa: Instytut Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa; Duńskie Służby Doradztwa Rolniczego; 2004, ss. 81 (dodatkowo wydanie angielskie). II wydanie poprawione i uzupełnione w 2005 r. 7. Runkiewicz L. Przegląd Budowlany 2/2010. Budownictwo zrównoważone. 30
Dziękuję za uwagę 31